BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU (Ağustos 2012) Bilgi ve Önerileriniz İçin: Risk Yönetimi Dairesi E-posta: risk@bddk.org.tr Tel: (212) 337 73 10 Faks: (212) 337 71 66
BU BÜLTEN KAMUOYUNU BİLGİLENDİRME AMACIYLA HAZIRLANMIŞTIR. BÜLTENDE YER ALAN BİLGİLERE DAYANARAK ALINACAK KARARLARIN SONUÇLARINDAN BDDK SORUMLU TUTULAMAZ. BÜLTENDEN KAYNAK GÖSTERİLMEK SURETİYLE ALINTI YAPILABİLİR. BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU ATATÜRK BULVARI NO: 191 06680 KAVAKLIDERE ANKARA-TÜRKİYE İLETİŞİM BİLGİLERİ: RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ TEL: (212) 337 73 10, FAKS: (212) 337 71 66 www.bddk.org.tr E-posta: risk@bddk.org.tr BU YAYIN TÜM İÇERİĞİ İLE BDDK İNTERNET SAYFASINDA YER ALMAKTADIR. BDDK AROKS DOKÜMAN MERKEZİNDE 110 ADET BASILMIŞTIR. BASIM TARİHİ:
İÇİNDEKİLER I. DENETİM OTORİTELERİ VE DÜZENLEMELER... 1 A. EBA: Kredi Riski Ayarlamalarının Hesaplanmasına İlişkin Teknik Standartlar-İstişari... 1 B. EBA: Merkezi Karşıtaraflar için Sermaye Gereksinimine Yönelik Yasal Teknik Standartlar-İstişari... 1 C. EBA: Kredi Değer Ayarlamalarına Yönelik Yasal Teknik Standartlar- İstişari... 2 D. EBA: Likidite Karşılama ve İstikrarlı Fonlamaya Yönelik Teknik Standartlar İstişari... 2 E. EBA: Avrupa Bankacılık Sisteminin Riskleri ve Zayıflıkları Raporu... 3 F. EBA: Kaldıraç Oranına Yönelik Teknik Standartlar-İstişari... 4 G. EBA: Özkaynakların Kamuya Açıklanmasına Yönelik Teknik Standartlar-İstişari... 4 H. EBA: Nokta Data Modeli Taslağı... 5 I. EBA: Strese Tabi RMD ile İlave ve Kredi Değerliliği Değişim Riskleri Sermaye Yükümlülüğü Hakkında Rehberler... 6 J. Avrupa Komisyonu: Avrupa Bankacılık Sektörü Yapısal Reformlar... 7 K. Avrupa Komisyonu: Bankaların Gelecekte Tekrar Kurtarılmalarından Kaçınmak İçin Yeni Kriz Yönetimi Önlemleri... 7 L. FED: Dodd-Frank Yasası- FMU lar için Risk Yönetim Standartları... 8 M. FED: Basel II ve III - Piyasa Riskine İlişkin Düzenleme... 8 N. FED: Basel III... 9 O. FED: Dodd-Frank Yasası-Stress Testleri... 9 P. ESMA: Tezgahüstü Türevler, Merkezi Karşı Taraflar ve Türev Kayıt Kuruluşları Düzenlemesine İlişkin Teknik Standartlar Taslağı... 10 R. OCC: Sermaye Planlamasına ve Yeterliliğine İlişkin Açıklama... 11 S. OCC: Derecelendirme Kuruluşlarına Bağımlılığın Azaltılması... 12 T. APRA: Basel III Sermaye Reformları ve Raporlama Şartları... 12 II. ULUSLARARASI KURULUŞLARIN ÇALIŞMALARI... 14 A. BIS... 14 1. Alım-Satım Hesapları Sermaye Gerekliliklerinin Gözden Geçirmesi-İstişari... 14 2. Kamuya Açıklama Gereklilikleri... 15 3. Bankalarda İç Denetim Fonksiyonu-Nihai Metin... 15 4. Stress Testi İlkelerinin Denetim Otoritelerince Uygulanmasına İlişkin Gözden Geçirme... 16 5. Basel III Sayısal Etki-İzleme Çalışması Sonuçları... 17
6. Risk Verisi Toplulaştırılması ve Risk Raporlaması İlkeleri-İstişari... 18 7. Yerel Sistemik Öneme Sahip Bankalar-İstişari... 19 B. FSB... 20 1. İpotek Teminatlı Konut Kredilerine Dayanan Menkul Kıymet İhraçlarına İlişkin Prensipler... 20 2. G20 Liderlerine Finansal Düzenleme Reformlarının Uygulanmasına İlişkin İlerleme Raporu... 20 3. Gelişmekte Olan Ekonomiler ve Gelişen Ülkelere İlişkin Düzenleme Reformlarının İstenmeyen Olası Sonuçlarına İlişkin Çalışma... 21 4. Üye Ülkelerin Ücretlendirme Uygulamalarına İlişkin İzleme Raporu... 22 5. Menkul Kıymet Ödünç Verme ve Repo İşlemlerine İlişkin Ara Rapor... 22 C. IASB... 22 1. KOBİ UMS ye İlişkin Kamuoyundan Görüş Talebi... 22 2. Kiralama Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi Konusunda Mutabakat... 23 3. Azınlık Paylarını Konu Alan Satım Opsiyonlarının Muhasebeleştirilmesi Konusunda Rehber Teklifi... 24 D. ISDA... 24 1. Teminat Araştırması 2012... 24 2. Tezgahüstü Türev Ürünler Piyasa Analizi... 25 3. Netleştirme ve Mahsuplaşma: US GAAP ve IFRS Uygulamalarında Türev Ürünlerin Raporlaması... 25 III. DİĞER... 27 A. MAKALE/RAPOR... 27 EBA... 27 ESMA... 28 IOSCO... 29 BIS... 30 DÜNYA BANKASI... 32 B. HABERLER... 33
KISALTMALAR APRA BCBS BIS CRA CRD EBA ESMA FASB FDIC FED FSA FSB IAIS IASB IOSCO IMF IFRS ISDA OCC : Avustralya Denetim Otoritesi - Australian Prudential Regulation Authority : Basel Bankacılık Denetim Komitesi - Basel Committee on Banking Supervision : Uluslararası Ödemeler Bankası - Bank for International Settlements : Kredi Derecelendirme Kuruluşu-Credit Rating Agency : Sermaye Yeterliliği Direktifi (2006/48-49) - Capital Requirements Directive : Avrupa Bankacılık Otoritesi-European Banking Authority (eski CEBS) : Avrupa Birliği Sermaye Piyasaları Otoritesi European Securities and Markets Authority (eski CESR) : Finansal Muhasebe Standartları Kurulu - Financial Accounting Standards Board : Federal Deposit Insurance Corporation-ABD Federal Mevduat Sigorta Kuruluşu : Federal Reserve - ABD Merkez Bankası : İngiltere Denetim Otoritesi - Financial Services Authority : Finansal İstikrar Kurulu-Financial Stability Board (Eski adıyla FSF) : Uluslararası Sigorta Denetçileri Birliği International Association of Insurance Supervisors : Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu -International Accounting Standarts Board : Uluslararası Sermaye Piyasası Kurumları Teşkilatı International Organization of Securities Commissions : Uluslararası Para Fonu - International Monetary Fund : Uluslararası Finansal Raporlama Standartları International Financial Reporting Standarts : Uluslararası Swap ve Türev Ürünler Birliği International Swaps and Derivatives Association : ABD Ulusal Bankaları Denetim Kurumu - Office of the Comptroller of the Currency
