EKONOMİ NOTLARI Küresel Kriz Sürecinde Bankalarının ve Özel Bankaların Kredi Büyümesine Katkıları Defne Mutluer Kurul Özet: Bu notta ülkemizde küresel krizin özel ve kamu bankalarının kredi büyümelerine katkısı incelenmektedir. Bulgular, kriz sürecinde kredi büyümesinde özel bankaların ağırlığının azaldığını gösterirken özellikle imalat sektörüne verilen kredilerde kamu bankalarının verdikleri kredilerin önemli rol oynadığı gözlenmektedir. Abstract: This note assesses the role of state-owned banks and private banks on credit growth in Turkish economy during the recent global crisis. Findings suggest that the contribution of private banks to credit growth has decreased whereas loans given by state-owned banks play a large role in credit growth. Giriş: Bankacılık sektörü 21 de yaşanan kriz sonrasında yapısal bir değişim geçirmiş, uygulamaya konulan Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı bünyesinde kamu bankalarının nihai hedef özelleştirme olmak üzere yeniden yapılandırılması amaçlanmıştır. 29 yılı itibarıyla sektörde 3 ü mevduat, 4 ü kalkınma ve yatırım olmak üzere 7 kamu sermayeli banka faaliyet göstermekte olup, kamu bankaları aktifleri 29 yılı sonu itibarıyla bankacılık sektörü toplam aktiflerinin yüzde 32,2 sini oluşturmaktadır. Küresel krizin etkilerinin Türkiye'de hissedilmeye başlanması ile gerek tüketici gerekse ticari kredi eğilimlerinde yavaşlama gözlenmiştir. Küresel Kriz ve Kredi Eğilimleri isimli 5 Şubat 21 tarihli Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ekonomi Notunda 1 kredi 1 Mutluer-Kurul, D. ve Alper, K. (21) Küresel Kriz ve Kredi Eğilimleri, TCMB Ekonomi Notu 1/2, Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Ekonomi Notları 1
piyasasında arz ve talep dinamikleri incelenmiştir. Bu notta ise kredi rakamlarındaki hareketlerin kaynaklarına ilişkin bulgular sunulurken, banka sahipliği açısından kredilerde ayrışma olup olmadığı incelenmektedir. Küresel Kriz Sonrası Türkiye de Kredi Piyasası Bankacılık sektörüne ilişkin kredi rakamları kriz öncesinde tüketici kredilerinin büyük çoğunluğunun, ticari kredilerin ise yarısından fazlasının orta ve uzun vadeli olduğunu göstermektedir (Tablo 1). Öte yandan, küresel kriz sonrası orta ve uzun vadeli kredilerin payının azalmadığı dikkat çekmektedir. Bununla birlikte, aynı dönemde TCMB Kredi Eğilim Anketi nden elde edilen bulgular, kredi arzındaki sıkılaşmanın uzun vadeli kredilerde daha çok hissedildiği, talebin de uzun vadeli kredilerde daha fazla azaldığı yönündedir. Bu durumda kredi türleri ile krediyi açan banka türüne ilişkin detaylar bu gelişmelerin daha iyi analiz edilmesine olanak tanıyacaktır. Tablo 1. Vadelere Göre Kredilerin Dağılımı (Oran, %) 25 26 27 28 29 Tüketici Kredileri Kısa Vadeli 13,5 9,8 9,8 7,4 6,8 Orta/Uzun