Komutlar. Bölüm 1 PLC Ladder Diyagram ve Mnemonic Kodlama Kuralları



Benzer belgeler
Talimat. Bölüm 1 PLC Ladder Diyagram ve Mnemonic Kodlama Kuralları

4.1 Ardışıl Komutların Geçerli Operandleri

Donanım İÇERİK. Bölüm 1:FATEK FBs PLC Serisine Genel Bakış. Bölüm 2:Sistem Mimarisi

BÖLÜM 5 S_BĐT. Komut listesi (STL) Network 1 LD I0.0 S Q0.0, 1

DENEY 12 SCR ile İki yönlü DC Motor Kontrolü

Selçuk Üniversitesi Teknoloji Fakültesi. Endüstriyel Otomasyon Laboratuvarı Deney Föyü

DELTA PLC EĞİTİM SETİ KİTAPÇIĞI

UYGULAMA 1 24V START CPU V LO. Verilen PLC bağlantısına göre; START butonuna basıldığında Q0.0 çıkışını aktif yapan PLC programını yazınız.

PLS2 KOMUTU. Giriş PLS2 Komutunun Açıklanması Sonuç

PULSE ÇIKIŞI İLE SERVO MOTOR KONTROLÜ. Giriş PLS2 Komutunun Açıklanması CP1H ve Smart Step 2 Kablo Bağlantıları Sonuç

Horoz Programlanabilir Zaman Rölesi

Fatih Üniversitesi. İstanbul. Haziran Bu eğitim dokümanlarının hazırlanmasında SIEMENS ve TEKO eğitim dokümanlarından faydalanılmıştır.

DENEY NO : 2 DENEY ADI : Sayısal Sinyallerin Analog Sinyallere Dönüştürülmesi

FP52 PROXIMITY KART OKUYUCUSU KULLANIM KILAVUZU

ZAMANLAYICILAR S de, 4 farklı zamanlayıcı vardır.

Kontrol Sistemlerinin Analizi

Bölüm 5 Güç Kaynağı, Kablolama, Güç Tüketimi Hesaplaması ve Güç Gereksinimleri

DENEY 3 HAVALI KONUM KONTROL SİSTEMİ DENEY FÖYÜ

Gelişmiş Fonksiyon Komutu FUN 65 LBL FUN 65 LBL ETİKET. S : Alfa-numerik, 1~6 karakter

Bölüm 2 Kombinasyonel Lojik Devreleri

AA Motorlarında Yol Verme, Motor Seçimi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören

HBölüm 8 Step Komutu Tanımları

Programlanabilir Mantık Kontrolcüleri

Bölüm 4 Ardışıl Lojik Devre Deneyleri

1. Sayıcıların çalışma prensiplerini ve JK flip-floplarla nasıl gerçekleştirileceğini anlamak. 2. Asenkron ve senkron sayıcıları incelemek.

DENEY 1a- Kod Çözücü Devreler

Q-P 50 B KULLANIM KILAVUZU

BQ352 Modbus Röle Cihazı 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: BQTEK

Centronic MemoControl MC42

Centronic UnitControl UC52

UYGULAMA 1 SİEMENS S PLC UYGULAMALARI-2. Mühürleme Elemanları:

1969 yılında, klasik (Elektrik) kumandanın. Elektronik karşılığı olan ilk PLC yapıldı yılında ise dört yıllık bir çalımanın ürünü

NESNE YÖNELİMLİ PROGRAMLAMA HAFTA # 6. Yrd.Doç.Dr.Hacer Karacan

Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans:

Bu deney çalışmasında kombinasyonel lojik devrelerden decoder incelenecektir.

OTOMASYON PROJELERİ VE UYGULAMALARI

C-Serisi PLC İleri Seviye Eğitim

PIC MİKROKONTROLÖR TABANLI MİNİ-KLAVYE TASARIMI

SIGNO BARİYER BAĞLANTI ŞEMASI

Bölüm 7 Ardışıl Lojik Devreler

K10S1 PLC`si içerisindeki zamanlama bilgilerinin T zamanlayıcı rölelerinde tutulduğunu daha once anlatmıştık. T zamanlayıcı röleleri kullanıcının

ROAD BLOCKER TEKNİK KLAVUZU

GMTCNT PLC İLE PID FONKSİYONU

EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI

WiFi Relay Sayfa 1 / 11. WiFi Relay. Teknik Döküman

BQ300 RF Röle Kontrol Ünitesi. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: BQTEK

FBs-serisi. Programlanabilir Kontrol Cihazı. Kullanım Kitabı - II [ İleri Düzey Uygulamalar. Önsöz, İçerik. FBs-PLC Interrupt Fonksiyonu 9

ROLAN ALICI KARTI KULLANIM KİTABI V 4.0

V1000-CP1E MODBUS HABERLEŞMESİ

BÖLÜM Mikrodenetleyicisine Giriş

Bölüm 19 FBs-4DA/2DA Analog Çıkış Modülü

void setup() fonksiyonu: Bu fonksiyon program ilk açıldığında bir kere çalışır ve gerekli kalibrasyon, setup komutlarını buraya yazarız.