FSDFHKSHF I. DENETİM OTORİTELERİ VE DÜZENLEMELER A. EBA: Kredi Riski Ayarlamalarının Hesaplanmasına İlişkin Teknik Standartlar-İstişari Avrupa Bankacılık Otoritesi (European Banking Authority-EBA) spesifik ve genel kredi riski ayarlamaları hesaplanması hakkında yasal teknik standartlar taslağını istişare amacıyla yayımlayarak 30 Eylül 2012 ye kadar görüşe açmıştır (17 Temmuz 2012). Teknik standartlar, AB düzenlemelerinin geliştirilmesi ve tek bir kurallar kitabında toplulaştırılması çalışmasının bir parçası olarak yayımlanmıştır. Önerilen istişare metni taslak Sermaye Gereksimi Düzenlemesi (CRR-Capital Requirements Regulation) ne dayalı olarak oluşturulmuştur. Teknik standartlar, CRR nin ilgili maddelerinde yer alan standart yaklaşımdaki kredi değeri, IRB yaklaşımındaki kredi değeri ve menkul kıymetleştirme için kredi değerinin tespiti gibi konular ile IRB yaklaşımındaki beklenen kayıp ve borçlunun temerrüt tanımı gibi hususları içermektedir. Kaynak: EBA Consults on Technical Standards on the Calculation of Credit Risk Adjustments Link: http://eba.europa.eu/news--communications/year/2012/eba-consults-on-technical-standards-on-thecalcula.aspx B. EBA: Merkezi Karşıtaraflar için Sermaye Gereksinimine Yönelik Yasal Teknik Standartlar-İstişari EBA, merkezi karşıtarafların (MKT) sermaye gereksinimlerine yönelik yasal teknik standartlara ilişkin istişare metni yayımlamıştır (15 Haziran 2012). Yayımlanan standartlar OTC türevleri, merkezi karşıtaraflar ve merkezi takas kuruluşları (trade repository) hakkındaki düzenlemeyle bağlantı olarak hazırlanmış olup görüş verme süresi 31 Temmuz 2012 ye kadardır. Taslakta MKTler için tutulacak sermayeye yönelik öneriler, en az aşağıdaki bileşenlerin toplamından oluşmaktadır: Risk Yönetimi Dairesi 1
FSDFHKSHF MKT faaliyetlerinin yeniden yapılandırılması için geçen zaman dilimine ait faaliyet giderleri, MKT nin yasal risk dahil tüm operasyonel riskini karşılayacak sermaye gereksinimi ve MKT nin sermaye hesaplama kapsamı dışında kalan kredi, karşıtaraf kredi ve piyasa risklerine yönelik ayrılması gereken sermaye gereksinimi. Kaynak: Consultation Paper on Draft Regulatory Technical Standards on Capital Requirements for CCPs Link: http://eba.europa.eu/publications/consultation-papers/all-consultations/2012/eba-cp-2012-08.aspx# C. EBA: Kredi Değer Ayarlamalarına Yönelik Yasal Teknik Standartlar- İstişari EBA, Taslak Sermaye Gereksinimi Düzenlemesi (CRR) nin 373(6)ıncı maddesi uyarınca kredi değerleme ayarlama riski (CVA) için sermaye gereksinimi hesaplanmasına yönelik Yasal Teknik Standart Taslağı yayımlamıştır (11 Temmuz 2012). Burada madde 373(1) uyarınca, piyasa zımni temerrüt halinde kaybın (implied Loss Given Default) ne şekilde belirleneceği ve 373(4) teki kriterleri sağlayan portföylerin sayı ve büyüklüklerinin nasıl belirleneceği tespit edilmiştir. Taslağa ilişkin görüşlerin 15 Eylül 2012 ye kadar gönderilmesi istenmektedir. Kaynak: EBA Consults on Technical Standards in Relation with Credit Valuation Adjustment Risk Link: http://eba.europa.eu/news--communications/year/2012/eba-consults-on-technical-standards-inrelation-wi.aspx D. EBA: Likidite Karşılama ve İstikrarlı Fonlamaya Yönelik Teknik Standartlar İstişari EBA, likidite karşılama ve istikrarlı fonlama için denetim raporlamasına yönelik teknik standartların uygulanması için taslak bir istişare metni yayımlamıştır (7 Haziran 2012). Taslağa ilişkin görüşlerin 27 Ağustos 2012 ye kadar gönderilmesi istenmektedir. Risk Yönetimi Dairesi 2
FSDFHKSHF Söz konusu standartlar, AB kurallar kitabının bir parçası olacaktır. Ayrıca, standartların AB finansal kuruluşlarınca uygulanacak ihtiyatlı raporlamaların format, sıklık, IT çözümleri gibi temel özelliklerini belirlemesi amaçlanmaktadır. Yerel otoritelere likit aktifler, giriş, çıkış ve istikrarlı fonlama kaynakları için tekdüze bir raporlama formatı ve derlenmiş bilgi sunulması hedeflenmektedir. Teknik standartların kapsam ve düzeyi CRR ye uygun olarak belirlenmiştir. Ayrıca, EBA tarafından kullanılan Basel III izleme çalışması altyapısı ve COREP ve FINREP rehberlerine dayanılarak geliştirilmiştir. Kaynak: Consultation Paper on Draft Implementing Technical Standards on Supervisory Reporting Requirements for Liquidity Coverage and Stable Funding Link: http://eba.europa.eu/publications/consultation-papers/all-consultations/2012/eba-cp-2012-05.aspx E. EBA: Avrupa Bankacılık Sisteminin Riskleri ve Zayıflıkları Raporu EBA, önceki yıl Avrupa Bankacılık Sektörünü etkileyen temel gelişmeler ve trendlerin anlatıldığı ve geleceğe yönelik olarak EBA nın temel mikro ihtiyatlı riskler ve zayıflıklara ilişkin görüşünün verildiği Avrupa Bankacılık Sisteminin Riskleri ve Zayıflıkları Raporu yayımlanmıştır (11 Temmuz 2012). Fonlama yapılarının resmi ve bireysel fon kaynaklarına kaydığı, kar rakamları düşerken sermaye düzeyinin güçlendiği belirtilirken, ekonomik olarak uygun fonlamanın bulunmadığı ve yasal değişikliklerin daha fazla risk koruması gerektirdiği anlatılan raporda öncelikle sermaye ve likidite/fonlama alanlarında olmak üzere sektörün güçlendirilmesi için önemli çabalar sarf edildiği ifade edilmiştir. Raporda ayrıca AB bankacılık sistemindeki temel riskler ve trendleri, riski yaratan faktörler ve buna etki eden faktörler ele alınmıştır. Kaynak: Report on Risks and Vulnerabilities of the European Banking Sector Link: http://eba.europa.eu/cebs/media/publications/other%20publications/risk%20report/eba-risk- Assessment-report-2012.pdf Risk Yönetimi Dairesi 3
FSDFHKSHF F. EBA: Kaldıraç Oranına Yönelik Teknik Standartlar-İstişari EBA, kaldıraç oranı için denetim raporlamasına yönelik teknik standartların uygulanması için taslak bir istişare metni yayımlamıştır (7 Haziran 2012). Söz konusu standartlar, AB kurallar kitabının bir parçası olacak ve AB finansal kuruluşlarınca uygulanacak ihtiyatlı raporlamaların format, sıklık, IT çözümleri gibi temel özelliklerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Yerel otoritelere kaldıraç oranı ve bileşenleri için tekdüze bir raporlama formatı ve derlenmiş bilgi sunulması hedeflenmektedir. Önerilerin iki temel amacı bulunmaktadır. Birincisi, kaldıraç oranı, kuruluşlarda yüksek kaldıraç riskinin değerlendirilmesi için yerel otoritelerce icra edilecek denetimsel gözden geçirmenin bir parçası olacaktır. İkincisi, raporlama EBA nın kaldıraç oranının etkisi ve etkinliğini sayısal olarak değerlendirme imkânı verecektir. Ayrıca, gerekirse kaldıraç oranının kalibre edilebilmesini mümkün kılacaktır. Teknik standartların kapsamı ve düzeyi CRR ye uygun olarak belirlenmiştir. Ayrıca, Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından yapılan Sayısal Etki Çalışması (QIS) ve COREP ve FINREP rehberlerine dayanılarak geliştirilmiştir. Taslağa ilişkin görüşlerin 27 Ağustos 2012 ye kadar gönderilmesi istenmektedir. Kaynak: Consultation Paper on Draft Implementing Technical Standards on Supervisory Reporting Requirements for Leverage Ratio Link: http://eba.europa.eu/publications/consultation-papers/all-consultations/2012/eba-cp-2012-06.aspx G. EBA: Özkaynakların Kamuya Açıklanmasına Yönelik Teknik Standartlar-İstişari EBA, özkaynakların kamuya açıklanmasına yönelik teknik standartların uygulanması için taslak bir istişare metni yayımlamıştır (7 Haziran 2012). Taslağa ilişkin görüşlerin 31 Temmuz 2012 ye kadar gönderilmesi istenmiştir. Risk Yönetimi Dairesi 4
