Yıl 5 Sayı 22 ÜÇ AYDA BİR YAYINLANIR - Parasızdır - 2011/EKİM Yıl 7 Sayı 29 ÜÇ AYDA BİR YAYINLANIR - 2013/OCAK-MART R ISSN 1308-1810 2013 PİRİ REİS YILI Ne ilim vardır ki olsun sonu; ne insan vardır ki olmasın kusuru. Piri Reis
R Yıl 7 Sayı 29 ÜÇ AYDA BİR YAYINLANIR 2013/OCAK-MART İMTİYAZ SAHİBİ DNT Ortadoğu Yayıncılık A.Ş. adına Dr. Eyüp ÖZEREN GENEL YAYIN YÖNETMENİ Uğur C. SEVİM EDİTÖR Uz. Dr. Metin ÖZSOY GENEL MÜDÜR Aslı ÇALIŞKAN aslicaliskan06@gmail.com YAYIN KURULU ÜYELERİ Op. Dr. Sadi KAYA Op. Dr. Süleyman GÖKDUMAN Prof. Dr. Metin ORHAN Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK Prof. Dr. Mitat KOZ Doç. Dr. Mehmet İLERİ Prof. Dr. Mustafa ALTINBAŞ Uz. Dr. Ayşe YÜRÜMEZ Ahmet YILDIZ Fatma KOÇAK web: www.buyukortadogutip.com.tr Yazışma Adresi Bayındır 2 Sok. 63 /12 Kocatepe /ANKARA Yayını Hazırlayan DNT Ortadoğu Yayıncılık A.Ş. Tel: 418 40 77 web: www.ortadoguyayincilik.com Baskı: Ateş Matbaa Tel: 341 42 88 Abonelik Ücreti 60 tl (Dört sayı) Büyük Ortadoğunun Sesi Dergisi Basın ve Meslek İlkelerine Uyar. Kaynak Gösterilerek Alıntı Yapılabilir. Dergimizdeki yazı ve reklam içeriğinin sorumluluğu sahibine aittir. Gönderilen yazılar iade edilmez. İçindekiler BAŞYAZI KADROMUZ PİRİ REİS RÖPORTAJ GASTROENTEROLOJİ PSİKİYATRİ KARDİYOLOJİ RADYOLOJİ İNDEKS BOSEV GENEL BAŞKANI DİŞ HASTALIKLARI DAHİLİYE FİZİK TEDAVİ AMELİYATHANE SERBEST KÖŞE KAPLICALARIMIZ ŞİİR KÖŞESİ İÇİMİZDEN BİRİ BİLGİNİZ OLSUN 1 2 5 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 27 28 30 31 32 33
SAĞLIK YENİ BİR YIL, YENİ BİR UMUT Sevgili Dostlar; Yepyeni bir yıl ve yeni bir sayıyla yine karşınızdayız. Yeni yılla birlikte yeni yeni umutlar yeşerdi hepimizin yüreklerinde. Yeniden yelken açtı umutlarımız, yeniden keşvetmek için dünyayı. İçinde bulunduğumuz üç ay( Ocak-Şubat-Mart) içerisinde tarihte yaşanmış önemli olayları ve günleri kutlayacağız. Öncelikle; UNESKO nun 2013 yılını PİRİ REİS YILI olarak belirlemesi Türk milleti olarak hepimizi gururlandırmış,tarihe iz bırakan atalarımızın ruhları bu vesile ile bir kere daha şad olmuştur.diğer bir konuda da; haber alma ve yayma özgürlüğünün en etkili aracı olan basınımızın güzide mensuplarının gazeteciler gününün kutluyorum.. Şubat ayının ilk yarısında kutladığımız Yeşilay haftasının da milletimize hayırlar getirmesini diliyorum. "Bilgelik, yüksek ahlak, fedakârlık gibi hasletlerle donatılmış hekimlik, yeryüzündeki en ulvi ve en mukaddes mesleklerden biridir. Hekimliği bu denli kutsal ve ulvi kılan, onun; yaşatmak, tedavi etmek, iyileştirmek esaslı, "insana hizmet" merkezli oluşudur. Bu duygu ve düşüncelerle, bilgi, beceri ve emeğiyle insan sağlığına fedakârca hizmet eden tıp camiasının '14 Mart Tıp Bayramı'nı en kalbi duygularımla tebrik ediyorum. Çanakkale; İsimsiz kahramanların toprağı. Bucak bucak yurdun her köşesinde tek bir amaç uğrunda şehit ve gazi olmak için gelenlerin vatanı. Bağımsızlığı atardamarı sayanların, eşitliğe, adalete, özgürlüğe düşkün olan aşıkların cennetidir. Çanakkale Geçilmez diyen aziz şehitlerimizi minnetle, şükranla yâd ediyoruz... Sizlerle yeniden bir arada olmanın huzuru ve mutluluğu içerisindeyiz. Umarım beğenirsiniz. Yeni sayılarda buluşmak ümidiyle hepinize; Mutlu, başarılı ve sağlıklı yeni yıl diliyorum. Kalın sağlıcakla Dr. Eyüp ÖZEREN 1
Kadromuz Mesul Müdür Uz. Dr. Ayşe YÜRÜMEZ Dahiliye Uz. Dr. Alper AK Uz. Dr. Hulki GENÇ Gastroenteroloji Uz. Dr. Harun Can UYGURER Genel Cerrahi Prof. Dr. Mehmet KAYA Dr. Muzaffer Bora OKAR Çocuk Hastalıkları Uz. Dr. Ayşe YÜRÜMEZ Kadın Hastalıkları Op. Dr. Şükran ERDOĞAN Nöroloji Prof. Dr. Nermin MUTLUER Kardiyoloji Uz. Dr. İsmet SARIKAYA Dermatoloji Yrd. Doç. Dr. Yavuz PEKSARI Psikiyatri Uz. Dr. Meral GÜNGÖR Uz. Dr. F. Nermin TUNCEL Üroloji Prof. Dr. Remzi SAĞLAM Op. Dr. Haluk ÖZKAYA Radyoloji Uz. Dr. Necdet GENÇ KBB Op. Dr. Adnan UZUN Göz Hastalıkları Uz. Dr. Mehmet AKKAŞ FTR Uz. Dr. Füsun AYTAÇ Uz. Dr. Canan AĞIRLAR Acil Hekimi Dr. Fatma ÖZKAN Dr. Hatice ALPER Dr.Nuray ŞANLI Diş Hekimi Dt. Habibe BAŞAYAR Anestezi Uz. Dr. Şaban SEÇGİN Uz. Dr. Betül YİĞİTBAŞI İşletme Müdürü Ahmet YILDIZ Muhasebe Müdürü Murat ÖZTÜRK Mali Müşavir Zekai KARACAN Hukuk Müşaviri Av. Abdullah Arif KAYA 2
