İSTATİSTİKLERLE KADIN Women in Statistics 2010

İSTATİSTİKLERLE KADIN Women in Statistics 2010 TÜİK ISSN 1307-2056

TÜİK

3518 II MTB: 2011-243-330 Adet-Copies ISBN 978-975-19-5023-9

Foreword Önsöz ÖNSÖZ FOREWORD Türkiye İstatistik Kurumu, ülkemizin ekonomik, sosyal, demografik ve kültürel yapısı ile ilgili sayım ve araştırmalardan elde ettiği bilgileri, kamuoyunun kullanımına sunmaktadır. Turkish Statistical Institute presents the information obtained from censuses and researches of economic, social, demographic, cultural structure of our country to the public opinion. Yayınlarımız, tutarlılık, zamanlılık, şeffaflık, kurumsal kimlik ve gizlilik ilkeleri çerçevesinde hazırlanmaktadır. Our publications are prepared considering the principles of consistency, timing, clarity, corporate design and confidentiality. Bu yayında, nüfus ve nitelikleri, doğurganlık, demografi, eğitim, çalışma hayatı, yaşam memnuniyeti, yoksulluk ve aile içi şiddet gibi ana konu başlıkları altında, kadına ilişkin istatistiki bilgilere yer verilmektedir. Yayın, bölgesel ve ulusal düzeyde Kurumumuzun yayımlamış olduğu istatistiklerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş; özellikle kadın istatistiklerine yönelik bilgiye ihtiyaç duyan kullanıcılara kolaylık sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. This publication contains statistical information about women on main topics like population and population characteristics, fertility, demography, education, labor, life satisfaction, poverty and domestic violence against women. The publication is prepared by combining related official statistics published on our Institute s databases in different times in order to benefit the users especially needing information on women statistics. Yayının, karar alıcılar, araştırmacılar ve tüm kullanıcılara faydalı olmasını dilerim. We wish this publication will be beneficial for decision makers, researchers and all users. A. Ömer TOPRAK Ba kan V. A. Ömer TOPRAK Acting President Başkan V. Acting President III

Contents İçindekiler Ç NDEK LER CONTENTS Sayfa Page Önsöz III Foreword çindekiler V Contents Simge ve K saltmalar XV Symbols and Abbreviations Aç klama XVII Explanation 1. Nüfus ve Nitelikleri 1 1. Population and Characteristics Grafik 1.1 Cinsiyete göre şehir-köy nüfus oran, Türkiye, 2010 Graph 1 1.1 Ratio of city and village population by sex, Turkey, 2010 1.2 Yaş piramidi, Türkiye, 2010 3 1.2 Age pyramide, Turkey, 2010 1.3 Kad n nüfus yaş bağ ml l k oran, Türkiye, 2010 1.4 Okuma yazma bilmeyen oran, Türkiye - 6+yaş, 2008-2009 3 1.3 Female population age dependency ratios, Turkey, 2010 10 1.4 Illiteracy ratio, Turkey - 6+ age, 2008-2009 Tablo 1.1 Cinsiyet ve yerleşim yerine göre nüfus, Türkiye, 2007-2010 1.2 Yaş grubuna göre nüfus ve cinsiyet oran, Türkiye, 2010 1.3 Cinsiyete göre nüfus ve cinsiyet oran, iller, 2010 1.4 Geniş yaş grubuna göre kad n nüfus, iller, 2010 1.5 Kad n nüfus yaş bağ ml l k oran, iller, 2010 1.6 Okur-yazarl k, Türkiye, 2008-2009 1.7 6+ yaş okuma yazma bilmeyen oran, iller, 2009 Table 1 1.1 Population by sex and location, Turkey, 2007-2010 2 1.2 Population by age group and sex ratio, Turkey, 2010 4 1.3 Population by sex and sex ratio, provinces, 2010 6 1.4 Female population by broad age groups, provinces, 2010 8 1.5 Female population age dependency ratios, provinces, 2010 10 1.6 Literacy, Turkey, 2008-2009 11 1.7 6+ age illiteracy ratio, provinces, 2009 V

İçindekiler Contents 1.8 15+ yaş okuma yazma bilmeyen oran, iller, 2009 1.9 Nüfusun bitirilen eğitim durumuna göre dağ l m ve cinsiyet oran, Türkiye, 2008-2009 1.10 İller ve bitirilen eğitim düzeyine göre kad n nüfusunun dağ l m, 2009 1.11 Ülke içi göç eden nüfusun yaş grubu ve cinsiyete göre dağ l m, Türkiye, 2008-2009 1.12 Ülke içi göç eden nüfusun eğitim durumu ve cinsiyete göre dağ l m, Türkiye, 2008-2009 Sayfa Page 13 1.8 15+ age illiteracy ratio, provinces, 2009 15 1.9 Distribution of population by level of education completed, Turkey, 2008-2009 16 1.10 Distribution of female population by level of education completed, 2009 18 1.11 Immigrating population by age group and sex, Turkey, 2008-2009 19 1.12 Immigrating population by level of school completed and sex, Turkey, 2008-2009 2. Do urganl k Göstergeleri 20 2. Fertility Indicators Grafik 2.1 Genel doğurganl k h z, Türkiye, 2001-2009 2.2 Yaşa özel doğurganl k h z, Türkiye, 2009 Tablo 2.1 Doğurganl k göstergeleri, Türkiye, 2001-2009 2.2. İBBS 1. düzeye göre doğurganl k göstergeleri, 2009 2.3 Yaşa özel doğurganl k h z, Türkiye, 2001-2009 2.4 İBBS 1. düzeye göre yaşa özel doğurganl k h zlar, 2009 2.5 Doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye, 2000-2025 2.6 Yaşa ve yerleşim yerine göre sağl k personelinin gözetiminde gerçekleşen doğumlar, Türkiye, 1998, 2003, 2008 Graph 20 2.1 General fertility rate, Turkey, 2001-2009 22 2.2 Age spesific fertility rate, Turkey, 2009 Table 20 2.1 Fertility indicators, Turkey, 2001-2009 21 2.2.Fertility indicators by SR Level 1, 2009 22 2.3 Age specific fertility rate, Turkey, 2001-2009 23 2.4 Age specific fertility rates by SR Level 1, 2009 24 2.5 Life expectancy at birth, Turkey, 2000-2025 25 2.6 Births attended by medical staff by age groups and locality, Turkey, 1998, 2003, 2008 VI