FSDFHKSHF Yerel otoritelere yasal sermayenin kalite ve miktarını güçlendirmede olduğu gibi şeffaflığını arttıracak kamuya açıklama koşulları tesis etme sorumluluğu verilmektedir. Kuruluşların özkaynaklarının kamuya açıklanması için tekdüze bir raporlama formatı ve bankaların sermaye pozisyonlarının detaylı olarak değerlendirilmesine ve denetim otoriteleri arasında kıyaslama yapılmasına imkan vermektedir. Bilindiği gibi, Aralık 2011 de finansal krizden edinilen dersler doğrultusunda yeni bir sermaye tanımı getirilmiştir. Ardından, bunu AB düzenlemelerine yansıtmak üzere CRR düzenleme taslağı oluşturulmuştur. CRR ve CRD taslaklarının özkaynaklara yönelik ihtiyatlı düzenlemelerinin 1 Ocak 2013 tarihinde hayata geçirilmesi beklenmektedir. Bu kapsamında uluslararası kıyaslama yapılabilmesi ve farklı kamuya açıklama alt yapılarının ortaya çıkmasını önlemek üzere hazırlanan bu taslak Basel Komitesi ve AB yasal düzenlemeleri ve COREP altyapısıyla uyumlu olacak şekilde hazırlanmıştır. Bu taslak EBA düzenlemesinin 10 uncu maddesi uyarınca oluşturulmuş ve yayımlanmasını takiben AB tarafından onaylanmalı ve gerekli düzenleme veya kararları ile adapte edilmelidir. AB hukukuna göre de AB düzenlemeleri tüm üye ülkelerce uygulanmalıdır. Kaynak: Consultation Paper on Draft Implementing Technical Standards on Disclosure for Own Funds Link: http://eba.europa.eu/publications/consultation-papers/all-consultations/2012/eba-cp-2012-04.aspx H. EBA: Nokta Data Modeli Taslağı EBA, kuruşların denetim raporlamalarına yönelik teknik standartların uygulanması taslağına (CP50 ve CP51 sayılı istişare metinleri) dayalı olarak bir Nokta Data Modeli taslağı yayımlamıştır (28 Mayıs 2012). Kuruluşlara tekdüze bir denetim raporlama standardı getirilmesi amacıyla CP50 ve CP51sayılı metinlerdeki data kalemleri Nokta Data Modeline (NDM) uyarlanmıştır. NDM, datanın yapılandırılmış olarak sunulmasını ve tüm iş kavramları ile ilişkilerinin ve onaylanma kurallarının belirlenmesini içermektedir. Ayrıca IT raporlama çözümlerinin geliştirilmesi için gerekli olan teknik özellikleri içermektedir. Risk Yönetimi Dairesi 5
FSDFHKSHF Teknik standartlar ve Nokta Data Modeli, önerilen sermaye gereksinimi yasal metnine (CRR) dayalı olarak geliştirilmiştir. Kaynak: Consultation on Data Point Model Related to Implementing Technical Standards on Supervisory Reporting Link: http://eba.europa.eu/publications/consultation-papers/all-consultations/2012/eba-cp-2012- DPM.aspx I. EBA: Strese Tabi RMD ile İlave ve Kredi Değerliliği Değişim Riskleri Sermaye Yükümlülüğü Hakkında Rehberler EBA, içsel model yaklaşımı uygulayan kredi kuruluşlarınca uygulanan ilave temerrüt ve kredi değerliliği değişim riski sermaye yükümlülüğü model yaklaşımları ve strese tabi RMD ye yönelik iki ayrı rehber yayımlamıştır (16 Mayıs 2012). Strese tabi RMD rehberinde, alım satım hesaplarındaki piyasa riski sermaye hesaplamasında içsel model yaklaşımı kullanan kredi kuruluşlarının strese tabi RMD modellemesine yönelik hususlar yer almaktadır. Stres döneminin belirlenmesi ve gözden geçirilmesi, strese tabi RMD metodolojisi, kullanım testi gibi alanlara ilişkin temel hususlar işlenmiştir. İlave temerrüt ve kredi değerliliği değişim riski sermaye yükümlülüğüne ilişkin rehberde ise, alım satım hesaplarındaki spesifik faiz oranı riski hesaplamasını içsel model yaklaşımı kullanarak yapan kredi kuruluşlarının IRC modelleme yaklaşımlarına yönelik hususlar yer almaktadır. Bilindiği üzere, IRC, RMD modellemesine ilave olarak tamamlayıcı bazı standartlar getirilmesini amaçlamaktadır. Rehberde; uygulama kapsamı, IRC yaklaşımının tüm yönleriyle modellenmesi, temerrüt ve kredi değerliliği değişim olayları arasındaki karşılıklı bağlılık, Kar-zarar (KZ) hesaplaması ve piyasa fiyatları üzerinde derecelendirmenin etkisi gibi KZ değerlemesi, likidite ufku, IRC modellerinin kullanım testi ve onayı gibi temel hususlar açıklanmaktadır. Kaynak: Guidelines on Stressed Value-At-Risk (Stressed VaR) and on the Incremental Default and Migration Risk Charge (IRC) Link: http://eba.europa.eu/news--communications/year/2012/guidelines-on-stressed-value-at-risk-- Stressed-VaR.aspx Risk Yönetimi Dairesi 6
FSDFHKSHF J. Avrupa Komisyonu: Avrupa Bankacılık Sektörü Yapısal Reformlar Avrupa Birliği Bankacılık Sektörünün yapısında meydana getirilebilecek reformları araştırmak amacıyla Yüksek Seviye bir Uzman Grubu (High-level Expert Group) teşkil edilmiştir. Anılan grubun kurulacağı Kasım 2011 de Avrupa Parlamentosu nda duyurulmuştu. Grubun amacı, yapılmakta olan düzenleyici reformlara ilave olarak, finansal istikrarı güçlendirecek, verimliliği arttıracak ve tüketiciyi koruyacak yapısal reformları belirlemek ve önerilerde bulunmak olup, 2012 yaz sonuna kadar Grubun hazırlayacağı nihai raporun Komisyon a sunulması beklenmektedir. Bu kapsamda Grup tarafından yapısal reformlara yönelik bir istişare metni hazırlanmış ve ilgili tarafların görüşleri talep edilmiştir. İstişare metninde; bankalara, kurumsal müşterilere ve bireysel müşterilere mevcut düzenlemeler, yapılabilecek yapısal reformlar, bankacılık uygulamaları hakkında görüşleri sorulmaktadır. Kaynak: High-level Expert Group on Possible Reforms to the Structure of the EU Banking Sector: Consultation Link: http://ec.europa.eu/internal_market/bank/group_of_experts/index_en.htm#highlevel_expert_group K. Avrupa Komisyonu: Bankaların Gelecekte Tekrar Kurtarılmalarından Kaçınmak İçin Yeni Kriz Yönetimi Önlemleri Finansal krizler, kamu otoritelerinin global piyasalarda sorun yaşayan bankalarla olan mücadelesinde sağlıksız araçlara sahip olduğunu göstermiştir. Hanehalkları ve iş dünyası için gerekli finansal hizmetlerin sağlanabilmesi amacıyla, hükümetler bankalara benzeri görülmemiş büyüklükte para enjeksiyonu yapmıştır ve garantiler sağlamıştır (Ekim 2008 ile Ekim 2011 arasında Avrupa Komisyonu finansal kurumlar için 4.5 trilyon EUR tutarında devlet yardımını onaylamıştır. Bu büyük çaptaki bankacılık başarısızlığı ve ekonomik bozulma, kamu finansmanının kötüleşmesiyle beraber vergi ödeyenlere yük olmuş ve tehlikedeki büyük uluslararası bankalara karşı nasıl aksiyon alınacağında bir başarısızlık gerçekleşmiştir. Avrupa Komisyonunun Avrupa çapında bankaların kurtarılması ve çözümlendirilmesine ilişkin yayımladıkları tekliflerin bunu değiştireceği ifade edilmektedir. Buna göre, otoriteler problemler ortaya çıkmadan önce ya da süreç içerisinde kararlılıkla erken müdahale edebilecekleri araçlara Risk Yönetimi Dairesi 7