Vadeli 86,5 9,2 9,2 92,6 93,2 Ticari Krediler Kısa Vadeli 54,7 51,4 5,7 46,5 44,9 Orta/Uzun Vadeli 45,3 48,6 49,3 53,5 55,1 * Bir yıla kadar olan vadeler kısa, bir yıldan uzun vadeler orta/uzun vade olarak sınıflandırılmıştır. Kredilerdeki gelişmeler banka grupları bazında incelendiğinde, kriz sürecinde kamu bankalarının kredi piyasasındaki ağırlığının arttığı gözlenmektedir (Tablo 2). Kriz sonrası özellikle orta ve uzun vadeli krediler içinde kamu sermayeli bankaların payının kayda değer şekilde yükseldiği dikkat çekmektedir. Tablo 2: Banka Sahipliğine Göre Kredilerin Dağılımı (Oran, %) 25 26 27 28 29 Tüketici Kredileri Yerli 63,5 52,3 51,5 45, 42,5 25,7 27,6 28,6 3,7 34,2 Yabancı 1,8 2,1 19,9 24,3 23,3 Kısa Vadeli Tüketici Kredileri Yerli 41,1 45,2 42,2 46,6 45,4 48,7 39,1 43,5 34,5 34,8 Yabancı 1,1 15,7 14,3 18,9 19,8 Orta/Uzun Vadeli Tüketici Kredileri Yerli 67, 53,1 52,5 44,9 42,3 22,1 26,3 27, 3,4 34,2 Yabancı 1,9 2,6 2,5 24,7 23,6 Ticari Krediler Yerli 69,5 6,1 59,5 55,9 52,6 22,7 24,5 24,7 26,1 29,2 Yabancı 7,7 15,4 15,8 18, 18,2 Kısa Vadeli Ticari Krediler Yerli 67,2 58,2 55,4 5,1 47,3 22,6 22,2 25,6 28,5 31,6 Yabancı 1,2 19,6 19, 21,4 21,1 Orta/Uzun Vadeli Ticari Krediler Yerli 72,4 62,1 63,7 61, 47,3 22,8 26,9 23,8 23,9 31,6 Yabancı 4,8 11, 12,5 15,1 21,1 * Bir yıla kadar olan vadeler kısa, bir yıldan uzun vadeler orta/uzun vade olarak sınıflandırılmıştır. Ekonomi Notları 2
Benzer şekilde, kredilerin yıllık büyümelerine banka gruplarının katkıları, küresel kriz sonrası kamu bankalarının davranışlarının diğer bankalardan ayrıştığını net olarak gösterir niteliktedir. Buna göre, kamu bankaları kriz sonrasındaki süreçte ticari kredilerin artmasında rol oynarken, yerli özel ve yabancı bankaların kredi büyümesindeki katkısının azaldığı görülmektedir. 21 yılının başından itibaren yabancı bankaların ticari kredi piyasasında daha aktif oldukları gözlenmektedir (Grafik 1). 5 4 3 2 1-1 -2 Grafik 1. Ticari Kredilerin Yıllık Büyümelerine Banka Gruplarının Katkıları (%) Yabancı * Dikey çizgi küresel krizin etkilerinin belirgin olarak hissedilmeye başlandığı 28 yılı Aralık ayını göstermektedir. 31 5 4 3 2 1-1 -2 Grafik 2. KOBİ Kredilerin Yıllık Büyümelerine Banka Gruplarının Katkıları (%) Yabancı * Dikey çizgi küresel krizin etkilerinin belirgin olarak hissedilmeye başlandığı 28 yılı Aralık ayını göstermektedir. 