TEKFEN HOLDİNG FAALİYET RAPORU 2010
İçindekiler GİRİŞ 4 83 Grup Profili ve Temel Göstergeler Kurucularımızdan Mesaj Vizyonumuz / Misyonumuz Yönetim Kurulu / Denetim Kurulu Grup Şirketler Başkanı nın Mesajı Yönetim DİĞER FAALİYETLER Eurobank Tekfen Tekfen Endüstri Tekfen Sigorta Papfen Antalya Stüdyoları 21 TAAHHÜT GRUBU Tekfen Holding in ciro itibarıyla en büyük işkolunu oluşturan Tekfen Taahhüt Grubu, faaliyetlerinin önemli bir bölümünü yurtdışında sürdüren uluslararası saygınlığa sahip bir müteahhitlik grubudur. Grubun lokomotif şirketi, 3 kıta ve 15 ülkeye yayılmış faaliyetleriyle dev inşaat projelerine imza atan Tekfen İnşaat ve Tesisat A.Ş. dir. 95 SOSYAL SORUMLULUK Tekfen, sorumluluk sahibi bir kuruluş olarak sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde doğal kaynakların doğru kullanılması, çevrenin korunması ve toplumsal gelişmenin sağlanması konularına duyarlılıkla yaklaşmaktadır. 47 TARIMSAL SANAYİ GRUBU Faaliyetlerini çok yönlü olarak tarımın çeşitli alanlarında devam ettiren Toros Tarım ın en temel özelliği, birbirini tamamlayan nitelikteki çok sayıda hizmet ve faaliyeti bir arada bünyesinde bulundurmasıdır. 103 KURUMSAL YÖNETİM Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Kâr Dağıtım Politikası Risk Yönetimi ve İç Kontrol Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu Denetim Kurulu Raporu 71 EMLAK GELİŞTİRME GRUBU 127 BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU Gayrimenkul sektöründe yatırım, proje geliştirme, inşaat yönetimi, tesis yönetimi ve pazarlama konularında faaliyet gösteren Tekfen Emlak Geliştirme Grubu, piyasa araştırmasından konsept çalışmasına, uygulamadan bina yönetimine kadar her detayda anahtar teslim projeler geliştirmekte ve yüksek tasarım ve inşaat kalitesiyle sektörde fark yaratmaktadır. 2 3
Grup Profili ve Temel Göstergeler Tekfen Holding, Tekfen Grubu altındaki tüm şirket ve iştiraklerin sahibidir. Sahiplendiği değerler ve iş yapma anlayışı nedeniyle güvenin ve kararlılığın temsilcisi olan Tekfen Holding, faaliyetlerini odaklı büyüme ve sürdürülebilir kârlılık prensipleri doğrultusunda devam ettirmektedir. Temelleri 1956 yılında, mühendislik-danışmanlık alanında hizmet vermek üzere Ankara daki küçük bir ofiste atılan ve yıllar içinde faaliyetlerini genişleterek büyük bir halka açık şirketler topluluğuna dönüşen Tekfen Grubu, günümüzde çalışmalarını taahhüt, tarımsal sanayi, emlak geliştirme ve finans ana başlıkları altında faaliyet gösteren 44 şirket ve 7 iştirak yoluyla sürdürmektedir. Bünyesinde bulundurduğu her şirketi kendi içinde kârlı ve verimli bir organizasyon olarak yapılandıran ve gerek cirosu, gerekse öncülük rolü itibarıyla sektöründe örnek oluşturacak bir lider olarak konumlandıran Tekfen Grubu, 2,262 milyon TL ye ulaşan cirosu ve 3,066 milyon TL tutarındaki varlıklarıyla Türk iş dünyasında önemli bir yere sahiptir. Grup çatısı altındaki şirketlerin çoğunun paylaştığı Tekfen adı ise, temsil ettiği değerler ve yüksek bilinirlik oranıyla, Türkiye nin en saygın markalarından biridir. Tekfen Taahhüt Grubu, ağırlıklı olarak petrol ve gaz tesisleri, kara ve deniz terminalleri, deniz platformları, sanayi tesisleri ve altyapı inşaatlarına odaklı müteahhitlik faaliyetleri ile çelik yapı imalatı ve mühendislik tasarımı hizmetlerini bünyesinde toplamaktadır. 1,8 milyar ABD Doları tutarında aktif iş portföyüne sahip olan Taahhüt Grubu, halen faaliyetlerini 3 kıtada ve 10 farklı ülkede sürdürmektedir. Bugüne kadar en karmaşık projeleri dahi sahip olduğu yetkinlik ve iş yapma felsefesiyle zamanında ve kusursuz bir şekilde tamamlayan Taahhüt Grubu, birçok ülkede işverenlerce tercih edilen iş ortağı konumundadır. Tekfen İnşaat, dünyanın en büyük 225 uluslararası müteahhitlik firmasını belirleyen ENR (Engineering News Record) listesinde uzun yıllardır ilk 100 içerisinde yer almaktadır. Tekfen Holding in ikinci büyük operasyonunu temsil eden Tarımsal Sanayi Grubu nun temelleri 1974 yılında Toros Tarım ın kurulmasıyla atılmıştır. 1981 yılında grubun ilk üretim tesisi olan Ceyhan fabrikasının kurulmasıyla faaliyetlerine başlayan Toros Tarım, sonraki yıllarda Mersin ve Samsun üretim tesislerinin de eklenmesiyle Türkiye deki kimyevi gübre pazarının en büyük oyuncusu haline gelmiş; ayrıca faaliyetlerini tohumculuk, fidecilik, terminal işletmeciliği, torba üretimi, akaryakıt dağıtımı ve serbest bölge işletmeciliği gibi alanlara yayarak etkinliğini artırmıştır. Faaliyetlerini çok yönlü olarak tarımın çeşitli alanlarında devam ettiren Toros Tarım ı rakiplerinden ayıran en temel özelliği, birbirini tamamlayan nitelikteki çok sayıda hizmet ve faaliyeti bir arada bünyesinde bulundurmasıdır. Emlak Geliştirme Grubu, gayrimenkul projeleri geliştirme, pazarlama ve işletme alanında faaliyet göstermektedir. Bugüne kadar Akmerkez, Tekfen Tower, Levent Ofis, Taksim Residences, Tekfen Yalıkavak Evleri ve Müşkülüm Çiftliği gibi elit bir müşteri kitlesine yönelik uluslararası standartlarda ve yüksek nitelikli projelere imza atan grup, faaliyetlerini nitelikli yaşam ve çalışma alanları yaratarak müşterilerine daha kaliteli ve konforlu bir yaşam sunma ilkesi doğrultusunda sürdürmektedir. Tekfen Grubu nun 1989 yılında bir yatırım bankası olan Tekfenbank ın kurulmasıyla başlayan bankacılık faaliyetleri, 2001 yılında Bank Ekspres in satın alınmasıyla ticari bankacılık alanına da yayılmış ve 2007 yılında hisselerin %70 inin Eurobank EFG ye satışının ardından Eurobank Tekfen markası altında perakende bankacılık alanında hızlı bir gelişme sürecine girmiştir. Eurobank Tekfen, bugün Türkiye nin önemli sanayi ve ticaret bölgelerine yayılmış 54 şubesiyle ticari bankacılık yapmaktadır. Banka, orta vadede şube ağını genişletmeyi ve kurumsal ve ticari bankacılığın yanı sıra küçük işletme bankacılığı ve sermaye piyasaları alanlarında büyümeyi hedeflemektedir. Toplam Varlıkların Dağılımı Taahhüt %42,7 Emlak Geliştirme %1,1 Toplam Varlıklar (2010) 3,066 milyon TL Tarımsal Sanayi %30,6 Diğer %25,6 Son olarak, Tekfen Yatırım ve Hizmet Şirketleri Grubu altında, taahhüt, tarımsal sanayi, emlak geliştirme ve finans dışındaki alanlarda faaliyet gösteren üretim, ticaret ve hizmet şirketleri yer almaktadır. Özbekistan da iplik üretimi yapan Papfen, aydınlatma ve kimyevi ürünler ticaretinde faaliyet gösteren Tekfen Endüstri ve online sigortacılık çözümleri konusunda uzmanlaşmış olan Tekfen Sigorta, bu şirketlerden bazılarıdır. Satış Gelirleri Konsolide (Milyon TL) Dağılım (%) 2009 FAVÖK 2,350 Tarımsal Sanayi %37,6 Konsolide (Milyon TL) 2009 2010 Diğer %2,7 202 Emlak Geliştirme %2,7 2,262 299 2009 2010 Taahhüt %57,1 Tekfen Holding, Tekfen Grubu altındaki tüm şirket ve iştiraklerin sahibidir. Sahiplendiği değerler ve iş yapma anlayışı nedeniyle güvenin ve kararlılığın temsilcisi olan Tekfen Holding, faaliyetlerini odaklı büyüme ve sürdürülebilir kârlılık prensipleri doğrultusunda devam ettirmektedir. Dağılım (Milyon TL) 1,341 Dağılım (Milyon TL) 150 1,111 Taahhüt Taahhüt 2010 Tarımsal Sanayi %45,4 883 1,027 Tarımsal Sanayi Diğer %3,1 147 147 42 Tarımsal Sanayi 63 Emlak Geliştirme Emlak Geliştirme %2,4 10 54 63 71 2 Emlak Geliştirme 2009 2010 Taahhüt %49,1 Diğer 2009 2010 1 3 Diğer 4 5
