P E T R O L O F İ S İ F A A L İ Y E T R A P O R U 2 0 0 8

P E T R O L O F İ S İ F A A L İ Y E T R A P O R U 2 0 0 8 1

2

İÇİNDEKİLER 5 9 15 23 29 45 49 55 63 73 79 87 91 97 109 125 Üst Yönetimden Mesaj Yıla Genel Bir Bakış 2008 de Petrol Sektörü 2008 de Petrol Ofisi Perakende Faaliyetleri Ticari & Endüstriyel Satışlar ve LNG Havacılık ve Denizcilik Sektörü Satışları Madeni Yağlar Tedarik Zinciri Yönetimi İnsan Kaynakları Yönetimi Marka Faaliyetleri Kurumsal Takvim 2008 Yönetim Kurulu ve Üst Yönetim Temel Göstergeler Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu Konsolide Mali Tablolar ve Bağımsız Denetçi Raporu 3

4

2008 yılı sadece akaryakıt sektörü için değil, tüm dünya ekonomisi için tarihi bir yıl olarak kayıtlara geçti. Ancak, bir çok kez dile getirilmiş olan bu gerçekle birlikte, ortak endişeleri burada yeniden tekrar etmek yerine, başka bir konuya dikkat çekmek gerektiğine inanıyoruz. 2009-2010 yıllarında yaşanacak kısa ve orta dönem gelişmelerden ve faaliyet gösterilen ülke ya da sektörden bağımsız olarak, artık hiçbir şirketin bekle gör politikası uygulamak gibi bir seçeneği bulunmadığı konusunda herkes hemfikirdir. Her şeyin birbiriyle bağlantılı olduğu günümüz dünyasında, küresel krizi kenardan izleme imkânı tanıyan imtiyazlı yerlerin var olmadığı artık açıkça görülmektedir. Ü S T Y Ö N E T İ M D E N M E S A J Bu durum Petrol Ofisi için ne ifade ediyor? Her şeyden önce, maliyetlerimizi düşürme konusunda daha da ısrarcı davranmak, verimliliğimizi her noktada daha da artırmak, ve -başta müşterilerimiz olmak üzere- tüm paydaşlarımızla olan ilişkilerimizi daha da güçlendirmek zorundayız. Kısacası, bugüne kadar iyi yaptığımız her şeyi daha da iyi yapmamız gerekiyor. Bu hiç de kolay olmayacak, ancak, ne mutlu bize ki, doğru yönde önemli adımlar atmış bulunuyoruz. Türkiye ekonomisi 2008 yılının toplamında sadece %1,1 oranında büyüyerek durağan bir seyir kaydetmiş; son çeyrekte 2001 den bu yana ilk kez küçülerek %6,2 oranında daralmıştır. Bu olumsuz göstergelere rağmen, 2008 yılında Petrol Ofisi olarak satın alma ve stok yönetiminde üstün bir performans sergilerken, başarılı maliyet yönetimimiz sayesinde faaliyet giderlerimizi sabit tutabildik. Verimlilik artışının yanı sıra, yeni organizasyon yapımız ve satış ekibimizin üstün performansının katkısıyla satış hacmimizi %3,5 büyüttük. Benzinde, oto-lpg de, motorinde, jet yakıtında ve siyah ürünlerde pazar payımızı artırarak, toplam pazar payımızı %35,2 den %36,1 e taşıdık. Verimlilik artışı küçük-büyük her şirket için önemli bir kazanımdır; ancak Petrol Ofisi gibi faaliyetleri yurt geneline yayılmış olan kurumlarda verimlilik artışı sağlamak çok daha güçtür ve dolayısıyla da çok daha kritik bir başarıdır. Unutulmamalıdır ki, 3,223 akaryakıt istasyonunu kapsayan Petrol Ofisi dağıtım ağı Türkiye nin en yaygın ve tek ulusal ağı olmanın yanı sıra; istasyon sayısı itibarıyla bir sonraki dağıtım şirketinin iki katı, kendisinden sonra gelen üç dağıtım şirketinin toplamına eşit büyüklüktedir. Petrol Ofisi nin sahip olduğu yaygın dağıtım ağının Türkiye nin kalkınmasındaki rolü yadsınamazken, bu denli büyük çaplı bir organizasyonu sürekli canlı tutarak ve yenileyerek geliştirmenin de son derece zorlu bir çaba gerektirdiği bir gerçektir. 5

İleriye yönelik atacağımız adımlarımız bellidir: hedefimiz iyi yaptığımız her şeyi daha da mükemmelleştirerek pazar liderliğimizi korumak ve entegre bir enerji şirketine dönüşmektir. Bu hedef aynı zamanda bir çok rutin işimize ve olağan süreçlerimize taze bir bakışla yaklaşmamızı da gerektirir. Bilindiği üzere, yeni zorluklar beraberlerinde yeni fırsatları getirir. Yaratıcı, sıradışı fikirlerle, yenilikçi yaklaşımlarla işimizin her alanında her an önemli bir fark yaratma fırsatına sahip olduğumuzun daima farkında olmalıyız. Entegre enerji şirketi olma yönündeki vizyon ve stratejilerimiz Türk ekonomisinin gelişen ve değişen ihtiyaçları göz önünde bulundurularak geliştirilmiştir. Petrol Ofisi bu çerçevede 2008 yılında Türk karasularındaki en büyük doğal gaz üretim projesine yatırım yaparak önemli bir adım atmıştır. Akçakoca açıklarındaki doğal gaz üretim sahalarını ve arama ruhsatlarını kapsayan projede Petrol Ofisi ikinci büyük hissedar konumundadır. Bu alandaki çalışmalarımızın önümüzdeki yıllarda giderek artan bir ivmeyle sürdürülmesi hedeflenmektedir. Petrol Ofisi nin 2008 deki performansı ve yenilenen pazar liderliği tüm operasyonlarımızın sadece gücünü değil, esnekliğini ve dinamizmini de yansıtmaktadır. Önümüzdeki dönem kuşkusuz herkes için zorlu bir dönem olacaktır. Öte yandan, Petrol Ofisi olarak, hizmetlerimizi sürekli yenileyerek ve mükemmelleştirerek, Türkiye nin enerji ihtiyaçlarını karşılama konusundaki kararlılığımız da her zamankinden güçlüdür. MELİH TÜRKER CEO AYDIN DOĞAN Yönetim Kurulu Başkanı 6

7

8

YILA GENEL BİR BAKIŞ Yüzyılın Krizi diye adlandırılan ve 2007 yılının Ağustos ayında ABD de başlayıp öncelikle tüm dünya finans piyasalarını, ardından da reel piyasaları etkisi altına alan küresel kriz, 2008 yılına damgasını vurdu. 9

Y I L A G E N E L B İ R B A K I Ş D Ü N Y A E K O N O M İ S İ 2007 YILININ AĞUSTOS AYINDA ABD EMLAK PİYASASINDA BAŞLAYAN ve yüksek riskli mortgage kredilerinin yaklaşık %40 ının Avrupa ülkelerindeki bankaların portföyünde bulunması sebebiyle dünya finans piyasalarına sıçrayan ve 2008 Eylül ayında özellikle ABD deki bazı büyük finans kuruluşlarının iflas etmesiyle daha da derinleşen küresel finans krizi nihayetinde reel kesimi de etkisi altına alarak yıla damgasını vurmuştur. Ekonomiyi kurtarma ve teşvik paketlerinin yanı sıra ekonomileri canlandırmak için 10

