Projenin Adı : Bilecik Turizm Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı Projenin Sahibi : Bilecik Belediyeler Birliği Tel: (228)2121088 (bilecikbb@gmail.com) Hazırlayan Ekip Lideri : Yrd. Doç. Dr. Metin Çelik Marka Uzmanı Zirve Üniversitesi (metincelik@markakent.com) Yüklenici Firma : İlgi Reklam Ajans Prodüksiyon Ltd. Şti Üsküdar / İstanbul (www.markakent.com) Destekleyici Kuruluş : BEBKA Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (www.bebka.org.tr) Bu Plan BEBKA Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı nın desteklediği Bilecik Turizm Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı projesi kapsamında hazırlanmıştır. İçerik ile ilgili sorumluluk İlgi Reklam Ajans Prod. Ltd. Şti ne aittir ve BEBKA Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı nın görüşlerini yansıtmaz. İletişim : Bilecik Belediyeler Birliği Adres : İstiklal Mahallesi Ertuğrulgazi Caddesi 7 1100 BİLECİK Tel : (228)2121088 (bilecikbb@gmail.com) 1
Künye 1 İçindekiler 2 Bilecik Valisi H. İbrahim Akpınar ın Önsözü 11 Bilecik Belediyeler Birliği Başkanı Selim Yağcı nın Önsözü 13 Proje Ekip Başkanı Yrd. Doç. Dr. Metin Çelik in Takdimi 15 1. Dünya Turizm Pazarı 19 2. Turizmde Türkiye nin Dünyadaki Konumu 21 3. Türkiye Turizm Gerçeği 26 3.1. Türkiye de İç Pazara Yönelik Turizm Faaliyetlerinin Yoğunlaşması 26 3.2. Türkiye de Çeşitlenen Turizm Algısı 28 3.3. Fiyat Kalite Dengesi 29 3.4. Her Şey Dâhil Sistem 30 3.5. Turizmin Çeşitlendirilmesi 32 3.6. Türkiye deki Zincir ve Grup Otellerin %85 inin Yerli Firmaların Elinde Bulunması 34 3.7. Dünyanın Önde Gelen Tur Operatörlerinin Türkiye yi Öne Çıkarması 35 4. Coğrafi Konum Olarak Bilecik 36 4.1. Konum 36 4.2. Ulaşım 37 4.3. İklim 38 4.4. Bitki Örtüsü 38 5. Bilecik in Türkiye 2023 Turizm Stratejisi ndeki Yeri 39 6. Bilecik Turizm Faaliyetleri 42 7. Bilecik Turizm Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı Hazırlık Yöntemi 46 7.1. Uzun Süreli Konaklama Hedefi ve Gerekçeleri 46 7.2. Ailece Yıllık Tatilin Bilecik te Geçirilmesi 47 7.3. Turizmin Nihai Hedefi: Para Kazanmak 45 7.4. Turizm Geliştirilmesinde Konsept Yaklaşımı 48 7.4.1. Özel Konsept Oluşturup Başarı Elde Eden Mekanlar 48 7.4.1.1. Disneyland 48 7.4.1.2. Dadalı Köyü 48 7.4.1.3. Bali 51 7.4.1.4. İrlanda 52 7.4.1.5. Las Vegas 53 7.5. Turistin Beklentilerini Karşılayabilmek 53 7.6. Konseptlere Göre Yatırımlar Yapılması 54 7.7. İlçelerin Turizm Değerlerine Göre Planlanması 54 7.8. Hedef Kitle Memnuniyeti 55 8. Marka Kent Bilecik Turizm Yönetim Sistemi 57 8.1. Turizm İl Strateji Kurulu Turizm Konseyi 57 8.2. Marka Kent Ofisi Ve Marka Takımları 58 8.3. Turizm Tanıtma Birlik /Dernekleri 59 2
8.4. Bilecik Gönüllüleri 59 8.5. Turizm Neferleri Öğrenciler 61 8.6. Pazarlama Stratejileri 61 8.6.1. Propoganda Merkezi 61 8.6.2. Dijital Promosyon 61 8.6.3. Kısa Mesaj Sistemi 62 8.6.4. İl Dışı Satış Ofisleri 62 9. Bilecik Turizm Konseptleri Ve Markalaşma İle İlgili Değerleri 64 9.1. Kuruluştan Kurtuluşa- Osmanlı nın Beşiği Bilecik Konsepti 64 9.1.1. Osmanlı nın Beşiği Bilecik Konsept Stratejisi 66 9.1.2. Değerlendirme 67 9.1.3. Osmanlı nın Beşiği Bilecik Konsepti Hedefine Doğru Yapılacaklar 68 9.1.3.1. Müze 68 9.1.3.2. Oba Konsepti 68 9.1.3.3. Ahilik Eğitimi 69 9.1.3.4. Osmanlı Dönemini Yaşama 70 9.1.3.5. Osmanlı da Müzik ve Eğlence 72 9.1.3.6. Sanat 72 9.1.3.7. Mimari 73 9.1.3.8. Osmanlı Yaşamı 74 9.1.3.9. Osmanlı Oba Konsepti 77 9.1.3.10. Hamsu Vadisinde Adrenalin Parkı 77 9.1.3.11. Devasa Müze Heykel Projesi 78 9.1.3.12. Yemek Kültürü 81 9.1.3.13. Kılık-Kıyafet 81 9.1.3.14. Görselin Kullanımı 82 9.1.3.15. Tiyatral Sunumlar 83 9.1.3.16. Konseptleri Arttırma 83 9.1.3.17. Söğüt ün Cazibesinin Arttırılması 84 9.1.3.18. Konaklama 85 9.1.3.19. Alternatif Konaklama İmkanı : Eko Turizm Köyleri 85 9.1.3.20. Mevcut Değerlerin Ekonomiye Kazandırılması 85 9.1.3.21. Yerel Mini-A Osmanlı 86 9.1.3.22. Osmanlı Data Merkezi 86 9.1.3.23. Tatil Tercihlerinde Çocuk Faktörünün Önemi 86 9.1.3.24. Konseptin Yaygınlaştırılması 87 9.1.3.25. Konseptlerin Kurumsal Kimlikleri 88 9.2. Medeniyetlerin Beşiği Bilecik Konsepti 88 9.2.1. Değerlendirme 88 9.2.2. Kültür- Tarih Ve Arkeoloji Turizmi 90 9.2.2.1. Kültür- Tarih Ve Arkeoloji Turizminin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 91 3
9.2.2.2. Kültür Tarih ve Arkeoloji Turizminin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 92 9.2.3. İnanç Turizmi 92 9.2.4. Sanat Turizmi 94 9.2.4.1. Sanat Turizminin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 94 9.2.4.2. Sanat Turizminin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 95 9.2.5. Cumhuriyet Tarihi Turizmi -Kurtuluş Savaşında Bilecik 96 9.2.6. Kültür, Tarih, Arkeoloji Turizmi / İnanç Turizmi / Sanat Turizmi / Cumhuriyet Tarihi Turizmlerinin Bilecik deki Durumları İle İlgili Değerlendirme 99 9.2.7. Konsept Stratejileri 102 9.2.8. Kültür, Tarih, Arkeoloji Turizmi / İnanç Turizmi / Sanat Turizmi / Cumhuriyet Tarihi Turizmlerinde Hedeflerine Doğru 103 9.2.8.1. Kültür Turizminde Hedefe Doğru 103 9.2.8.2. Tarih