DOĞRU OLANI YAPARIZ BAŞKALARINA SAYGI GÖSTERİRİZ MÜKEMMEL PERFORMANS SERGİLERİZ Güncellenme Haziran 2014 STANDARDIN BELİRLENMESİ MESLEKİ AHLAK ve İŞ AHLAKI
Standardın Belirlenmesi Güncellenme Haziran 2014 Lockheed Martin Corporation 6801 Rockledge Drive Bethesda, MD 20817 1995-2014. Lockheed Martin Corporation. Tüm hakları saklıdır. Bu kitapçık, Türkçenin yanı sıra aşağıdaki dillerde de basılmıştır: Arapça, Felemenkçe, Çince (Basitleştirilmiş), Çince (Geleneksel), Fransızca, Almanca, İbranice, Endonezyaca, Japonca, Korece, Malayca, Portekizce, Romence, İspanyolca ve İngilizce Not: Bu belgenin en güncel versiyonunu, Lockheed Martin Corporation şirket içi ağında veya şirket dışında http://www.lockheedmartin.com/us/who-we- are/ethics.html adresinde bulabilirsiniz. Çevrim içi versiyon, Kurumsal Faaliyet Raporları ve İşlevler Arası Prosedürler de dahil olmak üzere en güncel referans güncellemelerini sağlar. i
Yönetim Kurulu Başkanımız, Genel Müdürümüz ve CEO muzun Mesajı Sayın İş Arkadaşım: Lockheed Martin de temel değerlerimize bağlıyız. Doğru Olanı Yaparız, Başkalarına Saygı Gösteririz ve Mükemmel Performans Sergileriz. İşletme koşullarına bakmaksızın, başarma isteğimiz nedeniyle etik veya dürüstlüğümüzden taviz vermeye kesinlikle izin vermeyiz. Küresel pazardaki erişimimizi genişletirken, önde gelen teknoloji mucidi konumumuzu güçlendirirken ve müşterilerimizin karmaşık sorunlarına yeni çözümler üretirken yüksek etik davranış standartlarımıza sıkı sıkıya bağlı kalmalıyız. Değerlerimiz ve etik, kim olduğumuzun ve ne yaptığımızın temelini oluşturur. Bunlar sadece bizi tanımlamakla kalmaz, aynı zamanda diğerlerinden de ayırır. Faaliyetlerimizin tamamında dürüstlüğümüzü gösterdiğimizde, güven bağları inşa ediyoruz, bu da daha güçlü ve daha dayanıklı ilişkiler kurmamızı sağlıyor. Yeni ve devamlı faaliyetlerde bulunmamızı sağlayacak ve geleceğimizi garanti altına alacak olan bu güven ilişkileridir.. Her bir Lockheed Martin çalışanını etik standartlarımızı sürdürmekten sorumlu tutuyoruz. Bu standartlar, faaliyetlerimizi düzenleyen yasaları, kuralları ve düzenlemelerle uyumun çok ötesine geçer. Bunlar, aldığımız her kararda ve attığımız her adımda değerlerimizi benimsememizi gerektirir. Standardın Belirlenmesi, bizim Mesleki Ahlak ve İş Ahlakımızdır. Bu kurallarda, şirketimizi temsil ederken veya şirketimiz adına hareket ederken nasıl davranmamız gerektiği açıklanır. Bu kurallar, iyi bir vatandaş olmaktan, yolsuzlukla ilgili sıfır tolerans politikamıza kadar çalışan davranışı için belirlediğimiz yüksek beklentileri detaylandırır. Ayrıca gelecekteki başarımız için en temel yapı taşını teşkil eder. Kurallarımıza uymanın yanı sıra, etik ile ilgili bir sorun ortaya çıkması halinde ya da bu doğrultuda bir sorunuz olması halinde müdürünüz, Etik Görevlisi ve İnsan Kaynakları iş ortağı da dahil olmak üzere diğer kaynaklara da danışmanınızı öneririm. İhtiyacınız olduğunda daha fazla yönlendirme ve bilgi sağlarlar. Lockheed Martin de bizi biz yapan temel değerlerimizi benimseyip uyguladığınız ve yüksek iş ahlakı ve dürüstlük standartlarına bağlı kaldığınız için teşekkür ederim. Marillyn A. Hewson MarillynA. Hewson ii
İçindekiler Şirketimiz Vizyon ve Değerler... 1 Davranış Kurallarının Korunması... 2 İyi Vatandaşlık... 4 Sürdürülebilirlik... 5 İhlallerin Bildirilmesi... 6 Misilleme... 7 Davranışlarımız İşgücü ve Diğer Maliyetler... 9 Varlıkların Kullanımı... 10 Kritik Bilgiler... 11 İş Nezaketleri... 13 Çıkar Çatışmaları... 15 Doğru İş Kayıtları... 18 Eğitim... 19 Çalışma Ortamımız Güvenlik... 20 Ayrımcılık ve Taciz... 21 Sağlık ve Güvenlik... 22 Uyuşturucudan Arındırılmış İşyeri... 23 Faaliyetlerimiz Adil Rekabet... 24 Uluslararası İşletme... 25 Bilgi Sızdırma... 27 Kartelleşmeyi Engelleme... 28 Üçüncü Tarafların Dahil Edilmesi... 29 Politik Süreç... 30 Uyarı İşaretleri/Düşüncelerin İfadesi... 32 Alındı ve Kabul... 33 iii
