' ' Hc!ıcettepe CİntversU;esi EdebiYat ~"J)ergiSi CUt14/ sayı 1-2 / ss 119-129 ' O 1naktanv&ıgeçmeytct:JJzçünku oniıp-da'yaşamunızabir aııtanivericek '[ornıulu ar;ımak~ ~"'Ç~~;~'ş11r~ce '' bize neden diirtyaya geldiiifuızı ve yaşadıgumzı söyleyecek Qtr ilk öykilniiii ~' içjndeyiz K1mi 'zaıııan k6ztltık btröy~any9ruz~ öykus1ln1l' k1ıuı zaman dakendibtreyselöy- kjiıqüz\1ktni1 ~aı}~tntti bir;eyselôyk11müzu ~~~üy1~~tmı'jayı Unıuyoruz HetneQlursaôl~ut) ~ m»tlar okıı- i ' '" tlmbertoıoco(l995:157-ı58j " Yirminct ı YözyıIın 'edebiyat ~eıhvjnu:f ~debtr1eşti14eri - '' '0 - '" " " '" ortakbır duşqn\\ş6rmtchelbınoııttıs6z1er1e<l1leg~t$t~dp": "'An1atı'yaZuı~~b~ 6ıçÜde'~ibtr~@~;g~rçegıksv~ raınaın~8kiteıhe1oti1~'biridır'ikonuşwmjan'an- Uıttiaybaşhldı~' ~an' ô~e; dek ôneç atlenı1zdesonra o~4a ~~ Fla~tlig~~ve't)~diı ~Urek11:o~ an~jaç~l~~tor 19~n:17) " BUTOR'~'s6zl~sa<i~ki~rd-ııd~d toplu ve uluslar düıey:uudege~şten ~~v~gel~e~ ptrdogru ' " üzerinde deıerıeııdtru\ek m~nd\1r :Bu'dımmıda ınitıer~ni deş- tanlardaj1jefsane ~"ma~"i~ôyküleı'edogrudeg!şen ' bir '~'U~ kaı'şıla~aeaktırlia1kın;~u:anhitısı ~kiştninyaiılıanlabsıolarak geneıan1amdaadlatiqırabikc~~teıneıan1atı türü erasındaldwiyükfar~önçelik1e~e~e- kabtdetil\ekgerekir Öte y~dan anlatı d~nfziiideniki ada'seçtpbqfkiadaı:arasınclııki' c:ografi (*)'HacettepeCırirvet81test/'~ebıYat~ TI11"kOOıveEd~tfB61thnti Yeni Türk Edebiyatı AriabUJınDıili; Araştırnıa~"' ' : c " i 119
120
Ecki~~orgisi tururken Gerek romanlara gerekse rtla:sailarautı1hsel' açıdanbakarken de- gini1111esigere~ep pitbaş~öz~_bef~tı)r<i~iq~awarrada an~ latjjcın Qlayl~natd~4a:iS~~iS~e~dev~ol~ tariıhsel gerçeklikttruınj:rertoeç(} bunu :'~tü'ııa~"o~ adianchnr Arta1an ~ gerç~ki d\i1:1yaata$ındaiti'~jıhl biruiş~~tt:kurmaca dünya bir yanclan gerç:ekdürijqya'gl;reithıha'sınırh bir dünya o14ş~ öte ~dange~kd1)tıyaya~nı o1aylaıf1dşt1erözellikler ekle<ıigtrtden - on~'göre' dabagentş'bird1'biyakurai;' Bu durumda kumıaca ''dm ya!~att1gı 'Ue "btt:tnet; ;;~uti "ôt~ıne; uzanıt (Eco 1995:98);' " ECQ'n\W ~atıwn~$~~y~~~r r~~arin' da " nıasal1anrı <1a~rqkıunııU~!~~u~etibUgi1ereJşaret etınesipakınmıd$1\6netntict1r~~\"ba~~ gerçek01aylann h1kayestôlan ~an; ~~çe;;~ v("-"çevre degtştirdikçe asıl söyleyen unutuldukça aslındaki b~'unsurlan yi~nn1ş b~ye~e c:iaha!