Contents İçindekiler Sayfa Page 3. Demografi 26 3. Demography Grafik 3.1 Cinsiyete göre ortalama ilk evlenme yaş, Türkiye, 2001-2009 Tablo 3.1 Ortalama ilk evlenme yaş, Türkiye, 2001-2009 3.2 Ortalama evlenme ve ilk evlenme yaş, iller-2009 3.3 Evlenen kad nlar n yaş grubuna göre dağ l m, Türkiye, 2001-2009 3.4 Karş l kl yaş grubuna göre evlenenler, Türkiye, 2009 3.5 Evlilik süresine göre boşanma oran, Türkiye, 2001-2009 3.6 Yaş grubu ve nedene göre boşanmalar,türkiye, 2009 3.7 Yaş grubu, cinsiyet ve medeni duruma göre ölümler, Türkiye, 2008 3.8 Seçilmiş 50 nedene göre kad n ölümleri, Türkiye, 2008 3.9 Yaş grubu ve nedene göre kad n intiharlar, Türkiye, 2009 3.10 Şekline göre kad n intiharlar, Türkiye, 2000-2009 Graph 26 3.1 Mean age at first marriage by sex, Turkey, 2001-2009 Table 26 3.1 Mean age at first marriage, Turkey, 2001-2009 27 3.2 Mean age at marriage and first marriage, provinces - 2009 29 3.3 Married women by age groups, Turkey, 2001-2009 30 3.4 Spouses by respective age group, Turkey, 2009 31 3.5 Ratio of divorces by duration of marriage, Turkey, 2001-2009 32 3.6 Divorces by age group and cause, Turkey, 2009 34 3.7 Deaths by age group, sex and marital status, Turkey, 2008 36 3.8 Female deaths by 50 selected causes, Türkiye, 2008 38 3.9 Female suicides by age group and cause, Turkey, 2009 40 3.10 Female suicides by method, Turkey, 2000-2009 4. E itim 41 4. Education Grafik 4.1 Kad n net okullaşma oran, Türkiye, 2000-2010 4.2 İlköğretim ve ortaöğretimde mezunlar n cinsiyet oran, Türkiye, 2001-2009 Graph 43 4.1 Female net schooling ratio, Turkey, 2000-2010 43 4.2 Sex ratio of graduates in primary and secondary education, Turkey, 2001-2009 VII

İçindekiler Contents Tablo 4.1 Öğretim y l ve eğitim (8 y ll k zorunlu eğitim) seviyesine göre okullaşma oran, Türkiye, 2000-2010 4.2 İlköğretim ve ortaöğretimde mezun olan öğrenci say s ve cinsiyet oran, Türkiye, 2001-2009 4.3 Eğitim seviyesine göre öğretmen say lar ve cinsiyet oran, Türkiye, 2001-2010 4.4 Öğretim alanlar na göre lisans düzeyinde öğrenci say s ve cinsiyet oran, Türkiye, 2000-2010 (Üniversiteler ve diğer eğitim kurumlar ) 4.5 Akademik ünvanlar na göre yükseköğretimde görevli öğretim üyeleri ve cinsiyet oran, Türkiye, 2000-2010 Sayfa Page 5. Çal ma Hayat 48 5. Work Life Grafik 5.1 İşgücüne kat lma oran, Türkiye, 2004-2010 5.2 İstihdam oran, Türkiye, 2004-2010 Table 41 4.1 Schooling ratio by educational year and level of education (8 year compulsory education), Turkey, 2000-2010 42 4.2 Number of primary and secondary education graduates and sex ratio, Turkey, 2001-2009 44 4.3 Number of teacher and sex ratio by level of education, Turkey, 2001-2010 45 4.4 Number of undergraduate students by field of study, Turkey, 2000-2010 (Universities and other educational institutions) 46 4.5 Teaching staff by academic title and sex ratio, Turkey, 2000-2010 Graph 48 5.1 Labor force participation rate, Turkey, 2004-2010 49 5.2 Employment rate, Turkey, 2004-2010 5.3 İşsizlik oran, Türkiye, 2004-2010 49 5.3 Unemployment rate, Turkey, 2004-2010 5.4 İBBS 2'ye göre işsizlik oran, 2010 56 5.4 Unemployment rate by SR Level 2, 2010 5.5 İBBS 2'ye göre işgücüne kat lma oran, 2010 5.6 Medeni duruma göre istihdam oran, 2010 56 5.5 Labor force participation rate by SR Level 2, 2010 59 5.6 Employment rate by marital status, 2010 VIII