Vizyon ve Değerlerimiz Lockheed Martin yaptığımız her şeyde dürüstlük standardını belirler. Bunu, hissedarlarımız ve müşterilerimiz gibi başkalarının bizden beklediği kadar biz de kendimizden bekleriz. Vizyonumuz: Küresel güvenliği güçlendirmek, vatandaş hizmetleri vermek ve bilimsel keşifleri geliştirmek için müşterilerimizi destekleme konusunda dünya lideri olmak. Değerlerimiz: Doğru Olanı Yap Başkalarına Saygı Göster Mükemmel Performans Sergile CPS-001 Etik ve İş Ahlakı 1
Davranış Kurallarını Uygularız Davranış Kurallarımız tüm Lockheed Martin çalışanları, Yönetim Kurulu üyeleri, danışmanlar, sözleşmeli işçiler ve Şirket i temsil eden ve Şirket adına hareket eden diğer temsilciler için geçerlidir.* Sizlerden görevlerinizi Davranış Kurallarımız ve ımızın yanı sıra geçerli yasalar ve yönetmelikler ile de tam uyum içinde yerine getirmenizi talep ediyoruz. Faaliyetlerimizin tabi olduğu yasalar ve yönetmeliklerin hem lafzı hem de ruhuna uyarız. * Yöneticiler veya Yönetim Kurulu üyeleri sadece Yönetim Kurulu veya bir Yönetim Kurulu komitesi tarafından bu Kurallardan muaf tutulabilir ve böyle bir muafiyet durumunun gecikmeksizin hissedarlara açıklanması gerekir. Bu, Davranış Kurallarından muafiyet durumlarının halktan gizlenmesini önler ve New York Borsası (NYSE) şartları ile Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu ve 2002 tarihli Sarbanes-Oxley Yasası kapsamındaki benzer kurallar ile uyumludur. Soruşturmalar ve yasal işlemlere yanıt: Dahili soruşturmalarda işbirliği sunmanız gerekmektedir. Asla hiçbir dokümanı ya da elektronik kaydı tahrip ya da tadil etmemeli, herhangi bir müfettişe yalan söylememeli ya da müfettişi yanlış yönledirmemeli ya da Şirket adına veya aleyhine başlatılan herhangi bir yasal işleme veya herhangi bir soruşturmaya ilişkin bilgi toplanmasına engel olmamalısınız. Şüphelenilen yasa ihlallerinin soruşturulmasında resmi daireler ile mümkün olduğunca işbirliği içinde olacağız. Lockheed Martin tarafından talep edilmesi halinde, devlet tarafından yürütülen soruşturmalara da işbirliği sunmanız gerekmektedir. Herhangi bir resmi dairenin ya da üçüncü şahsın bir soruşturma yürüttüğünü ya da şüphelenilen bir yasa ihlaline ilişkin bilgi istediğini öğrenir öğrenmez Etik Ofisini, Hukuk Departmanını veya Endüstri Güvenliğini derhal bilgilendirmeniz gerekmektedir. Devamı sonraki sayfada 2
Davranış Kurallarını Uygularız Bir yönetici olarak sorumluluklarım nelerdir? Bir yönetici olarak, sözleriniz ve tutumunuzla çalışanlarınızın davranışları üzerinde etkili olabilirsiniz. Eylemlerinizin, maksadınız bu olmasa dahi çalışanların etik standartlarımıza aykırı bir şekilde hareket etmesine sebep olabileceğini unutmayın. Aşağıdaki tavsiyeler etik liderlik sergilemenizde size yol gösterecektir. CPS-001 Etik ve İş Ahlakı CPS-718 Amerika Birleşik Devletleri Hükümetine Yapılan Açıklamalar CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-021 Dahili Soruşturmalar Biri size bir soru ya da sorun ile geldiğinde: Çalışana bu adımı attığı için teşekkür edin Dikkatle dinleyin Soru ya da sorunu tam olarak anladığınızdan emin olmak üzere açıklama ya da ek bilgi isteyin Yanıtlayabildiğiniz tüm soruları yanıtlayın ancak gerekiyorsa yanıtlamadan önce yardım alın Derhal bir yanıt vermeniz gerekmemektedir, ancak mümkün olan en kısa süre içerisinde konuyu araştırmanız gerekir Söz konusu sorun bir soruşturmayı gerektiriyorsa, sorunu uygun kişiye sevk edin Bir soruşturma gerekip gerekmediğinden emin değilseniz, bu konuyu danışmak en iyisidir Değerlerimizin ve işbu Kuralların korunması yasalar ve yönetmeliklere uyulmasından daha fazlasını gerektirebilir. 3