Kadromuz ADI SOYADI GÖREVİ ADI SOYADI GÖREVİ N. PINAR KILIÇDOĞAN FİZYOTERAPİST MEHTAP KOÇ TIBBİ SEKRETER NAZİLE ŞEHLAVER FİZYOTERAPİST AYNUR ÖZDEMİR TIBBİ SEKRETER AYŞE FİDAN HEMŞİRE YAKUP AYGAR TIBBİ SEKRETER EMİNE ABA HEMŞİRE KUDRET İŞÇİ TIBBİ SEKRETER GÖKHAN ALP UCU ANESTEZİ TEKN. NİLAY ÜNLÜTÜRK TIBBİ SEKRETER GÜLLÜ ÖZTEKİN A.T.T. RAZİYE ÖZBAHAR TIBBİ SEKRETER DÖNÜŞ ÜLGER A.T.T. FİLİZ UÇAR TIBBİ SEKRETER TUBA SEVİM A.T.T. ÖZLEM OFLAZ TIBBİ SEKRETER ESRA YILMAZ TIBBİ SEKRETER FUNDA ÖN A.T.T. FATMA AKTAŞ TIBBİ SEKRETER RABİA GEDİKBAŞ A.T.T. MERYEM KUMTEPE TIBBİ SEKRETER SAMET GÖL A.T.T. ÇİĞDEM DUMAN TIBBİ SEKRETER FURKAN SANCAKTAR İLK ve ACİL YARDIM TEKNİKERİ AYŞEGÜL ÇATALOĞLU TIBBİ SEKRETER S.BARIŞ ÇİÇEK SAĞLIK MEMURU ERKAN TOPBAŞ AMBULANS ŞOFÖRÜ DİLEK ŞAHİN EBE BÜLENT KORKMAZ AMBULANS ŞOFÖRÜ ÇİĞDEM ÇİFTÇİ RÖNTGEN TEKNİKERİ FERHAT DAŞKIN AMBULANS ŞOFÖRÜ NURŞAH DEMİRCİ LABORANT ELİFE BAŞKAN HİZMETLİ PERSONEL YÜCEL KOÇAK LABORANT FEHMİ EKMEN HİZMETLİ PERSONEL HAYDAR ÜNAL SATINALMA SORUMLUSU GÜLEGÜL SAĞLAM HİZMETLİ PERSONEL SEHER GÖLGE MUHASEBE PERSONELİ HAFİZE BECİT HİZMETLİ PERSONEL ÇİĞDEM YILDIZ MUHASEBE PERSONELİ HATİCE ÖZDAMAR HİZMETLİ PERSONEL HAYDAR ÇELİKER İDARİ İŞLER SORUMLUSU SERPİL ŞEN HİZMETLİ PERSONEL OKAY AKBAŞ TEKNİK PERSONEL NURAY ULUDAĞ HİZMETLİ PERSONEL ESRA AKBAL YARDIMCI PERSONEL VELİ ÇEKEREK HİZMETLİ PERSONEL ESRA DEĞİRMENCİ YARDIMCI PERSONEL FİRDEVS BOZKURT HİZMETLİ PERSONEL Katkıda Bulunanlar ve Ortaklarımız Op. Dr. Sadi KAYA Dr. Eyüp ÖZEREN Op. Dr. Süleyman GÖKDUMAN Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK Ekrem TAMER Ekrem AKSOY Prof. Dr. Metin ORHAN Prof. Dr. Mustafa ALTINBAŞ Prof. Dr. Ali Kemal ÖZDEMİR Prof. Dr. Serdar ÜŞÜMEZ Uğur C. SEVİM Filiz ÇELİK Doç. Dr. Ercan Cenk DORUK Prof. Dr. Mitat KOZ Dr. Alaattin KEYKUBAT Uz. Dr. Nazım ERGÜN Doç. Dr. Mehmet İLERİ Prof. Dr. Mehmet KAYA Dr. Mustafa KÖSE Dr. İsmail CEYHAN Dt. Deniz AYCAN Dt. Habibe BAŞAYAR Ecz. H. Sadık DEMİRBAŞ Ali Rıza KOÇAK Osman GÜLEÇ Uz. Dr. Hulki GENÇ Ahmet DUYAR Av. Emre ÜŞÜMEZ Ahmet YILDIZ Murat ÖZTÜRK Fatma KOÇAK Dr. Mustafa ERSÖZ Uz. Dr. Ayşe YÜRÜMEZ Op. Dr. Ömer Faruk RECEP Uz. Dr. Metin ÖZSOY Doç. Dr. Metin YILDIRIMKAYA Op. Dr. Zeliha HAMURCU Dr. Tülay DEMİRTAŞ Dilruba BAL 3
PİRİ REİS Asıl adı, Muhyiddin Piri Bey, Türk denizci, haritacı (1470 Gelibolu 1554 Kahire) Yaptığı dünya haritaları ve yazdığı denizcilik kitabıyla tanınır. Karaman dan İstanbul a oradan Gelibolu ya yerleşmiş bir aileden gelir. Amcası ünlü denizci Kemal Reistir. 1486'da Endülüs Seferi ne katılan Pîrî Reis, amcası ile birlikte Müslümanların İspanya'dan Kuzey Afrika'ya taşınmasını sağladı. 1494'te ikisi birlikte donanmaya katıldılar. Kemal Reisin ölümünden sonra Gelibolu ya yerleşen Piri Reis kendi tecrübe ve çizimlerinden, daha önce yapılan kalıp haritalarından yararlanarak yaptığı ilk Dünya Haritasını, Mısır ın fethi sırasında Yavuz Sultan Selime sundu. 1522 de Rodos seferine katıldı. Seferler sırasında gördüğü yerleri ve yaşadığı olayları, Kitab-ı Bahriye adı altında topladı. Dünya denizciliğinin ilk kaynak kitabıdır. Kitabı Bahriye, Anadolu kıyılarının özelliklerini de veren değerli bir coğrafya kitabı olarak bugün de geçerliliğini korumaktadır. Eserini 1525 te Kanuni Sultan Süleyman a sundu. 1528 de ikinci bir dünya haritası çizdi. Piri Reis'in ikinci dünya haritasında adalar ve kıyılar son keşiflere dayalı olarak çizilidir. 1547 de Hint Kaptanlığı na getirildi. 1548 de Aden i Portekizlilerden geri aldı. 1552 de Maskat ı ele geçirerek Hürmüz Kale sini kuşattı. Portekiz tehlikesine karşı donanmanın bir kısmını Basra da bırakıp kuzeye yönelen Piri Reis Bahreyn adalarını aldı. Donanmayı terk suçundan Kahire de idam edildi. Eserleri; Kitab-ı Bahriye, Piri Reis'in Haritası (İlk Dünya Haritası),Hadikat'ül Bahriye, Bilad-ül Aminat ve Eşkalnamedir. 5