BAŞTA ABD, ALMANYA, İNGİLTERE, FRANSA VE JAPONYA TARAFINDAN OLMAK ÜZERE BİRKAÇ TRİLYON ABD DOLARI BÜYÜKLÜĞÜNDE KURTARMA VE TEŞVİK PAKETLERİ AÇIKLANMIŞ, küresel krizle baş edebilmek için merkez bankaları koordineli olarak hareket etmişlerdir. Gelişmiş ülke merkez bankalarının likidite operasyonları yılın son çeyreğinde yeni sorunlu varlıkları da kapsayacak şekilde genişleyerek devam etmiş ancak alınan bu tedbirlere rağmen, krizin bilançosu ağır olmuştur. 2008 yılının üçüncü çeyreğinde küresel büyümede gözlenen yavaşlama iyice belirginleşmiş, dünyanın en önde gelen finans kuruluşları batarken, küresel finans krizinin yarattığı güven kaybı reel sektör üzerinde etkili olmuştur. Başta otomotiv sektöründe olmak üzere birçok şirket derin mali krize girmiş, milyonlarca kişi işini kaybetmiştir. ÖZELLİKLE GELİŞMİŞ ÜLKE EKONOMİLERİNDEN KAYNAKLANAN TALEPTEKİ AZALMAYLA BİRLİKTE EMTİA VE PETROL FİYATLARINDA HIZLI BİR GERİLEME YAŞANMIŞ, bu da enflasyonun küresel ölçekte belirgin bir şekilde düşüş eğilimine girmesine yol açmıştır. Ekonomiyi kurtarma ve teşvik paketlerinin yanı sıra ekonomileri canlandırmak için merkez bankalarının yılın son aylarında enflasyonun endişe kaynağı olmaktan uzaklaşmasıyla para politikalarını gevşetme eğilimlerine rağmen, dünyanın dev ekonomileri peş peşe durgunluğa girmeye başlamıştır. GELİŞMİŞ ÜLKELERİN BÜYÜME ORANI 2008 YIL SONU İTİBARIYLA BİR ÖNCEKİ YILA KIYASLA %0,8 SEVİYESİNE GERİLEMİŞTİR. ABD ekonomisi 2008 yılının dördüncü çeyreğinde, 1982 yılından bu yana çeyrek bazında en kötü büyüme performansını sergileyerek %6,3 oranında daralmıştır. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER (BM), ULUSLARARASI PARA FONU (IMF), DÜNYA BANKASI VE EKONOMİK İŞBİRLİĞİ VE KALKINMA TEŞKİLATI (OECD) GİBİ KURUMLARIN GELECEK YILLARA DAİR TAHMİNLERİ REVİZE EDİLMİŞTİR. Gelinen noktada gelişmiş ülkelerin ekonomilerinin 2009 yılında daralacağı, gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerinin ise yakın yıllarda gösterdikleri performansın çok uzağında bir gelişme göstereceği öngörülmektedir. IMF nin, Nisan 2009 da Londra da toplanan ve dünyanın en büyük gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerini biraraya getiren G-20 zirvesinde sunduğu değerlendirme notunda toplam dünya ekonomisinin 2009 yılında %0,5-%1,0 oranında daralacağı, bununla birlikte ABD ekonomisinin %2,6 oranında, Euro bölgesinin ise %3,2 oranında küçüleceği beklendiği belirtilmiştir. 11

Y I L A G E N E L B İ R B A K I Ş T Ü R K İ Y E E K O N O M İ S İ KÜRESELLEŞEN DÜNYADA TÜRKİYE NİN GLOBAL BİR KRİZDEN ETKİLENMEMESİ MÜMKÜN GÖRÜNMEMEKTEDİR. Bu sebeple 2007 yılı Ağustos ayında Amerika Birleşik Devletleri nde baş gösteren ve 2008 yılının Eylül ayı itibarıyla etkileri tüm dünyada hissedilmeye başlayan kriz gittikçe artan bir şekilde Türkiye yi de etkisi altına almıştır. Krizin etkileri, ülke içinde bir süredir devam eden ivme kaybı ile birleşince, 4. çeyrek itibarıyla büyüme sert bir şekilde daralmaya dönüşmüş ve 2001 yılından bu yana en kötü çeyrek performansı olan %6,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Böylece 2008 yılı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla artış oranı %1,1 olarak gerçekleşirken, 2009 yılına dair öngörüler kötümser bir tablo çizmektedir. 17,7 milyar ABD dolarlık uluslararası doğrudan yatırım YILIN İLK ÜÇ ÇEYREĞİNDE ENERJİ VE DİĞER EMTİA FİYATLARINDA GÖZLENEN SERT ARTIŞLAR, SON ÇEYREKTE FİNANSAL KRİZİN KÜRESEL DURGUNLUĞA DÖNÜŞMESİYLE BİRLİKTE, HEM İÇ HEM DE DIŞ TALEPTE GÖZLENEN SERT YAVAŞLAMAYA PARALEL OLARAK YERİNİ KESKİN BİR DÜŞÜŞE BIRAKMIŞTIR. Bu doğrultuda, yılın son çeyreğinde yurt içi enerji ve işlenmiş gıda fiyatlarının artış hızında kayda değer bir gerileme gözlenmiştir. Bununla birlikte, emtia fiyatlarında geçmiş dönemde gözlenen yüksek artışların birikimli etkileri enflasyonu göreli olarak yüksek düzeylerde tutmaya devam etmiş ve enflasyon yıllık bazda %10,1 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2008 yılı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla verileri iç talebin yıl boyunca daraldığını göstermektedir. Dış talep tarafında da Türkiye nin ana ticaret ortaklarının ekonomilerinde gözlenen sert yavaşlama ve buna bağlı olarak ihracatın hızla daralması, toplam talebin keskin bir şekilde yavaşlamasına neden olmuştur. gerçekleşmiştir. 12

TÜRKİYE NİN YUMUŞAK KARNI OLAN CARİ AÇIKTAKİ BÜYÜME, ekonomik büyümedeki yavaşlama sebebiyle enerji-dışı ithalatın yavaşlaması ve düşen petrol fiyatlarının da enerji faturasını aşağıya çekmesiyle birlikte, yılın ikinci yarısında yavaşlamış ve 2008 de 2007 yılıyla karşılaştırıldığında %8,9 oranında artarak 41,6 milyar ABD dolarına yükselmiştir. Bu oranlar 2006-2007 döneminde %19,2 ve 38,2 milyar ABD doları olarak gerçekleşmişti. 2008 de dikkati çeken başka bir konu da 2002 yılından bu yana büyük artış göstermiş olan ve 2007 de 22,05 milyar ABD doları ile zirve yapan uluslararası doğrudan yatırımlarda yaşanan nisbi daralmadır. 2008 yılında uluslararası doğrudan yatırımlarda %19,6 oranında bir azalma kaydedilmiş, ancak bu sert düşüşe rağmen 17,7 milyar ABD dolarlık uluslararası doğrudan yatırım gerçekleşmiştir. YAŞANAN ŞİRKET KAPANMALARI, ÜRETİMDE YAVAŞLAMALAR VE TASARRUF TEDBİRLERİ NEDENİYLE TÜM DÜNYADA OLDUĞU GİBİ TÜRKİYE DE DE İŞTEN ÇIKARMALAR YAŞANMIŞ ve Aralık 2008 itibarıyla Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 838 bin kişi artarak 3 milyon 274 bin kişiye yükselmiştir. İşsizlik oranı ise 3 puanlık artış ile %13,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. KÜRESEL KRİZİN DERİNLEŞMESİNİN ARDINDAN KREDİ KOŞULLARINDA BELİRGİN BİR SIKILAŞMA VE KREDİ FAİZLERİNDE SERT BİR YÜKSELİŞ GÖZLENMİŞTİR. Öte yandan, T.C. Merkez Bankası 2008 yılının son çeyreğinde gecelik faizleri hızla indirmiş, en son 2009 Şubat ayında borçlanma faiz oranını %13,00 ten %11,50 ye, borç verme faiz oranını ise %15,50 den %14,00 e çekmiştir. Önümüzdeki dönemde enflasyon ve para politikası görünümünün büyük ölçüde küresel ekonomideki gelişmeler tarafından şekilleneceği düşünülmektedir. 2009 YILINA ADIM ATILIRKEN İÇİNDE BULUNULAN KONJONKTÜR, dış finansman ve güven sorunlarının kısa vadede aşılmasının zor olacağını işaret etmektedir. Bu sebeple 2009 un hem dünya hem Türkiye ekonomisi için sıkıntılı bir yıl olacağı öngörülmektedir. 13

14

2008 DE PETROL SEKTÖRÜ 2008 yılı volatilitenin rekor kırdığı yıl olarak akıllarda kalırken, enerji fiyatları da tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaşmıştır. Brent petrol fiyatı Temmuz ortasında 146,08 ABD doları ile tarihi zirvesini görürken, bu seviye 2007 kapanış seviyesinin tam %56 üzerini işaret etmiştir. Fiyatların yıl sonuna doğru 36,61 ABD doları seviyesine düşmesiyle tarihi bir fiyat hareketliliği kaydedilmiştir. 15

2 0 0 8 D E P E T R O L S E K T Ö R Ü P E T R O L F İ Y A T L A R I V E T A L E B İ...petrol fiyatlarının seyri tedirginlikle izlenmiş ve buna bağlı olarak da 2008 YILININ İLK YARISINDA KÜRESEL KRİZİN ETKİLERİNİN HERKESÇE HENÜZ HİSSEDİLMEDİĞİ DÖNEMDE PETROL FİYATLARI; Küresel likiditenin güvenli liman arayışı, Emtianın enflasyona karşı güvenilir bir korunma aracı olarak ortaya çıkması, Doygunluğa ulaşan finansal piyasaların emtiada fiyat artışlarına olanak veren bir ortam sağlaması, Spekülasyon ve yatırımcı davranışlarının emtia sınıfını yatırım araçları içinde temel olarak en güçlüler arasına koyması, Düzenlenmiş ve tezgah üstü vadeli piyasaların evrimi, Bazı yüksek maliyetli petrol projelerinin sürekli yükselen aramaçıkarma ve üretim maliyetlerine işaret etmesi sonucu üst üste rekorlara imza atmış ve dünyanın gündemini meşgul etmiştir. temkinli bakış açısı piyasalara damgasını vurmuştur. 16