Turizminde Hedeflere Doğru 109 9.2.8.2.1. Şeyh Edebali Türbesi 112 9.2.8.2.2. Şeyh Edebali Ahi Zaviyesi Müzesi 112 9.2.8.2.3. Şeyh Edebali Türbesi Yolları 113 9.2.8.2.4. Eski Bilecik Şehir Maketi 113 9.2.8.2.5. Şeyh Edebali Türbe Alanına Hoşgeldiniz-Güle Güle Tanıtım Takı 114 9.2.8.2.6. Bilecik Belediyesi Şeyh Edebali Kültür Evi 114 9.2.8.2.7. Şeyh Edebali de Günlük Aktiviteler 114 9.2.8.2.8. Eserler Arası Yaya Bağlantı Yolu 114 9.2.8.2.9. Sadaka Taşları Tanıtım Kitabesi 115 9.2.8.2.10. Süleyman Paşa Hamamı 115 9.2.8.2.11. Orhangazi İmareti 115 9.2.8.2.12. Tarihi Bilecik (Belekoma) Kalesi 115 9.2.8.2.13. Debbağhane ve Un Değirmeni 115 9.2.8.2.14. Teleferik Bağlantısı 116 9.2.8.2.15. Otantik Osmanlı Konakları 116 9.2.8.2.16. Osmanlı Savaş Sanatları 116 9.2.8.2.17. Tarihi Saat Kulesi 116 9.2.8.2.18. Geleneksel Sporlar Merkezi 117 9.2.8.2.19. Söğüt İlçesi, Söğüt Ertuğrul Gazi Türbe Alanı Düzenlemeleri 118 9.2.8.2.20. Ertuğrul Gazi yi Anma ve Söğüt Şenlikleri Tören Alanı 119 9.2.8.2.21. Çelebi Sultan Mehmet (Çarşı) Camii 119 9.2.8.2.22. Anıt Ağaçların Tesbiti 120 9.2.8.2.23. Turizm Tanıtım Panoları 120 9.2.8.2.24. Dış Türbelerin İhya ve İnşa Edilmesi 120 9.2.8.2.25. Karakeçili Parkı 121 9.2.8.2.26. Kaymakam Sait Bey Çeşmesi 121 9.2.8.2.27. Ertuğrul Gazi Müzesi 122 9.2.8.2.28. Ertuğrul Gazi Mescidi(Kuyulu Mescid) 122 4
9.2.8.2.29. Hamidiye Külliyesi: (Hamidiye Camii-İdadisi+Dar-Ul Eytam) 123 9.2.8.2.30. Rüya Tekkesi 123 9.2.8.3. Kurtuluş Dönemi Hedeflere Doğru 125 9.2.8.3.1. Kuruluştan Kurtuluşa Bilecik Osmanlı Turları 125 9.2.8.3.2. İlköğretim Öğrenci Turları 126 9.2.8.3.3. İstasyon Atatürk Müzesi 126 9.2.8.3.4.Bozüyük İlçesi Metristepe Zafer Anıtı 126 9.2.8.3.5. İnönü Şehitliği 128 9.2.8.3.6. İntikam Tepe Şehitliği 128 9.2.8.3.7. Kurtuluş Müzesi 129 9.2.8.4. Sanat Turizminde Hedefe Doğru 129 9.2.8.4.1. Sanat Okulu 129 9.2.8.4.2. Pazaryeri İlçesi Yöresel Pazaryeri 129 9.2.8.4.3. Tanıtım 130 9.2.8.4.4. Şiir ve Edebiyat 131 9.2.8.4.5. Musiki 131 9.2.8.5. İnanç Turizminde Hedefe Doğru 132 9.2.8.5.1. Kasımpaşa Külliyesi 133 9.2.8.5.2. Rüstempaşa Camii 134 9.3. Doğa Merkezli Turizm Konsepti 135 9.3.1. Yayla Turizmi 137 9.3.1.1. Yayla Turizminin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 138 9.3.1.2. Yayla Turizminin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 139 9.3.2. Trekking 141 9.3.2.1. Trekkingin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 142 9.3.2.2. Trekkingin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 143 9.3.3. Botanik Turizmi 144 9.3.3.1. Botanik Turizminin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 145 9.3.3.2. Türkiye Pazarında Botanik Turizmi 147 9.3.4. Kamp Karavan Turizmi 149 9.3.4.1. Kamp - Karavan ın Dünyadaki Ekonomik Boyutu 150 9.3.4.2. Karavan ın Türkiye deki Ekonomik Boyutu 152 9.3.5. Oryantiring 153 9.3.5.1. Oryantiring in Dünyadaki Ekonomik Boyutu 153 9.3.5.2. Oryantiring in Türkiye deki Ekonomik Boyutu 154 9.3.6. Paintball 156 9.3.6.1. Paintball un Dünyadaki Ekonomik Boyutu 157 9.3.6.2. Paintball un Türkiye deki Ekonomik Boyutu 158 9.3.7. Jeep Safari 159 9.3.7.1. Jeep Safari nin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 160 9.3.7.2. Jeep Safari nin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 160 5
9.3.8. Motor & Motokros 160 9.3.8.1. Motor & Motokros un Dünyadaki Ekonomik Boyutu 162 9.3.8.2. Motor & Motokros un Türkiye deki Ekonomik Boyutu 163 9.3.9. Bisiklet 164 9.3.9.1. Bisiklet in Dünyadaki Ekonomik Boyutu 165 9.3.9.2. Bisiklet in Türkiye deki Ekonomik Boyutu 166 9.3.10. Binicilik 167 9.3.10.1. Biniciliğin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 168 9.3.10.2. Biniciliğin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 168 9.3.11. Avcılık ve Balıkçılık 169 9.3.11.1 Avcılık ve Balıkçılık ın Dünyadaki Ekonomik Boyutu 171 9.3.11.2. Avcılık ve Balıkçılık ın Türkiye deki Ekonomik Boyutu 172 9.3.12. Yamaç Paraşütü 173 9.3.12.1. Yamaç Paraşütü nün Dünyadaki Ekonomik Boyutu 175 9.3.12.2. Yamaç Paraşütü nün Türkiye deki Ekonomik Boyutu 176 9.3.14. Kuş Gözlemciliği 177 9.3.14.1. Kuş Gözlemciliği nin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 177 9.3.14.2. Kuş Gözlemciliği nin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 179 9.3.15. Fotoğrafçılık Foto Safari 180 9.3.15.1. Fotoğrafçılık Foto Safari nin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 182 9.3.15.2. Fotoğrafçılık Foto Safari nin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 182 9.3.16. ATV 183 9.3.16.1. ATV Turizminin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 183 9.3.16.1. ATV Turizminin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 184 9.3.17. Mağara Turizmi 184 9.3.17.1. Mağara Turizminin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 185 9.3.17.2. Türkiye de Mağara Turizminin Ekonomik Boyutu 186 9.3.18. Doğa Turizm Çeşitleri Genel Stratejisi 188 9.3.19. Bilecik teki Doğa Merkezli Turizm Çeşitleri Potansiyelinin Değerlendirmesi 188 9.3.20. Doğa Turizm Çeşitlerinde Hedeflere Doğru 189 9.3.20.1. Doğa Sporları Kamp Ve Eğitim Merkezi Projesi 189 9.3.20.2. Doğa Temelli Turizm Planlaması 191 9.3.20.3. Yenipazar Kanyonu 192 9.3.20.4. Mağara Turizmi 194 9.3.20.5. Trekking 195 9.3.20.6. Av Turizmi 196 9.3.20.7. Diğer Doğa Turizmi Aktiviteleri 197 9.3.20.8. Tanıtım Faaliyetleri 200 9.3.20.9. Yerel Halkın ve Turizm Çalışanlarının Eğitimi 203 9.4. Eko Turizm 204 9.4.1. Eko Turizm Stratejisi 206 6
