BÜTÜNSEL HAVZA YÖNETİMİ ANLAYIŞI KAPSAMINDA ACIÇAY HAVZASININ İDARİ VE YASAL SORUNLARI Ceyhun GÖL, Semih EDİŞ, Hüseyin YILMAZ Çankırı Karatekin Üniversitesi, Orman Fakültesi, Havza Yönetimi Anabilim Dalı MÜCADELE SEMPOZYUMU-ÇORUM 2010 1
Araştırma Alanı: ÇANKIRI, ACI ÇAY HAVZASI -Kızılırmak Havzasının alt havzası -40º 33'- 40º 51' kuzey enlemleri Toplam alanı 67 442 ha 2 33º 37'-34º 30' doğu boylamları Rakım 1000 m den fazla
Acıçay Havzasının Karakteristikleri 3
İklim Yıllık ortalama sıcaklık 11.1 o C Yıllık ortalama yağış ise 417.7 mm Kurak- Yarıkurak, Mezotermal, Su fazlası yok veya pek az, tam karasal etkisine yakın Yıllık ortalama sıcaklık 11.2 o C Yıllık ortalama yağış ise 475.4 mm Yıllık ortalama sıcaklık 9.1 o C Yıllık ortalama yağış ise 530.8 mm Yarı nemli mikrotermal kışın kuvvetli su fazlası olan denizel iklim koşulları Yarı nemli mikrotermal kışın kuvvetli su fazlası olan denizel iklim koşulları 4
Jeolojik ve Jeomorfolojik Yapı Oligosenmiyosen Jips Aşağı Havza IV. Zamanda oluşmuş, Vadi yamaçlarında kırgıbayır topografyası 5
Arazi Kullanma ve Bitki Örtüsü Uludağ Göknarı Sarıçam İğde (Elaeagnus angustifolia), Ilgın (Tamarix smyrnensis) Söğüt (Salix alba, S. amplexicaulis), Kavak (Populus alba) Karaçam 6
Acıçay Havzası Sosyal ve Ekonomik Yapısı Yukarı havzada kuzeye doğru yükselti artışına paralel olarak Batı Karadeniz Bölümü özelliklerini bariz bir şekilde görülür. Nüfus, yerleşme ve ekonomik faaliyetlerde aşağı havza bölümündedir. İç Anadolu Bölgesi karakteri hakimdir. 7
Acıçay Havzası Sosyal ve Ekonomik Yapısı Havzanın memba bölümünde Toprak ve iklim özellikleri iyi, Hayvancılık gelişmiş, Yaylacılık faaliyetleri, Büyükbaş hayvancılık, Ormandan faydalanma, Meyvecilik, Arıcılık ve hayvansal ürünler gelişmiş durumdadır. Eğim nedeniyle makineli toprak işlemeye uygun arazi yapısı azdır 8
Acıçay Havzası Sosyal ve Ekonomik Yapısı Havzanın mansap bölümünde; Tarımsal üretim oldukça kısıtlı (jibs ve tuz), Orman yok denecek kadar az, Meralar bozuk, Doğal kaynaklar yetersizdir Su kaynakları yetersizdir. Eğimin düşük olması nedeniyle geniş alanlarda tarımsal faaliyet yapılmaktadır. 9
HAVZA DOĞAL KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE İDARİ ve MEVZUAT YAPISI Havza sınırları içerisinde 2 il, 3 ilçe, 2 belediye, 54 köy 62 muhtarlık, 8 adet bakanlık Bakanlıkların taşralardaki uygulayıcı birimleri bulunmaktadır. 10
Acıçay Havzası İdari ve Yerleşim Alanları 11
Acıçay Havzası İdari Yapılanması 12
Acıçay Havzası Orman Alanları Yönetimi 13
SONUÇ VE ÖNERİLER Acıçay havzasında havza sınırlarının dikkate alınmadığı görülmektedir. Havza sınırları içerisinde 8 adet bakanlık yer almaktadır. Acıçay havzasında üç işletme şefliği yer almaktadır. Karmaşık bir idari ve yasal yapı bulunmaktadır. 14
SONUÇ VE ÖNERİLER Su ve toprak kaynaklarının bütünleşik ele alınmalı, Paydaş katılımını benimseyen yönetim anlayışı olmalı, Aynı alanda çalışan yetkili ve sorumlu kuruluşlar arasında koordinasyon sağlanmalı, İdari yapılanma ekosistem ve havza özelliklerine uygun olmalı, Havza sınırlarını dikkate alan bir yönetim oluşturulmalı, 15
SONUÇ VE ÖNERİLER İdari yapılanmaya uygun mevzuatın oluşturulmalı, Doğal kaynak yönetiminde politik, siyasi, yasal ve idari sınırlardan çok ekolojik sınırlar kullanılmalı, Bütüncül ve sürdürülebilir kaynak yönetimini öngeren bir yönetim anlayışı benimsenmelidir. 16