Coca-Cola İçecek Anonim Şirketi Tarihli Ara Dönem Konsolide Mali Tablolar ve Dipnotları
Coca - Cola İçecek Anonim Şirketi İÇİNDEKİLER Sayfa Ara Dönem Konsolide Bilanço 1-2 Ara Dönem Konsolide Gelir Tablosu 3 Ara Dönem Konsolide Öz Sermaye Değişim Tablosu 4 Ara Dönem Konsolide Mali Tablolara İlişkin Açıklayıcı Notlar 5-43
Tarihi İtibariyle Ara Dönem Konsolide Bilanço VARLIKLAR Dipnot Referansları Bağımsız Denetimden Geçmemiş Geçmiş 31 Aralık Cari/Dönen Varlıklar 611.732 316.609 Hazır Değerler 4 138.849 44.136 Menkul Kıymetler (net) 5 5.418 4.415 Ticari Alacaklar (net) 7 238.407 116.988 Finansal Kiralama Alacakları (net) 8 - - İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) 9 4.619 4.436 Diğer Alacaklar (net) 10 50.681 9.595 Canlı Varlıklar (net) 11 - - Stoklar (net) 12 157.497 112.835 Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar (net) 13 - - Ertelenen Vergi Varlıkları 14 - - Diğer Cari/Dönen Varlıklar 15 16.261 24.204 Cari Olmayan/Duran Varlıklar 1.036.378 899.285 Ticari Alacaklar (net) 7 - - Finansal Kiralama Alacakları (net) 8 - - İlişkili Taraflardan Alacaklar (net) 9 - - Diğer Alacaklar (net) 10 - - Finansal Varlıklar (net) 16 2.575 2.643 Pozitif/Negatif Şerefiye (net) 17 41.203 36.928 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller (net) 18 - - Maddi Varlıklar (net) 19 687.149 594.730 Maddi Olmayan Varlıklar (net) 20 287.642 249.983 Ertelenen Vergi Varlıkları 14 - - Diğer Cari Olmayan/Duran Varlıklar 15 17.809 15.001 Toplam Varlıklar 1.648.110 1.215.894 İlişikteki 5 ile 43 üncü sayfalar arasında yer alan muhasebe politikaları ve açıklayıcı notlar, bu konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. (1)
Tarihi İtibariyle Ara Dönem Konsolide Bilanço YÜKÜMLÜLÜKLER Dipnot Referansları Bağımsız Denetimden Geçmemiş Geçmiş 31 Aralık Kısa Vadeli Yükümlülükler 549.464 451.073 Finansal Borçlar (net) 6 268.265 320.498 Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları (net) 6 5.881 9.576 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) 8 66 1.231 Diğer Finansal Yükümlülükler (net) 10 - - Ticari Borçlar (net) 7 110.462 45.855 İlişkili Taraflara Borçlar (net) 9 37.358 34.197 Alınan Avanslar 21 775 - Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakediş Bedelleri (net) 13 - - Borç Karşılıkları 23 21.711 12.074 Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 14 - - Diğer Yükümlülükler (net) 10 104.946 27.642 Uzun Vadeli Yükümlülükler 195.142 44.226 Finansal Borçlar (net) 6 174.607 8.722 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (net) 8 402 - Diğer Finansal Yükümlülükler (net) 10 - - Ticari Borçlar (net) 7 - - İlişkili Taraflara Borçlar (net) 9 - - Alınan Avanslar 21 - - Borç Karşılıkları 23 19.798 17.153 Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 14 335 18.351 Diğer Yükümlülükler (net) 10 - - ANA ORTAKLIK DIŞI PAYLAR 24 67.695 54.347 ÖZSERMAYE 835.809 666.248 Sermaye 25 249.589 249.589 Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi 25 - (57.821) Sermaye Yedekleri 161.698 161.698 Hisse Senedi İhraç Primleri 25 170.257 170.257 Hisse Senedi İptal Karları - - Yeniden Değerleme Fonu - - Finansal Varlıklar Değer Artış Fonu - - Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları 26-27-28 (8.559) (8.559) Kar Yedekleri 26-27-28 100.944 51.741 Yasal Yedekler 63.844 46.930 Statü Yedekleri - - Olağanüstü Yedekler 37.100 4.811 Özel Yedekler - - Sermayeye Eklenecek İştirak Hisseleri ve Gayrimenkul Satış Kazançları - - Yabancı Para Çevrim Farkları 2 38.289 - Net Dönem Karı 96.656 87.282 Geçmiş Yıl Karları 26-27-28 188.633 173.759 Toplam Özsermaye ve Yükümlülükler 1.648.110 1.215.894 İlişikteki 5 ile 43 üncü sayfalar arasında yer alan muhasebe politikaları ve açıklayıcı notlar, bu konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. (2)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait Ara Dönem Konsolide Gelir Tablosu Dipnot Referansları Bağımsız Denetimden Bağımsız Denetimden Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Geçmemiş Geçmiş Geçmiş 1 Temmuz - 1 Ocak- 1 Temmuz - 1 Ocak- Esas Faaliyet Gelirleri Satış Gelirleri (net) 36 1.363.238 593.412 936.696 396.494 Satışların Maliyeti (-) 36 (917.398) (396.428) (646.440) (270.070) Hizmet Gelirleri (net) - - - - Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler (net) - - - - Brüt Esas Faaliyet Karı 445.840 196.984 290.256 126.424 Faaliyet Giderleri (-) 37 (265.449) (98.205) (181.480) (68.821) Net Esas Faaliyet Karı 180.391 98.779 108.776 57.603 Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar 38 73.396 38.978 10.644 (930) Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) 38 (69.352) (36.747) (7.960) (86) Finansman (Giderleri) / Gelirleri 39 (74.565) 19.665 (9.947) (3.156) Faaliyet Karı 109.870 120.675 101.513 53.431 Net Parasal Pozisyon Karı - - - - Ana Ortaklık Dışı Kar 24 (4.180) (3.133) - - Vergi Öncesi Kar 105.690 117.542 101.513 53.431 Vergiler 40 (9.034) (12.444) (20.517) (14.025) Net Dönem Karı 96.656 105.098 80.996 39.406 Hisse Başına Kazanç (tam YTL) 41 0,0039 0,0042 0,0036 0,0018 İlişikteki 5 ile 43 üncü sayfalar arasında yer alan muhasebe politikaları ve açıklayıcı notlar, bu konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. (3)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait Ara Dönem Konsolide Öz Sermaye Değişim Tablosu Sermaye Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Hisse Senedi İhraç Primleri Yabancı Para Çevrim Farkları Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi Yasal ve Olağanüstü Yedekler, Geçmiş Yıl ve Net Dönem Karı Öz Sermaye Toplamı 31 Aralık 2004 bakiyeleri 223.681 (8.559) - - - 304.010 519.132 Sermaye artırımı -Birikmiş kar 120 - - - - (120) - Ödenen temettü - - - - - (78.390) (78.390) Karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi - - - - (57.821) - (57.821) Net dönem karı - - - - - 80.996 80.996 bakiyeleri 223.801 (8.559) - - (57.821) 306.496 463.917 31 Aralık bakiyeleri 249.589 (8.559) 170.257 - (57.821) 312.782 666.248 Ödenen temettü - - - - - (47.501) (47.501) Yabancı para çevrim farkları - - - 38.289 - - 38.289 Karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi - - - 57.821-57.821 Bağlı ortaklık bünyesinde tutulan Şirket hisselerinin satışından elde edilen gelir - - - - - 24.296 24.296 Net dönem karı - - - - - 96.656 96.656 bakiyeleri 249.589 (8.559) 170.257 38.289-386.233 835.809 İlişikteki 5 ile 43 üncü sayfalar arasında yer alan muhasebe politikaları ve açıklayıcı notlar, bu konsolide mali tabloların tamamlayıcı parçalarıdır. (4)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait Ara Dönem Konsolide Mali Tablolara İlişkin Açıklayıcı Notlar 1. ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Genel Coca-Cola İçecek Anonim Şirketi ( CCİ - Şirket ), bağlı ortaklıklarından Coca-Cola Satış ve Dağıtım Anonim Şirketi ( CCSD ) ile birlikte, Türkiye nin alkolsüz içecek şişeleyen ve dağıtan en büyük şirketlerindendir. Şirket in tek faaliyet alanı alkolsüz içeceklerin üretimi, satışı ve dağıtımıdır. Şirket, ortağı bulunan The Coca- Cola Company ( TCCC ) ve The Coca-Cola Export Corporation ( TCCEC ) ile imzalamış olduğu şişeleme ve dağıtım sözleşmeleri neticesinde TCCC adına tescilli Coca-Cola, Coca-Cola light, Fanta, Sprite, Cappy, Sen Sun, Powerade, Burn, Turkuaz ve Doğazen markalı içeceklerin TCCC nin onayladığı kutu ve şişelerde Türkiye de üretim, şişeleme, dağıtım ve satışında tek yetkilidir. Söz konusu şişeleme ve dağıtım sözleşmelerinin süresi yılında yapılan yenilenmelerle 30 Haziran 2016 tarihinde sona erecektir. Şirket, Schweppes Holdings Limited ile imzalanan şişeleme ve dağıtım sözleşmesi çerçevesinde Schweppes markalı ürünlerin Türkiye de şişeleme ve dağıtımı konusunda da tek yetkilidir. Söz konusu sözleşmenin süresi 30 Haziran 2016 tarihinde sona erecektir. Ayrıca Şirket, Beverage Partners Worldwide (Europe) ile imzalamış olduğu şişeleme ve dağıtım sözleşmeleri çerçevesinde Nestea ve Nescafe Xpress ürünlerinin 30 Haziran 2009 tarihine kadar şişeleme ve dağıtımı konusunda Türkiye deki tek yetkili konumundadır. Şirket merkezinin adresi Esenşehir Mah. Erzincan Cad. No:36 Ümraniye 34776 İstanbul, Türkiye dir. CCİ nin bir diğer bağlı ortaklığı Efes Sınai Yatırım Holding A.Ş. ( Efes Sınai ) ise Kazakistan, Azerbeycan, Ürdün ve Kızgızistan da TCCC adına tescilli markalara sahip içeceklerin, TCCC nin onayladığı kutu ve şişelerde üretimi, şişelenmesi, dağıtımı ve satışı ile Efes ürünlerinin dağıtımı ile iştigal etmektedir. CCİ nin 16 Mart tarihinde satın aldığı bağlı ortaklığı Mahmudiye Kaynak Suyu Limited Şirketi ( Mahmudiye ) ise Türkiye de Doğazen markası ile doğal kaynak suyu şişelemesi ve satışı ile iştigal etmektedir. Grup, Şirket ve bağlı ortaklıklarından oluşmaktadır. Grup un konsolide mali tabloları, Mali İşler Direktörü tarafından 10 Kasım tarihinde yayınlanmak üzere onaylanmıştır. Genel Kurul yasal mali tabloları yayınlanmasının ardından değişiklikler yapma yetkisine sahiptir. Şirket in Hissedarları ve 31 Aralık tarihleri itibariyle Şirket in ortaklık yapısı ve ortakların payları aşağıda özetlendiği gibidir: 31 Aralık Tutar Oran Tutar Oran Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş. 102.047 %40,89 102.047 %40,89 The Coca-Cola Export Corporation 51.114 %20,48 89.514 %35,86 Efes Pazarlama Dağıtım Ticaret A.Ş. 25.788 %10,33 25.788 %10,33 Özgörkey Holding A.Ş. 12.771 %5,12 19.695 %7,89 Coca-Cola Satış ve Dağıtım A.Ş. - - 12.534 %5,01 Diğer 11 %0,00 11 %0,00 Halka açık kısım 57.858 %23,18 - - 249.589 %100,00 249.589 %100,00 Enflasyon düzeltme etkisi (8.559) - (8.559) - 241.030 241.030 (5)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 1. ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) Bağlı Ortaklıklar ve Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüs ve 31 Aralık tarihleri itibariyle konsolidasyon kapsamına alınan bağlı ortaklıklar ve hisse oranları aşağıda sunulduğu gibidir: Kurulduğu Ülke Başlıca Faaliyetler İştirak ve Oy Hakkı 31 Aralık CCSD Türkiye CCİ ürünlerinin satışı ve dağıtımı %99,96 %99,96 Mahmudiye Türkiye Kaynak suyu dolumu ve satışı %99,99 - Efes Sınai Türkiye Grup un yurtdışı içecek faaliyetlerini yöneten Holding şirketi %87,63 %87,63 CCİ, Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş. ( Anadolu Efes Şirket hissedarı ) nin sahibi olduğu, Efes Sınai ye ait hisselerin %51,87 lik kısmını 14 Kasım tarihinde 196.045 YTL karşılığında satın almıştır. Söz konusu işlemi müteakiben CCİ, Efes Sınai nin sermayesinin geriye kalan %48,13 ünü temsil eden hisseleri satın almak amacıyla Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ) ndan 3 Aralık tarihinde almış olduğu onay ile 5 Aralık tarihi ile 19 Aralık tarihleri arasında geçerli olan zorunlu çağrı için duyuruda bulunmuştur. Yapılan zorunlu çağrı neticesinde CCİ, Efes Sınai nin %35,76 lık hissesini 135.185 YTL karşılığında satın almıştır. Bu işlemler sonucunda CCİ, Efes Sınai nin %87,63 ünü temsil eden hisseleri toplam 331.230 YTL karşılığında satın alarak, söz konusu şirketin ana hissedarı konumuna gelmiştir. Efes Sınai, 13 Aralık 1993 tarihinde kurulmuş olup, hisseleri halen İstanbul ve Londra Menkul Kıymetler Borsaları nda işlem görmektedir. CCİ nin bağlı ortaklığı olan Mahmudiye 16 Haziran 2004 tarihinde faaliyete başlamıştır. CCİ, Mahmudiye nin %99,99 luk hissesini 16 Mart tarihinde 10.940 YTL karşılığında satın almıştır. CCİ nin, yılında hisselerinin %87,63 ünü satın aldığı Efes Sınai yoluyla dolaylı olarak oy hakkı bulunan ve konsolidasyon kapsamında olan bağlı ortaklıklar, müşterek yönetime tabi teşebbüs ve nihai hisse oranları ise aşağıdaki gibidir: Bağlı Ortaklıklar Yer Ana Faaliyet Konusu Şirket in Nihai Oran Şirket in Nihai Oran ve Oy Hakkı ve Oy Hakkı 31 Aralık J.V. Coca-Cola Almaty Bottlers Limited Liability Partnership ( Almaty CC ) Azerbaijan Coca-Cola Bottlers LLC ( Azerbaijan CC ) Coca-Cola Bishkek Bottlers Closed Joint Stock Company ( Bishkek CC ) Kazakistan Azerbaycan Kırgızistan Coca-Cola ürünlerinin üretimi, şişelenmesi, dağıtımı ve satışı ile Efes ürünlerinin dağıtımı %76,67 %76,71 Coca-Cola ürünlerinin üretimi, şişelenmesi, dağıtımı ve satışı %78,78 %78,78 Coca-Cola ürünlerinin üretimi, şişelenmesi, dağıtımı ve satışı ile Efes ürünlerinin dağıtımı %78,87 %78,87 Efes Invest Holland BV ( Efes Invest Holland ) Hollanda Holding Şirketi %87,63 %87,63 Tonus Closed Joint Stock Co. ( Tonus ) Kazakistan Holding Şirketi %80,74 %81,45 The Coca-Cola Bottling Company of Jordan Ltd. ( CCBCJ ) Efes Sınai Dış Ticaret A. Ş. ( Efes Sınai Dış Ticaret ) Ürdün Türkiye Coca-Cola ürünlerinin üretimi, şişelenmesi, dağıtımı ve satışı %78,87 %78,87 Tuzla Serbest Bölge de dış ticaret şirketidir %86,75 %86,75 (6)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 1. ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) Bağlı Ortaklıklar ve Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüs (devamı) Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüs Yer Ana Faaliyet Konusu Şirket in Nihai Oran Şirket in Nihai Oran ve Oy Hakkı ve Oy Hakkı 31 Aralık The Coca-Cola Bottling of Iraq FZCO ( CCBI ) Dubai Holding Şirketi %43,82 %43,82 Yabancı Ülkelerdeki Bağlı Ortaklıkların Çalışma Ortamı ve Ekonomik Koşulları Konsolide edilen bazı bağlı ortaklıkların faaliyetlerine devam ettiği ülkelerde son yıllarda önemli politik ve ekonomik değişimler göze çarpmaktadır. Bu ülkeler gelişmiş piyasa sistemlerine sahip değillerdir ve dolayısıyla bu ülkelerdeki faaliyetler daha gelişmiş piyasalarda olmayan bazı riskler taşımaktadır. Politik, yasal, vergisel ve/veya düzenleyici ortamda süregelen belirsizlikler ve bu faktörlerin herhangi birindeki olumsuz değişiklikler, bağlı ortaklıkların ticari olarak faaliyet göstermelerini önemli ölçüde etkileyebilir. Ortalama Personel Sayısı Kategoriler itibariyle dönem içinde çalışan ortalama personel sayısı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık Mavi yakalı 2.151 1.826 Beyaz yakalı 2.239 2.083 Ortalama çalışan sayısı 4.390 3.909 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR Mali Tabloların Hazırlanma İlkeleri Grup un konsolide mali tabloları, SPK tarafından yayımlanan muhasebe ve raporlama ilkelerine ( SPK Muhasebe Standartları ) uygun olarak tarihi maliyet esasına göre hazırlanmıştır. SPK XI-25 no.lu Sermaye Piyasalarında Muhasebe Standartları tebliğinde kapsamlı bir muhasebe ilkeleri seti yayınlanmıştır. Anılan tebliğde, alternatif olarak Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( IASB ) ve Uluslararası Muhasebe Standartları Komitesi ( IASC ) tarafından çıkarılmış olan muhasebe standartlarının uygulanmasının da, SPK muhasebe standartlarına uyulmuş sayılacağı belirtilmiştir. SPK, 17 Mart tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları na uygun mali tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Konsolide mali tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. CCİ ve Türkiye de faaliyette bulunan bağlı ortaklıkları, muhasebe kayıtlarını ve yasal mali tablolarını SPK tarafından yayımlanan Türkiye de genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Mevzuatı hükümlerine ve Maliye Bakanlığı nca yayımlanan Tek Düzen Hesap Planı gereklerine uygun olarak YTL bazında hazırlamaktadır. Yurtdışı bağlı ortaklıklar ise muhasebe kayıtlarını ve yasal mali tablolarını faaliyette bulundukları ülke kanunlarına ve düzenlemelerine uygun olarak hazırlamaktadırlar. (7)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) İşlevsel ve Raporlama Birimi Şirket in işlevsel ve raporlama para birimi YTL dir. Devlet İstatistik Enstitüsü nün yayınladığı ülke geneli toptan eşya fiyat endeksine göre 31 Aralık 2004 itibariyle üç yıllık kümüle enflasyon %69,7, yıllık enflasyon oranı ise %13,8 dir. Buna bağlı olarak SPK nın 17 Mart tarihli 7642 no lu duyurusuna istinaden söz konusu yeniden ifade etme işleminin uygulanmasını gerektiren objektif koşulların gerçekleşmemiş olması ve SPK nın varolan verilere dayanarak ileride de bu koşulların gerçekleşme emarelerinin büyük ölçüde ortadan kalktığını öngörmesi sebebiyle, mali tablolar en son 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle yeniden ifade etme işlemine tabi tutulmuştur. 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle, YTL nin genel satın alma gücünde oluşan değişikliklerin mali tablolar üzerindeki etkisinin giderilmesi Uluslararası Muhasebe Standardı (UMS) Madde 29 Hiperenflasyonist Ekonomilerde Finansal Raporlama uyarınca yapılmıştır. Yukarıda belirtilen düzeltme işleminin ana esasları aşağıdaki gibidir : - tarihli konsolide bilançoda yer alan parasal olmayan varlık, yükümlülükler ve sermaye dahil öz sermaye kalemleri, 31 Aralık 2004 tarihine kadar olan girişlerin 31 Aralık 2004 tarihine kadar endekslenmesi, bu tarihten sonra oluşan girişlerin ise nominal değerlerden taşınmasıyla hesaplanmıştır. - 31 Aralık 2004 tarihine kadar yeniden ifade edilen maddi ve maddi olmayan varlıkların brüt defter değerleri ve 1 Ocak tarihinden sonra yapılan girişlerin nominal değerlerinin toplamı üzerinden hesaplanan amortisman ve itfa giderleri ve bu varlıkların satışından kaynaklanan kar/zarar tutarları dışında tarihinde sona eren ara hesap dönemine ait gelir tablosu hesapları tarihsel değerlerinden ifade edilmiştir. Geçmiş dönemlerde, bilanço ve gelir tablosundaki kalemlerin genel fiyat endeksi ve ilgili katsayılar kullanılarak cari değerlerine getirilmesi Şirket in bu aktif ve pasifleri konsolide bilançoda gösterildiği değerlerinden nakde çevirebileceği anlamına gelmez. Benzer olarak, bu durum Şirket in sermayesinde ortaya çıkan değer artışının da ortaklarına dağıtılabileceği anlamına gelmemektedir. Bağlı Ortaklıkların ve Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüsün İşlevsel Para Birimleri 31 Aralık Ulusal Para Birimi İşlevsel Para Birimi Ulusal Para Birimi İşlevsel Para Birimi CCSD Yeni Türk Lirası Yeni Türk Lirası Yeni Türk Lirası Yeni Türk Lirası Mahmudiye Yeni Türk Lirası Yeni Türk Lirası - - Efes Sınai Yeni Türk Lirası Amerikan Doları Yeni Türk Lirası Amerikan Doları Azerbaijan CC Manat Amerikan Doları Manat Amerikan Doları Almaty CC Kazak Tengesi Amerikan Doları Kazak Tengesi Amerikan Doları Bishkek CC Som Amerikan Doları Som Amerikan Doları Efes Invest Holland Euro Amerikan Doları Euro Amerikan Doları Tonus Kazak Tengesi Amerikan Doları Kazak Tengesi Amerikan Doları Efes Sınai Dış Ticaret Yeni Türk Lirası Amerikan Doları Yeni Türk Lirası Amerikan Doları CCBCJ Ürdün Dinarı Amerikan Doları Ürdün Dinarı Amerikan Doları CCBI Dirhem Amerikan Doları Dirhem Amerikan Doları (8)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Bağlı Ortaklıkların ve Müşterek Yönetime Tabi Teşebbüsün İşlevsel Para Birimleri (devamı) Yabancı ülkelerdeki bağlı ortaklıkların uluslararası yapısı ve bu şirketlerin işlemlerini Amerikan Doları ( USD ) ağırlıklı gerçekleştirmeleri, bu şirketlerin değerleme para birimini USD olarak belirlemelerine neden olmuştur. Konsolide edilen yabancı bağlı ortaklıkların çoğu ve müşterek yönetime tabi teşebbüs; finansal, ekonomik ve organizasyon olarak bağımsız olduklarından yabancı kuruluşlar olarak nitelendirilmektedirler. Konsolide mali tablolar oluşturulurken, işlevsel ve raporlama para birimi USD olan Efes Sınai nin konsolide bilanço kalemlerinin Şirket in işlevsel ve raporlama para birimi olan YTL ye çevrilmesinde bilanço tarihinde geçerli Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası nın açıkladığı resmi döviz alış kuru olan, 1 USD=1,4971 YTL (31 Aralık ; 1 USD=1,3418 YTL) kuru kullanılmıştır. Konsolide gelir tablosunun çevriminde ise tarihine kadar geçen dokuz aylık dönemde oluşan ortalama kur olan 1 USD=1,4232 YTL (1 Ocak - ; 1 USD=1,3371) esas alınmıştır. Netleştirme / Mahsup Finansal varlık ve yükümlülükler, netleştirmeye yönelik yasal bir hakka ve yaptırım gücüne sahip olunması ve söz konusu varlık ve yükümlülükleri net bazda tahsil etme/ödeme veya eş zamanlı sonuçlandırma niyetinin olması durumunda bilançoda netleştirilerek gösterilmektedir. 