RÖPORTAJ Serap GÜNEŞ Cebeci İ.Ö.O. Teknoloji Tasarım Öğretmeni ÖZGEÇMİŞ 1973 yılında Çorum da doğdu. İlkokulu Çorum Çelebibağ Köyünde başladı ve Polatlı Türk taciri Köyü İlkokulu nda tamamladı. Ortaokulu Ankara Mamak Ortaokulu nda, Lise öğrenimimi ise Ankara Gazi Lisesi nde tamamladı. 1997 yılında Gazi Üniversitesi, Mesleki Eğitim Fakültesi, Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi bölümünden mezun oldu. Aynı yıl Kırklareli Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesine Beslenme öğretmeni olarak atandı. Bu okulda üç yıl görev yaptıktan sonra Ankara da çeşitli okullarda İş Eğitimi öğretmenliği yaptı. 2006 yılından Cebeci Ortaokulu nda Teknoloji ve Tasarım öğretmeni olarak atanan Serap GÜNEŞ; halen aynı okulda görev yapmaktadır. 1-Bizlere kısaca kendinizden ve mesleki geçmişinizden bahseder misiniz? 1997 yılında Gazi Üniversitesi, Mesleki Eğitim Fakültesi, Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi bölümünden mezun oldum.aynı yıl Kırklareli Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesine Beslenme öğretmeni olarak atandım.bu okulda üç yıl görev yaptıktan sonra Ankara da çeşitli okullarda İş Eğitimi öğretmenliği yaptım. 2006 yılından bu yana da Cebeci Ortaokulu nda Teknoloji ve Tasarım öğretmeni olarak görev yapmaktayım. 2-Öğretmenlik mesleğine günümüzde nasıl bakıyorsunuz? Gençlerimize bu mesleği seçme konusunda önerileriniz var mı? Öğretmenlik mesleği özveri, sabır, disiplin ve sorumluluk gerektiren bir meslek.bu anlamda hepimiz işimizi en iyi şekilde,gereklerini yerine getirerek yapmaya çalışıyoruz.ancak günümüzde çeşitli nedenlerle mesleğimize hak ettiği önemin verilmediğini düşünüyorum. Daha iyi bir gelecek ve kültürlü,bilgili,iyi yetişmiş bir gençlik için öğretmenlere ihtiyacımız var.koşulları ne kadar zor olursa olsun,kendilerini toplum için yararlı ve iyi hissetmek istiyorlarsa mutlaka öğretmenlik mesleğini tercih etsinler. 6
www.buyukortadogutip.com.tr 3-24 Kasım Öğretmenler Günü size nasıl bir duygu katıyor?sizin için anlam ve önemi nedir? Öğrencilerimin günümü kutlamaları,sevgi ve minnet duygularını iletmeleri herkesi olduğu gibi beni de çok mutlu ediyor. Bunun dışında 24 Kasım günü, benim görevime başladığım tarih.bu nedenle her yıl, geride bir yıl daha bırakmanın burukluğunu da yaşıyorum. 4-Eğitim müfredatı kapsamında öğrencilere genel sağlığı koruyucu davranışlar,kişisel hijyen ve temizlik,cinsel sağlık,beslenme,ergenler ve çocuklarla iletişim gibi konularda yeterli ölçüde bilgi verilmekte midir? Hepsi bir arada olmamakla birlikte,farklı derslerin müfredatlarında sözünü ettiğiniz konular var.ancak bu konulara süre ve içerik açısından yeterli yer ayrıldığını düşünmüyorum. Bizler öğrencilerimizi ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda bilgilendirsekte, bu konularla ilgili uzman kişilere ihtiyaç duyduğumuz zamanlar da oluyor. 5-Hangi konularda zorluk yaşıyorsunuz? Sizce günümüzde öğrenci olmak mı daha zor yoksa öğretmen olmak mı? Öğrenci merkezli eğitim sistemi, beraberinde bir takım zorlukları da getiriyor.öğrencilerimizin hepsinin aynı sorumluluk bilincine sahip olmamaları,derse araştırma,proje,ödev getirmeleri konusunda sıkıntı yaşamamıza yol açıyor.bunun dışında okul imkan ve olanaklarımızın,sınıf ortamlarımızın istenilen düzeyde olmaması da ders işleme sırasında bizler için sorun yaratabiliyor. Hangisinin zor olduğu konusuna gelince günümüzde bizler kadar öğrencilerimiz de sıkıntı yaşamakta.sınıf geçme sistemindeki kolaylıklar dışında, bitmek bilmeyen sınav maratonları,ne yazık ki onların çocukluklarını yaşayamadan büyümelerine neden oluyor. 6-Yayınlarımız hakkında görüş düşünce ve önerileriniz nelerdir? Yayınlarınıza emek harcanmış ve çok özen gösterilmiş.son derece yararlı bilgiler içerdiğini düşünüyorum.öğretmenler Günü dolayısıyla bizlere de yer verdiğiniz için kendim ve meslektaşlarım adına teşekkür ediyorum. 7
