2010 / 2011 ÖRETM YILI SOSYAL BLGLER YILLIK PROJES OYUNCAKLARIN DÜNYASI PROJE GRUBU SEMRA ECE AKAT ALP KAYMAKÇIOLU CAN DÜZEN ATA ULA GÜNER DENZ BNGÜL SNAN YUMURTACI DANIMAN ÖRETMEN ENAY UZUNCALI MART, 2011
ÇNDEKLER Sayfa 1. GR..1 2. OYUNCAIN LEV... 2 3. OYUNCAK MÜZELERNN ORTAYA ÇIKI NEDENLER....3 4. OYUNCAIN TARH......4 5. OYUNCAIN ÇOCUKLARA YARARLARI.......5 6. DÜNYADAK OYUNCAK MÜZELERNE YOLCULUK...6 6.1. ALMANYA..6 6.2. NGLTERE 6 6.3. FRANSA.7 6.4. TALYA...7 6.5. BELÇKA 8 6.6. AMERKA BRLEK DEVLETLER..8 6.7. JAPONYA 10 6.8. RUSYA.10 7. TÜRKYE DEK OYUNCAK MÜZELER.11 7.1. ANKARA ÜNVERSTES ETM BLMLER FAKÜLTES OYUNCAK MÜZES...11 7.2. STANBUL OYUNCAK MÜZES......11 7.3. ZMR BADEMLER KÖYÜ ÇOCUK OYUNLARI VE OYUNCAKLARI...12 7.4. ZMR KONAK BELEDYES ÜMRAN BARADAN OYUN VE OYUNCAK MÜZES...12 8. FOTORAFLAR.13 9. SONUÇ....25 10. KAYNAKÇA.26
1. GR Gelimi ülkelerin çocua yatırım yaptıı herkesçe bilinir. Günlük yaamın her anında çocua verilen önemin somut kanıtları görülür. Çocuk yuvası, çocuk bahçesi, çocuk kitaplıı, çocuk edebiyatı, anaokulu, okul, oyun ve oyuncak müzesi Oyuncak müzesini ngiltere de bu türden birkaç düzine müze olduunu Veya Japonya nın 1945 yılında 2 atom bombasına ramen oyuncaklar sayesinde ayaa kalktıını ve dünya oyuncak pazarını ele geçirdiini hiç duydunuz mu? Dahası birçok ülkede Bebek Müzesi, Model Tren Müzesi, Oyuncak Ayı Müzesi, Kukla Müzesi gibi uzmanlamı türlerin bulunduunu Peki, ülkemizde hiç oyuncak müzesi var mı? Oyuncak müzeleri çok önemli olmalı ki Dünya nın her yerinde örneklerini görebiliriz. 1
2. OYUNCAIN LEV nsanolu en eski çalardan beri bir takım oyun nesneleri üretmitir. nsanların bu nesnelere neden gerek duyduklarını müzeci Antony BURTON (1986) öyle açıklıyor. Oyuncakların en büyük çekicilii, bize dünyayı minyatür halinde göstermeleridir. ( ) Arkeologlar çeitli uygarlıklardaki birçok minyatür nesneyi ortaya çıkardılar. Oyuncaklar çocukların kendi güçlerini fark etmelerine ve yetikinin dünyasına uyum salamalarına yardım ederler. Oyuncaın geliiminin toplumsal-ekonomik koullara balı olduu açıktır. Allen LEVY (1988) ye göre de bu böyledir. Her ne kadar geni anlamda oyuncak antik çalarda da bulunmaktaysa da, halkın oyuncak beenisini ve alıkanlıını tartımasız biçimde yansıtan ça, sanayi devriminin ilerlemesine ve hem çocuklukta hem yetikinlikte elence için gitgide daha fazla zamanı olan görece zengin bir orta sınıfın gelimesine rastlanmaktadır. Gelimi dünyada 1920 lerde bazı oyuncaklar çocukların yaamının hemen hemen evrensel bir bölümü haline geldiler; teknolojideki son büyük atılımlarla, yani emek-youn yöntemlerden çok kütlesel makine üretimi ile aynı zamana denk dümektedir. Oyuncak en geni anlamda çaının tanıı Oyuncak, yapıldıı dönemin ekonomiktoplumsal-kültürel özelliklerini yansıtmaktadır. Bir çada, bir dönemde, bir toplumda, bir yörede, oyuncaın olması kadar olmaması da anlamlıdır. Tıpkı bir ülkede oyuncak müzesinin olup olmamasının belirli bir anlam taıması gibi. 2
