2013-2014 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILI FARMAKOGNOZİ ANABİLİM DALI ARAŞTIRMA PROJESİ KONULARI Prof.Dr.Bilge ŞENER 2014 FRG 01 BŞ: Polygonum Türlerinde Bulunan Kinaz İnhibitörü Bileşikler Üzerinde Yapılan Çalışmalar Antikanser aktiviteye sahip bileşiklerin belirlenmesinde kullanılan in vitro testlerden birisi olan protein-tirozin kinaz inhibitör aktivite ile bitkilerde bulunan stilbenler teşhis edilmiştir. Kinaz inhibitörleri kemoterapi sırasında oluşan alopesiyi de önlemektedir. Bu çalışmada protein tirozin kinaz aktiviteye sahip olan bileşiklerin kimyasal yapıları, etkileri ve Polygonum türleri üzerinde yapılan çalışmalar derlenecektir. 2014 FRG 02 BŞ: Lignanların Biyolojik Aktiviteleri Üzerinde Yapılan Araştırmalar Bu araştırmada, polifenolik bileşikler grubundan olan antioksidan ve östrojenik aktiviteleri nedeniyle önem kazanan lignanlardan sekoizolarisirezinol ile ilgili bilgiler ve bu bileşiklerin insan sağlığı üzerindeki etkileri yanında bu bileşikleri içeren droglar son yapılan çalışmaların ışığında incelenecektir. 2014 FRG 03 BŞ: Okadaik Asidin Yeni Etkileri Deniz canlılarında bulunan toksinlerden birisi olan okadaik asit, selektif bir protein fosfataz inhibitörüdür. Bu çalışmada, okadaik asidin özellikleri, kimyasal yapısı, etki mekanizmaları ve bulunduğu kaynaklar hakkındaki literatürler derlenecektir. Prof.Dr.Turhan BAYKAL. 2014 FRG 01 TB: Gilaburu (Vibinum opulus) Bitkisinin Biyolojik Aktivitelerinin Değerlendirilmesi Gilaburu (Vibinum opulus) meyvesi halk arasında özellikle böbrek ve idrar yolları enfeksiyonunda yaygın bir şekilde kullanılmakta olup, yapılan çalışmalarda yüksek antioksiden aktivite gösterdiği belirtilmiştir. 2014 FRG 02 TB: Nar (Punica granatum) ın Fitoterapi deki Yeri Çok güçlü bir antioksidan deposu olan nar, bağışıklık sistemini güçlendirici, kolestrol ve şeker düzeylerini etkileyen özellikler yanında, yapılan çalışmalarda cilt kanseri ve prostat kanserine karşı koruyucu etkileri ile ACE intibitörü özelliği ile tansiyon düşürdüğü de tespit edilmiştir. 2014 FRG 03 TB: Huş Ağacı (Betula pendula) Bitkisinin Biyolojik Aktivite Yönünden Değerlendirilmesi Halk arasında gut hastalığı, idrar söktürücü ve idrar yolları enfeksiyonlarında kullanılan bitki, yara iyileştirici olarakta kullanılmaktadır.
Prof.Dr.Fatma TOSUN 2014 FRG 01 FT: Morinda citrifolia Üzerinde Yapılmış Olan Çalışmalar Morinda citrifolia üzerinde yapılmış olan çalışmalar incelenecektir. 2014 FRG 02 FT: Lycium barbarum Üzerinde Yapılmış Olan Çalışmalar Lycium barbarum üzerinde yapılmış olan çalışmalar incelenecektir. 2014 FRG 03 FT: Croton lechleri Üzerinde Yapılmış Olan Çalışmalar Croton lechleri üzerinde yapılmış olan çalışmalar incelenecektir. Prof.Dr.Didem DELİORMAN ORHAN 2014 FRG 01 DDO: Menopoz ve Menopoz Sonrasında Kullanılabilen Bitkisel Ürünler Kadınlarda menopoz ve menopoz sonrası sıkıntıların giderilmesinde faydalı olduğu düşünülen bitkisellerle ilgili olarak literatür tarama çalışmaları yapılacak ve araştırmanın sonucunda bu bitkisellerin kullanım şekilleri, klinik çalışma sonuçları değerlendirilecektir. 2014 FRG 02 DDO: Apiterapi ve Apiterapi Ürünleri Nedir? Arı ve arı kovanı ürünleri ile tedavi olarak bilinen apiterapi, ürünleri, kullanılış yerleri, dünyadaki ve Türkiye deki durumu ile ilgili araştırmalar yapılacaktır. 2014 FRG 03 DDO: Kefir ve Biyolojik Aktiviteleri Yüzyıllardır faydalı bir içecek olarak kullanılan kefirin tarihi, elde edilişi ve biyolojik aktiviteleri ile ilgili olarak literatür çalışmaları yapılacaktır. Prof.Dr.Nurgün KÜÇÜKBOYACI 2014 FRG 01 NK: Antikanser Etkili Yeni Doğal Bileşikler: Epotilonlar Epotilon A ve B bir toprak bakterisi olan Sorangium cellulosum'dan antifungal etkili bileşikler olarak 1987 yılında izole edilmiştir. 1995 yılında antikanser etkili bileşik olan taksol ile aynı etki mekanizmasına sahip olduğu belirlenmiştir. "Epotilon A ve B" taksan yapısında olmayan ilk mikrotubul stabilize edici doğal bileşiklerdir. Kanser tedavisinde kullanılmak üzere birçok yarısentetik ve sentetik bileşik için lider molekül olarak kullanılmıştır. Epotilon türevi iksabepilon 2007'de FDA onayı almıştır. Bu araştırmada, epotilonlar'ın kimyasal yapıları, etkileri, etki mekanizmaları, tedavide kullanılan ve klinikte araştırılan türevleri üzerine yayınlanmış bilimsel literatür derlenerek, bu yeni bileşik grubu araştırılacaktır.