2008 İN İLK YARISINDA REKORDAN REKORA KOŞAN PETROL FİYATLARININ SEYRİ TEDİRGİNLİKLE İZLENMİŞ ve buna bağlı olarak da temkinli bakış açısı piyasalara damgasını vurmuştur. Brent ham petrolünün varil fiyatı Temmuz ayında 146,08 ABD doları ile tüm zamanların en yüksek değerini görmüş ancak yılın ikinci yarısında; Küresel likiditenin buharlaşması, Zayıflayan kredi olanakları, Az riskli ABD bonolarına kaçış eğilimi, Varlık fiyatlarını eriten geniş satış baskısı, Hızla düşen ekonomik aktivite ve finansal piyasalardaki kaldıraç etkisinin kaybolması, Başlıca gelişmiş ekonomilerin durgunluğa giriş süreci hızlanırken, Çin ekonomisinin yavaşlama göstermesi, Dünya petrol talebinin 2008 yılında yavaşlama göstererek, 1983 yılından beri ilk defa eksi tarafa geçmesi gibi nedenlerle ayı piyasası etkenleri petrol piyasalarındaki yukarı yönlü güdümü tersine çevirmiş ve ham petrol fiyatları hızla gerileyerek 24 Aralık 2008 tarihinde, 2004 yılının Haziran ayından beri kaydedilen en düşük seviye olan 36,61 ABD doları/varil seviyesine inmiştir. PETROL FİYATLARINDAKİ BU DÜŞÜŞ KARŞISINDA OPEC EYLÜL AYINDA YAPTIĞI TOPLANTIDA GÜNLÜK PETROL ÜRETİMİNİ 1,5 MİLYON VARİL, ARALIK AYINDAKİ TOPLANTIDA İSE 2,2 MİLYON VARİL AZALTMA KARARI ALMIŞTIR. OPEC in üretim kısıntısı petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmakta sınırlı bir etki yaparken, esas olarak Orta Doğu da ve Nijerya da yaşanan jeopolitik sorunlar nedeniyle fiyatlar tekrar artış göstermiş ve 2009 yılı Ocak ayında ortalama 45,98 ABD doları/varil düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu düzey, geçen yılın aynı dönemine göre %50,0 oranında bir gerilemeye işaret etmektedir. PETROL FİYATLARINDA SÜREKLİ SAYILABİLECEK BİR TOPARLANMANIN MÜMKÜN OLMA OLASILIĞI ANCAK KÜRESEL DURGUNLUĞUN YILIN İKİNCİ YARISINDA GERİLEMEYE BAŞLAMASINA BAĞLI OLACAKTIR. Piyasa tahminleri Brent petrol fiyatı için 2009 yılında ortalama 58 ABD doları/ varil seviyelerini göstermektedir. OPEC tarafından Ocak 2009 da yayınlanan Oil Market raporuna göre 2009 dünya toplam petrol talebinin günlük 85,66 milyon varil/gün olması beklenmektedir. Bu miktar 2008 gerçekleşmesinden 0,2 milyon varil/gün daha düşük bir seviyeyi işaret etmektedir. 17

2 0 0 8 D E P E T R O L S E K T Ö R Ü T Ü K E T İ M T R E N D L E R İ...akaryakıt sektörü 2008 yılında son TÜRKİYE DE PETROL ÜRÜNLERİ TÜKETİMİ, TOPLAM ENERJİ TÜKETİMİNİN YAKLAŞIK %30 UNU OLUŞTURMAKTADIR. Petrol talebinin Türkiye deki tarihsel gelişimine bakıldığında, tüketimin 1987 2007 döneminde yaklaşık %50 artışla 20 milyon tondan 31 milyon tona ulaştığı görülmektedir. Son yıllarda kişi başına düşen milli gelirde yaşanan güçlü artış ve enflasyonun düşmesine paralel olarak gerileyen kredi faizleri sayesinde motorlu taşıt satışları hızla artmış, bu da petrol talebini olumlu yönde etkilemiştir. 2007 de ulusal marker ın kullanılmaya başlamasıyla birlikte yıllardır sektörün en büyük problemi olarak görülen kaçak akaryakıt kullanımının frenlenmesi de, petrol tüketiminin önceki yıllara göre daha yüksek bir oranda artmasını sağlamıştır. yıllardan farklı bir performans sergilemiş... 18

ÖTE YANDAN AKARYAKIT SEKTÖRÜ 2008 YILINDA SON YILLARDAN FARKLI BİR PERFORMANS SERGİLEMİŞ VE TARİHSEL TRENDLERİ BOZMUŞTUR. Yılın ilk yarısında dünya petrol fiyatlarında yaşanan artışların, ikinci yarısında ise hissedilmeye başlanan ekonomik krizin etkisiyle, beyaz ürünler pazarı (benzin ve motorin) yılın tamamında %0,9 oranında küçülmüştür. Ürün kırılımı incelendiğinde benzin tüketiminin %9,7 azaldığı ve 3,0 milyon m 3 e gerilediği görülmektedir. TARİHSEL OLARAK EKONOMİK BÜYÜMEYE PARALEL HAREKET EDEN MOTORİN TÜKETİMİ 2008 yılında GSYH nın %1,1 oranındaki büyümesine paralel olarak %0,9 artmış ve 15,5 milyon m 3 e ulaşmıştır. Doğal gaz kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte küçülmekte olan siyah ürün pazarı ise ağırlıklı olarak 2008 in ilk aylarında doğal gaz tedariki konusunda İran la yaşanan sıkıntının etkisiyle 2008 yılında büyümüş ve 2007 yılına göre %6,2 genişleyerek 2,7 milyon ton seviyesine yükselmiştir. BEYAZ VE SİYAH ÜRÜNLER DIŞINDA KALAN AKARYAKIT ÜRÜNLERİNDE İSE GEÇMİŞ YILLARIN DEVAMI OLARAK TANIMLANABİLECEK BİR SEYİR İZLENMİŞ ve jet yakıtı tüketimi %5,5*, oto-lpg tüketimi ise %4,5 artmıştır. *Jet yakıtı satışlarına ilişkin resmi bir raporlama mevcut olmadığı için Şirket tahminidir. 2008 YILINDA AKARYAKIT TÜKETİMİ Türkiye ekonomisinin genelinde yaşanan yavaşlamayı yansıtmış ve toplam akaryakıt pazarının büyüme oranı yıl sonu itibarıyla %1,0 oranında kalmıştır. 19

2 0 0 8 D E P E T R O L S E K T Ö R Ü Y A S A L D Ü Z E N L E M E L E R Türkiye de dolaşımda bulunan benzin ve motorin türlerinin standardı, AB de ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU (EPDK), AB YE UYUM ÇERÇEVESİNDE ALMIŞ OLDUĞU KARARLA 1 TEMMUZ 2008 İTİBARIYLA BENZİN İLE BAZI MOTORİN TÜRLERİNİN ÖZELLİKLERİNE TANINMIŞ MUAFİYETLERİ SONA ERDİRMİŞ ve Türkiye de dolaşımda bulunan benzin ve motorin türlerinin standardı, AB de dolaşımda bulunanlarla uyumlu hale getirilmiştir. Farklı kükürt düzeylerindeki motorinleri ayrıştırmak ihtiyacı nedeniyle kullanılan 50, 1000 ve 7000 gibi sayısal ifadelerin kullanımına da son verilmiştir. Yürürlüğe konulan teknik düzenlemeler kapsamında, 1 Temmuz 2008 itibarıyla Motorin 50 resmi ismi Motorin e, Motorin 1000 ismi Kırsal Motorin e dönüşmüş ve Motorin 7000 dolaşımdan kaldırılmıştır. dolaşımda bulunanlarla uyumlu hale getirilmiştir. 20

14 EKİM 2008 TARİHİNDE EPDK TARAFINDAN PETROL PİYASASI TARİFELER YÖNETMELİĞİ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILARAK, Petrol Piyasası Fiyatlandırma Sistemi Yönetmeliği yürürlüğe girmiş ve fiyatlandırma sistemi yeniden yapılandırılmıştır. EPDK tarafından yeni sistemin öncelikli hedefleri öngörülebilirliğin artırılması ve eşitlikçilik in sağlanması olarak ifade edilmiştir. RAFİNERİCİ VE DAĞITICI LİSANSI SAHİPLERİNİN, LİSANS BAŞVURULARINDA EPDK YA SUNDUKLARI VE LİSANS VERİLMESİNDE ESAS ALINAN TARİFELERİNİN METODOLOJİ DEĞİŞİMLERİNİ GÜNCEL TUTMALARI HUSUSU DETAYLANDIRILMIŞTIR. Ayrıca eşitler arası ayrımcılık yapmama hükmünün uygulanabilmesini sağlamak amacıyla tarifelerde indirim ve had lere de yer verilmesi yönünde yükümlülük getirilmiştir. Bu kapsamda, dağıtıcı lisansı sahiplerinin tarifelerini 31 Aralık 2008 tarihine kadar yönetmeliğe uygun hale getirmesi zorunlu tutulmuştur. EPDK TARAFINDAN 6 KASIM 2008 TARİHİNDE ALINAN KARAR İLE BENZİN TÜRLERİ VE MOTORİNDE 1 Nisan 2009 tarihi itibarıyla azami kükürt miktarının 10 mg/kg a düşürülmesi kararlaştırılmıştır. EPDK AYRICA 15 ARALIK 2008 DE PETROL PİYASASI LİSANS YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR ÇIKARMIŞ OLDUĞU YÖNETMELİKLE rafinerici veya depolama lisansına ilişkin yapılan başvurularda, lisans başvurusunda işaret edilen alanla ilgili birden fazla başvurunun olması durumunda uygulanacak mevzuat hükümlerini belirlemiştir. EPDK, yerli doğal kaynağın mevcut olması halinde, söz konusu kaynağı, lisansı kapsamında kullanacak olan lisans başvurusuna öncelik verileceğini belirtmiştir. Böyle bir durumun bulunmaması ve lisans başvurularından birinin elektrik piyasasına ilişkin olması halinde ise elektrik piyasasına ilişkin lisans başvurusuna öncelik verileceği hükme bağlanmıştır. 21