3. OYUNCAK MÜZELERNN ORTAYA ÇIKI NEDENLER Oyuncak müzelerinin 3 ilevi vardır. 1) Koruma 2) Aratırma 3) Eitim Bu 3 ilev de birbiriyle balantı ve birbirini besler. Oyuncak müzesi tarihsel, toplumsal, kültürel bir ürün olan oyuncaı korumakla yükümlü bir kurulutur. Çünkü oyuncak toplumsal, kültürel bir ürün ve tarih içinde gelimitir. Oyuncak müzeleri önemli birer aratırma merkezleridir. Avrupa da ve Amerika da büyük müzelerin aaı yukarı aynı anda oyuncaa yönelmeleri ve ardı ardına oyuncak müzeleri açılması bu yüzdendir. Amaç çocuu ve oyuncaı bir araya getirip müzeyi eitim ve aratırma amacıyla kullanmaktır. veç te, 19. Yüzyıldaki sanayileme hareketinin geçmi yaam biçimlerine ve nesnelerini yok etmesini önlemek amacıyla, 1873 de kurulan Kuzey Halkları Müzesi yetkilileri müzedeki Oyuncaklar bölümü için öyle demektedirler: Oyuncaklar çocukları elendirmek için çounlukla yetikinler tarafından yapılır ve genellikle yapıldıkları dönemin yetikin yaamını yansıtırlar. Bu görü her eyden önce çeitli dönemlere ait çok sayıdaki bebek evine uygun dümektedir: Yine dünyanın önde gelen oyuncak koleksiyonlarından birine sahip olan Stockholm Oyuncak Müzesi nin tanıtım broüründe unlar yazmaktadır: Amaç oyuncakların zengin dünyasını olabildiince çok yönüyle gösterebilmekti. Oyuncaklar dünyamızın minyatür sentezleri olarak görülmelidir. Dolayısıyla bir oyuncak müzesi bize kültür tarihimizin fotorafını verebilir. 3
4. OYUNCAIN TARH Oyuncaın tarihi insanlıın tarihi kadar eskidir. lk oyuncaklar o kadar eski ki, bugüne gelmeleri yapıldıkları maddeler yüzünden olanaksızdır. Buna karılık, oyuncaın evrensel olma ve çalar boyunca aynı kalabilme özellii iimiz kolaylatırıyor. Bununla birlikte, ilk kez ne zaman doduunu sormamak kouluyla birçok oyuncaın tarih içindeki geliimini izleyebiliyoruz. Üstelik bazı oyuncaklar yüzyıllar boyunca ortalıktan çekilip sonra ansızın ortaya çıkabiliyor. (5. Yüzyıl Yunanistan da yoyonun 20. Yüzyılda yeniden popüler olması gibi.) Robert Lionel Seguin (1976) e göre Tarihe bakıldıında oyuncakların zaman zaman deimez bir nitelik kazandıkları görülmektedir. Çünkü her çaın düleri ve istekleri pek az deiiklik göstermektedir. Çocuk çok eski çalardan beri aynı eyleri dilemektedir. Seguin e göre Mısır, Yunan ve Roma çocukları da bizim gibi eleniyorlardı. Pimi topraktan yapılmı ve tekerlek takılmı küçük hayvanların, çocukları binlerce yıl önce elendirdikleri görülmütür. Afrika nın ve dou uygarlıkların izini taıyan Mısır ın çocuk mezarlarından çıkan topraktan bebekler ve deriden toplar