GASTROENTEROLOJİ ÇÖLİYAK HASTALIĞI Gluten enteropatisi de denilen bu hastalıkta buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi bazı hububatlarda bulunan gluten adı verilen bir proteinin ince barsak hücrelerinin yapısını bazı kişilerde bozması esastır. Hastalık bütün dünyada yaygın olarak görülmektedir. Kronik besin emilim bozukluklarının en önemli sebeplerinden biridir. Uz. Dr. Harun Can UYGURER Özel Büyük Ortadoğu Tıp Merkezi Gastroenteroloji Uzmanı Çöliyak hastalığının meydana gelmesinde aşırı duyarlık reaksiyonlarının rolü olduğu düşünülmektedir. Bu hastalık hayat boyu süren doğumsal bir bozukluk olduğu halde hayatın bir devresinde alevlenebilir. Klinik Belirtiler : Çocukluk çağında sütten kesilip taneli gıdalarla beslenme başlayınca hastalık belirtileri ortaya çıkar. Genellikle ileri çocukluk yaşında belirtiler kaybolur gibi olmasına rağmen besin emilim bozukluğu devam eder. Bazen hastalık duraklar ve bu durum ömür boyu bu devam eder. Bazen belirtiler 30-60 yaş arasında ortaya çıkar. Hastalığın hafif şekillerinde sadece halsizlik ve hafif şişkinlik vardır. Ağır vakalarda ise hastalar şiddetli ishal, kansızlık, kanama eğilimi, kalsiyum düşüklüğü belirtirleri ve kemiklerde meydana gelen değişiklik sonucu oluşan belirtilerden şikayetçi 8
www.buyukortadogutip.com.tr olabilirler. Beslenme bozukluğu ile orantılı olarak adalelerde erime ve ayaklarda ödem gelişir. Erişkin çöliyak hastalarının bir bölümünde ishal hakim semptomdur.diğer hastalar halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, dil iltihabı veya nörolojik belirtiler, kas ve kemik ağrıları veya kendiliğinden oluşan kırıklardan şikayetçi olabilirler. Hastanın yakınlarında çöliyak hastalığının sık olarak görülebileceği unutulmamalıdır. Tedavi edilmeyen kadın hastalarda menstruasyon bozuklukları ve kısırlık sıkça görülür. Hastalarda huy değişiklikleri ve depresyon görülebilir.sık nükseden aftlar hastalığın tek belirtisi olabilir. Tedavi: Gluten içeren buğday, arpa, yulaf ve çavdar gibi taneli gıdalar ve bunlarla ve unları ile yapılan her türlü yiyeceğin alınması kesin olarak yasaklanır. Genellikle bir ay içinde ishal kesilir. Hastanın iştahı düzelir ve süratle kilo alır. Bazı çöliyak hastalarında süte ve yumurtaya karşı tahammülsüzlük olabilir. Bu husus daima göz önünde tutulmalıdır. Hastalarda eksikliği varsa çinko, magnezyum, folik asit ve demir verilmesi hastalığın süratle düzelmesini sağlar.kemikle ilgili problemlerde ise D vitamini verilmelidir. 9
PSİKİYATRİ OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK Obsesyonlar, istenmeden gelen belirgin, anksiete veya sıkıntıya neden olan yineleyici ve sürekli düşünceler, dürtüler veya düşlemlerolarak tanımlanır. Kompulsiyonda obsesyona tepki olarak katı bir biçimde kurallara göre yapmaktan kendini alıkoyamadığı bir takım davranışlar veya düşünsel eylemlerdir. Uz. Dr. Meral GÜNGÖR Özel Büyük Ortadoğu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Obsesif- Kompulsif bozukluk ilk defa 19. yüzyılda tanımlanmış ancak 20. yüzyılda Freud tarafından bir sendrom olarak ele alınmıştır. Günümüzde bu hastalık sık görülmektedir. Ayrıca tam tanı konulmamış eşit altı düzeyde bunu yaşayan pek çok insan vardır. Yaşam boyu kadınlarda görülmesi erkeklere nazaran daha fazladır. Yaşam boyu görülme sıklığı %2-3 oranındadır. Hindistan ve Tayvan gibi ülkelerde görülme sıklığı %0.5 tir. İlk görülme yaşı 8-18 yaş arasıdır, vakaların 3/2 si adölesan (ergenlik) yaşta başlar. Diğerleri 35 yaş ve üstü başlar. Çoğu vaka utanç duyduğu için semptomlarını açığa vermekte tereddüt eder. Obsesyonel düşünceler kişiye huzursuzluk verir. Kompulsif hareketler tekrar tekrar yapılan kalıplaşmış davranışlardır. Uğurlu sayıya ulaşana kadar ellerini yıkama, tabakları yıkama veya bir yere vurup ses çıkar- 10