9.4.2. Bilecik Özelinde Eko Turizm Değerlendirmesi 206 9.4.3. Hedeflere Doğru 209 9.4.3.1. Eko Turizmde Örnek Köy: Kurşunlu Köyü 209 9.4.3.2. Ekolojik Ürün 211 9.4.3.3. Made In Osmanlı Konsepti 213 9.4.3.4. Halkın Bilinçlenmesi Ve Eğitim Programları 213 9.4.3.5. Pazaryeri Eko Turizm Turu 214 9.4.3.6. Altyapı ve Programlama 216 9.4.3.7. Yeşillenen Oteller, Yeşil Yıldız ve Beyaz Yıldız 217 9.4.3.7.1. Yeşil Yıldız 217 9.4.3.7.2. Beyaz Yıldız 218 9.4.3.7.3. Yeşillenen Oteller 219 9.5. Kırsal Turizm 219 9.5.1. Kırsal Turizm Stratejisi 221 9.5.2. Değerlendirme 221 9.5.3. Hedeflere Doğru 222 9.5.3.1 Kırsal Turizmde Ürün Çeşitlendirmesi 222 9.5.3.2. İpekböcekçiliğinin Kırsal Turizmde Kullanılması 223 9.5.3.3. Özel Projeler 224 9.5.3.4. Örnek Kırsal Turizm Köyleri ve Kırsal Turizm Destinasyonu 224 9.5.3.5. Hasat Turizmi 226 9.5.3.6. Eğitim ve Destekleme Faaliyetleri 226 9.6. İç Turizm-Günübirlik Turizm 228 9.7.1. İç Turizm Stratejisi 228 9.7.2. Bilecik İç Turizm Değerlendirmesi 229 9.7.3. İç Turizmde Hedeflere Doğru 230 9.7.3.1. Osmanlı ya Can Suyu Projesi 230 9.7.3.2. Önemli İnanç Turizmi Unsurları 231 9.7.3.3. Bozüyük Türbin Mesire Yeri 234 9.7.3.4. Bilecik Halkı ve Turizm Bilinci 235 9.7.3.5. Kampanyalar ve Projeler 235 9.7.3.6. Düzenlemeler 237 9.7.3.7. Gastronomi 238 9.7.3.8. Bilecik Geleneksel Mimari Örnekleri ve Osmaneli Evleri 238 9.7.3.9. Hediyelik Eşya 240 9.7.3.10. Birlikte Destinasyon 241 9.7.3.11. Tabelalandırma 242 9.7.3.12. Tanıtım ve İş Geliştirme 243 9.8. Gastronomi Turizmi 244 9.8.1. Gastronomi Turizminin Dünyadaki Ekonomik Boyutu 244 9.8.2. Gastronomi Turizminin Türkiye deki Ekonomik Boyutu 245 7
9.8.3. Gastronomi Turizmi Stratejisi 246 9.8.4. Gastronomi Turizminin Bilecik Özelinde Değerlendirmesi 246 9.8.5. Gastronomi Turizminde Hedeflere Doğru 248 9.8.5.1 Özel Yemek Konsepti 248 9.8.5.2. Yöresel Ürün Satış Noktaları 248 9.8.5.3. Geceyarısı Yemekleri 249 9.8.5.4. Yemek Yarışmaları ve Ahilik Kültürü 249 9.8.5.5 Gastronomi Marka Takımı 250 9.8.5.6. Etkinlik Temelli Tanıtım 251 9.8.5.7. Gastronomi Alanında Çalışan Personelin Eğitimi 251 9.8.5.8. Gastronomi Turizminde Tanıtım 251 9.8.5.9 Kırsal Kalkınmada Gastronomi Turizmi 252 9.8.5.10. Bilecik Seramiğinin Turizmde Kullanılması 253 9.9. Gençlik Turizmi 253 9.9.1. Dünyadaki Ekonomik Boyutu 254 9.9.2. Türkiye deki Ekonomik Boyutu 255 9.9.3. Gençlik Turizmi Stratejisi 256 9.9.4. Gençlik Turizminin Bilecik Özelinde Değerlendirilmesi 256 9.9.5. Gençlik Turizminin Geliştirilmesinde Hedeflere Doğru 257 9.9.5.1. Ahilik ve Şeyh Edibali Kültür-Sanat Festivali 257 9.9.5.2. Spor Organizasyonları 258 9.9.5.3. Uluslar Arası Gençlik Spor Organizasyonları 258 9.9.5.4. Üniversite Gezi Kulüpleri 259 9.9.5.5. Tanıtım 260 10. Bilecik İli Markalaşma Süreci 262 10.1. Bilecik Nasıl Algılanıyor ve Nasıl Algılanmasını İstiyoruz? 262 10.2. Konumlandırma 263 10.3. Bilecik Genel Konsepti Oluşturma 264 10.4. Mikro Planlamalar 265 10.5. Tanıtımlarda Bölgesel Hareket Etme 265 10.6. Konsept Bazlı Tanıtım 267 10.7. Turizm Paydaşlarının Konseptleri Sahiplenmesi 267 10.8. Bilecik in Ulusal Reklam Kampanyalarına Konu Edilmesi 268 10.9. Müşterilerin Ayaklı Reklam Mecrasına Dönüştürülmesi 269 10.10. Yıllık Aile Tatilinin Bilecik te Geçirilmesi 269 10.11. Bilecik Halkının ve Önde Gelenlerinin Turizm in Bir Gelir Kapısı Olduğuna İnandırılması- İç İletişim 270 10.11.1. Süreç 271 10.11.2. İç İletişimde Hedef Kitleler 272 10.11.2.1. Bilecik Ticaret Adamları 273 10.11.2.2. Hemşeri İşadamları 273 8
10.11.2.3. Bilecik li Olmayan Turizm Yatırımcıları 273 10.11.2.4. Turizm Profesyoneli Seyahat Acenteleri 274 10.11.2.5. Yerel Ve Ulusal Basın 274 10.12. Turizm Paydaşlarının Kendilerine Pazar Planı Hazırlamaları 275 10.13. Turiste Devlet Garantisi 276 10.14. Hedef Kitlenin Beklentilerine Göre Şekillenme 277 11. İletişim Mecraları 278 11.1. Tabelalar 278 11.2. Outdoor Uygulamaları 280 11.3. Welcome Center & Hoş Geldin Merkezi 281 11.4. Lokal Tanıtım Merkezleri 281 11.5. Yol Kenarlarındaki Satış Noktaları 282 11.6. İnternet /Web Siteleri 282 11.7. Sosyal Ağlar 283 11.8. E-Mailing 284 11.9. Yahoo /Google Earth & Maps 284 11.10. Doğa Turizm Alanlarının GPS Koordinatlarının Belirlenmesi 284 11.11. İnternet Arama Motorları 285 11.12. Dijital Kent Tanıtım Sistemi 285 11.13. Mamül Paketlerinde Tanıtım 286 11.14. Tren & Hızlı Tren 286 11.15. Bilecik Otobüs Firmaları 287 11.16. Bilecik Gezici Tanıtım Aracı 288 11.17. Bilecik Tanıtım Günleri 288 11.18. Ulusal Ve Uluslararası Fuarlar 289 11.19. Etkinlikler & Festivaller & Şenlikler & Yarışmalar & Anma Günleri 290 11.20. Halkla İlişkiler Çalışmaları 291 11.21. TV Programları & Gazeteler & Dergi 291 11.22. Hediyelik Ürünler 292 11.23. Ürün Satış Noktaları 293 11.24. Taşı Mermer - Toprağı Seramik Yaprağı İpek Bilecik 293 11.25. Bilecik Üniversitesinin Akademik Kongre ve Sempozyumları 294 11.26. Üniversite İle İşbirliği 294 11.27. Uluslararası Spor Olimpiyatları 295 11.28. Bilecik ve İlçelerinde Film Platoları 295 11.29. Her İlçede Asgari Bir Otel ve Restoranın Oluşturulması 297 11.30. İnfo Turlar 298 11.31. Mobil Turizm Tanıtım Ekibi 298 12. İletişim Materyalleri 299 12.1. İletişim Materyallerin Hazırlanmasında Ana Yöntem 300 12.2. İletişim Adımları 300 9
