Şekil 4.12 : Klasik kumanda devresi. Ladder devresi : Network1. Network 2. Network 3 I0.0

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Şekil 4.12 : Klasik kumanda devresi. Ladder devresi : Network1. Network 2. Network 3 I0.0"

Fidan Sabri
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 4.8 - Örnek problemler : Örnek 1 : Bir sistemde, 2 adet motor çalıştırılacaktır. Start butonuna ilk defa basıldığında sadece 1 nolu motor devreye girecek ve sürekli çalışacaktır. 1. motor çalışmaya başladıktan sonra aynı start butonuna ikinci defa basıldığında 2 nolu motor devreye girecek ve sürekli çalışacaktır. Stop butonuna basıldığında çalışan motorlar duracaktır. A B Ladder devresi : Şekil 4.12 : Klasik kumanda devresi Network1 STOP Network 2 I0.1 START Network1 AN A = LDN O = Network2 LD O = Network 3 Network3 LD A O = Not : Stop butonu açık kontaklıdır. Şekil 4.13: Ladder devresi 68

nolu motor devreye girecek ve sürekli çalışacaktır. 1.

2 Örnek 2 : Bir sistem, 1 adet sınır anahtarı ve bir adet stop butonu ile kumanda edilecektir. Mekanik bir sistem gelip sınır anahtarına çarptığında 1. motor sürekli, 2. motor ise hareketli sistem sınır anahtarına baskı uyguladığı sürece devrede kalacaktır. Mekanik sistem sınır anahtarından kurtulduğu anda 2. motor duracak, 1. motor çalışmaya devam edecektir. Stop butonuna basıldığında tüm sistem duracaktır. LS1 LS1 Klasik kumanda devresi : LS1 A Şekil 4.14 : Klasik kumanda devresi Ladder devresi : I0.1 LS1 = I0.1 STOP = STL LDN = LD O = Eğer sistem yardımcı röleli olarak tasarlanırsa aşağıdaki devre oluşturulabilir. I0.1 Not : Stop butonu açık kontaklıdır. Şekil 4.15 : Ladder devresi STL LDN = A = LD O = 69

motor çalışmaya devam edecektir. Stop butonuna basıldığında tüm sistem duracaktır. LS1 LS1 Klasik kumanda devresi : LS1 A Şekil 4.14 : Klasik kumanda devresi Ladder devresi : I0.

3 Örnek 3 : Bir sistemde 3 adet motor çalıştırılacaktır. Sistemi çalıştırmak için 2 start ve 1 stop butonu kullanılacaktır. 1. start butonuna basıldığında 1. ve 2. motorlar çalışmaya başlayacak, 1. start butonundan el çekildiğinde 1. motor duracak 2. motor çalışmaya devam edecektir. 2. start butonuna basıldığında ise sadece 3. motor çalışacak, ancak 2. motor çalışmadan 2.start butonuna basılsa bile 3. motoru çalıştırmak mümkün olmayacaktır. Klasik kumanda devresi : A B C Şekil 4.16: Klasik kumanda devresi Ladder devresi : I0.3 I0.1 STL LDN I0.3 = LD O = LD O A = Not : Stop butonu açık kontaklıdır. Şekil 4.17 : Ladder devresi 220 V AC 1L L N L1 AC CPU 222 START 1 = I0.1 START 2 = STOP = I0.3 1M M M L1+ B C A Şekil 4.18 : PLC giriş bağlantısı 70

start butonuna basılsa bile 3. motoru çalıştırmak mümkün olmayacaktır. Klasik kumanda devresi : A B C Şekil 4.16: Klasik kumanda devresi Ladder devresi : I0.3 I0.1 STL LDN I0.

4 Örnek 4 : Bir sistemde 4 adet motor çalışacaktır. Sistemin kumandası için 3 adet start ve 1 adet stop butonu kullanılacaktır. 1. start butonuna basıldığında sadece 1. motor çalışacaktır. 2. start butonuna basıldığında sadece 1. ve 2.motorlar çalışacaktır. 3. start butonuna basıldığında 3. ve 4. motorlar çalışacak, eğer 3. start butonuna basıldığı anda 1. ve 2. motorlar çalışıyorsa bu motorlar duracaktır. Sistem herhangi bir anda stop butonu ile durdurulabilecektir. Klasik kumanda devresi : A B C D M4 Şekil 4.19: Klasik kumanda devresi 220 V AC 1L L N L1 AC CPU 222 1M M M L1+ A B C D Şekil 4.20 : PLC giriş bağlantısı STOP = START 1 = I0.1 START 2 = START 3 = I0.3 71

start butonuna basıldığı anda 1. ve 2. motorlar çalışıyorsa bu motorlar duracaktır. Sistem herhangi bir anda stop butonu ile durdurulabilecektir.

