BURDUR İLİ ORUN (YERLEŞİM YERİ) ADLARINDA OĞUZ İZLERİ

I.BURDUR SEMPOZYUMU 261 BURDUR İLİ ORUN (YERLEŞİM YERİ) ADLARINDA OĞUZ İZLERİ Levent KURGUN * 1. Adlandırma, bu kelimenin görünürdeki anlamından çok daha fazla şeyleri ifade etmektedir. Adlandırma, toprak ile üzerinde yaşayan arasında bağı, iletişimi ve bütünleşmeyi anlatan bir kültür faaliyetidir. Bir şeye, bir kişiye, bir yere ad veriyorsanız, onun üzerinde bir hak iddia ediyorsunuz ya da kendinize yakınlaştırıyorsunuz demektir. Başka bir deyişle, ad, kişinin veya toplumun bir şeyin, bir kişinin, bir yerin kendisinden ya da yakın olduğunu belirtmeye yarayan bir işaret anlamına geliyor. Türklerin coğrafya ile ne kadar çok bütünleştiklerinin en güzel göstergelerinden biri de yer adlarıdır. Tarihten günümüze yaşadıkları coğrafya iyice izlenebilirse, Türklerin toprağın neredeyse her karışını adlandırdıklarını söylemek sanırız abartı olmayacaktır. 2. Burdur, Oğuzların Anadolu ya gelişlerinden sonra yoğun bir yerleşmeye sahne olmuştur. Kaynaklarda Antalya nın kuzeyine (Denizli, Burdur, Isparta yöresi) 200 bin çadır Türkmen in gelip yerleştiği belirtilir. Bu yoğun yerleşme sonucu bu yörede birkaç beyliğin kurulduğu görülmektedir ki, konu tarih biliminin sınırlarına girdiği için sadece işaret etmekle yetinilecektir. 3. Türk Halk Kültürü nün kökleri binlerce yıl öncesine uzanan izleri bugünün Burdur unda doğum törenlerinden tutun da hayvancılığa kadar birçok alanda görülebilmektedir. Aynı zamanda kültür ürünlerinin biçim ambarı 1 olan dil özellikleri de Burdur u Orhun Abideleri ne bağlar. Kelime hazinesi, ağız özellikleri, deyimler ve kullanım şekli, bugün Burdur da konuşulan Türkçe nin, Burdur dan binlerce kilometre uzakta olan Türk yurtlarından pek de kopuk olmadığını gösterir ki, bunun için Türkçe ile ilgili sözlüklere şöylece bir bakmak yeterli olacaktır. Konu gereği, Burdur a kültür ve dil açısından yaklaşıldığında, bu ikisinden ayrılamaz nitelikteki yer adlarına da dikkat çekmek gerekiyor. Dilin, dolayısıyla kültürün toprağa işlenmiş şekli olan yer adları, Burdur un geçmişi hakkında bize epeyce bilgi sağlayabilecek gibi görünüyor. Burdur un yer adları üzerindeki düşüncelerimizi aktarmadan önce, bu çalışmanın başlığını ve sınırlarını açıklamak faydalı olacaktır. Adbilim çalışmalarının iki büyük kolundan biri olan yer adı araştırmaları genellikle iki alt dala ayrılır: İlki yerleşim yeri adlarını, ikincisi ise, bunların dışında kalan coğrafî nesnelerin adlarını ele alır. Batı da bunlar bizce doğru olarak- farklı başlıklar altında incelenirken, bizde yer adı terimi her ikisi için de kullanılmaktadır. Yer adı teriminin daha geniş bir alanı kapsaması sebebiyle, çalışmamızın başlığında doğrudan yerleşim yeri adını işaret eden orun adı terimini tercih ettik. Dolayısıyla çalışmamız da Burdur adı dâhil olmak üzere, ilçelerin, bucak merkezlerinin, beldelerin ve köylerin adlarını içermektedir. Burdur İli nde, güncel belgelere göre 212 orun bulunmaktadır 2. Bunların 182 si köy, 17 si belde, 2 si bucak merkezi belde, 10 u ilçe merkezidir. En az oruna sahip olan bölge 6 orunla Altınyayla İlçesi iken, en fazla orun ise, Burdur Merkez ilçe sınırları içerisindedir. Burdur İli ndeki orunların dağılımı şöylece gösterilebilir (Grafik.1.): * Yrd.Doç.Dr.,Pamukkale Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, medele@gmail.com, www.kurgun.com 1 Prof.Dr. Dursun Yıldırım ın sözüdür 2 Köy altı yerleşmeler ve mahalleler bu sayıya dâhil değildir. Veriler 07.04.2005 tarihinde İçişleri Bakanlığı nın web sitesinden alınmıştır