12.3. Kurumsal/Görsel Kimlik Çalışmaları 301 12.4. Cıngıl 302 12.5. Tanıtım Filmlerinin Hazırlanması 302 12.6. Yılın Her Döneminin Fotoğraflanıp, Kaydedilmesi 303 12.7. Güncel Medya-Televizyonlara Yönelik Tanıtım Faaliyetleri 303 12.8. Turizm Acentelerine Yönelik Çalışmalar 304 12.9. Televizyon Prodüksiyon Şirketlerinin Bilgilendirilmesi 304 12.10. Üretilmesi Gerekli Görsel Malzemeler 305 12.10.1. Bilecik Merkezli Eğitim Filmleri ve Basılı Çalışmalar 305 12.10.2. Bilecik İçin Reklam Filmleri 306 12.10.3. Reklam Dizaynları 306 12.10.4. Amerikan Servis Yemek Altlığı 307 12.10.5. Bilecik İçin Çeşitli Takvimler 308 12.10.6. Bilecik Posterleri 309 12.10.7. Tanıtım Odaklı Haritalar 310 12.11. Konseptlere Özgü Tanıtım Materyalleri 310 12.12. Dijital Ortamda Tanıtım 311 12.13. Medyada Yer Alma ve Planlama 311 12.14. İnternet Planlaması 311 12.15. İnfo Bilecik 312 12.16. Anlık Bilgilendirme 312 12.17. Basın İçin Özel Haber Geliştirme 312 12.18. Bilecik ve Çevresine Dair Ham Görseller Oluşturma 313 12.19. Bilecik e Ait Görselleri Paylaşma 313 12.20. Basın Kitleri 313 Kaynakça 314 10
Bilecik Valisi H. İbrahim Akpınar Bilecik, Kayı boyunun Orta Asya dan 400 çadırla gelip Ertuğrul Gazi nin önderliğinde Söğüt ilçemizde kök saldığı, yurt edinip yerleştiği ve Cihan İmparatorluğunun temellerinin atıldığı yerdir. Bilecik İlimiz, Kurtuluş Savaşımızın en çetin mücadelelerinin verildiği, I.İnönü ve II.İnönü Savaşlarının yaşandığı Metristepe de; Ulu Önder Atatürk ün, Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de yendiniz. dediği, Kuruluş ve Kurtuluşun anılarının ve izlerinin yaşandığı, kurtuluş savaşında ilk zaferin yaşandığı yerdir. Ayrıca Osmanlı Devletinin manevi kurucusu Şeyh Edebalı, Ertuğrul Gazi, Dursun Fakıh, Kumral Abdal gibi yüce şahsiyetlerin türbeleri de İlimizde bulunmaktadır. Bilecik İlimiz bu tarihi zenginliğinin yanında, Marmara Bölgesini İç Anadolu Bölgesine bağlayan bir alanda yer almaktadır. Aynı zamanda Marmara Bölgesi, Karadeniz Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ve Ege Bölgesi gibi dört coğrafi bölgenin kesiştiği noktada yer almaktadır. İlimizde marka olmuş çeşitli ürünlerimiz yetişmektedir. Bunlar, nar, incir, kiraz, ceviz, ayva, karpuz, zeytin, üzüm, şerbetçiotu, boza, yaz helvası, ayva lokumu, nar lokumu ile tanınan Bilecik te tarımsal faaliyetler kapsamında seracılık da yapılmaktadır. 11
Hayvancılık alanında da besi hayvancılığı ve arıcılık yeniden gelişme sürecindedir. Pazaryeri ilçesi Kınık köyünde toprak çömlekçilik, Dereköy de ise ahşap el sanatları yapılmaktadır. Bilecik; tarihi dokusu, göletleri, şelalesi, mesire ve piknik alanları, yaylaları ve kanyonu gibi turizm alanındaki güzellikleri ile hızla gelişmekte olan bir İlimizdir. Gelişmekte olan Üniversitesi, tarım, hayvancılık ve madencilik potansiyeli, çeşitlenmekte olan sanayisi ile Marmara Bölgesi nin ve Türkiye nin yükselen şehirlerindendir. İlimizi her yönüyle tanıtacak olan Bilecik Turizm Marka Kent Stratejik Kalkınma Planının hazırlanmasına katkı sağlayan ve emeği geçen herkesi kutlar, Bilecik Belediyeler Birliği başta olmak üzere Proje Ekip Lideri Yrd. Doç. Dr. Metin ÇELİK ve ekibine çalışmalarından dolayı teşekkür eder, tüm okuyuculara faydalı olmasını dilerim. H. İbrahim AKPINAR Bilecik Valisi 12
Bilecik Belediyeler Birliği Başkanı Selim Yağcı Bilecik Belediye Başkanı Kuruluşun ve Kurtuluşun şehri Bilecik'e çağdaş bir kent vizyonu kazandırmayı amaçlıyoruz. Büyük işler, dev projeler belki zaman alacak, ama kalıcı olacak. Amacımız, kaygıdan ve kuşkudan uzak, gelecek kuşaklara yaşam standartları yüksek bir kent hazırlamaktır. Bilecik Belediyeler Birliği olarak, şehrimizin ve ilçelerimizin her türlü sorununa yaklaşımımızda ortak bir sinerji oluşturmaya çalışarak ilerlemeyi amaçladık. Öteden beri yaptığımız çalışmalarla, Kuruluşun ve Kurtuluşun Beşiği Bilecik'e çağdaş bir kent vizyonu kazandırmayı düşünüyoruz. Bunu yaparken de elbette çağdaş yönetim araçlarını kullanacağız. Ülkemiz ileri demokrasinin standartlarına kavuşurken, bizde yerel demokrasinin olanaklarından yararlanacağız. Bilecik hepimizin, Bilecik'te hepimizin söz hakkı var. Bilecik'te alınan emaneti layıkıyla taşıyor ve yine, bugüne kadar yapılan icraatların haklı gururunu tüm Bilecik'li hemşerilerimiz ile paylaşıyoruz. Şehrimizin bahtını ağartacak adımları kararlılık içinde atıyor, darlıkları genişliklere, sıkıntıları heyecanlara, karamsarlıkları umuda çevirebilmek için bütün gücümüzle çalışıyor ve çaba sarf ediyoruz. Allah'ın yardımıyla, sabırla, sebatla sorumluluk idrakiyle, çağın gerektirdiği hızla Bilecik'i hedef ve ideallerine taşımak için ilk günkü heyecanımız ile çalışmaya devam ediyoruz. 13