Dönem Kârı Özet Bilanço (bin TL) Konsolide (Milyon TL) Dağılım (Milyon TL) 2009 2010 178 116 2009 2010 Dönen Varlıklar Duran Varlıklar Toplam Varlıklar 1.709.760 1.064.063 2.773.823 1.956.546 1.109.335 3.065.881 69 25 39 13 7 3 24 19 Kısa Vadeli Yükümlülükler 1.231.268 1.286.804 2009 2010 Taahhüt Tarımsal Sanayi Emlak Geliştirme Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 98.647 1.424.998 96.398 1.663.725 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 18.910 18.954 10 Ülke 44 Şirket 7 İştirak Toplam Kaynaklar 2.773.823 3.065.881 Özet Gelir Tablosu (bin TL) Çalışan Sayısı 13.079 Çalışan Satış Gelirleri Brüt Kâr Faaliyet Kârı Vergi Öncesi Kâr Dönem Kârı 2009 2010 2.350.026 2.261.704 280.397 402.378 115.027 216.785 98.412 240.264 69.155 178.230 Konsolide (Kişi) 11.366 13.079 Dağılım (Kişi) 2009 Taahhüt 8,877 Tarımsal Sanayi 949 Likidite Cari Oran Önemli Oranlar 2009 1,39 2010 1,52 2009 2010 2010 Taahhüt 10.680 Diğer 795 Emlak Geliştirme 745 Tarımsal Sanayi 993 Kaynak Yapısı ve Borçluluk Toplam Yükümlülükler / Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar Kısa Vadeli Yükümlülükler / Toplam Yükümlülükler Kârlılık Brüt Kâr Marjı FAVÖK Marjı Dönem Kâr Marjı 0,93 0,93 %11,93 %8,59 %2,94 0,83 0,93 %17,79 %13,20 %7,88 Emlak Geliştirme 569 Diğer 837 6 7
Kurucularımızdan Mesaj Soldan sağa Feyyaz Berker - A. Nihat Gökyiğit - Necati Akçağlılar Dünyamız, öncelikle ekonomik nedenlerle, daha geniş kapsamda ise değişen dengelerin yol açtığı jeopolitik ve sosyopolitik sorunlarla zor bir dönemden geçmektedir. Küresel krizin ardından 2010 yılında dünya ekonomisine ilişkin umut verici işaretler görülmektedir. Ancak bazı sorunlar hâlâ mevcuttur. Günümüzde, dünya ülkelerinin birbirine sıkı sıkıya bağlı olduğu küresel bir ekonomi düzeninde, yeryüzünün herhangi bir noktasında baş gösteren bir sorun tüm dengeleri bozabilmekte ve beklenmedik sonuçlara yol açabilmektedir. Bu durum, ekonomi yönetimini çok daha karmaşık ve değişken hale getirmektedir. Diğer taraftan ülkelerin küresel ekonomiye entegre olmasıyla ekonomik sınırların ortadan kalkması, günümüz girişimcilerine de giderek daha fazla dünyaya açılma şansı vermekte ve rekabet coğrafyasını tümüyle değiştirmektedir. Bu koşullar, Tekfen Grubu gibi uluslararası platformda faaliyet gösteren firmalara günün şartlarını iyi kavrama, koşullara uyum gösterme, artan rekabete ayak uydurma ve geleceği iyi görme bakımından yeni yükümlülükler getirmektedir. Artık hiçbir işletmenin dünyadaki ve sektöründeki gelişmeleri görmezden gelme ve şartlara ayak uydurmadan yaşamını sürdürme şansı bulunmamaktadır. Bugün kuruluşlara düşen, kendilerini yenilemek, geliştirmek, rekabet karşısında avantaj sağlayacak bilgi, teknoloji ve donanımları edinmek ve çok daha odaklı çalışarak uzman olduğu konularda fark yaratan hizmetleri üretebilmektir. Diğer taraftan, genel şart ve rekabet koşullarının gün bazında değiştiği bu ortamda sürdürülebilirlik ve istikrar günümüzün en önemli kavramları haline gelmiştir. Sürdürülebilirlik, bir kavram olarak artık sadece kârlılığı değil, şirketlerin faaliyetlerini sürdürdüğü çevrenin ve toplumsal ilişkilerin korunup geliştirilmesini de kapsayacak şekilde çok daha geniş bir çerçevede ele alınmaktadır. İş etiği, çevreye saygı, çalışanlarla ilişkilerin idamesi, kaynakların verimli kullanılması ve benzeri başlıklar, çağdaş şirket yönetimi anlayışının ayrılmaz birer parçası haline gelmiş durumdadır. Tekfen Grubu olarak kurulduğumuz günden bu yana izinden ayrılmadığımız işe sadakat, iyi hizmet, işine odaklanma, günü kurtaran değil yarını teminat altına alan uygulamaları benimseme, vefa, şeffaflık ve dürüstlük gibi ilkeler, günümüzün sorumluluk sahibi şirket beklentileriyle giderek daha fazla örtüşmektedir. Fiyat rekabetinin yanı sıra kalite, iş emniyeti ve çevre standartlarına yönelik beklentilerin artması, bu yöndeki ilkeleri yıllardan beri içtenlikle benimseyen Grubumuzu, faaliyet gösterdiği her işkolunda önemli bir oyuncu haline getirmektedir. Geçtiğimiz dönemde tüm dünyayı etkisine alan küresel kriz, her konuda uzun vadeli düşünmenin ve tedbirli davranmanın önemini bir kez daha ortaya çıkarmıştır. Ekonominin kuralları, ürettiğinden fazlasını tüketmenin geçerli bir yol olmadığını ve kaynaklar, üretim ve tüketim arasındaki dengelerin gözetilmesi gerektiğini bir kez daha göstermiştir. Şimdi bozulan dengeleri yeniden oluşturmak için ortaya konulan yoğun çaba, bir bakıma hesapsız büyümenin ve yapılan hataların bedelini ödemek anlamına gelmektedir. Şirketler de ülkeler gibi ekonominin evrensel kurallarına tabidir. Tekfen Grubu olarak yönetim felsefemiz, istikrarlı ve temkinli büyüme prensibine dayanmaktadır. Yaptığımız işin en iyisi olma, yüksek kârlılığın cazibesiyle kısa vadeli ve riskli heveslere kapılmama, gösterişten kaçınma ve dengeleri gözetme politikalarımız, günün doğrularıyla bir kez daha örtüşmekte ve doğru bildiğimiz yolda yürümemiz konusunda bizlere ışık tutmaktadır. Bugün, zorlu geçen ve risklerle dolu bir dönemi başarılı bir şekilde geride bırakmış bulunuyoruz. Dünya ekonomisinin yeniden raya girme yolunda olduğu şu süreç, performansımızı daha da artırmamıza olanak sağlayacak yeni fırsatlar sunmaktadır. Ancak, bu faaliyet raporunun hazırlandığı günlerde özellikle Kuzey Afrika ve bazı Ortadoğu ülkelerinde patlak veren toplumsal olaylar, gündemin ne kadar değişken olabildiğinin en çarpıcı örnekleridir. Toplumumuza ve ekonomimize değer katma yükümlülüğümüz, mevcut koşullar altında bizlere her zamankinden daha fazla sorumluluk yüklemektedir. Bu zorlu koşulları aşmakta, her zaman olduğu gibi bize en büyük katkıyı sağlayacak olan şey, bizi bir aile yapan dayanışma ruhumuz ve çalışanlarımızla aramızdaki güven bağıdır. Başarılı bir yılı geride bırakmamızda en büyük alkışı hak eden çalışanlarımıza, tüm iş ortaklarımıza, işveren, müşteri ve yatırımcılarımıza, yeni bir yılda geleceğimizi şekillendirirken yine birlikte olma dileğiyle şükran ve saygılarımızı sunarız. Feyyaz Berker A. Nihat Gökyiğit Necati Akçağlılar 8 9
Vizyonumuz Faaliyet gösterdiğimiz taahhüt, tarımsal sanayi, emlak geliştirme ve finans sektörlerinde Türkiye nin atılımlarını yönlendiren güçlerden biri olmaktır. Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye Feyyaz BERKER Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Murahhas Üye Ali Nihat GÖKYİĞİT Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Murahhas Üye Cansevil AKÇAĞLILAR Yönetim Kurulu Üyesi Işık Zeynep Defne AKÇAĞLILAR Yönetim Kurulu Üyesi Murat GİGİN Yönetim Kurulu Üyesi Dr. M. Ercan KUMCU Misyonumuz Grubumuzun süregelen değerlerine bağlı kalarak, faaliyet alanlarına iyi odaklanmak, bu alanlarda en kaliteli ürün ve hizmet üretimini gerçekleştirerek, lider ve akla ilk gelen kurum haline gelmek; bunu yaparken de müşterilerimizden tedarikçilerimize, çalışanlarımızdan hissedarlarımıza ve topluma kadar tüm paydaşlarımız için değer yaratmaktır. Denetim Kurulu Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Şefika PEKİN Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Rüşdü SARAÇOĞLU Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Hasan S. SUBAŞI Denetçi Mehmet ERKTİN Denetçi Cengiz YAMAN 10 11