FSDFHKSHF sahip olacaklardır. Bundan başka, bir bankanın kurtarılmanın dışında finansal durumu kötüleşirse, bu teklif metniyle bankanın yeniden yapılandırılması ve çözülmesinin maliyetinin vergi ödeyenlere değil banka sahiplerine ve kreditörlerine yüklenmesi ve bankanın kritik fonksiyonlarının kurtarılması sağlanacaktır. Çerçeve, birçok üye ülkenin ulusal çözümlendirme sistemleri için gösterdiği yakın zamandaki çabaları üzerine kurgulanmıştır. Buna göre önerilen araçlar önleme, erken müdahale ve çözümlendirme konusunda yetkiler sağlamaktadır. Kaynak: New Crisis Management Measures to Avoid Future Bank Bail-Outs Link:http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/12/570&format=HTML&aged=0&language= en&guilanguage=en L. FED: Dodd-Frank Yasası- FMU lar için Risk Yönetim Standartları Dodd-Frank Yasası nın 8 inci bölümünün uygulanması için FED; ödeme sistemleri, merkezi karşı taraf olma ve menkul kıymetlerin kaydı, takası, saklanması ile kliringi gibi alanlarda faaliyet gösteren finansal piyasa kuruluşlarına (FMUs-Financial Market Utilities) ilişkin risk yönetim standartlarını içeren bir düzenleme yayımlamıştır (30.07.2012). Düzenleme, Uluslararası Ödeme ve Takas Sistemleri Komitesi (CPSS) ile Uluslararası Menkul Kıymet Komisyonları Kuruluşunun (IOSCO) belirlediği standartlar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Düzenleme 14.09.2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. Kaynak: Board of Governors of the Federal Reserve System Regulatory Reform Page Link: http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120730a.htm M. FED: Basel II ve III - Piyasa Riskine İlişkin Düzenleme FED, önemli düzeyde alım-satım (trading) yapan bankaların piyasa riskine ilişkin sermaye kurallarında değişiklik yapmıştır. Nihai düzenleme, Basel Bankacılık Denetim Komitesi (BCBS) nce 2005-2010 yılları arasında yapılan revizyonların mevzuata derç edilmesi anlamına Risk Yönetimi Dairesi 8
FSDFHKSHF gelmektedir. Düzenleme, piyasa riski doğuran pozisyonları daha kapsamlı bir şekilde içeren, piyasa riski sermaye gereksinimlerindeki dönemselliği (procyclicality) azaltan, mevcut düzenlemelerin etkin bir şekilde kapsamadığı riskleri ölçmeye imkan veren ve şeffaflığı artıran bir yapıya sahiptir. Diğer taraftan düzenlemenin, Basel Komitesi nin kredi derecelendirme notlarına dayalı spesifik risk hesaplaması yerine bazı kredi ve seküritizasyon işlemleri için alternatif kredi değerlilik ölçümleri getirdiği görülmektedir. Dolayısıyla bu yönüyle BCBS kurallarından ayrışmaktadır. Düzenleme 2013 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecektir. Kaynak: Board of Governors of the Federal Reserve System Regulatory Reform Page Link: http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120607b.htm N. FED: Basel III FED, kamuoyunun görüşüne 3 düzenleme taslağı (notices for proposed rulemaking) sunmuştur: 1. Yasal Sermaye Gereksinimlerine İlişkin Düzenleme: Yasal Sermaye, Basel III ün uygulanması, Asgari Yasal Sermaye Rasyoları ve Geçiş Hükümleri, 2. Yasal Sermaye Gereksinimlerine İlişkin Düzenleme: Risk Ağırlıklı Varlıklar için Standart Yaklaşım, Piyasa Disiplini ve Kamuoyunu Bilgilendirme Yükümlülükleri (tüm bankalar için), 3. Yasal Sermaye Gereksinimlerine İlişkin Düzenleme: Riske Bağlı Sermaye için Gelişmiş Yaklaşım, Piyasa Riski Sermaye Düzenlemesi. Söz konusu düzenleme taslakları OCC ve FDIC ile de müzakere edilmektedir. Kaynak: Board of Governors of the Federal Reserve System Regulatory Reform page Link: http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120612a.htm http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120607a.htm O. FED: Dodd-Frank Yasası-Stress Testleri FED, bankaların uyguladıkları stres testi modellerinin değerlendirilmesine ilişkin süreçte uzmanlık ve bağımsız danışmanlık sağlaması için Model Validasyon Konseyi oluşturulduğunu duyurmuştur (20 Nisan 2012). Dodd-Frank Yasası uyarınca büyük ve sistemik açıdan önemli bankaların yıllık stres testi uygulamaları ve FED in de bunları denetlemesi gerekmektedir. Model Validasyon Konseyi, stres testi için kullanılan modellerin etkinliğini değerlendirecek ve FED in model Risk Yönetimi Dairesi 9
FSDFHKSHF değerlendirme programının kalitesini geliştirmek için çaba sarfedecektir. Konsey, farklı üniversitelerde görevli 6 profesörden oluşmaktadır. Kaynak: Board of Governors of the Federal Reserve System Regulatory Reform page Link: http://www.federalreserve.gov/newsevents/press/bcreg/20120420a.htm P. ESMA: Tezgahüstü Türevler, Merkezi Karşı Taraflar ve Türev Kayıt Kuruluşları Düzenlemesine İlişkin Teknik Standartlar Taslağı Avrupa Birliği Sermaye Piyasaları Otoritesi (European Securities and Markets Authority-ESMA), Avrupa Birliği bünyesindeki tezgahüstü türev piyasalarının işleyişini etkinleştirmek amacıyla çıkarılan Tezgahüstü Türevler, Merkezi Karşı Taraflar ve Türev Kayıt Kuruluşları Düzenlemesine (EMIR- European Market Infrastructures Regulation) ilişkin olarak hazırladığı Teknik Standartlar Taslağı İstişare Metnini açıklamıştır (25 Haziran 2012). EMIR amaçlarını gerçekleştirmek için 3 araç öngörmektedir: Merkezi Takas Kuruluşları ve Risk Azaltımı Teknikleriyle risklerin sınırlandırılması, Türev Kayıt Kuruluşları aracılığıyla şeffaflığın artırılması ve Merkezi Karşı Tarafların finansal sağlamlığının temin edilmesi. Teknik Standartlar Taslağı İstişari Metninde ise bu kapsamda, Risk Azaltımı Teknikleri açısından Merkezi Takas zorunluluğunun uygulanmasına ilişkin önlemlerin yürürlüğe konulması, finansal olmayan karşı taraflar ile grup içi işlemler için getirilen muafiyetler, Merkezi Karşı Tarafların yerine getirmesi gereken şartlar ile Türev Kayıt Kuruluşları için getirilen raporlama ve kamuya açıklama zorunluluğu konuları yer almaktadır. Kaynak: ESMA Proposes Rules on Derivatives, Central Counterparties and Trade Repositories Link: http://www.esma.europa.eu/content/esma-proposes-rules-derivatives-central-counterpartiesand-trade-repositories Kaynak: Draft Technical Standards for the Regulation on OTC Derivatives, CCPs and Trade Repositories Link: http://www.esma.europa.eu/system/files/2012-379.pdf Risk Yönetimi Dairesi 10