Doğruların ve yanlışların çetelesini tutuyor ve atılan her adımın muhasebesini uzun uzun yapıyoruz. Bilecik'te insanımıza karşı dürüst olmaya, ahlaklı olmaya ve sözünün eri olmaya azami dikkat gösteriyor ve halkı hizmete getiren değil, hizmeti halka götüren bir hizmet anlayışı ile hareket ediyoruz. Dünya değişiyor, paralelinde Bilecik'te değişiyor, gelişiyor, büyüyor. Biz de sizlerden aldığımız destek ve Yüce Allah'ın verdiği güçle görevimizi layıkıyla yerine getirmeye çalışıyoruz. Elbette eksiklerimiz var, onları da tamamlama gayreti içindeyiz ve bu iradeye sahibiz. Önemli bir irademiz daha var. Yaptıklarımızı ve yapacaklarımızı günü kurtarmak için değil, yaptık; oldu, bitti düşüncesiyle değil, gelecek kuşaklara emanet etmek üzere planlıyoruz. İşte bu planlamalardan biri de Turizm alanında Bilecik i Dünya Turizm Liginde üst sıralara taşıyacak olan Bilecik Turizm Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı. Bilecik Belediyeler Birliği olarak projesi oluşturulan ve BEBKA tarafından mali olarak desteklenen planın hazırlık aşamasında tüm Bilecik Belediyesi, ilçe ve belde belediye başkanları ve ekipleri büyük bir özveri ile çalıştılar. Alanında marka olan bir ekibin 3 ay boyunca yoğun bir şekilde çalışarak hazırladığı Bilecik Turizm Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı sayesinde artık Bilecik ülkemiz ve tüm dünya tarafından daha iyi tanınacak hem de Bilecikliler için de yeni bir ekonomik gelir kapısı olacak. Her planlama aynı zamanda bizlere yeni mesuliyetler yüklemektedir. Bu mesuliyetlerin bilincinde olan bizler elimizden gelen tüm gayreti göstermeye niyetliyiz. Dışarıdan başkalarını imrendirecek, içinde yaşayanlara mutluluk ve huzur verecek büyük işler, dev projeler belki zaman alacak, ama kalıcı olacak. Amacımız, kaygıdan ve kuşkudan uzak, gelecek kuşaklara yaşam standartları yüksek bir kent hazırlamaktır. Selam ve Saygılarımla, Selim Yağcı Bilecik Belediyeler Birliği Başkanı Bilecik Belediye Başkanı 14
Proje Ekip Başkanı Yrd. Doç. Dr. Metin Çelik Marka Uzmanı - Zirve Üniversitesi Osmanlı İmparatorluğu nun kurulduğu İl olan Bilecik, MÖ 3000 lere dayanan tarihi, Sakarya nehrinin etrafındaki zengin su kaynakları, gölleri, ormanları ve nefis doğası ile görülmesi gereken özel bir şehirdir. Osmanlı İmparatorluğu nun manevi kurucusu Şeyh Edebali Hazretleri nin türbesi de Bilecik tedir. Bilecik aynı zamanda Kurtuluş Savaşı nın da kilit ilidir. Bu sebepten Türkiye Cumhuriyeti için de paha biçilemez bir önem arz etmektedir. Bilecik in tarihi, kültürel ve doğal güzellikleri raporda ayrıntılı bir şekilde yer almaktadır. Giriş bölümünde özetle birkaç değere işaret etmek gerekirse: İlk Osmanlı Padişahı Osman Bey in doğum yeri, Osmanlı Devleti nin ilk başkenti, Osmanlı adına ilk Cuma hutbesinin okunduğu yer, İlk Osmanlı akçesinin basıldığı yer, Osmanlı kubbe mimarisinin ilk örneklerinden olan Orhangazi Camisi nin (Kurşunlu Camii) bulunduğu yer, Milli Mücadele nin mihenk taşı şehir, Milli Mücadele de TBMM ye hitaben ilk direnişe çağrı telgrafının çekildiği yer, Düzenli ordunun kurulduğu ilk yer, Düzenli ordunun zafer kazandığı ilk yer, Dört coğrafi bölgede (Marmara, Karadeniz, İç Anadolu, Ege) toprakları olan tek il, En kaliteli mermerin çıkarıldığı il, İlk Türk İslam eserlerinden biri olan Gözetleme Kulelerinin bulunduğu il, Türkiye de Şerbetçiotu nun yetiştirildiği tek il Türkiye nin ilk HES i Bilecik tedir. İlk posta uçağı Bilecek tedir. Yenipazar Kanyonu Bilecik tedir. Suuçtu Şelalesi Bilecik tedir. 15
Raporun devamında her biri birbirinden değerli daha yüzlerce marka değeri bulunmaktadır. Yalnız bu değerlerin turizmde ne şekilde kullanılacağının, Bilecik in nasıl dünyanın en önemli turizm destinasyonlarından biri olabileceğinin anlaşılması için tüm raporun baştan sona okunması gerekmektedir. Kısa bir sürede Bilecik in gerçek değerini tamamıyla anlamak mümkün değildir. Bilecik Turizm Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı nı hazırladığımız süreçte bizlere yardımcı olan gerek Bilecik li, gerekse coğrafi sınır olarak Bilecik li olmayan ama gönlünü Bilecik e vermiş, değerli yönetici ve kamu yetkililerinden çok faydalandık. Aşağıdaki birçok anekdotta da bu değerli yetkililerin fikirleri bulunmaktadır. Bu sebepten bu rapor sadece Marka Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Metin Çelik in ve ekibinin değil, başta Sayın Bilecik Belediye başkanı Selim Yağcı olmak üzere değerli ilçe Belediye Başkanlarımızın, Bilecik Üniversitesi Rektörü sayın Prof. Dr. Azmi Özcan, Belediye çalışanlarının ve Bilecik halkının görüş ve fikirleri ile oluşmuş bir rapordur. Özellikle sahada değerli vakitlerini ayırıp bizimle birlikte gezen ve verdikleri parlak proje fikirleri ile raporu zenginleştiren tur rehberi, şair-yazar Osman Özvatan a, kıymetli vakitlerini ayırarak