görülmütür. Öte yandan Yunan gençleri de zamanın dier çocuklarından farklı deillerdi. Aristophanes e göre bu çocuklar minyatür evler yapıyor, gemiler yontuyor, küçük arabalar ina ediyorlardı. Oyuncaın bu kadar eski zamanlarda bile var olabilmesinin nedenini yetikinlerin niyetinde aramak gerekir. Yetikinler modern zamanlarda olduu gibi eski çalarda da, çocuu gelecekteki rollerine hazırlamak için oyuncaı kullanmılardır. Oyuncaklar ait oldukları dönemlerin yalnızca kültürel, toplumsal koullarını deil, ekonomik durumlarını da yansıtır. Çocukların en eski oyuncakları tatan, kemikten, kurutulmu meyveden, mumdan, kilden, tahtadan yapılıyordu; sonra bunlara kumalar da eklendi. Orta çada dövme demirden oyuncak hayvanlar yapılırdı. Eski çalarda yalnız basit oyuncakların deil, lüks diyebileceimiz oyuncakların da yapıldıını görmek ilginçtir. Örnein minyatür askerler binlerce yıl önce de yapılmıtır. Mezopotamya, Mısır, Yunan ve Roma uygarlıklarında karılatıımız antik oyuncakların çounun birbirine benzer olduunu düünebiliriz. Çocukların en eski oyuncaklarının tatan, kilden ya da kurtulmu meyveden yapılmı bilyeler olduu ve bunu kilden, pimi topraktan yapılmı hayvanların, bebeklerin izledikleri görülmektedir. lk çaın bu basit oyuncakların ardından, orta çaın dövme demirden hayvanları, tahtadan bebekleri geldi. Orta çaın koulları oyuncak açısından uygun olmamakla birlikte Avrupa da oyuncak sanayinin köklerinin Orta çaa kadar gittikleri düünülmektedir. 4
18. yüzyıl oyuncaın geliiminde deiiklik oluturmaktadır. Çocuk oyuncaının ancak aydınlanma çaının görüleriyle özellikle J.J.Rousseau dan sonra önem kazandıı ve gelitii söylenebilir.[1] Oyuncaklar çocukların kendi güçlerini fark etmelerine ve yetikinin dünyasına uyum salamalarına yardım eden en önemli araç ve gereçlerdendir. 5. OYUNCAIN ÇOCUKLARA YARARLARI 0-2 ya arasındaki çocuklarda oyun ilevsel bir yapıya sahiptir ve bu oyunda tekrarlama ve kefetme vardır. Bu basamaktaki çocuklar objeleri inceler, onları çeviri, birbirine vurur kısaca her eyini kefetmeye çalıır. 2 ya itibarıyla dramatik oyun gelimeye balar. Bu oyuna rol oynama (öretmen, polis, doktor, anne olma), kiiletirme (örnek; bebekleri konuturma), objeleri kullanma (örnek; bo bardaktan su içme) faaliyetleri hâkimdir. Gerçekten özenle ve bilinçle seçilmi oyuncakların çocua kazandırdıı pek çok olumlu özellik olduu bilinmektedir. Bunlar; 1) Oyuncak, çocuun yalnız baına da bir eylerle de ilgilenebilmesini salar, yalnızlıını alır. 2) Çocuun el becerilerini arttırır, el göz koordinasyonunu gelitirir. 3) Oyuncak zekâ geliimine yardımcı olur. 4) Öreticidir. 5) Arkadalarıyla grup halinde oynamayı örenir, paylamayı öretir. 6) Çocuun yaratıcılıını ortaya çıkarır, üretmesini salar. 7) Psikolojik açıdan çocuun rahatlamasını salar. 