31 Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere (KOBİ) açılan kredilere ilişkin rakamlar, önceki bulgularla paralellik içerse de önemli farklılıklar göstermektedir (Grafik 2). Öyle ki, genel olarak ticari kredilerin büyümesine olumlu katkıda bulunan kamu bankalarının KOBİ kredilerinin büyümesine katkısı sınırlı olmuştur. Bununla beraber, yerli özel bankalar kriz sonrasında KOBİ kredilerini azaltıcı yönde etkilemiştir. Sonuçlar, kriz sonrası KOBİ lerin krediye erişiminin zorlaşmış olduğunu düşündürmektedir. Öte yandan, 29 yılının son çeyreğinden itibaren yabancı bankaların KOBİ lere yönelik kredileri artırıcı yönde rol oynadıkları görülmektedir. Sektörel Analiz Bu bölümde küresel krizin reel sektöre olan etkisini incelemek amacıyla, bankacılık sektörünün açtıkları krediler sektörel açıdan analiz edilmektedir. BBDK kaynaklı sektörel kredi verileri kullanılmış olup 45 alt sektöre verilen kredi rakamları banka grupları açısından incelenmiştir. 2 Ek te yer alan Tablo 5, söz konusu sektörlere ilişkin kredi büyümelerine banka gruplarının etkisinin yanı sıra faaliyetlerine göre toplulaştırılmış sektör kredilerinin krizden nasıl etkilendiklerini göstermektedir. 3 Ayrıca aynı tabloda, kriz öncesi ve sonrasında ilgili 2 Mali aracı kuruluşların faaliyetleri, kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik, ev içi personel çalıştıran hane halkları ve hane halkları tarafından kendi kullanımlarına yönelik olarak ayrım yapılmamış üretim faaliyetleri ile uluslararası örgütler ve temsilcilikleri analiz dışı tutulmuştur. 3 Toplulaştırma, Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.1.1) na göre yapılmıştır. Ekonomi Notları 3
sektörlerin genel içindeki payı da sunulmaktadır. 4 Buna göre ilk göze çarpan sonuç, küresel krizle beraber tüm ana sektörlerde kredilerin büyüme eğilimlerinin belirgin şekilde yavaşladığıdır. Kredi büyümesi açısından, krizden en çok etkilenen sektörün imalat sektörü olduğu açıkça görülmektedir. Alt sektörlerden tekstil ile makine ve teçhizat gibi önemli kalemlerde kredilerdeki daralma dikkat çekmektedir. İmalat sanayi alt sektörlerine açılan kredilere ilişkin büyümenin kriz sonrasında pozitif kalabilmesinde büyük oranda kamu bankaları etkili olmuştur. Bu süreçte özel bankaların özellikle imalat sektörüne sağladıkları kredilerin azaldığı görülürken, inşaat, ticaret ile gayrimenkul sektörlerinde kredi büyümesini artırıcı yönde rol oynadıkları gözlenmiştir. Tablo 3: Kredi Büyümelerinde En Etkili Banka ve Vade Türleri 28 29 Sektörler Baskın Banka Türü (Baskın Vade) Baskın Banka Türü (Baskın Vade) Tarım, Avcılık ve Ormancılık Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat El.,Gaz ve Su Kaynakları Üretimi İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme Gayrimenkul, Kiralama ve İş Faaliyetleri Eğitim Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler Diğer. Sosyal, Toplumsal, Kişisel Hizmetler * BDDK tarafınca yayımlanan sektörel kredi dağılımında, Nükleer Yakıt ve Petrol Ürünleri ve Kok Kömürü sektörüne ilişkin kredilerin vade dağılımı yer almadığından söz konusu sektör İmalat Sektörü ne dahil edilememiştir. Baskın banka türü/baskın vade, söz konusu sektör içinde