FSDFHKSHF Q. ESMA: Kredi Derecelendirme Kuruluşlarına İlişkin Güncellenmiş Teknik Standartlar Avrupa Komisyonu tarafında onaylanmış kredi derecelendirme kuruluşlarına ilişkin teknik standartları düzenleyen 4 adet düzenleme Avrupa Birliği Resmi Gazetesi nde yayımlanmıştır (30 Mayıs 2012). Söz konusu teknik standartlar: 1. Kredi derecelendirme kuruluşlarınca ESMA ya lisans için başvurularında sağlamaları gereken bilgileri, 2. Yatırımcıların farklı kredi derecelendirme kuruluşlarının (KDK) performanslarını kıyaslayabilmeleri amacıyla KDK larca merkezi veri tabanları ile kamuya açıklanacak bilgilerin sunumunu, 3. ESMA nın derecelendirme yöntemlerini nasıl değerlendireceğine ve 4. KDK ların ESMA ya sunacakları bilgilere ve bu bilgilerin sıklıklarını düzenlemeye yöneliktir. Kaynak: Publication of the First Regulatory Technical Standards on Credit Rating Agencies (CRAs) Link: http://ec.europa.eu/internal_market/securities/agencies/index_en.htm R. OCC: Sermaye Planlamasına ve Yeterliliğine İlişkin Açıklama OCC ulusal bankaların sermaye yeterliliğine ve sermaye planlamasına ilişkin beklentilerini içeren bir açıklama yayımlamıştır (7 Haziran 2012). Daha önce Basel II ikinci yapısal blok kapsamında açıklanan hükümlere benzer nitelikte olan bu açıklamada OCC nin ulusal bankaların sermaye planlamalarını ve yeterliğini değerlendirme süreci ile bankaların yeterli sermaye planlama süreçlerine ve sermaye seviyesine sahip olmasını teminen OCC tarafından bankaların karmaşıklığına ve risklilik düzeyine göre alınabilecek önlemler tartışılmaktadır. Etkin bir sermaye planlama sürecinin bankanın sağlıklı ve sağlam bir şekilde yönetilmesinin önemli bir parçası olduğu vurgulanan açıklamada bu sürecin içeriğinin ve derinliğinin bankanın riskliliği, karmaşıklığı ve kurumsal yapısıyla uyumlu olması gerektiği ifade edilmektedir. Açıklamanın son bölümünde Denetçilerin bankanın maruz bulunduğu riskleri karşılayacak Risk Yönetimi Dairesi 11
FSDFHKSHF seviyede sermayeye sahip olduğunu temin etmek için, bankanın sermaye planlama sürecini denetlemesi gerekmektedir. ifadelerine yer verilmiştir. Kaynak: Guidance for Evaluating Capital Planning and Adequacy Link: http://www.occ.treas.gov/news-issuances/bulletins/2012/bulletin-2012-16.html S. OCC: Derecelendirme Kuruluşlarına Bağımlılığın Azaltılması OCC Dodd Frank Yasası kapsamında derecelendirme kuruluşlarına bağımlılığın azaltılması amacıyla bazı düzenlemelerde daha önce derecelendirme kuruluşlarına olan atıfları kaldırmıştır. Bu kapsamda yatırım yapılan menkul kıymetler, bankaların ihraç ettiği menkul kıymetler ve yabancı banka sermaye benzeri borçlarla ilgili olarak kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarının kullanımına ilişkin hükümler revize edilmiştir. Ayrıca Dodd Frank yasası kapsamında ulusal bankaların finansal iştiraklerine ilişkin düzenlemelerde de değişikliğe gidilmiştir. Öte yandan OCC bankaların kredi riski hesaplamasında portföylerinde yer alan bir menkul kıymetin yatırım yapılabilir seviyede olup olmadığına karar verebilmesine yardımcı olmak üzere bir açıklama yayınlamıştır. Bahsi geçen nihai düzenleme ve açıklama 13 Haziran 2012 tarihinde yayımlanmıştır. OCC tarafından gerçekleştirilen düzeltmeler 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle geçerli olacaktır. Ancak ulusal bankaların finansal iştiraklerine ilişkin düzeltmeler ise yayım tarihi itibariyle uygulama konulacaktır. Kaynak: Alternatives to the Use of External Credit Ratings in the Regulations of the OCC Link: http://www.occ.treas.gov/news-issuances/bulletins/2012/bulletin-2012-18.html T. APRA: Basel III Sermaye Reformları ve Raporlama Şartları Avustralya Denetim Otoritesi (Australian Prudential Regulation Authority-APRA) Avustralya da Basel III sermaye reformların uygulamaya geçirilmesine ilişkin bir tartışma metni ile iki yeni taslak raporlama standartı (Standard ARS 110.0 Capital Adequacy, Standard ARS 111.0 Fair Values) yayımlamıştır (Haziran 2012). Söz konusu metin ve beraberindeki taslak raporlama standartları Risk Yönetimi Dairesi 12
FSDFHKSHF Basel III ün uygulanması hususunda APRA nın sermaye gereksinimlerinde yaptığı değişiklikleri yansıtmaktadır. Buna göre, söz konusu tartışma metninde APRA, yasal sermaye için yeni bir terminoloji ve tanım getirmektedir. Ayrıca APRA, mevduat kabulüne yetkili kuruluşlar için mevcut olan sermaye gereksinimi raporlama standardında (Standard ARS 110.0 Capital Adequacy) değişikliğe gitmekle birlikte, yeni bir raporlama standardı olan gerçeğe uygun değer raporlama standardı (Standard ARS 111.0 Fair Values) ile: Varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer hiyerarşisi, Gerçeğe uygun değer hiyerarşi seviyeleri arasındaki transferleri, Yasal sermaye hesaplamalarını etkileyen, gerçeğe uygun değerdeki beklenmeyen kümülatif brüt artış ve kayıplara ilişkin belirli detayların yakalanması amaçlamaktadır. Kaynak: Basel III Capital Reforms Reporting Requirements June 2012 Link: http://www.apra.gov.au/adi/prudentialframework/pages/basel-iii-capital-reforms-reportingrequirements-june-2012.aspx Risk Yönetimi Dairesi 13
FSDFHKSHF II. A. BIS ULUSLARARASI KURULUŞLARIN ÇALIŞMALARI 1. Alım-Satım Hesapları Sermaye Gerekliliklerinin Gözden Geçirmesi-İstişari Taslak metin piyasa riski çerçevesini değiştirmekte, alım-satım hesabı sermaye gereklilikleri için birkaç yeni yöntem önermektedir (3 Mayıs 2012). Yeni öneriler Komite nin denetim otoriteleri tarafından tutarlı bir şekilde uygulanabilen ve karşılaştırılabilir sermaye düzeyleri belirleyen bir çerçeve oluşturma çabalarının bir yansımasıdır. Önerinin ana hatlarına aşağıda yer verilmiştir: Bankacılık ve alım-satım hesapları arasında düzenleme arbitrajının önüne geçecek şekilde daha belirgin bir sınır belirlenmesi-iki alternatif yaklaşıma ilişkin görüş beklenmektedir, VaR (Value at Risk) yerine kuyruk riskini daha iyi dikkate alacak olan ES (expected shortfall) yöntemine geçiş, Basel 2,5 da kabul edilen strese tabi VaR la tutarlı şekilde revize edilmiş hem standart hem de içsel model yaklaşımlarının önemli bir finansal stres dönemine göre kalibre edilmesi, Yine Basel 2,5 ta kabul edilen kurallarla uyumlu şekilde piyasa likidite riskinin (risk of market illiquidity) kapsama alınması, Çeşitlendirme üzerinde sınırlamalar ve daha belirginleştirilmiş bir model kabul sürecinin kabulü de dahil olmak üzere içsel model yaklaşımında model riskini azaltmak üzere tedbirler alınması, Riske daha fazla duyarlı ve gerektiğinde içsel modelden bir adım geri atarak kullanılmak üzere revize bir standart yaklaşım Komite modele dayalı yaklaşımla standart yaklaşım arasındaki bağın; iki yaklaşımın kalibrasyonu arasında daha sıkı bir bağlantı kurulması, standart yaklaşıma göre hesaplamanın tüm bankalar için zorunlu tutulması ve standart yaklaşımın, modele dayalı yaklaşıma bir taban olarak kabulünün veya model riski için ilave yükümlülük getirilmesinin faydalarının dikkate alınması yoluyla güçlendirilmesini önermektedir. Komite ayrıca riskten korunma ve çeşitlendirme uygulamalarının iki yöntem arasında yakınsamasını beklemektedir. Taslak metne ilişkin görüşler 7 Eylül 2012 ye kadar Komite ye iletilebilecektir. Risk Yönetimi Dairesi 14
