r '1 i Sa : 7 1! Hejmar : 39! Guan 1993 j YÜZYILLAR SONRA NEWROZ NiHAYET GERÇEK ANLAMINA KAVUŞTU!... 1993 NEWROZ'U ve 1 MA YIS'I HALKMZA BiRLiK ve BERABERLiK,. #.,..._,.,...,...,...,.,..,,...,,...,,...,,.,,.,..., ı GÜNDEf\~ 1 '---------------- 1 SAVAŞMASINI BiLEN BARIŞ MASASINA ~ OTURMASINI BiLENDiR ı PKK'nin tek taranı, e şartı siaı bırakmasının ardından.psk ie yapt ı ğ ı protoko Kürt siyasi hareketerini derinden etki emiş dunımdadır. Sadece siyasa hareketeri deği. hakı da bu etki içine amıştır. Artık.hiç bir şey bir daha geriye doğnı dönmemecesine ieremektedir. Türkiye'i Kürt siyasa hareketeri beki de tariherinde ik kez modem karektere bürünmenin yo annı aç ıyo rar. ik kez kabukannı kınp. kapaı yapıanndan çıkıp dünya ve böge dengeeri içinde siyasa yererini aıyorar. Son ge i şme erin bu yonu hakımızın 70 yıdır bekediği teme bir hedef durwnundaydı. O,kendi öncüeri oarak gördü ğü siyasa hareketerin çarpı k iişkierinden.s iyaset ad ına ya ratı an çe i şki erde n hep rahats ı z o muş.bugünkü geişmeeri her zaman dört göze bekemiştir. Ne var ki kapa ı poitikanın kör kuyusundan kafa annı haa çıkaramayanar ge işmee rin hakmuz-da yarattı ğ ı çoşkunuğu ve sevinci göremiyorar. devamt s. 2... GETIRDI Nevroz tarihse oarak Kürterin bö~:enin diker ha/kar~ya birikte despotizme ve harbarığa karşı ayakanarak özgürüğe kavuşnıaarıya ~:erçek anamını bumuştur. Onun hakkında anatıan çeşiti yorumarın ortak öze/ijti bu isyan ruıunda bireşme/eridir. Şimdi Kürt hareketi yeni bir sürece ~:irmektedir. Hakımızın yıardır arzu/atıjtı birik çaışma/an niıayet oumu bir sonuca doğru ~:itnıektedir. Bu süreci ıiç kimsenin durdurmaya cesaret edecejtini sanmıyoruz. Geinenaşama sorumuuk atında bırakan ve hunun gereğini yerine ~:etirmeyen/eri siindir gibi ezip geçen bir dönemdir. Kürtere d(vao~: kurnında diker poitik idererden daıa cesaret/i adımar atan T.ÖZAL'ın öümü beki bu süreci yava~atacaktır. Oası ki Kürt keimesini duymak istemeyen şöven çevreer son bir hame daha yapıp kendierini gijstermek isteyecek/ert/ir. Ancak. gobaeşen dünya... orunarı ara.\ ına ~-:irerek OrtadoJ:u 'ta istikrar unsuru oarak en ijnemi yeri tutan Kürdistan sorununun ı er ne ha oursa osun Türk poitik saın esinden inf/irimesine imkan J:Örümemektetiir. Bu nedene Kürt siya.\ i hereket/e rine düşen görev önümüzdeki süreci ıazırıkf ve sistemi bir şekide karşıamaan,tarihi deneyerden yeteri derser çıkararak yererini sajtamaştı rnıaarut r. /993 Newroz' unun hize sağadıjtı bu oanakarı ıakımızın teme sorunarına bağayarak, yüzyıarın bekedijti umuda dönüştürmek ve BU SAYDA devamı s. 13'te *Kürdistani Bir Program için ieri... s.3 *Tarihse Süreç ve Kürdistan Gerçekiği Hakt Poitikamtz Doğruadi... L.Poat.... s. 5 *"TSK Program Tasağı" ve Gerçekerimiz... N.Ijeva.. s. 7 *Program Tasaği Uzerine Tarttşmaar... s.11 *Cihana Çandi u Edebi s.14
2------------------------------------------------------------------------------------------------------------- GÜNDEM ------------------------------------------------------------------------ --~ Son yı a rda Kürdistan uusa hareketi iki önemi siyasaaşmaya taruk odu.bunardan birisi Güney Kürdistan'da ya pıan coşkuu seçiınerdi. Ardından kuruan federe hükümet ise hakımızın kısmi taeperine bir yaıut odu. Tarihse oarak Arap topumuya hiçbir zaman uzaşmayan Kürter,siyasa eyemerinde uusa kimikerinin ve hakanrun tamnmasını esas amış ardu Güney Kürterinin feoda yap ı a rına rağmen ede ettikeri federe devetten çok daha fazasına ayık odukarı bir gerçektir. İkinci oay ise PKK'nin diğer Kürt hareketerine gös terdiği katı tııtıımdan vazgeçerek işbiriğine yönemesi odu. Hangi şartar bunu zorarsa zorasm geinen aşama uusa güçer arasında.kj iişkier açısından derser ve umut doudur. Tarihin kötü bir tarzda tekranndan ne örgüterin kendierine ne de uusa ya pıya hiç bir faydası yoktur. Hak bunu çoktan anamıştır.ama geç de osa siyasa örgüteri de anamış buunmaktadırar. Bu geişmeeri anayabimek için sokaktaki Kürt insarurun nası etki endiğine bakmak gerekir. Artık oguar eskiden omadığı biçimde yeni şekiiere bürünmektedir.umut ederizki tüm Kürdis tanı örgüter bu oumu geişmeer içinde sorumu yererini aırar. Soruna şu ya da bu örgütün içinde buundukarı şartar açısından d eği, uusa kurtuuşun gene kazaruman açısından yak aşır a r.işte tam da bu noktada,modern poitikaarın uyguanmas ı açısından,masa başında tıızakara dü ş mernek açı smdan uygun zeminde hareket etmek gerekecektir. KÜRDİST AN ULUSAL MECLiSi'ne YENİ BİR BAKIŞ Bu ge işıneer ışığında uusa hareketin kurumsa aş ması açısmdan önemi bir iş ev i oan Uusa Kongre.Uusa1 Mecis gibi yapıann yeni bir biinç ve form ie ee a hırması bekenmeidir. Son oarak PKK tarafindan yapıan K.U.M. seçimerinin gerçekten temsiciik düzeyine yüksetimesi için ortaya çıkan durum son derece uygundur. Kürt hareketerinin siyasa işbiriği sonucu geiştiriebiecek geniş çapı bir mecis çaışınasırun demokratik ükeeı nezdinde oynayacagı ro ebette önemi mevzierin kazandıracaktır. Kürt sorununu "Türk sorunu" oarak Misak-ı Mii smırarına hapsetmek isteyen çevretere ve "Kürterin BM'Iere ihtiyacı yoktur" diyen dar görüş ü kasik bayarınuza veriecek en ı,>üze cevap, topumsa dinarnizıniıniı:i bögese konjonktür içinde siyasaaştımıasında gösterecek-tir. Kürt sorununu "Türk sorunu'' oarak hapsetmek aynı zamanda "Pers sorunu","arap Sorunu" haine getirimesine destek vermektir.buysa mevcut deveterin "eınperyaizm"e karşı istemi oarak ortaya çıkmaktadır ki, moderneşen uusa hareketimizin ka rşıa şacağı en önemi bir sorundur. Çünkü "iç sorun" haine geirien uusa ge rçektiğimizi bu noktadan sorua bekeyen "desantraizasyon" poitikası çerçevesinde bögese özerkik denen tehike ouşturmaktadır. Türkiye'nin artık "Ankara'dan idare ediemediği söyenirken gerçekte vurguanmak istenen bir an önce Avrupa topuuğu ükeerinin 80'i yıardan beri başarıya takip ettikeri ve "Paris Şartı"ya da karar atına aınan "Bögese Konseyer " sistemine geçiştir. Gene oarak Kürt sorunu açısından deği, ama bir bütün oarak Türkiye'nin siyasa coğrafyasım değiştirecek oan ve kendisini biraz da zorunu oarak "II.Cumhuriyet oarak adandıracak oan sistem.böyece Kürt sorununa da "çözüm" bumuş oarak rahatamaya çaışacaktır. Do aysıya Türkiye poitik sahnesinde atıacak adımarda hakim sınınann eği imerini ve zaafanru hesap etmek gerekecektir. Türkiye'de hakim sıııı!arın bu eği imeri tesbit için on arı n devet t aşıdıkarı edebimek.ietenekerinc bakmak gerekecektir. Deveteşıne geeneğinin kökü oduf,>u ükeerde kendisini bei eden bu eğiimer görüş me masas ına oturacakara bir ön bigi ouşturmak-tadır. Ve yine her devetin etrafını saran diğer devetere ve probemere karşı kendine has yakaş ımarı va rdır. Ö rneği n ingiiz,fransız ve Aman poitikasının Ortadoğu Ükeerine bakışan bir ve aynı deği dir. Türkiye'de ise devetin Kürt sorununa yakaşımı ik panda "inkar"dır İnkar edeıneyeceği duruma gedi ği anda ise sorunu kendi içinde eritmenin yo a rını a ramaktır. Bu durumda bir ınuhataba ihtiyacı vardır. Ancak muhatabının kredibiitesinin omamasını, sorunun kendi istemeri doğrutusunda çözümü veya çözümsüzüğü için prensip oarak ee amasıya kendisini karakterize eder. Bu noktada Kürt sorununun I. Payaşım Savaş ı öncesi ve sonrası tartışıma ve ee aınış biçimiye,bugünkü ortaya konuş biçimi karşıaştırıdığında birbirine çok benzeyen noktaarın oduğunu söyeyebiiriz. Bu nedene " acaba 70 yı önce bırak tı ğ1mı z yerden yeniden mi baş ı yoruz " sorusunu her Kürt örgütünün kendisine sorması gerekti ği kanısındayı z. Ancak durum ne oursa osun tarihin kötü bir tekrarını yaşamanıae için açıjan goruşıne younwı en akıı biçimde kuanıması ge rekti ğ i kanısındayız. Çünkü Ortadoğu 'nun jeopoitik konumu görüşme süreçerinde herşeyi tersine çevirebiece< potansiye imkantara doudur. Bu bizim için oduf,'u kadar karşı taraf içinde geçeridir. İşte bu potansiyei kendi döneminde M.KemaJ'in ustaca kuandığıru görmekteyiz. Modern bir uusa örgütenıneden yoksun oan Kürter o dönemde sahte bir "Özerkik Tasarısı"ya oyaaıunışar ve bu gösteri içinde merkez poitikaara çekierek inisyatifsiz ve i şevsi z bir hae getiriıni şerdir. Şi mdi,70 yı sonra bıraktı ğımı z yerden devam ederken, sonucun ay ıu dev s 13