Contents İçindekiler Sayfa Page Tablo 5.1 Hanehalk nüfusunun işgücü durumu, Türkiye, 2004-2010 5.2 İşsizlik oran ve cinsiyet oran, Türkiye, 2004-2010 5.3 İBBS 2. düzeye göre işgücü durumu, 2010 5.4 Yaş grubuna göre işgücü durumu, Türkiye, 2010 5.5 Medeni duruma göre istihdam oran, Türkiye, 2004-2010 5.6 Meslek grubuna göre istihdam edilenler ve cinsiyet oran, Türkiye, 2004-2010 5.7 İktisadi faaliyet koluna göre istihdam edilenler, Türkiye, 2009-2010 5.8 İşgücüne dahil olmama nedenleri ve cinsiyet oran, Türkiye, 2004-2010 5.9 İşteki duruma göre tar m ve tar m d ş nda istihdam edilenler ve cinsiyet oran, Türkiye, 2004-2010 5.10 Gazete ve dergilerde çal şan personelin cinsiyete göre dağ l m, Türkiye, 2005-2009 Table 48 5.1 Labour status of household population, Turkey, 2004-2010 50 5.2 Unemployment rate and sex ratio, Turkey, 2004-2010 53 5.3 Labor force status by SR Level 2, 2010 57 5.4 Employment status by age groups, Turkey, 2010 59 5.5 Employment rate by marital status, Turkey, 2004-2010 60 5.6 Employment by occupational group and sex ratio, Turkey, 2004-2010 62 5.7 Employment by branch of economic activity, Turkey, 2009-2010 64 5.8 Reasons of not being in labour force & sex ratio, Turkey, 2004-2010 65 5.9 Agricultural and non-agricultural employment by status and sex ratio, Turkey, 2004-2010 68 5.10 Distribution of staff working for newspapers and magazines by sex, Turkey, 2005-2009 6. Teknoloji Kullan m 69 6. Technology Usage Tablo 6.1 Yerleşim yerine göre bilgisayar ve internet kullan m oran, 2007-2010 6.2 Yaş grubuna göre bilgisayar ve internet kullan m oran, 2007-2010 Table 69 6.1 Proportion of computer and internet use by locality, 2007-2010 70 6.2 Proportion of computer and internet use by age groups, 2007-2010 IX

İçindekiler Contents Sayfa Page 7. Genel ve Yerel Yönetim 72 7. Central and Local Government Grafik 7.1 Kad n milletvekili oran, 1999, 2002, 2007 7.2 Yerel yönetimlerde kad n oran, 1999, 2004, 2009 Tablo 7.1 Seçim y llar na göre kad n milletvekili say s ve oran, 1999, 2002, 2007 7.2 Cinsiyete göre bakan say s, 2000-2009 7.3 Yerel yönetimlerde kad n ve erkek oran, 1999, 2004, 2009 Graph 72 7.1 Ratio of female representatives, 1999, 2002, 2007 73 7.2 Ratio of females in local governments, 1999, 2004, 2009 Table 72 7.1 Number and ratio of female representatives by election years, 1999, 2002, 2007 72 7.2 Number of ministers by sex, 2000-2009 73 7.3 Proportion of women & man in local governments, 1999, 2004, 2009 8. Ya am Memnuniyeti 74 8. Life Satisfaction Grafik 8.1 Kad nlar n genel mutluluk düzeyi, 2010 8.2 Kad nlar n mutluluk kaynağ olan değerler, 2010 8.3 Kad nlar n mutluluk kaynağ olan kişiler, 2010 Graph 74 8.1 Female general level of happiness, 2010 75 8.2 Female source of happiness, 2010 76 8.3 Female source of happiness, 2010 8.4 Kad nlar n iş memnuniyeti, 2009 77 8.4 Female satisfaction from work, 2009 8.5 Kad nlar n hanehalk gelirinden memnuniyeti, 2009 8.6 Kad nlar n işyeri ilişkilerinden memnuniyeti, 2010 8.7 Kad nlar n sağl k durumundan memnuniyeti, 2010 8.8 Kad nlar n evlilikten memnuniyeti, 2010 78 8.5 Female satisfaction from household income, 2009 79 8.6 Female satisfaction from workplace relations, 2010 80 8.7 Female satisfaction from own health, 2010 81 8.8 Female satisfaction from marriage, 2010 X