FSDFHKSHF Kaynak: Fundamental Review of the Trading Book Link: http://www.bis.org/publ/bcbs219.pdf 2. Kamuya Açıklama Gereklilikleri Basel Komitesi bankaların sermaye bileşeni bilgileri açıklama kurallarının nihai halini yayımlamıştır (26 Haziran 2012). Composition of capital disclosure requirements - Rules text başlıklı metin bankaların sermaye tabanlarına ilişkin açıklamalar için bir çerçeve yapı geliştirerek, farklı bölgelerde benzer formatta açıklama yapılmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Kriz sırasında denetimciler ve piyasa katılımcıları farklı bölgelerdeki bankaların sermaye yapılarını detaylı bir şekilde değerlendirmek ve karşılaştırmakta güçlük çekmiştir. Yapılan açıklamaların yeterince detaylı olmaması da kriz sırasındaki belirsizliklere katkı yapmıştır. Bu metinle getirilen açıklama kurallarının şeffaflık ve karşılaştırılabilirliği artırarak piyasa disiplininin artırılmasına katkıda bulunması beklenmektedir. Kuralların, bankaların yasal gereklilikleri karşılamak üzere tuttukları sermayenin 3üncü blok kapsamında kamuya açıklanmasında iyileştirme sağlaması amaçlanmaktadır. Bankaların sermaye gerekliliklerinin (risk ağırlıklı varlıklarının dağılımı) kamuya açıklanmasında iyileştirme çalışmaları da Basel III uygulamasının gözden geçirmeleri kapsamında devam etmektedir. Kaynak: Composition Of Capital Disclosure Requirements-Rules Text Link: http://www.bis.org/publ/bcbs221.pdf 3. Bankalarda İç Denetim Fonksiyonu-Nihai Metin Komite bankaların denetimine ilişkin konuları ele almak ve etkin uygulamaları teşvik eden rehberler yoluyla denetimi geliştirme çabalarının bir parçası olarak bankalarda iç denetim fonksiyonunun etkinliğini değerlendiren bir rehber yayımlamıştır (28 Haziran 2012). Rehberin yayımıyla, 2001 tarihli Internal audit in banks and the supervisor's relationship with auditors isimli metin Risk Yönetimi Dairesi 15
FSDFHKSHF iptal olmuştur. Rehber denetim uygulamalarında ve banka organizasyonlarında meydana gelen gelişmeleri ve son krizden çıkan dersleri dikkate almıştır. Rehber Komitenin, kurumsal yönetime ilişkin ilkelerinin yer aldığı Principles for Enhancing Corporate Governance isimli metnini temel almaktadır. Buna göre bankaların yeterli yetki, ünvan, bağımsızlık, kaynak ve yönetim kuruluna erişim olanağına sahip bir iç denetimi olmalıdır. Ayrıca etkin kurumsal yönetim için bağımsız, yeterli/yetenekli ve nitelikli iç denetçiler de en temel gerekliliktir. Doküman 3 bölümde toplanmış 20 ilkeden oluşmaktadır: A. iç denetim fonksiyonu ile ilgili denetim beklentileri B. iç denetim ile denetim otoritesi ilişkisi C. iç denetim fonksiyonunun denetim açısından değerlendirmesi Rehber iç denetçilerin, iç denetime ilişkin ulusal ve uluslararası mesleki standartlara uyumunu ve ayrıca ihtiyati konuların iç denetçilerce daha önceden değerlendirilmesini teşvik etmektedir. Kaynak: The Internal Audit Function in Banks Link: http://www.bis.org/publ/bcbs223.pdf 4. Stress Testi İlkelerinin Denetim Otoritelerince Uygulanmasına İlişkin Gözden Geçirme Basel Komitesi bazı risk ve senaryoların kötü sonuçlar verme potansiyelini tanımlamak üzere kullanılan stres testlerinin finansal kriz sırasındaki performanslarını 2009 yılında gözden geçirmiş ve bankalar ile otoritelere yönelik tavsiyeler içeren Principles for sound stress testing practices and supervision metnini yayımlamıştır (Nisan 2012). Komitenin Standart Uygulama Grubu (SIG) standartların ülkelerde kullanımının değerlendirilmesi ve iyi uygulamaların geliştirilmesi görevleri kapsamında 2011 yılında denetim otoritelerinin ilkeleri uygulamaları konusunda bir gözden geçirme yapmıştır. Gözden geçirme stres testlerinin acil durum planlaması ve iletişimde bir araç olarak kullanılmanın yanı sıra denetim değerlendirme sürecinin de temel bir parçası haline geldiğini göstermektedir. Ülkelerin ilkeleri uygulama düzeyleri Risk Yönetimi Dairesi 16
FSDFHKSHF farklılık göstermektedir, birçok ülkede ilkelerin tam olarak uygulanır hale gelmesi için yapılması gereken daha çok iş vardır. Gözden geçirme 2009 stres testi ilkelerini genel olarak etkili bulmuştur. Ancak komite ilkelerin uygulamasını izlemeye devam edecek ve gelecekte ilave rehberliğe ihtiyaç olup olmadığına karar verecektir. Kaynak: Peer Review of Supervisory Authorities Implementation of Stress Testing Principles Link: http://www.bis.org/publ/bcbs218.pdf 5. Basel III Sayısal Etki-İzleme Çalışması Sonuçları Komite 30 Haziran 2011 verileri ile yapılan çalışmanın sonuçlarını yayımlamıştır (12 Nisan 2012). Çalışmaya katılan toplam 212 bankadan 103 tanesi 1. Grup bankalar (uluslararası faaliyet gösteren ve 3 milyar üzerinde Tier 1 sermayeye sahip), 109 tanesi ise 2. Grup bankaları (Diğer tüm bankalar) oluşturmuştur. Basel II çerçevesinde yeni hükümlerin uygulaması için geçiş düzenlemeleri yer alsa da bu çalışmada, Basel III paketinin geçiş dönemi istisnaları olmaksızın tümüyle uygulandığı varsayımıyla yapılmıştır. Banka sermayesinde veya bilanço yapısında değişiklikler gibi banka karlılığına veya davranışsal tepkilere ilişkin hiçbir varsayım yapılmamıştır. Çalışma sonuçlarına göre, sermaye ve risk ağırlıklı varlıklara (RAV) tanım değişiklikleri uygulandığında 1.Grup bankalar için (CET1-Common equity Tier 1 ratio) Tier 1 sermaye rasyosu Basel III te minimum olarak belirlenen %4,5 in üzerinde %7,1 dir. Tüm 1.grup bankalarının %4,5 lik sınıra ulaşabilmesi için Tier1sermayede 38.8 milyar luk artışa ihtiyaç vardır. Global sistemik öneme sahip bankaların ilave sermaye gerekleri ve sermaye koruma tamponu da dahil Tier1 sermayede %7 lik hedef seviyenin yakalanabilmesi için toplam açık 485.6 milyar dur (Bu bankaların-1.grup- 2010 yılı ikinci yarısı ve 2011 yılı ilk yarısı için vergi sonrası ve temettü öncesi karları toplamı 356.6 milyar dur). Risk Yönetimi Dairesi 17