8) Hızlı düünmeye yönlendirir. 9) Çocuu okula ve yaama hazırlar. 10) Yenmeyi ve yenilmeyi öretir. 11) Çocuun ilgi alanlarının erken tespitini salar. 12) Psikolojik sorunları olan çocukların tanısında önemlidir. 13) Çocuun yeni arkadalar edinmesini salar, sosyalletirir. 14) Çocuk ile iletiim kurmada yardımcı olur. 15) Çocuun kendi seçimlerini yapmasını salar. 16) Öz güven ve yeterlilik duygusunun geliimini destekler. 17) Çevreyi oyun yoluyla tanır. [1] Oyuncak tarihi konusunda daha ayrıntılı bilgi için bkz. Tarih Boyunca Oyun ve Oyuncaklar (1993) 5
6. DÜNYADAK OYUNCAK MÜZELERNE YOLCULUK Çou Avrupa dan olmak üzere Amerika Birleik Devletleri nden, Avustralya dan, Japonya dan, Hindistan dan, Belçika dan Brüksel Oyuncak Müzesi nin yöneticisi 370 müze adı saptadıklarını söyler. Ayrıca birçok ülkede hem oyuncak müzesi var, hem de etnografya müzelerinin oyuncak bölümü. Baka bir deyile müzesine oyuncak koymayan ülke yok bizim dıımızda 6.1. ALMANYA Hermann Glasser (1985) Nürmberg Oyuncak Müzesi hakkındaki açıklamalara öyle balıyor: Bu müzede büyük kültürel, tarihsel deeri olan oyuncaklar, oyun ve oyuncak konusunda resimler, resimli ve belgesel malzemeler yer almaktadır. Müzenin bulunduu bina 1600 lerde yapılmı, 1880 de içinde bir oyuncakçı dükkânı açılmı, 1961 de Nürmberg kenti binayı müze olarak kullanmak üzere satın almı, uzun tartımalardan sonra oyuncak müzesi düüncesi aırlık kazanmı, 1971 de halka açılmıtır. Müzedeki en eski bebek evi 17. yüzyıldan kalma ve evlenme çaına yaklaan 12-14 yalarındaki kız çocuklarının bir evi nasıl çekip çevirdiklerini nasıl örendiklerinin deerli bir örnei. Müzede ayrıca 18. ve 19. yüzyıldan kalma oyuncak mutfaklar vardır. Mekanik oyuncaklar bölümünde tren (1903), uçak (1930), gemi (1914) model demir yolu (1830), tramvay (1908), motosiklet (1934) gibi örnekler sergilenmektedir. 6.2. NGLTERE ngiltere oyuncak sanayinin doduu yer olmamakla birlikte pek çok oyuncak müzesi barındıran ülkedir. Londra daki iki oyuncak müzesinden biri The London Toy and Model Museum adını taımakta ve kendi türünde dünyanın en gelimi müzesi olduunu ileri sürmektedir. Londra daki 2. Oyuncak müzesi Pollock s Toy Museum dır. ngiltere nin çeitli kentlerine daılmı sayısız oyuncak müzesinden biri de Brading teki Lillyput Antik Bebek ve Oyuncak Müzesi dir. Müzedeki bazı önemli oyuncaklar öyledir. 1) Kraliçe anne bebei. 1725 tarihini taıyor, yaklaık 250 yıl elinde bebei tutan aileden salanmıtır. 2) 1825 tarihli, tahtadan yapılmı bir iportacı bebek. 6