Contents İçindekiler Tablo 8.1 Genel mutluluk düzeyi, 2003-2010 8.2 Bireylerin mutluluk kaynağ olan değerler, 2003-2010 8.3 Bireylerin mutluluk kaynağ olan kişiler, 2003-2010 Sayfa Page Table 74 8.1 General level of happiness, 2003-2010 75 8.2 Source of happiness, 2003-2010 76 8.3 Source of happiness, 2003-2010 8.4 İş memnuniyeti, 2003-2009 77 8.4 Satisfaction from work, 2003-2009 8.5 Hanehalk gelirinden memnuniyet, 2003-2009 8.6 İşyeri ilişkilerinden memnuniyet, 2003-2010 8.7 Genel sağl k durumundan memnuniyet düzeyi, 2003-2010 8.8 Evlilikten duyulan memnuniyet, 2003-2010 9. Yoksulluk 82 9. Poverty 78 8.5 Satisfaction from household income, 2003-2009 79 8.6 Satisfaction from workplace relations, 2003-2010 80 8.7 Satisfaction from own health, 2003-2010 81 8.8 Satisfaction from marriage, 2003-2010 Tablo 9.1 Hanehalk fertlerinin cinsiyet ve eğitim durumuna göre yoksulluk oran, Türkiye, 2007-2009 Table 82 9.1 Poverty rate according to gender and educational status of the household members, Turkey, 2007-2009 10. Aile çi iddet 83 10. Domestic Violence Tablo 10.1 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel şiddet yaşam ş kad nlar n oran, 2008 Table 83 10.1 Percentage of women who experienced physical violence from their intimate partners, by locality, 2008 XI

İçindekiler Contents Sayfa Page 10.2 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel şiddet yaşam ş kad nlar n oran, 2008 10.3 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den gebelikleri s ras nda fiziksel şiddet yaşam ş kad nlar n oran, 2008 10.4 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den gebelikleri s ras nda fiziksel şiddet yaşam ş kad nlar n oran, 2008 10.5 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den farkl biçimlerde kontrol edici davran şlara maruz kald ğ n belirten kad nlar n yüzde dağ l m, 2008 10.6 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den yaşad ğ fiziksel veya cinsel şiddet sonucu yaralanm ş kad nlar n, yaralanma oran, 2008 10.7 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den yaşam n herhangi bir döneminde maruz kald ğ fiziksel veya cinsel şiddet sonucu yaralanan kad nlar n oran, 2008 10.8 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel veya cinsel şiddet sonucu yaralanan kad nlar n oran, 2008 10.9 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel şiddet yaşam ş kad nlar n fiziksel olarak karş l k vermelerinin şiddete etkisi, 2008 84 10.2 Percentage of women who experienced physical violence from their intimate partners by age group, education, work status and prosperity, 2008 85 10.3 Ratio of women who experienced physical violence from their intimate partners during at least one pregnancy by locality, 2008 86 10.4 Ratio of women experienced physical violence from their intimate partners during pregnancy by age group, education, work status and prosperity, 2008 87 10.5 Percentage of women who stated that they are subjected to different forms of controlling behavior by husband or partner(s) by locality, 2008 88 10.6 Ratio of injured women as a result of physical or sexual violence by frequency of injuries by locality, 2008 89 10.7 Percentage of ever injured women as a result of lifetime physical or sexual violence from husbands/partners by locality, 2008 90 10.8 Percentage of injured women as a result of physical or sexual violence from husbands/partners, by age group, education, work status and prosperity, 2008 91 10.9 Effect of women's fighting back to protect herself against physical violence experienced by locality, 2008 XII

Contents İçindekiler 10.10 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel şiddet yaşam ş kad nlar n fiziksel olarak karş l k vermelerinin şiddete etkisi, 2008 Sayfa Page 92 10.10 Effect of women's fighting back to protect herself against physical violence experienced by age group, education, work status and prosperity, 2008 10.11 Yerleşim yerine göre eş d ş ndakilerden fiziksel ve cinsel şiddet gören kad nlar n oran, 2008 10.12 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eş d ş ndakilerden fiziksel ve cinsel şiddet gören kad nlar n oran, 2008 10.13 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den cinsel şiddet yaşam ş kad nlar n oran, 2008 10.14 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den cinsel şiddet yaşam ş kad nlar n oran, 2008 10.15 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den yaşam n n herhangi bir döneminde yaşad ğ fiziksel şiddet davran şlar n n oran, 2008 93 10.11 Percentage of women who experienced physical or sexual violence from non-partners by locality, 2008 94 10.12 Percentage of women who experienced physical or sexual violence from non- partners by age group, education, work status and prosperity, 2008 95 10.13 Percentage of women who experienced sexual violence from their intimate partners by locality, 2008 96 10.14 Percentage of women who experienced sexual violence from their intimate partners by age group, education, work status and prosperity, 2008 97 10.15 Ratio of physical violance behavior by her husband or partner(s) by locality, 2008 XIII

İçindekiler Contents 10.16 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den yaşam n n herhangi bir döneminde yaşad ğ fiziksel şiddet davran şlar oran, 2008 10.17 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den farkl duygusal şiddet/istismar içeren davran şlar yaşam n n herhangi bir döneminde yaşam ş kad nlar n oran, 2008 10.18 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den farkl duygusal şiddet/istismar içeren davran şlar yaşam ş kad nlar n oran, 2008 10.19 Yerleşim yerine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den farkl ekonomik şiddet/istismar içeren davran şlar yaşam n n herhangi bir döneminde yaşam ş kad nlar n oran, 2008 10.20 Yaş grubu, eğitim, çal şma durumu ve refah düzeyine göre eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den farkl ekonomik şiddet/istismar içeren davran şlar yaşam ş kad nlar n oran, 2008 Sayfa Page 99 10.16 Ratio of physical violance behavior by her husband or partner(s) by age group, education, work status and prosperity, 2008 101 10.17 Ratio of women who experienced different acts of emotional abuse by locality, 2008 103 10.18 Ratio of women who experienced different acts of emotional abuse by age group, education, work status and prosperity, 2008 105 10.19 Ratio of women who experienced different acts of economical abuse from intimate partners by locality, 2008 106 10.20 Ratio of women who experienced different acts of economical abuse from intimate partners by age group, education, work status and prosperity, 2008 Ek 107 Appendix "İlgili bilgilere ulaşmak için " formu 107 The form of "To reach the related informations.." XIV

