DERS PROGRAMININ UYGULANMA ESASLARI I. GİRİŞ Eğitim, Kosova nın toplumsal, siyasi ve ekonomik gelişmesinin etki alanını temsil eder. Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (EBTB) savaşın bitiminden sonra başlayan, en gelişmiş uluslar arası standartlar düzeyinde bir okulun yaratılması fikrini, bütün çalışma sahalarında çok yönlü ve pratik adımlar atarak gerçekleştiriyor. Kosova toplumunun kalkınması ve gelişmesi için tarihi öneme haiz bu yapılanmada EBTB bakış açısını, kendi geleceği ve ülkesi hakkında somut görüşe sahip bireyleri yetiştirecek şekilde, değiştirmeyi amaç edinmiştir. Bu gelişme Kosova insanını ve toplumunu, gelişmiş Avrupa ve dünya ülkelerinin siyasi etkinlik, ekonomik, entelektüel, bilimsel ve teknolojik ve de sosyal-kültürel gelişmelerde yer almasının ön koşullarını sağlamaktadır. Bu ders programının geliştirilmesi şekil, metodolojik yaklaşım, ders yönetimi ve kapsamı, ders araçları, yöntemler, değerlendirme teknik ve araçları açısından gelişmiş bir bilimsel süreci temellerine dayanmaktadır. Program geliştirme grubu, eğitimdeki yeni gelişmeleri takip edip uluslar arası uzmanlarla sürekli temas halindeydiler. EBTB nin uzun vadeli stratejisi olan program geliştirme sürecine UNICEF ve bazı ülke kuruluş ve hükümetlerinin önemli katkıları olmuştur. 12. sınıf ders programı geliştirilirken öğrencilerin öğrenmeye karşı olumlu davranışlar geliştirmek, okul hayatına katılımını doğru bir şekilde sağlamak için yüreklendirme ve günlük alışkanlıklarını geliştirmelerine özellikle dikkat edilmiştir. Onuncu sınıf ve ortaöğretim ile yükseköğretim süresince öğrenciler akademik bilgiler, bilimsel veriler ve farklı kültürel alanlarla karşı karşıya kalacaklardır. 7
II. UZAK HEDEFLER On ikinci sınıf ders programının hedefleri: Öğrencilerin zihinsel, estetik, bedensel, toplumsal, ahlaki ve manevi gelişimi için imkanlar sağlayabilme Öğrenim arzularını gerçekleştirilmesi için öğrencilerin, meslek seçiminde doğru ve eğilimleriyle uyumlu yönlendirmeyi sağlayabilme Bilgilerini pekiştirerek geleceklerini hazırlayacak eğilim ve becerilerini geliştirip yönlendirebilme Bilgi sağlayacak ve bilgileri işleyecek ve de bilgi ve kanıtlara eleştirel bir yaklaşımı geliştirecek şartları sağlayabilme Katıldıkları etkinliklere bağlı, grup içinde davranış kurallarına uyarak öğrencilerin bağımsız sorumluluk ve eylem üstlenmelerine fırsat tanıyabilme İlgi duydukları çalışma sahalarının meslek ve akademik gelişme imkanları dikkate alınarak değişik değerlendirme yöntemleriyle öğrencileri, başarılı olacakları alanlara yönlendirebilme Müfredat geliştirme grupları içeriğe uygun olan, yukarıda belirtilen hedeflerden on ikinci sınıfın sonunda geliştirilecek davranışları temin etmek için genel ve özel amaçları seçmişlerdir. 8 III. GENEL HEDEFLER Bu ders programı hedeflerinin hayata geçirilebilmesi için genel ve özel nitelikte kazanılacak davranışın tespit edilmesi gerekir. Amaçlanan başarı derecesinin sağlanması için her zaman önceden tespit edilmiş ve genel bir seviyeyi temsil edecek, karmaşık olmayan davranışlar belirlenir. EBTB on birinci sınıf ders programı çerçevesinde öğretim yılı sonunda öğrencinin şu genel amaçları davranışa çevirmesi hedeflenmektedir. A. Tutum ve değerler açısından Derse karşı eleştirel olabilme
9
10 Öğrenmeye açık olabilme Hoşgörülü olabilme Saygılı olabilme İstekli olabilme B. Bilgi açısından Terimleri tanıyabilme Kanıtları tanıyabilme Kavramları tanıyabilme İlkeleri tanıyabilme Süreç ve yöntemleri tanıyabilme C. Anlama açısından Kanıt ve ilkeleri (basit durumlarda kullanmayı) anlayabilme. Malzemelerin yapısını anlayabilme; Sebep-sonuç ilişkisini anlayabilme; Yöntem ve süreçlerin gerekliliğini anlayabilme. Ç. Yeni durum ve şartlarda uygulama açısından Kanıt ve ilkeleri uygulayabilme; Süreç ve yöntemleri uygulayabilme; Problem çözümlerinde uygulayabilme D. Analiz açısından Bilgilerin çözümleyebilme; Kanıtların karşılaştırmasını çözümleyebilme; Sebep-sonuç ilişkisini çözümleyebilme; Herhangi bir metindeki olaylar zincirini çözümleyebilme. E. Sentez açısından (eleştirel-kompleks düşünme) Bilginin konu ile ilgisinin sentezini yapabilme, Kanıt ve fikrin farkının sentezini yapabilme. Problem çözerken ilkelere uymanın sentezini yapabilme. Örnekleme araçlarının yorumu sentezini yapabilme Varsayımların sentezini yapabilme. Bu amaçların gerçekleşme derecesini tespit etmek için gerekli araç ve yöntemlerin geliştirilmesi zorunludur. IV. DEĞERLENDİRME Değerlendirme, öğrencilere kazandırılmaya çalışılan davranışlar hakkında bilgileri algılama, sistematik derleme, inceleme ve yorumlama
sürecidir. Değerlendirme, ders programında belirlenen davranışların kazanılma derecesi esasına dayanır. Bu süreç aşağıda belirtilen bazı temel ilkelere dayanır: - Değerlendirme sürecinde hedef ve öncülüklerin tespiti; - Ölçülmek istenen amaca uygun araçların uygulanması; - Sürekli ölçme ve değerlendirme aracılığıyla öğrencinin başarı derecesi hakkında nitelikli verilerin sağlanması; - Ders programını kapsayacak şekilde ölçme ve değerlendirmenin dengelenmesi; - Öğrencinin başarı derecesi verilerinin doğru ve kalıcı olması; - Öğrencilerin başarıları arasındaki farkları belirleyecek doğru tekniklerin uygulanması. IV.1. Değerlendirme Araçları Okul yönetimi ve öğretmen yeterli ölçme ve değerlendirme aracı seçip uygulamalıdır. Bu araçlar şöyle sıralanabilir: - Algılama - Soru sorma - Uygulama veya deney raporu - Sözlü ifade - Yazılı ifade - Belirtke tablosu - Ölçüt ve amaçlara dayalı testler - Soru sorarak oluşturulan başarı testleri çoktan seçmeli kısa açık cevaplı uzun açık cevaplı testler ve öğretmenin uygun gördüğü diğer araçlar olabilir. IV.2. Başarı Derecesi Okul yılı sonunda her öğrenci aşağıdaki başarı derecesi ile değerlendirilir: - Pek iyi (başarı derecesi çok yüksek) - İyi (başarı derecesi yüksek) - Orta (başarı derecesi orta) - Yeter (başarı derecesi sınırlı) - Zayıf (başarı derecesi zayıf) Başarı derecesi, genel amaçlarda belirlenen öğrencilerin kazanacakları davranışlar esasına dayanır. 11