İyi Vatandaşlık İlkesine Bağlıyız İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesini içeren iyi vatandaşlık ilkesine bağlıyız. Başkalarına karşı saygılı ve onurlu davranır, farklılıkları ve farklı görüşleri teşvik eder, herkes için fırsat eşitliğini destekler ve kapsayıcı ve etik bir kültür yaratılmasına yardımcı oluruz. Herhangi bir amaç için taciz, zorbalık ve ayrımcılık, çocukların çalıştırılması, cebri ve zorunlu çalışma ve insan kaçakçılığı yasaktır. Faaliyetlerimizdeki enerji, su kullanımı ve atığımızı azaltıyoruz, söz konusu malzemelerin kullanımını azaltıyoruz ve ürünlerimizi en yüksek verimliliğe ulaştırmaya çalışıyoruz. Yolsuzluk faaliyetlerine karışmayız. Ücret ve çalışma sürelerine ilişkin tüm geçerli yasa ve yönetmeliklere uyar ve yasal olarak zorunlu hakları sağlarız. Bu, azami çalışma süreleri, asgari ücretler, fazla mesai süreleri, parça başına ücretler, vergiye tabi veya muafiyet sınıflandırmalarına ve diğer ücret öğelerine ilişkin şartları içerir. Çalışanların özgürce örgütlenme ve sunulan toplu sözleşmeyi kabul etme ya da etmeme hakkına saygı gösteririz. İyi vatandaşlık, kurumsal sürdürülebilirlik ve insan haklarının korunması ve geliştirilmesi: Dürüstlük taahhüdümüzü korur Çalışan memnuniyeti ve üretkenliğini sağlar İşimizin yetenek rekabeti gücünü artırır CPS-001 Etik ve İş Ahlakı CPS-003 Ayrımcılık Yapmama Eşit İstihdam Fırsatı CPS-021 İyi Kurumsal Vatandaşlık ve İnsan Haklarına Saygı CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CPS-734 İnsan Ticareti CPS-803 Sürdürülebilirlik CRX-515 Çalışan Kaynağı Grupları ve Çalışan Ağları 4
Sürdürülebilirlik İlkesine Bağlıyız Çevreyi korur, toplumları güçlendirir ve sorumlu büyümeyi sağlarız. Güvenli bir çalışma ortamını kalıcılaştırır, çalışanlara saygılı davranır ve bağlılık, sağlık, etik ve kaynaşma programları sunarız. İstikrarlı devletler ve müreffeh vatandaşları destekleyen teknolojileri uygularız. Mesuliyeti tanımlar ve eksiksiz risk ve fırsat yelpazesini yönetiriz. Faaliyetlerimiz ve ürünlerimizde doğal kaynak kullanımını azaltırız. Taahhüdümüz uzun vadeli iş performansı ve büyümeyi garantilemekte olup kuruluşumuzun rekabet gücünü artırmaktadır. Sürdürülebilirlik performansımız müşteri ilişkilerini ve kaliteyi iyileştirirken maliyet ve riskleri azaltıp yeniliği teşvik eder. Paydaşlarımız bizden dürüstlük içinde faaliyet göstermemizin yanı sıra iyi vatandaşlık ilkesine bağlılık ve insan haklarının korunması ve geliştirilmesini de beklemektedir. CPS-001 Etik ve İş Ahlakı CPS-003 Ayrımcılık Yapmama Eşit İstihdam Fırsatı CPS-015 Çevre, Sağlık ve Güvenlik (ÇSG) CPS-020 Önemli Bilgilerin ve Mali Bilgilerin Yatırım Topluluğuna ve Halka Dürüst Bir Şekilde Açıklanması CPS-021 İyi Kurumsal Vatandaşlık ve İnsan Haklarına Saygı CPS-803 Sürdürülebilirlik CRX-015 Kritik Bilgilerin Korunması CRX-515 Çalışan Kaynağı Grupları ve Çalışan Ağları Daha fazla bilgi için http://www.lockheedmartin.com/us/ who-we-are/sustainability.html adresindeki Sürdürülebilirlik sayfasını ziyaret edin. 5
İhlalleri Bildiririz Davranış Kuralları veya herhangi bir sözleşme hükmündeki ihlalleri ya da ihlal şüphelerini bildirmek ile sorumlusunuz. Şirketin lehine gibi görünse ya da kuruluş dahilindeki daha yüksek bir mercinin talimatıyla olsa dahi hiçbir yasadışı ya da ahlak dışı adım atmamanız gerekmektedir. Müşterilerimiz ile ilişkilerimizde en yüksek etik davranış standartlarına bağlıyız. Davranış Kuralları ihlalleri iş sözleşmesinin feshine varan disiplin cezaları ile sonuçlanabilir. İhlallerin bildirilmemesi de işbu Kuralların ihlalini teşkil edebilir. Şüphelendiğiniz ihlalleri bildirebileceğiniz merciler: Yönetim İnsan Kaynakları Hukuk Departmanı Güvenlik İç Denetim Enerji, Çevre, Sağlık ve Güvenlik (EÇSG) Etik Ofisi 1-800-LM ETİK (1-800-563-8442) Arayan Kimliği kullanılmıyor İşitme ve konuşma engelliler için: 1-800-441-7457 Faks: 1-301-897-6442 Tüm ülkelerden: ABD dışındaki ülkelerden ararken veya faks gönderirken öncelikle kaynak ülkenin çıkış kodunu çevirin E-posta: corporate.ethics@lmco.com Posta: Etik ve İş Ahlakı Ofisi Lockheed Martin Corporation 6801 Rockledge Drive Bethesda, MD 20817 Denetleme Komitesi: Çalışanlar; muhasebe, şirket içi kontroller veya denetleme konularına ilişkin endişelerini ve şüpheli muhasebe veya denetleme konularını Lockheed Martin Yönetim Kurulu Denetleme Komitesine gizli veya isimsiz olarak ibraz edebilir. Bir endişenizi Denetleme Komitesine bildirmek istiyorsanız, bunun için Kurumsal Etik ve İş Ahlakı Ofisi ile iletişime geçebilirsiniz, endişeniz Yönetim Kurulu Denetleme Komitesi Başkanına bildirilecektir. 6