Bölüm 18 FBs-6AD Analog Giriş Modülü

BÖLÜM 1. ASENKRON MOTORLAR

1 Daha fazla bilgi için ( 0212 )

İçindekiler. Teknik Özellikler 6. Parametre Tablosu 8. Kullanıcı Arabirimi 10. Montaj 16. Ürün Seçimi 20

Akıllı Bilet Online İşlem Merkezi Uygulaması

1.CİHAZ ÖLÇÜLERİ 2.CİHAZ BAĞLANTI ŞEMASI

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

IDC101 Bağlantı Şeması

Bölüm 20 FBs-4A2D Analog Giriş/Çıkış Modülü

Trafik Işık Kontrolü

GEMO Ladder Editor V1.1 Kullanıcı Kılavuzu

0.0000mL mL VFA ELEKTRONİK VF-DG01

Canlı Görüntü Uzaktan Kumanda

4K HDMI HDBaseT Sinyal Güçlendirici Set, 100m

Şekil 4.12 : Klasik kumanda devresi. Ladder devresi : Network1. Network 2. Network 3 I0.0

STAFF-02 IVR. KURULUM ve KULLANIM KİTAPÇIĞI. Kasım 2016 Rev.2.0

GSM Kartı. Programlama Butonu

VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ I

5.5. GÜNEŞİ İZLEYEN KOLLEKTÖRE AİT BENZETİM PROJESİ

Semboller : :Açma kapama alteri :Ate leme butonu :Yardımcı röle :Merkez kontak :Normalde açık kontak :Normalde kapalı kontak :UV.

1 Nem Kontrol Cihazı v3

Bu sekme ile genel olarak biçimlendirme ile ilgili ayarlamaların yapıldığı sekmedir.

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü ÖLÇME TEKNİĞİ 11. HAFTA

Simatic PLC Eğitim Kataloğu 2013 Sayfa -1

GA V YANAKAYAR BAHÇE KAPISI MOTOR KONTROL KARTI

(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör.

Elektronik Koruma Sistemi neden gereklidir?

ALEV MONİTÖRÜ. ( 4 20 ma ) 03MA. 03MA Alev monitörünün uygulama alanları : 03MA Alev monitörünün yapısı : Özellikler :

Elektrik. Alternatif Akım Motorlarının Kumanda Teknikleri Kumanda Elemanları

PLC (Programlanabilir Lojik. Denetleyici)

VIESMANN VITOCLIMA-S. Kullanma kılavuzu VITOCLIMA 300-S. Grup Kontrol VITOCLIMA VIESMANN 1

BQ301 RF Ekstra Röle Kontrol Ünitesi. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: BQTEK

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ENDÜSTRİYEL OTOMASYON TEKNOLOJİLERİ

UYGULANMIŞ ÖRNEK PLC PROGRAMLARI

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

DENEY 2- Sayıcılar. 1. Sayıcıların prensiplerinin ve sayıcıların JK flip-flopları ile nasıl gerçeklendiklerinin incelenmesi.

010 SİSTEMİ. TEKNOSİSTEM MÜHENDİSLİK - Gazcılar Cad. Anafarta Sok. No:1/A BURSA, Tel:(224) Faks:

CP1E KM-N2-FLK MODBUS HABERLEŞMESİ

SAYICILAR. Tetikleme işaretlerinin Sayma yönüne göre Sayma kodlanmasına göre uygulanışına göre. Şekil 52. Sayıcıların Sınıflandırılması

Unidrive M200, M201 (Boy 1-4) Hızlı Başlangıç Kılavuzu

Teorik Bilgi DENEY 7: ASENKRON VE SENKRON SAYICILAR

TRİSTÖR MODÜL SÜRÜCÜ KARTI (7 SEG) KULLANIM KILAVUZU AKE-PE-TMS-001

DENEY 2- Sayıcılar ve Kaydırmalı Kaydediciler

BÖLÜM 8 MANDAL(LATCH) VE FLİP-FLOPLAR SAYISAL ELEKTRONİK. Bu bölümde aşağıdaki konular anlatılacaktır