31 Aralık Mali Tablolarında Yapılan Sınıflandırmalar yılı mali tablolarıyla uyumlu olması açısından 31 Aralık tarihi itibariyle hazırlanmış konsolide bilançosunda bir takım sınıflandırma değişiklikleri yapılmıştır. Cari dönem ile karşılaştırmalı olması açısından 10.150 YTL tutarındaki depozitolar ve avanslar ticari borçlar hesabından, 1.401 YTL tutarındaki borç ve gider tahakkukları ise kısa vadeli borç karşılıkları hesabından diğer yükümlülükler hesabına sınıflandırılmışlardır. Ayrıca, 1.458 YTL tutarındaki personele borçlar diğer yükümlülükler hesabından ilişkili taraflardan alacaklar ve borçlar hesabı altına sınıflandırılmıştır. 31 Aralık yılı mali tablolarında diğer cari/dönen varlıklar hesabı altında peşin ödenen giderler olarak görülen 8.086 YTL tutarındaki reklam ve teşvik malzemeleri, cari dönemde envanter hesabının altına sınıflandırılmıştır. 31 Aralık tarihli bilançoda diğer alacaklar hesabı altında gösterilen 20.737 YTL tutarındaki peşin ödenen vergiler ise cari dönemde diğer dönen varlıklar hesabına sınıflandırılmıştır. Uygulanan Konsolidasyon Esasları Konsolide mali tablolar CCİ nin ve bağlı ortaklıklarının ve 31 Aralık tarihleri itibariyle düzenlenen mali tablolarını içermektedir. Bağlı ortaklıklar, kontrolün Grup a transfer olduğu tarihten itibaren konsolide edilmekte ve kontrolün Grup tan çıktığı tarihte konsolide edilen bağlı ortaklıklar arasından çıkarılmaktadır. Grup un konsolide mali tabloları, CCİ ve kontrolü altında olan şirketleri içermektedir. Bu kontrol normal şartlarda eğer Grup bir şirketin sermayesi üzerindeki oy hakkının doğrudan ya da dolaylı olarak %50 sinden fazlasına sahipse ve bir şirketin operasyonlarından kar sağlamak için finansman ve faaliyet politikalarını yönlendirebiliyorsa bulunmaktadır. Azınlık hak sahiplerine atfedilen öz sermaye ve net kar sırasıyla konsolide bilanço ve konsolide gelir tablosunda ayrı olarak gösterilir. Grup şirketleri arasındaki bakiyeler ve işlemler, şirketler arası karlar ile gerçekleşmemiş karlar ve zararlar dahil olmak üzere elimine edilmiştir. Konsolide mali tablolar benzer durumlardaki işlemler ve olaylar için uygulanan benzer muhasebe prensipleri kullanılarak hazırlanmıştır. Şirket in, %99,96 oranında bağlı ortaklığı konumunda bulunan CCSD nin %0,04 oranındaki azınlık hisseleri ile %99,99 oranında bağlı ortaklığı konumunda olan Mahmudiye nin %0,01 oranındaki azınlık hisseleri, konsolide mali tablolar açısından önem arz etmemesinden dolayı, ana ortaklık dışı payların içerisinde muhasebeleştirilmemiştir. (9)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Uygulanan Konsolidasyon Esasları (devamı) Grup un, satılmaya hazır finansal varlıklar içerisinde sınıflandırdığı iştirakleri ise öz sermaye yöntemine göre muhasebeleştirilmiştir. Bu iştirakler konsolide bilançoda, maliyetlerine Grup un iştiraklerin net varlıklarındaki payına alım sonrası değişikliklerin eklenmesi ve herhangi bir değer düşüklüğü karşılığının düşülmesiyle gösterilmektedir. Konsolide gelir tablosu Grup un iştiraklerinin faaliyet sonuçlarındaki payını yansıtmaktadır. Grup Yapısındaki Değişiklikler Şirket satın almaları için satın alma metodu uygulanmaktadır. Yıl içinde alınan ya da satılan bağlı ortaklıklar konsolide mali tablolara alındıkları tarihten itibaren ya da satıldıkları tarihe kadar dahil edilmişlerdir. Not 1 de detayları ile açıklandığı üzere yılı Mart ayında alımı gerçekleştirilen Mahmudiye nin konsolidasyonu için 3 numaralı Uluslararası Finansal Raporlama Standardı ( UFRS ) İşletme Birleşmeleri kapsamında söz konusu şirketin makul değer esasına göre mali tabloları oluşturulmuş ve buna göre hesaplanan net varlık değeri ile CCİ nin alım maliyeti arasındaki 882 YTL tutarındaki fark konsolide gelir tablosunda, Diğer Faaliyetlerden Gelirler ve Karlar hesabı altında negatif şerefiye olarak sınıflandırılmıştır. Bu kapsamda Mahmudiye nin mali tablolarında yer alan maddi varlıkların makul değer esasına göre değerlendirilme işleminin yanısıra su kaynaklarını temsil eden maddi olmayan varlıkların değer tespiti de gerçekleştirilmiş ve konsolide bilançoda 9.991 YTL tutarında su kaynaklarını temsil eden maddi olmayan varlıklar yaratılmıştır. Sözkonusu su kaynakları 6 adet olup, bunlardan memba suyu kaynağı olan 1 tanesi CCİ ye ait özel mülkiyetli arsa üzerinde olduğundan ruhsata tabi değildir ve ekonomik ömrü 40 yıl olarak belirlenerek amortismana tabi tutulmuştur. Ruhsata tabi diğer 5 kaynağın suyu ise orman arazisinden alındığı için bu kaynaklar Devlet Su İşleri nden 10 yıllığına kiralanmış ve ruhsat sürelerinin bitimine kadar kalan aylar ekonomik ömürleri olarak belirlenerek amortismana tabi tutulmuşlardır. Satın alma işlemi 16 Mart tarihinde gerçekleştiğinden Mahmudiye nin sadece 17 Mart tarihinden tarihine kadar oluşan faaliyet sonuçları cari dönem konsolide gelir tablosuna dahil edilmiştir. Mahmudiye nin söz konusu dönemdeki net dönem karı 130 YTL dir. Şirket in yılı Mart ayında hisselerinin %99,99 unu satın aldığı Mahmudiye nin satın alındığı tarih itibariyle net varlıklarının rayiç değeri aşağıdaki gibidir: Rayiç Değeri Defter Değeri Ticari alacaklar 60 60 Diğer dönen varlıklar 236 236 Maddi varlıklar 6.050 2.969 Maddi olmayan varlıklar 9.992 1 Finansal borçlar (589) (589) Ticari borçlar (99) (99) Diğer yükümlülükler (1.225) (1.225) Ertelenen vergi yükümlülüğü (2.603) - Net varlıkların değeri 11.822 1.353 Satın alınan hisse oranı %99,99 Net varlıkların grup tarafından satın alınan kısmı 11.822 Toplam nakit satın alma maliyeti 10.940 Negatif şerefiye 882 Toplam nakit satın alma maliyeti 10.940 Satın alınan bağlı ortaklıktan elde edilen nakit - Satın almadaki net nakit çıkışı 10.940 (10)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Grup Yapısındaki Değişiklikler (devamı) yılında alımı gerçekleştirilen Efes Sınai nin konsolidasyonu için UFRS Madde 3 İşletme Birleşmeleri kapsamında söz konusu şirketin makul değer esasına göre mali tabloları oluşturulmuş ve buna göre hesaplanan net varlık değeri ile CCİ nin alım maliyeti arasındaki 36.928 YTL tutarındaki pozitif fark 31 Aralık tarihi itibariyle konsolide mali tablolarda şerefiye olarak sınıflandırılmıştır. Konsolidasyon kapsamında, makul değer esasına göre hazırlanmış Efes Sınai mali tablolarında oluşan 243.268 YTL tutarında olan ve Efes Sınai nin bağlı ortaklıklarının Şirket in ortağı olan TCCC ile yapmış oldukları Şişeleme ve Dağıtım Sözleşmeleri ni temsil eden maddi olmayan varlıklar ekonomik ömürlerinin belirsiz