262 I.BURDUR SEMPOZYUMU Yeşilova; 39; 18% Merkez; 52; 25% Tefenni; 15; 7% Kemer; 8; 4% Karamanlı; 9; 4% Gölhisar; 14; 7% Ağlasun; 10; 5% Altınyayla; 6; 3% Çeltikçi; 7; 3% Çavdır; 13; 6% Bucak; 39; 18% Grafik.1. Burdur İli Orunlarının Dağılımı 4. Yer adları çeşitli kaynaklardan beslenir: Su adları, yükselti adları, düzlük adları, hayvan adları, bitki adları, kişi adları, boy adları vs. Bunların içinde, bizi tarihe yönelten ikisi vardır ki, bunlar, kişi adları ve boy adlarından kaynaklanan yer adlarıdır. Kişi adlarından kaynaklanan yer adları ile boy adlarından kaynaklanan yer adları arasındaki ayrım çok belirgin olmadığı için, bir dereceye kadar aynı çerçeve içinde değerlendirilebilir. Boy adı ise, bu çalışmada, varlığı tarihî belgelerle belirtilmiş olan Türk boylarının, bunlara bağlı oymak, aşiret, cemaat ve sülalelerin adlarını, tarihî belgelerde geçmeyen ancak çeşitli yollarla varlığı belirlenmiş olan sülale adlarını ve topluluk bildiren kelimelerle, çokluk eki taşıyan kelimeleri ifade etmektedir. Burdur İli ndeki orun adlarının, bugün kullanılanlara göre hesap edilecek olursa, yaklaşık %25 i (56) boy adı kökenli görünmektedir. Bir başka deyişle, her dört orun adından biri Oğuz boylarının adlarıyla ilgilidir ki, bu güçlü eğilim, yani kişilerin bağlı oldukları boyların adlarını kurdukları ya da bulundukları yaşama alanlarına da vermeleri, Türk tarihinin aşağı yukarı her devresinde ve her coğrafyada görülmektedir. Bu yüzden, Türklerin dünya üzerinde yaşadığı yerler çok kolay bir biçimde tespit edilebilmektedir. Ayrıca bu önemli kültür unsuru aracılığıyla Burdur a bağlı bir köy ile meselâ Türkmenistan da bulunan köyde yaşayan insanların, bir zamanlar birlikte olduklarını, aynı şeyleri paylaştıklarını söyleme imkânımız bulunmaktadır. 5. Genel bir gözden geçirme ile Burdur İli boy adı kökenli orun adları şöylece verilebilir: 5.1. İl sınırları içinde doğrudan Oğuz boylarının adlarını taşıyan 11 orun bulunmaktadır: Bayındır Köyü (Merkez İlçe), Bayındır Köyü (Yeşilova İlçesi), Büğdüz Beldesi (Merkez İlçe), Çavdır İlçesi, Düger Köyü (Merkez İlçe), İğdir Köyü (Yeşilova İlçesi), Yazır Köyü (Ağlasun İlçesi), Yazır Köyü (Çavdır İlçesi), Yüreğil Köyü (Bucak İlçesi), Yuva Köyü (Bucak İlçesi), Yuva Köyü (Tefenni İlçesi) 3. Bayındır Köyü (Köyleri): Oğuz Üçoklara bağlı Denizhan Oğullarından olan Bayındır boyunun adı daima yiyecekle olan yer, bereketli yer anlamına gelen bir kelimedir. Türk tarihinde çok önemli roller oynadıkları ve Üçokların en asil boyu olarak kaynaklarda zikredilen Bayındır boyu, Dede Korkut ta da Oğuzlar ın başı olarak gösterilir 4.Tarihte devlet kuran boylardan olan Bayındır Boyu nun Anadolu da adlarını 3 Her ne kadar adı geçmese de Afşar (Divânu Lugâti t-türk te geçen şekli budur. Bkz. Dîvânü Lugâti t-türk, KBY, Tıpkıbasım, Ankara, 1990) boyunun mensuplarının yörede tarihte de günümüzde de büyük bir nüfusa sahip olduğu bilinmektedir. Ancak yalnızca adları değerlendirdiğimizden, bu boy burada zikredilmemiştir. 