İSİG ZORUNLU EĞİTİMLERİ 16 saat / yıl / çalışan 1. Genel konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları İşyeri temizliği ve düzeni İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar 2. Sağlık konuları Meslek hastalıklarının sebepleri Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri İlkyardım 3. Teknik konular Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri Elle kaldırma ve taşıma Parlama, patlama, yangından korunma İş ekipmanlarının güvenli kullanımı Ekranlı araçlarla çalışma Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri İş kazalarının sebepleri ve korunma Güvenlik ve sağlık işaretleri Kişisel koruyucu donanım kullanımı İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü Tahliye ve kurtarma
Seiri (sınıfla: Tertip-yapılanma), Seiton (sistemleştir: Düzen), Seiso (süpür: Temizlik), Seiketsu (standardlaştır: Sebat-süreklilik), Shitsuke (sürdür: Disiplin-özen) 3
5S in amacı israfta, iş kazasında, arızada, hurdada, setupta, gecikmede, şikayette sıfır noktasına ulaşmaktır 4
5S İN ÖNEMİ İşyeri ortamının iyileştirilmesinde birincil öneme sahiptir. İşletmede yapılan diğer iyileştirme çalışmalarına temel oluşturur. Bir grup TOYOTA mühendisi, kendilerine kablo donanımları yapmak için başvuran bir işletmeyi ziyarete giderler. Toplantı başlamadan önce Japon mühendislerden biri ellerini yıkamak için tuvalete gider ve döndüğünde toplantı yöneticisine sorar: - Tuvalette kırık bir cam vardı. O camın kırık olması mı gerekiyor? Güvenlik verimlilik Fabrika Yöneticisi; - Tabii ki kırık olması gerekmiyor, ancak tamir fırsatı bulamadık. diye yanıtlar. 5
DAĞINIKLIK VERİMLİLİK KAYBIDIR Telefonu nereye koymuştum Tertipli işyerinde Verimlilik artar Kusurlar azalır Termine uyulur İş güvenliği sağlanır. 6
TEMİZLİK STRESİ VE GERİLİMİ ALIR Ohh Ne kadar rahat ettim. Bir de çevrem böyle temiz olsa. Hastaneler de insanlar gibi temizliğe ihtiyaç duyarlar. Sağlık hizmeti verilen hastanelerin SAĞLIKLI olması gerekir. 7
DİSİPLİN ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMEK DEMEKTİR Düzenin kurulması ilk basamaktır, kararlı olmak sonuca götürür. Yerlerinize marş marş.. 8
5 S ADIMLARI DİSİPLİN 9
TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİĞE KARŞI BAZI İTİRAZLAR Tertip ve düzen yeni bir şey değil! Temizlersin gene kirlenir! Tertip ve düzenle üretimi artıramazsın! Daha önce de böyle bir şey uygulamıştık. Yıllar önce uygun bir düzen kuruldu! Bu işlere ayıracak vaktimiz yok! Bize neden gereksin ki? 10
TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİKLE FİRMANIN SAĞLAYACAĞI YARARLAR Sıfır hazırlık süresi Sıfır hata, yüksek kalite Sıfır atık, düşük maliyet Sıfır gecikme, zamanında müdahale Sıfır yaralanma, iş güvenliği Sıfır yanlış, donanım verimliliği Sıfır şikayet, güven ve itibar 11
EŞYA VE YÜZEY TEMİZLİĞİNDE BEZ, KOVA VE ELDİVENLERİN KULLANIM ALANLARINA GÖRE RENKLERİ BEZ RENGİ KULLANIM ALANI KOVA RENGİ ELDİVEN TÜRÜ MAVİ Masa, etejer, hasta yatak ve karyolası, cam önü, kapı kolları, sedye, tekerlekli sandalye, tıbbi cihazlar, acil arabası, tedavi arabası, çamaşır arabası MAVİ PLASTİK YEŞİL Tüm ıslak alanlar, banyo, duş, fayans, lavabo, çöp YEŞİL PLASTİK SARI Koridor, banko, doktor, hemşire, tedavi odaları, telefon, ilaç dolapları, buzdolabı SARI PLASTİK PEMBE WC, Klozet, sifon tankı, kan ve kan ürünleri temas etmiş yerler, enfekte hasta odası (izolasyon odası) hasta kan alma koltukları, pnömatik sistemler KIRMIZI PLASTİK BEYAZ Mutfak, yemekhane BEYAZ LATEKS NOT: * Her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp eller yıkanmalı, *Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, asansör düğmeleri vb. yüzeylere temas edilmemelidir. *Acil, anjio, çamaşırhane, endoskopi birimleri bez renklerini plandaki gibi kullanacaktır. * Sterilizasyon hizmeti olan birimlerdeki hasta bakım alanlarında bez renkleri Merkezi Sterilizasyon Ünitesi tarafından belirlenir. KLOZET VE TUVALET TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN FIRÇALAR KESİNLİKLE ZEMİN VE DUVARLARIN TEMİZLİĞİNDE KULLANILMAMALIDIR.