www.buyukortadogutip.com.tr ma kapıları defalarca kontrol etme, uğurlu olması için bir kelimeyi tekrarlama, kirli su sıçrar diye dışarı çıkmamak, mikrop bulaşma tehlikesi gibi takıntılar kişiyi gündelik işlerden alıkoyar. Bazı bir takım mistik ve günah sayılabilecek düşünceler kişiyi rahatsız eder. Aynı törensel hareketler; kötülüğü savuşturmak için tekrarlayıp dururlar. Obsesif Kompulsif bozuklukları olan hastalar bir psikiyatri kliniğine başvuranların %10 u teşkil eder 4. en yaygın hastalıktır. (Psikiyatrik vakalar içinde) kişi durumunun saçma ve gerçek dışı olduğunun farkındadır. OKB lilerde görünen ek tanılar fobi, panik bozukluk, yaygın anksiete bozukluğu, major depresyon bozukluğu, alkol kullanım bozukluğudur. OKB de ailesel bir geçişten bahsedilir. Fakat aile içinde tek vakalarda vardır. Çalışmalar OKB lilerin tedaviye 10 yıl kadar geç başladıklarını göstermektedir. Kompulzionlar temizlik, kontrol, dini, cinsel, kontrolü kaybetme, tekrar ve simetri kompulzionlardır. OKB de belirtiler %50 sinde aniden ortaya çıkar, %50-70 inde stres yaratan bir olaydan sonra ortaya çıkar. Çeşitli beyin görüntüleme tetkiklerinde (PET)OKB li hastalarda singulum, bazal ganglionlar, frontal laplarda etkinlikle artma (metabolizma ve kan alımı) görülmüştür. İlaç tedavisi ve davranışsal tedaviler bu anormallikleri geri çevirmektedir. MR çalışmaları sonucu OKB li çocukların amigdaleteminde asimetri olduğu, ilaç tedavisi sonucu bunun gerilediği görülmüştür. Genetik veriler hastalığın önemli bir genetik bileşeninin olduğunu göstermektedir. OKB hastalarının birinci derecede akrabalarının %35 inin bozukluktan etkilendiği görülmüştür. Bunun sonucu OKB nin biyolojik ve psikososyal etmenler sonucu ortaya çıktığını ifade edebiliriz. Hastalık geliştirmeye yatkın bireylerin ana babalarının yüksek beklentileri olan, sürekli eleştiren kişiler olduklarını, çocuklarının da eleştirilmekten korktukları için devamlı kontrollü olmaya çalışmaları psiko analitik açıdan düşünülmektedir. Temizlik kompulsiyonları olan çocukların ana babalarının ise aşırı koruyucu ebeveynler olduğu düşünülmektedir. Tedavide ilaç ve davranışsal terapiler önemlidir. 11
KARDİYOLOJİ OBEZİTE (ŞİŞMANLIK) Obezite ya da halk arasında bilinen adıyla şişmanlık, vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Obezite, besinlerle alınan enerji miktarının, metabolizma ve fizik aktivite ile tüketilen enerji miktarını aştığı durumda ortaya çıkar. Obezite, insan vücudunda kalp ve damar sistemi, solunum sistemi, hormonal sistem, sindirim sistemi gibi sistemleri etkileyen ve birçok önemli rahatsızlığa zemin hazırlayan bir hastalıktır. Şişmanlık; vücut ağırlığının olması gerekenden daha fazla olmasıdır. Uz. Dr. İsmet SARIKAYA Özel Büyük Ortadoğu Tıp Merkezi Kardiyoloji Uzmanı Kilolu Olduğumuzu Nasıl Anlayacağız? Kilonun durumunu saptamak için çoğunlukla vücut kitle indeksinden (VKİ) yararlanılır. Vücut kitle indeksi vücut ağırlığının boyun karesine bölünmesiyle elde edilir: VKİ: 18.5 altında: Zayıf: yani az miktarda vücut yağına sahipsiniz. Eğer atletseniz bu istenebilir bir durumdur; fakat değilseniz zayıf VKİ seviyesi vücut ağırlığınızın düşük olduğunu gösterir ve bağışıklık sisteminizin zayıflamasına sebep olabilir. Eğer VKİ niz ve vücut ağırlığınız düşükse kas hacminizi artırmak için sağlıklı bir beslenme ve egzersiz yoluyla kilo almaya çalışmalısınız. 18.5-24.9 arası: Normal: İdeal miktarda vücut yağına sahip olduğunuz anlamına gelir ve bu da uzun ve ciddi hastalık oranın en az olduğu bir hayat demektir. Aynı zamanda bu oran birçok insanın estetik olarak en çekici bulduğu orandır. 25.0-29.9 arası: Hafif Şişman: İri sayılırsınız ve diyet ve egzersizle kilo vermenin yollarını aramalısınız. Şu anki kilonuzla çeşitli 12
www.buyukortadogutip.com.tr hastalıklar için risk taşımaktasınız. Beslenme stilinizi değiştirerek ve egzersize daha fazla ağırlık vererek kilo vermelisiniz. 30.0 ve üzeri: Obez (Şişman): Sağlıksız bir kilonuz var, bunun getirdiği ve getireceği sağlık sorunlarıyla karşı karşıyasınız demektir. Beslenme stilinizi değiştirerek ve egzersize daha fazla ağırlık vererek kilo vermelisiniz. Vücut Kitle İndeksinizi Öğrenin... Şişmanlık Neden Tehlikelidir? Psikolojik bozukluklar ve toplumsal uyumsuzluklar: Solunum sıkıntısı: İskelet ve kaslar üzerindeki olumsuz etkiler: Endokrin ve Metabolik Hastalıklar Kalp damar hastalıkları: Tüm bu komplikasyonlar da gösteriyor ki şişmanlık, tümüyle tedavisi gereken bir hastalıktır. Obezitede Tedavi Tedavi farklı bölümlerden oluşur: Diyet tedavisi Davranış tedavisi Egzersiz