saha çalışmalarına bizzat eşlik eden Yenipazar Belediye Başkanı Cengiz Arıkan, Pazaryeri Belediye Başkanı Muzaffer Yalçın, Gölpazarı Belediye Başkanı Vedat Kazıcı ve İnhisar Belediye Başkanı İsmail Cambaz a, Osmaneli İlçesi tur rehberi Remzi Öner e de özel teşekkürlerimizi sunmak isteriz. Ayrıca, Belediyeler Birliği nezdinde hazırladığımız bu çalışmada bizlere değerli bilgi ve dokümanlarını sunan Bilecik Müdürü Seyfettin Topsoy, Bozüyük Belediye Başkanı Ahmet Berberoğlu, Söğüt Belediye Başkanı Osman Güneş, Osmaneli Belediye Başkanı Mehmet Isıkan, Çaltı Belediye Başkanı Osman Yılmaz, Bilecik Belediye Başkan Yardımcısı Mustafa Yürükçü, Bozüyük Belediye Başkan Yardımcısı Gençağa Seraslan, ve Bilecik Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Burhan Sağlık a müteşekkiriz. Toplanan dataların Turizmde Markalaşma alanında uluslar arası çapta tecrübeli bir ekip tarafından yoğrulduğu Bilecik Turizm Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı çalışmasının tüm Bilecik turizm gönüllülerinin faydalanabileceği bir başvuru kaynağı olmasını diler, ekip arkadaşlarıma özverili çalışmalarından dolayı teşekkür ederim. 16
17
18
1. DÜNYA TURİZM PAZARI Turizm, herhangi bir amaç izlemek üzere insanların kendi konaklama yerleri dışında seyahat ve konaklamalarından meydana gelen olaylar, ilişkiler bütünüdür. En hızlı gelişen sektör şüphesiz ki turizm sektörüdür. Ülke gelişiminde turizm yatırımlarının önemi herkesçe bilinmekte, ülkelerin kalkınmasına ve gelişmesine ciddi boyutta katkı sağlamaktadır. Petrol, kimya ve otomotiv endüstrisinden sonra ihracat gelirinde dünyada dördüncü büyük ana gelir kaynağı olan ve Bacasız Sanayi olarak adlandırılan turizm, sağladığı iş olanakları ve döviz girdisi ile pastada büyük paya sahiptir. Sektörün değeri bilindiği takdirde o ülkenin kalkınmasına sağladığı fayda göz ardı edilemez. Bu gün dünya çapında birçok ülke turizm cazibe merkezi olmasından dolayı kişi başına düşen milli gelirlerini artırmış ve hatta birinci dünya ülkesi seviyesine yükselebilmiştir. Turizm öyle bir sektördür ki sadece maddi getirisi değil, ülke insanına sosyo-kültürel olarak da ivme kazandırmakta ve gelişmişlik düzeyini artırmaktadır. Bu olumlu etkilerin farkında olan dünya liderleri, gün be gün turizmden daha fazla faydalanmak adına değişik projelerle seslerini duyurmaya çalışmaktadır. Unutulmamalıdır ki, en değerli ürünler bile yeterli tanıtım ve doğru sunum yapılmadıkça önemini yitirir. Aynı şekilde en değersiz bir mekân, doğru proje, yatırım ve lansmanlarla birleşince rahatlıkla bir cazibe merkezi haline gelebilir. Turizm çok sayıda üretim biriminin bir araya gelebildiği ender sektörlerden biridir. Elli beş farklı sektörü ve farklı özellikteki üretim birimlerini yan yana getirir. Ulusal, bölgesel ve yerel ölçekte iş hacmini arttırır ve yeni pazarların gelişmesine katkı sağlar. Enformasyon ağının güçlenmesi, ulaşım ve iletişim teknolojisindeki ilerleme ile birlikte farklı gelir gruplarındaki tüketiciler için de seyahat talebini arttırmıştır. Dünya ekonomisinde son 10 yıl içerisinde milli gelir artışı, yıllık ortalama %3,5 olarak gerçekleşirken, uluslararası turizm hareketlerinin ortaya çıkardığı gelir artışı %4 olmuştur. Dış ticaretin ve sanayinin finansmanı gelişmekte olan ülkelerin temel problemlerindendir. Problemin çözümü ihracat ve diğer döviz kazandırıcı faaliyetlerde aranmalıdır. İhracat tüm ülkeler için kalkınma planlamalarında öncelikli öneme sahiptir. Ancak ihracat yaparak büyümenin kısa vadede sınırlılığı göz önünde tutulduğunda, ihracat dışındaki diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere öncelik verilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. 19
Turizm, ülkelerin birbirinden farklı anıtsal ve kültürel değerlerinin keşfine olanak vererek, dünya insanlarının yakınlaşmasına ve entelektüel birikimlerinin artmasına olanak tanır. Genel kültür düzeylerinin yükselmesi için bir araçtır. Bu anlamda artık okumakla yetinmeyen ve ekonomik yeterliliğe ulaşmış insanoğlu, dünyayı kendi gözüyle görmeye ve keşfetmeye yönelmiştir. İnsanın kendi kabuğunu kırmasının bir göstergesidir turizm. Bu yönüyle ticari olduğu kadar eğitimle ilgili de bir kavramdır. Hizmet boyutu öne çıkmaktadır. İç ve dış turist potansiyeline hizmet edecek, yönlendirecek kalifiye eleman zorunluluğu da bu şekilde öne çıkmış olmaktadır. Gelen turist gördüğü yerleri yörenin bilgisine hâkim rehberler eşliğinde gezmek, aklına takılan sorulara yanıt bulmak istemektedir. Tüm bunlar göz önünde tutulduğunda; - Kaliteli tesis - Ulaşım ve yol düzenlemeleri - Tanıtım ve reklam - Doğal ve tarihi kaynakların iyileştirilmesi ve kullanıma sunulması - Bilgi ve birikimi iyi düzeyde tur rehberi - Güler yüzlü, eğitimli personel Ayrım yapılmadan, öncelik sırası güdülmeden aynı anda oluşturulması zorunlu maddelerdir. Turizm dünyada en fazla iş sahası meydana getiren sektörlerden birisidir. Turizme bağımlılığın fazla olduğu ülkelerde toplam işgücünün yarısından fazlası turizmle doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkili bulunan ekonomik faaliyet alanlarında istihdam edilmektedir. Son yıllarda ise klişeleşmiş pazar ağında doyuma ulaşılmasıyla birlikte farklı arayışlara giden turist potansiyeli sayesinde bu farklı iş kollarına her gün yenileri eklenmektedir. Örnek verilecek olunursa, Kırsal turizm ile birlikte geçimini kısıtlı iş olanakları ile sağlayan köylerde yaşayanlar turizm sayesinde ev pansiyonculuğu, yöresel yemek ve eğlencelerinin pazarlanması ile iyi bir gelir düzeyini yakalayabilmişlerdir. Ekolojik tarımın revaçta olduğu bu dönemde bin bir emekle ürettikleri tarım ürünlerini hak ettiği değere satma imkânına kavuşabilmişlerdir. Kırsal turizm geri göç kavramının 20