2014 FRG 02 NK: Antikanser Etkili Yeni Doğal Bileşikler: Takkalonolitler İlk olarak 1987 yılında tropikal bir bitki olan Tacca plantaginea'dan antikanser etkide doğal bileşik olarak "Takkalonolit A" izole edilmiştir. Bu bileşik mikrotubul stabilize edici (MSA) etkiye sahip ilk doğal steroittir. Son çalışmalar diğer mikrotubul hedefli bileşiklerden farklı bir mekanizmaya sahip olduğunu göstermiştir. Takkalanolitler'in "yeni sınıf mikrotubul stabilize edici bileşikler" olabileceği düşünülmektedir. Takkalonolitler'in farklı yapı ve etki mekanizmasına sahip olmaları ve mutipl ilaç rezistans mekanizmalarını bozmaları taksanlara avantaj olarak görülmektedir. Bu nedenle taksanlara dirençli tümörlerde takkalonolitlerin etkili olabileceğini düşünülmektedir. Bu nedenle üzerlerinde çalışmalar sürdürülmektedir. Bu araştırmada, bitkisel kaynaklı bileşikler olan takkalonolitler üzerinde bugüne kadar yapılan araştırmalar derlenecektir. 2014 FRG 03 NK: Antikanser Etkili Kamptotesin Türevi Alkaloitler Camptotheca acuminata Çin'de yetişen bir ağaçtır, Ulusal kanser enstitüsünün (NCI) 1950'lerin sonunda başlattığı tarama çalışmaları sırasında incelemeye alınmış, ağacın kabuk ve odun kısmından 1966'da antikanser etkiden sorumlu bileşik olarak alkaloit yapısında "kamptotesin" izole edilmiştir. Bugün klinikte kanser kemoterapisinde kullanılan üç yarısentetik türevi bulunmaktadır. Bunlardan irinotekan 1994'de, topotekan 1996'da ve belotekan 2004'de FDA onayı almıştır. Üzerinde klinik çalışmaların sürdürüldüğü türevleri bulunmaktadır. Bu araştırmada, antikanser etkili kamptotesin türevi alkaloitlerin keşfi, kimyasal yapıları, etkileri, etki mekanizmaları, tedavide kullanılan ve klinikte araştırılan türevleri üzerine yayınlanmış bilimsel literatür derlenerek, bu bileşik grubu araştırılacaktır. Prof.Dr.İlhan GÜRBÜZ 2014 FRG 01 İG: Hypericum perforatum L. Bitkisinden Hazırlanan Preparatların İlaçlarla Etkileşimleri Yurdumuzda sarı kantaron adıyla bilinen ve tüm dünyada çok yaygın olarak kullanılan Hypericum perforatum (St.John s Worth) bitkisinin çeşitli ilaçlarla olan etkileşimlerinin incelenmesi. 2014 FRG 02 İG: Doğal Böcek Kovucular Böcek ve sinekleri uzaklaştırmak için kullanılan doğal kaynaklı maddelerin derlenerek sunulması. 2014 FRG 03 İG: Tarçın ın Diyabet Üzerindeki Etkisi Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarda antidiyabetik etkisi vurgulanan tarçının, bu etkisi üzerinde yapılan çalışmaların bir kısmının derlenerek sunulması.
