TAKAS,SAKLAMA ve OPERASYON İŞLEMLERİ SORU BANKASI DÜZELTME CETVELİ Çözümlü Test -1 9. soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 4) 9. Aşağıdakilerden hangisi Borçlanma Araçları Piyasası takas işlemlerinde netleştirme yapılabilecek pazarlardan biri değildir? A) Kesin Alım Satım Pazarı B) Nitelikli Yatırımcı İhraç Pazarı C) Taahhütlü İşlemler Pazarı D) Repo-Ters Repo Pazarı E) Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı Çözüm: Taahhütlü İşlemler Pazarı ve Uluslararası Tahvil Pazarındaki işlemler hariç Piyasa da gerçekleştirilen işlemlerde net borç veya alacak tutarının hesaplanmasında, menkul kıymet bazında müşteri/portföy ayırımı da gözetilerek üyelerin Piyasada gerçekleştirdikleri işlemlerden kaynaklanan alacak ve borçlarının karşılıklı mahsup edilerek tek bir alacak veya borca dönüştürülerek çok taraflı netleştirme yönteminin uygulanması esastır. Taahhütlü İşlemler Pazarı ve Uluslararası Tahvil Pazarındaki işlemlerin takası işlem bazında gerçekleştirilir. Netleştirme yapılmaz. 13. soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 5) 13. Borçlanma Araçları Piyasasında yurtdışı sermaye piyasası araçları takas işlemlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Takas, Takasbank tarafından belirlenen muhabir banka nezdinde ilgili üye hesapları kullanılarak teslim karşılığı ödeme prensibine göre gerçekleşir. B) İşleme taraf olan iki üye arasında kıymet tanımı, valör, döviz birimi bazında ikili netleştirme yapılır. C) Takas yükümlülüklerinin sonlandırılacağı saatin belirlenmesine ilişkin olarak Türkiye de geçerli saat dilimi esas alınır. D) Netleştirme sonucunda oluşan talimatlar Takasbank tarafından muhabir bankaya gönderilir. E) Üyelerin muhabir banka nezdinde hesap açmaları ve bu hesapları Takasbank a yazılı olarak bildirilmeleri zorunludur. Çözüm: Takas, ilgili pazarlara ait işlemler birleştirilerek yapılan ikili netleştirme sürecinin sonucunda oluşturulan takas talimatları doğrultusunda Takasbank tarafından belirlenen muhabir banka nezdinde ilgili üye hesapları kullanılarak teslim karşılığı ödeme prensibine göre gerçekleşir. İşleme taraf olan iki üye arasında kıymet tanımı, valör, döviz birimi bazında ikili netleştirme yapılır. Netleştirme sonucunda oluşan talimatlar Takasbank tarafından muhabir bankaya gönderilir. Üyelerin muhabir banka nezdinde hesap açmaları ve bu hesapları Takasbank a yazılı olarak bildirilmeleri zorunludur. Hesap numarasına ilişkin değişiklikler için işlem tarihinden en az 2 iş günü öncesinde Takasbank a yazılı olarak bildirilmesi gerekir. Takas yükümlülüklerinin sonlandırılacağı saatin belirlenmesine ilişkin olarak ilgili ülkede geçerli saat dilimi esas alınır. 14. Sorunun çözümü aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 5) Çözüm: Temerrüde düşen üyeye, yerine getirilmeyen yükümlülük tutarının; BİAŞ Repo Ters Repo Pazarı, TCMB Bankalararası Para Piyasası nda veya Takasbank Para Piyasası nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanının belirlenen katsayılar esas alınarak hesaplanacak tutarı kadar temerrüt faizi uygulanır. 16. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 6) 16. Borçlanma Araçları Piyasası nda işlem gören kıymetlerin teminatlandırılmasında aşağıdaki yöntemlerden hangisi kullanılabilmektedir? A) Nakit Akım Teminatlandırma Yöntemi B) Nakit Akım Teminatlandırma Yöntemi ve BISTECH Marjin Yöntemi C) SPAN Yöntemi D) BISTECH Marjin Yöntemi ve SPAN Yöntemi E) BISTECH Marjin Yöntemi Çözüm: Takasbank, Borçlanma Araçları Piyasası nda işlem gören kıymetlerin teminatlandırılmasında Nakit Akım Teminatlandırma Yöntemini ve/veya BISTECH Marjin Yöntemini kullanır. 19. