T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) YAŞLI VE HASTA HİZMETLERİ VÜCUT MEKANİĞİNİ KORUMA ANKARA 2008
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.
İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ- 1...3 1. VÜCUT MEKANİĞİNİ KORUMA VE DOĞRU KULLANMA...3 1.1. Vücut Mekaniği Nedir?...3 1.2. Omurganın Yapısı ve Fonksiyonları...3 1.3. Vücut Mekaniğinin Doğru Kullanılması...7 UYGULAMA FAALİYETİ...13 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...15 ÖĞRENME FAALİYETİ- 2...16 2. BAKIM ELEMANININ SIRT VE BEL SAĞLIĞI...16 2.1. Bakım Elemanları Sırt ve Bel Sağlığını Korumak için Ne Yapmalıdır?...16 2.2. Sırt ve Bel Çalıştırıcı Egzersizler...17 UYGULAMA FAALİYETİ...25 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...27 MODÜL DEĞERLENDİRME...28 CEVAP ANAHTARLARI...29 ÖNERİLEN KAYNAKLAR...30 KAYNAKÇA...31 i
KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR 723H00010 Yaşlı ve Hasta Hizmetleri Alanı Bakım Elemanı/ Hasta ve Yaşlı Bakım Elemanı Vücut Mekaniğini Koruma Vücut mekaniği ile ilgili temel bilgilerin kazandırıldığı öğrenme materyalidir. Bu modülün ön koşulu yoktur. Vücut mekaniğini, vücut sağlığını koruma tekniğini öğrenmek ve mesleğini sağlığını koruyarak yapabilmek Genel Amaç Bu modül ile gerekli ortam ve araç-gereç sağlandığında vücut mekaniğini doğru olarak kullanabileceksiniz. Amaçlar 1.Bel, sırt ve karın kaslarınızı çalıştırıcı hareketler yapabileceksiniz. 2.Sırt ve belinizi koruyabileceksiniz. Eşofman, sandalye, yer minderi, projeksiyon, beden eğitimi salonu ya da bireyin egzersiz yapabileceği bir ortam. Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Modül sonunda ise, kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemek amacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanan ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz. ii
GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Bazı meslekler vardır ki bel ve sırt sağlığını sürekli tehdit eder. Bu mesleklerde çalışan kişiler doğru şekilde hareket etmezler ise kısa sürede sağlıklarını kaybederler. Yaslı ve hasta bakım elemanı mesleği de bunlardan biridir. Bu meslekle uğraşan kişilerin kendi beden sağlıklarını koruyabilmeleri çok dikkatli hareket etmelerine bağlıdır. Yaşlı ve hasta bakım elemanı olarak çalışan meslek elemanları düzenli olarak sırt ve bel sağlıklarını koruyucu egzersizleri yapmalı, günlük bakım yaparken de dikkat edilmesi gereken noktalara mutlaka uymalıdır. 1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ-.1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ- 1 Bu modül ile doğru duruş, doğru hareket bilgilerini kazanacaksınız. ARAŞTIRM A Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlardır: Vücut mekaniği nedir? Araştırınız. Vücut mekaniğini korumak neden önemlidir? Araştırınız. Yaşlı ve hasta bakım elemanı mesleğinde vücut mekaniğini korumak neden önemlidir? Araştırınız. Cevrenizde bulunan huzurevi ve yaşlı bakımevlerinde çalışan bakım elemanlarının vücut mekaniğini korumak için ne yaptıklarını araştırınız? 