----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3 KÜRDiSTANi BiR PROGRAM için ileri GiRiş Geçen sayımızda yayın a nan Program Tasağının Kürdistan topuınunun günümüzde yaşadı~ı gerçekikere yanıt verınesinden çok, kaıpaşmış teorik forınıara uyduruınak istenmesiye dikkateri üzerine çekınekteydi Bu nedene teori ie gerçekiğin zoraki bir uyumu sağanmaya çaışııyordu. Doaysıya ortaya çıkan metin, uusa sorun oarak objeye deği, kendi içindeki keime yı~manya uygun hae geiyordu. Yani teori kendi içinde manttksa kurgutara çeişkisiz bir hae getiriiyordu. Oysa, gerçeğin kendisi "süje" oarak var oan uusa sorunun "obje" oarak Kürdistan topumsa gerçekiğiye ne kadar uyuşup uyuşmadığındadır. Diğer bir deyişe teori oarak karşımıza çıkan " süje" nin, "obje"ye ne kadar uygun oup omadığında yatmaktadır. Eğer gerçekik aranıyorsa, kavramiann objeye uygunuğunda aranmaıdır. Çürıkü, sorun içinde oan bizim Bigi teorisi açısından vazgeçimez prensiperden oan "objet" ie "sujet" Tasak'ta somut verieri de 1 birey oarak çok "yüksek" düşünceerimizin sistematize edimiş biimkurgusu değil hakımızın en açık biçimde içinde buunduğı çağ dışı koşuardır. Fescfemi z, biim-kurguanmı z, kü türümüz ve nihayet poitikamı z bu çağ dışı koşuann ortadan kakmasına somut önerier getinnedikçe "yüksek" düşünceer oarak kamaya mahkumdur! Diğer taraftan, tasakta da hakı oarak beirtidiği gibi siyasa hareket!erin Kürdistan'daki çokuğu bir "üks tür. Ancak bu"üks"ügin siyasa hareketerin biz?-at kendi varıkanndan çok, sahip odııkan poitik kütürerden kaynakandığ,ası"üks" üğin burada aranması gerekti~ her nedense unutuuyor. Kürdistan gibi bir ükede çok büyük kompeks teoriere şu anda ihtiyaç yoktur. Topumsa yapımız çağiaş değ!rerine kavuşmadı~ sürece de bu ihtiyaç bir "üks" oarak kaacaktır. arasındaki uygunuk, aynı zamanda görebimekteyiz. Bögemizin deprem poitik aanda sonuç aıcı oması bakı- kuşa~ında omasından doayı söz ınından bizer için değerendirimesi konusu edien konut poitikası buna gereken bir ogudur. bir örnektir. Oysa biz, ükemizi Bu nedene, keimeer arasındaki paramparça eden sosyo-ekonomik uygunu ğun objektif gerçekiğimi ze koşuarın yarattığı depremin somut tarihsc.sosya, poitik, gerçekiğimi ze tahiini, coğrafik deprem anaizine uygun ~masında ı~r~rı omaıyız. tercih ederdik. Zira birincisi çok daha Ay nca tum bunann ıçınde buunduğu- tehikei bir depremdir. Biz ası muz böge ve d~nya ~~arı için~c depremi sosyo-ekonomik ve poitik ee ~ınmasın~ oze bır oncm ven- yapımmia yaşamaktay1 z. mesı gerektıği kamsındayız. Anaizerimizi önce bu noktaarda yoğunaştırmaıyız. Yoksa sosya deprem doğasa depreme yıkacak bir şey bırakmayacaktır. Tasak girişinde "Ükemiz devriminin stratejik hedeferini beireyen bugünkü somut tarihi, ekonomik ve sosya koşuar, aynı zamanda devrimimizin geişme younu beirer" diye bir beireme var. Bunar ne kadar doğru sözer.... Tasağın bu tarzda devam edeceği saıutrken, somut tarihi ve sosya koşuar yerine,kafaarda yaratıan imajtara strateji ve taktiker çizimektedir. PROGRAMIN TARiHSEL DAYANAKLARI 1639 da Kasr-ı Şirin Anaşmasıya ik kez iki devet arasında böünmesi,kürdistan'ırı toprak bütürıüğünü ortadan kadırmıyor. I. Payaşım Savaşı öncesi ve sonrası Bağaşık güçerin bağımsız Kürdistan vaaterini unutmayan Kürt hakı bu süreci de[,>işen dünya şartannda iyi de~erendirememiş, Osmanıcııka İngitere yanısı oma ;ı rasında sıkıştırııp kamıştır. Böyesi bir aşamada Kürter, modem poitik ııygıtardan yoksun ouşarı sonucu Kemaister ve ingiiz emperya-izmi tarafından birbirerine karşı inisiyatif ede etmek ıçın kuanınuşardır. Özeike Güney Kürdistan'ın siyasa statüsünün beir i 1. e şm e si için Şeyh Mahmut Bcrt.enci Önderiğindeki Kürt isyanı her iki taraf açısından zaman zaman kuanımıştır. Bcr?..cnci'nin samimi uusa istemeri hiç bir zaman
-#------------------------------------------------------------------------------------------------------------ "Bigi teorisi açısından vazgeçimez prensiperden oan 'objet' ie 'sujet' arasındaki uygunuk, ayn ı zamanda poitik aanda sonuç aıcı o ması bakımından bizer için değerendirimes i gereken bir ogudur. Bu nedene, keimeer a rasındaki uygunuğun objektif ge rçek iğ i mize tarihse, sosya, poitik gerçekiğ i mize uygun omas ı nda ısrarı o ma ıyız. Ayrıca tüm bunarın içinde buunduğumuz böge ve dünya şartarı içinde ee aınmasına öze bir önem verimesi gerektiği kanısınday ı z." 1.~ ~.... Ir -..... ~. ""-.. ' -- Kürdistan'daki topumsa denges iz iğ i n ve buna ımın yükünü en çok çeken k ad ınar, bu ezimi ş iker in e rağme n Kü rt dinamizminin yaş atımasında birinci derecede ro oynamış ardı r., Wison Prensiperi çerçevesinde bie yanıt bumamıştır. Diğer taraftan Kemaistier, Serzenci'nin İngiizere anaşamayacağı bir noktaya çekimesinde önemi roer oynaıruşar, çeşiti küçük çapı yardımtara Kürt isyanını uzaşma z bir noktaya çekmişerdir. Oysa tarihin bu döneminde Arap topuukan bie manda yönetimeri atında deveteşmeye doğnı giderken Derzenci'nin ısrara bağ ımsı z bir Emirik kurmak istemesi İngiizerin Trak üzerindeki bütün hesaparını atıüst etmiş, böyece Kürt hareketi üzerine Kemaistere hesap yapmanın younu istemeden açmıştır. Sonuç oarak Irak Faysa Kraığının çıkarına uygwı biçimde Güney Kürdistan bu kraığa bağannuştır. Böyece tarihse bir fırsat böge sömürgecieri ehine kaçırımıştır. mu s ararası iişki erini güçendirdikten sonra iktidarını sağamaş tıran Kemaister,Kürt hakının üzerine provokasyonara gidip terörize ederek sorunu tariun karanık sayfaanna havae etmek istemiştir. Bütün ba sk ı ve teröre rağmen Kürter uusa kimikerini ve onurarını yaşatmasını bimiş erdir. Irak Kürdistan'ında kesintisiz süren özgürük mücadeesi 1960'tan sonra dünya kamuoyunun gündemine oturmuş, 1 1 Mart 1 970 Dekarasyonuya Kürter ik kez siyasa bir stutü ie tanışnuşardır. Çok sınırı oan bu statünün bie Türkiye, İran ve Suriye'yi rahatsız etmesi, Kürt sorununda bu deveter için gerçek tehikenin modem uusa hareketin siyasaaşması odugıt gerçe~ni göstermesi bakımından öğrcticidir. devamt s. 13'te
------------------------------------------------------------------5 TARiHSEL SÜREÇ VE KURDiSTAN GERÇEKLiGi «Uusa kurtuuş savaşımııda degişik sınıf ve katmanarın,ona rın siyasa ve demokratik örgüterinin yereri vardır.hiçbir örgüt,yurtsever bir konumda buunan başka bir örgütü ya da kişieri hak adına yok etme veya afaroz etmek hakkına sahip degidır.bu tür egiimer,yurtsever devrimci güçerin birik ve dayanışmaarı younda mesafe katetmeke kınabiir. Bunun için örgüterin birbirerini tecrit ve tasfiye etme yöneimerine birikte karşı koymaı ; örgütse, gr~sa ve bögese çıkararın,yurts ' J r-devrimci hareketin gene çıkararının önüne konuması yetenişeri ne karari ı ca karşı durrnaıyız..... Sorunarımızı görüşme ve tartışmaara aşmak prensibini benimsemeiyiz.» ZEKi ADSIZ ROJA WELAT sayı:35 Yı:1985 * * * * Ükemizde ieriye yöneik çok önemi geişmeer yaşanıyor.kür devrimci,yurtsever hareketi oumu bir zeminde birik sürecine girdi. Son geişmeer;pkk ie PSK'nın ortak protokou ve cephese biriği hedefeyen,tüm kürt hareketini kansıyacak topantıarın hazırık ç, ~maarı,tsk(tevgera Sosyaist a Kurdıstanı)nın yıardır savunagediği poitikasının ve pratikteki poitik tavrının doğruugunu kanı tamaktad ır. TSK süreki oarak kürt hareketeri içersinde birikçi bir poitikayı savunagemiş,kürt parti ve örgüterinin birbireriye oan düşmanca oumsuz tavırarına karşı,gerçekçi ve dogru devrimci bir tutum takınmiş.her iki tarafı da dostça eeştirmiş ve kürt hareketeri içersinde birik ve beraberigin geişmesi için büyük bir çaba sarfetrniştır. TSK kuruuş dekerasyonunda kurdistanı tüm hareketeri,parti ve örgüteri yurtsever gördüğünü beirtmiştır.birik dekerasyonunda şüye deniiyor: «TSK,Ede siah düşmana karşı HAKLI POLiTiKAMi DOGRULADI kürdistan hakı için savaşan ya da poitik mücadee sürdüren tüm kürdistanı hareketeri yurtsever oarak görür.bazı hareketerin yurtsever-devrimci örgütere kerşı uyguadıkarı teröre,ve yine devrimciyurtsever örgüter arasında görüen karşııkı tasfiyeci anayışıara karşı mücadee eder.yurtsever ve devrimci örgüter arasında ortaya çıkabiecek sorunarın demokratik ve barışçı