Misillemeye Müsamaha Göstermeyiz Misillemeye müsamaha göstermeyiz. Bu Kuralın ihlaline karşılık olarak, her zaman sizin görebileceğiniz şekilde olmasa da gerekli düzeltici eylemi uygularız. Eğer biri bir sorunu bildirmenize engel olmaya çalışırsa, bu kişi için sözleşmenin feshine kadar varan disiplin cezaları uygulanabilir. İyi niyet çerçevesinde Etik Ofisi veya herhangi bir kaynak ile irtibata geçmenin herhangi bir cezası yoktur. İyi niyet, haklı olmanız gerektiği anlamına gelmez fakat verdiğiniz bilgilerin doğruluğuna inandığınızı ifade eder. Misilleme, güveni yok eder ve etik kültürümüze zarar verir. Açıkça konuşmanız, bize, genel kültürümüzü ve performansımızı geliştirme fırsatı verir. Misilleme Nedir? Misilleme, bir suistimali bildirmesi, şikayette bulunması, başka birinin şikayette bulunmasına yardımcı olması, şirket içindeki bir araştırmaya veya etikle ilgili bir soruşturmaya katılması nedeniyle bir çalışana karşı haksız veya uygunsuz davranışlarda bulunulmasıdır. Devamı sonraki sayfada 7
Misillemeye Müsamaha Göstermeyiz Diğer haklar: Çalışanın, akla uygun olarak büyük bir israf, kötü yönetim, yetkinin kötüye kullanılması veya ABD devlet anlaşmaları, hakları veya fonlarına ilişkin yasaların ihlali ya da halk sağlığı ve güvenliği için temel ve önemli bir tehlike teşkil ettiğine inandığı olaylara ilişkin bilgileri bazı devlet görevlilerine veya Hukuk Departmanı ya da Etik Ofisine bildirmeleri durumunda ABD yasaları, her bir Lockheed Martin çalışanına misillemeye karşı bazı haklar ve korumalar verir. CPS-001 Etik ve İş Ahlakı CPS-003 Ayrımcılık Yapmama Eşit İstihdam Fırsatı CPS-564 Tacizsiz İş Yeri CPS-575 İş Yerinde ve Adaylar için Makul Yerleri Sağlamak CPS-718 Amerika Birleşik Devletleri Hükümetine Yapılan Açıklamalar CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-053 İş Yeri Güvenliği Tehdit ve Şiddetten Uzak Güvenli ve Saygı Dolu Bir İş Ortamı Sağlamak 8
İşgücü ve Diğer Maliyetleri Doğru Bir Şekilde Ücretlendiririz. İş yerinizdeki işgücü kaydı ını ve prosedürlerini kavrayın ve uygulayın. İşgücü, seyahat, malzeme ve diğer masraflar dahil olmak üzere tüm maliyetlerin hesabını düzgün bir şekilde tutun. Bu masraflar, bunlarla sınırlı kalmaksızın şunları içerir: normal sözleşmeli çalışma, bağımsız araştırma ve geliştirme ile ilgili çalışma ve ihale ve teklif faaliyetleri. Gerçekleri asla yanlış bir şekilde aktarmayın ya da kayıtlar üzerinde tahrifat yapmayın Bilerek yapıldığında, politikanın ve bazı durumlarda yasaların ihlalini teşkil eden durumlar: Mesai kayıtlarının yanlış ücretlendirilmesi ya da tahrif edilmesi Hatalı bir hesabın veya maliyet hedefinin yüklenmesi Yanlış ücretlendirmenin kabul edilmesi Farklı hesaplara para aktarılması Bu, Şirket ile diğer bireyler ve kurumlar arasındaki işlemlerin Amerika Birleşik Devletleri ve faaliyet gösterdiğimiz ülkelerde genel olarak kabul görmüş muhasebe uygulamaları ve ilkelerine uygun olarak açıklandığı ve yapıldığı anlamına gelir. CPS-011 İç Kontrol CPS-441 Maliyet Tahmini/Fiyatlandırma CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-325 İş Seyahati CRX-327 Ticari Kartlar Müşterilerimiz bizden, şirket kayıtlarımızın bütünlüğünü sağlamamızı bekliyor. İşle ilgili tüm işlemler zamanında ve doğru olarak defterlerimize ve iş kayıtlarımıza girilmelidir. 9