22

2008 DE PETROL OFİSİ Petrol Ofisi, sahip olduğu %36 lık pazar payıyla, Türkiye akaryakıt dağıtım sektörünün lider şirketi olarak 2008 de toplam satış hacmini %3,5 oranında artırmış; motorinde, oto-lpg de, siyah ürünlerde ve jet yakıtında liderliğini pekiştirmiştir. Şirket, istasyon sayısı açısından da 45 dağıtımcının faaliyet gösterdiği sektörde tek başına %26 lık bir payla Türkiye nin en büyük ve en yaygın akaryakıt dağıtım ağına sahiptir. 23

2 0 0 8 D E P E T R O L O F İ S İ 2008 YILINDA PETROL MOTORİN SATIŞLARI VE S A T I Ş L A R V E P A Z A R P A Y I OFİSİ NİN TOPLAM SATIŞ HACMİ %3,5 ARTIŞLA 8,3 MİLYON TONA ULAŞMIŞTIR. Petrol Ofisi nin satış yelpazesinde bulunan ürünler benzin, motorin, oto-lpg, jet yakıtı, siyah ürünler, LNG ve madeni yağlardır. PAZAR PAYI: Satış kırılımı incelendiğinde, toplam satışlar içindeki en büyük payın %47,8 ile motorine ait olduğu görülmektedir. Şirket in motorin satış hacmi geçen senenin aynı dönemine göre %2,3 artışla 4,7 milyon m 3 e yükselmiştir. Özellikle 10 ppm motorin satışlarında yaşanan %48,7 lik büyüme oranı, sektör büyümesinin çok üstünde bir seviye olarak kayda geçmiştir. 2008 de Petrol Ofisi nin toplam motorin pazarındaki payı %29,9 dan %30,3 e yükselmiştir....10 ppm motorin satışlarında yaşanan %48,7 lik büyüme... 24

BENZİN SATIŞLARI VE PAZAR PAYI: Benzin pazarı son yıllarda birçok tüketicinin maliyet nedeniyle motorin ve oto-lpg yi tercih etmesi sebebiyle küçülen bir pazar konumundadır ve 2008 yılında, ilk yarıda artan ürün fiyatları, ikinci yarıda da etkisi iyice hissedilen ekonomik yavaşlama nedeniyle %9,7 oranında küçülmüştür. Bu daralma paralelinde Petrol Ofisi nin benzin satışları da %8,3 oranında gerilemiştir. 2008 de Petrol Ofisi nin benzin pazarındaki payı %24,4 ten %24,7 ye yükselmiştir. OTO-LPG SATIŞLARI VE PAZAR PAYI: Petrol Ofisi nin oto- LPG satışları 2008 de %9,2 oranında artarak pazardaki büyümeyi ikiye katlamış ve 446 bin tona ulaşmıştır. 2008 de Petrol Ofisi nin oto-lpg pazarındaki payı %20,3 ten %21,3 e yükselmiştir. JET YAKITI SATIŞLARI VE PAZAR PAYI: Petrol Ofisi nin açık ara lider olduğu jet yakıtı pazarındaki satışları %5,8 oranında artarak 2008 de 1,9 milyon m 3 e ulaşmış; jet yakıtı pazarındaki payı %71,2 den %71,5 e* yükselmiştir. *Şirket tahminidir. 25

SİYAH ÜRÜN SATIŞLARI VE PAZAR PAYI: 2008 de geçmiş yılların aksine büyüyen siyah ürünler pazarında Petrol Ofisi nin siyah ürün satışları %8,1 oranında artarak 1,6 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. 2008 de Şirket in siyah ürünler pazarındaki payı %59,4 ten %60,5 e yükselmiştir MADENİ YAĞ SATIŞLARI VE PAZAR PAYI: Petrol Ofisi 2008 yılında, 12.925 tonu ihracata yönelik olmak üzere, toplam 82.666 ton madeni yağ satışı gerçekleştirmiş ve yaklaşık %21 lik pazar payına sahip olmuştur. LNG SATIŞLARI VE PAZAR PAYI: Petrol Ofisi, Ocak ve Şubat aylarındaki doğal gaz tedarikinde yaşanan sorunlar nedeniyle BOTAŞ ın arz kısıntısına gitmesine rağmen 2008 de LNG satışlarını 75.000 ton, pazar payını da %21* olarak gerçekleştirmiştir. *Şirket tahminidir. 26

aynı dönemde toplam satış hacmini ise %3,5 artırarak 8,3 milyon tona çıkarmıştır. 2 0 0 8 D E P E T R O L O F İ S İ F İ N A N S A L L A R PETROL OFİSİ 2008 YILINDA, SEKTÖRDEKİ LİDER KONUMUNU 2007 SONUNDA %35 OLAN PAZAR PAYINI %36 YA ARTIRARAK PEKİŞTİRMİŞ ve 2007 yılında 13,5 milyar TL seviyesinde gerçekleşen net satışlarını %27,6 artırarak 17,2 milyar TL ye yükseltmiştir. Şirketin 2007 yılında 644,4 milyon TL olan Faiz, Vergi ve Amortisman Öncesi Kâr ı da bu gelişmeye paralel olarak 2008 yılında %46,0 artışla 941,1 milyon TL ye ulaşmıştır. Şirket, aynı dönemde toplam satış hacmini ise %3,5 artırarak 8,3 milyon tona çıkarmıştır. 27

28

PERAKENDE FAALİYETLERİ Ülke coğrafyasının tamamını kapsayan tek dağıtım şirketi konumundaki Petrol Ofisi, 2008 yılındaki perakende satış faaliyetlerini, ikinci markası olan ERK le birlikte 3.223 istasyondan oluşan dev satış ağı yoluyla sürdürmüş ve 4.947.031 m 3 perakende beyaz ürün (benzin, motorin, gazyağı ve LPG) satışı gerçekleştirmiştir. 29

P E R A K E N D E F A A L İ Y E T L E R İ A K A R Y A K I T İ S T A S Y O N L A R I PETROL OFİSİ, PO OLARAK FAALİYET GÖSTEREN 3.004 İSTASYONU VE ERK OLARAK FAALİYET GÖSTEREN 219 İSTASYONUYLA, sektördeki toplam 12.334 istasyon arasında %26 lık bir payla Türkiye nin en büyük ve yaygın dağıtım ağına sahiptir. Şirket, bu sayısal üstünlüğünü satış başarısı ve pazar payıyla da pekiştirmektedir. Örneğin 2008 yılı sektör ortalamasında istasyon başına ortalama yıllık satış miktarı 1.000 m 3 civarındayken, Petrol Ofisi bayilerinin ortalama satış hacmi 1.600 m 3 e ulaşmıştır. PERAKENDE FAALİYETLERİNİN YÖNETİMİ, DEV İSTASYON AĞINI KAPSAYACAK ŞEKİLDE 7 BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ YOLUYLA GERÇEKLEŞTİRİL- MEKTEDİR. Bölge müdürlüklerine bağlı olarak hareket eden 64 saha müdürü, periyodik bayi ziyaretleriyle ürün ve hizmet kalitesindeki standardı sürekli denetim altında tutmaktadır....yaklaşık 200 milyon ABD Doları tutarında yatırım gerçekleştirilmiştir. 30

İSTASYONLARIN KURUMSAL KİMLİK DOĞRULTUSUNDA YENİLENMESİ VE HEDEFLENEN KALİTE STANDARTLARINA KAVUŞTURULMASI için 2001 yılında başlatılan dönüşüm projesi istikrarlı bir şekilde sürdürülmektedir. Söz konusu proje, akaryakıt istasyonlarını müşteriler için alışveriş yapmayı zevkli hale getiren ve müşterilerin akaryakıt dışındaki ihtiyaçlarını da konfor içerisinde karşılayabilecekleri nezih ortamlara dönüştürmeyi amaçlayan bir programdır. Bu program çerçevesinde yenilenen istasyon sayısı 2008 sonu itibarıyla 2.344 e ulaşmıştır. P E R A K E N D E F A A L İ Y E T L E R İ İ S T A S Y O N Y A T I R I M L A R I 2008 YILINDA YENİ İSTASYON YATIRIMLARI, İSTASYON TRANSFERLERİ, SÖZLEŞME YENİLEMELERİ VE OTOMASYON ÇALIŞMALARI KAPSAMINDA YAKLAŞIK 200 MİLYON ABD DOLARI TUTARINDA YATIRIM GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR. Şirketin büyüme stratejileri doğrultusunda yatırım planlarında kentsel alanlara öncelik verilmektedir. 2008 yılında toplam 192 bayinin sözleşmesi yenilenmiştir. Sözleşme yenilemelerinin yanı sıra Petrol Ofisi nin özellikle büyük kent merkezlerindeki ve şehirlerarası ana güzergahlardaki doğal durak noktalarında görünürlüğünü ve satış gücünü artırmaya yönelik olarak başlatılan çalışmalar 2008 yılında da devam ettirilmiştir. 2008 yılında toplam 56 yeni istasyon faaliyete geçmiştir. 31