Prof.Dr.Osman ÜSTÜN 2014 FRG 01 OÜ: Polyporaceae Makrofungusları Üzerinde Yapılan Çalışmalar Mantarların kimyasal bileşimi, biyolojik aktiviteleri ve kullanılışlarına ait literatürler derlenecektir. 2014 FRG 02 OÜ: Tricholomataceae Makrofungusları Üzerinde YapılanÇalışmalar Mantarların kimyasal bileşimi, biyolojik aktiviteleri ve kullanılışlarına ait literatürler derlenecektir. 2014 FRG 03 OÜ: Agaricaceae Makrofungusları Üzerinde Yapılan Çalışmalar Mantarların kimyasal bileşimi, biyolojik aktiviteleri ve kullanılışlarına ait literatürler derlenecektir. Prof.Dr.Mustafa ASLAN 2014 FRG 01 MA: Türkiye de Diyabete Karşı Kullanılan Doğal Kaynaklar Bilindiği gibi doğal kaynaklar ve bu kaynaklardan elde edilen bileşikler bir çok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Zengin bir floraya sahip ülkemizde de doğal kaynaklar yaygın olarak bir çok hastalığın tedavisinde halk ilacı olarak kullanılmaktadırlar. Bu derste; ülkemizde halk arasında şeker hastalığının tedavisinde kullanılan doğal kaynaklar araştırılacaktır. 2014 FRG 02 MA: Bitkilerin Antidiyabetik Etkilerinin Araştırılmasında Kullanılan İnvitro Yöntemler Diyabet tedavisinde kullanılacak yeni ilaçların geliştirilebilmesi açısından bitkiler üzerinde yoğun çalışmalar yapılmakta ve bu çalışmalardan da son derece anlamlı sonuçlar elde edilmektedir. Bu derste halk arasında diyabet tedavisinde kullanılan bitkilerin gerçekten etkili olup olmadıklarını belirleyebilmek için uygulanan in-vitro araştırma yöntemleri araştırılacaktır. 2014 FRG 03 MA: Saç dökülmesi (Alopezi) Tedavisinde Kullanılan Doğal Kaynaklar ve Araştırma Metodları Saç dökülmesi özellikle erkeklerde büyük bir sorun haline gelmiş olup, bu konu üzerinde son yıllarda yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Bu araştırmaların bir kısmı da doğal kaynaklar kullanılarak gerçekleşmektedir. Bu derste; alopezi üzerinde etkili doğal kaynaklar ve bunların araştırılma metotları incelenecektir. 2014 FRG 01 EA: Polygala anatolica Boiss. & Heldr (Polygalaceae) Bitkisi Üzerinde Yapılan Fitokimyasal ve Biyolojik Aktivite Çalışmaları Ülkemizde, Sütotu ismi ile bilinen Polygala anatolica Boiss. & Heldr (Polygalaceae) bitkisi tedavide halk arasında ekspektoran, mukolitik, diüretik ve anne sütünü arttırıcı etkisinden dolayı yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye de yaygın olarak kullanım alanı bulan bu bitki üzerinde yapılan çeşitli fitokimyasal ve biyolojik aktivite çalışmaları incelenecektir.
Prof.Dr.Esra AKKOL 2014 FRG 02 EA: Endometriozis Tedavisinde Kullanılan Bitkisel Kaynaklar Rahim içindeki endometrium denilen dokunun, batın içinde başka dokulara yerleşmesi olarak tanımlanan Endometriozis hastalığı kadınların yaklaşık yüzde 10 unu etkileyen oldukça yaygın bir sağlık sorunudur. Kadının yumurtalıklarında endometriozis oluşması durumunda bazen kistler (çikolata kistleri) oluşabilir ve bunların büyümesi halinde ciddi problemler gelişebilir. Bu çalışmada, mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalık olan endometriozisüzerinde etkili olan bitkiler ve bu bitkiler üzerinde yapılan çalışmalar incelenecektir. 2014 FRG 03 EA: Centaurium erythrea (L.) Rafn. (Gentianaceae) Bitkisinin Biyolojik Etkileri Doç.Dr.Ufuk KOCA ÇALIŞKAN Ülkemizde, Kırmızı kantaron, ateş otu, mide otu, acı ot gibi isimlerle bilinen Centaurium erythreae (L.) Rafn. (Gentianaceae) bitkisi tedavide halk arasında astım, ekzema, sarılık, romatizma ağrıları ve barsak parazitlerine karşı, yara iyileştirici, tonik ve kan temizleyici olarak, kan basıncını düşürmede, gastointestinal spazmlarda, üriner rahatsızlıklarda, ödem ve dijestif hastalıklarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye de yaygın olarak kullanım alanı bulan bu bitki üzerinde yapılan çeşitli fitokimyasal ve biyolojik aktivite çalışmaları incelenecektir. 