1. VÜCUT MEKANİĞİNİ KORUMA VE DOĞRU KULLANMA 1.1. Vücut Mekaniği Nedir? Vücudun hareketini ve duruşunu sağlar. Merkezi sinir sistemi, iskelet sistemi ve kasların uyumlu çalışması sonucu vücut mekaniği oluşur. Bu sistemlerin herhangi birinde bir rahatsızlık ve hasarın olması vücudun hareketini engeller. Gövde iskeletini ve duruşunu göğüs ve omurga oluşturur. Bu organlar vücut mekaniği için önemli organlardır. 1.2. Omurganın Yapısı ve Fonksiyonları Omurga; vücudun gövde bölümünde, arkada, yukarıdan aşağıya uzanan, alt alta dizilmiş kemikler zinciridir iskeletin merkez parçasını oluşturur (Resim 1). Omurgada beş bölge vardır.bunlar aşağıda sıralanmıştır: Boyun bölgesi ( 7 omur) Göğüs bölgesi (12 omur) Bel bölgesi (5 omur) Sağrı bölgesi (5 omur) Kuyruk bölgesi (4-5 omur) 3
Resim 1.1:Omurganın yapısı 4
Omurga 33-34 omur adı verilen kemiklerden oluşur (Resim 1.2). Resim 1.2 :Omurun yapısı Omurga düz değildir, öne ve arkaya doğru eğrilikler gösterir. Boyun bölgesinin öne doğru eğriliği Göğüs bölgesinin arkaya doğru eğriliği Bel bölgesinin öne doğru eğriliği Sağrı bölgesi ve kuyruk sokumunun arkaya doğru eğriliği vardır (Resim 1.3). 5
Resim 1.3:Omurganın duruş şekilleri 6
Omurgamızdaki eğrilikler; bizim eğilmemizi, dengede durmamızı, hareket etmemizi, kalkıp oturmamızı, bir şeyler taşımamızı sağlar. Sağlıklı hareket edebilmemiz ve vücut hareketimizin devamı için bu eğriliklerin dengeli bir diziliş göstermesi gerekir. Sırtımızı; otururken, ayakta dururken, uzanırken, bir şey kaldırırken veya hareket ederken dengede tutmak istiyorsak; güçlü, esnek kas ve eklemlere sahip dengeli bir sırt yapımızın olması gerekir (Resim 1.3-1.4). 1.3. Vücut Mekaniğinin Doğru Kullanılması Problemli bir sırtımız olsun olmasın, her insanın bel ve sırt sağlığını koruması gerekir. Sırt sağlığını korumak için; Hareket yapın. Sırtınızı düz tutun. Eğilirken dizleri bükerek çömelin. Ağır yük taşımayın. Yük taşırken tek elle değil, iki elle taşıyın ve yükü vücudunuza yakın tutun. Otururken sırtı dik tutun ve bir yere yaslanın. Bacaklarınızı uzattığınızda bir yere yaslanmayın. Yatarken bacaklarınızı kendinize çekin. Her gün bel,sırt ve omurga kaslarınızı çalıştırın. Ayakta doğru durun. Yürürken dikkatli yürüyün (Resim 1.4-1.5-1.6-1.7). 7
Resim 1.4: Yazı yazarken vücudu doğru ve yanlış kullanma 8
Resim 1.5: Vücut mekaniğini doğru kullanma 9
Resim 1.6:Vücut mekaniğinde uygun durma 10
Resim 1.7: Vücut mekaniğinin doğru ve yanlış kullanılması 11
HAFTADA 3 İLA 5 KEZ 15 DAKİKA YAPACAĞINIZ EGZERSİZLER, KASLARINIZI FORMA SOKARAK BELLİNİZİN VE SIRTINIZIN; SAĞLIKLI KALMASINI SAĞLAYACAKTIR. BU EGZERSİZLER GENEL SAĞLIĞINIZI DA KORUYACAKTIR. 12
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Çalışırken doğru duruş ve hareket yapabilmeniz için huzurevi, yaşlı bakımevi fizik tedavi merkezlerini ziyaret ediniz. İşlem Basamakları Fizik tedavi merkezi tesbit ediniz. Öneriler Fizik tedavi merkezini ziyaret ediniz. Huzurevi ve yaşlı bakım evi tespit ediniz. Görüşme yapacağınız yaşlı ve hasta bakım elemanlarını tespit ediniz. Görüşme yapacağınız fizik tedavi doktorunu ziyaret ediniz. Huzurevinde çalışan yaşlı ve hasta bakım elemanlarını ziyaret ediniz. Yaşlı ve hasta bakım elemanlarının çalışma saatlerine dikkat edip, randevu alınız. Randevu alınız. Görüşme yapacağınız beden eğitimi öğretmenini tespit ediniz. Vücut mekaniği hakkında kütüphane ve internet ortamından yararlanınız. Kıyafet seçimine ve temiz olmaya dikkat ediniz. Görüşme sonrası rapor yazınız. Randevu alınız. Randevulara gitmeden soracağınız soruları hazırlayınız. Temiz ve özenli olunuz. Yaşlı ve hasta bakım elemanının vücut mekaniğinin neden önemli olduğunu yazınız. 13