PETROL OFİSİ İSTASYON AĞI GELİŞTİRME FAALİYETLERİ MEVCUT İSTASYONLARDA MÜŞTERİLERİN İSTEKLERİ VE HİZMET KALİTESİNİ ARTIRMAYA YÖNELİK YAPILAN İYİLEŞTİRMELERLE DEVAM ETMİŞ, 2008 yılında yaklaşık 300 istasyonda donanım iyileştirmesi gerçekleştirilmiştir. Donanım iyileştirmeleri; ön saha betonu, kanopi ve market arasındaki tonoz, aydınlatma sistemlerinin kuvvetlendirilmesi, tuvaletlerin market içerisinden girilecek şekilde tadil edilmesi, çevre düzenlemesi ve ekipman modernizasyonu ve yenilemelerini kapsamaktadır. Donanım iyileştirmelerinin yapıldığı istasyonlarda %10 dan fazla satış artışı gözlemlenmiştir. P E R A K E N D E F A A L İ Y E T L E R İ İ S T A S Y O N L A R D A K A L İ T E K O N T R O L Ü V E D E N E T İ M 365 gün 24 saat istasyon depolarının DONANIM İYİLEŞTİRMELERİN YANI SIRA YAKLAŞIK 600 İSTASYONDA UYGULAMA- İYİLEŞTİRME PROJESİ YÜRÜTÜLMÜŞTÜR. Uygulama-iyileştirme projesi kapsamında bu istasyonlarda yoğun eğitim programı uygulanmış ve satışlar Petrol Ofisi ve bayilerin katılımıyla yerel promosyonlarla canlandırılmıştır. uydu kanalıyla denetlenmesini sağlayan... 32

TÜM İSTASYONLARIN KURUM KİMLİĞİNİ YANSITAN VE PETROL OFİSİ NİN KALİTE POLİTİKASINA UYGUN HALE GETİRİLMESİNE YÖNELİK OLARAK SÜRDÜRÜLEN ÇALIŞMALAR, bu istasyonların emniyet bakımından da aynı standartlara kavuşturulması ve otomasyon sistemine bağlanması yönündeki çalışmalarla birlikte hızla devam etmektedir. 2008 SONU İTİBARIYLA POMPA VE TANK OTOMASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN BAYİ SAYISI 1.400 E ULAŞMIŞ VE BÖYLECE İSTASYON SATIŞLARININ HACİM OLARAK YAKLAŞIK %70 İ MERKEZDEN TAKİP EDİLEBİLİR HALE GELMİŞTİR. Entegre otomasyon sisteminin en önemli araçlarından biri Uydu Takip Sistemi dir. 365 gün 24 saat istasyon depolarının uydu kanalıyla denetlenmesini sağlayan bu sistem, ana dağıtım ağında yer alan istasyonlardaki tank seviyelerinin ve akaryakıt satış hareketlerinin gerçek zamanlı ve on-line olarak denetlenmesine olanak vererek, yakıt kalitesinin terminallerden satış pompasına kadar denetim altında tutulmasını sağlamaktadır. Petrol Ofisi, bu büyüklükteki bir satış ağını online takip edebilme kapasitesine sahip, Türkiye deki tek ve dünyadaki sayılı akaryakıt dağıtım şirketlerinden biridir. OTOMASYON YOLUYLA SAĞLANAN DENETİMLERE EK OLARAK, 2001 YILINDAN BU YANA SÜRDÜRÜLEN MARKER TESTİ DENETİMLERİNE DE BÜYÜK ÖNEM VERİLMEKTEDİR. Tüm istasyonlarda periyodik olarak gerçekleştirilen bu test yoluyla Petrol Ofisi ne ait marker ın (alkil fenol esaslı boyanın) konsantrasyon oranı kontrol edilmekte ve böylece yakıta dışarıdan bir ekleme yapılıp yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bunun dışında yılda iki kez tüm istasyonlarda tank temizliği gerçekleştirilmekte ve müşterilere sunulan yakıtın maksimum temizlikte olması sağlanmaktadır. İSTASYONLARDAKİ AKARYAKIT KALİTESİNİN GÜVENCE ALTINA ALINABİLMESİ AMACI İLE TÜM PETROL OFİSİ İSTASYONLARINDA HER AY ULUSAL MARKER TESTLERİ YAPILMIŞ ve sonuçlar ilgili birimlere raporlanmıştır. EPDK kararı uyarınca tüm Petrol Ofisi ve ERK istasyonlarından ve her akaryakıt cinsinden numuneler toplanmış ve ilgili laboratuvarlara test amaçlı olarak iletilmiştir. 33

P E R A K E N D E F A A L İ Y E T L E R İ İ S T A S Y O N L A R A Y Ö N E L İ K E Ğ İ T İ M Ç A L I Ş M A L A R I 2008 YILINDA İSTASYONLARDA OPERASYONEL MÜKEMMELLİĞİN SAĞLANMASI, istasyonların fiziki durumlarının, hizmet kalitelerinin iyileştirilmesi amacı ile toplam 2.000 istasyonda ürün, hizmet, SEÇ ve operasyon yönetimi konularında standart eğitim verilmiştir. Öncelikli olarak seçilen 164 istasyonda uzun süreli İstasyon İşleticiliği Geliştirme Programı uygulanmış olup, akaryakıt ve madeni yağ satışlarında, Positive Card dağıtım adetlerinde belirlenen hedefler aşılmıştır. Ölçümleme ve takip metoduna dayalı eğitim ve geliştirme süreci 2009 yılında da devam edecektir. İstasyonlara yeni eleman tedarik edilmesi amacı ile başlatılmış olan Meslek Edindirme Programı kapsamında 2008 yılında 321 yeni elemanın istasyonlarda istihdamı sağlanmıştır. 2008 yılında ayrıca eğitim ve iletişim amaçlı ve istasyon personeline yönelik olarak hazırlanan İstasyonum dergisinin dört sayısı yayımlanmıştır. 34

P E R A K E N D E F A A L İ Y E T L E R İ B E N Z İ N V E M O T O R İ N Ü R Ü N L E R İ PETROL OFİSİ NİN AKARYAKITTA SON TEKNOLOJİYLE GELİŞTİRDİĞİ YENİ NESİL ÜRÜNLERDEN OLUŞAN V/MAX PERFORMANS SERİSİ, TÜRK TÜKETİCİSİNİN HİZMETİNE SUNULDUĞU 2007 YILINDAN İTİBAREN BÜYÜK İLGİ GÖRMEKTEDİR. Araç performansını artıran, yakıt ekonomisi sağlayan ve motoru temizleyip koruyan ürünleri bünyesinde bulunduran V/Max Performans Serisi, dünyanın önde gelen akaryakıt katığı üreticilerinden Afton tarafından Petrol Ofisi için özel olarak geliştirilmiştir. MAKSİMUM PERFORMANS, MAKSİMUM TEMİZLİK VE MAKSİMUM EKONOMİ vurgusuyla piyasaya sunulan V/Max ürün gamı, V/Max Kurşunsuz 95, V/Max Kurşunsuz 97, V/Max EuroDizel ve V/Max EuroDizel 10 dan oluşmaktadır. V/MAX KURŞUNSUZ 95 Formülündeki yüksek deterjan katkısı sayesinde motoru koruyan V/Max Kurşunsuz 95, motoru temizleyerek maximum performans ve maximum ekonomi sağlar. Benzinli araçların ateşleme odasını yağlayarak sürtünmeyi azaltan özel Friction Modifier katık, sürtünmeden kaynaklanan enerji kaybını ve aşınmayı önleyerek motoru korur. Geliştirilmiş formülü ile motoru daha iyi temizleyerek korurken aynı anda yakıt ekonomisi sağlar....akaryakıtta son teknolojiyle geliştirdiği yeni nesil ürünlerden oluşan V/Max performans serisi... 35