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 7) 19. Borçlanma Araçları Piyasasında teminat yatırma veya çekme işlemlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Teminat bazında yatırma son saati 17:30 dur. B) Teminat olarak kabul edilebilecek varlıklara ilişkin yatırma, çekme işlemleri üye ekranlarından, web servis aracılığıyla ve Takasbank a verilecek olan yazılı talimat ile yapılabilir. C) Teminat yatırma çekme işlemleri üye serbest hesaplardan veya hesaplarına elektronik virman yapılması suretiyle gerçekleştirilir. D) Bulundurulması gereken teminat tutarlarının çekilmesine izin verilmez. E) Teminat tamamlama yükümlülüğü bulunan hesaplardan teminat çekme işlemi gerçekleştirilmez. Çözüm: Borçlanma Araçları Piyasasında teminat bazında yatırma son saati 18:15dir. Cevap A Çözümlü Test -2 3. Sorunun çözümü aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 11) Çözüm: Yönetim Kurulu en az 7, en fazla 11 kişiden oluşur. Genel Müdür Yönetim Kurulunun doğal üyesidir. Yönetim Kurulunun bir üyesi, Kurul tarafından Kurul temsilcisi olarak, bir üye Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğindeki elektronik kayıt kuruluşu olarak faaliyet gösterilebilmesini teminen Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca İç Ticaret Genel Müdürlüğü personeli arasından atanır. Yönetim Kurulu Başkanı, Kurulu temsil eden üyedir. Yönetim Kurulu üyelerinin yükseköğrenim kurumlarının dört yıllık bölümlerinden mezun tercihen işletme, iktisat, maliye, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, hukuk, mühendislik, sermaye piyasaları veya bankacılık alanlarında lisans veya lisansüstü öğrenim görmüş olmaları gerekir. Yönetim Kurulu üyelerinin
en az üçte birinin ekonomi, finans veya sermaye piyasaları alanında on yıllık mesleki deneyime sahip olması zorunludur. Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği uyarınca atanacak Yönetim Kurulu üyesinin söz konusu Yönetmelikte yer alan şartları sağlaması yeterlidir. Yönetim Kurulu üyeleri en fazla 3 yıl için seçilirler. 24. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 19) 24. Borçlanma Araçları Piyasasında EMKT işlemlerine ilişkin olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) TETS üyesi olan aracı kurumlar Takasbank nezdindeki hesaplarından TCMB, TCMB nezdinde hesabı bulunan başka bir banka veya MKK nezdindeki hesaplara kıymet transferi gerçekleştirebilirler. B) TETS üyesi olmayan aracı kurumlar TCMB katılımcısı bir banka ile ödeme karşılığı teslim ilkesi çerçevesinde kıymet alış/satış işlemi yapabilirler. C) TETS üyesi olan aracı kurumlar TCMB katılımcısı bir banka ile ödeme karşılığı teslim ilkesi çerçevesinde kıymet alış/satış işlemi yapabilirler. D) Bankalar, Takasbank nezdindeki hesaplarından TCMB veya MKK nezdindeki kendi hesaplarına kıymet transferi gerçekleştirebilirler. E) TCMB tarafından belirlenen ödeme karşılığı teslim işlemleri çerçevesinde yapılacak nakit aktarımları Takasbank tarafından belirlenen EFT son çıkış saatine kadar gerçekleştirilebilir. Çözüm: Borçlanma Araçları Piyasasında TETS üyesi olmayan aracı kurumlar sadece Takasbank nezdindeki hesaplarından TCMB, TCMB nezdinde hesabı bulunan başka bir banka veya MKK nezdindeki hesaplara kıymet transferi gerçekleştirebilirler. TCMB katılımcısı bir banka ile ödeme karşılığı teslim ilkesi çerçevesinde kıymet alış/satış işlemi yapamazlar. Çözümlü Test -3 14. soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 25) 14. Borçlanma Araçları Piyasasında prensip olarak vadesine kaç günden daha uzun süre kalan Pay Senedi Repo Pazarı nda yapılan işlemlerin vadesi kırılabilir? A) 20 B) 15 C) 10 D) 5 E) 3 Çözüm: Gerek repo yapan gerekse ters repo yapan taraflardan herhangi birinin yazılı olarak bildirimde bulunması kaydıyla vadesine 15 günden daha uzun süre kalan Pay Senedi Repo Pazarı nda yapılan işlemlerin vadesi kırılabilir. Çözümlü Test -4 3. Sorunun çözümü aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 29) Çözüm: Yönetim Kurulu üyelerinin yükseköğrenim kurumlarının dört yıllık bölümlerinden mezun tercihen işletme, iktisat, maliye, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, hukuk, mühendislik, sermaye piyasaları veya bankacılık alanlarında lisans veya lisansüstü öğrenim görmüş olmaları gerekir. Yönetim Kurulu üyelerinin en az üçte birinin ekonomi, finans veya sermaye piyasaları alanında on yıllık mesleki deneyime sahip olması zorunludur. 13. soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 33) 13. Borçlanma Araçları Piyasasında yükümlülüklerin yerine getirilmesinde kullanılacak hesaplara ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Kıymet takas işlemlerinde Takasbank nezdinde, DİBS türü sermaye piyasası araçları için Üye Serbest Hesabı açılır. B) Üyelerin takasa konu işlemlerinden doğan hak ve yükümlülükleri Takasbank tarafından belirlenen hesaplar üzerinden hesaben sonuçlandırılır. C) Pay Senedi Repo Pazarı nakit borçlar için Üye Pay Senedi Repo Takas Borcu Hesabı açılır. D) Takasbank ın MKT hizmeti vermediği pazarlara ait nakit borçlar için NCCP Pazarlar Nakit Borç Kapatma Hesabı açılır. E) Piyasa da gerçekleştirilen işlemlere ilişkin yükümlülükler takas tarihinde, ilgili nakit/menkul kıymet takas hesapları kullanılarak yerine getirilir. Çözüm: Kıymet takas işlemlerinde Takasbank nezdinde, DİBS türü sermaye piyasası araçları için 501/701 nolu Serbest Depo hesabı açılır. Cevap A 24. soru iptal edilmiştir (Sayfa 36) 24. BİST Pay Piyasasında takas üyelik başvurusu kabul edilen yatırım kuruluşunun üyelik teminatını ne kadarlık bir süre içinde yatırması gerekir? A) 15 gün B) 1 ay C) 3 ay D) 10 gün E) 45 gün Çözüm: Üyelik başvurusu kabul edilen yatırım kuruluşunun Takasbank nezdinde faaliyetlerine başlayabilmesi için üyelik başvurusunun uygun görüldüğünün tebliğinden itibaren 1 ay içerisinde; a) Üyelik giriş ücretini yatırması, b) Üyelik teminatını yatırması, c) Garanti Fonu katkı payını yatırması, d) Takasbank sistemi üzerinde Üye adına işlem yapacak olan personeli yetkilendirmesi gerekir. Çözümlü Test -5 2. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 37) 2. Borçlanma Araçları Piyasasında döviz nakit takası işlemlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Nakit yükümlülükleri Takasbank ın muhabir bankaları nezdindeki hesapları aracılığı ile sonuçlandırılır. B) Nakit alacaklar, üyelerin Takasbank a bildirmiş olduğu muhabir bankaları nezdindeki hesaplarına aktarılır. C) Borçlu üye, valör tarihinde borçlu olduğu tutarı Takasbank ın muhabir hesabına göndermekle yükümlüdür. D) Piyasada işlem yapan üyeler, nakit yükümlülüklerini TL cinsinden netleştirilmiş tutarlar üzerinden yerine getirirler. E) Üyeler, işlem yaptıkları döviz cinsine göre nakit alacaklarının gönderilmesini istedikleri muhabir banka ve hesap numarasını yazılı olarak Takasbank a iletmek zorundadır. Çözüm: Borçlanma Araçları Piyasasında işlem yapan üyeler, nakit yükümlülüklerini ilgili döviz cinsinden netleştirilmiş tutarlar üzerinden yerine getirirler. Cevap D
10. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 40) 10. Borçlanma Araçları Piyasasında temerrüt faizi hesaplamasında repo-ters repo pazarı kupon geri ödemeleri yükümlülükleri için valör tarihinden sonra yerine getirilmesi durumunda uygulanacak katsayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 0, 50 B) 3 C) 1 D) 0,25 E) 2 Çözüm: Borçlanma Araçları Piyasasında temerrüt faizi hesaplamasında repo-ters repo pazarı kupon geri ödemeleri yükümlülükleri için valör tarihinden sonra yerine getirilmesi durumunda uygulanacak katsayı 3 dür. 15. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 42) 15. BİST Pay Piyasası nda temerrüt matrahı menkul kıymet yükümlülükleri için ne şekilde hesaplanır? A) Gecikmeli olarak kapatılan menkul kıymet adedi ile BİAŞ Repo Ters Repo Pazarı, TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanın çarpılması ile bulunan tutar. B) Gecikmeli olarak kapatılan menkul kıymet adedi ile işlem günü günlük ağırlıklı ortalama fiyatın çarpılması ile bulunan tutar. C) Gecikmeli olarak kapatılan menkul kıymet adedi ile Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranın çarpılması ile bulunan tutar. D) Gecikmeli olarak kapatılan menkul kıymet adedi ile BİAŞ Repo Ters Repo Pazarı veya Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanın çarpılması ile bulunan tutar. E) Gecikmeli olarak kapatılan menkul kıymet adedi ile TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanın çarpılması ile bulunan tutar. Çözüm: Temerrüt matrahı; nakit yükümlülükler için gecikmeli olarak kapatılan tutar olup, menkul kıymet yükümlülükleri için gecikmeli olarak kapatılan menkul kıymet adedi ile işlem günü günlük ağırlıklı ortalama fiyatın çarpılması ile bulunan tutardır. 17. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 42) 17. Borçlanma Araçları Piyasasında garanti fonuna mal edilecek zararın fon büyüklüğünün % kaçını aşması muhtemel görüldüğünde, üyelerden taahhüt ettikleri ilave katkı paylarını yatırmaları talep edilebilir? A) 80 B) 75 C) 25 D) 60 E) 50 Çözüm: Borçlanma Araçları Piyasasında garanti fonuna mal edilecek zararın fon büyüklüğünün %50 sini aşması muhtemel görüldüğünde, üyelerden taahhüt ettikleri ilave katkı paylarını yatırmaları talep edilebilir. 23. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 44) 23. Borçlanma Araçları Piyasası'nda Takasbank tarafından üyeye temerrüt halini sona erdirmesi için en fazla ne zamana kadar süre verilebilir? A) Temerrüte düştüğü gün saat 16.45 B) Temerrüt tarihini takip eden 2. iş günü saat 16:00 C) Temerrüt tarihini takip eden iş günü saat 11:00 D) Temerrüt tarihini takip eden 3. iş günü saat 16:00 E) Temerrüte düştüğü gün saat 14:30 Çözüm: Takasbank tarafından üyeye temerrüt halini sona erdirmesi için en fazla temerrüt tarihini takip eden iş günü saat 11:00 a kadar süre verilebilir Çözümlü Test -6 6. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 48) 6. Borçlanma Araçları Piyasası'nda temerrüt faizi hesaplamasında TL nakit yükümlülükler için saat 17:01-17:30 arasında yerine getirilmesi durumunda uygulanacak katsayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 1 B) 0,50 C) 1,50 D) 2 E) 0,25 Çözüm: Borçlanma Araçları Piyasasında temerrüt faizi hesaplamasında TL nakit yükümlülükler için saat 17:01-17:30 arasında yerine getirilmesi durumunda uygulanacak katsayı 0,50 dir. 18. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 52) 18. Aşağıdakilerden hangisi Pay Piyasası temerrüt esaslarından biri değildir? A)Temerrüt cezası hesaplamasında, Borsa İstanbul Repo-Ters Repo Pazarı veya TCMB Bankalararası Para Piyasası nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en düşük olanı esas alınır. B) Kıymet yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde MKK nezdindeki takas havuz hesabına aktarıldığı saat borç kapatma saati olarak esas alınır. C) Nakit yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde üyenin ilgili nakit borç kapatma hesabına aktarım saati dikkate alınır. D) Belirlenen süre sonuna kadar temerrüt halinin sona erdirilmemesi halinde emrin gerçekleştirilebilmesi için takas borcu karşılığı bloke edilen alacaklarının yanı sıra üyenin işlem teminatı ve garanti fonu katkı payı tutarları kullanılabilir. E) Takas tarihinde belirlenen son saatten sonra ancak aynı gün yerine getirilen yükümlülükler için temerrüt faizi 1 gün üzerinden hesaplanır. Çözüm: Temerrüt cezası hesaplamasında BİAŞ Repo Ters Repo Pazarı, TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanı esas alınır. Cevap A
23. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 53) 23. MKT işlemlerine taraf olacak MKT üyelerinin Takasbank a sunabilecekleri teminatlar arasında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? A) Devlet İç Borçlanma Senedi B) Yatırım Fonu Katılma Belgesi C) Borsalarda işlem gören standartta altın D) Teminat Mektubu E) Mevduat Çözüm: MKT işlemlerine taraf olacak MKT üyelerinin Takasbank a sunabilecekleri teminatlar aşağıda belirtilmiştir: - Nakit (Türk Lirası/Konvertibl döviz), - Devlet İç Borçlanma Senedi, - Pay Senedi, - Teminat Mektubu, - Yatırım Fonu Katılma Belgesi, - T.C. Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen Euro Tahvil, - T.C. Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Anonim Şirketi tarafından ihraç edilen kira sertifikaları, - Borsalarda işlem gören standartta altın, - İpotek teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlığa dayalı menkul kıymetler. 24. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 54) 25. BİST Borçlanma Araçları Piyasasında transfer işlemlerine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Üyeler, Takasbank nezdinde saklama hesaplarında bulunan kıymetleri kendi hesapları arasında veya başka bir üye hesabına transfer edebilirler. B) Sistem üzerinden gerçekleştirilen transfer işlemleri alıcı tarafından reddedilemez ancak yeni bir transfer emri ile iade edilebilir. C) Özel Sektör Borçlanma Araçları transfer hizmeti TCMB sistemi ile entegre olarak gerçekleştirilir. D) Transfer işlemlerinde talimatın onaylanarak nakdin/sermaye piyasası aracının karşı üye hesabına geçtiği an talimatın geri alınamaz olduğu andır. E) Üyeler arası transfer işlemleri sistemde serbest ve şartlı virman olmak üzere 2 şekilde gerçekleştirilebilir. Çözüm: BİST Borçlanma Araçları Piyasasında Özel Sektör Borçlanma Araçları transfer hizmeti MKK, EMKT transfer hizmeti ise TCMB sistemi ile entegre olarak gerçekleştirilir. Çözümlü Test -7 3. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 55) 3. Borçlanma Araçları Piyasasında Kollektif Yatırım Kuruluşları şartlı virman talimatı işlemlerinin saat kaça kadar yerine getirilmesi gereklidir? A) 17:30 B) 12:45 C) 17:00 D) 14:00 E) 16:00 Çözüm: Borçlanma Araçları Piyasasında Kollektif Yatırım Kuruluşları şartlı virman talimatı işlemlerinin saat 17:00 a kadar yerine getirilmesi gereklidir. 13. Sorunun çözümü aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 58) Çözüm: İşlem teminatı olarak kabul edilecek değerler aşağıda belirtilenler arasından ilgili piyasalar itibariyle Takasbank tarafından uygun görülenlerdir: - Nakit (Türk Lirası/Konvertibl döviz), - Vadeli mevduat, - Devlet İç Borçlanma Senedi, - Pay Senedi, - Teminat Mektubu, - Yatırım Fonu Katılma Belgesi, - T.C. Hazinesi tarafından ihraç edilen Euro Tahvil, - T.C. Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama A.Ş. tarafından ihraç edilen Kira Sertifikaları, - Borsalarda işlem gören standartta altın, - İpotek teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlığa dayalı menkul kıymetler Cevap D 16. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 59) 16. 08 Kasım 2019 Cuma günü BİST Pay Piyasası nda yapılan işlemlerin takası hangi tarihte yapılır? A) 08 Kasım 2019 B) 09 Kasım 2019 C) 10 Kasım 2019 D) 11 Kasım 2019 E) 12 Kasım 2019 Çözüm: Pay piyasasında yapılan işlemlerin takas günü, işlem gününü takip eden ikinci iş günüdür (T+2). Bu durumda 8 Kasım 2019 de gerçekleşen işlemin takası 12 Kasım Salı günü gerçekleştirilmektedir. 17. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 60) 17. BİST Borçlanma Araçları Piyasasında Takasbank tarafından sunulan saklama hizmetine ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) DİBS saklama hizmetine ilişkin olarak müşteri teminatları dışındaki bakiyeler Takasbank ın TCMB nezdindeki hesabında toplu olarak saklanır. B) Kira sertifikası saklama hizmetine ilişkin olarak Takasbank tarafından gerek görülmesi halinde; MKK nezdinde müşteri alt hesabı açılarak saklama hizmeti verilebilir. C) ÖSBA saklama hizmetine ilişkin olarak MKK nezdinde kaydi olarak ihraç edilen ve kolektif yatırım kuruluşları tarafından kesin alışı yapılan ÖSBA lar MKK sisteminde Takasbank üyesi altında ilgili kolektif yatırım kuruluşu adına açılan hesaplarda izlenir. D) Üyeler, Takasbank nezdindeki saklama hesapları üzerinde gerçekleştirilen işlemler ile bakiyelerini anlık olarak sorgulayabilirler. E) T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilmiş olan ve Takasbank nezdinde saklamada bulunan kuponlu menkul kıymetleri ayrıştırmak talepleri Takasbank tarafından görevlendirilecek bir yetkili kuruluş tarafından gerçekleştirilir. Çözüm: T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilmiş olan ve Takasbank nezdinde saklamada bulunan kuponlu menkul kıymetleri ayrıştırmak veya ayrıştırılmış menkul kıymetleri
birleştirmek isteyen aracı kurumlar ve kolektif yatırım kuruluşlarının yazılı talepleri, TCMB tarafından belirlenen uygulama esasları çerçevesinde Takasbank tarafından gerçekleştirilir. Çözümlü Test -8 10. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 67) 10. Borçlanma Araçları Piyasası'nda merkezi karşı taraf ve/veya takas hizmeti karşılığında teminat olarak kabul edilebilecek kıymetlerin teminat değerlerinin hesaplanmasında DİBS için kullanılan katsayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 100 B) 88 C) 92 D) 91 E) 83 Çözüm: Borçlanma Araçları Piyasası'nda teminat olarak kabul edilebilecek kıymetlerin teminat değerlerinin hesaplanmasında kullanılan katsayı tablosu şu şekildedir: Teminat Çeşidi Değerleme Katsayıları Türk Lirası 1,00 Döviz (USD) 0,92 Döviz (EUR) 0,93 Devlet İç Borçlanma Senetleri 0,91 T.C. Hazinesi Dış Borçlanma Araçları 0,83 T.C. Hazine Varlık Kiralama A.