ivme kazanmasına neden olarak, yoğun şehir nüfuslarında rahatlama imkânı da doğurmaktadır. Dünya çapında 300 milyon insan bu sektörde istihdam edilmektedir. Her 16 işçiden birinin turizm sektöründe çalıştığı, tüm uluslararası sermaye yatırımlarının yaklaşık %7'sinin turizm alanına yapıldığı göz önünde tutulursa sektörün önemi daha da anlaşılmış olacaktır. Özetle turizm; yatırımları ve iş hacmini geliştirmesi, gelir oluşturması, döviz sağlaması, yeni istihdam olanakları oluşturması, sosyal ve kültürel hayatı geliştirip etkilemesi gibi doğrudan etkileriyle, siyasal bakımdan da önemli toplumsal ve insancıl fonksiyonların gerçekleştirilmesini kolaylaştıran bir nitelik kazanması gibi dolaylı etkileri ile çok kapsamlı faydaları olan bir sektör durumundadır. Çalışma imkânlarının iyileştirilmesi ile artı zaman elde edilmesi, ulaşım ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi, eğitim ve kültür düzeyinin yükselmesi, tanıtım hizmetlerinde artış, şehirleşmenin olumsuz etkileri, toplumsal hareketliliğin artması, refah seviyesinin yükselmesi, siyasal yapıdaki değişiklikler nedeniyle büyük ivme kazanan turizm faaliyetleri, ülkelerin Gayri Safi Milli Hâsılası nın oluşmasında büyük paya sahiptir. Turizm eğilimlerinin deniz-kum-güneş üçlüsünden, eğlence, eğitim, çevre üçlüsüne yöneldiği görülmektedir. Ülkelerin turizmdeki başarısı bu eğilimleri takip etmeleri ve yükselen trendlere göre strateji geliştirmeleriyle paralellik arz etmektedir. Ayrıca bu sektörden en verimli geliri elde etmek sezonluk yatırım zihniyetinden kurtularak, planlamayı tüm yıla yayma ile gerçekleşebilecektir. Şekil.1. 1. Türkiye'ye Gelen Yabancı Ziyaretçiler 21
Şüphesiz nicelik olarak büyüme beraberinde niteliksel artışı da getirmektedir. 2020 yılına kadar kültür turizminin, uluslararası turizmden daha fazla büyüme kaydedeceği öngörülmektedir. Kitle turizmi yerini yavaş yavaş tüketicilerin özel ilgilerine yönelik seyahatlere bırakmaktadır. Bu anlamda lokasyon büyük önem taşımaktadır. Turistler, destinasyonların çevresel, kültürel, etnik ve tarihi niteliklerini daha fazla göz önünde bulundurmaktadır. Turistlerin gittikleri ülkelerdeki insanlara, onların yaşamına ve çevreye gösterdikleri saygıya dayalı, turistin yerel yaşamın parçası olduğu bir turizm eğilimi olarak responsible tourism gelişmekte, gittikçe artan sayıda tüketici, seyahatlerinin ilk nedenlerini kültürel aktiviteler olarak göstermektedir. Git gide yaşlanan Avrupa Nüfusu ile sağlık turizmi, eko turizm gibi turizm çeşitleri önem kazanmaktadır. Diğer taraftan dünya turizm pazarında artan değer olan Gençlik Turizmi göz ardı edilmemesi gereken büyük bir müşteri kitlesi demektir. Turizm hareketlerinin %20 sinin gençlik turizmi olacağı öngörülmektedir. Ulaşım ve iletişim alanındaki gelişmeler de turizm büyümesinde baş aktör durumundadır. Tüm dünyada ucuz havayolu taşımacılığının güçlenmeye başlamasıyla birlikte, uzak mekânlar da turizm planlamalarında tercih edilir hale gelmiştir. Seyahat kararı almada ve rezervasyonda internetin önemi gün be gün artmaktadır. Seyahat edenler arasında internet erişimi olan 308 milyon kişi vardır. Bunların neredeyse yarısı internette seyahat kararı vererek satın alma gerçekleştirmektedir. İnternette seyahat kararı alıp, başka kanallardan satın alanlar ise % 27 lik bir dilimi oluşturmaktadır. 1 2. TURİZMDE TÜRKİYE NİN DÜNYADAKİ KONUMU Ülkemiz uzun vadeli bir turizm stratejisine sahiptir ve bu stratejinin ana hedefi 2023 yılında dünyanın en çok turist çeken ve en fazla turizm geliri elde eden ilk 5 ülkesinden biri olmaktır. 2 Türkiye küresel krize rağmen, turizmde büyümeyi yakalayabilmiştir. Bir önceki yıla göre %5,74 artışla, turist sayısı 28 buçuk milyonu aşmıştır. 1 Amasya Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı & Turizm 2023 Eylem Planı, 2011 2 Türkiye 2023 Turizm Stratejisi Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2007 22