Cocthorpell Oyuncak Müzesi Müzenin tren koleksiyonunda 1910 lardan balayan çeitli tarihlere ait tren setleri ve lokomotifler vardır. Chester Oyuncak Müzesi 1985 de açılmıtır. Müze bugün 5000 den fazla parçaya sahiptir. 6.3. FRANSA Poissy kentindeki oyuncak müzesi 14. yüzyıldan kalma bir binada 1976 da açılmıtır. Müzeni üç katında 19. ve 20. yüzyılın oyuncakları ve oyunları sergilenmektedir. Müzenin broüründe Büyük bir çeitlilie sahip bu koleksiyon, 1. Dünya Savaı ndan önceki aile yaamını ve gündelik hayatı incelemek için 1. Sınıf eitim amaçlı bir araç oluturmaktadır. denmektedir. 1880 tarihli bir Jumeau bebeini, deri ve tahtadan yapılmı 1830 ve 1840 tarihli iki bebei, 1850-1880 tarihleri arası yapılmı Japon bebekleri, 1923-1932 tarihleri arasında Citroen in yaptıı mekanik arabaları bulabilirsiniz. Paris teki insan müzesinde bulunan bebek koleksiyonu dünyaca ünlüdür. Bu etnografya müzesinde dünyanın her yerinden toplanmı folklorik bebekler de sergilenmektedir. Hem ulusal hem de bölgesel özellikleri yansıtan bu bebekler ülkelerinin kültür elçisi olarak müzede yerini almaktadır. Müzede ayrıca toplum oyunlarından, eitsel oyuncaklardan da örnekler bulunabilir. Eitsel oyun ve oyuncaklar; Burjuvazinin gelimesine, bilimsel ve teknik ilerlemelere, aile yaamına duyulan ilgiye ve çocua verilen öneme balı olarak yüzyıllar içerisinde gelimitir. 6.4. TALYA talya nın tek oyuncak müzesi Milano daki oyuncak müzesidir. Müzede bugün yaklaık 500 parça sergilenmektedir. 1700 lerin sonunda 1800 lerin baında yapılmı boyalı tahta ve kurundan 35 cm boyunda övalyeleri, 1835 de Almanya da yapılmı boyalı tahtadan palyaçoları, Almanya da 1800 lerin sonlarında yapılmı kurun ve boyalı tenekeden fayton arabaları, Amerika da 1885 de yapılmı 50-70 cm boylarında itfaiye arabaları, Almanya da yapılmı tekneleri, tahta arabaları, uçakları, motosikletleri, gemileri, sava oyuncaklarını müzede bulabilirsiniz. 7
6.5. BELÇKA Belçika da Brüksel deki oyuncak müzesinden baka, Mechelen kentinde de oyuncak müzesi vardır. Mechelen Oyuncak Müzesi nde u bölümler bulunmaktadır: Sokak ve meydan oyunları Demiryolları ve trenler Mekanik ve metal oyuncaklar Model trenler ve uçaklar Model arabalar Folklorik bebekler Oyuncak askerler Ayılar Bebekler Kukla tiyatroları Bebek evleri, mutfakları Oyuncak dükkânlar Ses çıkaran oyuncaklar Yaratıcı ve eitici oyuncaklar Belçika da üretilmi oyuncaklar Ayrıca 29 ülkenin geleneksel oyuncakları bulunmaktadır. Müzede ortalama 20 kii çalımakta ve müze kamuya yılda ortalama 2.000 saat hizmet vermektedir. 6.6. AMERKA BRLEK DEVLETLER Amerika da oyuncak müzeleri içinde hem Amerikan usulü denilebilecek olanlar var, hem de Avrupa daki (eitim ve aratırma için) müzeler gibi olanlar. Baka bir deyile, hem para kazanmaya yönelik olanlar, hem de bilimsel amaç güdenler.[2] [2] Amerika Birleik Devletleri ndeki bütün çocuk müzelerini tanıtan bir kaynak var. Joanne Cleaver in (1988) Çocuklar için Müze Yapmak adlı kitabı 225 çocuk müzesi hakkında tanıtıcı bilgi içeriyor. Bunların içinde, çou bilim müzesi olmak üzere, doa tarihi, sanat, eitim, oyuncak müzeleri bulunuyor. 8