4 Faruk Sümer, Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri- Boy Teşkilatı- Destanları, İstanbul, Ana Yayıncılık 1980 (ayrıca 1992, 1999), s.315; Muharrem Ergin, Dede Korkut Kitabı-I,II, TDK.Yay.,Ankara, 1994 (Hanlar Hanı olarak zikredilen Bayındır

I.BURDUR SEMPOZYUMU 263 verdikleri birçok orun bulunmaktadır. Bu boyun mensupları, özellikle Orta ve Batı Anadolu yu mesken tutmuştur. Bayındır adını taşıyan orunların sayısı 16.yüzyılda 52 iken 5 bugün bu sayı 25 e düşmüştür 6. Burdur yöresinde tespit edilen dört Bayındır Köyü vardır: Birincisi Burdur Kazası na, ikincisi, Ağlasun Kazası na, üçüncüsü Gölhisar Kazası na ve dördüncüsü de İrle (Yeşilova) Kazası na bağlıdır 7. Günümüzde, ad olarak Gölhisar Bayındır Köyü ve Ağlasun Bayındır Köyü mevcut değildir. Bugün Burdur Merkez İlçe ye bağlı olan Bayındır Köyü nün temeli tahrir defterlerine geçen 33 vergi nüfuslu Bayındır, Yeşilova İlçesi ne bağlı olan Bayındır Köyü nün temeli ise, 28 vergi nüfuslu Bayındır olmalıdır 8. Büğdüz Beldesi: Büğdüz boyu, Oğuz Üçoklardan Denizhan Oğullarındandır. Kayıtlarda Büğdüz kelimesinin, herkese tevazu gösteren, iyilik eden anlamına geldiği belirtilmektedir 9. İslamiyet ten önceki ve kabul ettikleri devrin başlarında Türk tarihinde önemli roller oynamış olan Büğdüzler, Anadolu nun fethinde ve iskânında de etkili olmuşlardır. Tahrir defterlerine göre Anadolu da Büğdüz adını taşıyan 22 orun vardır ki, bunların çoğu Orta ve Batı Anadolu da bulunmaktadır 10. Tahrir defterlerine göre, Bu yörede tespit edilen 2 Büğdüz köyünden birisi Burdur Kazası na, diğeri Ağlasun Kazası na bağlıdır 11. Beldenin temeli, Burdur Kazası na bağlı 51 vergi nüfuslu Büğdüz Köyü olmalıdır 12. Çavdır İlçesi: İlçenin adının Çavuldur boyu ile ilgili olduğu düşünülmektedir ki, tarihte bu boyun adı, Çavuldur, Çavundur, Çavdur, Çavdır, Çandır şekilleriyle kaydedilmiştir. Bu Oğuz boyu, Üçoklar ın Dağ Han oğullarındandır. Kelime, şerefli, ünü yaygın anlamına gelmektedir 13. Anadolu da büyük nüfuslar halinde gelmedikleri belirtilen Çavuldur~Çavundur boyunun izlerine bugün Burdur yöresinde rastlanmaktadır. 16.yüzyılda İrle (Yeşilova) Kazası na bağlı olduğu görülen 38 vergi nüfuslu Çavdur Köyünün 14, bugünkü Çavdır İlçesinin temelini oluşturduğu rahatça söylenebilir. Düger Köyü: Döger in, kaynaklarda bir araya gelenler, topluluk, birlik olanlar anlamına gelen bir kelime olduğu belirtilmektedir. Oğuz Bozoklar ın Ay-han Oğullarından olan Döger boyu, İslamiyet ten önceki Oğuzların tarihinde önemli bir yere sahip oldukları gibi, Selçuklular zamanında da sözü geçen bir mevkide idiler 15. 