Varlıkları Sorumlu Bir Şekilde Kullanıyoruz Şirketimizin ve müşteri mülklerini uygun şekilde kullanmak ve korumak konusunda sorumlu davranın. Buna elektronik haberleşme sistemleri, bilgi kaynakları, materyaller, tesisler ve ekipman dahildir. Bu varlıkların israfını ve kötüye kullanılmasını engelleyin. Bu, varlıkları dikkatli bir şekilde muhafaza etmeniz, israfa ve kötüye kullanmaya karşı korumanız gerektiği ve bunları yönetimin izni olmaksızın şirket veya müşteri mülkünden ödünç almamanız veya çıkarmamanız gerektiği anlamına gelir. Müşteri varlıklarını kişisel bir amaç için kullanmadan önce fikir ve izin alın. Şirket varlıklarını kişisel bir amaç için sadece şirket politikası kapsamında belli durumlarda kullanmanıza izin verilir. Faaliyet, herhangi bir ticari girişimi, başka bir kurum veya firmanın işini, danışmanlık çalışmasını veya benzer bir kâr elde etme girişimini, siyasi çıkarları (CPS-004 te belirtilenler hariç), politik faaliyeti veya yasa dışı bir amacı ya da Lockheed Martin in itibarını zedeleyecek veya çıkarlarını olumsuz etkileyecek herhangi bir amacı desteklememelidir. Kurumsal kredi kartını kişisel işleriniz için kullanmayın. Lockheed Martin in kaynakları ve varlıkları, hissedarlarımızın menfaati doğrultusunda kullanılmalıdır. Şirketimize emanet edilen müşteri kaynaklarını ve varlıklarını korumakla sorumluyuz. CPS-007 Lockheed Martin Varlıklarının Kişisel Amaçlar için Kullanılması CPS-037 Hesaplama ve Bilgi Kaynaklarının Uygun Şekilde Kullanılması CRX-014 Bireysel Çıkar Çatışması CRX-156 Satın Alma Kartları (P-Kartları) CRX-253 Sosyal Medya CRX-303 Elektronik Mesajlaşma CRX-325 İş Seyahati CRX-327 Ticari Kartlar 10
Kritik Bilgileri Koruyoruz Kritik Bilgiler arasında Lockheed Martin Gizli Bilgileri, Üçüncü Taraf Gizli Bilgileri, İhraç Kontrol Bilgileri, Kişisel Bilgiler/Kişisel Veriler ve Gizli Bilgiler vardır. Yapmanız gerekenler: Kritik Bilgileri, ilgili gereklilikler uyarınca kullanmak, saklamak ve korumak Bu bilgileri şirket içinde veya üçüncü bir taraf (tedarikçi, müşteri veya rakip gibi) aracılığıyla açıklamadan veya almadan önce gereken izni almak Sadece geçerli iş amaçları için ve ön izniniz olması durumunda kişisel bilgilere veya kişisel verilere erişmek Çalışanlarımızın mahremiyet ve onuruna saygı göstermek ve çalışan kayıtlarının ve bilgilerinin gizliliğini korumak Kritik bilgileri başkalarıyla paylaşmadan önce alıcıların uygun güvenlik iznine sahip olduğundan ve bu bilgileri bilmeleri gerektiğinden emin olmak Artık Şirkette çalışmıyor olsanız bile bilgileri korumak Şirket, iş arkadaşlarınız, müşteriler ve kendiniz ile ilgili bilgileri korumak için özellikle sosyal medya ortamlarında ekstra özen göstermek Şirket dışı araştırmalarda İletişim bölümüne danışmak Lockheed Martin veya müşterileri ya da ortaklarına ilişkin herhangi bir yayın veya açıklama yapmadan önce uygun izni almak Kişisel ve özel bilgilere yetkisiz erişimi bildirmek Şirket, müşterilerimiz, tedarikçilerimiz ve diğer kişiler Kritik Bilgilerini bize emanet ediyor. Bilgilerin kötü kullanılması itibarımıza, müşterilerimize, ortaklarımıza ve ülkemize zarar verebilir. Ayrıca Şirket ve ayrı ayrı çalışanlara karşı cezalar ve para cezaları ile sonuçlanabilir. Devamı sonraki sayfada 11
Kritik Bilgileri Koruyoruz Uluslararası iş yaparken ithalat/ihracat, gizlilik ve özel bilgileri kullanma ve koruma gereklilikleri gibi konularda göz önünde bulundurmanız gereken ülkeye özgü yasalar vardır. CPS-310 Uluslararası Ticaret Kontrolleri ve Uyumluluk CRX-015 Kritik Bilgilerin Korunması CRX-015A Kişisel Bilgiler CRX-015B İhraç Kontrol Bilgileri CRX-015C Lockheed Martin Özel Bilgileri CRX-015C Üçüncü Taraf Özel Bilgileri CRX-015E Kritik Bilgilerin Aktarılması CRX-015F Kritik Bilgilerin Saklanması CRX-015G Kritik Bilgilerin İmha Edilmesi CRX-015H Açık Bilgiler CRX-016 Özel Amerika Birleşik Devletleri CRX-017 Kişisel Verilerin Korunması ABD dışı CRX-253 Sosyal Medya 12