Ş. Tarafından İhraç Edilen TL Cinsi Kira Sertifikaları (Sukuk) 0,88 Pay (BİST-30 İçerisinden) 0,76 Pay (BIST-30/BIST-100 Arasından) 0,70 Hisse Senedi Şemsiye Fonu Payları 0,82 Borçlanma Araçları Şemsiye Fonu Payları 0,88 Borsalarda İşlem Gören Standartta Altın 0,83 İpotek teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlığa dayalı menkul kıymetler %91 Cevap D 24. Sorunun çözümü aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 73) Çözüm: İşlem teminatı olarak kabul edilebilecek nakit dışı kıymetlerin teminat değerlerinin hesaplanmasında aşağıdaki değerleme katsayıları esas alınır. Değerleme katsayıları yılda bir kez gözden geçirilir. Nakit Nakit Dışı Teminat Çeşidi Değerleme Katsayıları Nakit Türk Lirası 1,00 Nakit Dışı Döviz (USD) 0,92 Nakit Dışı Döviz (EUR) 0,93 Nakit Dışı Devlet İç Borçlanma Senetleri 0,91 Nakit Dışı T.C. Hazine Varlık Kiralama A.Ş. Tarafından İhraç Edilen TL Cinsi Kira Sertifikaları (Sukuk) 0,88 Nakit Dışı Pay (BİST-30 İçerisinden) 0,76 Nakit Dışı Pay (BIST-30/BIST-100 Arasından) 0,70 Nakit Dışı Hisse Senedi Şemsiye Fonu Payları 0,82 Nakit Dışı Borçlanma Araçları Şemsiye Fonu Payları 0,88 Nakit Dışı Borsalarda İşlem Gören Standartta Altın 0,83 Nakit Dışı İpotek teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, varlık teminatlı menkul kıymetler ve varlığa dayalı menkul kıymetler 0,91 Çözümlü Test -9 24. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 87) 24. Borçlanma Araçları Piyasasında kıymet temerrüdüne ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğru değildir? A) Takas işlemlerinde, kıymet teslimle yükümlü üyenin temerrüdü durumunda, alacaklı üyeye Takasbank tarafından takasa konu kıymetin teslimatı esastır. B) Takasbank tarafından teslimi gereken kıymetin Piyasa dan kıymet temerrüdünü takip eden işgünü içerisinde temin edilememesi durumunda, alacaklıya teslim edilemeyen kıymet miktarının bedeli ödenir. C) Ödenecek bedelin hesaplanmasında, temerrüde konu kıymetin ödeme gününden önceki üç işlem gününde oluşmuş ağırlıklı ortalama fiyatı esas alınır. D) Kıymet alacaklıya, teslimatın tamamı gerçekleştirilene veya nakit ödeme ile kıymet borcu tasfiye edilene kadar geçecek süre için, teslim edilemeyen kısma ilişkin olarak, tahsil edilen temerrüt faizi tutarının üçte ikisi (2/3) kadar ödeme yapılır. E) Kıymet alacaklısının alacağının Takasbank tarafından nakit olarak ödenmesi halinde kıymet borçlusunun borcu da nakde dönüşmüş olur. Çözüm: Takasbank tarafından teslimi gereken kıymetin piyasadan kıymet temerrüdünü takip eden işgünü içerisinde temin edilememesi durumunda, alacaklıya teslim edilemeyen kıymet miktarının bedeli ödenir. Ödenecek bedelin hesaplanmasında, temerrüde konu kıymetin ödeme gününden bir önceki işlem gününde oluşmuş ağırlıklı ortalama fiyatı esas alınır. Deneme Testi -1 25. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 96) 25. Borçlanma Araçları Piyasasında Kıymet takas işlemlerinde Takasbank ın MKT hizmeti vermediği ters repo kıymetlerinin bloke edilebilmesi için Takasbank nezdinde açılan depo hesabı aşağıdakilerden hangisidir? A) Borsadışı Ters Repo Teminat Deposu B) Borsa İçi Ters Repo Teminat Deposu C) Repo Emanet Bloke Deposu D) Ters Repo Emanet Bloke Deposu E) Serbest Portföy Deposu Deneme Testi -2 14. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 305) 14. Borçlanma Araçları Piyasasında temerrüt faizi hesaplamasında TL ve USD kıymet yükümlülükler için saat 17.31 den sonra aynı gün valörüyle yerine getirilmesi durumunda uygulanacak katsayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 1 B)3 C) 1,50 D) 0,25 E) 0,50
20. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 100) 20. Borçlanma Araçları Piyasası'nda temerrüde düşen üye nedeniyle kendisine ödeme veya teslim yapılamayan üyeye gecikilen günler karşılığı olarak, ne kadar mağduriyet ödemesi yapılır? A) Borsa nezdinde kamu menkul kıymetlerinin işlem gördüğü repo-ters repo pazarlarında, TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan 1 gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranından yüksek olanı esas alınarak hesaplanan tutar kadar, B) Temerrüde düşen üyeden tahsil olunan temerrüt faizinin 2/3'ü kadar, C) Temerrüde düşen üyeden tahsil olunan temerrüt faizinin 2 katı kadar, D) Takasbank Para Piyasasında oluşan 1 gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranının 2 katı esas alınarak hesaplanan tutar kadar, E) Borsa nezdinde kamu menkul kıymetlerinin işlem gördüğü repo-ters repo pazarlarında, TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan 1 gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranından yüksek olanının 2 katı esas alınarak hesaplanan tutar kadar. 23. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 100) 23. Borçlanma Araçları Piyasası'nda Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı Kupon Geri Ödemelerine ilişkin yükümlülüklerin 16:46-17:00 saatleri arasnda yerine getirilmesi durumunda temerrüt faizi hesaplamasında kullanılacak katsayı kaçtır? A) 3 B) 1 C) 0,50 D) 0,25 E) 0,05 Deneme Testi -3 21. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 104) 21. Borçlanma Araçları Piyasası'nda Kıymet takas işlemlerinde Takasbank ın MKT hizmeti verdiği kıymetlere ait pay repo borçları için MKK nezdinde açılan hesap aşağıdakilerden hangisidir? A) Repo Bloke Depo B) STİP Kıymet Takas C) Üye Pay Senedi Repo Takas Borcu D) Repo Takas Havuz E) Serbest Portföy Deposu Deneme Testi -4 2. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 106) 2. Borçlanma Araçları Piyasası'nda yapılan işlemlerin düzeltilmesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Piyasada yapılan işlemlere ilişkin hatalı portföy/müşteri hesabına ait düzeltme işlemlerine ilişkin talep üye tarafından Takasbank a yazılı olarak bildirilir. B) Yatırım fonu/yatırım ortaklığı/müşteri hesabına gerçekleşen işlemler portföy işlemi olarak düzeltilir. C) İşlem düzeltmeleri seans saatleri içinde gerçekleştirilebilir. D) Taahhütlü İşlemler Pazarı ve repo pazarları dışında yapılan işlemlerde netleştirme sonrası sözleşme düzeltilmesine izin verilir. E) Emir üzerinde yer alan işlem hesabı ve müşteri hesap no alanlarında yapılan düzeltme sonrası, müşteri kategorisi hesap türüne bağlı olarak otomatik olarak güncellenir. Deneme Testi -5 7. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 111) 7. Borçlanma Araçları Piyasasında garanti fonuna ilişkin olarak Üyeler temerrüt yönetimi çerçevesinde kullanılmış olan yatırılmış garanti fonu katkı payı tutarlarını, kaç iş günü içerisinde tekrar yatırmakla yükümlüdürler? A) 5 B) 7 C) 15 D) 10 E) 3 15. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 112) 15. BİST Pay Piyasası'nda temerrüt faizi ne şekilde hesaplanır? A) Yerine getirilmeyen yükümlülük tutarının; BİAŞ Repo Ters Repo Pazarı, TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanı esas alınarak hesaplanacak tutarı kadar temerrüt faizi uygulanır. B) Yerine getirilmeyen yükümlülük tutarının; BİAŞ Repo Ters Repo Pazarı, TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en düşük olanı esas alınarak hesaplanacak tutarı kadar temerrüt faizi uygulanır. C) Yerine getirilmeyen yükümlülük tutarının; TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanı esas alınarak hesaplanacak tutarı kadar temerrüt faizi uygulanır. D) Yerine getirilmeyen yükümlülük tutarının; BİAŞ Repo Ters Repo Pazarı, TCMB Bankalararası Para Piyasasında veya Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en düşük olanı esas alınarak hesaplanacak tutarı kadar temerrüt faizi uygulanır. E) Yerine getirilmeyen yükümlülük tutarının; Takasbank Para Piyasasında oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranı esas alınarak hesaplanacak tutarı kadar temerrüt faizi uygulanır. 16. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 113) 16. Borçlanma Araçları Piyasasında temerrüt faizi hesaplamasında Repo-Ters Repo Pazarı ve Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı Kupon Geri Ödemeleri için valör tarihinden sonra yerine getirilmesi durumunda uygulanacak katsayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 1 B) 1,50 C) 0,25 D) 3 E) 0,50 Deneme Testi -6 2. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 115) 2. Borçlanma Araçları Piyasasında teminat çekme son saati aşağıdakilerden hangisidir? A) 18:15 B) 15:30 C) 17:00 D) 14:00 E) 16:30 5. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 115) 5. Merkezi Takas Kuruluşlarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Genel Yönetmeliğe göre MTK ların yönetim kuruluna ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Genel Müdür Yönetim Kurulunun doğal üyesidir. B) Yönetim Kurulu en az 7, en fazla 11 kişiden oluşur. C) Yönetim Kurulu üyeleri en fazla 3 yıl için seçilirler. D) Süresi biten üyenin tekrar seçilmesi mümkün değildir. E) Yönetim Kurulu üyelerinin yükseköğrenim kurumlarının dört yıllık bölümlerinden mezun tercihen işletme, iktisat, maliye, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, hukuk, mühendislik, sermaye piyasaları veya bankacılık alanlarında lisans veya lisansüstü öğrenim görmüş olmaları gerekir.
9. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 116) 9. Borçlanma Araçları Piyasasında işlem teminatı olarak kabul edilebilecek varlıkların teminat kompozisyon limitlerine ilişkin, T.C. Hazinesi Dış Borçlanma Araçlarının üst grup limit yüzdesi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) 100 B) 90 C) 80 D) 75 E) 50 Deneme Testi -7 2. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 120) 2. BİST Pay Piyasası'nda 07 Kasım Cuma günü yapılan işlemlerin takası hangi tarihte yapılır? A) 07 Kasım B) 08 Kasım C) 09 Kasım D) 10 Kasım E) 11 Kasım 12. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 121) 12. Borçlanma Araçları Piyasası'nda hesap taşımaya ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Devralacak bir üye bulunamaması sebebiyle taşınamayan hesaplardaki pozisyonların tasfiyesi sonrasında oluşacak teminat bakiyesi iade olunmaz. B) Pozisyon hesaplarında izlenen pozisyonlar ve bu pozisyonlarla ilişkili teminatlar, devreden ve devralan MKT üyelerinin talimatıyla Takasbank tarafından MKT üyeleri arasında taşınabilir. C) Çoklu pozisyon hesaplarının taşınabilmesi için, hesaplarda pozisyonu bulunan tüm müşterilerin talimatı gereklidir. D) Taşınması için müşterilerce talimat verilen çoklu pozisyon hesapları ile ilişkili teminatlar üyenin talimatı ile taşınır. E) Hesap taşıma işlemi yapılması durumunda aktarılan hesaplarda yer alan teminatlar, faaliyetleri kısıtlanan veya üyeliği sona erdirilen üye nezdindeki kayıtlarla Takasbank kayıtları arasında mutabakat sağlanana kadar çekilemez. Deneme Testi -8 3. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 125) 3. Borçlanma Araçları Piyasası'nda temerrüt faizi hesaplamasında kıymet yükümlülükleri için saat 16:46-17:00 arasında yerine getirilmesi durumunda uygulanacak katsayı aşağıdakilerden hangisidir? A) 1 B) 0,50 C) 0,01 D) 0,25 E) 0,05 Deneme Testi -9 11. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 120) 11. Borçlanma Araçları Piyasasında Taahhütlü İşlemler Pazarında işlem görecek kira sertifikalarının bloke edilebilmesi için kullanılan hesap aşağıdakilerden hangisidir? A) STİP Bloke Takas Deposu B STİP Kıymet Takas Hesabı C) Repo Takas Havuz Hesabı D) Üye Serbest Hesabı E) Serbest Portföy Deposu Deneme Testi -10 3. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 134) 3. Borçlanma Araçları Piyasası'nda vade kırımı için en az kaç iş günü önceden bildirimde bulunulması gerekir? A) 5 B) 3 C) 4 D) 7 E) 10 7. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 134) 7. Borçlanma Araçları Piyasası'nda EMKT aracılığı ile menkul kıymet aktarım işlemleri saat kaça kadar gerçekleştirilebilir? A) 16:30 B) 17:00 C) 17:30 D) 14:30 E) 17:15 12. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 136) 12. Borçlanma Araçları Piyasası'nda teminat olarak kabul edilebilecek kıymetlerden borsalarda işlem gören standartta altın için teminat değerinin hesaplanmasında uygulanacak katsayı yüzdesi aşağıdakilerden hangisidir? A) 100 B) 88 C) 83 D) 90 E) 93 24. Soru aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. (Sayfa 137) 24. Borçlanma Araçları Piyasası'nda üyeler, Takasbank nezdindeki saklama hesaplarında bulunan borçlanma araçlarını başka bir hesaba serbest virman talimatı ile saat kaça kadar aktarabilirler? A) 19:00 B) 14:30 C) 18:00 D) 16.30 E) 21:00