çq1ç};1~~;wı~i~to~"rrezel 1987:135-1Ş(1}Q~91~şa! ~t\1t~ıetı~~l~say~ 1(egc}Çlerebagb' ll1şiq1erle demtitken ~~yed~41u~~ermden asla kqppı~;oııın yqammın'gmen:ve gö~ddertniiinançlannın beklentiletüıin g~yel\llnıtlaı'uım1zletini'taşıınıttır daima ''O ha1deriıaeal1annbiı' ulusun;~'taruujıe~ettıklertni soylemek'çok yanlış oı~'çünkt1qııjer~'ki~plbnnın yazmadlaı'bir '"şeyi içerirler: Bir ulu 'ha~rftflttal'~utsajhakkındayapjlan araş~a"ortaya~~~ft(bn«indünyaii1asa11atımn hemen hemen bepterydarve:~~ı13ı~ac;gelişttkleh gerçegt) göz ötuineaıın1is8' sanatıtt; '$~ecf Mt oldiıld~ ı!ltısu1'l 1nsah1anmn deııı'but\1n s~ da$l~ı1~ V"~g~tçeı4eriıpIıgizli ta- rihiıı~t~~ugu q(\ş11qü)e ııu-ötey8a~ aynı durutnbiraz dftha farklı o1arak1"()tnan' içiti ge'~ 'rl1~:aq~m~aiöre' ÇQkclah~yakin birçaıw~nü oln1 "'bir1ikte"'omıya 'Çı)pşesetleIindenbuyana tür P~g~~gıi~ '~iımıeb~j~~1uaşqg1j~ıdtbir pilinç no1rtaşuun V~getçe~'anl~yJŞırun~$eı~bgtbipir Ayrıca an- Jatıyadaya1ı türter ~e 1ti'Iyer~~tasvjrt~'enagn-l1klıve aynntılı biçimde Y~I"veren t>irturobu"akiroınıuılaı'ıj;)tar1b açısından okunmaya elvmşlıyapısına Veıçagaitop)Uına inş~tamklık etme işlevine dedegtnınekgeretdr " ' " l21
'~i : " ; ' ''' '1'qpıum8at~bakd'r~ıii'~masa1taraİ'aşıİıdaki ' 'C ' " te~ı:~~:her'1d~~)'ijı ~if~:v(~ann;:~atrq;i ~e;' re\çrinttpie-rııuııendqitiıuş ~; itadem'1d:btt~~tı denizinde y'üzuyonjz:~!~~~:yo4ıyta~ôggereksin1mi de' soii ~rece' ~:Fal~t~"~l4t(tlk!~4i~ vaı:hgıgidei'ek sijfpirve'~atı~ mu~~~~tpp~ nıaiı~lmaya {ana- nıinleşnıf:ye}'~:~~ıcı;t; ~:~k~' anıııda ~ere~ tükeum(pku~nal ammdal)i~~o11rıa~~1jtitnj:'~adeu ~endf~r1pe kapanarak~ k9nıı: M~ {ıe~ mei:kezden' (ari18tıcıdan) 'çok k1şiy~ ' '«(iin1e}1cirerel aymarida'd~;bqd::d<ieee ~ve'hareketl1 bir t>1ç1ıddegetçeıd~~'b>pı~:tteyt: ~man: 'iek 'md-kefd~1yazardan'~~ t;el\]t}~:~ ~'ijk~~at&) ~' masaı~'~arkij ~~t'~ti~kt~~yq~ro~an damasal da b1r'yaııdan:tqplumsaj'~f\ft~b~ b~ tş1evi~ anda'gerçekleş~~' _" \ "'1':> " '' - J' - en ' Öte dart ~Ve ;:tıman1atmwy~la;daıma -tarihsel '" i elbeticfki fark~ v~ ' ~arin~~tyada derih ' boyutlu ~ır~~ ~dogaldır :" 't~~ PerrevN~tıBoAATAVmaSt;4~~J~u ~ari"masal ~ "hikaye:ve:roıu~#p~;" ;"'(~'btr#~j\~h~:~rtnin~aiuu olmasabi1e~' az~~" ct;jit_!i~an'i(~ 'bır ülke ~; r1rideuzun ~:Y8#Ysş'" ' c''btrtöpifunıo\m Q1rdünya gt)ru Qile~m-ı"" ';""'Ü'992a:i4)<"ktıDdekt'sözİert le ~ı=~~::~~~: bakal~ iç1nden'~v4'i*~j)iıt~ tü;rü(boratav 19Q28:18)ıken'~~k~~'b~'~'~dogD;1aktadır daha pa$ıangiç~' F~ther ıld trin1p'~~tün~rinde ha1kınne);' - ~F' - -'' - "; '- ; ' '~- ~ '