Uygun İş Nezaketlerini Sağlıyor ve Kabul Ediyoruz İş nezaketleri karşılığında hoş bir muamelenin beklendiği, görüldüğü veya gösterildiği algısından kaçının. Teklif edilen veya alınan hediye veya iş nezaketlerinin yasalara ve makul piyasa adetlerine uygun olmasına dikkat edin. Hediye nedeniyle alıcının çalıştığı organizasyonun kurallarının ihlal edilmeyeceğinden emin olun. Herhangi bir biçimde rüşvet veya komisyon teklif etmeyin, vermeyin, ısrarla talep etmeyin veya almayın. Pay vermek; ABD ile yapılan bir ana sözleşme veya ABD ile yapılan bir alt sözleşme ile bağlantılı olarak haksız kazanç elde etmek veya olumlu bir davranışı ödüllendirmek için ana yükleniciye, ana yüklenici çalışanına, taşerona veya taşeron çalışanına doğrudan veya dolaylı olarak verilen tüm para, ücret, komisyon, kredi, hediye, bağış, değerli eşya, borç, eğlence amaçlı davet, hizmet veya tazminattır. Bunlar, ABD de dahil olmak üzere çok sayıda ülkenin yasalarınca cezai suçtur. Biz, ürün ve hizmetlerimizin nitelikleri ile rekabet ediyoruz ve haksız bir rekabet avantajı elde etmek için iş ikramlarını kullanmıyoruz. İnsanlar hediye ve iş nezaketleri verdiğinde veya aldığında, iş kararlarını etkilemek için iyilik yapıldığı algısı oluşabilir. İş nezaketi ifadesi, oldukça geniş bir anlama sahiptir ve alıcı tarafından ödemesi yapılmamış adil piyasa değerinde para karşılığı olan her şeyi kapsar. Ordu üyeleri de dahil, ABD ve diğer devlet personeli ile iş yaparken karmaşık kuralların ve sınırların geçerli olduğunu unutmayın. Bunlar, faaliyet gösterdiğimiz her bir ülkede geçerli olan spesifik yönergelerdir. Tedarik Zinciri Yönetiminde çalışanlar ve işi ya da fonları iş ilişkilerine yönlendirme sürecine katılan çalışanlar için farklı kurallar vardır. Devamı sonraki sayfada 13
Uygun İş Nezaketlerini Sağlıyor ve Kabul Ediyoruz Adil piyasa değeri sınırları, birey veya çalışan görevine göre farklılık gösterir. Bazı hediye sınırı kuralları, bir takvim yılı içinde hesaplanır bazıları ise teklif edilen veya alınan ikramın adil piyasa değerine göre hesaplanır. Bir eylemin uygun veya izin verilen sınırlar içinde olup olmadığından emin değilseniz şirket politikalarına bakın ve fikir alın. CPS-008 Hediyeler, İkramiyeler ve Diğer İş İkramları CPS-716 Rüşvet Karşıtı 1986 Yasasına Uyum CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-011 Uluslararası Danışmanlar 14
Çıkar Çatışmalarından Uzak Duruyoruz BİREYSEL ÇIKAR ÇATIŞMALARI Tüm iş ilişkilerinde adil ve tarafsız olmalısınız. ımız, gerçek çıkar çatışmasını ve çıkar çatışması izlenimi veren eylemleri yasaklar. Kişisel çıkarlarınızın Lockheed Martin in çıkarları ile çatıştığı veya çatışıyor izlenimi verdiği durumlardan kaçının. Şirket dışındaki veya kişisel çıkarlarınızı ilerletmek için bağlantılarınızı veya Şirketteki konumunuzu kesinlikle kullanmayın. Şirket mülkünü, bilgilerini veya olanaklarını kişisel kazanç elde etmek için kullanmayın. Gerçek veya olası çıkar çatışmalarını yazılı olarak bildirmelisiniz. En yüksek etik iş kuralları standartlarına bağlıyız. Çalışanlarımızdan, temsilcilerimizden ve Yönetim Kurulumuzdan da bunu bekliyoruz. Temsilciler; danışmanlar, sözleşmeli işçiler ve Şirketi temsil eden veya Şirket adına hareket eden tüm kişileri kapsar. Hissedarlarımıza karşı, Şirket çıkarlarını en üst düzeyde tutacak şekilde davranma sorumluluğunu taşıyoruz. Şirket içinde açıklama süreci, iş faaliyetlerini bütünlük çerçevesinde yapma amacımızı destekler. Kişisel Çıkar çatışması nedir? Kişisel çıkar çatışması, bağlılığınız bölündüğünde, yani Lockheed Martin adına uygulayacağınız bir kararı veya eylemlerinizi etkileyebilecek ya da Lockheed Martin in ticari çıkarlarını göz ardı etmenize neden olabilecek şekilde bir işlem veya konuda doğrudan veya dolaylı bir kişisel çıkarınız olduğunda ortaya çıkar. Çıkar Çatışması politikamız, bu örneklerin de aralarında olduğu çok sayıda durumu kapsamaktadır: Şirketimizin işlemlerinde kişisel çıkar Şirket işlemlerimizden herhangi birinde kişisel bir çıkar veya kazanç elde etme potansiyeline sahip olmak. Devamı sonraki sayfada 15