olması sebebiyle amortismana tabi olmayıp, olası bir değer düşüklüğü kaybı için değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Efes Sınai nin işlevsel ve raporlama para biriminin USD olması sebebiyle sözkonusu şerefiye ve maddi olmayan varlıklar dönem sonu kuru ile değerlenmiş ve konsolide mali tablolarında sırasıyla 41.203 YTL ve 271.424 YTL olarak yansıtılmıştır. Bu kapsamda yeniden değerlenme neticesinde oluşan 32.431 YTL tutarındaki kur farkı ise özsermaye altında yabancı para çevrim farkı hesabı içerisinde muhasebeleştirilmiştir. Satın alma işlemi 14 Kasım tarihinde gerçekleştiğinden Efes Sınai nin sadece 15 Kasım tarihinden 31 Aralık tarihine kadar oluşan faaliyet sonuçları yılı konsolide gelir tablosuna dahil edilmiştir. Efes Sınai nin söz konusu dönemdeki net dönem karı 7.241 YTL dir. Şirket in yılının son çeyreğinde hisselerinin %87,63 ünü satın aldığı Efes Sınai nin net varlıklarının satın alındıkları tarihteki (Kasım ) döviz alış kuru dikkate alınarak belirlenmiş rayiç değeri aşağıdaki gibidir: Rayiç Değer Defter Değeri Hazır değerler 18.984 18.984 Menkul kıymetler 450 450 Ticari alacaklar 4.441 4.441 İlişkili taraflardan alacaklar 2.995 2.995 Stoklar 12.198 12.198 Diğer dönen varlıklar 6.259 6.259 Finansal varlıklar 2.749 2.749 Maddi varlıklar 106.921 112.516 Maddi olmayan varlıklar 245.610 1.075 Şerefiye 2.057 2.057 Ertelenen vergi varlıkları 3.892 (5.489) Diğer duran varlıklar 295 295 Finansal borçlar (37.581) (37.581) Ticari borçlar (12.781) (12.781) İlişkili taraflara borçlar (4.716) (4.716) Diğer yükümlülükler (5.771) (5.771) Ana ortaklık dışı paylar (10.156) (10.156) Net varlıkların değeri 335.846 87.525 Satın alınan hisse oranı %87,63 Net varlıkların grup tarafından satın alınan kısmı 294.302 Toplam nakit satın alma maliyeti 331.230 Net aktiflerin grup tarafından satın alınan rayiç değeri (294.302) Pozitif şerefiye 36.928 Toplam nakit satın alma maliyeti 331.230 Satın alınan bağlı ortaklıktan elde edilen nakit (18.984) Satın almadaki net nakit çıkışı 312.246 (11)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 2. MALİ TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) Grup Yapısındaki Değişiklikler (devamı) 18 Kasım tarihinde Efes Sınai nin bağlı ortaklığı olan Efes Invest Holland ile TCCC nin dolaylı bir bağlı ortaklığı olan Atlantic Industries arasında, Atlantic Industries in %100 hissesine sahip olduğu ve Ürdün deki Coca-Cola faaliyetlerini münhasıran yürüten CCBCJ nın %90 hisse payını 8.534 YTL karşılığı Efes Invest Holland ın satın almasına yönelik bir Hisse Satın Alma Anlaşması imzalanmıştır. Söz konusu satın alma 29 Aralık tarihi itibariyle gerçekleştiği için CCBCJ nin gelir tablosu yılı konsolide mali tablolarına dahil edilmemiş, sadece 31 Aralık bilançosu konsolidasyona dahil olmuştur. Grup un %100 hissesine sahip olduğu ve 31 Aralık tarihli konsolide mali tablolarda tamamına karşılık ayrılan maliyet değeri ile taşınan Coca-Cola Kuban Bottlers A.O. (Kuban), 25 Nisan tarihli mahkeme kararı ile tasfiye edilmiştir. yılı içerisinde Irak pazarına yönelik olarak yerel bir ortak ile %50-%50 ortaklık şeklinde ve 6.235 YTL sermayeli The Coca-Cola Bottling of Iraq FZCO ( CCBI ) ünvanlı yeni bir şirket kurulmuştur. 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI Hazır Değerler Hazır değerler, kasa ve bankalardaki nakit parayı ve vadeleri bilanço tarihinden önce olan çekleri içermektedir. Nakit benzeri değerler kolayca nakde dönüştürülebilir, vadesi üç ayı geçmeyen ve değer kaybetme riski bulunmayan kısa vadeli yüksek likiditeye sahip yatırımlardır. Menkul Kıymetler Tüm menkul kıymetlerin alımı için ödenen giderler de dahil olmak üzere alımda ödenen ve rayiç değerleri yansıttığı öngörülen elde etme maliyetleri ile kayıtlara alınır. Satılmaya hazır menkul kıymetler olarak sınıflandırılan menkul kıymetlerin ilk kayda alımdan sonra müteakip değerlemesi rayiç değeri üzerinden yapılmaktadır. Satılmaya hazır menkul değerlerin rayiç değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan kar ya da zarar, ilgili varlıklar satılana, nakde dönüşene veya başka bir şekilde elden çıkarılana veya değer düşüklüğüne maruz kalana kadar öz sermaye içinde ayrı bir kalemde gösterilir, bu tarihten sonra ise birikmiş rayiç değer uyarlamaları gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilir. Satılmaya hazır menkul değerler üzerinden efektif faiz metodu kullanılarak hesaplanan faiz tutarı, faiz geliri olarak muhasebeleştirilir. Alınan temettüler ise alındığı tarihte temettü gelirleri içerisinde gösterilir. Mali piyasalarda aktif olarak işlem gören yatırımların rayiç değerleri bilanço tarihindeki menkul kıymet borsası kapanış değeri ile belirlenir. Devlet tahvilleri gibi vade sonuna kadar elde tutulmasına karar verilmiş olan diğer uzun vadeli menkul kıymetler ise satın alım tarihinden sonraki dönemlerde, etkin faiz oranı kullanılarak iskonto edilmiş değerlerinden mali tablolara yansıtılırlar. İskonto edilmiş değer alım sırasında ortaya çıkan iskonto veya ödenen prim gibi faktörler dikkate alınarak hesaplanır. Tüm finansal aktif alım satımları Grup un varlığı almayı veya satmayı taahhüt ettiği tarihte kayıtlara yansıtılır. Ticari Alacaklar Vadeleri, genel olarak 15-65 gün arasında olan ticari alacaklar fatura edilmiş tutarları ile kayda alınır ve bilanço dönemine indirgenmiş değerlerinden şüpheli alacak karşılığı düşülerek taşınmaktadır. Şüpheli alacaklar için alacağın tahsil edilmesi artık olası değilse, karşılık ayrılır. Tahsil edilmesi hiçbir şekilde mümkün olmayan alacaklar ise, bu durum kesinleştiği zaman ilgili hesaplardan silinir. (12)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) Ticari Alacaklar (devamı) Şüpheli alacak karşılığı gider olarak yansıtılmaktadır. Karşılık, Grup yönetimi tarafından tahmin edilen ve ekonomik koşullardan ya da hesabın doğası gereği taşıdığı riskten kaynaklanabilecek olası zararları karşıladığı düşünülen tutardır. Stoklar Stoklar, hasarlı ve yavaş hareket eden stoklara ayrılan karşılık düşüldükten sonra, maliyet veya net gerçekleşebilir değerin düşük olanı üzerinden değerlenmektedir. Net gerçekleşebilir değer, normal koşullarda oluşan piyasa fiyatından ürünün tamamlanma sürecindeki maliyetin ve pazarlama ve dağıtım giderlerinin çıkartılması ile oluşan değerdir. Stok maliyeti, ürünü satışa hazır hale getirmek için katlanılan tüm giderleri içermektedir ve ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi ile hesaplanmaktadır. Maddi Varlıklar Maddi varlıklar, maliyet değerinden birikmiş amortisman düşüldükten ve eğer var ise değer düşüklüğü karşılığı ayrıldıktan sonraki net değerleri ile gösterilmiştir. Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmamıştır. Amortismana tabi tutulan varlıklar, maliyet tutarları üzerinden aşağıda belirtilen tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortismana tabi tutulmuştur. Binalar ve Özel Maliyetler Makine, Tesis ve Cihazlar Döşeme ve Demirbaşlar Taşıtlar Diğer Maddi Varlıklar 25-40 yıl 6-15 yıl 5-10 yıl 5-10 yıl 5-9 - 12 yıl Diğer maddi varlıklar başlıca 9-12 yıl arasında değişen ekonomik ömre sahip olan premiks ve karbondioksit tankları, soğutucular, soğuk içecek satış ekipmanları ile ekonomik ömürleri 5 yıl olan palet, depozitolu şişe ve kasaları içermektedir. Depozitolu şişelerle ilişkili olan depozito yükümlülükleri ilgili hesaplara yansıtılmıştır. Şirket, depozitosuz şişelerde de satış yapmakta olup bu tür satışlar için herhangi bir depozito yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bakım ve onarım giderleri oluştukları dönemde giderleştirilir. Maddi varlıklar hesabı içerisinde aktifleştirilmiş bakım ve onarım gideri bulunmamaktadır. Maddi varlık yatırımları ile ilgili tüm maliyetler ilgili varlık kullanım aşamasına gelene kadar yapılmakta olan yatırımlar hesabında takip edilir ve kullanıma geçtiği tarihten itibaren amortisman hesaplanmaya başlanır. Maddi varlıklar gelişen olaylar veya değişen koşullar doğrultusunda, defter değerleriyle satılamayabileceği ortaya çıktığında değer düşüklüğü karşılığı ayrılmak üzere gözden geçirilirler. Böyle bir belirti olduğu takdirde ve varlıkların defter değeri tahmini elde edilebilir değerini (satılabilir tutar) aştığı takdirde aktifler ve nakit sağlayan birimler tahmini elde edilebilir değerinden gösterilir. Varlıkların elde edilebilir değeri net satış fiyatı veya kullanım değerinden büyük olanıdır. Maddi varlığın kullanım değeri, gelecekte oluşacak tahmini nakit akımlarının ilgili varlığın risklerini ve geçerli piyasa koşullarını yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak günümüz değerine indirgenmesi ile tespit edilir. İlgili varlık eğer tek başına nakit üreten bir birim değilse, bağlı bulunduğu nakit üreten birimin elde edilebilecek değeri tespit edilir. Değer düşüklüğü karşılığı gelir tablosuna yansıtılmaktadır. (13)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) Maddi Olmayan Varlıklar Bir işletmenin satın alınmasından bağımsız olarak elde edilen maddi olmayan varlıklar maliyet bedeli üzerinden aktifleştirilmektedirler. Bir işletmenin alınmasının bir parçası olarak elde edilen maddi olmayan varlıklar, ilgili varlığın rayiç bedelinin güvenilir bir şekilde ölçülebildiği durumlarda aktifleştirilir. Geliştirme giderleri dışında, bir işletme içerisinde yaratılmış olan maddi olmayan varlıklar aktifleştirilmemektedir ve harcama yapıldığı yılın karından düşülmektedir. Maddi olmayan varlıklar, doğrusal amortisman yöntemine göre ilgili varlığın tahmini ekonomik ömrü boyunca itfa edilmektedirler. Konsolidasyon kapsamında, makul değer esasına göre hazırlanmış Efes Sınai mali tablolarında oluşan maddi olmayan varlıklar Efes Sınai nin bağlı ortaklıklarının Şirket in ortağı olan TCCC ile yapmış oldukları Şişeleme ve Dağıtım Sözleşmeleri ni temsil etmektedir. Şirket yönetimi şişeleme ve dağıtım sözleşmelerinin süreleri dolduktan sonra da herhangi bir ek maliyet olmaksızın yenilenmesini beklediğinden dolayı bir süre kısıtlamasına gerek görmemiştir. Bu nedenden dolayı sözleşmelerin ekonomik ömürlerinin belirsiz olması sebebiyle, oluşan sözkonusu maddi olmayan varlıklar amortismana tabi tutulmamaktadır. Konsolidasyon kapsamında, makul değer esasına göre hazırlanmış Mahmudiye mali tablolarında oluşan maddi olmayan varlıklar Mahmudiye nin doğal kaynak suyu şişelemesi için kullanmakta olduğu 6 adet su kaynağını temsil etmektedir. Bunlardan memba suyu kaynağı olan 1 tanesi CCİ e ait özel mülkiyetli arsa üzerinde olduğundan ruhsata tabi değildir ve ekonomik ömrü 40 yıl olarak belirlenerek amortismana tabi tutulmuştur. Ruhsata tabi diğer 5 kaynağın suyu ise orman arazisinden alındığı için bu kaynaklar Devlet Su İşleri nden 10 yıllığına kiralanmış ve ruhsat sürelerinin bitimine kadar kalan aylar ekonomik ömürleri olarak belirlenerek amortismana tabi tutulmuşlardır. Maddi olmayan varlıkların taşıdıkları değerlerin gerçekleşmeyeceği durum ve şartlar geçerli ise ilgili varlıklar değer düşüklüğü için gözden geçirilirler. Şerefiye Şerefiye, satın alınan ortaklığın satın alım tarihindeki maliyeti ile net aktiflerinin rayiç bedelleri arasında kalan pozitif farktır. 31 Mart 2004 tarihinden önceki satın alımlarda oluşan şerefiye, gelecekte gerçekleşebilecek ekonomik faydalarla ilgili tahmine bağlı olarak 31 Aralık 2004 tarihine kadar on yılda doğrusal amortisman yöntemine göre itfa edilmiştir. Grup, UFRS 3 çerçevesinde, 31 Mart 2004 tarihinden sonra sona eren ilk yıllık hesap döneminin başından itibaren (1 Ocak ), gerçekleşmiş işlemlerden kaynaklanan şerefiye tutarlarını itfa etmemektedir. Şerefiye tutarı, taşıdığı değerin gerçekleşmeyeceği durum ve şartlarda ve yılda en az bir kere değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir. Finansal Enstrümanların Kayda Alınması ve Kayıttan Çıkarılması Grup, finansal varlık veya finansal yükümlülükleri sadece ve sadece finansal enstrümanın sözleşmesine taraf olduğu takdirde bilançosuna yansıtmaktadır. Grup, finansal varlığı veya finansal varlığın bir kısmını sadece ve sadece söz konusu varlıkların konu olduğu sözleşmeden doğan hakları üzerindeki kontrolünü kaybettiği zaman kayıtlarından çıkartır. Grup, finansal yükümlülüğü sadece sözleşmede tanımlanan yükümlülüğü ortadan kalkar, iptal edilir veya zaman aşımına uğrar ise kayıtlarından çıkartır. (14)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) Finansal Borçlar Bütün finansal borçlar, ilk olarak, maliyet değerleri ile kayıtlara yansıtılmışlardır. İlk kayda alınış tarihinden sonra krediler etkin faiz oranı kullanılarak indirgenmiş değerleri ile gösterilir. İndirgenmiş değer, ihraç giderleri ve iskonto oranı veya ödeme üzerindeki prim dikkate alınarak hesaplanır. İtfa sürecinde veya yükümlülüklerin kayda alınması sırasında ortaya çıkan gelir veya giderler, gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Borçlanma Maliyetleri Borçlanma maliyetleri genel olarak oluştuğu tarihte giderleştirilir. Kiralama İşlemleri (Kiracı Olarak Grup) a) Finansal Kiralama Grup a kiralanan varlığın mülkiyeti ile ilgili bütün risk ve faydaların devrini öngören finansal kiralamalar, kira döneminin başlangıcında finansal kiralama yoluyla elde edilen mülkiyetin rayiç bedeli üzerinden veya daha düşükse, minimum kiralama