PERFORMANS DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde yaptıklarınızı aşağıdaki ölçütlere göre kontrol ediniz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi tespit ettiniz mi? 2. Huzurevi ve yaşlı bakım evi tespit ettiniz mi? 3. Görüşme yapacağınız kişileri tespit ettiniz mi? 4. Görüşme için randevu aldınız mı? 5. Bakım elemanı ile görüştünüz mü? 6. Fizik tedavi doktoru ile görüştünüz mü? 7. Beden eğitimi öğretmeni ile görüştünüz mü? 8. Araştırma için kütüphaneye gittiniz mi? 9. Araştırma için internetten yararlandınız mı? 10. Randevu saatinde orada oldunuz mu? 11. Temizliğe ve dış görünüşe özen gösterdiniz mi? 12. Düşüncelerinizi sözlü olarak ifade edebildiniz mi? 13. Detaylara özen gösterdiniz mi? 14. Görüşme sonuçlarını rapor olarak yazdınız mı? Yapmış olduğunuz değerlendirme sonunda Hayır seklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız, öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın hepsi Evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz. 14
ÖLÇME ÖLÇMEVE VEDEĞERLENDİRME ÖLÇMEVE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki soruları cevaplayarak faaliyette kazandığınız bilgi ve becerileri ölçünüz. 1. Vücut mekaniği vücudun hareketini ve duruşunu sağlar. A) Doğru 2. Merkezi sinir sistemi, iskelet sistemi ve kasların uyumlu çalışması sonucu vücut mekaniği oluşur. A) Doğru 3. Merkezi sinir sistemi iskelet sistemi ve kas sisteminde oluşan bir rahatsızlık vücudun hareketini engeller. A) Doğru 4. Gövde iskeletini ve duruşunu göğüs ve omurga oluşturur. A) Doğru 5. İskeletin merkez parçasını omurga oluşturur. A) Doğru 6. Omurga vücudun gövde bölümünde arkada bulunur. A) Doğru 7. Omurga,33-34 tane omur adı verilen kemikten oluşur. A) Doğru 8. Omurga düz değildir. A) Doğru. 9. Sırt sağlığını korumak için; her gün sırt, bel ve karın kaslarımızı çalıştırmalıyız. A) Doğru.. 15
ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 Bel ve sırt sağlığınızı koruyucu hareketleri yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA 1. Sırt ve bel sağlığınızı korumak için yapılması gereken hareketleri uzmanlarına danışarak (beden eğitimi öğretmeni, fizyoterapistler) öğreniniz. 2. Araştırma işlemleri için internet ortamı, çevrenizde bulunan huzurevleri ve yaşlı bakımevleri, spor merkezleri ve fizik tedavi merkezlerinden yararlanabilirsiniz. 2. BAKIM ELEMANININ SIRT VE BEL SAĞLIĞI 2.1. Bakım Elemanları Sırt ve Bel Sağlığını Korumak için Ne Yapmalıdır? Doğru hareket, sağlıklı kişide vücut mekaniği ve düzenli egzersizlerle en iyi şekilde sürdürülebilir. Yanlış hareket ve hareketsizlik vücut sistemlerinde fonksiyon kayıplarına neden olabilir. Yaşlı ve hasta bakım elemanı, yaşlı ve hasta bakımı ile ilgili günlük işlerini yaparken vücut mekaniğini kullanmak durumundadır. Yaşlı ve hasta bakım elemanı mesleğinde bel ve sırt sağlığı vücut mekaniğine dikkat etmediği zaman sağlığını sürekli tehdit eder.bu yüzden çok dikkatli hareket etmesi gerekir. Yaşlı ve hasta bakım elemanı bel ve sırt sağlığını koruyucu egzersizleri yapmalı ve çalışırken aşağıdaki noktalara dikkat etmelidir: Sırt, daima dik tutulmalı Bacaklar bükülü ve açık çalışmalı Çalışılan yatak bel hizasına getirilip, çalışma yüksekliğine ayarlanmalı. Öne eğilirken kalçayı kullanmalı. 