Symbols and Abbreviations Simge ve Kısaltmalar Simge ve K saltmalar Symbols and Abbreviations Bilgi yoktur - Denotes magnitude nil Kullan lan birimin yar s ndan azd r 0 Magnitude less than half of unit employed 2003'ten - 2005 (dahil) y l na kadar 2004'te başlayan ve 2005'te biten ürün y l, mali y l, öğrenim dönemi, sezon y l vb. İstatistiki Bölge Birimleri S n flamas 2003-2005 2003 to 2005 inclusive 2004/'05 Crop year, financial year, school year etc.beginning in 2004 ending in 2005 BBS SR Statistical Regions of Europe Türkiye İstatistik Kurumu TÜ K TurkStat Turkish Statistical Institute Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi ADNKS ABPRS Address Based Population Registration System Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki S n flamas Hastal klar ve Sağl kla İlgili Sorunlar n Uluslararas İstatistiksel S n flamas Uluslararas Standart Meslek S n flamas NACE ICD 8 ISCO 88 Classification of Economic Activitivities in the European Community International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems International Standard Classification of Occupations XV

Explanation Açıklama AÇIKLAMA EXPLANATION 1. Giri 1. Introduction Kullanıcı talepleri dikkate alınarak seçilen belirli değişken ve göstergelerden oluşan bu yayın kullanıcıların Kadın İstatistiklerine ilişkin verilere daha kolay ulaşabilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Ayrıca grafiklerle verinin daha kolay anlaşılabilmesi amaçlanmıştır. This publication consists of variables and indicators selected in consideration with user demand with the purpose of convenience in reaching women statistics. In the other hand graphics are used for a better understanding of the data. 2. Kapsam 2. Coverage Yayın, mevcut en son yıl verilerini içermekte, Türkiye, İBBS 1. Düzey (12 Bölge) İBBS 2. düzey (26 Bölge), İBBS 3. düzey (81 il) göstergelerini kapsamaktadır. The publication includes the latest available data and covers Turkey, SR 1 (12 regions), SR 2 (26 regions) and SR 3 Level (81 provinces). 3. Yöntem 3. Method Yayında sunulan verilerin önemli bir kısmı Türkiye İstatistik Kurumu nun çalışmaları ya da ilgili kurumlarla yapılan işbirliği ile elde edilmiştir. Bir bölümü ise ilgili kurumların yayınlarından olduğu gibi alınmıştır. A major part of the data is obtained by the studies of TurkStat or by the cooperation with related institutions. A part is taken from the publications of institutions as it is. 4. Sınıflamalar 4. Classifications Bölgesel istatistiklerin toplanması, geliştirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine uygun, karşılaştırılabilir istatistikî veri tabanı oluşturulması amacıyla ülke çapında İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırması tanımlanmıştır. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasında iller 3. düzey olarak tanımlanmış; ekonomik, sosyal ve coğrafi yönden benzerlik gösteren komşu iller ise bölgesel kalkınma planları ve nüfus büyüklükleri de dikkate alınarak 1. düzey ve 2. düzey olarak gruplandırılmak suretiyle hiyerarşik İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması yapılmıştır. Buna göre 3. Düzeyde il düzeyinde 81 adet İstatistikî Bölge Birimi yer almaktadır. Her il bir İstatistikî Bölge Birimini tanımlamaktadır. 3. düzeydeki komşu illerin gruplandırılması sonucu 2. düzey tanımlanmış olup, 26 adettir. 2. Düzey Bölge Birimlerinin gruplandırılması sonucu 1. Düzey tanımlanmış olup, 12 adettir. The SR nomenclature was established to reduce development differences among territorial regions and serves as a reference for the collection, development and harmonization of European Union (EU) regional statistics and for socioeconomic analyses of the regions. The SR classification consists of three levels. At the first level, 81 cities have been defined at 3rd level in accordance with administrative structure. At SR 2 level, 26 territorial units have been determined according to the sizes of population by regarding economic, social, cultural, geographical and other factors. At the same time, by using the same criteria, these territorial units have been aggregated into 12 SR 1 territorial units. XVII