Grup Şirketler Başkanı nın Mesajı Türkiye de 2010 yılında krizin etkileri büyük ölçüde geride bırakılmıştır. 2008 yılının sonlarında ortaya çıkan ve etkileri 2009 yılının özellikle ilk yarısında yoğun olarak hissedilen küresel kriz ortamının ardından, 2010 yılı krizin yaralarının sarılmaya başlandığı bir yıl olmuştur. Krize ilişkin halen devam etmekte olan en önemli sorun ise krizin etkisini hafifletmek ve bankacılık kesimine destek olabilmek amacıyla özellikle ABD ve AB gibi gelişmiş ekonomilerde merkez bankalarının başvurduğu parasal genişleme politikasından çıkış stratejisinin halen tam anlamıyla uygulamaya geçirilememiş olmasıdır. Bu stratejinin gecikmesi enflasyonist risklerin yanı sıra uluslararası sermaye hareketlerinde ve döviz kurlarının uzun dönemli trendlerinde dalgalanmalara yol açmakta, diğer yandan çıkış stratejisinin zamanından önce devreye sokulması ise ekonomik canlanmanın sekteye uğraması ve buna bağlı olarak başta bankacılık sektörü olmak üzere kriz ortamındaki sorunların tekrar gündeme gelmesi riskini taşımaktadır. Bu nedenlerle çıkış stratejisinin uygulanması, son derece iyi yönetilmesi gereken bir süreç olarak tüm dünyada ekonomi yönetimlerinin önündeki en önemli konu başlıklarından birini oluşturmaktadır. Türkiye ekonomisi 2000 li yılların başlarında yaşadığı krizler ve bunun ardından uygulamaya koyduğu istikrar programı ve yapısal dönüşüm politikaları sayesinde, küresel kriz ortamına ekonomisindeki pek çok güçsüzlüğü geride bırakarak girmiş ve buna bağlı olarak krizin etkilerinden görece daha az etkilenmiştir. Bu durum, Türkiye ekonomisine krizden çıkış sürecinde de diğer ülkelere oranla daha avantajlı bir konum kazandırmıştır. 2009 yılının sonlarına doğru ekonomik verilerde gözlenen kademeli iyileşmenin ardından, 2010 yılında krizin etkileri büyük ölçüde geride bırakılmıştır. Bu dönemde dikkat çeken bir başka olumlu husus da, küresel kriz sonrasında, özellikle parçası olduğumuz Avrupa coğrafyasında bazı ülkelerin kredi derecelendirme notları düşerken, Türkiye nin kredi notunu yükseltmeyi başarmasıdır. Sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasılada 2009 yılında yaşanan %4,8 küçülmenin ardından 2010 yılında %8,9 büyüme sağlanmış, söz konusu dönemde inşaat sektöründe %17,1, imalat sanayiinde %13,6 ve toptan-perakende ticaret sektöründe %13,3 gibi çift basamaklı seviyelerde büyüme gerçekleşmiştir. 2011 yılı dünya ekonomisinin istikrarına ciddi etkileri olabilecek olaylarla başlamıştır. Tunus ta başlayıp Mısır ve Libya gibi Kuzey Afrika ülkelerine sıçrayan ve Arap coğrafyasındaki başka ülkelere de sıçrama potansiyeli taşıyan sivil eylemler, uluslararası petrol fiyatları üzerinde hareketlenmeye yol açmıştır. Libya daki olaylar, Birleşmiş Milletler in aldığı kararlar ve sürece NATO nun da dahil olması sonucunda, uluslararası bir boyut kazanmıştır. Öte yandan, Japonya da yaşanan mega deprem, ülkeyi vuran dev tsunami ve nükleer sızıntı felaketleri, olayın insani boyutu bir yana, Japonya nın ve dolayısıyla global ekonominin de dengelerini etkilemektedir. Dünya ve Türkiye ekonomisinde 2010 yılında gözlenen görece iyileşme, ticari faaliyetlerini hem Türkiye de, hem de yurtdışında sürdüren Tekfen Grubu şirketlerinin mali sonuçlarına da yansımış, özellikle kârlılık açısından 2010 yılı Tekfen Grubu için çok başarılı bir yıl olmuştur. Tekfen Grubu, tüm paydaşlarına değer yaratan bir şirket olma hedefini 2011 yılında da sürdürecek ve koşullara uyum gösteren dinamik bir yönetim anlayışıyla varlığını yeni dönemde daha da güçlendirecektir. 2010 yılında Tekfen Grubu konsolide bazda 2,262 milyon TL satış geliri elde etmiştir. Grubun faiz, amortisman ve vergi öncesi kârı 299 milyon TL olarak gerçekleşirken, 178 milyon TL net kâr yaratılmıştır. 2010 yılında Grubun toplam varlıkları %11 lik artışla 3,066 milyon TL ye ve toplam özkaynakları %17 lik büyümeyle 1,683 milyon TL ye ulaşmıştır. Tekfen Grubu nun iki büyük faaliyet alanından biri olan ve 3 kıtada 10 ülkeye yayılmış faaliyetleriyle dev inşaat projelerine imza atan Taahhüt Grubumuz, 2010 yılında 1,111 milyon TL ciro gerçekleştirmiş ve yeni anlaşmalarla iş portföyünü genişletmiştir. Dünyanın en büyük fosfat madenlerine sahip olan Fas ve Tekfen in Hazar Bölgesi ndeki ana üssü konumundaki Azerbaycan, 2010 da en büyük gelişme gösterdiğimiz ülkeler olmuştur. İşlerinin tamamına yakını yurtdışı projelerinden oluşan Taahhüt Grubumuz, yıl içinde aldığı yeni projelerle aktif iş portföyünü 2009 daki 1,3 milyar ABD Doları ndan 1,8 milyar ABD Doları na yükseltmeyi başarmıştır. Tekfen Grubu nun ikinci en büyük faaliyet alanı olan Tarımsal Sanayi Grubumuz ise 2010 yılında oldukça başarılı bir performans sergilemiştir. Grup, en büyük işkolu olan gübre faaliyetinde, pazardaki genel daralmaya rağmen 2010 yılında hem tonaj hem de ciro olarak satışlarını artırmış ve toplam pazar payını %30 dan %34,6 ya yükseltmeyi başarmıştır. Gübre dışında Toros Tarım çatısı altında sürdürülen tekno-tarım, fidecilik ve tohumculuk gibi tarımsal faaliyetlerle terminalcilik alanında da 2010 yılında çeşitli geliştirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Küresel kriz nedeniyle önemli ölçüde gerileyen limancılık faaliyetlerinin yeniden canlanmaya başlaması, Ceyhan Terminali nde gerçekleştirilen kapasite artışıyla birlikte 2010 yılında bu alanda önemli gelişmeler olmasını sağlamıştır. Emlak Geliştirme Grubumuz ise üst gelir gruplarına yönelik proje geliştirme ve yatırım faaliyetlerini 2010 yılında da sürdürmüştür. Krizin ardından yıl içinde gayrimenkul piyasasında yaşanan hareketlilik, Emlak Geliştirme Grubu nun tamamlanan ve inşaatı devam eden projelerine yönelik olarak başarılı bir satış grafiği elde etmesine yardımcı olmuştur. Grup, likidite sorunları nedeniyle yatırımların kesintiye uğradığı emlak piyasasında güçlü bir mali yapıya sahip olmanın avantajlarını kullanmış ve uzun dönemli bir yatırım stratejisiyle yeni geliştirme projelerine 2010 yılında da kesintisiz bir şekilde devam etmiştir. Tekfen Grubu, tüm paydaşlarına değer yaratan bir şirket olma hedefini 2011 yılında da sürdürecek ve koşullara uyum gösteren dinamik bir yönetim anlayışıyla varlığını yeni dönemde daha da güçlendirecektir. Bu yolda, güçlü mali yapımız, 55 yıla ulaşan deneyimimiz, uzmanlığımız, Tekfen markasının değeri ve yüksek nitelikli insan kaynaklarımız en önemli varlıklarımız olacak, kurucu ortaklarımızın yol göstericiliği ve onların yerleştirdiği etik değerler ise bize rehberlik etmeye devam edecektir. 2010 yılında ortaya koyduğumuz başarılı performansın gerçekleştirilmesinde pay sahibi olan tüm çalışanlarımıza, iş ortaklarımıza, yatırımcılarımıza, müşterilerimize ve kurucu ortaklarımıza şükran ve saygılarımı sunarım. Erhan Öner Tekfen Grup Şirketler Başkanı 12 13
Yönetim AYAKTA SOLDAN SAĞA Mehmet Erktin Başkan Yardımcısı Emlak Geliştirme Grubu Ümit Özdemir Başkan Yardımcısı Taahhüt Grubu Dr. Osman Reha Yolalan Başkan Yardımcısı Kurumsal İşler OTURARAK SOLDAN SAĞA Dr. Ahmet İpekçi Başkan Yardımcısı Yatırım ve Hizmet Şirketleri Grubu Esin Mete Başkan Yardımcısı Tarımsal Sanayi Grubu Erhan Öner Başkan ve CEO 14 15