16.yüzyılda Döger Boyunun adını taşıyan 19 orun bulunurken, bu sayı günümüzde 8 e düşmüştür 16. Burdur Merkez İlçeye bağlı olan Düger Köyü de bunlardan biridir ki, bir kaynakta eskiden İrle (Yeşilova) Kazası na 17, diğer bir kaynakta ise Burdur Kazası na 18 bağlı gösterilmektedir. İğdir Köyü: Kaynaklarda iyilik, büyüklük ve yiğitlik anlamlarına geldiği belirtilen bu kelime, Oğuz boy adlarından biri olarak kullanılmaktadır. Bu boyun adı bir kayıtta da Yigdir şeklinde geçmektedir. Oğuz Üçoklar ın Dağ-han Oğullarından olan İğdir boyuna, tarihî ve coğrafî kaynaklarda çok az rastlanmaktadır. Daha çok Anadolu nun güney ve batı bölgelerine yerleştikleri ifade edilse 19 de, mevcut orun adlarından daha geniş bir alana yayıldıkları anlaşılan bu boyun mensupları, Burdur yöresinde de bir köy kurmuşlardır. Kayıtlarda Karaağaç Kazası na bağlı olarak geçen 20 vergi nüfuslu İğdir Köyünün bugünkü İğdir Köyü ile ilgisi olduğu düşünülmektedir. Yazır Köyü (Köyleri): Yazır kelimesi çok ülkeye sahip demektir. Anadolu nun Oğuzlar tarafından alınmasında ve yurt hale getirilmesinde önemli rol oynadığı belirtilen bu Oğuz boyu, Bozoklar ın Ayhan oğullarındandır. Daha çok Anadolu nun ortasında ve batısında yerleştikleri görülen Yazır boyu, Burdur yöresine Boyunun bu özelliği günümüzde Çankırı civarında sürdürülen Yaranlık geleneğinde de devam etmektedir. Yaran teşekkülünün başı olan Büyükbaşağa Bayındır boyunu temsil eder. Bkz, www.cankırınınsesi.com [07.11.2005] ). 5 Sümer (1980), s.461 6 Köylerimiz 1981, İçişleri Bak.Yay.,Ankara, 1982 7 438 Numaralı Muhâsebât-ı Vilâyet-i Anadolu Defteri (937/1530), Dizin ve Tıpkıbasım-, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 1993 s.62 8 Sümer (1980), s.441. 9 Sümer (1992), s.170, 171 10 Sümer s.456; Köylerimiz 1981 11 Anadolu Defteri, s.63 12 Sümer (1980), s.456 13 Sümer (1992), s.170; Tuncer GÜLENSOY; "Orta Asya'daki Türk Yer Adlarının Anadolu'daki İzleri". Milliyetçilik ve Milliyetçilik Tarihi Araştırmaları V. İlmî Kongresi, Tarih Boyunca Anadolu'da Türk Nüfus ve Kültür Yapısı (Tebliğler), Ankara, Türk Yurdu Yayınları, 1995, s.168 14 Sümer (1980), s.444; Anadolu Defteri, s.63 15 Sümer (1980), s.244 16 Sümer (1980), s.461; Köylerimiz 1981 17 Sümer (1980), s.461 18 Anadolu Defteri, s.63 19 Sümer (1980), s.356

264 I.BURDUR SEMPOZYUMU de gelmişlerdir. Yazır boyunun adı diğerleri gibi fazlaca aşınmamış, 16.yüzyılda kayıtlı 24 addan günümüze 15 i gelebilmiştir 20. Burdur yöresinde bu adı taşıyan iki orun bulunmaktadır. Yüreğil Köyü: Kelime, daima iyi ve düzen kurucu anlamına gelmektedir. Kayıtlarda Üreğir şeklinde de geçmektedir. Kelime bugün Yüreğil ya da Üreğil şekillerinde kullanılmaktadır. Yüreğirler (ya da diğer imlası ile Üreğirler), bağlı bulundukları Üçoklar ın hâkim boyu idiler 21. Tarihteki 44 Yüreğir adından günümüze 9 u ulaşabilmiştir. Bugün Bucak İlçesi ne bağlı Yüreğir köyü ise, Tahrir defterlerinde bu yörede olduğu belirtilen dört Yüreğil köyünden biri olmalıdır 22. Yuva Köyü (Köyleri): Yuva Köylerinin adlarının Yuva boyunun adı ile ilgisi olduğu düşünülmektedir. Derecesi hepsinden üstün anlamıyla kullanılan Yıva kelime, aynı zamanda, Oğuz Üçoklar dan Denizhan Oğulları na bağlı bir boyun adıdır. Sümer, bu boyun adının kayıtlarda Iva, İva, Yava, imlalarıyla da geçtiğini belirterek adın bugünkü Yuva köyleriyle de ilgili olduğunu söylemektedir 23. Defterlerde bu yörede, biri 81, diğeri 42 vergi nüfuslu iki Yıva (imlâsı arap harfleri ile ye-vav-he) köyünün bugünkü Yuva köylerinin temellerini oluşturdukları düşünülmektedir. 