yodan çöztimenmesine ve yurtsever-devrimci örgüter arasındaki iişkierde demokratik ikeerin yereşmesi için çaışır.» Bir-Dek-1986 PKK'ya yurtsever diyen ik örgüt TSK' dır.tsk tüm topantı ve Birik/Güçbirigi patformarında süreki orak doğru,devrirnci anayışı oan"en geniş güçerin biriği" ni die getirmiş ve hiç bir hareketin dıştaanmaması gerektigini beirtmiştır. PKK'nın dıştaanınasına ve tecrit edimesine karşı çıkan ik ve tek hareket TSK(Tevgera Sosyaist a Kurdıstanı-Kurdistan Sosyaist hareketi)omuştur. TSK,kürt örgüterinin birbirerine"ajanprovakatör,karşı-devrimci,çapucu vb. "sifatara sucamaarı nın yani ış oduğunu, topantıarda ve yayınarında die getirmiştır. Şimdiye kadar kuzey kurdistanda maıai ve merkezi düzeyde PKK ie aynı metin veya bidirinin atına imza koyan,tek hareket TSK ornuştur. Aynı şekide PKK da şimdiye kadar yanız ve sadece TSK ie imza atrnış,onun dışında hiç bir kuzey kurdistanı paıti veya örgüte ortak merkezi i mza atmarn ı ştır. TSK şimdiye kadar savuna gediği doğru poitikası gereği,sadece PKK ie degi,diğer bütün kürt parti ve örgüteriye ortak imza kuanmış,birikte iş yapmıştır.tsk nın diğer kürt parti ve örgüterinden farkı yanı da zaten burada yatmaktadır.tsk ne PKK'ye nede diğer tüm kürt örgüterine karşı düşmanık gütmedi.her iki tarafa dostça iişkier içersinde odu,onara güç ve eyem birikeri içersine girdi. Bugün,artık tarihse süreç TSK'nın poitikasının dogruuğunu kanıtamış ve yaşarn TSK'yı dogru çıkartmıştır.tsk'nın kadroarı ve degeri gene sekreteri Zeki Adsız yodaş kiteer arasında herzaman şunu beirtiyorardı:"yaşam ve kurdistan gerçekiği bir gün bütün kürt hareketerini yan yana getirecektir.tarihse geişim süreci bunu bize gösterecektir.biz TSK oarak PKKdan (Cihan DILŞAD) =----=~=-:-=-- TKSP'ye kadar tüm kürt parti ve örgüterinin tek bir cephe çatısı atında bireşmesini savunuyoruz.bugün bei zorukar osa da,gün geecek göreceksiniz PKK ie TKSP aynı cephe içersinde yer aacakardır." Günümüzde cephese birige doğru atıan adımar TSK nın cephese birik anayışını doğruayan somut bir durumdur.zeki Adsız yodaşın yazıarında,heviya ge ve Vatan Güneşi dergisinde cephese birik ie igii doğru devrimci görüşer devrimci,yurtsever ve demokratik kamuoyuna sunumuş ve E Savador'daki cephese birik pratigi örnek orak gösterimişti.(özeike hiçbir devrimci,yurtsever siya güç'ün cephe dışında bırakımamamasi açısından E Savador örnek oarak gösterımıştı.) Roja Weat,Birik Dekerasyonu,Hevya ge,denge Wcat ve Vatan Güneşi'ndeki yazıar bugün tekrar okunursa TSK'nın ne kadar hakı oduğu ve dogru bir poitika savunduğu görüecektir.o yazıarda die getirien görüş ve poitik anayış bugün yaşam bumuştur. Objektif bir gerçekik de ş udur ki ;PSK(eski adıya TKSP)nesne koşuarın dayatmasıya ve dogruarın görümesiye artık TSK'nın doğru po.i tikasını.. savunmaya başamıştır.ozeike PSK'nın 3.kongresinde TSK nın bu dogru ve hakı poitikası benimseniimiş ve bu siyasa anayışa uygun bir poitik süreç içersine girimiştır.bunun doga sonucu oarak bugünkü oumu geişmeere geinmiştır.bu oumu geişme ebetteki bizi sevindirir.kürt devrimci yurtsever hareketinin tümünü kapsayan cephese biriği,
6------------------------------------------------------------- Q' ARIHSEL SUREÇ VE KURDISTAN GERÇEKLIGII...... ) kürt uusa biriğinin miheng taşı oacaktır.sacace cephese birikte yetınmeyip,4 parçayı kapsayan uusa konsey de ouşturumaıdır. Bu konuda Birik Dekerasyonunda şiiye deniiyor: «Kuzey Kurdistan devrimimizin (Bu bize göre uusa demokratik bir devrimdır.bn.)en yakın ve stratejik mtittefiği diğer parçaarın uusa kurtuuş gtiçeridır.tevgera Sosyaist a Kurdıstan(TSK)bu inança, her parçada kendi seyri içinde geişen uusa kurtuuş s avaşımında yer aan tüm yurtsever,demokrat ve devrimci güçere,onarın iç işerine karışmadan en yakın dayanışmanın örgütenmesi konusunda çaba harcamayı görev oarak kabuk eder.uusa Kurtuuş güçeri arasında eşgüdümün ve giderek uusa bir organizasyonun örgütenmesi için çaışır.» Heviya ge Dergisinde de bu sorunun teorik formüasyonu açık ve net bir şekide ortaya konumuştu. Kuzey kurdistanı siyasa örgüterin ö nünde duran önemi bir görev de siyasa örgütse birik sorunudur. Zeki ADSIZ yodaşın Vatan Güneşi dergisinin 3. sayısında yayınanan"birik yakıcı bir ihti yaçtır"baş ıki ı ya z ısında beirtti~i gibi«birik sürecini basitten karmaşı~a do~ru örmek gerekiyor.bu ise uusa bir cephenin inşasını ön pana çıkarıyor. Uusa cephenin öne çıkan bir görev omuş oması,siyasa birik çaışmaarını yadsımaz.» Evet,bir yandan cephese biri~e doğru somut adımar atıırken,diğer yandan da siyasaörgütse birik çaışmaarını da hı zandırmak gerekir. TSK kuruuşundan bugüne kadar birik sorununa çok önem veren bir harekettir.zaten TSK bir birik hareketi oarak do~du.ama TSK birik oayını kendisiye sonuçand ırmam ıştır. TSK,birik sürecinin devam etti~ini, birik sorununda süreki çaba sarf edeceğini kuruuş dekerasyonunda açıkça beirtmiştır.birik Dekerasyonunda şüye deniiyar: «Günümüz koşuarında böünmüşüğün getirdiği birçok örgüt,parti ve grubun varığım göz önüne buunduran Tevgera Sosyaist a Kurdıstan (TSK),bir yandan ideoojik-poitik oarak kendisine yakın oan parti ve grupara örgütse siyasa biriği gündemde tutar;ikeerine uygun samimi bir çaba içinde our.diğer yandan uusa demokratik cepheye giden yoda sömürgeciiğe ve emperyaizme karşı mücadee ekseninde,demokratik ve eşitik ikeerini esas aarak tüm devrimci -demokratik ve yurtsever güçerin biraraya gemeeri için yoğun bir çaba harcar.» Roja Weat,Hev!ya ge ve Vatan Güneş i dergi eri nde si yasa-örgytse birik ve cephe sorunu üzerine birçok yazı yayınanımıştır.birik ve cephe sorunun teorik çercevesi çizien bu yazıarda soruna genişçe değinidıği için burda uzun uzadıya sorunun üzerinde durma gereğini görmedim. Yazıyı Zeki ADSIZ yodaştan bazı aıntıara sonuçandırıyorum. «Biimse teorinin sunduğu bu veriere,farkı geişme aşamaarında uusa ve sosya mücadeeere sahne oan ükeerin zengin deneyimerine rağmen,düşmana karşı savaşta yurtsever,demokrat ve devrimci güçer arasındaki sorunarın aşıması,engeerin bir bir söküerek atıması ve en geniş topum kesimerinin ortak asgari hedefer etrafında bireştirimesi,sıkıktıı ve sancıı süreçerden geçerek gerçekieşe biiyor ancak... (Yukardaki sözer 1985'te söyendi Bakınız Roja Weat sayı 35-Bu öngürüer bugün doğruandi.) * * * * «Kürt uusa hareketi,tarih boyunca yanızığın acısını çekmiş... Kürt uusa hareketi,uusunun varığı nı ve onurunu korumak, kendi va tanında özgür ve insanca bir yaşam kurmak istiyor;meşru bir zeminde savaşıyor.bu,hıza değişen dünyada o'na,büyük avantajar sağıyor.uusa hareket,bu avantajarı doğru değerendirebiirse yanızık çemberini kırabiir;dünya barış ve demokrasi güçerinin,insan hak ve özgürükeri~n yana oan kişi ve kur~! şarın aktif desteğini sağayabiir. * * * * «Kurdistan'da acımasız bir savaş var ve parçaardaki mücadeenin seyri bu gerçegi deği ş tirıni yor.doa yı sı ya,art ık"afa piav pişmiyo r " ;iş yapmak,adım atmak,üke zemininde mevzienmek,dayatıan sav aşın yükünü birikte omuzamak ; kısaca koordinasyon içinde omuz omuza savaşmak ve bunun örgütse biçimerini bumak gerekiyor.kadı ki"kurdistani poitika"nın pratik gerçekeştiricii~i de bunu öngürüyor. ~ * * * * «Devrimci süreç ve tarihimizin ibret verici derseri,uusa kurtuuştan yana gtiçeri,yurtsever kuruuş ve kişieri,dönemin ihtiyaçarını karşıayabiecek adımar atmaya davet ediyor.doğa ayrııka rın ortak paydaarını bumak eşgüdüm sağamak;"yapay" ay rı ıkarı,sorum uu k ve özveri ie aşmak;ve uusa cephenin inşa s ı younde somut adımar atmak ge~e kiyor.ulusal CEPHENIJ\ İNŞASI ACİL BİR GÖREV DİR. * * * *