V/MAX KURŞUNSUZ 97 V/Max Kurşunsuz 97 yüksek oktan sayısı ile yüksek performans ve yakıt ekonomisi sağlar. Formülünün içerdiği güçlü temizleme maddeleri ile hem motorda birikmiş tortuları temizler hem de motorun ilk günkü performansını yeniden kazanmasını sağlar. Benzinli araçların ateşleme odasını yağlayarak sürtünmeyi azaltan özel Friction Modifier katık, sürtünmeden kaynaklanan enerji kaybını önler, yakıt ekonomisi sağlar ve motorun ömrünü uzatır. V/MAX EURODİZEL 10 V/Max EuroDizel 10, içerdiği yok denecek kadar düşük seviyedeki (0-10 ppm) kükürt oranıyla dünyanın en çevreci ve motoru en iyi koruyan dizel yakıtı olarak tanımlanmaktadır. Euro-3 normlarıyla karşılaştırıldığında %80 daha az kükürt ve %60 daha az nitrojen oksit içermektedir. En yüksek setan sayısı sayesinde yüksek performans sağlar. Formülündeki güçlü temizleme maddesi sayesinde motoru ilk günkü gücüne kavuşturur. Anti-metalli yakıt, yakıt sisteminde bulunan metal tozlarının enjektörlere vereceği zararı önler. Yakıt besleme sistemi ve yakıtla teması bulunan korozyon riski altındaki metal parçaların oksitlenmesini önler; motorun bakım periyodunun uzamasını, bakım masraflarının azalmasını sağlar. Avrupa standartlarına uygun düşük kükürt oranı ile çevre dostudur. İçerdiği özel katık ile -20 dereceye kadar donmaz. Yüksek setan sayısı sayesinde silindir içerisinde en iyi zamanlama ile motorun vuruntusuz ve sessiz çalışmasını sağlar. 36

P E R A K E N D E F A A L İ Y E T L E R İ OTO-LPG PAZARI 2008 O T O - L P G YILINDA BÜYÜMEYİ SÜRDÜREREK %4,5 ARTIŞLA 2,1 MİLYON TONA ULAŞMIŞTIR. Petrol Ofisi oto-lpg satışları 2007 yılına göre %9,2 artışla 446 bin tona ulaşmış ve pazar payı %21,3 e yükselmiştir. PETROL OFİSİ, ALİAĞA DA FAALİYET GÖSTEREN LPG DOLUM VE STOKLAMA TESİSİNİN 26 MART 2007 TARİHİNDE EPDK KARARIYLA LPG DAĞITICI LİSANSI ALMASI ÜZERİNE ÖNEMLİ BİR AVANTAJ ELDE ETMİŞ ve o tarihe kadar oto-lpg dağıtımını bölgesel olarak yapabilirken söz konusu lisansla sektördeki faaliyetlerini ülke geneline yayma olanağına kavuşmuştur. DAHA ÖNCE OTO-LPG SATIŞLARINI ANLAŞMALI İSTASYONLAR VE KENDİSİNE AİT PETROGAZ İSTASYONLARI YOLUYLA YAPAN PETROL OFİSİ, 2007 yılında PO/Gaz markasını yaratarak oto-lpg sektöründeki faaliyetlerini bu marka altında toplamaya karar vermiştir....petrol Ofisi oto-lpg satışları 2007 yılına göre %9,2 artışla 446 bin tona ulaşmış... 37

BAŞLATILAN ÇALIŞMALAR ÇERÇEVESİNDE 2008 YILI SONUNA KADAR 438 ADET PO/GAZ İSTASYONU DEVREYE ALINMIŞTIR. 2008 sonu itibarıyla Petrogaz adıyla hizmet veren 720 istasyon ile sözleşmeli olarak faaliyet gösteren 465 istasyonun büyük bir kısmının 2009 sonuna kadar PO/Gaz markası altında toplanması hedeflenmektedir. 2008 YILINDA AYRICA Aliağa ve Yarımca da LPG Terminali, Aksaray Dolum Tesisi nde ise otogaz dolumu yapabilmek için yeni tank ve kantar yatırımına başlanmıştır. 2008 yılı içerisinde 45 adet LPG taşıma tankeri ile 430 istasyona toplam 91.300 ton LPG otogaz ikmali gerçekleştirilmiştir. 38

P E R A K E N D E F A A L İ Y E T L E R İ M Ü Ş T E R İ S A D A K A T P R O G R A M L A R I A u t o M a t i c PETROL OFİSİ TARAFINDAN ÖZELLİKLE KURUMSAL MÜŞTERİLERE ÖDEME KOLAYLIĞI, TASARRUF VE KONTROL AVANTAJI SAĞLAYAN AUTOMATİC SİSTEMİ, 2003 yılında hizmete alındıktan sonra büyük bir hızla yayılarak 2008 sonunda 6.500 müşteriye ve 48.000 araç artışı ile 110.000 araca ulaşmıştır. Türkiye nin her noktasına dağılmış 1.350 istasyonda geçerli olan AutoMatic, Türkiye de akaryakıt sektöründe kurumsal müşterilere yönelik uygulanan en yaygın sadakat programıdır. 2008 yılında AutoMatic kullanılarak 228.000 m 3 beyaz ürün satışı gerçekleşmiştir. TÜRKİYE DE KAPSADIĞI ALAN İTİBARIYLA ALTERNATİFİ OLMAYAN ve gerçek zamanlı olarak araç bazında yakıt alımını durdurma, sınırlama getirme ya da ürün belirleme olanakları ile müşterilerine filo yönetimi bakımından geniş fırsatlar sunan AutoMatic sistemi, özellikle sanayi, gıda, lojistik ve turizm sektöründe faaliyet gösteren firmalar tarafından tercih edilmektedir. 2008 yılında Ülker Holding bünyesindeki tüm şirketler, Roche, Kamil Koç, Ersoylar Turizm, Murat Lojistik, Pak Piliç, Şeker Piliç ve Şen Piliç gibi firmaların sisteme dahil olmalarıyla AutoMatic sistemine bağlı olan filo araçlarının sayısı artmıştır. 2008 YILINDA AYRICA AutoMatic sistemini daha da yaygınlaştırmak amacıyla acenta, ticari aracılık, kurumsal acentalık gibi alternatif satış kanalları geliştirilmiştir. KOBİ ler için telesatış birimi oluşturulmuştur. Volvo ile kurumsal iş ortaklığı kurulmuştur. Ray Sigorta ve Yay-Sat ile grup içi işbirliğine gidilmiş, bu işbirliği sonucu yaklaşık 300 müşteri sisteme dahil olmuştur.... müşterilerine filo yönetimi bakımından geniş fırsatlar sunan AutoMatic sistemi... 39

P O S I T I V E C A R D PETROL OFİSİ, 2008 YILININ BAŞINDA BAŞLATTIĞI POSITIVE CARD PROGRAMI NDA BAŞARILARLA DOLU BİR YIL GEÇİRMİŞTİR. Yaygın dağıtım ağının getirdiği avantajı kullanmak, yeni ürün ve hizmet sunmadaki farklılığını sürdürmek ve müşterilerinin yaşamını kolaylaştırmak amacıyla Türkiye de ilk defa Petrol Ofisi tarafından uygulanan bir teknoloji ile sürücülerin araçtan inmeden ödeme yapabilmelerine olanak sağlayan Positive Card, farklı segmentlerdeki bireysel müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geliştirilmiştir. POSITIVE CARD İLE AKARYAKIT VEYA OTO- LPG ALAN MÜŞTERİLER, alışverişleri karşılığında farklı kategorilerde algı değeri yüksek, şık ve kaliteli ödüller kazanırken aynı zamanda Türkiye de ilk defa Petrol Ofisi tarafından uygulanan bir teknoloji olan Araçtan İnmeden Ödeme hizmetinden de yararlanmışlardır. POSITIVE CARD İLE ARAÇTAN İNMEDEN ANINDA ÖDEME YAPABİLME AVANTAJI, Türkiye nin önde gelen bankalarıyla yapılan anlaşmalar doğrultusunda, bu bankalara ait kredi kartlarından birinin ödeme özelliğinin POS cihazı üzerinde Positive Card a tanımlanması yoluyla sağlanmaktadır. Bu sistem sayesinde akaryakıt alımının tamamlanmasının ardından, banka ile kurulan bağlantı sayesinde ödeme işlemi otomatik olarak tamamlanır. TÜRKİYE GENELİNDE 2.000 DEN FAZLA İSTASYONDA GEÇERLİ OLAN POSITIVE CARD, akaryakıt ya da oto-lpg alan müşterilere ödeme kolaylığı sağlamanın yanı sıra, elde edilen puanlar karşılığında çeşitli ödüller kazanma fırsatı vermektedir. Katalogdan seçilen hediyeler müşterilerin arzusuna göre Petrol Ofisi istasyonlarından temin edilebildiği gibi, yine müşterilerin talebine göre adrese de gönderilmektedir. Türkiye genelinde yaygın bir şekilde kullanılması hedeflenen Positive Card ların kolayca temin edilebilmesi için tüketici dostu bir prosedür belirlenmiştir.bir müşterinin Positive Card sahibi olması için Petrol Ofisi istasyonlarından ya da diğer tanıtım noktalarından edinilebilen bir başvuru formunu doldurması yeterli olmaktadır....1,5 milyonu aşan üye sayısı ile 81 ilde 2.000 istasyonda kullanılmaktadır. 40