İlaç tedavisi Cerrahi tedavi ŞİŞMANLIKTA DİYETİN YERİ Diyet şişmanlık tedavisinin birinci basamağını oluşturur. Diyet atlanarak diğer tedavi yöntemlerine geçiş, şişmanlık tedavisinde başarısızlığa neden olur. Diyet için öneriler: Boyunuza uygun ağırlığı hedefleyin. Sağlıklı ağırlığa sahip iseniz, kilo almaktan kaçının Kilolu ve şişman iseniz önce ağırlık artışını önleyin, daha sonra sağlığınızı korumak için ağırlık kaybetmeyi hedefleyin, Az yağ eklenmiş sebze, yağsız beyaz et, kuru baklagiller, yağı azaltılmış süt-yoğurt, meyve ve tam tahılları tüketerek sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanın, Porsiyon büyüklüğünde sağlıklı beslenme için diyetisyeniniz tarafından önerilen miktarlara uyun, Düzenli fiziksel aktivite yapın, Aldığınız enerji ile tükettiğiniz enerji miktarını dengeleyin, Sağlıklı yeme alışkanlığı ve düzenli fiziksel aktivite ile çocuklarınıza örnek olun, Günde en az üç öğün düzenli yemek yiyin, öğün atlamayın öğün atlamanız bir sonraki öğünde daha fazla yemenize ve böylece daha fazla enerji almanıza neden olur. Öğünlerde enerjisi yüksek hamur işleri, tatlılar, yağlı çerezler yememeye çalışın, Kullandığınız yağ ve tuz miktarına dikkat edin Bol su için, Vücut ağırlığınızı korumada davranışlarınızın önemli olduğunu unutmayın, 13
RADYOLOJİ MODERN TIPTA ULTRASONOGRAFİ KULLANIMI Ultrasonografi modern tıpta kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Ses dalgası ile çalışması, X-ışın etkisinin olmaması nedeniyle insan sağlığına bilinen zararlı bir etkisi yoktur. Önemli bir özelliği de tekrarlanabilir ve kolay uygulanabilir olmasıdır. Ultrasonografi ile insan vücudunda pek çok organ ve sistem incelenebilmektedir. Bunlardan başlıcaları batın içi organlar ( karaciğer, safra kesesi ve yolları, pankreas, böbrek dalak gibi ), kadın ve erkek üreme organları ( rahim-yumurtalık, testis gibi), gebelik incelemeleri, meme, vücut yüzeyine yakın yumuşak doku alanları ( kas-eklem, Uz. Dr. Karabekir ERCAN Radyoloji Uzmanı tiroid ) başarılı bir şekilde incelenebilmektedir. Bazen de ultrasonografi eşliğinde girişimler yapılabilmektedir. ( Apse boşaltılması, biopsi gibi) Günümüzde ultrasonografi ile muayene ile tanı doğruluk oranları ve doğru tedaviye yönlendirme belirgin olarak artmıştır. Ultrasonografi muayenesinin başarılı olabilmesi için birkaç faktörün birlikteliği gerekmektedir. Bunlar; iyi bir ekipmanın bulunması, hasta hazırlığının iyi yapılmış olması ve uygulayıcının nitelikli olması İlk kullanıldığı yıllardan bu yana, ultrasonografi yöntemi vücudumuzda pek çok sistem hastalıklarının tanısında günümüze kadar gelişerek uygulanagelmiştir. Günümüzde bile halen uygulama alanları giderek gelişmektedir. Özellikle Doppler ultrasonografinin uygulamaya girmesiyle damar hastalıklarının tanınması açısından büyük bir adım atılmıştır. Batın organ hastalıklarının tanısında vaz- 14
www.buyukortadogutip.com.tr geçilmez bir yöntem olmuştur. Karaciğer, safra kesesi ve yolları, pankreas, dalak ve böbrek hastalıklarının tanısında neredeyse ilk yöntem olarak ultrasonografi kullanılmaktadır. Karaciğerin fonksiyon gören doku hastalıkları, kitle lezyonları, apseleri, safra kesesi ve yollarının taşları, iltihabi hastalıkları ve doğuştan gelen hastalıkları kolaylıkla teşhis edilebilmektedir. Şeker hastalığı ve yüksek tansiyon damarları tutan ve dolayısıyla vücudumuzda tüm sistemleri ilgilendiren hastalıklardır. Bu iki hastalık nedeniyle nihai organ hasarlanmaları gerçekleşmektedir. Göz, beyin, böbrek gibi. Ultrasonografi böbrek hasarlarını tespit etmek amacıyla da başarıyla kullanılmaktadır. Böbrek hastalıklarından taş hastalığı, tümörleri, idrar yollarının tıkayıcı hastalıkları, doğumdan gelen anormallikleri teşhis edilebilmektedir. Ayrıca mesane hastalıklarında önemli bir yer tutan tümörlerinin erken tanısında oldukça başarılıdır. İleri yaş erkeklerin büyük kısmında karşılaştığımız prostat bezi hastalıklarının tanısında sıkça kullanılan yardımcı tanı yöntemlerindendir. Gebelik tanı ve takibinde günümüzde ultrasonografi ve Doppler incelemeleri