60 kg üzerindeki yaşlı ve hastalar mutlaka iki veya daha fazla kişi ile kaldırılmalı. İki veya daha fazla kişi ile çalışırken mutlaka komut vererek çalışmalı. Kısa süreli taşımada kaldırırken nefes alınmalı, taşırken tutulmalı, bırakırken nefes verilmeli. Uzun süreli taşımalarda, bir ritim dâhilinde düzenli nefes alıp verilmeli. 16
2.2. Sırt ve Bel Çalıştırıcı Egzersizler Resim 1.1 Sırtüstü yatılır, boyun bir yastıkla desteklenir. Sağ bacak gergin bir şekilde yukarı kaldırılır, yavaş yavaş indirilir. Aynı hareket diğer bacakla da yapılır. Sırtüstü yatılır. Tüm vücut gerginleştirilir, omuzlar yerde kalmak şartı ile bel havaya kaldırılır. Bu hareketler yapılırken ayaklardan destek alınır. Sırtüstü yatılır. Ayaklar havaya kaldırılır. Her iki ayakla daire çizilir. Sırtüstü yatılır, bacaklar havaya kaldırılır. Ellerle ayaklara ulaşmaya çalışılır. Bacaklar ve eller gergin olmalıdır. 17
Sırtüstü yatılır, bacaklar havaya kaldırılır. Bacaklar gergin bir sekilde dışa ve içe açılır, kapanır. Sırtüstü yatılır, bacaklar hafifçe karna doğru çekilir, diz kapaklarından bükülür, kalça yerden kalkmadan, sağa sola çevrilir. Sırtüstü yatılır. Eller başın arkasında birleştirilir. Ayaklar yere basılır, bacaklar hafifçe karına doğru cekilir. Sağ bacak sol omuza, sol bacak sağ omuza değdirilmeye çalışılır. Sırtüstü yatılır. Bacaklar hafifçe açılır, dik tutulur. El karın üstüne konulur derin nefes alınır, karın ittirilerek soluk verilir. 18
Bacaklar hafifçe kıvrılarak yere oturulur. Tüm vücut gergin bir hâlde geriye doğru esnetilir. Bacaklar hafifçe kıvrılarak dizlerin üzerinde oturulur, vücut geriye esnetilerek sağ elle sol ayağa, sol elle sağ ayağa dokunmaya çalışılır. Vücut gergin bir şekilde yere paralel olarak diz çökülür. Omurilik düz bir şekilde önce sağ, sonra sol ayak gergin bir sekilde kaldırılır. Tüm vücut gergin bir şekilde yere paralel olarak diz cökülür, önce sağ bacak ve sol kol kaldırılır, daha sonra sol bacak ve sağ kol gergin bir şekilde uzatılır. Bu hareket yapılırken vücut gergin durmalıdır. 19
Yere yüzüstü diz cökülür. Önce sağ bacak, sonra sol bacak karna doğru çekilir. Yüz karşıya doğru bakar, omurilik gergin olmalıdır. Yere yüzükoyun diz çökülür, vücut yere paralel olmalıdır. Sağ bacak diz kapağından kıvrılarak yukarı doğru kaldırılır, aynı işlem diğer bacakla da yapılır. Yere yüzüstü yatılır, baş önde sağ kol, sol bacak, sol kol, sağ bacak hafifçe yukarı kaldırılır. Yere yüzüstü yatılır, kollar dirseklerden kıvrılır. Sonra ileri doğru itilir, bu işlem sırasında vücut gergin olmalıdır. Yere yüzüstü yatılır, kollar ve bacaklar gergin bir sekilde ileri doğru itilir,yukarı doğru kaldırılır. 20