Ed8!Jiyat~(OeFgi$1 kesimind~i1 her i~teqib~ ~Şitın~rastıen~da~irgerçektir Bu cw1atlii1n ~'topıuntun;-j>t1t\in~içt#i)~91du~ bir şey gibi; çoközgürı ÇQk etkin QireYl~bııebiç~r~~aJ}: tyijiüylekopup aynlamayacaldagbir~e!l'gi9i)~yfaın~1:~n1\11ugu'jnu dq~ (autor 199l;~~ Öte }'aj}:daı;ı~s~ul~rı~ttopluj;i1un$ôzlübeııegınde $ak1~pgel1ş~epdo~liji~~iau~wıııuınsalajgxyl~ba- gmtih oıd~ roijliuılatmsa~k~4ari' ~~aniazilı belgesel Ü{ÜI1ler s~dadeierı~eı~ge~lq:igı:ge~~ edild1eın~ı1dir;" 3~ ~çeku1t~ek~)rnw~h~w~~~ia~l~~dü~ünü1d\igürıde ' ' gözardı her iki türün de yapay ~~1 o~ ~ taşıqijjhıöncel11d~be1irtınek gerekir Masan~nn"Qir~ış~h-~oıqnu:1 evvelzamaıi:1çirıden kalıplaşmış sözleriyle başlaınahıb6ularınyaj;>8:ytığ)nayani kutmac~ ' en açik işarettir' ~iteldtı?;"inasal 'ba~ı' tek~rlemelen "dfh1eytciyigerçeküstüve~eltıdışı'h~ya aııjtırıtiak içinbir giriş () hayal oyun1anylayalanin petdesı arkasından gerçegıgörineye bir davet"tir ~ratay ı9922c~3}:~tckerleme)m~"anlatılanbikayeniri getçekten farklı bir kavrayışı' cli1egetirdiginihatırıatarak dinleyicileri yabancılaştuwı"yaşadıklarıp~ttan'kopnuıı$"jnl kendilerini masal dunyasınaka:ptjraralthayal ~'~Ybobnalannı~ngeneyen" (GÜI1ayl9$7: 130l unsur1ard1riio~bu'türden kalıplaşmış ve ~tntişı~selolarak~' ~~t1jf ()Idefbuıunm~a bir'- likte bir "~~ 4~a nksaw1aiımd_~tiqar(mokuyucu gerçek danyay~nekadarpe~~ ~$~~luınna(:apjrdü~yayaad1nı attıgınıbilme D1esaf~taşıınak'~ı;undac4ı' U~rto EÇO b~uşôyle açiidanıattta4;ır: ' " i' '_ " ~ 8~ Biramatı"ınetniy1eka'r$ı~Ş1Yagehnehin temel kurah okurun bıçmd~~vçolerji)g~''inançslzl~ "askıya "~' ~~~!i:;ac:4ru ver4igl"btr~ ~ı Jcabul etinesidir ' (j~~'' 'istn~'arlıafi1anitıbyaı ~"'WJ)ykü'()ldugiınu "bilm~ biiyuannyaısn ~dt1ştınmes1n1ge~ ' r~;("}'ywaı-ıgerçekwr~ B ~'kuima çaafıl ' ~<~b ' uyqrid-_i yap~ ger- 'it' "mas uı v-r qi)\jri anıatuk\an " çekten o1aı1llfw~{ecoıı: 87) "' i: ' ' ~ t ~ 1 Burada''Y ap4:y tı'''ı;ian!tası ' '~ '~ " kurmaca $6~~estSyıed1k1emıı ~~en ' ~ ~ n ya h~ 'bir anlatılardır;bu ' du- t1 da ' ' ' rumda "d~ıbue' "~~~"1lV' olduguna tnarıdıgıveya gerçeltteııqldu~t)~ ındıripayi!-lyeq!in "~ ç4b~ bir o4\y'ar ciizis1ııtn anlatımı~~dolayısıyla dan başıms:tteıer ge1dllt1fakkında1dııtdapm" (Ec6 1995: 136) : kasteduııiektedir ' "'~ij(ı ' 123
~ " :-- ooı1':~!~!j~ ' ~nıeyen' ~ ' ~ J"" ı _'; ; -~~;i& '_' ~''_: _ : I:""' -"';~:::';"':'-~"" Ji" ;~::1'(;'\':' " ECO~~; J '" ~~~~~: ~Ata:' ' ~~:tst$)1~t:r~_ " 'c;' ' =~:~:;~;::: ~ FALCJt 'eotin: ı~ 'Mfth 7-ıd~~"~ Cambr1çlğe 1983 "IUrk ~ ' ~J;r:~ttepeOn1 : l ft6 7 ~9 ~ ~( L ':~~ = : ~ V '';' A:~::::;:~~ :: ṭ ~~Yi- ~ ṇı :: """ ' ~' " ' ~c~:~yıt:ıafanbui c ''