Açık Çevrim Kontrol Açık Çevrim Kontrol

ACD BİLGİ İŞLEM ACD KABLOSUZ VERİ TOPLAMA SİSTEMLERİ URT-V2 KABLOSUZ VERİ TOPLAMA TERMİNALİ DONANIM TEKNİK BELGESİ. URT-V2 Terminallerinin

SIMAN KULLANIM KILAVUZU

PIC MİKROKONTROLÖR TABANLI ADIM MOTORU KONTROLU

Transkript:

Komutlar Bölüm 1 PLC Ladder Diyagram ve Mnemonic Kodlama Kuralları Bu bölümde, ladder diyagramın temel presipleri, mnemonic kodlama kuralları, FB-O7C gibi programlama aracının nasıl kullanıldığı anlatılacaktır. Eğer, mnemonic kodlama kurallarına ve PLC ladder diyagramına aşinaysanız bu bölümü geçebilirsiniz. 1.1 Ladder Diyagramın Çalışma Prensibi Ladder Diyagram, 2. dünya savaşından bu yana otomatik kontrol sistemleri için kullanılan bir grafik dilidir. Bugüne kadar, otomatik kontrol sistemleri için kullanılan en eski ve en popüler dildir. Başlangıçta, sayıcı, zamanlayıcı, çıkış sargısı, B kontağı (normalde Kapalı) ve A kontağı (normalde Açık) gibi bir kaç basit eleman vardı. Geleneksel sistemler difransiyel kontaklar, kalıcı bobinler (sayfa 1-6'ya bakın) ve diğer komutları sağlayamazlar. Geleneksel ve PLC Ladder Diyagramının her ikisinin de temel çalışma prensipleri aynıdır. İki sistem arasındaki temel fark PLC ler için semboller bilgisayar ekranı için basitleştirilmiş durumda iken, geleneksel Ladder Diyagram için sembollerin görünümü gerçek cihazlara daha yakındır. Ladder Lojik Diyagram için uygun iki tip lojik sistem vardır. Bunlar, kombinasyon lojik ve sıralı lojiktir. Bu iki lojik için detaylı açıklama aşağıda anlatılmıştır. 1.1.1 Kombinasyon Lojik Laddder Diyagramın kombinasyon lojiği ; seri veya paralel bağlı, bir veya daha fazla giriş elemanı içeren ve bobinlerin, Zamanlayıcılar/Sayıcılar ın sonuçlarını çıkış elemanlarına gönderen bir devredir. Gerçek Bağlantı Diyagramı AC110V Devre 1 Devre 2 NO(A) NC(A) Y1 Y1 NC(B) X4 Y2 X4 Y2 Devre 3 NC NO NO NO NO 1-1

Geleneksel Ladder Diyagramı PLC Ladder Diyagram devre 1 devre 1 devre 2 Y1 Y1 devre 2 devre 3 X4 Y2 X4 Y2 devre 3 Kombinasyon lojik kullanılarak yapılan Geleneksel Ladder Diyagram ve PLC Ladder Diyagram üstteki şekilde gösterilmiştir. Devre 1 NO (normalde Açık) bir anahtar kullanmaktadır bu "A" anahtarı veya kontağı şeklinde de adlandırılmıştır. Normal durumda (anahtara basılmamışken), anahtar kontağı OFF durumunda ve ışık sönüktür. Eğer anahtara basıldıysa kontağın durumu ON durumuna gelir ve ışık yanar. Buna karşılık, devre 2'de kullanılan NC (Normalde kapalı) anahtar "B" anahtarı veya kontağı şeklinde adlandırılmıştır. Normal durumda, Anahtar kontağı ON durumunda ve ışık yanmaktadır. Eğer anahtara basıldıysa, kontağın durumu OFF konumunda olacak ve ışık sönük durumda olacaktır. Devre 3 bir giriş elemanından fazla eleman içermektedir. Y2 çıkış ışığının yanması için kontağının kapalı veya kontağının ON konumuna gelmesi ve X4 kontağının mutlaka ON konumunda olması gerekmektedir. 1.1.2 Ardışık Lojik Ardışık lojik geri besleme kontrollü bir devredir; Bu devrenin çıkışı geri besleme ile devreye bir giriş gibi tekrardan verilecektir. Giriş durumu orjinal pozisyona dönse de, çıkış sonuçları aynı durumda kalır. Bu işlem aşağıda gösterildiği gibi kilitlenmiş bir motor sürücüsünün ON/OFF devresi tarafından en iyi şekilde açıklanabilmektedir. Motor 1-2