kredi büyümesinde en çok net etkiye sahip banka türü/vade türü olarak tanımlanmıştır. İmalat sektörünün kredi büyümesinde kriz sonrasında kamu bankalarının etkisi öne çıkmış, vadeler açısından incelendiğinde ise sektörün kredi büyümesinin pozitif kalmasında daha çok kısa vadeli kredilerin etkili olduğu görülmüştür (Tablo 3). Nitekim, TCMB Kredi Eğilim Anketi nde kriz sonrası kredi arzının sıkılaştığı ortamda firmaların kredi taleplerinin arttırıcı nedenlerin başında yatırımın değil borçların yeniden yapılandırmasının belirgin şekilde öne çıkması, söz konusu nedenden dolayı alınan kredilerin de daha çok kısa vadeli olması, imalat sektörüne verilen kredilerde kısa vadelilerin öne çıkması ile tutarlıdır. Genel 4 Tablo 3 ve Tablo 5 de 28 ve 29 yılına ilişkin ortalama değerler kullanılmış olup, kriz öncesi etkiyi ayrıştırmak açısından 28 yılı Aralık ayına ilişkin değerler hesaplamada yer almamıştır. Ekonomi Notları 4
olarak imalat dışı sektörlere bakıldığında ise, kriz sonrasında kredilerin büyümesinde özel bankaların etkili olmayı sürdürdükleri göze çarpmaktadır. Vade yapısı açısından, söz konusu sektörlerin kredilerinin büyümesinde daha çok orta ve uzun vadeli kredilerin etkili olması, imalat sektörüne kıyasla imalat dışı sektörlerin yatırım eğilimlerinin krizden nispeten daha az etkilenmiş olabileceğini akla getirmektedir. 6 5 4 3 2 1 Grafik 3. Sanayi Sektörüne Verilen Kredilerin Yıllık Büyümelerine Banka Gruplarının Katkıları (%) 6 5 4 3 2 1 Grafik 4. Hizmet Sektörüne Verilen Kredilerin Yıllık Büyümelerine Banka Gruplarının Katkıları (%) -1 Yabancı -1 Yabancı 126 37 67 97 31 126 37 67 97 31 * Dikey çizgi küresel krizin etkilerinin belirgin olarak hissedilmeye başlandığı 28 yılı Aralık ayını göstermektedir. * Dikey çizgi küresel krizin etkilerinin belirgin olarak hissedilmeye başlandığı 28 yılı Aralık ayını göstermektedir. Önceki bulgular alt sektörlere ilişkin sonuçları açıkça ortaya koysa da, sonuçları hizmet ve sanayi sektörleri bazında genellemek amacıyla hizmet ve sanayi sektörüne ilişkin veriler toplulaştırılmak suretiyle, sanayi ve hizmet sektörlerine verilen krediler incelenmiştir. Grafik 3 sanayi sektörü, Grafik 4 ise hizmet sektörüne açılan kredilerin büyümelerine banka gruplarının katkılarını göstermektedir. Buna göre, yaşanan küresel kriz sürecinde özel bankaların sanayi sektörü kredileri üzerindeki etkisi hizmet sektörüne göre sınırlı kalmıştır. Kredi Riski Göstergeleri Sektörel bazda kredi riski göstergeleri kamu bankalarının küresel krizden bağımsız olarak risk almaya daha eğilimli olduklarını göstermektedir (Grafik 5). 