Dr. Yeflim Toduk Akifl Amac m z gelece in toplum liderlerini yetifltirmek bu ay gençlerin örnek almas n istedi im bir toplum liderini tan tmak istiyorum. ar hareketi baflkan h. ural aküzüm 1994'te kurulan sivil toplum kuruluflu ar hareketi'nin bugüne kadarki en genç baflkan, 1979 do umlu. aküzüm, galatasaray lisesi'ni bitirdikten sonra fransa'da montpellier üniversitesi'nde "siyasi ve idari bilimler" e itimi gördü. ard ndan marmara üniversitesi hukuk fakültesi'ni bitirdi. ar hareketi bünyesinde "herkes için insan haklar " isimli avrupa birli i projesinde yöneticilik yapt. ARI Hareketi nin kurum kültürünü tan mlar m s n z? Süreklilik ve uyum-güven, kurum kültürümüzün iki anahtar n oluflturuyor. ARI Hareketi nin Türkiye deki faaliyetlerini anlat r m s n z? ARI Hareketi 1994 te siyasi partilerin yegane siyasi alan olmaktan ç kmas ve sivil toplumun etkin olmas ve gelece in vas fl toplum liderlerini yetifltirmek için kuruldu. Anavatan Partisi ile 1995-1997 aras nda iflbirli imiz oldu. Fakat sonras nda yollar m z ay rd k. Yaklafl k 10 y ld r tüm partilere eflit uzakl kta, siyasi partilerden ba ms z bir sivil toplum hareketiyiz. ARI Hareketi, siyasetin alan n n geniflletilmesi için çal fl yor, toplumsal muhalefet yap - yor. Siyasette, sivil toplumda ve sanat alan nda da özgüvenli, cesur, kararl, donan ml genç liderler yetifltirmeyi amaçl yoruz. Bu amac m z do rultusunda 270 ten fazla Anadolu l Forumu yapt k. 15 bin gence ulaflt k. 100 binin üzerinde yay n CEO s / 2008/ Say : 54 15
da tt k. ARI, Anadolu da binlerce gencin faal olarak çal flt Genç.net, Kat l ve Gelece ini Yarat projesi ile gençleri politikaya dâhil ediyor. ARI Hareketi nin yurtd fl ndaki faaliyetlerini anlat r m s n z? ABD de Kardefl ARI Vakf m z var. Ar Vakf senatoda, temsilciler meclisinde toplant lar düzenliyor. Çeflitli lobicilik faaliyetleri yap yor. Örne in; Kuzey Irak taki Türkmenler in haklar n savunma yönünde konufluyoruz. Sözde Ermeni soyk r m iddialar na yönelik kendi tezlerimizi ortaya koyuyoruz. Beyaz Saray, Lordlar Kamaras, Avrupa Parlamentosu nda toplant lar düzenliyoruz. Washington, Brüksel ve KKTC de kurumlar m z var. De iflim programlar yap yoruz. 10 y l önce bafllatt m z Genç.net projesinden bugün belediye baflkanlar, kaymakamlar, ifl dünyas liderleri, sivil toplum kurulufllar baflkanlar, siyasi parti gençlik kollar baflkanlar gibi birçok insan ç km flt r. sadece siyasette de il, sivil toplumda ve sanat alan nda da özgüvenli, cesur, kararl, donan ml genç liderler yetifltirmeyi amaçl yoruz. ARI Hareketi nin baflkanl na bu kadar genç yaflta nas l geldiniz? ARI Hareketi gençlere f rsat veren bir kurulufl. Zaten amac da gelece in toplum liderlerini yetifltirmek. Direktörlerimiz, Brüksel temsilcimiz, ABD deki Vakf m z n Baflkan, hepsi 30 yafl n epey alt nda göreve bafllad lar. Türkiye de siyasetle ilgilenenler (siyasi partiler ya da sivil toplum kurulufllar, üniversiteler gibi) nerelere baflvurabilirler, buralarda yeterli e itim verildi ini düflünüyor musunuz? Siyaset Türkiye de bir kariyer alan de il. Oysa Fransa ya ve ABD ye