Geleneksel Ladder Diyagram PLC Ladder Diyagram X5 X6 Y3 X5 X6 Y3 Y3 Y3 Güç kaynağı bu devreye ilk kez bağlandığında, X6 anahtarı ON ama X5 anahtarı OFF olur, bu yüzden Y3 rölesi OFF olur. 1 ve 2 numaralı röle çıkış kontakları OFF'dur. Çünkü onlar A kontağına (anahtarlama ON olduğunda ON olur) aittirler. Motor çalışmaz. Eğer X5 anahtarına basılırsa hem röle ON, hem de 2 numaralı kontaklar ON olur ve motor çalışır. Anahtarlama bir kez açıldığında, X5 anahtarına basılmasada (OFF'a dönerler ), anahtarlama kontak 1'den geri besleme desteği ile durumunu korur ve bu Latch (tutucu) devresi olarak adlandırılır. Aşağıda, şekilde gösterilen uygulamanın anahtarlama prosesi ifade edilmiştir. 1 X5 switch (NO) X6 switch (NC) Motor(Relay)status Basılmamış Basılmamış OFF 2 Basılmış Basılmamış ON 3 Basılmamış Basılmamış ON 4 Basılmamış Basılmış OFF 5 Basılmamış Basılmamış OFF Tablodan sıranın farklı durumlarına bakabilirsiniz, sonuçlar giriş durumları aynı olsa bile farklıdır. Örneğin, durum 1 ve durum 3 e bakalım X5 ve X6 anahtarları her ikisinde de basılı değildir, ama motor durum 3 de çalışırken durum 1de durmaktadır. Çıkışın girişe geri besleme ile sıralı kontrolü Ladder Diyagram devresinin unique karakterleridir. Bazen Ladder Diyagramı "Dizi Kontrol Devresi" ve PLC "sıralayıcı" şeklinde de adlandırabiliriz. Bu bölümde, sadece örnekteki gibi çıkış bobinleri ve A/B kontakları kullanılır. Sıralı komutların daha fazla detayı için bölüm 5 - "Sıralı komutlara giriş" bölümüne bakınız. 1.2 Geleneksel Ladder Diyagram ve PLC Ladder Diyagram Arasındaki Farklar Geleneksel Ladder diyagramı ve PLC Ladder Diyagramının temel çalışma prensipleri birbirine benzerdir. PLC'de kullanılan CPU geleneksel Ladder Diyagram çalışmasına benzemektedir. PLC kullanılan tarama yöntemi ile çıkış bobinleri ve giriş elemanlarını görüntüler, Ladder diyagramın sonuçları geleneksel Ladder Diyagram Lojik Çalışması tarafından üretilen sonuçlar ile aynıdır. Sadece bir CPU bulunmaktadır, bu yüzden PLC sırayı incelemekte ve ilk basamaktan son basamağa doğru çalıştırmaktadır sonra çalışmayı tekrarlayarak ilk basamağa geri dönmektedir (döngüsel çalışma). Çalışmasının tek bir döngüsü tarama zamanı şeklinde adlandırılır. Tarama zamanı program boyutuna göre değişmektedir. Eğer tarama zamanı çok uzunsa, giriş ve çıkışta gecikme yaşanacaktır. Daha uzun gecikme zamanı sürekli çalışan sistemlerin kontrol edilmesinde büyük sorunlara sebep olabilir. Böyle durumlarda kısa tarama zamanına sahip PLC'ler gerekmektedir. Bu yüzden, tarama zamanı PLC'ler için önemli bir özelliktir. Bugünlerde tarama hızı ASIC teknolojileri ve mikro bilgisayarlardaki gelişmelerden dolayı büyük bir gelişme içerisindedir. Tipik bir FB E -PLC kontakların IK adımları için yaklaşık olarak 0.33ms sürmektedir. PLC Ladder Diyagramının tarama işlemi aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. 1-3

Giriş İşlemi (Harici giriş terminallerinin durumlarını okur) First step PLC depolanmış programı sıralı olarak çalıştırır ve yeni çıkış sonuçlarını alır. (henüz harici terminale göndermez) M100 00 M505 0 Y1 Y126 Döngüsel Çalışma Last step Çıkış İşlemi (Harici çıkış terminallerine sinyal sonuçları gönderilir) Tarama zamanı farkının dışında, geleneksel ve PLC Ladder Diyagram arasındaki diğer fark "Ters Akış" karakteristiğidir. Aşağıdaki diyagramda gösterildiği gibi, eğer,, X4 ve X6 ON ise geride kalan elemanlar OFF'dur. Geleneksel Ladder Diyagram devresindeki, çıkışı için ters akış yolu kesik çizgili hat ile tanımlanmış ve ON olmaktadır. PLC için ise OFF'dur, çünkü soldan sağa doğru PLC Ladder Diyagram taraması, eğer OFF sonra CPU "a" noktası OFF ise, PLC önce 'ü taradıktan sonra X4 ve "b" noktasını ON yapar. Geleneksel Ladder iki yönlü akabilmekteyken PLC Ladder sadece soldan sağa doğru ilerleyebilmektedir. Geleneksel Ladder Diyagramın Ters Akışı a X4 b X5 X6 1-4