5.2. Tahrir defterlerine ve diğer kaynaklara göre, bugünkü orunların 45 i oymak, aşiret ve cemaat adı taşıyor. Bunlar, büyük çoğunlukla yukarıda belirtilen boylara bağlı olan topluluklardır. Ancak, Kayı, Kınık, Afşar gibi, varlığı bilindiği halde, adı geçmeyen boylara bağlı olanları da düşünmek gerekiyor ki, Karaman İlçesi nin adı buna en rahat verilebilecek örnektir. Karamanlar ın Afşar boyundan geldiklerini, en azından böyle kabul ettiklerini saha çalışmalarımızda tespit etmiştik 24. Oğuz boylarının alt kollarının alt kollarının adlarını taşıyan orunlardan bazıları şunlardır: Avdancık Köyü (Bucak), Bedirli Köyü 25 (Yeşilova), Işıklar Köyü (Yeşilova), İlyas Köyü (Burdur Merkez İlçe), İshak Köyü (Çavdır), Seydi Köyü 26 (Bucak), Sorkun Köyü (Gölhisar), Yamadı Köyü (Gölhisar). Bunun dışında, köy altı yerleşmeler ve mahallelerin adlarında da boy adlarının izleri görülmektedir ki, sınırlarımızın dışında olması sebebiyle, burada yalnızca belirtmekle yetineceğiz. 5.3. Burdur İli nde bulunan bazı orunların adları değiştirilmiştir ki, bu, çalışmada vurgulanmak istenen hususlardan biridir. Cumhuriyet tarihimiz boyunca, kullanışlı olmadığı ya da sıkıntıya sebebiyet verdiği için. Yaklaşık on iki bin orun adı değiştirilmiştir (Bu süreç günümüzde de devam etmektedir). Daha çok masa başında yapıldığı izlenimi uyandıran bu faaliyetler sonucunda, Türkçe kelimelerin yanı sıra, çok sayıda boy adı da tarihe gömülmüştür ki, Burdur İli de bunlardan nasibini almıştır. Tespitlerimize göre, il sınırları içinde yer alan 37 orunun tarihte başka adlarla var olmuştur 27. Birkaç örnek: Beşkonak Köyü. Eski adı Gerce dir. Bu köyü kuranların İçel, Tarsus ve Hamid Sancaklarında yaşayan Gerce (Gerceler, Gerceli, Gercelü) Cemaati 28 olduğuna şüphe yoktur. Belkaya Köyü. Eski adı Gılman dır. Değiştirilirken, bu adın Batı Anadolu da meskûn Gılmanlar (Gılmanlı, Gılmanlu) Cemaati ne ait olduğu 29 muhtemelen gözden kaçmıştır. Alkaya Köyü. Eski adı Kemhallı dır. Hamid Sancağı nda yaşayan Kemhalı (Kemhalu) Cemaati 30, kurdukları köye adlarını verirken, sanıyoruz ki, yüzyıllar sonra değiştirileceğini düşünmemişlerdi. Yazıpınar Köyü. Eski adı Kestel dir. Bu adın sahibi, Güney ve Batı Anadolu da yaşayan Kestel (Kestelli, Kestellü) Cemaati dir 31. 20 Sümer (1980), s.454, 455; Köylerimiz 1981 21 Sümer (1980), s.353 22 Anadolu Defteri, s.68 (fikrimizce Gönen kazası na bağlı 7 vergi nüfuslu Yüreğir Köyü) 23 Sümer (1999), s.354 24 Denizli İli ne bağlı Çameli İlçesi nin eski adı Karaman dır. Ayrıca Çivril İlçesine bağlı bir Karamanlı Köyü bulunmaktadır. Bu orunların sakinleri kendilerini Afşar olduklarını dile getirmişlerdir. Karamanlar, bir kaynakta Salur boyuna mensup olarak gösterilmektedir (Bkz.,Abdülkadir İnan, Makaleler ve İncelemeler-II, TTK.Yay.,Ankara, 1987, s.8) 25 Yer adlandırmalarında +lı, +li ekinin işlevi büyük oranda +lar, +ler eki ile aynıdır. Bu ekler, bulunan, olan anlamı katmaktadır (Bkz. Levent Kurgun, Denizli İli Yer Adları, PAÜ Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, Denizli, 2002) 26 Son üç adın neden ayrı yazıldığına dair bkz. Levent Kurgun, Türkçe Yer Adlarının Kullanımı ve Yazılışı, Karaman Dil- Kültür ve Sanat Dergisi, Karaman Valiliği Yayınları, 2005, s.287 291. 27 Köylerimiz 1981 28 Türkay, s.371 29 Türkay, s.374 30 Türkay, s.506