Erhan Öner Tekfen Grup Şirketler Başkanı ve CEO Eğitim Cornell University ABD, EDP, 1973 University of Texas, ABD, Boru Hattı Mühendisliği, Sertifika Programı, 1969 University of Miami, ABD, Makine Mühendisliği, Yüksek Lisans, 1969 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Makine Mühendisliği, Lisans, 1968 Kariyer Kariyerine 1969 yılında Tekfen İnşaat ta Proje Mühendisi olarak başlamıştır. 1976 yılında Proje Müdürü, 1979 yılında ise Genel Müdür Yardımcılığı görevini üstlenen Öner, 1980 yılında Toros Gübre de Genel Müdürlük görevine atanmıştır. 1991 yılında Tekfen Grup Şirketleri Murahhas Azası olan Erhan Öner, 7 yıl bu görevde bulunduktan sonra, 1998 yılında Tekfen İnşaat ın Genel Müdürü olmuştur. Öner, 2000 yılından bu yana Tekfen Holding Grup Şirketler Başkanlığı görevini sürdürmektedir. Aynı zamanda bazı grup şirketlerin de Yönetim Kurulu Başkanlığı veya Üyeliği görevlerini sürdürmektedir. 1993 te Dünya Gübre Üreticileri Derneği (IFA) Başkanı olan Öner, 1995 yılına kadar bu görevi devam ettirmiştir. Öner, DEİK bünyesindeki Türk-İspanyol ve Türk-Portekiz İş Konseyleri eski Başkanıdır. Öner, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri geliştirme çalışmalarıyla 2004 yılında İspanya Kralı tarafından İspanya Kraliyet Liyakat Nişanı ile ödüllendirilmiştir. Eğitim İstanbul Teknik Üniversitesi, Zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği Bölümü, Yüksek Lisans, 1975 İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Lisans, 1973 Kariyer Profesyonel kariyerine 1975 yılında Tekfen İnşaat ta başlamıştır. Yurtdışı şantiyelerinde sırasıyla; Proje Mühendisi, Şantiye Şefi, Proje Müdürü, Proje Koordinatörü olarak görev almıştır. 1988 yılında Operasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevine atanmıştır. 2000 yılından bu yana Taahhüt Grubu ndan sorumlu Tekfen Holding Başkan Yardımcılığı ve Tekfen İnşaat Genel Müdürlüğü görevini sürdürmektedir. Özdemir, Taahhüt Grubu Şirketlerinin yönetim kurullarında Başkan ve Başkan Vekili görevlerini sürdürmektedir. Ümit Özdemir Türkiye Müteahhitler Birliği Yüksek Danışma Kurulu Üyesi dir. Evli ve iki çocuk sahibidir. Fransızca ve İngilizce bilmektedir. Ümit Özdemir Tekfen Holding Başkan Yardımcısı, Taahhüt Grubu Evli, iki çocuk, bir torun sahibidir. İngilizce bilmektedir. Dr. Ahmet İpekçi Tekfen Holding Başkan Yardımcısı, Yatırım ve Hizmet Şirketleri Grubu Eğitim İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Doçentlik, 1977 İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Doktora, 1972 İstanbul Üniversitesi, İktisadi Ticari İlimler Akademisi, Lisans, 1968 Kariyer Kariyerine 1968 yılında İktisadi Ticari İlimler Akademisi nde Asistan olarak başlayan İpekçi, 1972 yılında Doktor Asistanı olup, 1977 ve 1982 yılları arasında Öğretim Üyeliği yapmıştır. İpekçi, Tekfen e 1982 yılında Tekfen İnşaat ın Mali ve İdari İşler Genel Müdür Yardımcısı olarak katılmış ve bu görevini 1992 yılına kadar devam ettirmiştir. 1992 yılında HMB de Yönetim Kurulu Üyesi olan İpekçi, 1994 yılında Tekfen Holding in Finansman Koordinatörü olarak atanmıştır. Doç. Dr. İpekçi, 2000 yılından bu yana Yatırım ve Hizmet Şirketlerinden sorumlu Tekfen Holding Başkan Yardımcısı dır. İpekçi, başta Tekfen İnşaat, Toros Tarım ve Eurobank Tekfen olmak üzere birçok grup şirketin Yönetim Kurulu Üyesi dir. Evli, bir çocuk, bir torun sahibidir. İngilizce ve Almanca bilmektedir. Eğitim Case Western Reserve University Cleveland ABD, İnşaat Yönetimi, Yüksek Lisans, 1988 Boğaziçi Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği, Lisans, 1987 Kariyer Profesyonel kariyerine Tekfen İnşaat ta Saha Mühendisi olarak başlayan Mehmet Erktin, 1993 yılına kadar Planlama Mühendisliği ve Planlama Müdürlüğü görevlerini yürütmüştür. 1993 ve 1994 yılları arasında Hallesche Mitteldeutsche Bau AG de (HMB) Bilgi İşlem Müdürü ve Yeniden Yapılanma Ekibi üyesi olarak görev almıştır. 1994 yılında Tekfen İnşaat a Proje Müdürü olarak atanmıştır. 1995 yılında Hallesche Mitteldeutsche HMB de Şube Müdürlüğü ve Proje Müdürlüğü yapmıştır. Mehmet Erktin, Tekfen Mühendislik te 1997-2000 yılları arasında Yönetim Kurulu Üyeliği yapmıştır. Aynı zamanda 1997 ve 1998 yılları arasında Tekfen İnşaat ta Genel Sekreterlik, 1998-2002 arasında ise Genel Müdür Yardımcılığı görevlerini üstlenmiştir. 2003 yılında Tekfen Turizm de Yönetim Kurulu Başkan Vekili olarak görev almıştır. 2002 yılından bu yana Emlak Geliştirme Grubu ndan sorumlu Tekfen Holding Başkan Yardımcısı dır. 2007 yılından beri Tekfen-OZ Yönetim Kurulu Başkanı dır. Erktin aynı zamanda, birçok grup şirketin yönetim kurulunda görev yapmaktadır. Evli ve bir çocuk sahibidir. İngilizce ve Almanca bilmektedir. Mehmet Erktin Tekfen Holding Başkan Yardımcısı, Emlak Geliştirme Grubu Eğitim Boğaziçi Üniversitesi, Kimya Mühendisliği, Lisans, 1973 Kariyer 1973-1980 yılları arasında Tekfen İnşaat ta Kimya Mühendisi olarak kariyerine başlayan Esin Mete, 1980 yılında Toros Gübre ye transfer olmuştur. 1980-1984 yılları arasında Genel Müdür Yardımcılığı, ardından da 1985-1991 yılları arasında Kıdemli Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur. Eğitim Université Laval, Kanada, Yönetim Bilimleri, Doktora, 1990 Boğaziçi Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği, Yüksek Lisans, 1987 İstanbul Teknik Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği, Lisans, 1984 Kariyer 1991 yılında Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. de Stratejik Planlama Grubu nda uzman olarak profesyonel iş yaşamına başlamıştır. Esin Mete Tekfen Holding Başkan Yardımcısı, Tarımsal Sanayi Grubu Esin Mete, 1991 yılında Toros Gübre, bugünkü adıyla Toros Tarım ın Genel Müdürlüğü ne getirilmiştir. 2000 yılında ise, Tarımsal Sanayi Grubu ndan sorumlu Tekfen Holding Başkan Yardımcılığı görevine getirilmiştir. Nisan 2010 itibarıylı, Esin Mete Toros Tarım Yönetim Kurulu Başkanlığı na ve Tarımsal Sanayi Grubu CEO luğu görevlerine getirilmiştir. Mete, aynı zamanda Toros Tarım ile Hishtil-Toros un Yönetim Kurulu Başkan Vekili olup, diğer Tarımsal Sanayi Grup Şirketleri nin Yönetim Kurulu Başkanı dır. Mete, 2002-2004 yılları arasında, Uluslararası Gübre Birliği nin (IFA) Ortadoğu dan sorumlu Başkan Yardımcılığını üstlenmiş olup, 2007 yılından bu yana IFA nın EMG (Executive Management Group) Başkan Yardımcılığı görevini sürdürmektedir. 2000-2004 yılları arasında Finansal Analiz ve Kredi Risk Yönetimi nden sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı, 2004-2005 yılları arasında da Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü görevini üstlenmiştir. Aynı zamanda, bankanın yurtiçi ve yurtdışı mali iştiraklerinde de Yönetim Kurulu Üyeliklerinde bulunmuştur. 2006 yılından bu yana Tekfen Holding Kurumsal İşlerden sorumlu Başkan Yardımcısı dır. Yolalan aynı zamanda, Eurobank Tekfen Yönetim Kurulu Üyesi dir. Evli ve iki çocuk sahibidir. Fransızca ve İngilizce bilmektedir. Dr. Osman Reha Yolalan Tekfen Holding Başkan Yardımcısı, Kurumsal İşler Bir çocuk sahibidir. İngilizce bilmektedir. 16 17
Taahhüt Grubu s.21 Tarımsal Sanayi Grubu s.47 Emlak Geliştirme Grubu s.71 Diğer Faaliyetler s.83 Sosyal Sorumluluk s.95 Kurumsal Yönetim s.103 Bağımsız Denetim Raporu s.127
TEKFEN İNŞAAT VE TESİSAT A.Ş. Taahhüt Grubu TEKFEN MÜHENDİSLİK A.Ş. TEKFEN İMALAT VE MÜHENDİSLİK A.Ş. HALLESCHE MITTELDEUTSCHE BAU - A.G. (HMB) AZFEN J.V. CENUB TIKINTI SERVİS ASC GATE A.Ş. TGO J.V. Grubumuz, geleceğini EPC müteahhitliğinde görmektedir. Türk müteahhitlik sektörü global piyasalarda var olabilmek için, ölçek büyütmek, kapsamlı projelerde çalışmak zorundadır. Bu çerçevede mühendislik, gelecek tasarılarımız içinde birincil önceliğe sahiptir. Katma değeri yüksek mühendislik hizmetleri, uluslararası rekabetin giderek arttığı dünya pazarında Tekfen Taahhüt Grubu na daha fazla rekabet gücü katacak, kârlılığımızı daha yüksek seviyelere çıkartacaktır. Ümit Özdemir Tekfen Holding Başkan Yardımcısı, Taahhüt Grubu