Yere yüzüstü yatılır, eller birbirine bakacak sekilde ileri doğru uzatılır ve aşağı yukarı doğru hareket ettirilir. Yere yüzüstü yatılır, eller omuz genişliğinde açılır el ve ayak yardımı ile vücut yukarı doğru kaldırılıp, yere değmemek koşulu ile aşağıya indirilir. Bağdaş kurularak yere oturulur, sağ ve sol diz yere değdirilmeye çalışılır. Sırtüstü yere yatılır. Önce baş yere doğru itilir, sonra kollar, sırt, kalça, bacaklar, ayaklar itilir. Daha sonra bütün vücut yere doğru itilir. Sırtüstü yere yatılır. Baş küçük bir yastıkla desteklenir, bacaklar kıvrılır ve hafif hafif sallanır. 21
Duvara paralel olarak durulur. Parmak uçları üzerinde kalkılır, ellerle başın üzerinden duvara dokundurulur ve vücut ileri doğru itilir. Duvara paralel durunuz, elleri ileri doğru uzatınız. İleri geri hareket edip, şınav çekiniz. Duvara yaslanınız, ellerinizi belinize koyunuz, baş ve omuzlar sabit kalmak koşulu ile sağa sola dönünüz. 22
Duvara yaslanınız, yavaş yavaş aşağıya doğru ininiz. Sandalyede oturuyormuş gibi durunuz Duvara yaslanınız, dirseklerinizi duvara koyunuz ve vücudunuzu öne doğru itiniz. Sandalyeyi sırt kısmından tutunuz ve dik olarak yere çömeliniz. Sandalyeyi sırt kısmından tutup eğiniz ve yavaş yavaş çömeliniz. 23
Yere çömeliniz ve sandalyeyi bacaklarından tutunuz. Yavaşça yukarı doğru kalkınız, doğrulduktan sonra kollarınız gergin olarak sandalyeyi havaya kaldırınız. Saldalyeyi sırt kısmından tutunuz, öne doğru eğiliniz, önce sağ sonra sol bacağı yukarı doğru kaldırınız. Sırtüstü yere yatınız, bacaklarınızı karnınıza doğru çekiniz, ayaklarınızı yere bastırınız ve bacaklarınızı hafif hafif sallayınız. 24
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Yaşlı ve hasta bakım elemanlarının, bel, sırt ve karın kaslarını güçlendirmek için neler yaptıklarını öğrenmek için çalıştıkları huzurevi, bakımevi ve evleri ziyaret ediniz. İşlem Basamakları Yaşlı ve hasta bakım elemanlarının çalışma alanlarını tespit ediniz. Öneriler Yaşlı ve hasta bakım elemanlarının çalışmakta oldukları huzurevi ve yaşlı bakım evlerini ziyaret ediniz. Görüşme yapacağı kişileri tespit ediniz. Görüşmeye gitmeden önce randevu alınız. Görüşme için randevu alınız. Yaşlı ve hasta bakım personeli ile görüşünüz. Kıyafet seçimine dikkat ediniz. Temizliğe ve kıyafete özen gösteriniz. Görüşme sonrası rapor yazınız. Bakım elemanlarının sırt, bel ve karın kasları ile ilgili egzersiz çalışmalarını tespit ediniz. Görüşme sırasında not alınız, resim çekiniz ve görüşme sonrasında rapor yazınız. Yapılan çalışmaları izleyiniz. 25
PERFORMANS DEĞERLENDİRME Uygulama faaliyetinde yaptıklarınızı aşağıdaki ölçütlere göre kontrol ediniz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Yaşlı ve hasta ile ilgili çalışma alanlarını tespit ettiniz mi? 2. Görüşme yapacağınız kişileri tespit ettiniz mi? 3. Görüşme için randevu aldınız mı? 4. Bakım elemanı ile görüştünüz mü? 5. Randevu saatinde orada oldunuz mu? 6. Temizliğe ve dış görünüşe özen gösterdiniz mi? 7. Düşüncelerinizi sözlü olarak ifade edebildiniz mi? 8. Detaylara özen gösterdiniz mi? 9. Fotoğraf çekerken izin istediniz mi? 10.Fotoğraf çektiniz mi? 11.Yapılan egzersiz çalışmalarını izlediniz mi? 12.Görüşme sonuçlarını rapor olarak yazdınız mı? Yapmış olduğunuz değerlendirme sonucunda Hayır seklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız, öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın hepsi Evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz. 26