gerek 1.basamak, gerekse 2. basamak yöntemi olarak çok sık kullanılmaktadır. Bebeğe bilinen bir zararı tespit edilemediğinden tekrarlanabilir olması kullanılabilirliğini artırmaktadır. Ultrasonografi kadın sağlığını son yıllarda belirgin olarak tehdit eden meme kanserlerinin tanısında yardımcı bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Bazı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. X ışını ile çalışmaması ve tekrarlanabilir olması büyük avantajıdır. Ancak malesef meme hastalıklarını tanısında tarama testi olarak kullanılamamaktadır. Bu nedenle tarama testi amacıyla ancak mamografiye tamamlayıcı bir unsur olarak ele alınmalıdır. Damar hastalıklarının tanısında son yıllarda önemli bir yer bulan Doppler ultrasonografi, beyine giden damarların değerlendirilmesinde, yüksek tansiyon hastalığı nedenlerinden olan böbrek damar hastalığının değerlendirilmesinde, batın içi büyük damarların ve kol- bacak atar ve toplar damar hastalıklarının teşhis ve tedavisinin takibinde çok başarılı, hastaya zarar vermeden uygulanabilen bir yöntem olmuştur. Ultrasonografi konusuna giriş yapmaya çalıştığımız bu yazı, ileride daha özel konularda ayrıntılı bilgi aktarımı gereğini ortaya çıkarmaktadır. Bu vesile ile tüm okuyucularıma sağlıklar diliyorum. 15
İNDEKS Yeni FURKAN MEDİKAL Büyük Sanayi Cad.Elif Sok. No:7/76 İskitler-ANKARA Tel: 342 45 03 & Faks: 342 45 04 www.furkanmedikal.com.tr - info@furkanmedikal.com.tr SANFOMAK BÜRO MAK TİC LTD ŞTİ. Ataç Sok. No: 7/7 Kızılay-ANKARA İletişim Tel: 431 84 33 & Faks:432 00 28 sanfomak@gmail.com ÇİÇEK BAHÇESİ Serdar & Yasin Şehit Mustafa Erciyes Cad. 67 / A Esertepe - ANKARA Tel: 0 (312) 378 94 44 Gsm: 0 (506) 225 37 97-0 (555) 391 55 96 e ege medikal Bülent AYDIN HAS GAZ Kalite ve Güven GÖZ MALZEMELERİ ORTOPEDİ MALZEMELERİ CERRAHİ EL ALETLERİ GENEL SARF MALZEMELERİ Lalegül Mah. 358. Cad. No: 83/B Demetevler-Yenimahalle-ANKARA Tel: 0 (312) 446 03 45 Faks: 0 (312) 446 03 48 Gsm: 0 532 308 08 66 Merkez Sanayi Sitesi 589/4 Sokak No:14 Yenimahalle-ANKARA Tel: 394 25 10-394 25 11 Gsm: 0 535 453 11 72 ALTERNATİF KIRTASİYECİLİK - MATBACILIK REK. İNŞ ve BİLG. TİC. ve SAN. LTD. ŞTİ Doğan ALIÇ Çetin Emeç Bulvarı 1314. Cd. (Eski 8. Cd.) 1331. Sk. (Eski 76. Sk.) No:5 Aşağı Öveçler-ANKARA Tel: 0 (312) 4721818 (pbx) - 472 18 60-472 18 61 472 42 51-472 44 02 Faks: 0 (312) 472 75 87 Şirket Mobil: 0 532 748 15 30-0 544 493 96 24-0 555 571 91 20 E-mail: info@alternatifkirtasiye.com.tr www. alternatifkirtasiye.com.tr Reklam Vermek İçin 418 40 77
İNDEKS Ivedik Caddesi 338 / B-1 Yenimahalle - ANKARA Tel: 0 (312) 343 02 52 & Faks: 0 (312) 343 02 42 Gsm: 0507 749 66 48-49 www.ortadogugrupsigorta.com.tr Trafik Kasko Konut Dask İş Yeri Koltuk Seyehat Nakliyat Ferdi Kaza İnşaat All Risk Özel Güvenlik Sorumluluk Mesleki Sorumluluk DNT ORTADOĞU LOKMAN HEKİM A.Ş. Merkez: 29. Sok No: 13/A Bahçelievler - ANKARA Tel: 215 53 33 & Fax: 215 56 66 Şube: İvedik Caddesi No: 338/B Yenimahalle - ANKARA Tel: 315 15 86 www.ortadogulokmanhekim.com Naci Çakır Mah. 761. Sok. No:2 Dikmen - ANKARA Tel: 478 28 28 - Faks: 479 93 40 www.19mayishastanesi.com TUR PA TURPA PAZARLAMA TEMİZLİK MALZEMELERİ ACAR CAM CAM BALKON SİSTEMLERİ ENDÜSTRİYEL TEMİZLİK ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİYEL KAĞIT ÜRÜNLERİ KİŞİSEL TEMİZLİK ÜRÜNLERİ TEMİZLİK EKİPMANLARI MUTFAK GEREÇLERİ SÜNGER GRUBU İŞ KIYAFETLERİ FIRÇA GRUBU PASPASLAR Adres: Ulucanlar Cad. No:2/2 Samanpazarı-ANKARA Tel: +90 (312) 310 32 24 - +90 (312)312 14 35 Faks: +90 (312)310 32 25 E-mail:iletisim@turpatemizlik.com Dekor İşleri İtina İle Yapılır AHMET ACAR Gsm: 0 543 950 38 52 Serince Sok. No:19/3 Siteler-ANKARA Tel: 351 94 42 - Faks: 351 86 63 Aliminyum Doğrama Isı Cam, Jumbo Cam Dekoratif Ayna Cam Kapı, Vitrin Duşakabin, Mobilya Ender Medikal SAĞLIK ÜRÜNLERİ Aşık Paşa Mah. Vedat Dalokay Cad. No:33/8 Çankaya-ANKARA Tel: 0 (312) 436 70 34 Faks: 0 (312) 436 70 35 Gsm: 0 543 224 62 52 Ender KARADAYI Reklam Vermek İçin 418 40 77