Açıklama Explanation 5. Tan m ve Kavramlar 5.1 Nüfus ve Nitelikleri 5. Definitions and Concepts 5.1 Population and Characteristics ehir nüfusu: İl ve ilçe merkezleri belediye s n rlar içindeki nüfustur. Köy nüfusu: Bucak ve köylerdeki nüfustur. Ya : Kişinin bitirmiş (tamamlam ş) olduğu yaşt r. Cinsiyet oran : Her 100 kad n için erkek say s d r. Toplam ya ba ml l k oran : 15-64 yaş grubundaki her 100 kişi için 0-14 ve 65 ve daha yukar yaş gruplar ndaki kişi say s d r. Genç ba ml l k oran : 15-64 yaş grubundaki her 100 kişi için 0-14 yaş gruplar ndaki kişi say s d r. Ya l ba ml l k oran : 15-64 yaş grubundaki her 100 kişi için 65 ve daha yukar yaş gruplar ndaki kişi say s d r. Ülke içi göç: Son bir y lda il baz nda adresi değişen nüfus göç eden nüfus kapsam nda değerlendirilmiştir. Net göç: Belirli bir alan n ald ğ göç ile verdiği göç aras ndaki farkt r. Net göç h z : Nüfusta her bin kişi için net göç say s d r. City population: Population of municipal areas of the province and district centers. Village population: Population of subdistricts and villages. Age: Age completed by the person. Sex ratio: The number of males per 100 females. Age dependency ratio: The number of persons at 0 14 and 65 and over age groups per 100 person at 15-64 age group. Youth dependency ratio: The number of persons at 0 14 age group per 100 person at 15-64 age group. Elderly dependency ratio: The number of persons at 65 and over age group per 100 person at 15-64 age group. Immigration: The population whose provincial address has changed in the last year is considered as immigration. Net immigration: The difference between in-migration and out-migration for a specific area. Net migration: It is the number of net migration per thousand population. 5.2 Do urganl k Göstergeleri Kaba do um h z : Belli bir y l içinde her 1000 nüfus baş na düşen doğum say s d r. 5.2 Fertility Indicators Crude birth rate: The number of births per 1000 population in a given year. XVIII

Explanation Açıklama Genel do urganl k h z : Belli bir y l içinde 15-44 yaş grubunda her 1000 kad n baş na düşen doğum say s d r. Toplam do urganl k h z : Bir kad n n, doğurgan olduğu dönem boyunca (15-49 yaşlar aras nda) yaşayacağ ve belirli yaşa özel doğurganl k h z n takip edeceği varsay m alt nda doğurabileceği ortalama canl doğan çocuk say s d r. Annenin ortalama ya : Belli bir y l içinde doğum yapan annelerin yaşlar n n ortalamas d r. Ya a özel do urganl k h z : Belli bir yaş grubunda kad n baş na düşen ortalama canl doğan çocuk say s d r. General fertility rate: The number of births per 1000 females in 15-44 age group in a given year. Total fertility rate: The average number of live births that a woman would have under the assumption that she survived to the end of her reproductive life (15 to 49 years of age) and bore according to a given age specific fertility rate. Mean age of mother: Mean age of mothers giving births in a given year. Age specific fertility rate: The average number of live births per certain age group of a woman. 5.3 Demografi Evlenme: Türk Medeni Kanunu na göre evlenmeye ehil erkek ve kad n n, yetkili kanuni merci önünde yapm ş olduklar çift tarafl bir akittir. Bo anma: Erkek ile kad n n, yeni bir evlenme yapacak şekilde hukuki bir kararla evliliklerini tamamen sona erdirmeleridir. ntihar: Psikolojik olarak rahats z olan kişinin istemli olarak yaşam na son vermesi olup kendisine yönelik bir sald rganl k halidir. Ölüm: Canl doğum olay gerçekleştikten sonraki herhangi bir zamanda, yaşamsal fonksiyonlar n tamamen yitirilmesidir. 5.3 Demography Marriage: In accordance with the Turkish Civil Code, is a contract made between a man and woman to live together, sanctioned by a legal authority. Divorce: A final legal dissolution of a marriage, that is, the separation of husband and wife by a judicial decree which confers on the parties the right to civil remarriage. Suicide: Suicide seen in a person having psychological problems, is a situation of aggression which is ended by killing himself voluntarily. Death: Death is the permanent disappearance of all evidence of life at any time after live birth has taken place. 5.4 E itim Net okulla ma oran : İlgili öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki 5.4 Education Net schooling ratio: It is obtained by dividing the number of students of a theoretical age group enrolled in a specific XIX