FSDFHKSHF 2.grup bankalar için ortalama CET1 rasyosu %8,3 olmuştur. 2.grup bankaların tamamının %4,5 lik rasyoya ulaşabilmeleri için gerekli ilave sermaye 6.8 milyar olarak tahmin edilmiştir. %7 lik hedefe ulaşabilmeleri için gereken ilave sermaye ise 32.4 milyar dur (Bu bankaların 2010 yılı ikinci yarısı ve 2011 yılı ilk yarısı için vergi sonrası ve temettü öncesi karları toplamı 35.6 milyar dur). Likidite standartlarına ilişkin olarak ise Haziran 2011 itibariyle, 1.grup bankalar için ağırlıklandırılmış ortalama Likidite Karşılama Rasyosu %90 iken, 2.grup bankalar için bu oran %83 olmuştur. Rasyodaki 1.76 trilyon ya denk düşen toplam açık miktarı, bu örneklemin 58,5 trilyon luk toplam varlıklarının %3 üne denk düşmektedir. Ağırlıklandırılmış ortalama Net İstikrarlı Fonlama Rasyosu ise her iki grup bankaları için %94 olmuştur. İstikrarlı fonlamada eksik kalan kısım 2.78 trilyon dur. Bankaların Likidite Karşılama Oranı için 2015, Net İstikrarlı Fonlama Rasyosu için ise 2018 e kadar vakti vardır. Kaynak: Results of the Basel III Monitoring Exercise as of 30 June 2011 Link: http://www.bis.org/publ/bcbs217.pdf 6. Risk Verisi Toplulaştırılması ve Risk Raporlaması İlkeleri-İstişari Basel Komite Risk Verisi Toplulaştırılması ve Raporlaması İlkeleri istişare metnini yayımlamıştır (26 Haziran 2012). 2007 yılında başlayan kriz aralarında global sistemik öneme sahip bankaların da olduğu pek çok bankanın risk bilgilerini tamamen ve hızla toplulaştıramadığını göstermiştir. Bu da bankaların risk kararlarını zamanında alabilme yeteneklerinin bankalar için tek tek ya da sistemin tamamının istikrarına zarar verecek kadar ciddi şekilde bozulduğunu göstermektedir. İlkelerin bankaların risk toplulaştırma kapasitelerini ve risk raporlama uygulamalarını iyileştirmesi beklenmektedir. İlkelerin uygulamasının bankalarda (özellikle global sistemik öneme sahip olanlar), risk yönetimi uygulamalarını güçlendirecek, stresle baş edebilme yeteneğini artıracağı ifade edilmektedir. Risk Yönetimi Dairesi 18
FSDFHKSHF Global sistemik öneme sahip bankaların söz konusu ilkeleri en geç 2016 nın başına kadar uygulamaya koymaları beklenmektedir. Komite ölçek, yapı ve karmaşıklık düzeyiyle orantılı olarak ilkelerin farklı bankalarca uygulanabileceğini düşünmektedir. Toplam sayısı 14 ü bulan ilkeler dört grupta toplanmıştır: 1- Kapsamlı Yönetişim ve Altyapı (2) 2- Risk Verisi Toplulaştırma Kapasitesi (4) 3- Risk Raporlama Uygulamaları (5) 4- Denetim Gözden Geçirmesi, Araçları ve İşbirliği (3) İlkelere 28 Eylül 2012 ye kadar görüş verilebilecektir. Kaynak: Principles for Effective Risk Data Aggregation and Risk Reporting Link: http://www.bis.org/publ/bcbs222.pdf 7. Yerel Sistemik Öneme Sahip Bankalar-İstişari Komite tarafından Kasım 2011 de yayımlanan Global Sistemik Öneme Sahip Bankalar (G-SIB: Global systemically important banks) metnini tamamlayıcı bir metin olan Yerel Sistemik Öneme Sahip Bankalar (D-SIB: domestic systemically important banks) taslak metni Komite tarafından görüşe açılmıştır (29 Haziran 2012). Taslak metin yerel sistemik öneme sahip bankalar için değerlendirme metodolojisi ve bu tip bankalar için daha yüksek zarar karşılama gereğini de içeren bir çerçeve oluşturmakta; bankaların sıkıntı yaşaması ya da batmasının yerel ekonomi üzerinde yapacağı etkilere odaklanmaktadır. Global bir bakış açısıyla bakıldığında tüm D-SIB ler önemli sayılamayacak olmakla beraber, böyle bir bankanın batması sistemik olmayan bir kuruluşa kıyasla yerel finansal sistem ve ekonomi üzerinde önemli etkiye sahip olacaktır. Farklı bölgelerin yapısal özelliklerine uyum sağlayabilmek için politika araçlarının değerleme ve uygulaması, ulusal inisiyatiflere belli bir düzeyde alan sağlamalıdır. Bu nedenle D-SIB yapısı G-SIB metnindeki gibi kural bazlı yaklaşımla değil, ilke bazlı bir yaklaşımla yazılmıştır. Önerilen yapı, ülke otoritelerince D-SIB olarak belirlenen bankaların Ocak 2016 başından itibaren ilkelere uyar durumda olmalarını beklemektedir. Dolayısıyla G-SIB yapısı ile uyumlu bu geçiş için ülke otoritelerinin 2016 başına dek bir D-ISB yapısı oluşturmaları gerekmektedir. Komitenin bu ilkelerin uygulamasına ilişkin yapacağı değerlendirmelerin, farklı bölgelerde uygun ve etkin yapıların kurulmasına katkıda bulunması beklenmektedir. Risk Yönetimi Dairesi 19
FSDFHKSHF Kaynak: A Framework For Dealing With Domestic Systemically Important Banks Link: http://www.bis.org/publ/bcbs224.pdf B. FSB 1. İpotek Teminatlı Konut Kredilerine Dayanan Menkul Kıymet İhraçlarına İlişkin Prensipler Finansal İstikrar Kurulu (FSB-Financial Stability Board) İpotek Teminatlı Konut Kredilerine Dayanan Menkul Kıymet İhraçlarına İlişkin Prensipleri yayımlamıştır (18 Nisan 2012). FSB ilkeleri, konut finansmanı (mortgage) piyasalarının finansal istikrar için oluşturduğu riskleri azaltmak ve yatırımcılar ile borç verenleri daha iyi korumak amacıyla üye ülkeler için menkul kıymet ihraçlarında kabul edilebilir asgari yüklenim standartlarını belirleyen bir çerçeve oluşturmaktadır. Belirlenen ilkeler son küresel finansal kriz sırasında özellikle zayıf olunan aşağıdaki alanları kapsamaktadır: gelir/gider ve diğer finansal bilgilerin etkili doğrulanması, makul borç karşılama oranları, makul ipotek teminatlı kredi rasyosu, etkin teminat yönetimi, mortgage sigortasının ihtiyatlı çalışması Kaynak: Principles for Sound Residential Mortgage Underwriting Practices Link: http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120418.pdf 2. G20 Liderlerine Finansal Düzenleme Reformlarının Uygulanmasına İlişkin İlerleme Raporu FSB başkanı G20 Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankası Başkanlarına finansal düzenleme reformlarının uygulanmasına ilişkin ilerlemeleri sunmuştur (20 Nisan 2012). Aynı tarih itibarıyla FSB yönetimi G20 Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankası Başkanlarına öncelikli finansal Risk Yönetimi Dairesi 20