POSITIVE CARD İLE AKARYAKITA BAĞLI İHTİYAÇLARIN YANI SIRA SAĞLIK VE SİGORTA GİBİ DİĞER İHTİYAÇLARDA DA AVANTAJ SAĞLANMASINA YÖNELİK KOALİSYONLAR VE PROGRAM ORTAKLIKLARI DA 2008 YILI İÇİNDE GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR. Positive Card, 2008 yıl sonu itibarıyla 1,5 milyonu aşan üye sayısı ile 81 ilde 2.000 istasyonda kullanılmaktadır. E k s t r a K a t k ı l ı E m e k l İ l İ k P r o g r a m ı PETROL OFİSİ MÜŞTERİLERİNİN AKARYAKIT ALDIKÇA BİREYSEL EMEKLİLİK FONLARINA KATKIDA BULUNMALARINI SAĞLAYAN EKSTRA KATKILI EMEKLİLİK PROGRAMI, Petrol Ofisi nin, Anadolu Hayat Emeklilik ve İş Bankası işbirliği ile ilk olarak Mayıs 2004 te başlattığı bir sadakat programıdır. Özellikle ticari araç sahiplerinin sosyal güvence altına alınmasına imkân veren bu sisteme, 2005 yılından itibaren bireysel taşıt kullanıcıları da dahil edilmiştir. EKSTRA KATKILI EMEKLİLİK PROGRAMI NIN POSİTİVE CARD PROGRAMI NA ENTEGRE EDİLMESİ İÇİN 2008 YILI İÇİNDE HAZIRLIKLARA BAŞLANMIŞTIR ve 2009 yılı içerisinde geçiş sürecinin tamamlanması hedeflenmektedir. Bu uygulama ile Positive Card müşterilerinin sisteme dahil olan Petrol Ofisi istasyonlarından yaptıkları akaryakıt ve LPG harcamaları üzerinden biriktirdikleri puanların Bireysel Emeklilik Hesabı na aktarılması mümkün olacaktır. Ekstra Katkılı Emeklilik Programı çerçevesinde 2008 yılı sonu itibarıyla yaklaşık 150.000 üye ve 770.000 adet işleme ulaşılmıştır. 41

B A N K A K A M P A N Y A L A R I V E C R M Ç A L I Ş M A L A R I 2008 YILINDA PETROL OFİSİ MÜŞTERİLERİNİN SADAKATLERİNİ ARTIRMAYI HEDEFLEYEN, YENİ MÜŞTERİ KAZANDIRAN VE BANKALARIN DAHA AKTİF OLARAK KULLANILMASINI SAĞLAYAN BANKA KAMPANYALARI YAPILMIŞTIR. Türkiye nin önde gelen bankalarıyla yapılan kampanyalar gerek puan gerekse ürün bazlı uygulanmıştır. 2008 yılında farklı müşteri segmentleri için tasarlanan kampanyaların iletişimi için de CRM (Customer Relations Management/Müşteri İlişkileri Yönetimi) bazlı çalışmalar yürütülmüştür. Sadık müşteriler için yeni öneriler geliştirilirken, segmentasyonla farklı müşteriler için özel teklifler hazırlanmıştır. CRM çalışmalarında 2009 yılında kullanılacak detaylı müşteri veri tabanının altyapı çalışmaları geniş kapsamlı olarak halen devam etmektedir. P E R A K E N D E F A A L İ Y E T L E R İ A K A R Y A K I T D I Ş I S A T I Ş L A R...Petrol Ofisi istasyonlarının zengin alışveriş olanakları ve hizmetlerle donatılması... 42

PETROL OFİSİ MÜŞTERİLERİNİN İHTİYAÇ DUYABİLECEKLERİ ÜRÜN VE HİZMETLERİ DE KARŞILAMAYA YÖNELİK PETROL OFİSİ İSTASYONLARININ ZENGİN ALIŞVERİŞ OLANAKLARI ve hizmetlerle donatılması çalışmaları 2008 yılında da sürdürülmüş ve tedarikçi firmalarla yeni işbirliği imkânları değerlendirilmiştir. İSTASYON MARKETLERİNİN MÜŞTERİLERİN BEKLENTİ VE İHTİYAÇLARINA CEVAP VERECEK ÜRÜN PORTFÖYÜNE SAHİP OLMASINI VE DÜZENLİ KALMASINI SAĞLAMAK AMACIYLA KURULAN TANZİM VE TEŞHİR (MERCHANDİSİNG) EKİBİ periyodik olarak istasyon ziyaretleri yapmıştır. Market düzeni çalışmaları bizzat ekip tarafından yürütüldüğü gibi, raf düzeni, ürün yerleşimi, temizlik ve stok takibi gibi konularda da istasyon yetkililerine iş başında eğitim verilmektedir. Aynı zamanda market satış geliştirme faaliyetlerine yönelik olarak hazırlanan kitapçık, saha müdürleri ve istasyon personelinin eğitimleri sırasında ilgili personele dağıtılmaktadır. 2008 YILINDA AKARYAKIT DIŞI SATIŞLAR ÇERÇEVESİNDE PETROL OFİSİ TARAFINDAN MÜŞTERİLERİ İÇİN PLANLANAN VE UYGULANAN HİZMETLER ŞUNLARDIR: Philip Morris (PM) firması ile devam eden işbirliği neticesinde yaklaşık 500 noktada kasa-banko arkasına PM rafı takılmıştır. British American Tobacco (BAT) ile yapılan anlaşma ile 400 noktada kasa-banko arkasına BAT rafı takılmıştır. İstanbul da iki, Ankara da bir adet istasyonda Würth Final Care konsepti kurularak kapsamlı oto kuaför hizmeti verilmektedir. İstanbul da iki, Ankara da bir adet istasyonda Burger King restaurantı hizmet vermekte olup, Formula 1 zamanı İstanbul Park yolu üzerinde bulunan istasyon ve yaz döneminde üç ay Bodrum Türkbükü nde bulunan istasyonda Burger King Tır ı (Mobil Burger King Restaurant) konumlandırılmıştır. Talon Elektronik Çözümler (Bağımsız ATM Operatörü) ile yapılan anlaşma neticesinde 70 istasyonda market içine Pink Point ATM leri yerleştirilmiştir. Bizim Toplu Tüketim (Cash & Carry Mağazacılık) ile yapılan anlaşma neticesinde 45 adet istasyon marketinin ürün tedariği yapılmaktadır. Smile Pratik Ödeme Sistemleri ile yapılan anlaşma neticesinde istasyon marketlerinde POS üzerinden kontör satışı yapılmaktadır. 43

TİCARİ & ENDÜSTRİYEL SATIŞLAR VE LNG Sanayi, madencilik, tarım, lojistik ve inşaat gibi sektörlerde faaliyet gösteren kurumsal müşteriler ve küçük ölçekli kuruluşlara yapılan toptan satışlarda, yurt geneline yayılmış olan lojistik ağı, uzun yıllara dayanan güçlü ilişkiler ve bilgi birikimi, Petrol Ofisi ni müşterileri nezdinde en çok tercih edilen şirket konumuna taşımıştır.

T İ C A R İ & E N D Ü S T R İ Y E L S A T I Ş L A R V E L N G PETROL OFİSİ, PERAKENDE TOPTAN SATIŞLAR SEGMENTİNDE T İ C A R İ & E N D Ü S T R İ Y E L S A T I Ş L A R V E L N G T O P T A N SATIŞLARDA OLDUĞU GERÇEKLEŞTİRİLEN L N G S A T I Ş L A R GİBİ KURUMSAL SATIŞLAR HEM MÜŞTERİLER, KAMU DOĞRUDAN PETROL KURULUŞLARI VE OFİSİ TARAFINDAN, DİSTRİBÜTÖRLERE HEM DE DİSTRİBÜTÖR YÖNELİK TOPTAN BAYİLER KANALIYLA SATIŞLARDA DA YAPILMAKTADIR. TÜRKİYE NİN PAZAR Ağırlıklı olarak sanayi, LİDERİDİR. Şirket in madencilik, tarım, Türkiye nin dört bir lojistik ve inşaat yanına ulaşan yaygın sektörlerinde faaliyet dağıtım kanallarına gösteren kurumsal sahip olması, toptan müşterilere ve serbest alım yapan kuruluşların tüketici olmayan, tüketim Petrol Ofisi ni tercih miktarı küçük olan etmelerinde önemli şantiyelere, fabrikalara, bir rol oynamaktadır. küçük ölçekli filolara Şirket ayrıca, bu tür ve küçük çaplı kamu kuruluşların akaryakıt kuruluşlarına distribütör ihtiyaçlarına yönelik aracılığıyla yapılan olarak müşterinin coğrafi satışları kapsayan toptan koşullarını, tüketim satışlar segmentinde, ihtiyaçlarını, teknik 2008 yılında da liderlik imkânlarını ve tercihlerini korunmuştur. tek tek değerlendirerek müşterilerine özel çözümler geliştirmekte ve sunmaktadır....tek tek değerlendirerek müşterilerine özel çözümler geliştirmekte ve sunmaktadır. 46