1.3 Ladder Diyagram Yapısı ve Teknik Terimler Basit Ladder Diyagram Eleman Element Nokta Node Paralel Parallel block Blok Serial Blok block Başlangıç Origin Hattı line X4 X5 X6 X6 Ağ Network 1 1 X7 0 X9 X7 0 X9 0 1 Branch Y2 Y2 / Y4 Ağ Network 2 2 2 Y4 M1 4 0 Y5 / Ağ Network 3 3 M6 6 (Açıklama: FBs-PLC ağının maksimum boyutu 16 satır x 22 sütün) Üstte gösterilen Ladder diyagram çok küçük hücrelere bölünmüştür. Bu örnekteki Ladder Diyagram için toplam 88 adet hücre (8 sıra, 11 sütun) bulunmaktadır. Tek hücreye bir eleman yerleştirilebilmektedir. Tamamlanmış bir Ladder Diyagram spesifik gereksinimlere göre tüm hücrelerle birlikte bağlanarak biçimlendirilebilmektedir. Ladder Diyagramla ilişkili teknik terimler aşağıda gösterilmiştir. 1- Kontak Kontak, açık veya kapalı durumlu bir elemandır. Kontağın bir çeşidi "giriş kontağı" (X ile başlayan bir referans numarası) ve harici sinyallerden durum referansı (giriş terminal bloğundan gelen giriş sinyali) olarak adlandırılmışdır. Diğeri ise, röle bobininin durumlarını yansıtan "röle kontağı" olarak adlandırılır. ( 2 başvurunuz). Referans numarası ve kontak durumları arasındaki ilişki kontak tipine bağlıdır. FBs serisi tarafından desteklenen kontak elemanları şunları içerir: A kontağı, B kontağı, yükselen/düşen kenar (TU/TD) kontakları ve Açık/kapalı kontaklar. Daha fazla detay için 4 e bakınız. 2 Röle Aynı geleneksel röledeki gibi bir kontak ve bir bobin içermektedir. A B Röle Bobini COIL TU Röle Kontakları TD 1-5

Rölenin çalışması için ilk önce röle bobini enerjilendirilmelidir. Bobin enerjilendikten sonra kontak durumu da On olacaktır. Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi, eğer çalışırsa, A röle kontağı ON ve B kontağı OFF olduktan sonra sadece 1 tarama süresi için TU kontağı ON ve TD kontağı OFF olur. Eğer OFF konumuna döndürülürse A röle kontağı ON ve B kontağı OFF olduktan sonra TU kontağı OFF ve TD kontağı sadece bir tarama süresi için ON konumuna dönecektir. (A,B,TU ve TD kontaklarının çalışmaları için "Sıralı Komutlara Giriş" Bölüm 5'e bakınız). FBs PLC de dört tip röle vardır, Bunlar; Y (çıkış rölesi), M (iç röle), S (step röle)ve TR (geçici röle)şeklinde adlandırılmışlardır. Çıkış rölesinin durumları çıkış terminal bloğuna gönderilecektir. 3 Başlangıç Hattı: Ladder Diyagramın sol tarafından başlayan hattır. 4 Eleman: Elemanlar Ladder Diyagramın temel birimleridir. Bir eleman alttaki diyagramda gösterildiği gibi iki parçadan oluşmaktadır. Eleman sembollerine "OP Code" ve Referans numaralarına "Operand" denmektedir. Operand 00 Y15 OP Code Eleman Tipi Sembol Mnemonic Komutlar Açıklama A Kontağı (Normalde AÇIK) B Kontağı (Normalde KAPALI) Yükselen Kenar Düşen Kenar (ORG LD AND OR) (ORG LD AND OR) NOT (ORG LD AND OR) TU (ORG LD AND OR) TD X Y M S T C(bölüm 3.2 ye bakınız) X Y M S olabilir Açık Devre Kontağı Kısa Devre Kontağı (ORG LD AND OR) OPEN (ORG LD AND OR) SHORT Çıkış Bobini OUT Tersleyen Çıkış Bobini OUT NOT Y M S olabilir Tutucu( Latching) Çıkış Bobini Y L OUT L Y Açıklama:X,Y,M,S,T ve C kontaklarının aralıkları için bölüm 3.2'ye bakınız. X,Y,M,S,T ve C kontaklarının karakteristikleri için bölüm. 2 ye bakınız. Ladder Diyagramda gösterilmeyen OUT TRn, LD TRn ve FOn olarak adlandırılan üç tane özel sıra komutu vardır. "Fonksiyon Çıkışı FO" için bölüm 5.1.4'e ve "Geçici röle kullanımı" için bölüm 1,6 ya bakınız. 1-6