Açıklama Explanation teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. Brüt okulla ma oran : Herhangi bir eğitim seviyesindeki toplam okula gidenlerin, teorik nüfus içindeki toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. Okulöncesi e itim: İsteğe bağl olarak zorunlu ilköğretim çağ na gelmemiş 3 5 yaş grubundaki çocuklar n eğitimini kapsar. lkö retim: 1997/ 98 öğretim y l ndan önce ilkokullarda 5 y ll k zorunlu eğitim uygulanmakta, 6 10 yaş grubundaki çocuklar kapsamaktad r. 18.08.1997 tarihinde ç kan 4306 say l yasa ile 1997/ 98 öğretim y l ndan itibaren 8 y ll k kesintisiz zorunlu ilköğretime geçilmiştir. Bu okullar bitirenlere ilköğretim diplomas verilmektedir. İlköğretim 6-13 yaş grubundaki çocuklar n eğitimini kapsamaktad r. Ortaö retim: İlköğretime dayal, en az üç y ll k genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlar n n tümünü kapsar. 5.5 Çal ma Hayat gücü: İstihdam edilenler ile işsizlerin oluşturduğu tüm nüfusu kapsar. stihdam edilenler: İşbaş nda olanlar ve işbaş nda olmayanlar grubuna dahil olan kurumsal olmayan çal şma çağ ndaki tüm nüfus istihdam edilen nüfustur. siz: Referans dönemi içinde istihdamda olmayan (kar karş l ğ, yevmiyeli, ücretli level of education by the population in that age group. Gross schooling ratio: It is obtained by dividing the number of students enrolled in a specific level of education by the population in that level s theoretical age group. Pre-primary education: Pre primary education involves the education of children in the age group of 3 5 who have not reached the age of compulsory primary education, on an optional basis. Primary education: Prior to 1997/`98 education year, in primary schools 5 year compulsory education was present covering 6 10 year old children. With the Public Act no.4306 published on 18.08.1997, from 1997/ 98 education year on 8 year continuous compulsory education is applicable. Primary education is free at state schools. Primary education diplomas are awarded to the graduating students. Primary education involves the education and training of children in the age group of 6 to 13. Secondary education: Includes all education institutions of general or vocational and technical character of at least three years following primary education. 5.5 Work Life Labor force: Comprises all employed and unemployed persons. Persons employed: Comprises all the persons 15 years of age and over who are included in the persons at work and not at work. Unemployed: Non institutional working age population who are not employed (for XX

Explanation Açıklama yada ücretsiz olarak hiç bir işte çal şmam ş ve böyle bir iş ile bağlant s olmayan) kişilerden iş aramak için son üç ay içinde iş arama kanallar ndan en az birini kullanm ş ve 15 gün içinde işbaş yapabilecek durumda olan kurumsal olmayan çal şma çağ ndaki fertler işsiz nüfusa dahildirler. gücüne dahil olmayan nüfus: İşsiz veya istihdamda olmayan kurumsal olmayan çal şma çağ ndaki nüfustur. Bu grup da kendi aras nda gruplara ayr l r. İş aramay p, işbaş yapmaya haz r olanlar: Ankette iki ayr grupta ölçülmektedir. 1) İş bulma ümidi olmayanlar: Bölgede iş bulunmad ğ na veya bölgede kendisine uygun iş olmad ğ na inand ğ ya da nereden iş arayacağ n bilmediği için iş aramay p, ancak iş baş yapmaya haz r olduğunu belirten kişilerdir. 2) Diğer: Mevsimlik çal şma, ev kad n olma, öğrencilik, irad sahibi olma, emeklilik ve çal şamaz halde olma gibi nedenlerle iş aramay p ancak işbaş yapmaya haz r olduğunu belirten kişilerdir. Mevsimlik çal anlar: Mevsimlik çal şmas nedeniyle iş aramayan ve iş baş yapmaya haz r olmayan kişilerdir. Ev i leriyle me gul: Kendi evinde ev işleriyle meşgul olmas nedeniyle iş aramayan ve iş baş yapmaya haz r olmayan kişilerdir. E itim/ö retime devam ediyor: Bir öğrenim kurumuna veya kursa devam etmesi nedeniyle iş aramayan ve iş baş yapmaya haz r olmayan kişilerdir. Emekli: Bir sosyal güvenlik kuruluşundan emekli olduğu için iş aramayan ve iş baş yapmaya haz r olmayan kişilerdir. profit, as casual employee, paid or unpaid and not having any job attachment with either of these forms) and has utilized at least one of the channels for seeking job and are available to start job within 2 weeks are covered. Persons not in the labour force: Includes persons who are neither unemployed nor employed and 15 years of age and over. The persons not in labour force consist of the following sub-groups. Not seeking a job but available to start a job: These are the persons who are not seeking a job for different reasons but are available for work within two weeks. 1. Discouraged workers: These are the persons who are available to start a job but are not seeking a job because of not knowing where to search, or who believe no job is available for him/her in the region.2. Other: These are the persons who are not seeking a job for reasons such as being seasonal workers, busy with household chores, students, property income earners, retired, or disabled, but available to start a job. Seasonal workers: Persons not seeking a job or who are not available for work because of being seasonal workers. Household chores: Persons not seeking a job or who are not available for work because of doing household chores. In education or training: Persons not seeking a job or who are not available for work because of attending regular school or training. Retired persons: Persons not seeking a job or who are not available for work because of being retired. XXI