28 yılı itibarıyla, incelenen sektörlerin yüzde 76 sında kamu bankalarının takipteki kredi oranının bankacılık sektörü geneline göre yüksek kaldığı görülürken bu oran 29 da yüzde 7 e düşmüştür. Grafik 5. İmalat Sektörüne İlişkin Kredi Riski Göstergeleri Bankaları Takipteki Krediler Oranı (%) 2 15 1 5 28 29 5 1 15 2 Bankacılık Sektörü Takipteki Krediler Oranı (%) * Kredi riski takipteki kredilerinin toplam içindeki payı olarak ifade edilmektedir. Grafikteki noktalar farklı sektörlerin kredi risklerini göstermektedir. Gölgeli alan kamu bankalarının kredi riskinin bankacılık sektörü geneline göre daha fazla olduğu durumu göstermektedir. Ekonomi Notları 5
Fon Kaynakları Kredilerin fon kaynaklarını görmek açısından bankacılık sektörünün bilanço kalemlerinin bilgi içeriği önem taşımaktadır. Grafik 6, önceki bölümlerde yer alan bulguları özetler nitelikte olup, genel olarak bakıldığında krizin kamu bankalarının kredi eğilimine sekte vurmadığını göstermektedir. 24 19 Grafik 6. Banka Türlerine Göre Kredi Eğilimi (Ocak 27=1) Grafik 7. Banka Türlerine Göre Kredi/Mevduat Rasyosu (Ocak 27=1) 1 9 8 7 14 9 126 37 67 97 * Kredi eğilimleri son on iki ayın hareketli ortalaması olarak hesaplanmıştır. Dikey çizgi küresel krizin etkilerinin belirgin olarak hissedilmeye başlandığı 28 yılı Aralık ayını göstermektedir. 6 5 4 126 37 67 97 31 *.Dikey çizgi küresel krizin etkilerinin belirgin olarak hissedilmeye başlandığı 28 yılı Aralık ayını göstermektedir. bankalarının açtıkları kredilerin topladıkları mevduatlara oranları düzey olarak yerli özel bankalara göre daha düşük seviyededir (Grafik 7). Ancak, küresel kriz sonrasında özel bankaların kredi/mevduat oranlarına belirgin bir düşüş olurken kamu bankalarına ilişkin oran sabit kalmıştır. Tablo 4, küresel kriz sürecinde bankaların ana bilanço kalemlerindeki değişimi göstermektedir. Buna göre, 28 ve 29 yılları sonlarına ilişkin bilançoların aktif ve pasif kompozisyonunda banka türlerine göre farklılıklar göze çarpmakta olup, aktif tarafında kamu bankalarının temel bilanço kalemlerinin oransal dağılımında önemli bir değişiklik olmazken yerli özel bankaların kaynaklarını menkul değerler kalemine daha fazla plase ettikleri dikkat çekmektedir. Aktif Tablo 4: Bankaların Bilanço Kalemlerindeki Gelişmeler (Oran, %) 28 29 Fark 28 29 Fark Nakit+TCMB+Piyasalar+Bankalar 12.8 11.6-1.3 13.1 12.1-1. Krediler 52.2 46.8-5.4 41.3 41. -.3 Menkul Değerler 23.8 3.8 7. 37.8 39.5 1.7 Diğer Aktifler 11.1 1.9 -.3 7.7 7.4 -.4 Mevduat 59.3 58.6 -.7 69.9 67.6-2.3 Bankalara Borçlar 14.6 12. -2.6 5.7 4.8 -.9 Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar 7.2 8.9 1.7 5. 7.8 2.7 Özkaynaklar 11.3 13.2 1.9 12.1 12.9.9 Diğer Pasifler 7.6 7.3 -.3 7.3 6.9 -.4 Kaynak: BBDK Pasif Ekonomi Notları 6