Büyüleyici Dünya Bebekleri Müzesi (Enchanted World Doll Museum): Amerika Birleik devletlerinde bebek koleksiyonculuu hobi konuları içinde ikinci sırada gelmektedir. Barbie bebekleri ailesinde 1959 dan bu yana 450 milyondan fazla bebek üretilmitir. Müzede yaklaık elli çeit malzemeden yapılmı bebek bulunmaktadır. Porselen, çini, tahta, kuma, kaıt, mısır kabuu, kuru meyve ve sebze, fındık, teneke, pirinç madeni, alüminyum, çelik, selüloit, deri, kauçuk, sünger, kil, tuz, ta, deniz kabuu v.s. Washington Bebek Evi ve Oyuncak Müzesi : Müzede çou Victoria dönemine ait bebek evleri ve oyuncaklar bulunmaktadır.ayrıca aaçtan,basılı kaıt kaplı tahtadan ve tenekeden çeitli oyuncak yapımcılarının ürünleri de müzede yer almaktadır.müzede Amerikan yapıtları dıında 18.yüzyıl mutfaı ve 19.yüzyıl dükkanı bulunmaktadır. Amerika da Tren Koleksiyoncuları Birlii: Birliin amacı oyuncak trenle ilgilenen kiileri bir araya getirmek,üyeler arasında bilgi alıverii salamak,koleksiyonculuun standartlarını saptamak,dergiler ve kitaplar yayınlamak. Oyuncak Tren Müzesi: Dünyanın oyuncak tren koleksiyonlarının en zenginlerinden biri bulunmaktadır. Müzede 1800 lerde günümüze kadar yapılmı binlerce oyuncak tren sergilenmektedir. New York Kent Müzesi Oyuncak Koleksiyonu: Bebek evleri ve aksesuarları, binden fazla bebek ve onların giysileri; basılı ve el yapımı kaıt bebekler ve oyuncaklar, oyunlar ve yap-bozlar, askerler, trenler, gemiler. Kukla tiyatroları ve oyuncak tiyatrolar. Optik oyuncaklar, kumbaralar, hayvanlar, demir ve teneke oyuncaklar, gümü ve porselen oyuncaklar. Ayrıca üç binden fazla çocuk kitabı ve küçük bir bavuru kitaplıı, bir sergi galerisi. 9
6.7. JAPONYA Japonya da oyuncak müzesinden çok, çocuklara yönelik müze bulunmaktadır. Bu ülkede bulabildiince tek oyuncak müzesi Japonya Oyuncak Müzesi adını taıyor. Müzenin bölümleri; Japon Tahta ve Bambu Halk Oyuncakları: Özellikle dalık bölgelerde tahtadan yapılan oyuncaklar çok çeitlidir. Topaçlar, raketler, aslan maskeler, oyuncak gemiler, oyunlarda kullanılan oyuncaklar. Japon Halk Oyuncaklar: Çou ucuz ve basit eyler olmakla birlikte, bu oyuncaklar uzun geleneklerin aırlıını taımakta, renkleri ve biçimleri halkın estetik duygusunu yansıtmaktadır. Japon Kâıt Halk Oyuncakları Japon Kil Halk Oyuncaklar Japon Halk Bebekleri Ucuz ekerci Dükkânı Oyuncakları El Yapımı Oyuncaklar Dünyadan Oyuncaklar Dünyadan Bebekler 6.8. RUSYA Sanat Eitimi Müzesi: Müze de 40.000 parça bulunmaktadır. Matriyoka ya da Matruka 19.yy sonlarında tornadan çıkmı, boyanmı tahta bir bebekti. Sonrasında farklı boyutları olutu. Müzede 18. ve 20.yüzyıl Rus ve