I.BURDUR SEMPOZYUMU 265 Elmalıyurt Köyü. Eski adı Pırnaz dır. 1530 yılına ait tahrir defterinde Pırnaz şeklinde kayıtlı olan köyün adı 32, Hamid Sancağı nda meskûn Pırnal Cemaati nden miras kaldığı düşünülüyor 33. Kartalpınarı Köyü ve Güvenli Köyü. Eski adları Yukarısülemiş ve Aşağısülemiş tir. Adların değiştirilmesiyle, Karaman Eyaletinde meskûn olduğu belirtilen Sülemişli (Sülemişlü, Sülümüşlü) Cemaati nin 34 varlığı da bu yöre için unutulmuştur. Ayrıca, şimdi Kayaaltı olan orunun eski adının Kıralgaz (tahrir defterlerindeki şekliyle Kıravkaz 35 ) olduğu görüldü ki, bu adın Teke Sancağı nda, Isparta ve Ağlasun Kazalarında meskûn Karauz 36 (Karauzlu) Cemaati nin 37 adı ile benzerlik taşıdığını da belirtmek gerekiyor. Sonuç 6. Burdur İli nin yer adlarındaki Oğuz izleri yalnızca yukarıdaki örneklerle sınırlı değildir. Yaşadıkları yerlere adlarını veren Oğuz boyları, elbette ki, hayvanlarını otlattıkları yaylalara, meralara, dağlara; sınırlarını işaret eden taşlara, tepelere, ağaçlara; sularını içtikleri pınarlara, derelere, göllere de Oğuzca adlar vermişlerdir. Oğuzların adlandırma yönünden hiçbir sıkıntı çekmedikleri, yöredeki on binlerce yer adı üzerinde yapılacak kapsamlı bir çalışma ile daha iyi anlaşılabilir. Burdur un bütün yer adlarını derleme ve derlenen malzeme üzerinde dikkatli bir araştırma, aynı zamanda adlandırma geleneğimizi ve bir kültür unsuru olan yer adının bir toprak parçasını nasıl vatan haline getirdiğini de göstereceği için gözden kaçmaması gereken bir husustur. Ayrıca, yer adları ait oldukları dile ait kelimelerden yapılmıştır ki, tespit edilecek her arkaik kelime, dil hazinemize katkıda bulunacaktır. 7. Eğer geçmiş ile bağlarımızı, toprak ile bütünlüğümüzü gösteren bir kültür unsuru olarak kabul ediliyorsa, o zaman, diğer kültür unsurlarımız gibi yer adlarını da korumak, onlara saygı göstermek mecburiyeti ortaya çıkacaktır ki, bunu hep beraber iyice sorgulamak lazımdır. Çünkü hiç kimsenin, çocuğuna verdiği adın günün birinde değiştirilmesinden hoşlanacağını düşünmüyoruz. Bu yüzden, yüzlerce belki de binlerce yıllık ad verme geleneğimiz ile oluşturulan yer adlarını değiştirme de aynı titizliği göstermek, ilçelerimize, kasabalarımıza, köylerimize, mahallelerimize, caddelerimize hatta işyerlerimize verdiğimiz adları değiştirirken, bunun hangi hatırayı, mirası yok ettiğini hesaba katmak gerekiyor. Hadi canım, ne olacak düşüncesiyle, bir işyeri adını değiştirmenin, ileride, yaşanılan yerin adını değiştirmeye, daha da ileride vatan toprağının adını değiştirmeye ve bunda bir sakınca olmayacağını dillendirmeye gidebileceğini tahmin etmek hiç de zor değildir. Türk yer adlarından hareketle