5 Ladder devresi : I0.1 I0.3 Q0.4 Şekil 4.21 : Ladder devresi M4 LD I0.1 LD O AN = LD LD AN = LD I0.3 LD AN AN = = Q0.4 STOP = START 1 = I0.1 START 2 = START 3 = I0.3 Örnek 5 : Bir sistemde 3 adet motor çalıştırılacaktır. Sistemin kumandası için 3 adet start ve 1 adet stop butonu kullanılacaktır. 1. start butonuna basıldığında 1. motor ve 2. motor çalışacak, 1.start butonundan el çekildiğinde 2. motor duracak ve 1. motor çalışmaya devam edecektir. 2.start butonuna basıldığında 1. motor duracak 2. ve 3. motorlar sürekli çalışacaktır. 3. start butonuna basıldığında ise sadece 3.motor çalışacak ancak daha önceki çalışmaya göre ters yöne dönerek çalışacaktır. Klasik kumanda devresi : A B sağ YR sağ C YR sol sağ sağ YR D sağ sol YR YR Şekil 4.22 : Klasik kumanda devresi 72

motor çalışacak, 1.start butonundan el çekildiğinde 2. motor duracak ve 1. motor çalışmaya devam edecektir. 2.start butonuna basıldığında 1. motor duracak 2. ve 3. motorlar sürekli çalışacaktır.

6 Ladder devresi : I0.1 I0.3 Q0.4 Q0.4 sağ sol LD I0.1 O = LD O AN = LD O AN AN Q0.4 = A AN = Q0.4 LD I0.3 O = Şekil 4.23 : Ladder devresi PLC bağlantısı: 220 V AC Mp R 220 V AC STOP A = START B = I0.1 START C = START D = I0.3 1L L N L1 AC CPU 222 1M M M L1+ A B C D Şekil 4.24 : PLC giriş-çıkış bağlantısı 73

23 : Ladder devresi PLC bağlantısı: 220 V AC Mp R 220 V AC STOP A = START B = I0.

7 Örnek 6 : Bir sistemde 2 motora 3 start butonu ile kumanda edilecektir. Sistemde ayrıca durdurma işlemleri için stop butonu da kullanılacaktır. 1. start butonuna basıldığında 1. motor sürekli 2. motor kesik çalışacaktır. 2. start butonuna basıldığında 2. motor sürekli 1. motor kesik çalışacaktır. 3. start butonuna basıldığında ise her iki motor sürekli çalışacaktır. Kesik çalışma motorun butona basıldığı sürece çalışması anlamındadır. Klasik kumanda devresi : A B C D YR3 YR4 YR4 YR3 YR5 YR5 YR3 YR3 YR6 YR6 YR4 YR6 YR5 YR6 Şekil 4.25 : Klasik kumanda devresi 74

motor kesik çalışacaktır. 2. start butonuna basıldığında 2. motor sürekli 1. motor kesik çalışacaktır. 3.

8 220 V AC 1L L N L1AC CPU 222 1M M M L1+ A B C D Ladder devresi : Şekil 4.26 : PLC giriş bağlantısı I0.1 I0.3 M0.4 M0.3 M0.3 M0.4 M0.6 M0.3 M0.6 M0.3 M0.4 M0.6 YR3 YR4 YR5 YR6 = A = A I0.3 = M0.3 LD LD M0.4 AN = M0.4 LD LD AN = LD M0.3 LD M0.6 AN AN = M0.6 LD M0.4 O O M0.6 = LD O O M0.6 = M0.6 Şekil 4.27 : Ladder devresi 75

3 M0.6 M0.3 M0.4 M0.6 YR3 YR4 YR5 YR6 = A = A I0.3 = M0.3 LD LD M0.4 AN = M0.4 LD LD AN = LD M0.

9 Örnek 7 : Bir sistemde 4 adet motor çalıştırılacaktır. Sistemin kumandası için 4 adet start ve 1 adet stop butonu kullanılacaktır. 1. start butonuna basıldığında ve motorları geri yönde çalışacaktır. 2. start butonuna basıldığında ve M4 motorları ileri yönde çalışacaktır. 3. start butonuna basıldığında tüm motorlar 1. ve 2. start butonlarına basıldığı andaki çalışma yönlerinin tersi yönünde sürekli çalışacaklardır. Tüm motorlar dururken 4. start butonuna basıldığında geri ve ileri kesik, geri ve M4 ileri sürekli çalışacaktır. Stop butonu ile sistem her hangi bir anda durdurulabilecektir. NOT : Bu örneği uygulayabilmeniz için en az 8 (sekiz) çıkışlı bir PLC' ye ihtiyacınız vardır. Bundan önceki uygulamaların çoğunluğunda sistemin çalışması tek devre halinde tasarlanmıştır. Çalışmanın kolay takip edilebilmesi açısından projeyi tek devre yerine devreler halinde çözmek daha kolay olmaktadır (aşağıdaki örnekte olduğu gibi). Ladder devresi : I0.1 Network 2 Network 3 I0.3 M0.3 Network 4 I0.4 M0.4 Network 5 M0.4 M0.3 Çıkış çalışma tablosu Geri Đleri Geri ileri Q0.4 Geri Q0.5 Đleri Q0.6 M4 Geri Q0.7 M4 Đleri = Network 2 A = Network 3 A I0.3 = M0.3 Network 4 A I0.4 = M0.4 Network 5 LD M0.4 LD AN AN = Network 6 M0.4 M0.3 Geri Network 6 LD LD AN O M0.4 AN = 76

start butonlarına basıldığı andaki çalışma yönlerinin tersi yönünde sürekli çalışacaklardır. Tüm motorlar dururken 4.