Üçüncü sınıf bir iş yerinde; Çalışanlar yere çöp atar, kimse o çöpü yerden alıp çöp kutusuna koymaz. İkinci sınıf bir iş yerinde; Çalışanlar yere çöp atarlar, ama o çöpü yerden alıp çöp kutusuna koyanlar da vardır. Birinci sınıf iş yerinde; Kimse yere çöp atmaz, Ama yerde kim çöp görürse o çöpü yerden alır ve çöp kutusuna atar. 13
Amaç: Hastane ortamından kaynaklanabilecek infeksiyonları önlemek, Hasta, hasta yakını ve hastane çalışanları için sağlıklı bir ortam oluşturmak, Temizlik kurallarını belirlemek ve temizliğin doğru ve etkin yapılmasını sağlamak, Hastanemizdeki bölümlerin risk durumlarına göre sınıflandırılması
Not: Hastanemizde tüm temizlik kuralları ve yapılış şekilleri hastane temizlik planında belirlenmiştir.
Temel İlkeler Tüy bırakmayan temizlik bezleri tercih edilmelidir,bez ve kova renkleri kullanım alanına göre belirlenmelidir. Kirli bezle temizliğe devam edilmemeli, sık bez değiştirilmelidir. Kirlenen bezler sıcak su ve deterjanla yıkanıp kurutulduktan sonra kullanılmalıdır.
Toz alma dışında her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp el hijyeni sağlanmalıdır. Ellerinde yara, çizik, vb. bulunan temizlik personeli toz alma işlemi sırasında steril olmayan temiz eldiven giymelidir.
Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, vb. yüzeylere temas edilmemelidir.
Tuvalet temizliği için kullanılan eldivenler ve malzemeler diğer alanların temizliğinde kesinlikle kullanılmamalıdır
Mop Seçimi ve Kullanımı Mop Tipi Mavi mop Beyaz mop Saçaklı mop Kullanım Amacı Kuru süpürme Nemli silme ve bakım Islak silme
Genel ilkeler Kirli mop ile temizlik yapılmamalı, kirlenen moplar sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutularak saklanmalıdır. Gün sonunda tüm moplar mutlaka sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutularak saklanmalıdır. Saçaklı mop kullanımında zemin ıslak bırakılmamalı, kurulama işlemi yapılmalı ve kirlenme, kayma ve düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır.
Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı Paspas ilk kez kullanılıyor ise sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanarak havlarından arındırılmalıdır. Paspaslama için kullanılacak su ılık olmalıdır.
Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı MAVİ kova temiz suyun, KIRMIZI kova kirli suyun simgesidir. Presten akan kirli su her zaman kırmızı kovaya akacağı için pres mutlaka kırmızı kovaya takılı olmalıdır. Pres asla mavi kovaya takılmaz.
Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı Gün içinde kullanılan tüm paspaslar, gün sonunda sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanıma sokulmalıdır. Kirli mop ile temizlik yapılmamalı,kirlenen moplar sıcak su ve deterjanla çamaşır makinesinde yıkanıp kurutularak saklanmalıdır. Islak paspasla silinen alanlar kuru mop ile hemen kurulanmalı, paspaslama işlemi sırasında kirlenme, kayma ve düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır.
Genel ilkeler Kat arabasında gerekli tüm temizlik malzemelerinin bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir (kuru temizlik mopları ve dispenser ları, sıvı deterjan, ovma amaçlı temizlik maddesi, yeterli miktarda temiz sarı, kırmızı ve mavi temizlik bezleri, tuvalet fırçası, çekçek, faraş, kova, eldiven vb.). Eksik malzeme varsa temizliğe başlamadan önce tamamlanmalıdır.
Genel ilkeler Odadaki (banyo/tuvalet dahil) çöp kovalarının içinde bulunan çöp poşetleri oda dışına çıkarılarak ağzı bağlandıktan sonra servise ait büyük çöp bidonuna taşınmalıdır. Çöp kovası kirlenmiş ise yıkanarak temizlenmeli ve kurulanmalıdır. Oda temizliği toz kalkmayacak şekilde yapılmalıdır. Temizlik her zaman temiz alandan kirli alana doğru yapılmalıdır.
Genel ilkeler Oda zemini çekçek ve faraş ile kaba kirlerden arındırılmalı, kesinlikle fırça veya süpürge kullanılmamalıdır. Odadaki tüm yüzeylerin (pencere önleri, radyatörler, yemek masası, etajer, vb.) tozu alınmalıdır.bunun için uygun renkli bez kullanılmalı. Oda zemini temiz alandan başlayarak yatak altları dahil olacak şekilde kapıya doğru paspaslanmalı.
Genel ilkeler Kan ve vücut sıvıları ile kirlenme olmadığı sürece temizlik su ve sıvı deterjanla yapılmalıdır. Kapı kolları sıvı deterjanla yıkanmış bez ile silinmeli ve kurulanmalıdır. Banyo ve tuvaletlerin temizliği en sona bırakılır. Kirli mop kat arabasındaki kirli bölümüne konulur ve temiz bir mopla banyo/tuvalet zeminindeki atıklar uzaklaştırılır.