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------7 Somut Oguar, Somut Programar ister... " TSK PROGRAM TASLAGI" VE GERÇEKLERiMiZ Kürdistan devriminde her türü poitik-ekonomik-sosya düşüncenin,kütürün ve hayain birinci ayağı, yere basan ayağı Uusa Demokratik Oevrimdir. Bu aşamayı atayan, önemsemeyen, yapı sı na uygun programar sunmayan ya da Demokratik Hak iktidarı kavramıya geçiştirmeye çaışan görüşer objektif gerçekiğimize. uy~~n de~i~~dir. DHi programıya sosyaist ekonomı-poıtıka ongoren anayışar, tarihse oarak ifas etmiş oan "kapitaist omayan kakınma you "tezerine dayanmaktadırar. Bi indiği gibi geçen sayım ııda yayınana n "TSK PROGRAM T ASLAGI" hem kendi içimizde hem de gene oarak Kürdistanı siyasa hareketer arasında önemi tartışma an baş atmış buunuyor. Umarı z ki bu tartışmaar Kürdistan'a özgü somut programiann ge iştiri mes ine katkıda buunsunar. Bizi şekiendiren teorik formüasyon a rın kendi içinde taşıdıkarı eksikikeri göm1eden, topumsa yapımı za odu ğu gibi adapte edimesini terkedimesi gereken bir metot sorunu oarak görmekteyiz. Bunu söyerken sosyaizmin taşıdı ğı sonın a n da bu perspektif içinde ee amak gerektiğin i açıkca vurguamaktan hiç bir çekinge duyınamaktayız. Şüphes i z ki haya kurmak güze bir şeyd ir. Hayatin bir aya ğ ı yere basanı ise en güzeidir. Gerçeke haya arasındaki b ağ1 kurmak için bu hayatin bir ayağının yerde o ması kacınım azdır. Tersi bir durum kişi nin sadece kendi "yüksek" fesefi görüş e ri oarak kaır. Eğer kişi bağs ız hayaini kendisiye sınırıyorsa buna saygı duymak. Yok eğer bu hayaini topuma dayatmaya ça ı ş ı yo rsa o noktadan itibaren de dikkate ee amak gerekiyor. Zira söz konusu oan her hangi bir topum deği, tarihin karanıkarında yaşayan Kürdistan ha kıdır. Kürdistan devri ın inde her türü poitik-ekonomik-sosya düşü ncenin kütürün ve hayatin birinci ayağı, yere basan ayağ ı Uhısa Demokratik Devri mdir. Bu aşamay ı atayan, öne nı semeyen, yap ı sına uygun programar sunmayan ya da Demokratik Hak jktidan kavrcı rnıya gaçiştirmeye çaışa n görü şer objektif gerçektiğimize uygun de&>ierdir. DHİ prograrruya sosyaist ekonomi-poitika öngören a nayı ş ar, kapitaist omayan kakırıma you tezerine daya nmaktadırar. Yaşadığımız tarih bu görüş eri çürüten tarihtir. Sosyaist sistemin iyi-kötü devam ett iği şartarda beki (!) yaşama şans ının buundu ğu bir geçiş süreci oarak dikkate a ınabi ecek oan bu görüş eri bugün ekektik bir tarzda savunmak dar görüşüük tü r. Buna beki diyoruz. Zira topumun bu an ayış içinde dinamizm ka za nacağı zanncdiirken,ieri bir aşamaya geçeceği 7.annediirken, dinamizmini kaybeden bir yap ıy a karşı ka rşıya buunuacakt ır. Uusa Demokratik Devrimde işç i s ınıfına birinci panda ro biçiirken u usarars ı şarta rın ne şeki de
8------------------------------------------------------------------------------------------------------------- değiştiği konusunda sistemi araştırmaar yapıdı ğını söyemek odukça güçtür. Zira bu tartışmaar bizi marksinnin özüne doğru göt ürecekt ir. Bu şart ar üzerine düşünüp poitikaar üretmek gerekirken, koayetığa kaçıp eski görüş erde " dediğim dedik" misai direnmek sorumu bir bünyenin i ş i oamaz. Eskiden geri kamış, az ge i şmiş yan sömürge ve sömürge ükeerde işçi sınıfına biçien misyonun bu sınıfın gerçekten üstenebieceği roere yidü oduğunu bugünkü geişmeer ışığında söyemek imkansızdır. Bu ro Lamamen sosyaist ükeerin sahip odukan prestijden kaynakanmaktaydj. Afrika'daki, Asya'daki uusa kurtuuş hareketerine sosyaist roer \>içmek ve programannı yapmak için Biinier Akademisin den ihraç modeer sunmak sonucu değiştirmemiştir. Ancak çok garip bir durumdur ki Kürdistan uusa demokratik hareketi sosyaisı sistemin bu prestijinden ne sınıfsa oarak ne de uusa oarak yararanamamıştır. Tam tersine, bögenin jeopoitik konumundan ötürü yararananar yine sömürgeci deveter omuştur. Sovyeter'in, Çin'in, Arnavutuk'un Ankara, Tahran ve Bağdat'a iişkierine, bir de 30 miyonuk Kürdistan sorununa yakaşınuna bakınız. Burada açıkca UKTH prensiperinin iha edidiğini göreceksiniz. Şüphes i z devet çıkanya,sosyaizmin yüksek çıkarını bir ve aynı tutrrıadığınız sürece bu farkıığı görebiirsiniz. İşte önümüzde duran "Program Tasağı"nı bu düşün ce er etrafında ee aıp değerendircceği z. Yine bunu yaparken TSK'nın ortaya ç ıkış nedenerine ve sahip oduğu misyona değinme zo runuuğu gö receği z. Çünkü öye a naşımaktadjr ki bazı arkadaşar bu misyonu bugüne kadar an anıanıışardır. Devrimin perspektiferi ve iifakar sorunu başı ğ ı atında şu satıran okunıaktayız: " Bu ve buna eşik eden diğer somut tarihi.siyasa ve topumsa koşuar çerçevesinde sorunu ee -a dı ğımm:a ; Kuzey Kürdistan'da Kürt uusunun önünde buunan tarihse devrim aşamas ı uusa demokratik devrimdir. Uusa çeişkinin tayin edici oduğu bu aşamada devrimimizin teme hedefi, sömürgeci boyunduruğa son vermek,türk söın ürgcci i ği ni ve Batı'ı müttefikerini kovmak, Kürdistan'da bağ ım s ı z, özgür ve demokratik bir cumhuriyet kumıaktır. TSK'mn nihai amacı Kürdistan'da sosyaizmi kurmak ve ge işmiş bir sosyaist topumu yaratmaktır. " Progranun böye bir şema izemesi gerekirken sıçramaı devrim modeine uygun oarak hemen sosyaist bir hat çizimektedir. Oysa devet gerçekiği bie omamış bir ükede uusa demokratik devrimin ciddi bir tarzda ee a ınınası Kürdistan gerçekiğinde kesin bir zorunuuktur. Bu aşama hangi neden atında oursa osun ne erteenebiinir ne de başka bir programa geçişiriebiir. Adaptasyon manuğ uıa uygun oan böyesi programan savunanar Kürdistan gerçek i ğin i ve tarihi geişimini a namamış yapıardır. Bir an için Türkiye'deki devrim modeerine baka ım. Devet gerçekiği ni yüzyıardır yaşaya rı Türkiye'de bie Mii Demokratik Devrim tartışınaan önemi yer tutmaktadır. Onar bu yap ı içinde MDD derken bizerin, Kürdistan gibi bir topumsa ve siyasa ya pı içinde hangi mantıka UDD aşa ma sını kaş a göz arasında sıçnyonı z. Bunu yapmak için hangi avantajiara sahibiz? Topumumumn dinamikeşmes indc en önemi roü oynayacak oan bir aşamayı kendisine uygun omayan modeere geç i şirnıeye çaışmak ne derece gerçekcidir? Bu noktada, gene oarak tüm Kürt siyasa hareketerinde bir hata ya pımaktadır Bizim sosyaist o mamıza, topumumuzun sosyaizme ha zır oup omaması a rası nd aki bağ kanştınınaktadır. Eğe r kendimizi sosyaist oarak görüyorsak. bir sosyaist oarak UDD içindeki yerimiz ve görevi miz aç ı kık kazanma dunımundadır. Yoksa siyasa kurnaz ık :ya pıp "TSK toprağa gömüüyor" türünden demogojier yapmak sorundan kaçmaktır. Biz bu you seçmeyeccğiz De\Timci,demokrat ve sosya ist bir hareket oarak önümüzdeki en önemi görevin siyasa iktıdar bırsına büri.inmeden UDD içindeki roümüzü beirernek oduğunu, bu ro içinde demokratik., aik,sosya ve çoğucu bir topum yaratmamu şartarını hazıramak gerektiği ıi söyüyoruz. Ve yine diyoruz ki sosyaist bir hareket UDD 'de demokrasinin garantisidir. Tezerde "söınürgec iiğe karşı savaş tın emperyaizme ve her tü.rü ge ri c ii ğe karşı mücadee ie bireştirimesi gerekiyor " derken Kürdistan Uusa Kurtuuş savaşı aç ı sından emperyaizmin nerede, demokratik deveterin nerede sıraandığı açıkanmıyor. Başı başına sadece bir sınıf ha reketiyrniş gibi program youna devam ediyor. Bu nedene burada da kuwete vurguayabiiriz ki yine bu arkadaşar TSK'nın önüne koyduğu "Ba ğımsı z kişiiki poitika " kavraırundan bir şey anamam ışardır. Çünkü izedikeri hat "Kürt sorununu Türk sorunu " oarak görenerin hatıdır. Çünkü bu poitika onarı antiemperyaizm adına Saddam diktatörüğünü destekemeye göü nnektedir. Hem tezerinizi bu şekide sıra ayacaksıruz, hem de emperyaizmin yardım a nya kunıan Güney Kürdistan Federe devetini destekeyeceksiniz. Buna ancak oportünizm denir. Şüphes iz ki çağımız haa emperyaizm çağıdır. Hiç bir neden ve hç bir değişim bu kavramardan vazgeçmemizi gerektirmiyor. Ancak Batı kapitaizminin en sömürücü yaruna karşın tarihin değişen şa rtannda demokratik roer yükendiği bir gerçektir. Siyasa şartara göre kendisini decnnine eden bu sistem bögese konjonktürer içinde şu ya da bu azı nı gın ya da uusun yanında omuşardjr. İşte. Pay aşım Savaş ında bir dizi emperyaist kapitaist devetin "demokrasi" cephesinde yer amasımn tarihse nedenerinden biri de budur. Kürdistan uusa kurtuuş hareketi için de böyesi bir demokratikeşme süreci baş a mıştır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 9 ~EKi ADSJZ K.SAEH} "Ne var ki, baz ıarı, devrim in bu hakçı karekterin den harekete uusa demokratik hak devrimini demokratik hak i kt i d a rı ie ka rı şt ı rıyor ar. " (Uusa Sorun s.28) Bu nedenere Kün uusa hareketi emperyaizm ie demokratik devet kavra mını ayırdetmesini birnek zorundadır. Bir çok yerde ükemiz devriminin stratejik hedeferini beireyenin " bugünkü somut