Sonuç Küresel kriz gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bankaların kredi davranışını etkilemiştir. Krizle beraber birçok ülkede olduğu gibi Türkiye de de kamu bankalarının kredi büyümesini destekleyici yönde rol oynadıkları gözlenmiştir. 5 Küresel krizin etkilerinin yoğun olarak hissedildiği 29 yılında kamu ve özel bankaların kredi büyümesine olan net etkileri incelendiğinde, firmalara verilen kredilerde kamu bankalarının etkisinin öne çıktığı görülmektedir. Bu dönemde kamu bankalarının özellikle imalat sektörüne ilişkin kredi büyümesini artırıcı yönde etkiledikleri, özel bankaların ise hizmet sektörünün kredi büyümesinde rol oynadıkları gözlenmektedir. Kaynakça Heinz, R, P. (21) State Financial Institutions, The World Bank Group, 12th Policy Brief on the Crisis, Financial And Private Sector Development Vice Presidency. Mutluer-Kurul, D. ve Alper, K. (21) Küresel Kriz ve Kredi Eğilimleri, TCMB Ekonomi Notu 1/2, Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Ekonomi Notları, ekonomik gelişmelere dair tartışmalara zamanlı bir katkıda bulunmak ve TCMB bünyesinde Türkiye ekonomisi ve para politikası üzerine yapılan çalışmaların sonuçlarını kamuoyuyla paylaşmak amacıyla hazırlanan bir yayındır. Burada sunulan görüşler tamamıyla yazarlara aittir, dolayısıyla TCMB nin ya da çalışanlarının görüşlerini temsil etmeyebilir. Bu seri Yusuf Soner Başkaya ve Adnan Eken in editörlüğünde yayımlanmaktadır. Burada yer alan metnin tamamının başka bir yerde yayımlanabilmesi için TCMB den yazılı izin alınması gerekmektedir. Görüş ve öneriler için: Editör, Ekonomi Notları, TCMB İdare Merkezi, İstiklal Cad, No: 1, Kat:15, 61, Ulus/Ankara/Türkiye. E-mail: ekonomi.notlari@tcmb.gov.tr 5 Heinz, R, P. (21) State Financial Institutions, The World Bank Group, 12th Policy Brief on the Crisis, Financial And Private Sector Development Vice Presidency. Ekonomi Notları 7
Sektörler Tablo 5: Sektörel Bazda Kredi Büyümeleri Banka Sahipliğinin Etkisi Kredi Payı Kredi Büyümesi 28 Yerli Özel Net Etki Tarım, Avcılık ve Ormancılık 6,1 38,8 7,5 19,5 11,7 6,5 18,8-3,6 18,1 4,3 Tarım 5,7 4,2 8,3 2,9 11, 6,2 2,7-3,4 19,3 4,8 Avcılık, -4,7-15,7 2,3 8,6, 8,7-4,1-7,1 19,9 Ormancılık,4 22,4-1,5,6 23,2,3-11,3-8, 1,1-4,4 Balıkçılık,1 74,5 19,3 42,2 12,9,2 23,9 2,2 15,2 6,5 Madencilik ve Taşocakçılığı 2, 34,4 17,9-2, 18,4 2, 14, 8,3 4, 1,8 Enerji Üreten Madenler 1,2 3,4 26,8-5,5 9,1 1,3 2,1 7,5 5,7 7, Enerji Üretmeyen Madenler,7 43, 3,8 4,5 34,7,7 5,5 1,1 1,7-6,3 İmalat 39,7 34,2 16,4 5,6 12,2 36,6 3,6 -,2 5,4-1,7 Gıda, Meşrubat ve Tütün 5,8 36,5 16,9 6,6 13, 5,3 3,9,1 3,3,5 Tekstil ve Tekstil Ürünleri 6,1 19, 3,9 4, 11,1 5,3-2,4-3,8 3,3-1,8 Deri ve Deri Ürünleri,4 28,2 7,2 6,6 14,3,3-4,1-5,3 2,4-1,2 Ağaç ve Ağaç Ürünleri,6 42,6 1,4 4,9 27,3,6 -,1-5, 4,1,9 Kağıt Hammadde ve Ürünleri 1,4 44,7 1,8 25,6 17,3 1,5 21, -5,6 27,4 -,8 Nükleer Yak.ve Petr.