İtiraz Eden (Davalı): Vekili : Av. Karşı Taraf (Davacı): Vekili : Av. İstemin Özeti : Danıştay Sekizinci Dairesince verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin 22/02/2018 günlü, E:2017/7352 sayılı karara, davalı idare itiraz etmekte ve kararın kaldırılmasını istemektedir. Danıştay Tetkik Hakimi : Düşüncesi : İtirazın kabulü gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nca dosya incelendi, gereği görüşüldü: 27/09/2017 günlü, 30193 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 2. maddesinin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada; Danıştay Sekizinci Dairesince verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin 22/02/2018 günlü, E:2017/7352 sayılı karara, davalı idare itiraz etmekte ve kararın kaldırılmasını istemektedir. Anayasa'nın "Yükseköğretim üst kuruluşları" başlıklı 131. maddesinde, "Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim - öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek, bu kurumların kanunda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak maksadı ile Yükseköğretim Kurulu kurulur." hükmü yer almaktadır. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 6. maddesinde, Yükseköğretim Kurulu'nun, tüm yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim kurumlarının faaliyetlerine yön veren, bu kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip bir kuruluş olduğu kurala bağlanmış; 7. maddesinde, Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim - öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında yetiştirilmesi için kısa ve 1
uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların, bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında bulundurmak; Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, Yükseköğretim Kurulu'nun görevleri arasında sayılmıştır. 31/07/2008 günlü, 26953 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in "Merkezi Sınav" başlıklı 5. maddesinin birinci fıkrasının üçüncü cümlesi, 27/09/2017 günlü, 30193 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in 1. maddesiyle, "Bu sınavın sonuçları açıklandığı tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerlidir." şeklinde değiştirilmiş; dava konusu 2. madde ile de Yönetmeliğe Geçici 6. madde eklenerek"bu maddenin yayım tarihinden önce yapılan ALES sonuçları açıklandığı tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerlidir. kuralı getirilmiştir. Danıştay Sekizinci Dairesi'nin itiraza konu kararıyla, Yönetmelik değişikliğinden sonra sınav sisteminde esaslı değişikliklere gidildiği açık olan ALES sınavına önceden giren adaylar ile değişiklikten sonra ALES sınavına giren/girecek adaylar açısından hakkaniyete uygun bir kıyaslama yapmanın mümkün görülmediği; ayrıca, ALES sınavının her yıl ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde olmak üzere iki defa giriş sınavı ve iki defada elektronik e-ales olmak üzere yılda dört defa yapıldığı da göz önünde bulundurulduğunda, girdikleri sınavın geçerlik süresi dolan adayların hak mahrumiyeti yaşamayacakları belirtilerek uyuşmazlık konusu Yönetmelik düzenlemesinin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir. Olayda, davalı idarece, ALES ile ölçülen birikim seviyesinin kaç yıl korunacağına ilişkin olarak; özellikle yüksek lisans eğitimi yapan öğrencilerin sınavlarının geçerlik süresi sona erdiğinde doktora programlarına başvurabilmek için zamanlarını bir süre önce başarılı oldukları ALES'e tekrar hazırlanmak için geçirdikleri ve bu süreçte akademik çalışmalarından çok sınava tekrar hazırlanmak için zaman harcadıklarının gözlemlendiği, bu durumun akademik verimliliği olumsuz yönde etkilediği, ALES'e benzer olan ve referans alınan yurt dışı sınavlarının (GRE gibi) geçerlik süresinin beş yıl olduğu hususları göz önünde bulundurularak bir yaklaşım değişikliğine gidildiği, bunun sonucunda da ALES'in geçerlik süresinin üç yıldan beş yıla çıkarılması yolunda yönetmelik değişikliği yapıldığı savunulmaktadır. Uyuşmazlık konusu düzenleme ile, yönetmelik değişikliğinden önce yapılan ALES sonuçlarının da açıklandıkları tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerli olacağı düzenlemesi yapılarak bu tarihten önce ve sonra yapılan sınavların geçerlik süreleri eşitlenmiştir. Dairesince, sınav sisteminde yapılan değişiklikler kıyaslanmak suretiyle karar verilmiş ise de; uyuşmazlığın, sınavların geçerlik süresine ilişkin olması nedeniyle eski ve yeni sınav sistemi 2
karşılaştırılarak uyuşmazlık hakkında karar verilmesine olanak bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu kıyaslama sonucu, uyuşmazlık konusu düzenlemenin yönetmelik değişikliğinden önce sınava girenlerin lehine olduğu yolunda bir yorum yapmak mümkün değildir. Dava konusu düzenlemenin, ALES sonuçlarının kaç yıl süreyle geçerli olacağına ilişkin bir düzenleme olduğu dikkate alındığında, davalı idarenin Yasa ile kendisine verilen düzenleme yetkisini sınav sonuçlarının geçerli olacağı süre açısından eşitliği sağlamak amacıyla hukuka uygun kullandığı görüldüğünden dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinde öngörülen ve yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesi için gerekli olan koşulların, dava konusu uyuşmazlıkta gerçekleşmediği anlaşıldığından, davalı idarenin itirazının KABULÜNE ve Danıştay Sekizinci Dairesince verilen 22/02/2018 günlü, E:2017/7352 sayılı yürütmenin durdurulması kararının kaldırılmasına, davacının yürütmenin durdurulması isteminin reddine, 28/06/2018 gününde oyçokluğu ile karar verildi. Başkan Üye Üye Üye Üye Üye Üye Üye Üye Üye Üye Üye Üye KARŞI OY X- Yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinde öngörülen koşulların bakılan uyuşmazlıkta gerçekleştiği anlaşıldığından, yürütmenin durdurulmasına ilişkin Daire kararına yapılan itirazın reddi gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz. Üye Üye Üye 3
KARŞI OY XX- İdarelerin düzenleyici işlemler yapabilme yetkisi Anayasa'nın 124. maddesine dayanan anayasal bir yetki olması nedeniyle, idareler tarafından mevzuatla verilen görevlerin yerine getirilmesi amacıyla düzenleyici işlemler yapılabileceği kuşkusuzdur. Ancak, bu düzenlemeler yapılırken, Anayasada yer alan hukuk devleti ilkesi uyarınca, kazanılmış hak, idari faaliyetlerin belirliliği ve hukuki güven ilkesi gibi ilkelerin de göz önünde bulundurulması gerektiği açıktır. 4
27/09/2017 günlü, 30193 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"in dava konusu 2. maddesi ile, "Bu maddenin yayım tarihinden önce yapılan ALES sonuçları açıklandığı tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerlidir. kuralı getirilmiştir. Düzenleme neticesinde, geçerliği sona eren 2012 ALES (Sonbahar dönemi), 2013 ALES (İlkbahar ve sonbahar dönemleri), 2014 ALES (İlkbahar dönemi) sınavları yeniden geçerli hale gelmiştir. Davalı idarenin Yasa ile kendisine verilen düzenleme yetkisini, sınav sonuçlarının geçerli olacağı süre açısından eşitliği sağlamak amacıyla, geçerlik süresi henüz dolmamış olan sınavların geçerlik süresini uzatma yolunda kullanabileceğine kuşku bulunmamaktadır. Ancak, düzenlemenin geçerliği sona eren sınavların yeniden geçerli hale getirilmesine ilişkin kısmı idari faaliyetlerin belirliliği ve hukuki güven ilkesine aykırı olduğundan, davalı idarenin itirazının kısmen reddi ile düzenlemenin geçerlik süresi dolan sınavlar yönünden yürütmesinin durdurulması gerektiği oyuyla, kararın bu kısmına katılmıyorum. Üye 5