tarihi, ekonomik ve sosya koş ua r" oduğu vurgu anı yor. Somut koşu a ra uygu n programan sıra amaya gediğinde bocaıyor, yapa ıyor, ekektik teonere yo amaya çaışıyor. Artık bundan sonra kendi somutuğumuzda n eser görmek haya ouyor. Uusa Demokratik Devri me, Demokratik Hak İktıdan kavra mı birbirine kan ştınıyor. Gerçekte TSK adıııa ya pı an ar vahim bir ha ta dır. Öye an aş ı ıyor ki bu a rkadaşa r TSK' y ı haa an a mamışardır. Bu iki kavram ı birbiri ne ka rı ştırmak bir TSK 'ı ı çın affediınet. bir hata değ i midir? TKSP 'den kopu şun nedeni sadece s i a hı mücadeeye ba kı ş mıdı r? PPKK prog ramı y a yapı a n poerni ker o hade ne anama gemektedi r? Aşağıdaki sat ır a r 1987 yıında yayın a na n "Uusa Sorun" broşü ründen a ınmadı r : " Kuzey Kurdistan devrimi, sömürgeci boyu nduru ğa ve emperyaizmin ükemizdeki va rığına yöneen yöneriye kuruman, toprak uusa, çağdı ş ı ağaa rını ve i şbirik ç i bmjuvaziyi hedefeyen yöneriye de mokratik bir muhteva taşır. Uusa çe i şkinin tayin edici bir öneme sahip oduğu bu aşa mad a, devrimin ana yöneimerinde çıka rı oan topumsa sın ıf ve tabakaar, aynı zamanda devrimin topumsa ta ba nın ı, d o ays ı y a bu aşamaya denk dü şe n karekerini beirer. Bu s ınıf ve tabakaar ise, i şç i s ınıfı, köyüük, kenı küçük burj uvazjsi ve ikii karekerine rağme n uusa burjuvazidir. Bu yüzden Kuzey Kurdistan devrimi,sözü edien sııuf ve tabak a a rın bi eşimi n de ifadesini bu an ha kçı bir ka rekıe re sahiptir. Ne var ki, ba z ı an, devrimin bu hakçı karekterinden harekete uusa demokratik devrimi ya da 'uusa demokratik ha k devrimini', demokratik ha k iktidan ie kanşırıyora r. " (Uusa Sorun s.28) Bitmedi! Aynı Cezayir, Çekosavakya, broşürde Vietnam, Nikaragua, Hindistan, Endonezya vb. örnekerinden sonra program anayı ş ı ifade ediiyor : şöye "Bu örneker, deınokra ik ha k devri mi ya da 'uusa demokratik hak devrimi' ie proetarya diktatörü ğünü n ozgun bir biçimi oan demokratik hak i ktida rının bir ve ayn ı şey e r o ma dı ğına iişkin yukandaki beirernemizi doğruamaka ka mı yor, bunun nedenerini ikisini birbirine bağ aya n ya da birincisinden ikincisine geçiş i koay aştı ran veya zo raştı ran nesne ve özeike özne koşu a nn beireyici önemini de sergi teyerek tartı şma konunmza ış ık tutuyor. Bu nedenerden ötürü uusa demokratik ya da PPKK ' ıun deyimiye ' uusa demokratik hak devrimi'nin geecekte aa ca ğ ı biçimeri ve iktidarın n ite iğ in i mekanik bir a n ay ı ş a ee amak, d a h as ı demokratik hak iktidan program hedeferini 'uusa demokratik hak cephesi' prog ramıy a özdeşeştirmek, he rşeyden önce nesne ve özne koşu arı n devrimimizdeki tarihi önemi ııi y ad s ımakt ır. Çünkü devrimimizin bu ~ünkü aşamas ında (...) uusa kurtuuşta ç ıkan oan deği şik s ııuf ve katma narın, zoru bir savaşıma sahne oacak Kürdistan devriminde oynayacakan roeri konusunda ş imdiden kesin yargı a rda buunmak, ya da daha ieri giderek devrimimizin itici güçeri oan işçi sınıfı ve yoksu köy ü üğü n mücadeeye kesin bir biçimde damgas ını vurmasına ve kendisini gerçek anamda kabu ettirmesine tekabu edebiecek demokratik hak i ktidarı nı uusa demokratik güçerin önüne yakın bir hedef oarak koymak, en basit a n a mı y a göü görmeden paçaan S'vamaktır. Diğe r birdeyiş e devrimin stratejik aşamaa nnı ve o n arın öne ç ıkardı ğı göreveri biribirine karıştırmak biri nci aşamayı yaşamada n diğerin e atarrıayı
J -------------------------------------------------------------------------------------- ----------- ----------- Urfa n ALP ARSLAN ( Kek SERDAR) " D i ğer bir deyişe, devrimin stratejik aşamaarını ve on arın öne ç ıkardığ ı göreveri birbirine karıştırmak ; birinci aşamayı yaşamadand iğerine atiarnay ı düşemektir Oysa böyesi, düşer i n maddi gerçekikere dönüştürümesi sanıdığı kadar koay değidir. " (Uusa Sorun s. 34-35) düşemektir. Oysa böyesi düşerin, maddi gerçekikere dönüştürümesi sanıd ı ~ı kadar koay deği dir. ( a g e s. 34-35 ) Ekektisi7.Ti, doğmatik a ı n tıcıığı, dönemi kavrayamamayı Program t asiağına konan 'Birik DekaraS)'Onu'ndaki pasajarda da görmek rnümkiimdiir. 1986 Birik Dekarasvonu ve 1987 Uusa Soru~ adı ça ı şmaann bir karmas ı oan Tasak bu haiye tam bir trajedidir. 'Birik Dek.arasyonu'nda işçi sınıfına uusa sorunda yükenenen ağır yük,sosya ist sistemin varığıya kapatııı~aya çaışımış tır. Birik Dekarasyoııu imzaanırke n siyasa panda kendisine destek oarak Sovyeteri ve diğer SOS)'aist ükeeri görmekte, uusa sorunun ön panda oduğu bir ükede sınıf hareketi bu haiye ieri sürümekteydi. "Dünyanın sosvaizmden yana bir degişim içinde oduğu günümüzde,emperyaist-kapitai st sistemin bunaımı günbe gün derineşiyor... " a başayan ve " Ayrıca bu, kapitaizden sosyaizme geçiş süreci ve sömürge bağımı uusarın emperyaizme, sönıürgeciiğe karşı yürüttükeri hakı savaş ar için everişi koşu ar yaratıyor"a bıten ( Birik DekaraS)ronu s.27 ve 28) görüş e r o günkü dünya şartannın bizdeki pratik yansımasından başka bir şey deği di. Bu nedeıue Kürdistan'da ki sınıf hareketinin bizzat bu sınıfın siyasa ve sosya gtictinden çok, uusararası sosyaist hareketin manevi gücü üzerinde şekiendiğini sövevebiiri:z. Kimsenin, bu manevi değerin gerçekten maddi bir güç haine gediğini söyemeye cesaret edeceğini sanmıyorum. En azından Kürt hareketi açısından böyedir. Program Tasağmı kaeme aanar,gönüerini huzura kavuştururcasma Birik Dekarasyonundan doğmatik aıntı ar yapartarken Kürdistan topumunun kendi ne ö:zgü yapısını dikka te adıkarını söyemek zordur. Sömürgeci geri bir Türk kapitaizminin şekiendirdiği zayıf bir işçi sııufı gerçekiğini, Batı tipi sınıfaşmaya karşıtaştır ma ve ona aynı tipte roer yükeme objektif gerçek t iğimi ze uygun düşmemektedir. Deveti omayan bir topumda ısrara bir s ı nıfın temsiciigi ü7.erinde oynamak ne kadar sonuç aıcı oabiir? Deveti omayan bir topumda, ı srara birsın ı f ı n tems i ciiğ i üzerinde oynamak ne kadar so n uç aıc ı oabiir? Kadı ki DekJarasyonda sını - fın bu yapısını ifade eden birçok başık vardır : " Özeike işçi sın ı fı hareketinin zayıf, ya da kendisini burjuva ve küçük burjuva etkienmeerden konıyamadığı, güçü bnğımsı z bir örgütü üğe sahip oamadıgv ı k ~ ) ü e erde, değişik topum, kesimerini düşmana karşı asgari ortak mücadee hedeferinde bireştirmek daha bir zoraşıyor. " (age s.7) Kürdistan'daki sözkonusu yapıyı etkieyen bir ogu da diger sosya s ı nıf ve tabakaann biçimsiz geişmesidir. İşçi sııufının zayıf ve örgütsiizüğünün atında bir yanda Türk kapitaizminin karekıeri diger yanda mevcut sınıfarın kendine özgü yapıan durmaktadır. Sosyaize igii ge işme e r ve bunarın Kürdistan üzerindeki etkieri aniatıdıktan sonra şöye denmektedir : " Ancak bu oumu geişmeer tek başına değişik sınıf ve tabakaa~ uusa kurtuuş hedeferinde bircştirmekte motor işevi görebiecek devrimci bir uusa ve sosya kurtu uş çizgisinin geiştirimesi için yeteri degidi." diye beireme yap ı ırken biraz daha ierde "Bugünkü görev... değişik sınıf ve tabakatann ükenin bagımsız ığı hedefinde bireşmeeri önündeki engeeri bir bir söküp amaktır." (age s.i8,20) Değişik sınıf ve tabakaarın uusa temede bir eştirimeeri nası oacaktır? Eger işçi sınıfı dün sosyaizmin en ı yı şart annda bu hade ise bugünkü roü ne durumdadır? Bizim de söyediğimiz tüm topumsa sınıf ve tabaka arın devamt s. 13'te