2014 FRG 01 UKÇ: Nigella sativa'nin İmmunstimulan ve Antikanser Etkileri Nigella sativa, Türkçe yerel ismi ile çörek otu, ülkemizin güneybatısında kültürü yapılmakla birlikte, yurtdışından çoğunlukla Hindistan dan da ithal edilmektedir. Tohumu ve yağı yüzyıllardır profilaktik ve tedavi amaçlı özellikle Asya ve Avrupa ülkelerinde kullanılmaktadır. Bu projenin amacı, pekçok biyolojik aktivitesi bilinen Nigella sativa tohumlarının bağışıklık sistemi ve kanser üzerindeki etkilerini araştırmak ve güncel kaynaklarla sunmaktır. 2014 FRG 02 UKÇ: Yiyerek Uygulanan (Edible vaccines) Aşılar Aşıların saklama ve uygulama koşullarındaki zorluklar, Edible vaccines yani yiyerek uygulanan aşılar üzerinde çalışmalara sebep olmuş, ilk kez 90 ların başında Amerika Birleşik Devletlerinden Prof. Charles Arnetzen in çalışmalarıyla araştırmalar hız kazanmıştır. Günümüzde bazı aşılar üzerinde faz çalışmaları bitmek üzeredir. Bu çalışmanın amacı, Edible vaccines, yani yenilebilen aşılar üzerinde yapılan çalışmaları derlemek, faz çalışmasında olan aşıları araştırarak tablo halinde sunmaktır.
2014 FRG 02 UKÇ: Cuscuta Türlerinin İmmunstimulan, Antikanser ve Fertilite Üzerine Etkileri Türkiye de genel olarak Bostanbozan, Canavarotu, Bağbozan, Cinsaçı, Eftimon, Gelinsaçı, Kızıl sarmaşık, Küşüt ve Şeytansaçı olarak bilinen Cuscuta türleri nin tıbbi etkileri ekibimiz dışında çalışılmamakla birlikte, Çin de halk ilacı olarak farklı semptomları iyileştirmek için yüzyıllardır kullanılmaktadır. Bu projenin amacı, Cuscuta türlerinin antioksidan, immunstimulan, antikanser ve fertilite üzerine etkilerini araştırarak, güncel ve popüler literatür yardımıyla sunmaktır. Doç.Dr.Nilüfer ORHAN 2014 FRG 01 NO: Tükenmeye Yüz Tutmuş Bir Drog Mastix Mastix, damla sakızı, sakız ağacından (Pistacia lentiscus var. chia dan) elde edilen bir reçinedir. Türk mutfağı, Yunan mutfağında ve halk ilacı olarak kullanılmaktadır. Günümüzde, bitkinin nesli tükenme tehlikesi altında olduğundan koruma programları yürütülmektedir. Bu çalışmada Mastix drogunun tarihçesi, elde edilişi, kullanım amaçları derlenecektir. Reçinenin kimyasal içeriği ve üzerine yapılan biyolojik aktivite çalışmaları da değerlendirilecektir. 2014 FRG 02 NO: Echinacea Preparatlarının Etkinlik ve Güvenilirlikleri Echinacea türlerinin topraküstü kısımları ve köklerinden hazırlanan ekstreler ve preparatlar birçok ülkede yüksek oranda kullanılmaktadır. Bu çalışmada Echinacea purprea dan hazırlanan bitkisel ilaçlar (Echinacin vd.) ile yapılan klinik ve preklinik çalışmalar derlenecektir. Bu bitkisel ilaçların güvenilirlikleri hakkında yapılmış çalışmalar ile FDA, ESCOP, MHRA, EMA gibi resmi kurumlar tarafından yapılan uyarılar değerlendirilecektir. 2014 FRG 03 NO: Passiflora incarnata (Çarkıfelek) Bitkisi İle İlgili Bir İnfografik Çalışma Ülkemizde doğal olarak yetişmeyen, çarkıfelek çiçeği (Passiflora incarnata) sürünücü, otsu, lezzetli meyveleri olan çok yıllık bir bitkidir. Bitkinin toprak üstü kısımlarından hazırlanan bitkisel ürünler dahilen huzursuzluk, uykusuzluk, menapoz dönemlerindeki ruhsal sıkıntıların giderilmesinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada Passiflora incarnata bitkisinin botanik özellikleri, kimyasal içeriği, biyolojik aktiviteleri, preparatları hakkındaki bilgiler monograflar ve güncel yayınlardan derlenecektir. Çalışmanın amacı derlenen bilginin halkı bilgilendirmek amacıyla kullanılabilecek ilgi çekici bir infografik olarak sunulmasıdır.