5 Nokta: İki veya daha fazla elemen arasındaki bağlantı noktalarıdır (bölüm 5.3'e bakınız) 6 - Blok: Bir devre iki veya daha fazla eleman içerir. İki tip blok vardır: Seri blok:iki veya daha fazla eleman devrede tek bir sırada seri bağlanmışlardır. Paralel blok: Paralel blok, seri blokların veya elemanların paralel bağlanarak oluşturdukları paralel bir kapalı devre tipidir. Açıklama: Seri veya paralel şekilde tamamlanan blok tek elemanın kombinasyonuyla biçimlendirilebilmiştir. Mnemonic girişle bir Ladder Diyagram tasarlandığında, eleman, seri ve paralel bloklar içindeki devreleri analiz etmek gerekmektedir. Bölüm 1.5 e bakınız. 7- Dallar: Herhangi bir ağda, elde edilmektedir. Eğer dikey hattın sağ tarafındaysa devrenin iki veya daha fazla sırası bağlanmıştır. Dallar Birleştirilen hat, bir dal hattının sağ tarafında başka bir dikey hat gibi tanımlanabilir. Bu dallı devreler kapalı bir devre içindedir. (paralel blok formu gibi). Bu dikey hat "Birleştirilmiş Hat" şeklinde adlandırılır. Dallı line Birleştirilmiş line Eğer dikey hattın sağ ve sol alanlarının her ikisi de devrenin iki veya daha fazla sırası ile bağlanmışsa bu durumda alttaki şekilde gösterildiği gibi bir birleştirilmiş hat ve bir dallı hat oluşmaktadır. Parallel block 1 Parallel block 2 Block 1 merge line Block 2 branch line 1-7

8 - Ağ: Ağ, fonksiyonu belirlenmiş bir devreyi temsil etmektedir. Elemanlar, dallar ve bloklardan oluşur. Ağ, Ladder diyagramdaki tamamlanmış fonksiyonları çalıştırabilen temel bir birimdir. Ladder Diyagramının programı ağ ile birlikte bağlanarak biçimlendirilmiştir. Ağ'ın başlangıcı başlangıç hattıdır. Eğer iki devre dikey bir hatla bağlanmışsa aynı ağa aittirler. Eğer iki devre arasında dikey bir hat yoksa bu devreler iki farklı ağa aittirler. Şekil 1'de üç (1~3) ağ gösterilmiştir. 1.4 Mnemonic Kodlama Kuralları (WinProladder kullanabiliyorsanız bu bölümü geçebilirsiniz) WinProladder yazılım paketiyle FB-PLC programlamak çok kolaydır. Ladder sembolleri anında bir ladder diyagram programından direk olarak CRT ekranınızda görebilirsiniz. Ama kullanıcılar için FB-PLC programlamak FBC 07 kullanarak kendileri mnemonic komutlar içinde ladder diyagrama dönüştürmektedirler. Çünkü FPC 07 sadece mnemonic komutlu giriş programıdır. Bu bölüm, 1.6'ya kadar mnemonic komutlar içinde ladder diyagramları dönüştüren kodlama kurallarını anlatacaktır. Program düzeltme talimatları, soldan sağa ve üstten altta doğrudur. Bu yüzden ağın başlama noktası ağın sol köşesi üstünde olmalıdır. Giriş kontrolü olmadan fonksiyon talimatları hariç, bir ağın ilk talimatı ORG ile başlamalıdır ve ORG talimatı her ağda kullanılmaktadır. Diğer açıklamalar için bölüm 6.1.1'e bakınız. Bölüm: X4 X5 ORG X 0 AND X 1 LD X 2 OR X 3 AND X 4 AND X 5 Ağın başlangıcı hariç (başlama hattı ya dal hattı) dikey hattın bağlanması için LD komutu kullanılır. Örnek 1: M0 ORG M 0 LD X 0 AND X 1 Örnek 2: M0 M1 AND Y 0 LD M 0 AND M 1 LD X 0 AND X 1 Açıklama 1: Eğer elemanların tek satırı dal hattına seri olarak bağlanmışsa AND komutu direk olarak kullanılır. AND X 0 AND Y 0 1-8

