DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ TEKSTİL FİZİĞİ DERSİ DOÇ.DR.ÜMİT HALİS ERDOĞAN ARAŞ.GÖR.YASEMİN SEKİ 2012511019 Özge DEMİRKAN 2012511034 Sibel KATIRCI 2012511009 Fulya BAYDAR 2012511026 Murat GÜNEŞ 2012511006 Iraz AYTEKİN 2012511030 Havana HANKULU 2012511038 Derya KESKİN 2012511003 Halise AKGÖZ 2010511058 Dilan ÇOBAN 2010511056 Elif Sedef ÇETİNER
1903, Henry Friedrich Wilhem Siedentopf Richard Adolf Zsigmondy (The Carl Zeiss) 1904, August Köhler ( The Jena Zeiss)
MİKROSKOP PARÇALARI
FLOURESANS MİKROSKOP Cisimlerin kendilerine gelen ışınları ve bu ışınlardakinden farklı dalga boylarını yansıtmaları olayına floresan denir. Belli floresan maddelerin uygun dalga boyundaki ışık altında doku kesitlerinin görüle bilirliğini sağlayan mikroskop. Floresan maddelerin karanlık bir zemin üzerinde parlak ışıklar yaydığı ve insan gözünün görme sınırı altındaki dalga boylu ışınların kullanıldığı mikroskop türüdür. Biyolojik örnekler önceden elde edilmiş özgül antikorlarla boyanarak istenilen yapı görüntülenir. Görüntü elde edebilmek için bu ışınlarla karşılaştığında floresan veren boyalar kullanılır. Aydınlanmasında güçlü kaynaklar kullanan (ultra viole ışınları yayan civa veya xenon yakan arka lambaları)bir mikroskop çeşididir. Parazitoloji ve bakteriyolojide önemli yer tutarlar.
FLOURESANS MİKROSKOP ÖZELLİKLERİ Esnek ve modern görünümü ile tek bir mikroskop ile dört farklı metot da numune inceleme imkanına sahiptir. Faz kontrast gözlemleri için uygulamaların ihtiyaçlarını karşılayan, floresan, polarizasyon, dijital kamera ve CCD adaptörü kolay adapte özelliğine sahiptir. Floresan ve aydınlık alan arasındaki gözlem modunu değiştirebilirsiniz. Floresan cihaz 100w cıva lambası kutusu ile donatılmıştır.
NASIL ÇALIŞIR? Örnekler, flüoresans molekülleri ile işaretlenir. İşaretlenen bu moleküllerin uyarılmasıyla, yayılan ışık, filtreler ile işlenerek, renk ve kontrasta dönüştürülür. Bazı maddeler kısa dalga boyundaki ışığı absorbe ederek uzun dalga boyunda ışık olarak yansıtır. Floresan mikroskoplarda bu özellikten yararlanılarak görüntü elde edilir. Genellikle ultraviyole (360 nm) ya da mavi ışık (400nm) kullanılır. Civa buharlı lambalar, ksenon gaz lambaları kullanılır. Floresan mikroskoplarda, arzu edilen dalga boyundaki yansımanın görüntülenebilmesi için bazı filtreler kullanılır. Işık kaynağının önünde objeye ulaşacak dalga boyunu seçen bir filtre, objektiften sonra kısa dalga boyunun göze ulaşmasını önleyen bir filtre yerleştirilmiştir.
Civa veya ksenon arklı güçlü ışık kaynakları ile mümkün olur. Özel filtreler yardımı ile belli dalga boyunda aydınlatılan doğal yada yapay olarak boyanmış floresan ışık veren maddeler incelenir. Siyah zeminde floresan veren yapılar değerlendirilir.
Genelde reflected- yansıtmalı teknik kullanılır. Civa arklı lambanın belli bir dalga boyundaki ışığı araştırılan doku üzerine yönlendirilir. Bu ışıkta renk veren oto floresan veya boyalı maddeler siyah zeminde flüoresans verir. Burada basit olarak FITC ile işaretli monoklonal antikorlar kullanılabileceği gibi digital fotoğrafı yardımıyla üstü üste bindirilen fotoğraflarla farklı filtre setleri kullanılarak çoklu floresan boyama (FİSH) yapılabilir. Özel florid objektifler kullanılması daha uygundur.