10 Network 7 M0.3 geri Network 7 LD O O AN = Network 8 Q0.5 M0.4 Q0.4 M0.3 Q0.5 Đleri Network 8 LD LD Q0.5 AN O M0.4 AN Q0.4 = Q0.5 Network 9 Q0.7 Q0.6 M0.3 Q0.7 M4 Đleri Network 9 LD O Q0.7 O AN Q0.6 = Q M0.3 M0.3 M0.3 Q0.5 Q0.4 Q0.4 Đleri Đleri Geri 0 LD M0.3 O AN AN AN AN = 1 LD M0.3 O AN AN AN AN = 2 LD M0.3 O Q0.4 AN Q0.5 AN AN AN = Q0.4 M0.3 Q0.7 Q0.6 Q0.6 Şekil 4.28 : Ladder devresi M4 Geri 3 LD M0.3 O Q0.6 AN Q0.7 AN AN AN = Q0.6 77

4 Q0.4 Đleri Đleri Geri 0 LD M0.3 O AN AN AN AN = 1 LD M0.3 O AN AN AN AN = 2 LD M0.3 O Q0.4 AN Q0.

11 Örnek 8 : Aşağıda şekilde bulunan vinç sisteminde 3 adet motor çalıştırılacaktır. motoru,yükü aşağı ve yukarı hareket ettirecek olan motordur. motoru, motoruna bağlı olan yükü hareket ettirecek olan düzeneği ileri ve geri hareket ettirecektir. Güvenlik için hareket sonlarında sınır anahtarı kullanılacaktır. motoru, vinci raylar üzerinde sağa ve sola hareket ettirmekte olup güvenlik açısından hareket sonlarında sınır anahtarı ile durdurulabilecektir. Tüm motorların hareketleri butona basıldığı sürece (yani kesik olarak) gerçekleştirilecektir. Üç motordan herhangi birisinin aşırı akım rölesi attığında sistemi çalıştırmak mümkün olmayacaktır ileri B1 LS4 geri yukarı Yük LS3 aşağı LS1 sola sağa LS2 Butonların ve sensörlerin kumanda ettikleri motor hareketleri ve durdurma işlemleri I0.1 I0.3 I0.4 I0.5 I0.6 I0.7 I1.0 I1.1 I1.2 I1.3 I1.4 I1.5 I1.6 STOP sağa sola geri ileri yukarı aşağı AA1 AA2 AA3 LS1 LS2 LS3 LS4 Ağırlık sensörü (B1) I0.6 ağırlık sensörü, Yük, vincin taşıyabileceği maksimum miktarın üzerinde ise açılır ve motorunun yükü aşağı ya da yukarı hareket ettirmesi mümkün olmaz. Eğer elinizdeki PLC' nin giriş sayısı 8' den fazla değil ise I0.7' den sonraki adresleri kullanmadan da deneme yapabilirsiniz. 78

motoru, vinci raylar üzerinde sağa ve sola hareket ettirmekte olup güvenlik açısından hareket sonlarında sınır anahtarı ile durdurulabilecektir.

12 I0.7 I1.0 I1.1 STOP AA1 I0.1 I1.3 LS2 Q01 sağa AN I0.7 AN I1.0 AN I1.1 AN I1.3 AN = A AN I1.2 AN = A I0.3 AN I1.4 AN = A I0.4 AN I1.5 AN = A I0.5 AN I1.6 AN Q0.5 = Q0.4 A I0.6 AN I1.6 AN Q0.4 = Q0.5 I1.2 Q00 LS1 I0.3 I1.4 Q03 LS3 I0.4 I1.5 Q02 LS4 I0.5 I1.6 Q05 B1 I0.6 I1.6 Q04 B1 Şekil 4.29 : Ladder ve STL devresi Q0.4 Q0.5 sola geri ileri yukarı aşağı 79

4 A I0.6 AN I1.6 AN Q0.4 = Q0.5 I1.2 Q00 LS1 I0.3 I1.4 Q03 LS3 I0.4 I1.5 Q02 LS4 I0.5 I1.6 Q05 B1 I0.

Benzer belgeler

BÖLÜM 5 S_BĐT. Komut listesi (STL) Network 1 LD I0.0 S Q0.0, 1

BÖLÜM 5 S_BĐT. Komut listesi (STL) Network 1 LD I0.0 S Q0.0, 1 BÖLÜM 5 ET VE EET ÖLELEĐ : PLC teknolojisinde sürekli çalışmayı sağlamak için mühürleme (kilitleme) pek kullanılmaz. ürekli çalışma başka bir yöntemle çözülür. Bu da ET ve EET tekniğidir. Çıkışın girişe