Çıkar Çatışmalarından Uzak Duruyoruz Müşteri, rakip veya tedarikçi bir şirkette önemli bir çıkara sahip olmak. Aile Bireyleri Lockheed Martin çalışanının veya ailesinin sahip olduğu ya da kontrol ettiği bir şirket ile iş yapmak. Tedarikçi veya rakip için çalışan kişiler ile aile ilişkileri. Hediyeler Lockheed Martin ile iş yapabilecek olanlardan hediye, ödeme veya hizmet kabul etmek. Hediyelerin kabul edilmesine ilişkin daha ayrıntılı bilgi için CPS-008 e bakın. Şirket dışı iş çıkarları Çalışmanız süresince kullanılan veya benzer mesleki becerileri ya da eğitimi kullanarak Lockheed Martin de çalışırken kendi işinize sahip olmak veya başka bir işte çalışmak. Birden fazla görev Lockheed Martin çalışanıyken bir Lockheed Martin müşterisine veya tedarikçisine bağımsız danışmanlık yapmak. Varlıkları kişisel kazanç için kullanmak Varlıklarımızı, fikri mülkiyetlerimizi veya özel bilgilerimizi kişisel kazanç için kullanmak. Alt çalışanlar Alt çalışanlarla yakın, kişisel ilişkiler kurmak. Hayır amaçlı çalışmalar Hayır kurumlarına kâr sağlayacak ürünler satmak veya bu tip kurumlar için bağış talep etmek adına iş zamanını kullanmak. Devlet memurları Devlet memurları ile iş konusunu görüşmek, onlara geçerli yasaları veya yönergeleri ihlal eden hediyeler vermek veya daha önce devlet memurluğu yapmış Lockheed Martin çalışanlarına sınırları aşan görevler vermek. CPS-008 Hediyeler, İkramiyeler ve Diğer İş İkramları CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-011 Uluslararası Danışmanlar CRX-014 Bireysel Çıkar Çatışması CRX-251 Hayır Amaçlı Yardımlar ÇIKAR ÇATIŞMASI - MEMURLUK YAPMAK Devlet memurlarını işe almak ve onlardan hizmet almaya ilişkin yasalar ve yönergelere uyuyoruz. Şu anda veya geçmişte devlet memuru olan kişileri işe almak veya onlardan hizmet almaya ilişkin çıkar çatışmalarından kaçınıyoruz. Buna, şu anda veya geçmişte askeri personel olanlar ve diğer devlet memurları da dahildir. Piyasadaki sürekli rekabet başarısı ve becerimiz, şu anda veya geçmişte devlet memuru olan kişileri gerçek veya algılanan bir çıkar çatışması oluşturacak şekilde işe almamamız veya onlarla çalışmamamıza dayanır. 16 Devamı sonraki sayfada
Çıkar Çatışmalarından Uzak Duruyoruz Bu kurallar: Şu anda devlet memuru olan kişilerle Şirket tarafından işe alınmaları veya danışman ya da taşeron olarak görevlendirilmelerini tartışmak adına irtibata geçmek ya da görüşmek için geçerlidir, Eski devlet memurlarının Şirkete katıldıktan sonra üstlendiği görevleri ve sorumlulukları bizim adımıza gerçekleştirmesini sınırlayabilir Ve karmaşık olabilir. Daima Lockheed Martin politikasına bakın ve İnsan Kaynakları ya da Hukuk Departmanlarından tavsiye alın CPS-008 Hediyeler, İkramiyeler ve Diğer İş İkramları CRX-014A Çıkar Çatışması Memurluk Yapmak KURUMSAL ÇIKAR ÇATIŞMASI Lockheed Martin de kurumsal çıkar çatışmalarını (KÇÇ) tanımlıyor, bunlardan uzak duruyor veya bunları azaltıyoruz. KÇÇ sınırlamalarına uyuyoruz. Bu tip olası çakışmaların erken tespiti ve zamanında bildirilmesi: Lockheed Martin in yeni iş fırsatlarına dahil olmaya devam etmesini sağlar İş alamama ve iş kaybını engeller Müşterinin güvenini güçlendirir KÇÇ (Kurumsal Çıkar Çatışması) nedir? KÇÇ, Lockheed Martin in bir müşteriye tarafsız yardım, hizmet veya tavsiye verememesi veya verememe olasılığında ortaya çıkabilir. Kuralların, hem haksız rekabet avantajını hem de bir şirketin kararını etkileyebilecek çakışan görevleri engellemesi amaçlanmıştır. Bir KÇÇ yi ne zaman bildirmeniz gerekir? Bildirmeniz gereken durumlar CRX-014 te genel olarak belirtilmiştir. CRX-014E Kurumsal Çıkar Çatışması Kısıtlamaları Olan Kişiler CRX-600 Kurumsal Çıkar Çatışması 17