Profil Tekfen Holding in ciro itibarıyla en büyük işkolunu oluşturan Tekfen Taahhüt Grubu, faaliyetlerinin önemli bir bölümünü yurtdışında sürdüren uluslararası saygınlığa sahip bir müteahhitlik grubudur. Grubun lokomotif şirketi, 3 kıta ve 15 ülkeye yayılmış faaliyetleriyle dev inşaat projelerine imza atan Tekfen İnşaat ve Tesisat A.Ş. dir. Esas olarak petrol, gaz ve petrokimya tesisleri, boru hatları, kara ve deniz terminalleri, deniz platformları, tank dünyanın en büyük 225 uluslararası müteahhitlik firmasını belirleyen ENR (Engineering News Record) listesinde uzun yıllardır ilk 100 içerisinde yer almaktadır. 2010 boyunca inşaat çalışmalarını 10 ülkedeki 22 proje kapsamında sürdüren Tekfen İnşaat, yıl sonu itibarıyla 1,8 milyar ABD Doları tutarında aktif iş portföyüne sahiptir. Temel olarak Hazar Bölgesi, Petrol, gaz ve petrokimya tesisleri, boru hatları, kara ve deniz terminalleri, deniz platformları, tank çiftlikleri, petrol rafinerileri, pompa istasyonları, enerji santralleri, otoyol, metro, köprü ve tünel inşaatları, elektrik ve enstrümantasyon işleri, altyapı işleri, üretim tesisleri, ticari bina kompleksleri ve büyük spor tesisleri alanında uzmanlaşmış olan Tekfen İnşaat, söz konusu alanların çoğunda müşterilerine EPC (Engineering, Procurement, Construction Mühendislik, Satın Alma, İnşaat) bazında anahtar teslimi çözümler sunmaktadır. çiftlikleri, petrol rafinerileri, pompa istasyonları, enerji santralleri, otoyol, metro, köprü ve tünel inşaatları, elektrik ve enstrümantasyon işleri, altyapı işleri, üretim tesisleri, ticari bina kompleksleri ve büyük spor tesisleri alanında uzmanlaşmış olan Tekfen İnşaat, söz konusu alanların çoğunda müşterilerine EPC (Engineering, Procurement, Construction Mühendislik, Satın Alma, İnşaat) bazında anahtar teslimi çözümler sunmaktadır. Ortadoğu ve Kuzey Afrika olarak üç ana coğrafyada yoğunlaşan bu portföy, Türkiye dışında Azerbaycan, Kazakistan, Suudi Arabistan, Katar, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Libya, Fas ve Bulgaristan gibi ülkeleri kapsamaktadır. Tekfen Taahhüt Grubu, bu hizmet bütünlüğünü sağlamaya yönelik olarak Tekfen İnşaat dışında, özellikle endüstriyel tesislere yönelik mühendislik hizmetleri veren Tekfen Mühendislik A.Ş. ve proses ekipmanları ve depolama tankları imalatı konusunda uzmanlaşmış Tekfen İmalat ve Mühendislik A.Ş. gibi şirketleri de bünyesinde barındırmaktadır. Türkiye dışınca Almanya ve Azerbaycan da da çeşitli yatırım ve ortaklıkları bulunan Tekfen Taahhüt Grubu, 22
2010 a Genel Bir Bakış 2008 yılından beri etkili olan küresel finansal krizin dünya çapında olumsuz etkilediği inşaat sektörü için 2010 kısmi bir toparlanma yılı olmuştur. Ne var ki kabul gören genel kanı, yaşanan şiddetli ekonomik sarsıntının yol açtığı tahribatın giderilmesinin vakit alacağı yönündedir. Bu nedenle inşaat sektöründeki iyileşme sürecinin de, ekonomideki genel eğilimlere paralel olarak uzun sürmesi ve iniş çıkışlı olması beklenmektedir. 2010 yılında yaşanan gelişmeler, özellikle gelişmiş ekonomilerdeki sorunların kolay aşılabilir olmadığını, Euro Bölgesi nin birkaç sağlıklı ekonomi dışında ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu, diğer yandan Çin, Brezilya, Hindistan, Rusya ve Türkiye gibi yükselen ekonomilerin krizlere karşı ciddi bir direnç geliştirdiklerini ortaya koymuştur. 2010 yılında alınan tüm önlemlere rağmen OECD Bölgesi, ABD ve Japonya gibi gelişmiş ekonomilerde yukarı doğru çok yavaş bir hareketlilik sağlanabilirken, aralarında Türkiye nin de bulunduğu yükselen ülkeler grubu yüksek büyüme oranlarıyla dünya ekonomisine dinamizm kazandırmıştır. Ülkeler ve bölgeler bazında büyük farklılıkların ortaya çıktığı bu durum, global düzeyde dengelerin değişmesine ve gelişmiş ekonomilerle gelişmekte olan ekonomiler arasında bir bakıma güç savaşlarının daha da belirginleşmesine yol açmıştır. Müteahhitlik hizmetleri açısından bakıldığında ABD ve Avrupa da bir önceki yıla göre inşaat sektörü üretimindeki gerileme 2010 da da devam etmiş ve özellikle ciddi bütçe kısıntılarının yapıldığı ülkelerde altyapıya yönelik yatırımlarda kayda değer düşüşler meydana gelmiştir. Sektörün karşı karşıya bulunduğu en önemli sorun, ekonomik düzelmeyi sekteye uğratacak ya da yeni bir finansal krize yol açabilecek risklerin henüz tam anlamıyla ortadan kalkmamış olmasının yol açtığı belirsizliktir. Özellikle Euro Bölgesi nde borç sarmalına sürüklenen ülkelerin, bütçe açıklarını kontrol altına almak için uygulamaya koyduğu kemer sıkma tedbirleri inşaat sektörünü olumsuz etkilemeye 2011 de de devam edecektir. Diğer taraftan hızlı büyüme sergileyen ülkelerdeki büyük inşaat projeleri, krizden kaynaklanan kısa bir duraklamanın ardından 2010 yılından itibaren yeniden canlanmaya başlamıştır. Bu gelişmede, petrol fiyatlarının 2010 sonu itibarıyla 2008 başındaki 90 ABD Doları/varil seviyesindeki fiyatlara yaklaşmasının da önemli etkisi olmuştur. Özellikle Ortadoğu ve Hazar da yer alan petrol üreticisi ülkeler, kriz döneminde petrol fiyatlarının aşırı düşmesine bağlı erteleme kararlarının yavaş yavaş ortadan kalkmasıyla, müteahhitlik sektörü için yeniden cazibe kazanmıştır. Ancak genel olarak tüm dünyada proje sayısının azalmasına bağlı olarak artan rekabetin müteahhitlik sektöründe iş bulmayı zorlaştıran ve kârlılığı azaltan bir unsur olarak gelecek yıllarda da etkili olmayı sürdürmesi beklenmektedir. 2009 yılında krizden önemli ölçüde etkilenerek küçülen Türkiye ekonomisi, 2010 da birçok ülkeye göre daha hızlı bir büyüme sergilemiş ve mali disiplinden kopmayarak özellikle gelişmekte olan Avrupa ekonomileri arasındaki ayrıcalıklı yerini korumuştur. İhracatta 2009 da dış pazarlardaki daralmanın neden olduğu gerileme 2010 da yerini artış trendine bırakmış ve yıl boyunca temel enflasyon göstergeleri düşüş eğilimini sürdürmüştür. Bu olumlu tablo inşaat sektöründe de kendini göstermiş ve çeyrekler itibarıyla %8,3, %20,4, %22,1 ve %17,5 oranında büyüme kaydeden sektör ekonomiye önemli katkı sağlamıştır. Sektörün GSYİH içindeki payı %5,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. Rakamlar, krizden ağır darbe alan inşaat sektörünün hızla toparlandığını göstermektedir. Faizlerin tarihi düşük seviyelerde seyretmesi ve talebin artacağına dair beklentiler de söz konusu büyümede etkili olmuştur. Böylece inşaat sektörü, kriz sırasında yaşadığı kayıpları büyük oranda geri kazanarak kriz öncesindeki konumuna yakın bir noktaya ulaşmıştır. Türk müteahhitlik sektörünün önemli bir ayağını oluşturan ve Türkiye nin önde gelen hizmet ihraç kalemlerinden biri olan yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde ise genel pazardaki küçülmeye rağmen Türkiye nin uluslararası ağırlığı artmaya devam etmiştir. Müteahhitlik hizmetleri sektörünün önde gelen yayınlarından Engineering News Record (ENR) dergisinin verilerine göre dünyanın en büyük 225 uluslararası müteahhitlik firması arasında Türkiye 2010 yılında 33 firma ile Çin den sonra ikinci sırada yer almıştır. Büyük Yapay Nehir Su İletim Sistemi Al Khufra-Tazerbo, Libya 24