------------------------------------------------------------------------------------------------------- -11 TARTIŞMALAR YOLDAŞLAR!.. Örgütümüze tekrar canıık kazandırma çaba arı sevindirici. Bu canıığıy a biriktc çeşiti siyasa güçere birik yapına sı, arkadaşiann da beirttiği gibi, hareket oarak Kürdistan uusa kurtuuş mücadeesinde ken-di misyonunu en iyi bir şekide oyna-mış oacak. Eimize geçen program tasağı,çe-şiti dönemerde yayınanan Saeh yodaşın yazıarı,gene anamıya örgü poitikamız ( kadın sonınu, geçik sorunu,uusa ekonominin kuruması ) dışında tasakta yeni döneme iişkin her hangi bir beireme yok. Sorunu sa-dece birkaç keimeye geç iştinnenin.doğru omadığı görüşündeyim. ü zeiike tartışım a sı gereken sosyaizm ve geeceğ ine iişkin oma ı.. Sovyeter Biriğinin dağımasıva at-üst oan dengeer, yeni dengec.rin ouşmas ını ve yeni bir sürecin başangı cım hı za ndınnıştır. Bizer bu süreci tam arıamıya irdeemiş, bir araştırma yapmış değiiz. Şimdi bir yandan örgütse sorunan aşmaya çaışırken, diğer yandan Kür-distan'da artık ekmek-su kadar yakıcı oan siyasa biriğe hazıranıyoruz. "Birik çaışmasında öne çıkacak teme sorun ne omaı " sorusunu yanıtamak zorundayı z. Yaşana n 70 yıık sosyaizmin pratik aanda tıkandığı bir gerçek. Bu n~cne ~ürdistaı1 uusa kurtuuş muccdcesındc sosyaist hareketin varığı, roü, pcrspcktivi ne omaı sorusuna yamt buabimek için sosya izınin pratikteki gei şim doğru tu sunu beiremek gerekiyor. Işte öziinde bizi d e ğişime zorayan sebep budur. Bugünkü süreçte (ki bu bir ara dönemdir) emperyaizmden vana ouşan tek yanh denge ebette antiem-peryaist uusa kurtuuş hareketinin işini zoramıştır. Çünkü henüz uusa kurtuu şunu tamamamamı s,devet deneyimi omayan at ve üst yapının ouşmasmda demokratik deveterin ~esteğine ihtiyaç duya n sömürge bir üke emperyaist abuka)' nası aşacaktır? Bu temede.a ra dönenun taktikerini doğru koymak, sosyaist ııusa kurtuuş hareketine ro biçrnek onem kaza ıuyo r. Günümüz koşuarında siyasa durumun getirdiği zorukardan harekete sııuf so.~.n~nu ya~ s ıınaıuıı doğru omadığı goruşun-deyım. Dengenin ezien ve sömürüen hakarın ehine geişmesi kaçınımazdır. K.U. D.D. sonra s ı demokratik hak iktidarına yöneme,kesintisiz devrim oarak savunduğumu z bu süreç bugünkü koşuarda gerçekiğ i ortadan ka kmıştır. Çünkü U.D.D. herşeyd en önce çeş iti sınıf ve katmana rın eseri oacaktır. Bu ise uusa demokratik cepheyi gereki kııyor. Cepheden a)nhp,demokratik hak iktidarına yöneme sanıdığı gibi hem koay omayacak. Demokratik hak iktidanmn maddi koşuannın ouşmas ı bir hayi zaman a:ıcaktır. Sovyet deneyinde görüdüğü gibi bu durumun biince çıkartıması gerekir. Bu çerçevede Kürdistan'da sınıfarın mevzieurnesi bir önceki kaynakannuzda doğru ve yeterince işenmiştir. Bu beireme bugün için de doğrudur. Kürdistan sosyaist hareketi s ınıf niteiğ ini korumaka birikte. di ğer uusa demokratik güçere daha bir u zaşır konumda kaarak, devrimin demokratik muhtevasının korunup geiştirimesi ve nihai hedefi oan sosyaizm için çaışacaktır. Sadece uusa bir programa yoa çıkmak veya sınıfsa niteiği yadsımak, ükenin demokratik geeceğini güvenceye aınamak anamına geir. Cezayir bunun iyi bir örne ğidir. Demokratik ve emperyaist deveter.. ayınını yapma görüşü doğrudur. Ukemizdeki baş çeişkinin uusa omasından ötürü bu gerekidir. Sosyaisterin de içinde yer adığı uusa demokratik cephe düzeyinde ikei bir tuturna uzaşıır, güçeri öçüsünde uzaşmanın yaratabieceği oumsuzukara müdahae ederer. Nisan 1993 SERDAR :J(.:J(.:J(. TABULARI YKALM TSK Program tasağnda-fö~li~ştiri en "anti-emperyaist" mücadee ne derece Kürdistan gcrçeğne uyınaktadır? Kürdistan'da cephe yönünde adımarın atıdı ğ bu dönemde aci o arak bu formüasyonu irdcemek gerekmektedir. Uusa sorunun çözümü uusa deveti kunna sorunudur. Uusa deveterin ouşum sürecinde, her farkı süreçte önündeki engeer farkııkar göstcnniştir.batı Avrupa'da uusa dc:cterin?uşumu feodaizıne karşı ı:ıucadee ıe gerçekcşirken. ezien, ışga atında tutuan uusar, işgae ve ezen uusa karşı mücadeeye uusa deveterini kı.ırınuşardır.doğı ~vrupa ve Osmanı imparatoruğı ınceendiı)ndc bu anaşıır bir ogudur. Bürokratik sosyaist kampın ouşumundan sonra emperyaisterin sömürgecierin işgaji atındaki uusar,bu ka mpın aktif desteğye uusa deveterini gerçekeştirdier. Cezayir, Vıetnam, Angoa somut örnekerdir. Poitikaar topumun içinde buunduğı tarihse sürece,nesne gerçekiğ: d~y~mr. Yoksa kitabi bigiere, ütopik bı~.gı~re poitika üretiemez. Kuzey Kurdıstan uusa haraketi bunun yeterince acısını çekti.uusa Kurtuuşcu güçerin bir parçası oan sosyaist güçer,geişmiş ükeerin en
12------------------------------------------------------------------------------------------------------------ azından bir kısmının kuracağ "sosyaist kamp" omadı[! sürece "kapitaist-emperyaist sistem"den radika bir tarzda kopuşannı bugünkü aşamaar çcrçc\ esinde Kürdistan Uusa devriminin önüne dayamak tek keimeye poitik Don Kişotuktur. Bu tezeri savınanann Arnavutuğı ve Kübaya bakmaan yeteridir. Bu nedene doğu eksen anti-sömü mürgeci mücadeedir.sömürgecierin destekerine ve ükernizdeki işbirikcierine yönemesidir.kürdistan Uusa Kurtuuş mücadeesinin hedefi sömürgeci esaretten kurtuuş, demokratik cumhuriyetini kurma ve çağtaş uusar arasında yerini ama mücadeesidir. Dün teorik kaygıar nedeniye bu mücedeeye yardım etmek isteyenerin kimikerini sorabiirdiniz. Oysa bugünkü dünya şartannda kimik yerine bu sorunda taraf omak isteyenerin poitikajanna,ciddiyeteri-ne bakmak gerekecektir. Zira Kürterin günümüzde köe bir uus omasının teme nedenerinden biri uusararası arenada yanız kamaandır.biz yanızken, sömürgeci deveter sosyaist devetere varana dek geniş destekiere sahip oduar. Dünyada kendi dağannda yanızıgt oynayan Kürt isyanan kan ve vahşete bastındı.işte sömürgeci deveter Kürt sorununda eski güneri aramaktadırar. Kürt sorununun enternasyonaize edimesin-den rabatsızdırar.türk deveti sağcısıya,socusuya,dincisiye "antiemperyaist" omaııuz yönünde propoganda savaşı yürütmektedir. Ünü Türk socusu Doğu Perinçek'in ifade ettiği gibi "Kürt sorunu Ortadoğu sorunudur.iran,rak,suriye,türki)'e ve Kürter kendi araannda çözmeidir Başkaan kanşrnarnaıdır." Evet, böyece geçmişteki gibi rahatça {!) çözebiirer. Tabii ünü socuar bir yığın yazıya timsah gözyaşan dökerek!... Formüeştirirsek; Kürdistan'daki mücadeekapitaizmi, sosyaizm mi mücadeesi değidir. Gündemde oan Sömürgeciiğin tasviyesi ve uusa demokratik cumhuriyetin kurumasıdır. PROGRAM TASLAGI ÜZERiNE DÜŞÜNCELERi M Kasik beiremeere dou bundan Ön sene önceki kaıpaşmış, de~işen dünya ve bugünkü durumu gözönüne aınarak hazıranmamış bir program.. E~er bu program doğru osaydı eskiden sosyaist dedığirniz ükeer bugünkü durumda ornayacaktı. O zaman kendimizi bu kasik beiremeerden kurtarıp daha gerçekci omak zorundayız. Demek istediğim, bu tasaktaki beiremcrin hepsinin yanış oduğu değidir. Marksizim bir aternatif düşünce sistemi oarak varığını sürdürecektir. Her ne kadar kapitaizmin dünyaya huzur ve banş getirmesi çok uzaksa da, sosyaizmin uyguarnada ifas etmesi bazı düşünce sistemerini aşmamış gerektiğini göstermektedir. Tasakta ki beiremeere bakıırsa ifas eden savunumaktadır. Bu nedene günümüzdeki poitik değişi mterin esası bir anaize tabi tutuması gerektiği inancındayım. Bu hiç bir zaman unutumamaıdır ki biz kendirniz için deği, hakımızın kurtuuşu için poitik sahnedeyiz. K.Saeh yo daşın dediği "Kürdistan hakırun çıkarı her şeyin üstündedir" ve her şey hakımızın refahı, mutuuğu için omaıdır. Kuyrukçu poitikaar yerine,gerçekçi,bağımsız ve hakımızın çıkar prensiperine dayaı poitikaar üretmeiyiz.... Dağıan eski sosyaist ükeerin kapitaizme yönemeerini ve o ükeerdeki uusa sorunun boyutannı ayrı ee amak gerekse bie, bugün sosyaizme sahip çıkan, fakat uusararası iişkierde hiç de farkı düşünmeyen Çin, Küba gibi ükeerin Bireşmiş Mieterde Kürt hakına karşı Saddam yan ısı tavır adıkan ortadadır. Şurası bir gerçek ki hiç bir sosyaist üke gerçek anamda Kürt hakının dostu omamış, Kürt hakının hakh davasını görmemiş, SSCB binerce kiometre uzakıktaki hakiara yardım etmiş ama burnunun di bindeki. ~ir hakın davasım görmezikten gemışur. Vietnam daha dün siah zoruya kovdukan Fransızan ükeerine davet ederek ticari iişkierini geiştirmeye çaışıyorar. Buna benzer eskiden sosyaist dediğiıniz bir çok üke var. Durum bu omasına rağmen Program Tasağında sık s~ Tür~ye ve müttefikeri emperyaıst üke_er deniyor. Doğru... Fakat empe':.a~st ükeer hiç bir hakın dostu deg ıdir. Doaysıya Türkiye'yeee dost değier. Çıkaran gereği yann Kürt hakına da ya rdım edebiirer. Bugün Kürdistan'da ön panda oan sınıf mücadeesi deği, uusa rurtuu~ mücedeesidir. Bu mücadee neyı gerektiriyorsa onu yapmak zo-~-~da~z.. Şapkamızı önümüze ko):u~ duşuneım. İttifakar sorununu, bırik sorununu, bugünkü dünya durumunu göz önünde buundurmak zorundayız. Saygıanma.... M.ZINAR HEVIYA GEL OKU Doaysıya, ha kımı zın çıkar OKUT prensiperinden ayrııp bir takım maddeer peşinde koşarsak eskiden düştüğümüz hataara düşmüş ouruz.