Doğru İş Kayıtları Tutuyoruz İş veya mali kayıtlar hazırladığınızda veya gönderdiğinizde bunlar doğru olmalıdır. Buna sadece mali hesaplar değil aynı zamanda Şirkete, müşteriye veya ABD Sermaye Piyasası Kurumu gibi düzenleyici kurumlara iletilen kalite raporları, zaman raporları, harcama raporları, özgeçmişler ve belgeler de dahildir. Gereken ön onayı almadan herhangi bir kamuoyu bilgilendirmesine özel veya gizli bilgileri dahil etmemeniz gerekir. Kamuoyu bilgilendirmeleri arasında, ABD Sermaye Piyasası Kurumu, diğer düzenleyici kurumlar ve Şirket tarafından yapılan diğer kamu açıklamalarında ibraz edilen raporlar ve belgeler de vardır. Kamu ve hissedarlarımıza karşı doğru açık bir bilgilendirme yapmakla yükümlüyüz. Tescilli veya özel bilgileri tehlikeye atmadan açık iletişimin hakim olduğu bir ortamda faaliyet göstermeye çalışıyoruz. Şirket adına ticari veya mali kayıtlar ya da kamuoyu bildirileri hazırlıyorsanız bunların içerdiği tüm bilgilerin kapsamlı, adil, zamanında, doğru ve anlaşılır olmasını sağlayın. Kamuoyu bilgilendirmelerine şirket dışı sunumlar da dahildir. Daha fazla bilgi için CPS-201 e bakın. Ticari veya mali kayıtlarımız ya da denetleme işlerimizle ilgili herhangi bir endişeniz varsa veya başkalarının böyle endişeleri olduğunu öğrenirseniz yöneticiniz, Finans organizasyonu, Şirket İçi Denetim, Hukuk Departmanı veya Etik Ofisi ile konuşmalısınız. CPS-011 İç Kontrol CPS-020 Önemli Bilgilerin ve Mali Bilgilerin Yatırım Topluluğuna ve Halka Dürüst Bir Şekilde Açıklanması CPS-201 Bilgilerin Açıklanması CPS-730 Yolsuzlukla Mücadele Yasalarına Uyum CRX-011 Uluslararası Danışmanlar 18
Eğitimlere Katılıyoruz Eğitimimiz, iş ortamımızdaki gerçek durumlara dayanan örneklerle çalışanların değerlerimizi uygulamayı öğrenmesine yardımcı olacak şekilde tasarlanmıştır. Etik Farkındalık Eğitimi, tüm çalışanlar, danışmanlar ve Yönetim Kurulu tarafından her yıl alınmalıdır. İş Ahlakı Uyumluluk Eğitimi, belirli uyumluluk gereklilikleri konusunda çalışanları eğitmektedir ve her dersin hedef kitlesi genellikle göreve özgüdür. Etkin uygulama için denetimler yapılır ve belirlenen tarihler arasında eğitiminizi almanız gerekir. Eğitim bizi etik karar almayı gerektiren durumları tanımamız ve bu durumlarda yapmamız gerekenleri uygulamamız için hazırlar. Etik Farkındalık Eğitimi, etiğin yaptığımız işin nasıl bir parçası olduğu hakkında konuşmamıza olanak tanır. Dersler, bu Kuraldaki konulara ilişkin kavrayışımızı geliştirir ve bize, eğitimi nasıl uygulamaya dökeceğimizi öğretir. Eğitim, hem Lockheed Martin hem de her bir çalışan için uyumluluk ihlallerinin sonuçlarını ele alır. Derslerimiz, etiğin yaptığımız işin ayrılmaz bir parçası olmasını sağlamaya yardımcı olur. CPS-001 Etik ve İş Ahlakı 19
Güvenlik İlkesine Bağlıyız Dünyanın her yerinde personelimizi, faaliyetlerimizi ve varlıklarımızı koruyoruz. İş yerimizdeki çalışan güvenliğine yönelik tehditleri azaltmak için önlem alıyoruz. Bize emanet edilen tüm gizli materyalleri ve diğer bilgileri gereken şekilde koruyoruz. Müşteri ve ulusal güvenlik politikası gerekliliklerine uyuyor ve bunları geliştirmeye çalışıyoruz. Özel karşı istihbarat ve iç tehdit tespit programlarını uyguluyoruz. Kapsamlı ve tarafsız bir güvenlik incelemesi süreci kullanıyoruz. Bağlılığımız çalışanlarımızın, müşterilerimizin ve iş ortaklarımızın güvenliğini destekler. Güvenlik ilkesine uymak Şirketimiz, müşterilerimiz, ulusal güvenlik ve küresel denge için faydalıdır. Güvenlik gerekliliklerine bağlı kalmak taahhütlerimizi gerçekleştirmemize destek olur. Müşterilerimizi, ürün ve hizmetlerimizi güvenlikten taviz vermeden sağlayacağımıza güvenir. CPS-569 Güvenlik CRX-052 Kriz Yönetimi CRX-053 İş Yeri Güvenliği - Tehdit ve Şiddetten Uzak Güvenli ve Saygı Dolu Bir İş Ortamı Sağlamak CRX-055 Yüksek Risk Konumlarına Seyahat veya Atanma CRX-056 Uluslararası Güvenlik İşlemleri CRX-057 LM Güvenlik Prosedürleri 20