FLOURESANS MIKROSKOP PRENSIBI Bazı maddelerin üzerlerine düşen kısa dalga boylu ışığı soğurup, kendisine özgü daha uzun dalga boyu ışınlar yaymasıdır.
ÇALıŞMA MEKANIZMASı Flouresans olayını geçekleştirmek için, mikroskopta incelenecek cismin, örneğin lifin uyarıcı bir ajanın etkisi altında bırakılarak ışığı yaymasın sağlamak gerekir.
Bunun için genellikle kısa dalga boyuna sahip ışık ışınları olan gözümüzün göremediği, morötesi ışınları kullanılır. Lifler bu ışınlarla aydınlatılır. Lif tarafından soğurulan ışınlar, gözün görebileceği daha uzun dalga boyundaki ışınlar olarak gözümüze yansır.
Ancak ultraviyole ışınları göze etkili olduğundan, filtre edilerek absorbe edilmesi gerekir.
Bir cismin flouresansı, kendi kendine flouresans veya cismin bazı boyalarla boyanması sonucu elde edilen ikincil (sekonder flouresans) ile elde edilir. Böyle normal optik mikroskopla görülemeyen yapının detayını incelemek mümkün olabilir.
NERELERDE KULLANıLıR? Tekstilde, Bazı liflerin ayırt edilmesinde, Bazı lif kısımlarının teşhis edilmesinde, Liflerde bulunan bazı kimyasal maddelerin tespitinde, Zarar görmüş yün liflerinin tesbiti,
Örneğin; Flouresans mikroskopta selüloz çok hafif flouresans vermektedir. Yapısında lignin bulunan bitkisel lifler koyu yeşilimsimavi, Yapısında kütin bulunan bitkisel lifler sarı, Yapısında mumlu maddeler bulunan bitkisel lifler koyu ışıklı mavi renk flouresans gösterirler
Zarar görmüş yün liflerinin teşhisi, Eğer yün lifi bakterilerden zarar görmüş ise; lekeli, benekli Mildiyölerden zarar görmüş ise; sarı flouresans gösterir.
Sekonder flouresansla ise: Yün lifleri %1 lik benzopurpurin 10B ile boyanıp yıkandıktan sonra, flouresans mikroskobunda incelendiğinde; Mekanik zarar görmüş lifler: pembe Alkaliden zarar görmüş lifler: sarı-pembe Asitten zarar görmüş lifler: mavi-pembe flouresans gösterir. Zarar görmemiş lifler ise renksiz kalır.
Sekonder flouresans ile bazı lifleri birbirinden ayırt etmek de mümkündür. Örneğin; Pamuk ve merserize pamuğun ayırt edilmesinde; Lifler eosine 3Y ile boyanıp, flouresans mikroskobunda incelendiğinde, Pamuk hiçbir flouresans göstermez. Merserize pamuk sarı flouresans gösterir
Diğer bir örnek; Pamuk ve ketenin ayırdedilmesinde, Lifler hdroksikinolin ile işleme sokulup, %5 lik sodyum karbonat ile yıkandığında; Pamuk menekşe, Keten kanarya sarısı flouresans gösterir
Kaynakça 1)The Development of Fluorescence Microscopy, Barry R Masters, Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, Massachusetts, USA 2)http://en.wikipedia.org/wiki/Fluorescence_microscope 3)http://www.turkpath.org.tr/files/11_mikroskop_ansiklopedisi_SS 4)http://serc.carleton.edu/microbelife/research_methods/microscopy/fluromic.html 5)http://www.utoledo.edu/corelabs/amic/fluorescence.html 6)://www.microscopyu.com/tutorials/java/fluorescence/excitationbalancer 7)http://www.iscopecorp.com/media/catalog/product/f/l/fluorescence-microscope_3_1_2_1.jpg 8)http://borgenproject.org/300-microscope-reaches-developing-countries/ 9)http://www.fen.bilkent.edu.tr/~physics/news/masters/ELS_Hist_Fl_Micro.pdf http://www.zeiss.de/c1256b5e0047ff3f/?open http://www.microscopy.olympus.eu/microscopes/about_microscopy_7436.htm http://olympusmicro.com/primer/anatomy/anatomy.html Mikroskop ansiklopedisi