Avrupa oyuncaklarından örnekler bulabilirsiniz. - Koket kız : Hareketli, müzikli, Fransız,1870-1880, Porselen, balmumu, kuma. - Maymunların konseri : Müzikli, canlı heykelcikler, Fransa,19.yüzyıl. Tahta, metal, balmumu, kuma. - Kafesteki ku : Müzikli, hareketli, Fransa,19.yüzyıl. Metal, balmumu, tüy. - Ortaça Savaçıları : Kurun asker, Alman,19.yüzyılın ikinci yarısı. - Alman Halk Oyuncakları : 18.yüzyılın birinci yarısı, Tahta, süsleme. 10
7. TÜRKYE DEK OYUNCAK MÜZELER 7.1. ANKARA ÜNVERSTES ETM BLMLER FAKÜLTES OYUNCAK MÜZES 1990 yılında Prof. Dr. Bekir ONUR tarafından kurulmutur. Türkiye nin çeitli arkeoloji müzelerinde bulunan oyuncakların belgelenmesi, kanıtlarının çıkarılması ve yeniden üretilmeleri için youn olarak çalımıtır. Bu konuda beklide dünyada tek örnektir. Müzede yer alan en eski oyuncaklar, yabancı oyuncaklar bölümünde sergilenen ve 1890 yılından kalan oyuncaklardır. Türkiye den oyuncaklar arasında ise en eskileri 1933 yılından kalan teneke oyuncaklardır. Müzede 1500 e yakın oyuncak bulunmaktadır. Müzede oyuncaklar 4 grupta toplanabilir. 1) Geleneksel Oyuncaklar: Uçurtma, sapan, çember, topaç, bez bebek vs. 2) Fabrikasyon Oyuncaklar Tahta oyuncaklar (araba, ev, hayvan) Teneke Oyuncaklar (Araba, tren, kamyon, hayvan, mutfak eyaları, kurun asker) Kaıt Oyuncaklar Lastik Oyuncaklar Bebek ve yumuak oyuncaklar (Kaıt hamuru, porselen, plastikten yapılmı bebekler) 3) Yabancı Oyuncaklar 4) Antik Oyuncaklar 7.2. STANBUL OYUNCAK MÜZES stanbul oyuncak müzesi 2005 yılında Sunay AKIN ın ailesinden kalma Göztepe deki kökünde kurulmutur. Yazar müze kurma fikrinin temellerini daha çocukluk yıllarında atmıtır. Oyuncak müzesinin temelleri ise, airin 20 yıl önce Almanya nın Nuremberg kentine yapmı olduu seyahatine uzanır. Müzede en eski oyuncak 1817 yılına ait Fransa da yapılan bir oyuncak kemandır. 1820 yılında Amerika da yapılan bir bebek yine aynı ülkeden 1860 yılına ait misketler, Almanya da yapılan 100 yaında teneke oyuncaklar ve porselen bebekler müzenin en eski eserleri arasındadır. Müze 5 katan olumaktadır. Konferans salonunun bulunduu en alt katta kendinizi bir deniz altının içinde bulacak ve keyifle oyuncakların dünyasında yolculuk yapacaksınız. 11
7.3. ZMR BADEMLER KÖYÜNDEK ÇOCUK OYUNLARI VE OYUNCAK MÜZES zmir Urla Bademler köyünde arkeolog Musa BARAN kendi evinde müze kurmutur. Müzede uçurtma, sapan, telden yapılmı arabalar gibi oyuncakları toplamı ve kendi elleriyle üretmi olduu oyuncakları sergilemektedir. 7.4. ZMR KONAK ÜMRAN BARADAN OYUN VE OYUNCAK MÜZES ZMR Konak Belediyesi nin butik müzecilik anlayıının ilk örnei olan bu oyuncak müzesinin temelleri, dünyaca ünlü seramik sanatçımız Ümran BARADAN ın dünyanın çeitli ülkelerinden edindii oyuncaklar ve düzenledii yarımalarda derece kazanan yetenekli çocukların yaptıı eserlerden oluan koleksiyonu ile 2004 yılında açılmıtır. 