Açıklama 2: OUT TR komutu, noktaların durumlarını depolamakta dal hattı kullanırsa. AND komutu direk olarak kullanılır. OUT TR0 LD TR0 M0 Y1 AND M 0 OUT TR 0 AND X 0 OUT Y 1 LD TR 0 AND Y 0 Tek bir elemanın seri bağlanması için AND komutu kullanılır. Tek bir elemanın paralel bağlanması için OR komutu kullanılır. ORG X 0 AND X 1 ORG X 0 OR X 1 AND X 2 ORG X 0 AND X 1 OR X 2 AND X 3 Eğer paralel eleman seri bağlanırsa mutlaka komutu kullanılmalıdır. ORG X 2 LD X 0 AND X 1 AND X 3 Açıklama:Eğer paralel bağlı ikiden fazla blok varsa, üstteki dizi alttaki diziye bağlanmalıdır. Örneğin; blok 1 ve blok 2 ilk önce bağlanmışlar daha sonra blok 3 bağlanmıştır. M0 M1 M2 1-9

ANDLD komutu paralel blokları seri bağlamak için kullanılır. X4 X7 X5 X6 Mutlaka ANDLD komutu kullanılır ORG X 1 OR X 2 LD X 3 AND X 4 LD X 5 AND X 6 ANDLD AND X 7 ANDLD komutu, eleman veya seri blok paralel bloğun önündeyse mutlaka kullanılmalıdır. Paralel blok eleman veya seri bloğun önündeyse, AND komutu tüm diğer parçalarla birlikte bağlanmasında kullanılır. ANDLD komutu gereksizdir Serial Block X4 ORG X 0 AND X 1 LD X 2 OR X 3 ANDLD AND X 4 ANDLD komutu kullanılmalı Açıklama: Eğer seri olarak bağlanmış iki bloktan fazla blok varsa üstteki dizi alttaki diziye bağlanmalıdır. Örneğin; blok1 ve blok 2 bağlanmış sonra blok 3 bağlanmıştır. ORG X 0 X4 X5 X6 X7 LD X 1 OR X 2 ANDLD LD X 3 AND X 4 LD X 5 AND X 6 OR X 7 ANDLD Çıkış bobini komutu (OUT) sadece ağın sonuna yerleştirilmiş olmalı ve diğer elemanlar olmadan en son bağlanmalıdır. Çıkış bobini direk olarak başlangıç hattına bağlanamaz. Eğer başlangıç hattına çıkış bobini bağlamak istersek kısa devre kontağı ile seri olarak bağlayabiliriz. ORG SHORT OUT Y 0 1-10

1.5 Ağın Ayrışması (WinProladder kullananlar bu bölümü geçebilir) Network'ün de-compositon'ının tuş işlemi bağımsız elementlerin iki yatay çizgi arasında oluşan devreleri ve seri blokları ayırmak için, sonrada o elementleri kodlayarak ve mnemonic kodlama kurallarına göre seri bloklar ve daha sonra da sağdan sola aşağıdan yukarı şekilde seri halde bağlayarak (ANDLD yada komutunu kullanarak) yada seri paralel bloklar halinde çözümlemek için kullanılır. Bu olay sonunda tamamlanmış network halini alır. Örnek Diyagram: 13 ANDLD( 9 12 ) 9 AND( 7 8 ) 7 ANDLD( 3 6 ) 3 ( 1 2 ) 6 ( 4 5 ) 12 OR( 10 11 ) 1 4 X4 X5 8 X8 10 X9 0 14 2 5 X6 X7 11 1 ORG AND LD AND Seri Blok 1 Seri Blok 2 3 Paralel Blok 7 Formu 3 LD AND LD AND X4 X5 Seri Blok 4 6 X6 9 X7 Seri Blok 5 Paralel Blok Form 6 ANDLD Seri blok formu 7 AND X8 seri blok7and elemanı 8 13 LD AND X9 0 seri blok 10 12 OR 1 OR elemanı 11 ANDLD Seri blok formu OUT 13 sonucu a gönderir 1-11