BOSEV TÜBERKÜLOZ Tıpta Tüberküloz olarak adlandırılan Verem hastalığına halk arasında ince hastalık da denmekte dir. Tüberküloz esas olarak akciğerlerde hava yolu ile yerleşen, fakat kan damarları ve lenf damarları yoluyla tüm vücuda dağılabilen mikrobik ve bulaşıcı bir hastalıktır. Tüberküloz bilinen en eski hastalıklardan birisidir. 60 yıldır tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. Dünyada yılda üç milyonu aşkın kişi tüberküloz hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Halen her yıl 8 milyon yeni tüberküloz hastası teşhis edilmektedir. Türkiye tüberkülozun sık görüldüğü ülkeler arasında yer almaktadır. Hastalığa sebep olan mikrop veremli hastadan sağlam kişiye solunum yoluyla bulaşır. Op. Dr. Sadi KAYA BOSEV Genel Başkanı Balgamında mikrop bulunan hastalar bulaşmadan sorumludur. Tüberküloz hastasıyla teması olup mikropla karşılaşan ve hatta mikrobu soluyan kişilerin az bir kısmında da hastalık gelişir. Sigara içen, alkol kullanan, beslenmesi bozuk ve kötü yaşam koşullarına sahip kişilerde; şeker hastalığı, bazı kan hastalıkları, AİDS ve böbrek hastalıkları gibi hastalığı olanlarda verem oluşma olasılığı daha yüksektir. Tüberküloz belirtileri: Hastalık ani ve belirgin belirtiler göstererek ortaya çıkmaz. Sinsi ve yavaş ilerler. Hastalar genellikle aylardır devam ede gelen halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, hafif ateş, geceleri terleme gibi yakınmalarla hekime başvururlar. Zamanla bunlara öksürük ve balgam çıkarma da eklenir. Balgamdan kan da gelebilir. Ağrıya pek rastlanmaz. Bu şikayetleri olan hastaların ilgili uzman hekime başvurmaları ve göğüs röntgeninin çekilip araştırılması gerekir. 18
www.buyukortadogutip.com.tr Tüberküloz Teşhisi: Kişinin tüberküloz olduğu ancak vücut örneklerinde (balgam, idrar, mide açlık sıvısı, beyin omurilik sıvısı, plevra-periton sıvısı, lenf bezi aspirasyonu vb ) tüberkü loz mikrobunun görülmesi ve üretilmesiyle söylenebilir. Bazen alınan doku biyopsilerinde tüberküloza özgü değişikliklerin izlenmesiyle de tanı konabilir. Tüberküloz Tedavisi: Elimizdeki tedavi imkânlarıyla uygun şekilde tedavi edilmek koşuluyla artık tüberküloz %100 e yakın tedavi edilebilir bir hastalık haline gelmiştir. Ancak bu pratikte tüberküloz tedavisinde sorun olmadığı anlamına gelmemektedir. Günlük uygulamalarda maalesef birçok hastanın tedavisi yetersiz kalmakta ve hastalık ilerleyebilmektedir. Bunun nedeni yanlış veya eksik tedavilerdir. Tüberlülozu, konunun uzmanı bir hekimin tedavi etmesi gereklidir. Hastanın düzenli olarak takip edilebilmesi, ilaçlarını ücretsiz alabilmesi ve ülkemizdeki tüberküloz sorunu hakkında dökümantasyonların yapılabilmesi açısından dispansere kayıt yaptırması gereklidir. Zaten tüberküloz teşhisi konan hastayı bildirmek yasal bir zorunluluktur. Ayrıca ülkemizde Sağlık Bakanlığı verem ile savaşmak üzere Verem Savaş Başkanlığı altında bir örgütlenme kurmuştur. Tüberküloz teşhis, tedavi ve takibi ile aşılamalar ücretsiz olarak yapılmaktadır. Öncelikle hastadan mikrop üretilerek teşhis kesinleştirilmeli ve mikrobun hangi ilaçlara duyarlı, hangilerine dirençli olduğunu gösteren ilaç direnç testleri mümkünse yapılmalıdır. En az dört ayrı ilacı aynı anda birlikte kullanacak şekilde bir tedavi başlanmalıdır. Tedavi süresince ilaçlar mutlaka uygun doz ve sürelerde tedaviye ara vermeden, aksatmadan kullanılmalıdır. Günümüzde en kısa süreli tüberküloz tedavisi 6 ay devam etmek zorundadır. Tüberkülozdan korunma: Öncelikle hasta kişilerin teşhis edilip tedavi edilmesi gerekir. Çünkü kaynak onlardır. Bir hasta yılda ortalama 10 sağlam kişiye hastalığı bulaştırmaktadır. İkinci olarak hasta kişiden sağlam kişiye geçişin önlenmesi gerekir. Bunun için hastanın yaşadığı mekânın havalandırılması, negatif aspiratörlerle havanın temizlenmesi, ultraviyole ışınlama yapılması, hastanın maske kullanarak mikrop saçılmasının önlenmesi faydalı olabilir. Üçüncü olarak sağlam kişilerin direncinin arttırılması için aşılama yapılmalıdır. Doğumu takiben ikinci ay sonunda ve ilkokula başlayan her çocuğa BCG aşısı denen tüberküloz aşısı yapılmalıdır. 19