17 Ocak 2010 yılında ise Konak Belediye Bakanı Dr. Hakan TARTAN ın zmir in turizm ve kültür atılımı stratejik planı çerçevesinde, air, yazar ve stanbul Oyuncak Müzesi kurucusu Sunay AKIN ın konsept danımanlıında var olan koleksiyon zenginletirilerek açılmıtır. 1850 li yıllardan 1970 lere kadar gelen tarihsel dönemde teneke, tahta, kâıt ve plastik malzemelerden üretilmi dünya tarihinin en önemli oyuncaklarını bünyesinde barındırmaktadır. Ayrıca Ümran BARADAN Oyun ve Oyuncak Müzesi bahçesinde irinler, Tom ve Jerry, Micky Mouse, Twitty, Buggs Buny, Kelolan, Pinokyo ile Nasrettin Hoca gibi kurgusal kahramanların heykelleri sergilenmektedir. 12
8. FOTORAFLAR ALMANYA 13
NG LTERE 14
FRANSA 15
TALYA 16
BELÇKA 17
AMERKA BRLEK DEVLETLER 18
JAPONYA 19
20
RUSYA 21
TÜRKYE ANKARA 22
STANBUL 23
ZM R 24
9. SONUÇ Oyuncaın tarihine bakıldıında çok eski çalardan beri oyuncak hep var olmutur ve var olmaya devam edecektir. Sadece oyuncaın felsefesi ve deeri anlaılamamıtır. Örnein oyuncak gelimi uygar ülkelerde çocuklara hayalleri çoalsın, düleri zenginlesin ve daha çok yaratabilsin diye alınırken, ne yazık ki geri kalmı ülkelerde ise oyalansın ve zaman geçirsin diye alınmıtır. Oyuncakları çocuklarına hayalleri çoalsın diye alan milletler, bilgi üretirler ve gelimi teknolojileriyle dünyayı yönetirler. Oyuncakları çocuklarına zaman geçirsin diye alan milletler ise onların ürettii teknolojileri satın alırlar. Oyun çocuun merkezidir. Onun hayal gücünü arttırır ve zekâ geliimini gelitirir. Ayrıca bir dönemin oyuncaklarına bakarak da, geçmi bir kuaın yetikinleri hakkında sosyal, ekonomik ve kültürel yapı hakkında fikir alabiliriz. Aynı zamanda bir dönemin oyuncaklarına bakarak, gelecek kuak hakkında da tahminlerde bulunabiliriz. Bir toplumda çocua nasıl bakıldıını, o dönemin oyuncaklarına bakarak da anlayabiliriz. öyle ki ona nasıl bir eitimin, ne tür hizmetlerin ve hangi olanakların verildii oyuncaklara bakarak belirleyebiliriz. Siz siz olun oyuncak deyip geçmeyin lütfen 25
10. KAYNAKÇA ONUR, Bekir (2002). Oyuncaklı Dünya. AND, Metin (1995). Bebek koleksiyonculuu, Tombalak, sayı 5, syf-10-18 ABACI, Tahir (1999). Bir zamanlar Anadolu da.stanbul: letiim Yayınları Bethnal Green Museum of Childhood, (1986,1989). Basın bildirisi. Dülere Yolculuk...(tarihsiz). Broür. Japon Toy Museum (tarihsiz). Broür. Stockholm Leksakmuseum (1986). Broür. Ana Britanica 17.cilt. syf 289-290 Büyük Ansiklopedi 12 cilt. syf 4389 Meydan Larouse 15 cilt. syf 307-308 Yeni Kültür Ansiklopedisi 8.cilt Misalli Büyük Türkçe Sözlük 30. cilt 2443-2444 Sabah Genel Kültür Ansiklopedisi 3.cilt. syf-1648 Cumhuriyet Ansiklopedisi 8.cilt. syf- 2559 26