DOĞAL GAZIN -162 C DE SIVILAŞTIRILMASIYLA ELDE EDİLEN LNG (LIQUEFIED NATURAL GAS/SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ), TÜM DÜNYADA OLDUĞU GİBİ TÜRKİYE DE DE ALTERNATİF BİR ENERJİ KAYNAĞI OLARAK GENİŞ KULLANIM ALANI BULMAKTADIR. Petrol ürünlerine oranla çok daha ekonomik olarak, diğer petrol ürünlerinin ve LPG nin kullanıldığı her yerde kullanılabilen ve çevreci/temiz bir yakıt olan LNG, Türkiye de gaz ve akaryakıt alanında faaliyet gösteren firmaların geleceğe yönelik beklentiler içinde bulunduğu bir pazar yaratmaktadır. LNG, düşük kükürt ihtiva etmesi, kullanım kolaylığı sunarak bakım masraflarını azaltması ve fiyat avantajı sebebiyle boru gazı ve kömür dışındaki tüm yakıtlara karşı hem maliyet hem kullanım kolaylığı avantajı sunabilmektedir. 2008 YILINDA LNG PİYASASINI ETKİLEYEN İKİ ÖNEMLİ GELİŞME YAŞANMIŞTIR. İlki, Ocak ve Şubat aylarında İran kaynaklı doğal gaz kesintisidir. Türkiye de tek LNG tedarikçisi konumunda olan BOTAŞ, kesinti sonrası boru hattını beslemek amacıyla LNG şirketlerine rezerve ettiği LNG miktarını azaltınca sanayi kesimindeki yüksek tüketimi olan müşterilerin enerji ihtiyaçlarının karşılanması için Petrol Ofisi üzerinden fuel oil tedariği sağlanmıştır. İkinci önemli gelişme, 2008 yılında sezonluk müşterilerde gözlenen artış olmuştur. Asfaltlama sektörü 2008 yılında ilk defa LNG ile tanıştırılırken, gıda sektöründe daha önce fuel oil kullanan bazı firmalar LNG kullanımına geçmişlerdir. PETROL OFİSİ, SAHİP OLDUĞU 159 LNG TANKI VE 26 LNG TANKERİ İLE PAZARDA ÖNEMLİ BİR DEPOLAMA VE TAŞIMACILIK KAPASİTESİNE SAHİPTİR. LNG pazarında Petrol Ofisi nin temsilcisi olan Petrol Ofisi Alternatif Yakıtlar Toptan Satış A.Ş., 2005 Temmuz ayında girdiği LNG pazarında hızla büyümüş ve 2008 yılında pazar payını %21 e* çıkararak satış hacmini Ocak ve Şubat aylarındaki kesintiye rağmen 75.000 ton olarak gerçekleştirmiştir. Şirket, sağlıklı ve güçlü müşteri seçimleri sayesinde LNG pazarında son iki ay alımlarını en üst seviyelere getirmeyi başarmıştır. *Şirket tahminidir. YILIN HER GÜN VE SAATİ HİZMET VEREN PETROL OFİSİ NİN LNG TAŞIMA ŞİRKETİ OLAN PETROL OFİSİ GAZ İLETİM A.Ş., L1 LİSANSI İLE PETROL OFİSİ NİN YURT İÇİ LOJİSTİK İŞLETMECİLİĞİ YETKİSİNE SAHİP ŞİRKETİDİR. LNG nin fire vermeden depolanması ve taşınması için kullanılan kreyojenik tanklar, Avrupa Birliği standartları çerçevesinde üretilerek sürekli kontrol sistemleri ile denetlenmektedir. 47

48

HAVACILIK VE DENİZCİLİK SEKTÖRÜ SATIŞLARI Sahip olduğu yaklaşık %72 pazar payıyla Türkiye jet yakıtı pazarının açık ara lideri konumunda olan POAir, yurt içinde 35, yurt dışında 25 havalimanında dünyanın önde gelen hava yolu şirketlerine jet yakıt ikmali gerçekleştirmektedir. Denizcilik satışlarının lideri konumunda olan POMarine ise 8 terminal ve 3 ü yüzer istasyon olarak kullanılan toplam 23 deniz tankeri ile Türkiye nin en geniş ve güçlü dağıtım ağına sahiptir. 49

H A V A C I L I K V E D E N İ Z C İ L İ K S E K T Ö R Ü S A T I Ş L A R I PETROL OFİSİ, POAIR MARKASIYLA POAIR, 2007 YILINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ POAIR YABANCI İKMAL FİRMALARIYLA H A V A C I L I K YÜRÜTTÜĞÜ HAVACILIK 1,82 MİLYON M 3 KURDUĞU STRATEJİK S E K T Ö R Ü FAALİYETLERİ SATIŞ HACMİNİ 2008 İŞBİRLİKLERİ S A T I Ş L A R I ÇERÇEVESİNDE GEREK YILINDA %6 ARTIŞLA SAYESİNDE aralarında YURT İÇİNDE GEREKSE 1,93 MİLYON M 3 E Hong-Kong, Amsterdam, YURT DIŞINDA, YÜKSELTMİŞ, yine Paris, Milano, Brüksel, ÜLKEMİZİN VE DÜNYANIN aynı dönemde 230 bin Berlin gibi dünyanın önde ÖNDE GELEN HAVA adet olan ikmal sayısını gelen 25 havaalanında YOLU ŞİRKETLERİNİN da %8 artışla 249 bin yerli hava yollarının jet JET YAKITI İHTİYACINI adede ulaştırmıştır. yakıtı ihtiyaçlarını 2008 OPERASYONEL VE Bu büyümeyle birlikte yılında da karşılamaya TİCARİ OLARAK personel başına düşen devam etmiş, yurt dışı KARŞILAMAKTADIR. ikmal sayısı %8 artarak havaalanlarındaki satış POAir, Türkiye nin 1.392 adet/kişi, ikmal hacmini 2007 yılına göre en büyük hava yolu miktarı da %10 artarak %95 oranında artırmıştır. kuruluşu olan Türk 10.782 m 3/ kişi şeklinde Hava Yolları nın yanı gerçekleşmiştir. sıra Onur Air, Pegasus, Aynı şekilde 1999 Atlasjet, Sun Express, ve 2008 yıllarında MNG, Sky, ACT Cargo gerçekleşen rakamlar gibi yerli kuruluşların ve karşılaştırıldığında son Lufthansa, Air France, 10 yılda satış hacminde KLM, SAS, Aeroflot ve %93, personel başına Easy Jet gibi 60 tan düşen ikmal sayısında fazla yabancı hava yolu %218, personel başına şirketinin jet yakıtlarını düşen ikmal miktarında tedarik etmektedir. Ayrıca ise %197 artış sağlandığı POAir, halen İstanbul- görülmektedir. POAir Atatürk, Antalya, Ankara- 2008 yılında sergilediği Esenboğa, İzmir-Adnan performansla, jet yakıtları Menderes ve Muğla- segmentinde %71,5* Dalaman havaalanlarının pazar payıyla liderliğini yakıt hidrant sistemlerinin sürdürmüştür. yöneticisi konumundadır. *Şirket tahminidir....son 10 yılda satış hacminde %93, personel başına düşen ikmal sayısında %218... 50

POAIR TARAFINDAN 2007-2012 YILLARI DEĞİŞTİRİLEN YÖNETMELİKLER H A V A C I L I K V E D E N İ Z C İ L İ K S E K T Ö R Ü S A T I Ş L A R I PETROL OFİSİ, POMARINE MARKASIYLA İÇİN YAPILAN 5 DOĞRULTUSUNDA, 2007 D E N İ Z C İ L İ K FAALİYET GÖSTERDİĞİ YILLIK PLANLARDA, YILI BAŞINDAN İTİBAREN S E K T Ö R Ü DENİZCİLİK BULUNULAN YURT DIŞI UÇUŞ YAPAN S A T I Ş L A R I SEKTÖRÜNDE %41 LİK COĞRAFYADA BÖLGESEL UÇAKLARA İHRACAT PAZAR PAYIYLA LİDER BİR OYUNCU OLMAK KAPSAMINDA YAKIT KONUMUNDADIR. HEDEFLENMİŞTİR. İKMALİ YAPILMAYA Türkiye, dünyanın en Yurt dışındaki BAŞLANMIŞ, 2008 önemli transit deniz havaalanlarında yılında ise, ihraç kayıtlı geçitlerinden biri doğrudan Petrol Ofisi yakıt bulunmayan hava üzerinde yer almaktadır çalışanları ve ekipmanları alanlarında gümrüklü ve Petrol Ofisi, ülkenin ile yakıt ikmali yapma (milli) yakıtın ihracı tüm limanlarında hedefi doğrultusunda işlemine başlanmıştır. gemilere motorin, fuel yapılan çalışmalara POAir değişen süreçlere oil ve madeni yağ tedarik 2008 yılında, Petrol en kısa sürede gerekli edebilen, Karadeniz de Ofisi nin bir alt kuruluşu uyumu sağlamıştır. (Samsun ve Trabzon) ve olan PO Georgia LLC ile İskenderun Körfezi nde Batum Havaalanında transit gemi yakıt ikmali devam edilmiştir. Bu yapabilen tek akaryakıt hedef, dünya, bölge dağıtım şirketidir. ekonomisi ve sektör gelişmeleri bazında değerlendirilmeye devam edilecektir. 51