2010 Faaliyetlerimiz Tekfen İnşaat Küresel ekonomik krizin etkilerinin kısmen devam ettiği 2010 yılında Tekfen İnşaat, dünyada altyapı yatırımlarının genel olarak gerilemesinden, büyük çaplı birçok projenin ertelenmesinden ve mevcut işlere yönelik rekabetin artmasından kaynaklanan zorlukları bertaraf ederek aktif iş portföyünü hedeflenen düzeye getirmek üzere yoğun bir çaba içinde olmuştur. Tekfen İnşaat, bu şartlar altında 2010 yılında 1,111 milyon TL lik ciro gerçekleştirmiş ve önemli anlaşmalara imza atmıştır. 2010 yılının en dikkat çekici gelişmelerinden biri, Fas taki projelerde ortaya çıkan yoğunlaşmadır. Zengin fosfat madenlerine sahip olan ve tüm dünyaya büyük miktarlarda hammadde ihraç eden Fas, bu alanda sahip olduğu pazar payını daha da artırmaya yönelik olarak 2010 yılında yeni yatırımlara girişmiştir. Ülkenin iç kesimlerinden çıkarılan fosfat cevherinin ihraç edilmek üzere Atlantik sahilindeki işleme ve liman bölgesine daha etkin ve ekonomik bir şekilde taşınmasını sağlayacak Boru Hattıyla Fosfat Cevheri Taşıma (Slurry Pipeline) Projesi, 230 km uzunluğunda bir boru hattının yanı sıra ilgili depolama ve pompalama tesislerini de kapsamaktadır. Bu projeyi EPC bazında üstlenen Tekfen İnşaat, yine deniz kıyısındaki mevcut üretim tesislerine ilave olarak yapılacak iki adet Diamonyum Fosfat (DAP) Gübre Fabrikası işi için sözleşme görüşmelerini de Aralık ayında tamamlamıştır. Diğer yandan, 2009 yılında tamamlanan Samir Rafinerisi Projesi kapsamında aynı yerde ve aynı işveren idare ile yeni bir ham petrol işleme ünitesi işi için Haziran ayında sözleşme imzalanmıştır. Tüm bu projelerin devamı olarak gelecekte de yeni işler yaratmaya aday olan Fas, Tekfen İnşaat ın kararlılıkla büyüdüğü bir pazar olarak grubun portföyündeki ağırlığını artırmaktadır. Özellikle yerel ve Uzakdoğu kökenli müteahhitlik firmalarının yoğun rekabetine sahne olan Ortadoğu bölgesi ise, her zaman olduğu gibi Tekfen İnşaat için önemli bir pazar olmayı sürdürmekle birlikte, 2010 yılı özelinde arzu edilen büyümeyi sağlayamamıştır. Kriz nedeniyle geçici olarak rafa kaldırılmış olan projelerin 2011 de yeniden gündeme gelmesiyle Tekfen İnşaat ın bölgedeki etkinliğinin artması beklenmektedir. Tekfen in Ortadoğu bölgesindeki faaliyetleri bakımından geçmişten beri çok önemli bir yere sahip olan Suudi Arabistan da seçilmiş bazı projelere yönelik hazırlıklar titizlikle devam etmektedir. Katar ın 2022 Dünya Kupası organizasyonunu alması, bu ülkede özellikle spor tesisleri bakımından büyük yatırımların gündeme gelmesini sağlamıştır. Tekfen İnşaat, bu yatırımlardan pay almaya yönelik çalışmalara 2011 de başlayacaktır. Ancak Ortadoğu bölgesinde en büyük beklenti Irak la ilgilidir. Güvenlik endişeleri nedeniyle geçtiğimiz dönemde bu ülkede ara verilen çalışmalara 2010 yılından itibaren yeniden başlanmış ve irtibat ofisinin yeniden açılmasına karar verilmiştir. Savaştan büyük zarar gören ülkenin yeniden imar edilmesi, petrol ve doğalgaz yataklarının geliştirilmesi ve enerji santrallerinin kurulması yönünde hız kazanan çalışmalar, Irak ta bugüne kadar birçok önemli projeye imza atan Tekfen in bu pazarda yeniden ağırlığını hissettirebileceği bir ortam oluşturmaktadır. Petrol sahalarının işletimini üstlenen uluslararası petrol şirketleri ile Tekfen arasında güvene dayalı ve uzun dönemli iyi ilişkiler bulunması, önemli bir avantaj olarak Tekfen İnşaat ı pek çok projede aranan iş ortağı haline getirmektedir. Tekfen İnşaat için stratejik bir öneme sahip olan Hazar Bölgesi nde ise 2010 yılında sağlanan ilerlemeler gelecek için ümit vericidir. Petrol fiyatlarının yeniden yükselişe geçmesiyle bölgede yatırıma yönelik projelerde bir canlanma sağlanmıştır. 2010 yılında şirket portföyüne yeni projeler kazandıran Azerbaycan, önümüzdeki yıllarda da Tekfen İnşaat ın bölgedeki ana üssü olmaya aday bir ülkedir. Tekfen İnşaat ın Bakû yakınlarındaki Bayıl Çelik İmalat Tesisleri nde üretimini gerçekleştirdiği petrol platformları, önümüzdeki yıllarda yaratacağı iş potansiyeli de dikkate alındığında şirket operasyonları içinde giderek önem kazanmaktadır. Tekfen İnşaat, halen faaliyet gösterdiği Azerbaycan ve Kazakistan dışında Türkmenistan ı da iş yaptığı ülkeler arasına katmak üzere 2010 da girişimlere başlamıştır. Sahip olduğu değerler ve iş yapma anlayışı nedeniyle faal olduğu ülkelerde işveren idarelerle güçlü ilişkiler kuran ve aranan bir müteahhit konumuna gelen Tekfen İnşaat, faaliyet gösterdiği coğrafyayı genişletmeyi stratejik öncelikleri arasında görmektedir. Bu nedenle son yıllarda büyük ekonomik gelişme gösteren ve küresel ekonomi içindeki önemi gün geçtikçe artan Batı Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya da pazar araştırmalarına başlanmasına karar verilmiştir. Kuzey Otoyolu Faz 2-3 Katar 26
Hazar Bölgesi Küresel krizden fazla etkilenmeyen ve 2010 yılında dünyada en hızlı büyüyen ekonomiler grubunda yer almayı başaran Hazar Bölgesi ülkeleri, Tekfen İnşaat için önemli bir pazar olmayı sürdürmektedir. Şirketin 1996 yılından bu yana varlığını giderek güçlendirdiği Azerbaycan, yarattığı yeni iş imkânları bakımından 2010 da iki önemli gelişmeye sahne olmuştur. Yılın ilk günlerinde Tekfen İnşaat ın da dahil olduğu ATA (Azfen-Tekfen-AMEC) Konsorsiyumu olarak BP ile imzalanan 342 milyon ABD Doları tutarındaki yeni petrol platformu projesi, Tekfen in bu yöndeki geçmiş deneyim ve başarılarının tamamlayıcısı niteliğindedir. Hazar Denizi nde, Batı Çıralı bölgesindeki kapasite artırımı çerçevesinde yapımına başlanan platform, petrol çıkarma ünitesi, teknik destek üniteleri ve konaklama tesisinden oluşmaktadır. Toplam 18.500 tonluk dev platformun inşa edileceği Bakû yakınlarındaki Bayıl Çelik İmalat Tesisleri nde yıl içerisinde saha iyileştirme çalışmaları tamamlanmış ve çelik imalat ve montaj işlerine başlanmıştır. Kara işlerinin Mart 2013 e kadar bitirilmesi beklenen projenin tüm deniz işleri ve demobilizasyonla birlikte tamamlanma tarihi Eylül 2013 olarak planlanmıştır. Buna ek olarak Tekfen İnşaat ın Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi SOCAR için başkent Bakû da yapacağı yönetim binasının 235 milyon ABD Doları tutarındaki anlaşması da 2010 ortalarında imzalanmıştır. 38 kattan oluşan ve 200 metreye ulaşan yüksekliğiyle Bakû nun siluetine damga vuracak olan yönetim binasının saha hazırlama ve mobilizasyon işleri yıl içerisinde tamamlanmıştır. 2013 yılının ilk çeyreğinde tamamlanması planlanan projeyle birlikte Tekfen İnşaat ın Azerbaycan daki mevcut iş miktarı 300 milyon ABD Doları nın üzerine çıkmıştır. 2011 yılında yeni proje olanaklarının yakından takip edilmesiyle bu tutarın daha da artırılması hedeflenmektedir. Tekfen İnşaat ın Hazar Bölgesi ndeki ikinci önemli faaliyet merkezini oluşturan Kazakistan daki çalışmaları, şirketin %50 hissesine sahip olduğu GATE İnşaat A.Ş. tarafından yürütülmektedir. Şirketin Kashagan Petrol Geliştirme Havzası nda 2005 yılında başladığı KMW (Kashagan Main Works) Projesi kapsamında 1. ve 2. etap işlerinin ardından 3. etap işleri de tamamlanma aşamasındadır. 2011 yılına kalan KIB (Kashagan Industrial Buildings) projesi ile birlikte 2010 yılı sonuna doğru başlayan demobilizasyon çalışmaları 2011 Nisan-Haziran döneminde tamamlanacaktır. GATE nin Eylül 2009 da imzalanan sözleşmeyle üstlendiği 2 x 35 MW gücündeki doğalgaz elektrik üretim santralinin EPC bazında yapımını kapsayan KPP -TR3 (Kashagan Power Plant Tranch-3) projesinin mühendislik işleri %40 oranında tamamlanırken inşaat işleri de hızla ilerlemektedir. Projenin 2012 ortalarında tamamlanması planlanmaktadır. Hazar Bölgesi nde Tekfen İnşaat ın Azerbaycan ve Kazakistan dışındaki ülkelerde yeni iş sahaları açma yönündeki çalışmaları 2010 yılında yoğunluk kazanmıştır. Bu amaçla yıl içerisinde Türkmenistan ve Özbekistan da birçok projeye teklif verilmiş, ayrıca Türkmenistan ın başkenti Aşkabat ta bir temsilcilik açılmış ve şirketin gerekli kayıt işlemleri tamamlanmıştır. SOCAR Tower Bakû, Azerbaycan Tekfen, gerek aktif iş portföyü gerekse ciro itibarıyla sürdürülebilir büyümeyi sağlayabilmek için faaliyet gösterdiği geleneksel coğrafyayı Batı Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya gibi yeni bölgelerle güçlendirmeyi hedeflemektedir. Osman Birgili Tekfen İnşaat / Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı 28