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki soruları cevaplayarak faaliyette kazandığınız bilgi ve becerileri ölçünüz. 1. Yanlış hareket ve hareketsizlik vücut sistemlerinde fonksiyon kayıplarına neden olabilir. A) Doğru 2. Günlük bakım yaparken vücut mekaniğini doğru kullanmalıdır. A) Doğru 3. Çalışırken sırtımızı dik tutmalıyız. A) Doğru 4. Çalışırken bacaklar bükülü ve açık olmalıdır. A) Doğru 5. 60 kg üzerindeki hasta ve yaşlıları kaldırırken iki kişi çalışmalıyız. A) Doğru 6. İki veya daha fazla kişi ile çalışırken komut vermemize gerek yoktur. A) Doğru 7. Kaslarımızı forma sokmak için haftada en az üç kez hareket yapmalıyız. A) Doğru 8. Haftada üç ya da beş kez yapacağımız egzersizler genel sağlığımızı da korur. A) Doğru 9. Çalışmaya başlarken yaşlının yatağını kendi çalışma yüksekliğimize göre ayarlamalıyız. A) Doğru 10. Otururken sırtı dik tutup bir yere yaslanmalıyız. A) Doğru 27
MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Bu modülle ilgili olarak, Öğrenme Faaliyeti -1: Vücut Mekaniğini Koruma ve Doğru Kullanma Öğrenme Faaliyeti -2: Bakım Elemanının Sırt ve Bel Sağlığı konularını ve ölçme değerlendirme bölümlerini başarı ile tamamladıysanız öğretmeninizle iletişim kurarak bir diğer modüle geçiniz. 28
CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ -1 CEVAP ANAHTARI SORULAR CEVAPLAR 1 A 2 A 3 A 4 A 5 A 6 A 7 A 8 A 9 A ÖĞRENME FAALİYETİ -2 CEVAP ANAHTARI SORULAR CEVAPLAR 1 A 2 A 3 A 4 A 5 A 6 B 7 A 8 A 9 A 10 A 29
ÖNERİLEN KAYNAKLAR ÖNERİLEN KAYNAKLAR www.hareket.com www.dogruhareket.com www.vucutmekanigi.com www.geriatrikongresi2006.com GATA Geriatri Bilim Dalı 06010 Etlik /ANKARA Balugun JA, Katz JS. Physiogical Changes And Functional Limitions assocciated with aging : A Critical litarature review.fizyoterapi Rehabilitasyon,2002. KARADUMAN A, Fiziksel Aktivite ve Egzersiz,HÜ Gerıatrık Bilimler Araştırma Merkezi, Ankara 2004. KARADUMAN A, Egzersiz ve Yaşlı (panel) 1. Ulusal Geriatri Kongresi 2002. KARADUMAN A Yaşlılar İçin Fiziksel Aktivite, Yaşlılar ve Belediyeler, Hacettepe Üniversitesi Keçiören Belediyesi Belediyecilik ve Halk Sağlığı Araştırma Merkezi, Ankara 2005. KARADUMAN A, K. Yigiter,O. Aras, Y. Yakut, Yaşlılıkta Fiziksel Bağımsızlık ve Yaşam Kalitesi, Yaşlılık Gerçeği ( 65 yaş üzerindeki kişilerin sağlık durumları, fiziksel aktiviteleri ve sosyal yaşamları üzerine bir araştırma) HÜ Geriatrik Bilimler Araştırma Merkezi, Ankara 2004. 30
KAYNAKÇA KAYNAKÇA PADIR Nilgun, Ders Notlari, 2005. KUNZ Verlag Brigitte, Die Plege Des Menschen İm Alter, 1998. BİLGİN Yaşar,Ömer AYDIN, Yüksel GÜLEÇ, Yaşlı Bakımında Bakım Standartları, 2002. ONAT Ümit,Yaşlı Bakım El Kitabı Hazan Çiçekleri ANKARA 2006. KARADUMAN A,K. YIGITER,M. UYANIK Egzersiz Rehberi,Yaşam Kalitesi Rehberi HU Geriatrik Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi, ANKARA, 2001. Carne K, Osteoporosis.Tidyy s Physiotherapy, AM Thomson Butterworth- Heinemann, 2003. Sinaki M, Nonpharmacologic İntervebtions, Exercise,Fall Prevention, and Role of Physical Medicine Clin Geriatr Med. 2003. 31