bakarsan z Sarkozy, Royal, Clinton, Bush 25-30 y ld r siyasetin her aflamas n n içindeler. Siyasetle ilgili kifliler siyasi partilere ve konu baz nda STK lar na, think tank gruplar na kat lmal lar. Sivil toplum örgütleri pratik bir siyasi e itim ve baflarma duygusu veriyor. Siyasetle profesyonel olarak ilgilenmek isteyenler için mecliste, siyasi partilerde, ya da çeflitli kurulufllarda staj ya da ifl olanaklar konusunda bilgi verir misiniz? Ankara da yap lan Gençlik Meclisi isimli proje Amerika daki gibi staffer olarak çal flmak isteyen gençler için bir imkand r. Bu organizasyona da Anadolu dan genç lider adaylar n göndererek katk sa lamaya çal fl yoruz. Siyasi partilerdeki staj olanaklar için hem Türkiye den Avrupa ve Amerika ya, hem de yurtd - fl ndan ülkemize gelenlere yard mc oluyoruz. Türkiye de siyasete yeteri kadar kat - l m oldu unu düflünüyor musunuz? Kat l m n artmas için ne gibi çal flmalar yap lmal? Türkiye de siyaset bir üretim de il tüketim alan, bu yüzden kat l m n önünde engeller var. Bu engelleri kald rmak, özgüvenli ve donan ml genç toplum liderlerinin siyasi koltuklar kazanmalar yla mümkün olur. 16 CEO s / 2008/ Say : 54
türkiye de siyaset bir üretim de il tüketim alan, bu yüzden kat l m n önünde engeller var. bu engelleri kald rmak, özgüvenli ve donan ml genç toplum liderlerinin siyasi koltuklar kazanmalar yla mümkün olur. Sizce 65 yafl ndan sonra kiflinin ifl ve siyasette liderli i b rakmas m gerekiyor? 65 yafl n geçmifl bir kiflinin liderlik aç s ndan avantajlar ve dezavantajlari nelerdir? Bence gerekmez. Genç fikirler ve yenilikçilik biyolojik yafl ile de il, zihinsel geliflim ile ilgilidir. Yafll bir insan n çok genç ve yenilikçi fikirleri olabilir. Ancak, sivil toplum ve siyasette oturulan koltuktan kalkmama gibi bir prensip var. Bu prensibin ciddi sak ncalar var. Türkiye de sivil toplum denince 500 kiflilik bir piramidin d fl nda yeni insanlar n kat lmas 99 Helsinki Zirvesi sonras AB süreci ile bafllad. Bu çemberin içindeki insanlar bir sirkülasyon yarat p d - fl ndakileri toplum hizmetine katmal. ARI Hareketi genç kad n ve erkek lider adaylar n nas l destekliyor? Ar Hareketi üyesi olup belli yerlerde liderli e gelenler var m? ARI Hareketi nin içinde çeflitli birimlerimizde staj yapma olanaklar sunuyoruz. Yurtd fl nda master ve doktora yapmak isteyen arkadafllar m za da staj imkanlar, referans mektubu gibi f rsatlar sunuyoruz. Uluslararas iliflkiler, gençlik birimlerimiz var. Amerika ve Avrupa ile de iflim programlar yap yoruz. AKP eski milletvekili Zeynep Karahan Uslu, CHP Genel Baflkan Dan flman Petek Gürbüz, TO Baflkan Murat Yalç ntafl gibi birçok isim, geçmiflte programlar m za kat lm flt. Amerika dan veya Avrupa dan da Türkiye ye geliyorlar. Amerika dan Türkiye ye bundan 7 8 y l önce gelen kiflilerden biri Tim Pawlenty. O da Amerika da Minessota Valisi seçildi. Cumhuriyetçiler içinde önemli yerlere gelecek biri. Solomon Passy de, y llar önce genç bir bürokrat olarak ARI Hareketi ne kat lm flt. Ard ndan Bulgaristan D fliflleri Bakan oldu. Almanya ve srail le de de iflim