bütün adlarımızı korumak için herkesin çok dikkatli davranması gerektiğini özellikle belirtmek gerekmektedir. Kaynaklar: 438 Numaralı Muhâsebât-ı Vilâyet-i Anadolu Defteri (937/1530), Dizin ve Tıpkıbasım-, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 1993 Cevdet Türkay, Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğu'nda Oymak, Aşiret ve Cemâatlar, Garanti Matbaası, İstanbul, 1979 Derleme Sözlüğü, TDK Yay, Ankara, 1993 Dîvânü Lugâti t-türk, KBY, Tıpkıbasım, Ankara, 1990 Faruk Sümer, Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri- Boy Teşkilatı- Destanları, İstanbul, Ana Yayıncılık 1980 31 Türkay, s.509 32 Anadolu Defteri, s.68; Sondaki seste değişimin mümkün olduğunu, yaprakları dikenli bir çeşit meşe (daha sonradan ekin sapı anlamında). olan bitkinin adında görebiliriz. Kelime Anadolu da pînar, pîner; pırnar, pırnal, pırnat, pırnas, pırnaz şekilleriyle kullanılmaktadır (bkz, Derleme Sözlüğü, Ankara, TDK Yay, 1993, s.3443, 3464; Turhan Baytop, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Ankara, TDK Yay, 1997, s.207). 33 Cevdet Türkay, Başbakanlık Arşivi Belgelerine Göre Osmanlı İmparatorluğu'nda Oymak, Aşiret ve Cemâatlar, İstanbul, Garanti Matbaası, 1979, s.629 34 Türkay, s.686 35 Anadolu Defteri, s.65 36 *Karaoğuz? Eski yazıda bunların yazılışları birbirine çok yakındır ve çeşitli şekillerde okunabilir. 37 Türkay, s.486

266 I.BURDUR SEMPOZYUMU Faruk Sümer, Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri- Boy Teşkilatı- Destanları, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 1992, 1990 Köylerimiz 1981, İçişleri Bak.Yay.,Ankara, 1982 Levent Kurgun, Denizli İli Yer Adları, PAÜ Sos. Bil. Ens. Basılmamış Doktora Tezi, Denizli, 2002 Levent Kurgun, Türkçe Yer Adlarının Kullanımı ve Yazılışı, Karaman Dil-Kültür ve Sanat Dergisi, Karaman Valiliği Yayınları, 2005 Muharrem Ergin, Dede Korkut Kitabı-I,II, TDK.Yay.,Ankara, 1994 Tuncer GÜLENSOY; "Orta Asya'daki Türk Yer Adlarının Anadolu'daki İzleri". Milliyetçilik ve Milliyetçilik Tarihi Araştırmaları V. İlmî Kongresi, Tarih Boyunca Anadolu'da Türk Nüfus ve Kültür Yapısı (Tebliğler), Türk Yurdu Yayınları, Ankara, 1995 Turhan Baytop, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, TDK Yay, Ankara, 1997 www.icisleri.gov.tr (07.04.2005) www.cankirininsesi.com (07.11.2005) 9. BURDUR İLİ NDE BOY ADI KÖKENLİ ORUN ADLARI ASKERİYE Köyü AŞAĞIMÜSLİMLER Köyü AVDANCIK Köyü AZİZİYE Köyü BAŞMAKÇI Köyü BAYINDIR Köyü BAYINDIR Köyü BAYRAMLAR Köyü BEDİRLİ Köyü BEY Beldesi BEY Köyü BOZLAR Köyü BÜĞDÜZ Beldesi CİMBİLLİ Köyü ÇAVDIR İlçesi ÇELTİKÇİ İlçesi DOĞANBABA Köyü DÜGER Köyü EVCİLER Köyü GENÇALİ Köyü GÜVENLİ Köyü HACILAR Köyü HALICILAR Köyü HASANPAŞA Beldesi HOROZ Köyü IŞIKLAR Köyü İBECİK Beldesi İĞDİR Köyü İLYAS Köyü İSHAK Köyü KARAALİLER Köyü KARAATLI Köyü KARAKENT Köyü KARAMUSA Köyü KILAVUZLAR Köyü KILÇAN Köyü KIZILLAR Köyü KOCAALİLER Beldesi KUŞBABA Köyü MANCA Köyü MÜRSELLER Köyü NİYAZLAR Köyü ORHANLI Köyü SEYDİ Köyü SEYDİLER Köyü SORKUN Köyü TEKKE Köyü UĞURLU Köyü YAMADI Köyü YARIŞLI Köyü YAZIR Köyü YAZIR Köyü YUSUFÇA Beldesi YUVA Köyü YÜREĞİL Köyü