Ortadoğu Özellikle petrol fiyatlarının yüksek olduğu dönemlerde altyapı projeleriyle dünyanın belli başlı müteahhitlik firmalarına büyük iş olanakları yaratan Ortadoğu, aynı zamanda bu sektörde yoğun rekabetin yaşandığı bir bölgedir. Küresel kriz nedeniyle büyük bir düşüş yaşayan petrol fiyatlarının yeniden 2008 öncesine dönmesi nedeniyle 2010 yılında hareketlilik kazanan Ortadoğu pazarı, özellikle yerel ve Uzakdoğu kökenli firmaların yarattığı rekabet nedeniyle Tekfen İnşaat, hareket alanının daraldığı bir yılı geride bırakmıştır. Tekfen İnşaat, buna rağmen bölgedeki işverenler nezdinde sahip olduğu güvenilirlik ve itibar sayesinde bu önemli coğrafyadaki varlığını 2010 yılında da önemli projelerle sürdürmüştür. Tekfen İnşaat ın Suudi Arabistan da Ma aden Gübre Fabrikası nda üstlendiği fosforik asit tesisi inşaatı, mühendislik ve malzeme tedarik işlerinin de devralınmasıyla hem farklı bir nitelik kazanmış, hem de sözleşme gelirleri önemli bir artış göstermiştir. Tesisin 2011 yılı ortalarında tamamlanarak işverene teslim edilmesi planlanmaktadır. Katar da, Devlet Otoyol İdaresi Ashghal ın işvereni olduğu Kuzey Otoyolu (North Road) projesinin inşaatına 2010 yılında devam edilmiş ve km 3+500 ile km 42+000 arası anayol bölümü her iki yönde de kesintisiz şekilde trafiğe açılmıştır. Projede anayol sağ ve sol platformu asfalt işlerinin Haziran 2011 itibarıyla, tüm işlerin ise Eylül 2011 e kadar tamamlanması hedeflenmektedir. Ancak idarenin vermeyi planladığı ilave işlerle, bu sürenin aşılacağı düşünülmektedir. Katar Petrokimya Şirketi (QAPCO) için 2009 Haziran ında inşasına başlanan 250.000 ton/yıl kapasiteli, düşük yoğunluklu polietilen (LDPE) tesisinin ise inşaat ve çelik işleri 2010 yılı içinde büyük ölçüde tamamlanmıştır. Tesisin 2011 sonunda teslim edilmesi planlanmaktadır. Tekfen İnşaat ın Ortadoğu bölgesinde faaliyet gösterdiği ülkelerden Umman da toplam 234 km uzunluğundaki Harweel Gaz ve Petrol Boru Hatları, işveren tarafından temin edilmesi gereken malzemelerin teslimatındaki gecikmeler nedeniyle ancak 2010 yılı Kasım ayında tamamlanabilmiş ve yıl sonuna kadar projenin demobilizasyonu gerçekleştirilmiştir. Birleşik Arap Emirlikleri nden Abu Dabi de Shah, Asab ve Sahil (SAS) bölgelerinden çıkartılan petrolün gazdan ayrıştırılmasını sağlayacak merkezi tesisin mekanik, elektrik ve enstrümantasyon montaj işlerine ve ayrıştırılan petrolün sevk edilmesini sağlayacak 92 km uzunluğundaki boru hattının inşasına yönelik olarak 2009 yılında imzalanan proje, gerek işverenin saha teslimini zamanında yapamaması, gerekse istasyonda inşaat işlerini üstlenen idarenin görevlendirdiği diğer müteahhitlerin neden olduğu gecikmelerden ötürü 2010 yılında planlanan hızda ilerleyememiştir. Ancak işverenin talebiyle, projenin sözleşme bitiş tarihine uygun olarak 2012 sonuna kadar tamamlanabilmesi için çalışmalar devam etmektedir. Ma aden Fosforik Asit Tesisi Suudi Arabistan Halen Suudi Arabistan Krallığı nın Kuzeydoğu bölgesinde, Ras Az Zawr mevkiinde Ma aden Phosphate Company için inşa edilmekte olan bir gübre kompleksinde, yıllık yaklaşık 1,5 milyon ton P2O5 fosforik asit üretecek bir ünitenin yapımını üstlendik. İnşaat başarı ile tamamlanmak üzere olup devreye alma çalışmaları başlamıştır. Ayrıca, Katar ın başkenti Doha yakınlarında Al Mesaieed endüstriyel bölgesinde Alman UHDE şirketi ile birlikte Düşük Yoğunluklu Polietilen Tesisi inşaatımız da hızla ve başarı ile ilerlemekte. Gürbüz Alp Kireç Tekfen İnşaat / Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı 30
QAPCO Düşük Yoğunluklu Polietilen Tesisi Katar
Kuzey Afrika Tekfen İnşaat ın Hazar Bölgesi ve Ortadoğu ile birlikte başlıca odak noktalarından biri olan Kuzey Afrika bölgesindeki çalışmalar, 2010 yılında oldukça verimli sonuçlar doğurmuş ve hem mevcut projelerin devamı niteliğinde olmuş, hem de yeni işlerin alınmasını sağlamıştır. Tekfen İnşaat ın son yıllarda önemli projelere imza attığı Fas, bu açıdan en cazip ülkelerden biri olmuştur. Şirketin 2009 sonunda tamamladığı Samir Rafinerisi İyileştirme ve Yenileme Projesi nin demobilizasyonu sürerken Haziran 2010 tarihinde aynı rafineride Ham Petrol İşleme Ünitesi nin (Crude Topping Unit 4) inşaat ve montaj işleri alınmıştır. Mühendislik, malzeme temini ve proje yönetimi işlerinin İspanyol Technicas Reunidas firması tarafından üstlenildiği projenin sözleşme bitiş tarihi olan Mayıs 2012 den önce bitirilmesi için çalışmalar sürmektedir. Aynı şekilde Tekfen İnşaat ın, Fas ın temel ihraç ürünü olan fosfatın üreticisi ve ülkenin en büyük şirketi olan OCP nin (Office Chérifien des Phosphates) yatırımlarında yer alma yönündeki çabaları da 2010 yılında sonuç vermiştir. Yıl sonuna doğru ön sözleşme ile yürürlüğe giren, ancak nihai imzaları raporun yazılmakta olduğu sırada, 20 Ocak 2011 tarihinde OCP nin Kazablanka daki merkez ofisinde törenle atılan iki önemli projenin ilki, Khouribga bölgesindeki madenlerden çıkarılan fosfat cevherinin çamur haline getirildikten sonra deniz kıyısındaki Jorf Lasfar liman bölgesine taşınmasını sağlayacak boru hattı tesislerinin EPC bazında inşasıdır. 187 km si 36 inç, 39 km si ise 12-20 inç olmak üzere toplam 230 km uzunluğunda inşa edilecek olan boru hattının, depolama ve pompalama tesisleriyle birlikte yaklaşık 450 milyon ABD Doları bedelle 28 ayda tamamlanması planlanmaktadır. Yılda 38 milyon ton fosfat çamurunun sahile taşınmasını sağlayacak olan söz konusu proje kapsamında 1,500 kişi istihdam edilecektir. Fas ta 2010 yılında alınan ikinci proje ise her biri yıllık 850 bin ton kapasiteli 2 adet DAP (Diamonyum Fosfat) gübre tesisi ile destek ünitelerinin inşaat ve montajını kapsamaktadır. OCP Group şirketlerinden Maroc Phosphore S.A. ile imzalanan yaklaşık 170 milyon ABD Doları tutarındaki projenin 16 ayda tamamlanması öngörülmektedir. İlgili yatırımlar kapsamında 2011 yılı içinde yeni projeler üstlenilmesi hedeflenmektedir. Libya da Tekfen-TML ortak girişimi tarafından inşa edilen Great Man Made River (Büyük Yapay Nehir) projesinin yapımına 2010 yılında sorunsuz bir şekilde devam edilmiştir. Sahra Çölü nün altındaki yeraltı sularının 4,5 metre çapındaki dev borularla Akdeniz sahil şeridindeki yerleşim alanlarına taşınmasını içeren projenin Tekfen tarafından üstlenilen Al Khufra-Tazerbo bölümünde bugüne kadar 300 km boru döşenmiştir. Ancak, bu raporun hazırlandığı sırada Libya da meydana gelen toplumsal ayaklanmalar, Tekfen İnşaat ın -tıpkı diğer tüm yabancı müteahhitler gibi- çalışmalarını güvenlik nedeniyle ve Libya da siyasi istikrar ile can güvenliğinin yeniden oluşmasına kadar ülkeyi terk etmesini zorunlu kılmıştır. Katar SAMIR Rafinerisi Muhammediye, Fas Katar Büyük Yapay Nehir Su İletim Sistemi, Libya 34