uusa temede biriğini sağayacak poitikaar üretmcktir.uiusa devrimi hir anık odu bittiye kafamızda bitirip, sınıf hareketini marjinaeştirmemek,ükenin inşasında sorumu bir sınıf haine getirmektir. Bu satırar 1986 ve 1987 yı Iannda henüz sosyaist sistemin yaşadığı ve uusa ve sınıfsa kurtuuş hareketerine iyi-kötü desteğini sunduğu yıara aittir. Bizer ise bugünkü tarihi şanarda sanki hiçbirşey yaşaınaınış gibi eski teorierde ayak direyebiir miyiz? Buna hakkımı z var mı? H1mruzın bekentieri neerdir?, jtüf bunar bizim sosyaist oup omamamıza bağantıı geişmeer değidir. Bütün bunar bizim sosyaist oup omadığımızı soru atında bırakacak nedener değidir. Tam tersine, kendisini hakına karşı sorumu hisseden bir siyasa hareketin sosyaist oarak uusa savaştaki yerinin nerede ve nası o duğunun biince çıkartıması için yapıan uğraşıardır bunar. Program ta sağını daha faza deşmeyeceğiz. TSK' run sahip oduğu bağımsız düşünme hattının daha iyi anaşımas için "Uusa Sorun" ve "Birik Dekarasyonu" adı broşürterin bf kez. daha okunmasım dunj adaki ve ö7.cike bögemizdeki son geişmeer ışığında bir kez daha yorumanmasını sajı.k vereceğiz. GÜNDEM N. Heva i Nitekim savaş yeteneğini i dipomatik aanda. gösterme i kapasitesin de omayan Güney Kürt : hareketi bir süre sonra, kendisine : "kucak" açan bir başka sömürgeci üke,i ran 'ın arkasına ABD'yi de aarak Irak ie oan toprak sorununun ı ıçme Kürteri sürükernesiye çözümsüzüğe doğru itimiştir. Tarih bir kez daha böye tekerrür etmiştir! Kürdistan'daki siyasa akımarın birbirerine karşı veya çevre sömürgeci ükeerden birinin aeyhine \ eya ehine kuanımasının Kürdistan'ın böün-müşüğünden kaynakandığını tespit eden hareketimiz, bu kompeks karakterin, böge hakarı ehine sonuçanabimesi için esası çözümün uusa hakara sahip omaktan geçtiğini vurguar. Bu aanda Kürdistanı siyasa örgüer arasındaki demokratik iişkiere kurumaşmaarı öngören poitikaara büyük bir değer biçer. Bu tür bir poitikanın parçaarın hem kendi içinde hem de parçaar arasında somut iişkieri ge iştireceğinden hareket ederek,uusa perspektiverin uusararası sahaya aktanmasında birinci roü oynayaca[,' düşüncesindedir. Hareketimiz bu tarihse gerçekerden harekete Ortadoğu'da istikrar ve banş unsuru oarak Kürt sorununun siyasa çozumu için mücadee etmektedir. bögede istikrar ve barış i unsuru oacak,sömürgecierin i birbirerine karşı uyguadıkan bö! yönet poitikasına karşı gerçek bir çözümü, bağımsı z demokratik ve bireşik bir Kürdistan'ı öngörür. Devam edecek *** 1993 Newroz' u. --------------------- ı gerçek Newroz'u kutamak >mayacağıru kuvvec vurguayabii- ı i z. Kürt sorununda başarın bir kez aha kuma sokumasının imkansız ı >duğu bir dönemde, sonucun ~~rçe~en.. Kii rı1i st anı hak hnamık ennı hıırekete geçirici ı,acağını söyemek de bir o kadar ~ir. ı İşte bunun için kapsamı bir )()iika, uusa bir poitika gerekiyor.! ı Kürt tinamiğinin teme istemidir. Bu istemin gerçekeşmesi şinu/i içine girdiğimiz sürecin başarıya izenmesine bağıdır. qakirin.niviskare şehd Musa Anter pirtukeke din j bi nave"kimil"xwerü bi kurd nivisandye.se pirtuke w j bi zimane Tirk derketine.nave pirtuken w yen bi zimane Tirk eni n: 1- Vakayname 2-A niarim(btrantne Min)du cit. 5-EVİNA CEMILE/Cengiz Aytmatov-Weşanen Firat. Niviskare pirtuke ese xwe kirgiz(qirxiz)e. Ve pirtuke Dr. Nac Kutay wergerandye kurdi.di pirtuke de çrokek direj(76 rupe)i ser evtna Ceme ye.ji ve pirtuke re Louis ARAGüN peşgotinek nivisandye.ev cara yekem e ku pirtuka Cengiz Aytmatov bi zimane kurd hatiye wergerandin. Çroka Evna Ceme bi rast! j pirr xweş e.lous Aragon di peşgoti na xwe de w e ha di bej e:,...... be e,ev çrok,çroka evindariye ya her! xweşe... Lcwra j,ınin destji hemu karen xwe berda,ez runiştim G min ev çroka wergi!rand zi ınane me." 6-KINE EM?-Cegerxwn- Weşanen Pee Sor. Heta nuha heşt (8)dwa nen seydaye Cigerxwn hatine çapkirine.le di nav wan de bi nave"kine Em?"dwan tuneye.kine Em(Di ese xwe de kime Ez' e)nave hebesteke w ye.di ve pirtuka kine em?de jyana Cigerxwn u ji heşt dwanen w hebesten biarte,hebest herıe. 7-DESTPEKA EDEBIYAT A KURDi-Mehmed Uzun Weşanen -Beybun. Pirtuked ikotn ye.niviskar bi kurtii ser diroka edebyata kurd disek.ine.li ser bingehen peşketina edebyata kurd şrove dike O bi pirr ti ş ta xwendevanan agahdar dike.niviskar Mehmed Uzun bi awayek zanist i ser edebiyata kurd radiwestc.di dawya pirtuke de na ve sed O heşt( 108)çavkan hatiye nivsandin.di pirtuke de nivisb.r i ser zimane kurdi O zehmetyen we,i ser zaravc kurd (Kurmanci-Sorani-Dimi),i ser edebiyata dcvk ya kurd G *** ı ı ı 1
14-------------------------------------------------------- CiHANA ÇANDİ u EDEBi X wende.vanen heja! Di ve rupea"cihana Çand O Edeb"de,eze i ser herhemen edebi bisekinim,pirtuk O kovaren çand O edebi bi di m danasne.ji pirtuken ku xweru bi zirnane kurd hatine weşandine noçe binivisinim O derheqe wan de xwendevanan agahdar bikim.li ser wan şrove bikim.eze i ser hemg şaxin edebyate ni vise cur be cur binivisinim O pirs O pirsgiriken ç~nd,zirnan O edebyate bnirn zıman. Tet zann ku van çend saen daw i Ewrupa u i Tirkye ranesansa kurdt dest pe kirye.heta noha nezke penç sed(soo)pirtuk i ser çand,edebyat O zirnane kurd G i ser pirsa kurdi ya neteway O siyasi hatine weşandine. Li Ewrupa O i Tirkye bi dehan kovar O roj narneo kurda hene.henk ji w an xwero bi zirnan e kurd! ne.henik je j bi kurd! G tirk ne.bi dehan weşanxane i ser kurda pirtuk çapdikin O diweşnin. De nave rupee her dem rgpea "chana çand o edeh"be,e nivise ku eze di bin nave ve kuncike de binivis!nirn,pirr a be,rengo-reng be. Di ve nivisa xwe ya hane de eze,pirtuken ku i Stenboe xweru bi zimane kurd h atine weşandi n,bidirn naskirine.eze di nivisen peş de,di hejmaren kovare ye dahatu de i ser ew pirtuken ku ten e 1 i ser di ro ka kurda hatine weşandine,yen ku i ser pobemen z irnane kurd,gra rnera (Rezirnan)kurd O h!nkirina(hewisandina)zirnane kurd,bi çavek rcxnegifı şirove bikim. Eze,ni vis en danasine i ser henk kovaren kurd yen çand,edeb G siyasi ku di de ma CİHANA ÇANDİ Ü EDEBİ xwe de derketine O di bea çand,edeb O zirnan de xizmeten heja kirine,e nuha dernakevin,binivisinim.pirtuken gramer O ferheng,pirtuken çroka O rornana,eze bidirn danasin e. Dive mirov i ser herhemen niviskare.c!hane O edebyata kasik bisekine O ew pirtuke wan yen ku bi zimane kurd hatine vergerandine,ji xwendevanan re bidenaskirine. He ta noha di nav c!hana weşanen kurden bak Or de çar( 4)kovaren pekenine (Mizah)hatin weşandine.le nuha ev her çar kovar j dernakevin.nave van kovaran: "Zen gi 1" "MirkO t" "İ s ot" O "Tewo"bO.HemO hejmaren van kovaran i cem min hene.dibe ku pirre xwendevanan ha ya wan ji van kovaran tunebo O na ve wan nebihistibin.eze di niviseki xwe de van kovaran j bi di m danasne. NOha eze pirtuken ku xwero bi zimane kurd i stenboe hatine weşandine bidim naskirine.henk ji van pirtukan ji zimane Tirk vergerandine zimane kurdi.henk je j,ji zarawaye sorant O ji aifaba Ercb an kir vergerandine zarawaye kurm a ncı O aifaba!atini. PIRTUKEN XWERÜ BI ZIMANE;: KURDİ 1-Ji kuiyata RisaJen Nur:Peyven Piçuk. Weşa n xana Nubihar berhernen Sa'de Nurs verdigerine zimane kurdi.ji kuya ta Rsae-1 nur cara yekern "Ka rd eşi i k ri sa es"vergerandin zimane kurd O bi nave"risaa Biratye"hate weşandin.noha ji"koçok sozer"hat vergerandin O bi nave"peyiven Piçuk"hat we şandin e.di peşya pirtuke de sergotarek i ser"bed!gzzeman Said Nurs kiye?" O"Tekoştna w çibo?"nivisek direj hatiye nivsandin.di ve ni vise de i ser şexsyeta w ya tekoşe rt O muxaf te seknandin G kmik(nasnav)a w ya kurd te qa kiri n.weşanxa na Nubihar di peşgotina pirtuke de dibeje ku ji bo nivsandina kurdi gramera(rezimana)ceadet Bedirxan ji xwe re esas(bingeh)girtine.di peşgotine de 1 i ser pewest G zorti ya weşanen bi zimane kurd tet seknandin. 