1.6 Geçici Rölelerin Kullanımı (WinProladder kullanıcıları bu bölümü geçebilir) Bölüm 1,5 de gösterilmiş olan mnemonic kodlama için ağ çözümleme yöntemi dallanmış blok veya dallanmış devreye uygulanamaz. Bölüm 1,5 de gösterilen yöntem kullanılarak program girişi için ilk önce geçici rölelerin dallanmış noktalarının durumları depolanmalıdır. Program tasarımı, mümkün olduğu kadar dallanmış blok ve dallanmış devreden kaçınılmalıdır. İleriki bölümdeki "Program basitleştirme teknikleri" kısmına bakınız. İki durum içinde altta tanımlanan TR kullanılmalıdır. Dallanmış Devre: Birleştirilen hat, dal hattın sağ tarafında olamaz veya dal hattın sağ tarafında bir birleşme hattı vardır ama aynı satırda olamazlar. * TR rölesinin ayarlarını gösterir birleşik hatsız Bu dal her ne kadar birleşme hatlarına sahipse de ama onlar aynı satırda değillerdir bu yüzden bu aynı zamanda bir dallanmış hattır. Dallanmış Blok:Blokların birinde dallı bir yatay paralel blok bulunmaktadır. Birleşme Hattı Dal Hattı Açıklama 1: OUT TR komutu dallanmış noktanın üstünde programlanmış olmalıdır. LD TRn komutu devrelerin başlangıç noktalarında kullanılır. Dal hat durumunu yeniden kazanmak dal hattının ikinci satırları önce devrelere herhangi bir eleman bağlanabilmelidir. AND komutu OUT TRn veya LD TRn komutundan sonra ilk elemana bağlamada kullanılmalıdır. LD komutu bu durumda kullanılmaz. Açıklama 2: Bir ağ 40 TR noktasına kadar sahiptir ve TR numarası aynı ağda defalarca kullanılmazlar. Dizilerin 1,2,3,... Şeklinde sıralı kullanılması önerilir. TR numarası aynı dal hattındaki ile aynı olmalıdır. Örneğin, eğer OUT TR0 kullanılan dal hattı, daha sonra 2. sıradan başlayarak LD TR0 bağlantısı için kullanılmalıdır. Açıklama 3: Eğer dallanmış devre veya dallanmış blok dal başlangıç hattında ise daha sonra ORG veya LD komutları direk olarak kullanılabilirler ve TR kontağı gereksizdir. Açıklama 4: Eğer dallanmış devre satırlarının herhangi biri çıkış bobinine (seri olarak bağlanmış elemanların arasında vardır) bağlanmamış ve diğer devreler ikinci sıradan sonraysa TR komutu dallı noktalarda kullanılmalıdır. 1-12

OUT TR0 Y1 LD TR0 Y2 AND X 0 OUT TR 0 AND X 1 OUT Y 0 LD TR 0 2. sıradan başlar AND X 2 OUT Y 1 LD TR 0 3. sıradan başlar OUT Y 2 OUT TR0 LD TR0 ORG X 1 OUT TR1 AND X 2 X5 X6 LD X 3 OUT TR 0 block 1 block 2 AND X 4 X4 X7 X8 OUT TR 1 LD TR1 AND X 5 X9 block3 AND X 6 LD TR 1 AND X 7 LD TR 0 AND X 9 AND X 8 OUT Y 0 AND komutu TR Komutundan sonra kullanılır. LD TR komutu TR branch hattına dönmek için kullanılır. AND komutu TR Komutundan sonra kullanılır. Seri olarak iki paralel bloğun bağlantı örneği yukarıda gösterilmektedir. X9 elemanı, dallanmış bloklar ve paralel bloklar ve ağ içinde tanıtıldığında Blok 3 şekillenmiştir. TR komutu gereksizdir çünkü (*) noktası başlangıç hattındadır. Eğer iki blok seri olarak bağlanıp TR rölesi halen kullanılıyorsa, ANDLD komutu gereksizdir. 1.7 Program Basitleştirme Teknikleri Eğer tek eleman seri bir bloğa paralel bağlanmışsa ve seri blok bu tek elemanın üstüne bağlanmışsa komutu eklenmelidir. LD X 0 LD X 1 LD X 1 AND X 2 AND X 2 OR X 0 1-13

Tek bir eleman veya seri blok paralel blokla paralel bağlanmışsa ve arkadaki paralel bloğa konmuşsa ANDLD komutu eklenmelidir. X4 X4 ORG X 0 ORG X 3 AND X 1 AND X 4 LD X 2 OR X 2 LD X 3 AND X 0 AND X 4 AND X 1 ANDLD Eğer dal devresinin dal noktası çıkış bobinine direk olarak bağlanmışsa bu bobin indirgenen kodda dal hattının üzerine (birinci satıra ) yerleştirilmelidir. Y1 Y1 OUT TR 0 OUT Y 1 AND X 0 AND X 0 OUT Y 0 OUT Y 0 LD TR 0 OUT Y 1 Altta gösterilen diyagramda TR rölesi ve komutu eklenmelidir. OUT TR0 Y1 Y1 ORG X 0 ORG X 1 LD X 1 AND X 2 OUT TR 0 OR X 0 AND X 2 OUT Y 0 ORG X 1 OUT Y 0 AND X 3 LD TR 0 OUT Y 1 AND X 3 OUT Y 1 1-14

Köprü devresinin dönüştürülmesi Y1 Y1 Bu ağ yapısına PLC programında izin verilmemektedir. ORG X 1 AND X 2 OR X 0 OUT Y 0 ORG X 0 AND X 2 OR X 1 OUT Y 1 1-15

Kısa Notlar