Tablo 2. 1. 2009-2010 Yılları Arasında Ülkemize Gelen Yabancı Ziyaretçi Sayıları 2009 2010 2010 / 2009 (%) 27.077.114 28.632.204 5,74 Tablo 2.2. 2009-2010 Yılları Arasında Turizm Gelirinde Yaşanan Değişim 2009 2010 2010 / 2009 (%) 21 249,3 20 806,7-2,1 Tablo 2.3. Yabancı Ziyaretçi ve Ortalama Harcama: 2001-2010 YILLAR TURİZM GELİRİ Bin $ ZİYARETÇİ SAYISI ORT. HARC.,$ Değişim % 2001 7.386.246 11.276.532 655. 2002 9.009.677 12.921.981 697 6,4 2003 9.676.623 13.701.418 706 1,3 2004 12.124.059 17.202.996 705-0,1 2005 13.929.300 20.522.621 679-3,7 2006 12.556.829 19.275.948 651-4,1 2007 13.989.952 23.017.081 608-6,6 2008 16.801.618 26.431.124 636 4,6 2009 15 853 074 27.347.977 580-8,8 2010/9 11.857.791 22.487.587 527-9,1 Tablo 2.4. Türkiye ye Gelen Yabancı Ziyaretçilerin Başlıca Ülkelere Göre Sıralaması Ülkeler 2009 2010 (%) Değişim Almanya 4 488 350 4 385 263-2,30 İngiltere 2 426 749 2 673 605 10,17 Hollanda 1 127 150 1 073 064-4,80 Fransa 932 809 928 376-0,48 23
Belçika 592 078 543 003-8,29 İtalya 634 886 671 060 5,70 Avusturya 548 117 500 321-8,72 İspanya 376 215 321 325-14,59 Yunanistan 616 489 670 297 8,73 İskandinav Ülkeleri 1 098 637 1 204 325 9,17 Bulgaristan 1 406 604 1 433 970 1,95 Romanya 366 698 355 144-3,15 AB Toplamı 14 051 895 14 209 364 1,12 Rusya Fed. 2 694 733 3 107 043 15,30 Ukrayna 574 700 568 227-1,13 BDT Toplamı 5 480 640 6 075 484 10,85 ABD 667 159 642 768-3,66 Japonya 147 641 195 404 32,35 İran 1 383 261 1 885 097 36,28 İsrail 311 582 109 559-64,84 Toplam 27 077 114 28 632 204 5,74 2009 yılında ülkemize gelen 27 077 114 yabancı ziyaretçinin % 82,58 i Antalya, İstanbul, Muğla, Edirne ve İzmir illerine bağlı sınır kapılarından giriş yapmıştır. Tablo 2.5. 2010 Yılı Türkiye'ye Gelen Yabancı Ziyaretçilerin Geldikleri Destinasyona Göre Sıralaması 2009 2010 Antalya 8.260.399 9.246.814 İstanbul 7.510.470 6.928.867 İzmir 1.056.792 1.155.830 Muğla 2.820.298 2 973 886 Edirne 2 711 389 2.622.468 24
Avrupa Seyahat Komisyonu yaptığı açıklamada, 2009 yılında seyahat ve turizmde yaşanan düşüşün özellikle uzun vadeli seyahatlerde gerçekleştiğini, buna karşın kısa mesafeli seyahatlerde artış olduğunu aktardı. 3 Bütün bu gelişmeler, yeni ve kapasitesi doymamış destinasyonların değer kazandığının önemli bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. 4 Dünyadaki turizm hareketlerinde meydana gelen bu gelişmeler ve Türk turizmine dair istatistikler yorumlandığında, başta iç turizmi arttırmaya yönelik faaliyetlerin yoğunlaştırılması, artan turizm çeşitliliği, fiyat kalite dengesi açısından avantajlı bir konumda yer alınması ve yeni destinasyonlar oluşturmak için gerçekleştirilen yatırımların artması gibi etkenlerle Türk turizminin dünyada turizm hareketleri içerisindeki ağırlığının arttığı söylenebilir. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi tarafından 2009 yılının Mart ayında yayınlanan raporda Türkiye'nin önde gelen rakiplerinden olan İspanya, Yunanistan, İtalya ve Mısır turizminin küçüldüğü ifade edilmiş, bu küçülmenin İspanya turizmi için 4.9, Yunanistan için 1.8, İtalya için 5.5, Mısır için ise 2.8 oranında gerçekleştiği kaydedilmiştir. Buna karşın, Türk turizminde yüzde 1.3 oranında büyüme olmuştur. Dünya Turizm Örgütü ise, Madrid de gerçekleştirdiği basın toplantısında Türkiye'nin küresel ekonomik krize rağmen turist sayısının en iyi artış gösterdiği ülkeler arasında olduğunu açıklamıştır. Ayrıca 2011 yılında patlak veren Orta doğu ve Arap Yarımadasındaki ülkelerdeki iç karışıklıklar başta Arap turistler ve tatilini bu yörelerde geçirmeyi düşünen tüm dünyadaki turist potansiyelinin ilgisini bölgeye yakın oluşu da göz önünde tutularak Türkiye ye yönlendirmiştir. Türkiye, hâlihazırda dünya turizmine yön veren ilk 10 ülke arasındadır. Türkiye 2023 yılında ilk 5 arasına girme hedefine ulaşabilmek amacıyla bir çok iddialı adımlar atmaktadır. 3 www.etc-corporate.org/resources/uploads/etc-insights-2009q3-web.pdf 4 Amasya Marka Kent Stratejik Kalkınma Planı & Turizm 2023 Eylem Planı, 2011 25
3. TÜRKİYE TURİZM GERÇEĞİ 3.1. Türkiye de İç Pazara Yönelik Turizm Faaliyetlerinin Yoğunlaşması Türkiye de yeterince kullanılmayan turizm potansiyelini geliştirmek ve Türkiye nin küresel turizm pastasından alacağı payı büyüterek turist sayısı ve turizm gelirleri bakımından en önemli ilk 5 ülke arasına sokabilmek amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Türkiye nin 2023 Turizm Stratejisi nin en önemli başlıklarından birini İç turizmde toplumun farklı kesimlerine uygun kalite ve fiyatta turistik ürün alternatiflerinin sunulması konusu oluşturuyor. 5 9. Kalkınma Planı Stratejisi ne (2007-2013) uyumlu olarak ve sürdürülebilir turizm yaklaşımı doğrultusunda hazırlanan Türkiye nin 2023 Turizm Stratejisi nin iç turizme yönelik hedeflerinin başında ise, iç pazara yönelik tanıtım faaliyetlerinin arttırılması, gençlik turizmine ağırlık verilmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından her yıl bir kentin kültür turizmi şehri ilan edilmesi ve Bakanlık bünyesinde iç turizm ile ilgili verilerin değerlendirilmesi amacıyla bir birim kurulması gibi konular yer alıyor. Tüm dünya ile birlikte Türkiye de de 2008 yılının son çeyreği itibariyle etkisini arttıran küresel ekonomik krizden en az etkilenen sektörlerden birinin turizm olmasının en büyük nedenlerinden biri; iç turizm hareketlerinin canlandırılmasının bir devlet politikası olarak görülmesi ve özel sektörün, STK ların ve kamu kuruluşlarının bu konuda 5 www.kultur.gov.tr/tr/genel/dg.ashx 26