2- JANA GEL -İbra him Ahmed-Wcşanen Koma. Ev piruk roman e.brahim Ahmed,we a;ükman Poat) derbas bune bi hawayek1 di saa 1956'a de nivi sandiye,e j i ber sanson Saddam hetan saa 197: nehatye çapkirin i weşandine.romane j i zara vaye sorant Eişer randiye zaravaye kurmanci verge C di nav weşanen Apec'e de 1 Stockhome hatib( weşandin.nora j ii steriboh ji a weşanxan a Korna carek din haty( weşandin.kema Fuad ji be ve romane di saa 1971 'e d( peşgotinek nivisandye. Di romane de tn[ '-Iate ~ ku di nav tekoşna ri }. 6 ar1y~ neteway de ch girtye ( boyeren ku di sere w de reast ine ziman. 3-KEVOKA SPI-Firat Ceweri-Weşanxana Beybun. Ev pirtuka kurte-çrokg ne.niviskare we Firat Cewe ıi di saa 1986'a de bi nave"girt"pirtukek ya kurtc çtroka nivisandibü O ew s:. hati bo weşancin.pi nuke kurte-çtroka"gir"nnha ji nuve di nav weşanen"doz"de hatiye weşand i ne. Di pirtuka"kevoka Sp"de heşt kurte-çror, niviskar hene.firat Ce \~cr bi nave"nüdem"kovarn huner,edeb O çand diweşne.heta nuha çar (4)hejrnare kovara NOdeın derketye. 4-BIRINA REŞ-\1usa Anter-Weşanen Kora. Ev pi rtuk c ara yekeın di saa 196Ya de çap bô.nuha j i nuve çap buye.niviskare we Musa Anter bi deste deweta dagirker O nukeren wan va hate şe hdkirin.birn a Reş bi kurmancyeke hesan hatiye ni vsandin. Di pirtuke de geek çtroken ge O go i n en peştya hene. Di pirtuke de jna gee kurd a we deme te t qaki -
----------------------------------------------------------------]5. DIYARBAKıR ESKI DIYARBAKIRDEGiL Burada herkes gunu birik yaşamak zorundadır.yarın ne oacağını kimse kestirerniyor.binerce sorun,yığın,yığın insanın karşısına çıkıyor.zaten Lice gibi bir yerde yaşam yarı açık cezaevidır.geceeri insanar dışarı çıkarnıyorar.gece yaşam tümüye öüdür.ancak gündüzeri oraarda insanarın oduğunu,yaşamın c ğunu fark edersin. Zaten tümüye savaş aanını andırıyor,diyarbakırdan Lice'ye giderken,sanki bir savaş bögesinden geçiyorsun.eskiden Lice you üstünde oan-sonradan kaç tane daha yapımıştı-benziniker, pornpaar,katindeki petro dahi tümüye yakımış,yıkımış. Ba z ıarı çatışmaar esnasında,bazıarı geriaar tarafından,bazıarı da devet tarafından yakıdığı söycniyor.zaten Lice gibi yererde tümüye savaş kuraarı geçeridır.kirn kimin gardiyan ıdır bei değidır. Istikrarsızık gün geçtikçe artıyor.köy erden göç aabidiğincedır.günde yüzerce köyü evini,yurdunu terkediyor.kentere ) ' eşiyorar. Diyarbakır öye kaabıkaşmışki sokakarda,cadeerde insan zora yürüyor.binbir çeşit yozaşma, soysuzaşma,başını amış gidiyor. Mücadee gün geçtikçe yoğun a şıyor.günde yüzerce tutkama yapııyor,çoğu insan cezaandırııyor,öüm sıradan birşey omu ş. Kahvenin kapısında adamı vuruyor! ar,kahvenin içinden bir kişi gidip adama bakmıyor.yaraanan biri saaterce yerde kaıyor. İnsanar katıaşmış.dağardan günde yüzerce öüm haberi geiyor.arna,kirnse artık mezararda ağamıyor.mezar başarında haayar çeki 1 iyor,zıgıt seseriye marşi ar s üy eniyor. Herkes ağamay ı unutmuş. Herşey burada çok değişmiş.poitika,siyaset en uera yerere dahi girmiş.sıradan köyü dünya siyasetinden konuşuyor,poitika yapıyor.eskiden en igisiz oan insanar dahi duyarı omuşar. Tabiki bir yönde oumu bir siyasa geişme ou rken,diğer yandanda soysuzaştırma,yozaşma A vekişiiksizeştirme de aa bidiğincedir.insanar paraya satın aınıyor,hayat şartarı zoraşmış,enfasyon yaşamın bütün aanında kendini gösteriyor.en ufak para burada bin Iiradır.Beşyüz bin ira da ç ıkmı ş.bir paket sıgara onbin iradır.ynsanarda tedirginik her an mümkündür.ama;her şeye rağmen yaşam sürüyor ve insanar en zor ortamiara dahi uyum sağamaya çaışıyorar. Diyarbakır cezaevinde açık grevi,bugün 27 gündür haen devam ediyor.tutsakar görüşmeere çıkmıyorar. Direni şeri devam ediyor. C... yakaandıktan sonra arnansı z ca bir i şkence gürmü ş,tarn 28 gün binbir çeşit işkenceden geçmiş. Şimdiki işkence ve sorgu teknikeri,eskiye orana daha berbat,daha zor ve arnansızcadır.c... büyük bir direniş sergiemiş,burada herkes tarafından övüüyor. * * FA MED KURDISTAN Sayın Heviya Ge Dergisi * Çaışanarı Özgür Hak Dergisi orak bize derginizi göndermeniz bizeri mutu ediyor.ancak eski adresimize gönderdiğinizden doayı düzeni orak eimize geçrniyor.size yeni adresimizi bidiriyoruz. Özgür Hak Dergisi IBJte\fftyro CG i 6 önce sizere seam eder,çaışmaarınızda başarı-ar dierim.ben sizerin derginizi,yani hevya ge ' i düzeni okumak istiyorurn.onun için abone omak is tiyorurn.bana heviya ge'i göndermenizi dier,mücadeenizde başarıar dierim. Searn ve saygıarıma * Şeyhmus ALMANYA * * * SAYIN YETKiLi Derginizi süreki ve düzeni orak izemek istiyonız.şimdiye kadar yayınarıruz geiyordu. Ancak son dönemerde adres degişikjigi odu.bunu aşagıda beirteceğiz.bundan sonra oraya gönderimesini nca ediyonız.ayrıca bizim yatınanmızı süreki aıp amadıgınızı,veya bir başka deyime einize u aşıp uaşmadıgını bimiyoruz. E~er bidirirscniz,daha düzeni oarak göndeririz. Seamar Rojnama Berxwedan HEDEFİ1viiZ KOMITELEŞ:MEK Bir seneye yakın bir süredir Auusturya' ya gemiş buunuyorunı.bu süre içersindc,şar t arın tüm oumsuzukianna ragmen (iş,eko,ev,iş vs. )eimden gedigi kadarıya hareketimizi bu aanda yaygınjaştınna ve yaym agımızı her aana uaştırmaya çaıştım,ça Iışıyorum. Şu ana kadar dergi ve kitaparın hepsini dağıtım. Ça ı şmaanın bu aanda henüz yenidır.genç ve dinamik arkadaşara bir eğitim çaışması yaptım,her hafta cumartesi,pazar güneri düzeni bir şekide siirdürdüm.çoşkuu bir şekide işe başadık.bu aanda,bu süreçte sosya biincini amış fedakar insanarı,ik etapta hedeniyoruz.ve bu bögemizde bir çekirdeğin yaratımasını sağıyacak ve aynı zamanda değişik bögeerde aynı faaiyeti geiştirebiiriz. Bu anamda ik hedefimiz komiteeşrnek oacak.bunun için de yoğun bir çaba içersiııdeyiz. Bu yönü sağıkı iişkierimiz de var. Bunuıı yanında dışardan bize veri ecek destek(semi ner,vb.)hedefimize varmamızı hı zandıracaktı.r. Mektubumu bitirirken hepinize devriınci scamarımızı ietiyor,çaışınaannızda başarıar diiyoruz. SERDAR AUSTRIA
16------------------------------------------------------------------------------------------------------------- APE MUSA O, birinci dünya pay aş ı mında Barut ve kan içinde Anadou hakar mozayiğinda Barı ş ve özgürük için doğdu. O, sömürü ve sömürgeci mikroparın Hakar dü ş manı ırkç ı arın Yedikeri her dama kanı n Yıın adan hesabını sora rdı. O, ye tmiş dört yeışında Bir özgürük aacıydı. Şu ırk ç ı haydutarca kesidi Fakat kökü nde binerce sürgün yeşerdi. Ey serseri düşüncesiz hayd utar Ey kör ve sağ ır hükümdarar O bir h a ktır, yok omaz Bu da Ape Mu sa' dır hiç 6 Frankfurt 24.10.1 992 H.POL/\T ömez.. O, öüm sonrası cenneti öneren Bir ümmetin asaı Musas'ı { d eğ idi. O, cenneti dünyada kurmak isteye n idi. H aka rın kardeşi Ape M usa O, canı bir tarihti. Koçgiri, Zian'ı, Dersim'i yaşa mış tı. Şövenizmi, faşizmin kiri eerını Sömürücünün künyesine kazımı ş tı. ( Yazı şma Adrc s ı : 1\.urdısc hcs Kuıu rtcn t rum Posıfac h O -;x 41-2 ~0 0 BREME. 1 1 BDR