Genel ilkeler Duş ve küvet temizliğinden önce fayanslar, ardından musluk, duş teknesi ve duşa kabin veya duş perdesi sıvı deterjan veya ovma maddesi ile silinmelidir. Lavabo ve kenarları su ve sıvı deterjan veya ovma maddesi ile temizlenir. Aynı bez yıkandıktan sonra lavabo arkasındaki duvar silinir. Lavabo aynası mavi bez kullanılarak cam temizleme maddesi ile silinmelidir. Silinen tüm yüzeyler önce durulanıp ardından kurulanmalı kesinlikle ıslak bırakılmamalıdır.
Genel ilkeler Oda/Ofis temizliği tamamlandıktan sonra çekçek ve faraş ile koridorda bulunan kaba kirler uzaklaştırılır. Tüm eşyaların (sekreter masası, oturma grubu, duvar bandı, tablolar, vb.) tozu alınır, su ve sıvı deterjan ile zemin paspaslanır ve kurulanır. Koridor temizliğinde hasta odası ve ofislerde kullanılandan farklı paspas ve kuru mop kullanılmalıdır. Eksitus veya taburcu olan ya da başka bir servise devrolan hastanın ardından hasta bakım alanı için günlük temizlik işleminin tüm basamakları uygulanmadan yeni hasta kabul edilmez.
Ameliyathane dışındaki yüksek riskli alanlarda [Yoğun Bakım Üniteleri (YBÜ), hemodiyaliz, izolasyon odaları, nötropenik hasta odaları, vb.] günlük temizliğe ek olarak yerler ve elle sık teması olan tüm yüzeyler (etejer, monitör ve ventilatör yüzeyleri, yemek masası, desk, musluk başı, kapı kolu, yatak kenarları, vb.) dezenfekte edilir. Temizlik + dezenfeksiyon işlemi sabah saatlerinde bir kez yapılır, her kirlenme olduğunda ve her hasta değişiminde tekrarlanır.
Genel ilkeler Yüksek riskli alanlar için kullanılan tüm temizlik bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.) odaya özel olmalıdır. Su ve deterjanla temizlik yapılan alanlarda her üç odada bir temizlik solüsyonu değiştirilmelidir. Yoğun kirlenme meydana gelmişse daha sık solüsyon değişimi yapılmalıdır. Tüm temizlik bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.) kirlendikçe değiştirilmeli, kirli bezle temizlik işlemine devam edilmemelidir. Kirlenen temizlik bezleri bekletilmeden çamaşır makinesinde sıcak su (>60 C) ile yıkanarak kurutulmalıdır.
Hastane Ortamında Bulunan Diğer Yüzeylerin Periyodik Temizliği
Risk Düzeyi Hastane Bölümü Uygun Temizlik Yüksek riskli alanlar Ameliyathane, yoğun bakım üniteleri, hemodiyaliz, infeksiyon kontrol komitesi tarafından belirlenen özel alanlar (allojeneik/otolog kemik iliği nakli yapılan hastaların odaları, solid organ nakli yapılan hastaların odaları, nötropenik hasta odaları, izolasyon odaları, otopsi salonu, vb.) Temizlik + dezenfeksiyon Orta riskli alanlar Düşük riskli alanlar Laboratuvarlar, hasta odaları (banyo ve tuvaletler dahil), mutfak Hemşire, doktor odaları (banyo ve tuvaletler dahil), ofisler, kafeterya, koridorlar ve depolar Temizlik* Temizlik* *Yüzeylerin vücut sıvı ve salgıları ile kirlenmesi durumunda temizliğe ek olarak dezenfeksiyon sağlanmalı
Malzeme/Yüzey Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek? Sedye Tekerlekli sandalye Acil arabası Çamaşır arabası Serum askıları Mobilyalar Camlar Perdeler Duvarlar Günde en az bir kez ve kirlendikçe Günde bir kez Ayda bir kez Haftada bir kez Haftada bir kez Kirlendikçe Gerekli görüldükçe Su ve deterjanla silinmeli Toz alma Su ve deterjanla silinmeli Cam temizleme maddesi ile silme ve kurulama Kuru vakum Yıkama Su ve uygun deterjanla silinmeli Tavanlar Ayda iki kez Kuru vakum
Malzeme/Yüzey Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek? Tavan lambaları Radyatörler Haftada bir kez Ayda bir kez Günde bir kez Haftada bir kez Toz alma Nemli bezle silme Toz alma Fırçalama Ahşap bölgeler Günde bir kez Toz alma Zemin Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla silinmeli Halı Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla silinmeli Baca kapakları Havalandırma boşlukları Ayda bir kez Mekanik temizlik ve kuru vakum uygulama Teras ve çatı Haftada bir kez Süpürme ve yıkama
Gerekli görülen durumlarda periyot beklenmeden temizlik yapılır. Yüzeylerde kan ve vücut sıvıları ile kirlenme var ise temizliğe ek olarak dezenfeksiyon yapılır. Kirli çamaşır arabaları günde en az bir kez temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
38