ACİL SERVİSTE ANAMNEZ ALMA VE İLETİŞİM
Acil Servisin ve Acil Servis Hastalarının Kendine Ait Özellikleri Vardır!
1. Olaylar ani olarak ortaya çıkarlar, hızlı gelişirler, boyutları önceden tahmin edilemeyebilir. 2. Daha yoğun dikkat gerekir. 3. Hızlı ve doğru karar vermek gerekir.
4. Soruların tek ve doğru cevapları yoktur! Bu nedenle medikal bilgi ve becerinin yanısıra Hukuki bilgiler Kişisel beceriler Tecrübeler Sağduyulu davranışlar Sosyal zeka ve beceriler Ön plana çıkmaktadır
5. Karşılaşılan problemler her zaman ve tamamen medikal değildir! Diğer kliniklerde karşılaşılmayan sorunlarla karşılaşılmaktadır. Acil servis ekibi (doktor, hemşire, yardımcı personel ) a) Her zaman yeterli sayıda olmayabilirler. b) Karşılaşılan bazı problemlere karşı yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olmayabilirler. c) Çalışma ortamı daha yoğun ve yorucudur
Hastaların ve çalışanların can güvenliği kimi zaman tehlike altında olabilir. Hastane kapasitesi veya teknik imkanlarınız yetersiz kalabilir. Kimi zaman hastaların ve kişilerin problemleri ön plandadadır. Kimi zaman da problemli kişiler ön plandadır. Hastane dışı kurumlar ve diğer hastaneler ile işbirliği içinde ve uyumlu çalışılması gereklidir. Tıbbi hata yapma olasılığı daha yüksektir! Primum non nocere
Acil Servis Çalışanları Yetki, bilgi ve becerilerinden emin ol. Ruh ve beden sağlığını koru.. Düzen ve disipline önem ver. Kişisel temizliğine ve kıyafetlerine özen göster.. Sosyal problemlerini çalışma ortamına yansıtma. Çalışma arkadaşlarınla ilişkilerinde her zaman ölçülü ve dikkatli ol.
Acile Servise Başvuran Hastalar (ya da kendini hasta olarak tanımlayanlar!) Gerçekten hastalık ya da travma nedeniyle Yalnızlık Evsizlik Temayül (işten kaçmak ya da rapor için) Basit muayene ve girişimler için (enjeksiyon, dikiş aldırma, danışma vb.) Bazı ilaçları elde edebilmek için. (uyuşturucu vb.) Hırsızlık amaçlı (tıbbi malzeme, cihaz, çalışanlara veya hasta-hasta yakınlarına ait para, değerli eşya vb.) Bulunması gereken yerlerde bulunmamak için.. (mahkeme, sınav, askere alınma vb..) acil servise başvurabilirler
Hasta ve Yakınları ile İlişkiler Yönlendirilmene izin verme! Gerçek olmayan hikayeler Gereksiz ayrıntılı hikayeler Gereksiz kibar davranışlar ve iltifatlar Yüksek sesli ve bağırarak konuşmalar Kaba davranışlar ve fiziksel temas Taciz ve tahrik Doktoru ve tedaviyi sorgulayan davranışlar Hastayı ve laboratuvar sonuçlarını değerlendiren hasta yakınları Soruları sen sor ve senaryoya hakim ol!
Hastaların Değerlendirilmesi Hasta ile karşılaşmanızdan önceki zaman dilimine ait bilgiler varsa onlardan yararlanın! Daha önce hastayı değerlendiren doktorun epikrizi, notu vb.. Ambulans ekibinin sözel bilgileri ve kayıtları Hasta gelmeden önce yapılan telefon görüşmeleri veya ulaşan diğer bilgiler Hasta yakınları ve görgü tanıkları
Hasta ile görüşmenin ilk saniyeleri çok önemlidir! Geçmiş olsun ya da benzeri bir ifade kullandıktan sonra hastaya kendinizi tanıtın. Hastanızın adını öğrenin. Konuşma tarzınızı özenle seçin. Hastanın ve yakınlarının kendinize ve acil servise güven duymasını sağlayın. Problemi çözmek için elinizden geleni yapacağınıza ilk karşılaşmada inandırın. Davranış biçiminizin hastanın sosyal, kültürel ve ekonomik, durumundan etkilenmemesine dikkat edin. Açık ve net sorular ile doğru bilgilere ulaşmaya çalışın. Gerekirse hasta ile yakınları yanında değilken de görüşün.
Önemli Sorular! Şikayetler ne zaman ve nasıl başladı? Giderek artıyor mu, azalıyor mu? Bu şikayetler ile daha önce de karşılaştınız mı? Bu nedenle doktora başvurdunuz mu? Herhangi bir tedavi uygulandı mı? En son ne zaman doktora gittiniz? En son ne zaman hastaneye yattınız?