yükümlülüğünün iskonto edilmiş değeri üzerinden muhasebeleştirilmektedir. Finansal kiralama işleminden kaynaklanan yükümlülük, ödenecek faiz ve anapara borcu olarak ayrıştırılmıştır. Faiz giderleri, sabit faiz oranı üzerinden hesaplanarak ilgili dönemin hesaplarına dahil edilmiştir. Finansal kiralama yoluyla alınan varlıklar, tahmini ekonomik ömürlerine uygun olarak amortismana tabi tutulur. b) Operasyonel Kiralama Kiralanan varlıklarla ilgili bütün risk ve faydaların kiralayana ait olduğu kiralamalar operasyonel kiralamalar olarak sınıflandırılmaktadır. Operasyonel kiralama ödemeleri, kira süresi boyunca doğrusal olarak gelir tablosuyla ilişkilendirilir. Ticari Borçlar Grup un vadeleri genellikle 7-30 gün arasında olan ticari borçları, faturalanmış veya faturalanmamış mal ve hizmet alımları için gelecekte yapılacak ödemelerin rayiç değerini temsil eden tutarlar üzerinden yansıtılmaktadır. Çalışanlara Sağlanan Faydalar Türkiye de kurulu Şirket ler için: a) Tanımlanan Fayda Planı Kıdem tazminatı karşılıkları UMS 19 a- Çalışanlara Sağlanan Faydalar göre bağımsız bir aktüer çalışmasına dayanarak yansıtılmıştır. İlişikteki konsolide mali tablolarda, Grup, kıdem tazminatı karşılığını Projeksiyon Metodu nu kullanarak yansıtmıştır. Profesyonel aktüerler tarafından yapılan değerlendirmelere göre, henüz kayıtlara alınmamış birikmiş aktüer kazanç veya kayıplar kıdem tazminatı yükümlülüğünün %10 unu aşması durumunda gelir veya gider olarak gelir tablosuyla ilişkilendirilmektedir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, bilanço tarihinde geçerli olan devlet tahvilleri faiz oranı ile iskonto edilerek hesaplanmıştır. Aktüer kazanç veya kayıplar personelin ortalama hizmet süresini tamamlamasına kalan yıl dikkate alınarak yansıtılmıştır. (15)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) Çalışanlara Sağlanan Faydalar (devamı) Bilanço tarihleri itibariyle kullanılan temel aktüer varsayımları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık İskonto oranı %12 %16 Öngörülen maaş/tavan artışı %6,175 %10 b) Tanımlanan Katkı Planları Şirket ve yurtiçinde faaliyette bulunan bağlı ortaklıkları, Sosyal Sigortalar Kurumu na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Grup un, bu primleri ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır. Yurtdışında kurulu Bağlı Ortaklıklar için: Grup un Türkiye dışında faaliyet gösteren bağlı ortaklıklarına ait kıdem tazminatıyla ilgili birikmiş bir yükümlülük bulunmamaktadır. Azerbaijan CC, Azerbaycan Cumhuriyeti nin emeklilik ve sosyal sigortalar fonlarına katılmaktadır. Bu katılımlar oluştukları tarihte giderleştirilmektedir. Bishkek CC, çalışanları yararına Kırgız emeklilik, sosyal sigortalar, sağlık sigortası ve işsizlik fonlarına katılımda bulunmaktadır. Bishkek CC nin bu katılımları çalışan maaşlarının yaklaşık olarak %33 ü kadardır ve gerçekleştikleri tarihte giderleştirilmektedir. Bishkek CC nin çalışanlarına emeklilik sonrası yarar sağlamak için başka bir planı veya yükümlülüğü bulunmamaktadır. Almaty CC çalışanlarının emeklilik sonrası yararlarına katılımını temsil eden %21 oranındaki sosyal sigorta vergilerini Kazakistan Hükümeti'ne ödemektedir. Almaty CC ayrıca çalışanlarının maaşlarının %10 unu çalışanların emekli maaşı fonlarına katkı olarak kesmektedir. Kanunlara göre, çalışanlar emeklilik kazançlarından kendileri sorumludur ve Almaty CC nin çalışanlarına emeklilikle ilgili ödeme yapmak için şu anda veya gelecekte bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. Almaty CC nin çalışanlarına emeklilik sonrası yarar sağlamak için başka bir planı ya da yükümlülüğü yoktur. CCBCJ, çalışanlarının yararına sosyal sigortalar fonuna katılımda bulunmaktadır. Bu katılım çalışanların maaşlarının %16,5 i kadardır ve gerçekleştikleri tarihte giderleştirilmektedirler. CCBCJ nin çalışanlarına emeklilik sonrası yarar sağlamak için başka bir planı ya da yükümlülüğü yoktur. Karşılıklar Karşılıklar ancak ve ancak bir işletmenin geçmişten gelen ve halen devam etmekte olan bir yükümlülüğü (yasal ya da yapısal) varsa ve bu yükümlülük sebebiyle Grup a ekonomik çıkar sağlayan kaynakların elden çıkması olasılığı mevcutsa ve gerçekleşecek yükümlülüğün miktarı güvenilir bir şekilde belirlenebiliyorsa kayıtlara alınmaktadır. Paranın zaman içindeki değer kaybı önem kazandığında, karşılıklar ileride oluşması muhtemel giderlerin bilanço tarihindeki indirgenmiş değeriyle yansıtılır. İndirgenmiş değer kullanıldığında zamanın ilerlemesinden dolayı karşılıklarda meydana gelebilecek artışlar faiz gideri olarak kaydedilir. (16)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) Gelirlerin Muhasebeleştirilmesi Satış Gelirleri Gelirler, faaliyetlerinden dolayı Grup a ekonomik fayda sağlanması olasılığı olduğu ve gelirin güvenilir olarak ölçülebilmesinin mümkün olduğu ve satılan ürünlerle ilgili risk ve menfaatlerin alıcıya geçtiği zaman muhasebeleştirilmektedir. Satışlar; satış iskontoları, katma değer vergisi ve satış vergilerinden netleştirilmiş olarak mali tablolara yansıtılmaktadır. İskontolar ve diğer indirimler, satış indirimlerinden ve ürün ile birlikte bedelsiz verilen promosyon malzemesi maliyetlerinden oluşmaktadır. Faiz Gelirleri Faiz gelirleri tahakkuk esasına göre gelir kaydedilmektedir. Kurum Kazancı Üzerinden Hesaplanan Vergiler Vergi karşılığı gideri veya geliri, dönem içerisinde ortaya çıkan kazanç veya zararlar ile alakalı olarak hesaplanan yasal ve ertelenmiş verginin toplamıdır. Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metoduna göre hesaplanmıştır. Ertelenmiş vergi, varlık ve yükümlülüklerin mali tablolarda yansıtılan değerleri ile yasal vergi matrahları arasındaki geçici farkların vergi etkisi olup, finansal raporlama amacıyla dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi varlığı ileride bu zamanlama farklılıklarının kullanılabileceği bir mali kar oluşabileceği ölçüde; tüm indirilebilir geçici farklar, kullanılmayan teşvik tutarları ile geçmiş dönemlere ilişkin taşınan mali zararlar için tanımlanır. Ertelenmiş vergi varlığı her bilanço döneminde gözden geçirilmekte ve ertelenmiş vergi aktifinin ileride kullanılması için yeterli mali karın oluşmasının mümkün olmadığı durumlarda, bilançoda taşınan değeri azaltılmaktadır. Ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğünün hesaplanmasında Grup un bu geçici farkları kullanabileceğini düşündüğü tarihlerde geçerli olacak ve bilanço tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş vergi oranları kullanılmaktadır. Yabancı Para Cinsinden İşlemler Grup içindeki her şirket yabancı para cinsinden yapılan işlemleri ve bakiyelerini kullandığı para birimine çevirirken işlem tarihinde geçerli olan kurları esas almaktadır. Parasal kalemlerin yıl boyunca ilk olarak kayıtlara alındıkları ya da geçmiş mali tablolarda raporlandıkları kurlardan farklı kurlarla ifade edilmesinden veya raporlanmasından doğan kur farkı giderleri veya gelirleri ilgili dönemde gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Kullanılan Tahminler Konsolide mali tabloların hazırlanmasında Grup yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri belirleyen tahminler ve varsayımlar yapması gerekmektedir. Gerçekleşen sonuçlar tahminlerden farklı olabilir. Bu tahminler dönemsel olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve ilgili dönemin faaliyet sonuçlarına yansıtılmaktadır. (17)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) Faaliyetlerin Dönemselliği Alkolsüz içecek tüketimi dönemseldir. Bu da yaz sezonu boyunca daha yüksek talebin olmasıyla ve buna bağlı olarak yılın ilk yarısında amortisman ve faiz gideri gibi sabit maliyetlerden dolayı daha az karlılık ve devir hızıyla sonuçlanmaktadır. tarihinde sona eren dokuz aylık faaliyet sonuçları mali yıl sonunda beklenen sonuçlar için bir gösterge teşkil etmeyebilir. Coğrafi ve İşletme Bölümleri Yönetimsel bazı amaçlarla Grup faaliyetleri iki ana coğrafi bölgeye ayrılmıştır. Bu bölgeler Grup un temel bölüm bilgileri ile ilgili rapor vereceği bölgelere göre belirlenmiştir. İşletme faaliyet konusuyla ilgili sınıflandırma, ikincil bölüm olarak sunulmuştur. Coğrafi ve işletme bölümleri ile ilgili finansal bilgiler Not 33 te sunulmaktadır. Hisse Başına Kar Konsolide gelir tablolarında belirtilen hisse başına kazanç, net karın raporlama dönemleri boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır. Dönem içerisinde içsel kaynaklardan sermaye artırımı yapılması halinde, hisse adedinin ağırlıklı ortalaması hesaplanırken yeni bulunan değerin dönem başı itibariyle de geçerli olduğu kabul edilir. Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar Grup un bilanço tarihindeki durumu hakkında ilave bilgi veren bilanço tarihinden sonraki olaylar (düzeltme gerektiren olaylar) mali tablolarda yansıtılmaktadır. Düzeltme gerektirmeyen olaylar belli bir önem arz ettikleri takdirde dipnotlarda açıklanmaktadır. Şarta Bağlı Yükümlülükler ve Şarta Bağlı Varlıklar Şarta bağlı yükümlülükler, kaynak aktarımını gerektiren durum yüksek bir olasılık taşımıyor ise mali tablolarda yansıtılmayıp dipnotlarda açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ise mali tablolara yansıtılmayıp ekonomik getiri yaratma ihtimali yüksek olduğu takdirde dipnotlarda açıklanır. Finansal Araçlar Finansal Risk Yönetimi Hedefleri ve Politikaları Grup un temel finansal araçları banka kredileri, nakit, kısa vadeli mevduatlar ve menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Söz konusu finansal araçların temel amacı Grup un işletme faaliyetlerini ve yatırımlarını finanse etmektir. Grup un doğrudan işletme faaliyetlerinden kaynaklanan ticari borçlar ve ticari alacaklar gibi diğer finansal araçları da mevcuttur. Grup un finansal araçlarının getirdiği ana riskler faiz riski, likidite riski, yabancı para riski ve kredi riskidir. Grup yönetimi ve yönetim kurulu, aşağıda belirtilen risklerin yönetilmesi hususundaki politikaları incelemekte ve kabul etmektedir. Grup, ayrıca bütün finansal araçlarının pazar değeri riskini de göz önünde bulundurmaktadır. Yabancı Para Riski Grup un yaptığı işlemlerden doğan yabancı para riski vardır. Bu riskler Grup un işlevsel para birimi dışındaki para birimi cinsinden mal alımı ve satımı yapması ve yabancı para cinsinden banka kredisi kullanmasından kaynaklanmaktadır. (18)
Tarihinde Sona Eren Dokuz Aylık Döneme Ait 3. UYGULANAN DEĞERLEME İLKELERİ/MUHASEBE POLİTİKALARI (devamı) Finansal Araçlar (devamı) Likidite Riski Grup, nakit girişlerinin sürekliliğini ve değişkenliğini banka kredileri aracılığıyla sağlamayı amaçlamaktadır. Kredi Riski Grup un önemli ölçüde kredi riski yoğunlaşmasına sebep olabilecek finansal araçları başlıca nakit, menkul kıymetler ve ticari alacaklardan oluşmaktadır. Grup un çeşitli finansal kuruluşlarda nakit ve nakit benzeri değerleri mevcuttur. Grup, söz konusu riski finansal kuruluşlarla yapılan işlemleri sınırlandırarak ve sözkonusu kuruluşların güvenilirliğini sürekli değerlendirerek yönetmektedir. Ticari alacaklardan kaynaklanabilecek kredi riski yüksek müşteri hacmi ve Grup yönetiminin müşterilere uygulanan kredi tutarını sınırlı tutması sebebiyle sınırlıdır. Grup, bayileri dışındaki müşterilerine uygulanan kredi tutarını artırmak için genellikle teminata ihtiyaç duymaktadır. Faiz Oranı Riski Finansal borçlarla ilgili olan faiz oranlarının bir kısmı piyasada geçerli olan faiz oranlarına dayanmaktadır. Bundan dolayı Grup yerli ve uluslararası piyasalarda faiz oranlarındaki değişikliklerden etkilenmektedir. Grup, yabancı para ve faiz oranları risklerini sınırlamak için zaman zaman türev enstrümanlardan faydalanmaktadır. Grup un faiz oranlarındaki değişikliklerden kaynaklanan piyasa riskinden etkilenmesi öncelikli olarak borç yükümlülükleriyle ilişkilidir. Finansal varlık ve yükümlülüklerin faiz oranları ilgili notlarda belirtilmiştir. Türev Enstrümanlar Şirket, finansman faaliyetlerinden kaynaklanan yabancı para ve faiz oranı riskine karşı korunmak için türev enstrümanlar kullanmaktadır. Türev enstrümanları ilk defa mali tablolara alınırken maliyetleri üzerinden kaydedilir. Kayda alınmalarını izleyen dönemlerde rayiç değerleri üzerinden değerlenir. Rayiç Değer Rayiç değer, zorunlu satış veya tasfiye gibi haller dışında, bir finansal aracın cari bir işlemde istekli taraflar arasında alım-satıma konu olan fiyatını ifade eder. Kote edilmiş piyasa fiyatı, şayet varsa, bir finansal aracın makul değerini en iyi yansıtan değerdir. Yabancı para bazlı finansal alacak ve borçlar mali tablo tarihinde geçerli olan kurlar üzerinden değerlendirilmektedir. Grup un finansal araçlarının rayiç değerlerinin tahmininde aşağıda belirtilen yöntemler ve varsayımlar kullanılmıştır: Finansal Varlıklar Bazı finansal varlıkların rayiç değerleri maliyet bedelleri ile finansal tablolarda yer alıp nakit ve nakit benzerleri, bunların üzerindeki faiz tahakkukları ve diğer kısa vadeli finansal varlıkları içermektedir ve kısa vadeli olmalarından dolayı, rayiç değerlerinin taşınan değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. Ticari alacakların reeskont karşılığı ve şüpheli alacaklar karşılığı düşüldükten sonraki taşınan değerlerinin rayiç değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. (19)