programlar m z bulunuyor. Birçok etkin STK da, Türkiye ve Avrupa da ARI Hareketi nden yetiflmifl insanlar var. Siyasette de gençlik kollar baflkanl, milletvekilli i yapm fl insanlar içimizden ç kt. fiu ana kadar 150 nin üstünde genç lideri a rlad k, bir o kadar da yurtd fl na gönderdik. Yurtd fl ndaki genç liderlerle yapt n z de iflim programlar yla ilgili bilgi verir misiniz? Yurtd fl nda sivil diplomasiye çok önem veriliyor. ABD kongresi, Alman Bundestag bu ifller için özel bütçeler ay r - yorlar. Biz hiçbir zaman devletten yard m almadan flu ana kadar 150 civar nda ABD li, di er ülkelerden de biraz daha az say da genç toplum liderini Türkiye de a rlad k. En önemli partnerlerimizden biri American Council of Young Political Leaders. Bu kurulufl ile 10 y l aflan anlaflmam zla Türkiye den her sene 9 kifli yollay p ABD den 9 kifliyi a rl - yoruz. Gelen kifliler aras nda flu anda eyalet valileri, think tank yöneticileri, Hillary Clinton ve John McCain in en yak n nda olan dan flmanlar var. Türkiye den gidenler aras ndan birçok insan toplum lideri olarak Türkiye ye hizmet ediyor. Genç milletvekilleri, belediye baflkanlar, ifladamlar gitti. Almanya, srail ve Irak ile de programlar m z var. Türkiye de gençlerle ne gibi programlar yap yorsunuz? Türkiye de gençlerin apolitik olduklar n 1999 da Türkiye de 18-25 yafl aras na ilk segmente edilmifl araflt rmalardan birini yapt rarak tespit ettik. Bu noktada bundan 9 y l önce GençNet: Kat l ve Gelece- ini Yarat projesini bafllatt k. Gençlerin, lokal düzeydeki sorunlar, mikro düflünerek kendilerinin çözmelerini teflvik etmeye karar verdik ve bu do rultuda Anadolu da gençlik arama toplant lar yapmaya bafllad k. Bu toplant larda o yöreye ait bir yerel çözüm tespit ediliyordu ve bu soruna gençlerin çözüm bulmalar için kat - l mc demokrasi metodolojisi ile bir yol CEO s / 2008/ Say : 54 17
haritas belirleniyordu. Geçen sene 9. GençNet ulusal konferans n yapt k. Türkiye nin do u ve güneydo u a rl kl 45 ilinden 1200 gencini stanbul da birkaç defa bir araya getirdik. Yaratt klar sinerji inan lmazd. Zaten 25 yafl projesi de bu toplant lardan birinin sonucunda ortaya ç kt. 25 yafl projesini anlat r m s n z? Türkiye de 25 yafl nda birisi evlenebiliyor, ifl insan oluyor, askere gidiyor, vergi veriyor ama milletvekili olam yordu. Oysa gençli in sorunlar n en iyi gençlik dile getirebilir. 1200 genç ortaklafla Yafl 25 Gençler Meclise isimli projeyi oluflturdu. ARI Hareketi önderli inde 49 STK kat l m yla bir gençlik koalisyonu kurduk. TBMM ye gidip kampanya yapt k. Medyada bu konuda fark ndal k yaratt k. Hükümet partisi 22 Temmuz seçimlerinden önce bu de iflikli i yapt. Önemli olan tabii ki biyolojik yafl de il. Önemli olan genç fikirler ve yenilikçiliktir. Yafll bir insan da genç ve taze fikirlere sahip olabilir. Türkiye de yeni STK lar neden kurulmuyor ya da kurulam yor? Türkiye de büyük STK lar ayakta tutmak zor. Çünkü kolektif bir mant k, ifl hayat nda olmad gibi sivil toplumda türkiye yi iyi yönetme iddias nda olan bir ekip ile yola ç kmak bence her türk gencini heyecanland