Ür. ve Kok Kömürü 1,9 55,5 49,9-5,4 11, 1,9 13,4 7,1 6,3, Kimya ve Kimya Ürünleri 2,6 42,1 23,1 5,7 13,3 2,5 9,3 6,5 4,2-1,4 Kauçuk ve Plastik Ürünler 1,7 28, 8,6 7,8 11,7 1,5,3-2,4 4,2-1,5 Diğer Metal Dışı Madenler 2,5 16,5 5,3,9 1,3 2,4 7,6 6,1 2,6-1,1 Ana Metal Sanayi 6,5 4,2 17,8 6,2 16,3 6,2 7,1 1,3 12,3-6,5 Makina ve Teçhizat 3,1 37, 18,8 8, 1,3 2,5-7,9-6,3-2,6 1, Elektrikli ve Optik Aletler 1,6 24,5 13,1 2,5 8,9 1,4,5 2,2 3,9-5,6 Ulaşım Araçları 3,1 46,1 31,3 5,1 9,7 3,1 12,3 4, 6,1 2,2 Başka Yerde Sınıflandırılamamış 2,4 48,9 35,5 7, 6,3 2,1-4,9-4,2 1,6-2,3 El.,Gaz ve Su Kaynakları Üretimi 2,4 124, 91,7 9,9 22,4 3,9 8,2 57,5 17,2 5,5 İnşaat 8,9 59, 32,4 6,4 2,3 1, 24,4 12, 6,7 5,8 Toptan ve Perakende Ticaret 18,4 58,3 26,1 2,6 11,6 17,5 8, 3,9-1,1 5,2 Toptan Ticaret 1,8 54,4 19,7 24,8 9,9 9,9 5,4 3, -2,5 4,9 Perakende Ticaret 4,4 83,7 48,2 2,4 15,1 4,7 19,9 11, -,5 9,4 Motorlu Araçlar Perakende Satışı 3,2 45,3 23,1 9, 13,2 2,9 2, -2,5 4,1,5 Oteller ve Lokantalar 2,6 44,7 17,5 1,7 16,5 2,8 23,3 6,8 1,6 6, Oteller 2,3 42,1 15,2 1,2 16,7 2,6 25,5 7,9 11,7 5,9 Lokantalar,2 79,8 48,6 17,3 13,8,2 2,3-3,9 -,6 6,7 Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme 8,4 51,6 37,1 4,6 1, 8,7 16, 1,9 2,9 2,2 Deniz Taşımacılığı 1,6 29, 185,6 1,8 21,6 1,7 22,4 23,2 -,4 -,4 Karayolu Yolcu Taşımacılığı 1,4 74,6 33,5 22,9 18,1 1,4 15,5 5,9 4,9 4,7 Karayolu Yük Taşımacılığı,9 54,3 26,1 1,3 17,9,9 5,5-6,3,7 11,1 Hava Taşımacılığı,3 89,3 98,2-23,3 14,4,4 69,4 6, 7,7 1,6 Demiryolu Taşımacılığı, 83,6 52,3 2,4 29,, 13,9 66,8 -,8 37,9 Diğer Taşımacılık ve Depolama 2,1 17,6 1,9-1,1 7,8 1,7-3,7 1,7-5,7,3 Haberleşme 2,1 32,2 25,8 4,9 1,6 2,5 3,7 16,8 13,5,4 Gayrimenkul, Kiralama ve İş faal. 2,8 64,6 44,1 7,9 12,6 3,2 27, 17,7 4,4 5, Emlak Komisyonculuğu,5 265,2 246,2 4,5 14,5,6 62, 41,6 5,7 14,7 Kiralama,4 95,7 61,8 3,8 3,2,4 12,9 -,9 5,4 8,4 Bilgisayar ve İlgili Faaliyetler,4 24,5 6,3 5,6 12,7,4 5,6 6,6 1,6-2,6 Araştırma Danış. Reklam ve Diğer 1,6 47,5 28,7 9,9 8,9 1,8 29,7 22,4 4,5 2,8 Eğitim,4 41, 24,4 5,8 1,8,4 3,8 17,,8 13, Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler 1,3 36, 1,8 8,3 17, 1,5 24,9 9,4 14,3 1,2 Diğ. Sosyal,Toplumsal,Kişisel Hizm. 7, 44,2 12,1 28,5 3,7 6,7 8,3 6, 2,7 -,4 Kültür Eğlence ve Spor Faal. 1, 82,7 21,7 53,2 7,8 1,3 53,7 23,4 23,1 7,2 Örgütsel Faaliyetler,5 5,8, 5,6,3,3 5,8, 5,6,3 Kanalizasyon ve Atıkların Tanzimi,1 95,6-11,3 31,2 75,7,1 25,3 16,2 26,9-17,8 Diğer Bireysel Hizmetler 4,7 47,8 9,4 34,5 3,9 4,2 3,3 3,1 2,4-2,1 Diğer Turizm,8 26,7 28,7,2-2,2,8 8,5 6,4,6 1,5 Kaynak: BBDK Renkler İçin Açıklayıcı Not: Banka Türünün İlgili Kredi Büyümesine Net Etkisi +++++ ++++ +++ ++ + - -- --- 25'den fazla 15 ile 25 arası 1 ile 15 arası 5 ile 1 ar ası ile 5 arası -5 ile arası -1 ile -5 ar ası -1'dan fazla Yabancı Kredi Payı Kredi Büyümesi 29 Yerli Özel Net Etki Yabancı Ekonomi Notları 8