FSDFHKSHF düzenleme reform alanlarına ilişkin yapılan toplantılar ve ilerlemelere ilişkin bir mektup sunmuştur 1. Yine bu çalışmalar kapsamında Global Sistematik Öneme Sahip Finansal Kuruluşların (G-SIFI:Global Systemically Important Financial Institutions) Çerçevesinin Yerel Sistematik Öneme Sahip Kuruluşlara Doğru Genişletilmesine İlişkin İlerleme Raporu 2 ile Gölge Bankacılığa İlişkin Düzenleme ve Gözetimlerin Güçlendirilmesi 3 hakkında raporlar G20 Ekonomi Bakanları ve Merkez Bankası Başkanlarına sunulmuştur. Ayrıca FSB nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) ve Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (FASB) ile birlikte hazırladığı IASB standartlarına ilişkin ilerleme çalışmaları 4 sunulmuştur. Kaynak: Financial Stability Board Reports to G20 on Progress of Financial Regulatory Reforms Link: http://www.financialstabilityboard.org/press/pr_120420.pdf 3. Gelişmekte Olan Ekonomiler ve Gelişen Ülkelere İlişkin Düzenleme Reformlarının İstenmeyen Olası Sonuçlarına İlişkin Çalışma FSB, IMF ve Dünya Bankası ile ortaklaşa gelişmekte olan ekonomiler ve gelişen ülkelere ilişkin düzenleme reformlarının istenmeyen olası sonuçlarına ilişkin çalışma yayımlamıştır (19 Haziran 2012). Söz konusu çalışma verileri FSB ya da FSB nin bölgesel çalışma grubu üyesi 35 gelişmekte olan ekonomi ve gelişen ülkelerin yetkili otoriteleri ile özel sektörden alınmıştır. Söz konusu çalışmada bazı gelişmekte olan ekonomilerin Basel III sermaye ve likidite düzenlemeleri gibi finansal reformların olası etkilerinin farkında olmayabileceği ya da bu düzenlemelerin yerel uygulamalarının asıl düzenlemelerden farklı olabileceği düşünceleri ele alınmıştır. Çalışmada finansal reformların gelişmekte olan piyasalara olası etkilerinin tam manasıyla ölçülebilmesi için çok erken olduğu bu nedenle net sonuçların ancak reformların uygulanmasıyla birlikte görülebileceği ifade edilmiştir. Kaynak: Study on the Potential Unintended Consequences of Regulatory Reforms on Emerging Market and Developing Economies Link: http://www.financialstabilityboard.org/press/pr_120619b.pdf 1 http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120420a.pdf 2 http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120420b.pdf 3 http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120420c.pdf 4 http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120420d.pdf Risk Yönetimi Dairesi 21
FSDFHKSHF 4. Üye Ülkelerin Ücretlendirme Uygulamalarına İlişkin İzleme Raporu FSB, üye ülkelerin Kasım 2011 den bu yana Sağlam Ücretlendirme Uygulama Prensipleri ve Uygulama Standartları na uyumlarına ilişkin ilerleme raporu yayımlamıştır (13 Haziran 2012). Raporda üye ülkelerin büyük çoğunluğunun yayımlanan prensip ve standartları kendi ulusal düzenlemelerine ve denetim rehberlerine eklediği ifade edilmiştir. Prensip ve standartların uygulanmasına ilişkin 2011 yılındaki gözden geçirmelerde önemli eksiklikleri bulunan Arjantin, Hindistan, Endonezya, Rusya ve Güney Afrika da ciddi ilerlemeler olmuştur. Ancak Türkiye ile birlikte bazı ülkeler alınan riskler ile orantılı ücretlendirme politikasına ilişkin bazı ilkeleri kendi yerel düzenlemelerindeki kısıtlamalar nedeniyle (İş yasaları vb.) uygulanabilir görmemiştir. Kaynak: Implementation Monitoring Report on Compensation Practices Link: http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120613.pdf 5. Menkul Kıymet Ödünç Verme ve Repo İşlemlerine İlişkin Ara Rapor FSB Menkul Kıymet Ödünç Verme ve Repo İşlemleri: Piyasa Bakışı ve Finansal İstikrar Konular başlıklı rapor yayımlamıştır (27 Nisan 2012). Rapor gölge bankacılık sisteminin önemli bir kısmını oluşturan menkul kıymet piyasalarının farklı segmentleri ile uygulama ve operasyonlarını açıklamaktadır. Kaynak: Securities Lending and Repos: Market Overview and Financial Stability Issues Link: http://www.financialstabilityboard.org/publications/r_120427.pdf C. IASB 1. KOBİ UMS ye İlişkin Kamuoyundan Görüş Talebi Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (The International Accounting Standards Board- IASB) (UMSK), Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere İlişkin Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (KOBİ UFRS) hakkında kamuoyunun görüşlerini talep etmiştir ( 26 Haziran 2012). Risk Yönetimi Dairesi 22
FSDFHKSHF UMSK ilk adım olarak KOBİ UFRS nin kapsamlı biçimde değerlendirilmesine yönelik bir talebini yayımlamıştır. Söz konusu talebin amacı, kamuoyunca bahsi geçen standartların iyileştirilmesine yönelik gerekli görülen değişiklik teklifleri var ise bunları dikkate alan bir düzenleme yapmaktır. Kamuoyundan gelecek cevaplar için bitiş tarihi olarak 30 Kasım 2012 belirlenmiştir. Söz konusu standartların yayımlanmasından sonra UMSK yaklaşık her 3 yılda bir gerekli düzenleme revizyonlarının yapılacağı yönünde bir beklentisinin olduğunu daha önceden belirtmiştir. Kaynak: IASB Invites Comments on Review of the IFRS for SMEs Link: http://www.ifrs.org/alerts/pressrelease/sme+rfi+june+2012.htm 2. Kiralama Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi Konusunda Mutabakat Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (The International Accounting Standards Board- IASB) (UMSK) ile Finansal Muhasebe Standartları Kurulu (Financial Accounting Standards Board-FASB) (FMSK); Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (International Financial Reporting Standards-IFRSs) ve ABD Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri (U.S. Generally Accepted Accounting Principles-U.S. GAAP) çerçevesinde, kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesini revize eden projesinin bir parçası olarak, kiralama işleminin muhasebeleştirilmesine ilişkin yaklaşım üzerinde fikir birliğine varmıştır (13 Haziran 2012). Adı geçen kurullar, kiralama işlemlerinde mevcut durumda bilançoya kaydedilmeyen yükümlülükler ve kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesinde kiralama sözleşmelerinin işlemin bütün ekonomik yönlerini yansıtmaması nedeniyle ortaya çıkan yaygın endişelere çözüm bulmak için bahsi geçen revizyonu gerçekleştirme sorumluluğunu üstlenmiştir. Kurullar ilk taslak düzenlemenin bu yılın dördüncü çeyreğinde ortaya çıkmasını planlamaktadır. Bahsi geçen kurullar daha önceden kiralama işlemlerinin bilançoya kaydedilmesi konusunda fikir birliğine varmıştır. Devam eden tartışmalar ise kâr/zarar tablosunda yer alan kiralama işlemine ilişkin giderlerin sınıflanmasına ilişkin olup son karar bu konuyla ilgilidir. Kaynak: IASB and FASB Agree on Lease Accounting Approach Link: http://www.ifrs.org/alerts/pressrelease/leases+13+june+2012.htm Risk Yönetimi Dairesi 23