rmal. da yok. Her STK baz bölünmeler yaflayabilir ama Türkiye de bu çok s k oluyor. Dernek ve vak f say s ile bunlar n aktif üyelerine bakarsan z neredeyse her 30 kifliye bir kurum düflüyor. Bence Türkiye de ABD ve AB deki gibi büyük STK lar n olmamas n n bir sebebi de Küçük olsun benim olsun anlay fl d r. Bir de tabii ki finansman sorunlar var. 1999 Helsinki Zirvesi nden sonra AB fonlar yla STK lar finansal aç dan kaynak bulmaya bafllad - lar. Fakat Anadolu da STK lar n bu fonlara ulaflmalar için çok köklü e itimlerin verilmesi laz m. Türkiye de siyaset yapmak isteyen genç liderlerde hangi özellikler olmal, neden? Türkiye de siyaset yapmak isteyen gençlerin öncelikle donan ml, cesur ve kararl olmalar gerekiyor. Sab r bu noktada çok gerekli. Kararl l kla, Ben bu ülkeye faydal bir fley yapaca m azmi olmadan siyaset yapmalar çok zor. Siyasetten bir fley almay de il topluma bir fley vermeyi düflünmeleri gerekiyor. Siyaset bir zenginleflme ve s n f atlama amac olarak görüldü ü noktada kiflilere çok ciddi darbe vuran bir süreç oluyor. Bat da gençler için durum nas l? sveç te 24 milyon üyelik oldu unu duydu umda çok flafl rm flt m. Nüfusu 10 milyondan azd r. Yurtd fl nda insanlar toplumsal sorunlara ilgili olduklar gibi baflka ülkelerin de sorunlar na karfl ilgililer. Bat da gençlerin politik kariyer yapmalar için onlara gerekli tecrübe ve donan m verebilecek sivil toplum ve gençlik örgütleri var. Oysa Türkiye de bu tip nitelikli örgütler bir elin parmaklar kadard r ve asl nda gençlere çok inisiyatif verilmez. Yeni insanlar sivil topluma entegre etmezsek Türkiye nin çok iyi de erlendirmesi gereken önümüzdeki 10 y l, donan ml toplum liderleri olmadan skalayabiliriz. Kiflisel olarak hedefleriniz neler? Siyasi bir kariyer hedefliyor musunuz? Ben Karsl bir ailenin çocu uyum. Do- uyu ve oradaki yaflam flartlar n biliyorum. Orada çok de erli zekalar ve fikirler var. Fakat eflit flartlarda rekabet edebilecekleri bir ortam yok. Türkiye de benimle ayn imkanlar bulamam fl insanlara karfl bir sorumlulu um oldu unu düflünüyorum. Bu sorumlulu um gere i, sivil toplumda topluma faydal olmaya çal fl yorum. Siyasetin demokratiklefltirilmesi, uluslararas iliflkilerin daha iyi yönetilmesi, ekonominin daha adil bir da l mla düzeltilmesi için sivil toplum, bilgi ve fikir üreterek ancak dolayl katk sa layabilir. Bu nedenle asl nda STK lar dolayl siyasetin aktörleridir. Do rudan siyaset ise seçilme kayg s ile yap l yor. Benim ilerisi için elbet siyasi kariyer hedeflerim olabilir. Türkiye yi iyi yönetme iddias nda olan bir ekip ile yola ç kmak bence her Türk gencini heyecanland rmal. türkiye de siyaset yapmak isteyen gençlerin öncelikle donan ml, cesur ve kararl olmalar gerekiyor. sab r bu noktada çok gerekli. kararl l kla, ben bu ülkeye faydal bir fley yapaca m azmi olmadan siyaset yapmalar çok zor. siyasetten bir fley almay de il topluma bir fley vermeyi düflünmeleri gerekiyor. siyaset bir zenginleflme ve s n f atlama amac olarak görüldü ü noktada kiflilere çok ciddi darbe vuran bir süreç oluyor. 18 CEO s / 2008/ Say : 54