Doğu Avrupa Tekfen İnşaat ın Bulgaristan da 2006 yılından bu yana devam eden Maritza Doğu 1 Termik Santrali nin (ME1) inşası 2010 yılı sonunda tamamlanmıştır. Tekfen in Gama ile %50 ortaklığı bulunan TGO şirketi tarafından inşaat ve montaj işlerinin yapıldığı projede lider Alstom ile birlikte 2011 yılında performans testleri ve işletmeye alma çalışmaları yapılacaktır. Ancak bu raporun hazırlandığı sırada yatırımcı AES ile ana müteahhit Alstom arasında işletme performansları sebebi ile ortaya çıkan anlaşmazlık dolayısıyla çalışmalar durdurulmuş ve AES-Alstom arasında tahkim prosedürü başlamıştır. Türkiye Tekfen İnşaat, mevcut operasyonlarının çok büyük bir bölümünü yurtdışında gerçekleştirmesine karşın Türkiye deki gelişmeleri de yakından izlemekte ve uzmanlık alanına uygun büyük çaplı petrol, gaz, enerji ve altyapı yatırımları gündeme geldiği takdirde bu projelerde yer almayı arzulamaktadır. Daha önce Bakû-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı nın iki ucundaki terminallerin yapımını gerçekleştiren Tekfen İnşaat, boru hattının kapasitesini %20 oranında artırmak üzere işletici firma BTC Co. tarafından başlatılan projeyi 2009 ortalarında tamamlamış ve bu tarihten sonra mevcut tesislerle ilgili tevsi ve iyileştirme projeleri kapsamında işveren idare tarafından talep edilen yeni işleri yapmaya devam etmiştir. Bu kapsamda güvenlik sistemleri, yangın ve gaz algılama sistemleri, çeşitli yol ve altyapı ihtiyaçları ile atık su arıtma tesislerine yönelik çalışmalar 2010 ortalarında tamamlanmıştır. Yine yıl içerisinde, 2011 boyunca devam etmek üzere boru hattı güzergâhında nehir geçişleri, toprak kayması ve genel düzeltici faaliyetleri içeren Geo-Hazard Works işi ile PT-1 ve PT- 3 istasyonları borulama işlerini içeren Main Oil Line Works işleri üstlenilmiştir. Diğer taraftan Tarsus-Adana-Gaziantep (TAG) Otoyolu nun Gaziantep-Birecik ve Adana-Pozantı bağlantılarındaki çalışmalar yıl boyunca devam etmiştir. Yol inşaat işleri tamamlanmış olmasına karşın kapsam ve metraj artışları nedeniyle bir kısım işler 2011 yılına kalmış durumdadır. Her iki projenin de 2011 yılında tamamlanması beklenmektedir. Maritza Doğu 1 Termik Santrali Bulgaristan Çiftehan-Pozantı Otoyolu, Türkiye 36
SEÇ ve Kazasızlık Performansı Tekfen İnşaat, Sağlık-Emniyet-Çevre (SEÇ) kriterlerine ve kaliteye verdiği önem, sahip olduğu knowhow ve deneyim, üstlendiği projeleri zamanında teslim etme yeteneği, iş etiğine gösterdiği özen ve Avrupa Birliği ne uyumlu standartlarıyla uluslararası şirketlerin müteahhitlik projelerinde güvenilir bir iş ortağı konumundadır. Tekfen İnşaat, SEÇ ve kalite performansı ile toplumun, müşterilerinin ve hissedarlarının ona duyduğu güvene layık olmaya, sahip olduğu sosyal sorumluluk bilinci ile daima yakın işbirliği gözeterek hareket etmeye ve sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunmaya çalışmaktadır. Tekfen İnşaat, çalışmalarında eğitime büyük önem vermektedir. 2010 yılında toplam 37.949.585 adam/saatlik çalışma süresinin 5,916 adam/saati kalite, 297.217 adam/saati ise SEÇ eğitimine ayrılmıştır. Eğitimlerin toplam çalışma süresine oranı %0,80 olarak gerçekleşmiştir. Tekfen İnşaat, eğitimli teknik ve idari personeliyle ulusal ve uluslararası taahhüt sektöründeki saygınlığını her geçen gün pekiştirmektedir. Şirket, ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi, OHSAS 18001:2007 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ve ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi belgelerine sahiptir. Bu prosedürler çerçevesinde çalışanlar ve sistem sürekli bağımsız akreditasyon kurumlarınca denetlenmekte ve iyileştirme çalışmaları yapılmaktadır. Projelerinde kayıp zamanlı kaza yapmadan çalışma esasını benimseyen şirket, yıl içinde işveren idareleri tarafından şu takdir ödüllerine layık görülmüştür: Ma aden Fosforik Asit Tesisi Projesi nde (Suudi Arabistan) kayıp zamansız 13.000.000 adam/saat ödülü; Kashagan Endüstriyel Binalar Projesi nde (Kazakistan) kayıp zamansız 5.000.000 adam/saat ödülü; Harweel Boru Hattı Projesi nde (Umman) kayıp zamansız 3.300.000 adam/saat ödülü; QAPCO Polietilen Tesisi Projesi nde (Katar) kayıp zamansız 2.000.000 adam/saat ödülü; Deniz Üstü Petrol Platformu Modül Yapılarının İmalat ve Montajı Projesi nde (Azerbaycan) kayıp zamansız 2.000.000 adam/saat ödülü; Shah-Asab Sahil Petrol Sahaları Gaz Ayrıştırma Tesisi Projesi nde (Abu Dabi) kayıp zamansız 1.000.000 adam/saat ödülü. Tekfen İnşaat, aşağıdaki prensiplerden ödün vermeden geliştirdiği iş anlayışını yıllardır korumaktadır: Tekfen İnşaat, genel faaliyetleri sırasında çalışanlara, üçüncü şahıslara, çevreye ve mala gelebilecek zararları asgari düzeye indirmeyi hedefler. Faaliyetlerini gerçekleştirirken toplumsal yararı ön planda tutar ve daima çevre bilinciyle hareket eder; bu amaçla uyguladığı yüksek standartlardan taviz vermez. Çalışanların, müşterilerin ve faaliyet gösterdiği bölgelerde yaşayan insanların sağlığına ve haklarına zarar verebilecek çevresel kural ihlallerinden kaçınır. Faaliyet gösterilen tüm iş alanlarında, yürütülen çalışmanın çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirecek şekilde hareket eder ve çevre kirliliğini önleyici tedbirler alır. Yurtdışında faaliyet gösterdiği ülkelerin gelenek ve kültürlerine duyarlı davranır, toplum yapısına uyum gösterir ve sosyal çevre üzerinde olumsuz etki yapabilecek unsurlardan kaçınır. Faaliyetlerinde doğal yaşamla birlikte arkeolojik, tarihi, mimari ve kültürel eserleri korumaya yönelik tüm önlemleri alır. Müşteri şikâyetlerini asgaride tutma gayesiyle, tekrar ve tamir oranını en aza indirerek maliyetleri azaltmaya ve bunu müşterilere yansıtmaya özen gösterir. Doğal kaynakların tüketimini asgari düzeyde tutar. Bünyesinde bulunan tüm işyerlerinde ve yürütülen tüm projelerde, çevresel unsurlar ile çevresel etkileri tespit eder ve risk seviyelerini belirler. Belirlenen risk seviyelerini, düzeltici ve önleyici faaliyetlere girişerek minimize eder. Topluma olan sorumlulukları çerçevesinde eğitimi her zaman ön planda tutarak, çevre bilincini ve toplumsal bilinci artırmaya yönelik çalışmalara destek verir, kamu yararı gözeten, kültürel ve sosyal sorumluluk proje ve faaliyetlerinin yanında yer alır. Tekfen İnşaat, iş güvenliğine verdiği önemin bir göstergesi olarak uluslararası çapta büyük kazasızlık başarılarına imza atmayı 2010 yılında da sürdürmüştür. Personelimizin, üçüncü şahısların ve çevrenin zarar görmemesini sağlamak temel prensibimiz. Bu yaklaşım doğrultusunda, titizlikle uyguladığımız Yönetim Sistemleri tüm projelerimizi kapsar. Sahalarımızda, her elli çalışan başına bir İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanı görev yapmaktadır. Dinç Şenlier Tekfen İnşaat / Toplam Kalite ve SEÇ Yönetim Temsilcisi 38 39