Şikayetlerini doğru olarak tanımlayamayan hastalar için seçenekler oluşturun Ağrıyı tanımlamak için. Süreyi belirlemek için Şikayetlerin tekrarlama sıklığını öğrenmek için Kanama, kusma, ishal ve benzeri şikayetlerin miktarını öğrenmek için
Edindiğiniz bilgiye güvenmiyorsanız doğruluğunu kontrol edin. Hastaya aynı soruyu farklı biçimlerde sorun Yakınlarından bilgi edinin Hastaya aynı soruyu yakınlarını uzaklaştırarak sorun. (intihar girişimi, kaza, adli olgular, gebelik şüphesi vb. durumlar)
Fizik Muayene Genel görünüm Vital bulguların kontrolü Özellikle normal olmayan bulguların belli süre sonra tekrar değerlendirilmesi Muayene bulgularının ve saatinin kaydedilmesi!! Önemsiz görünen bulgular çok değerli ipuçları olabilirler..
Özel Durumlar
Çok Sayıda Hasta Başvurusu Çeşitli nedenlerle olabilir Hasta trafiğinin normal yoğunluğu Kazalar, afetler vb. Her hastaya yeterli zaman ayrılamayabilir Acil servis kapasitesi yetersiz kalabilir Hizmet yavaşlamak ve gecikmek zorunda kalır Gözden kaçan hastalar olabilir. Yorgunluk artar, dikkat azalır Hata yapma olasılığı artar
Çocuk Hastalar Düşünce yapıları farklıdır Olaylardan daha farklı etkilenirler Şikayetleri ve muayene bulguları farklılıklar gösterebilir Anne babasının yanında daha sağlıklı muayene edilebilirler. Çocuk suistimali olabileceğini aklınızdan çıkartmayınız! (Adli Vaka!)
Yaşlı Hastalar Anamnez almak daha zordur. Mental problemleri olabilir. Algılamaları farklı olabilir. Fizyolojik değişiklikler nedeni ile bulgular değişiklikler gösterebilir. Kronik hastalıklar daha fazladır. Normal fizyolojik denge daha kolay ve hızlı bozulur. Sosyal problemleri ön planda olabilir.
Saldırgan Hastalar Hastanın kişilik yapısı, altta yatan bir hastalık, kullandığı ilaçlar veya alkol alımı saldırgan davranışlara neden olabilir. Çevreye ve çalışanlara zarar verebilirler. İzole edilmeleri yararlıdır. Tedaviyi zorlaştırılar Adli sorunlara yol açabilirler Silahlı dahi olabilecekleri unutulmamlıdır. Öncelikle sözel olarak sakinleştirilmeye çalışılmalıdır. Fiziksel müdahale gerekirse bu konuda deneyimli personel ya da resmi görevliler yardımcı olmalıdır. Medikal olarak sedatize edilmeleri gerekebilir.
Suistimale Yönelik Hastalar Hastalığı sayesinde yasal ve sosyal menfaatler elde etmeye çalışan hastalar Ailesinin ve çevresinin ilgisini çekmeye çalışan hastalar Gereğinden daha uzun rapor almaya çalışan hastalar. Çeşitli ilaçları elde etmeye çalışan hastalar. vb
Psikosomatik Hastalar Çok ve karışık, kimi zaman tutarsız şikayetleri olabilir. Hasta olduklarını mutlaka ispat etmeye çalışırlar Ufak da olsa önceden bilinen bir patolojiyi ya da anormal bir laboratuvar sonucunu israrla ön plana çıkartmaya çalışırlar. Bu hastalarda da dikkatli klinik inceleme mutlaka yapılmalıdır. Psikosomatik kişilerin ayrıca organik bir rahatsızlığı da olabileceği unutulmamalıdır. Bayanlarda daha ön plandadır.
Kimsesiz ve Evsiz Hastalar Adli nedenlerle de hastaneye getirilebilirler. Yeterli ve gerekli bilgilere ulaşmak zordur Çok yaşlılarda ve çocuklarda bulgular farklılıklar gösterebilir. Sıklıkla mental problemleri de vardır. Hastalıkların tanısı zorlaşır. Acil servis çalışanlarını medikal problemlerin yanısıra çözülmesi gereken ciddi sosyal problemlerle karşı karşıya bırakırlar.
Tedaviyi Reddeden Hastalar Mutlaka acil tedavi edilmesi gerekiyor mu? Akıl sağlığı yerinde mi? Alkol ya da başka bir maddenin etkisi altında mı? Hastaneye başka bir amaçla gelmiş olabilir m i? Hasta için en yararlı olan nedir? Doktorun yasal sorumluluğu nedir? Gerekirse yakınlarını da bilgilendirin. Hastanın önerilen tedaviyi kabul etmediğini yazılı olarak belgeleyin!
Acil Serviste, Büyük afetlerle karşılaşabilirsiniz Sadece 3 hastanın geldiği çok sakin bir gece geçirebilirsiniz. Ciddi hastalıkları olmadığı halde aynı gün 120 hasta başvurabilir. Acil servisi yüzlerce hastadan daha çok meşgul edebilecek 2 hasta gelebilir. BU DURUMLARIN BAZILARI İLE AYNI ANDA DA KARŞILAŞABİLİRSİNİZ!