Açıklama Explanation Çal amaz halde: Bedensel özür, hastal k veya yaşl l k nedeniyle iş aramayan ve iş baş yapmaya haz r olmayan kişilerdir. gücüne kat lma oran : İşgücünün kurumsal olmayan çal şma çağ ndaki nüfus içindeki oran d r. sizlik oran : İşgücündeki her 100 kişi içinde işsiz olanlar n n say s d r. Bir başka deyişle, işsiz hanehalk nüfusunun işgücüne oran d r. Disabled, old or ill: Persons not seeking a job or who are not available for work because of being disabled, ill or elderly. Labour force participation rate: Indicates the ratio of the labour force to the population 15 years of age and over. Unemployment rate: Is the ratio of unemployed persons to the labour force. 5.6 Ya am Memnuniyeti Hanehalk : Aralar nda akrabal k bağ bulunsun ya da bulunmas n ayn konutta veya ayn konutun bir bölümünde yaşayan, ayn kaptan yemek yiyen, kazanç ve masraflar n ay rmayan, hanehalk hizmet ve yönetimine kat lan bir veya birden fazla kişiden oluşan topluluktur. Birey: Toplumu oluşturan ve toplumla anlam kazansa da bağ ms z, kendi baş na bir varl ğ ve kimliği olan insand r. Araşt rmada hanehalk üyesi olup 18 ve daha yukar yaştaki kişiler birey olarak kabul edilmiştir. Mutluluk: Ac, keder ve zd rab n yokluğu ve bunlar n yerine sevinç, neşe ve tatmin duygular n n varl ğ yla karakterize edilen durum; hayattan genel olarak memnun olma halidir. Memnuniyet: İhtiyaçlar n ve isteklerin karş lanmas ndan doğan tatmin duygusudur. Hanehalk geliri: Gelir getiren her bir hanehalk ferdinin çal şt klar işlerden kazand klar gelir, sermaye ve mülk (ücret, 5.6 Life Satisfaction Household: The household is a group consisting of one or several persons, irrespective of the existence of a family tie among them, who live in the same house or a part thereof, eating from the same kitchen, pooling their incomes and expenditures, and participating in the household services and management. Individual: Person from which the society constitutes up and who is meaningful within the society, though has a separate personality and identity. Happiness: The situation characterized by the lack of pain, sorrow and persecution and by presence of joy, cheerfulness and satisfaction; that is being satisfied in generally with life. Satisfaction: The feeling arising from meeting the needs and desires. Net utilized household income: It is the total income obtained by all the members of the family through salaries, wages, daily XXII

Explanation Açıklama kâr, faiz, kira) geliri ile emekli maaş, dulyetim ayl klar ve yaşl lara yap lan ödemeler, karş l ks z burs vb. transfer gelirlerinin toplam d r. wages, business, and activity earnings from agriculture, real estate, besides pensions, widow, orphan aids, and income from interests, stocks and bonds, and alimony. 5.7 Yoksulluk Yoksulluk: İnsanlar n temel ihtiyaçlar n karş layamama durumudur. Yoksulluğu dar ve geniş anlamda olmak üzere iki türlü tan mlamak mümkündür. Dar anlamda yoksulluk, açl ktan ölme ve bar nacak yeri olmama durumu iken, geniş anlamda yoksulluk, g da, giyim ve bar nma gibi olanaklar yaşamlar n devam ettirmeye yettiği halde toplumun genel düzeyinin gerisinde kalmay ifade eder. 5.7 Poverty Poverty: The situation in which people can not meet their basic needs. It is possible to define poverty in two ways, narrow and broad meanings. While the poverty in a narrow meaning is the state of hunger and not having a shelter, the poverty in a broad meaning is the state in which although the food, clothing and housing opportunities are enough to live, the living standards are quite below the level of the general society. 5.8 Aile çi iddet E : Resmi veya dini nikah na bak lmaks z n, cevaplay c n n eş olarak beyan ettiği kişidir. Birlikte ya anan ki i: Cevaplay c n n birlikte yaşad ğ kişi olarak beyan ettiği kişidir. E i veya birlikte oldu u ki i(ler) taraf ndan kad na yönelik fiziksel iddet: Bir kad n n tokat atma ya da bir şey f rlatma; itme, tartaklama ya da saç çekme; yumrukla ya da bir cisimle vurma; tekmeleme, sürükleme ya da dövme; boğaz n s kma ya da bir yerini yakma; b çak, silah gibi aletlerle tehdit etme ya da bunlar kullanma gibi şiddet içeren davran şlardan en az birini yaşam ş olmas fiziksel şiddete maruz kald ğ anlam na gelmektedir. E i veya birlikte oldu u ki i(ler) taraf ndan kad na yönelik cinsel iddet: Bir kad n n zorla cinsel ilişkiye girme; kad nlar n istemediği halde korkudan 5.8 Domestic Violence Spouse: Whether tied with official or religious marriage, the person whom the respondent reported as spouse. Partner: The person whom the respondent reported as partner. Physical violence against women by husband or partner(s): A woman is exposed to physical violence if her husband or partner(s) slapped her or threw something at her that could hurt her, pushed or shoved her or pulled her hair, hit her with his fist or something else that could hurt her, kicked her, dragged her or beat her up, choked or burnt her on purpose, threatened to use or actually used a gun, knife or other weapon against her. Sexual violence against women by husband or partner(s): A woman is exposed to sexual violence if her husband or partner(s) physically forced her to have XXIII

Açıklama Explanation cinsel ilişkiye girmesi ve cinsel olarak aşağ lay c ya da küçük düşürücü eylemlere zorlanma gibi şiddet içeren davran şlardan en az birini yaşam ş olmas cinsel şiddete maruz kald ğ anlam na gelmektedir. E i veya birlikte oldu u ki i(ler) taraf ndan kad na yönelik duygusal iddet/istismar: Bir kad n n, hakaret ya da küfür; başkalar n n yan nda aşağ lama ya da küçük düşürme; korkutma ya da tehdit; kad na ya da çevresindekilere zarar vermekle tehdit gibi duygusal şiddet/istismar içeren davran şlardan en az birini yaşam ş olmas duygusal şiddete/istismara maruz kald ğ anlam na gelmektedir. E i veya birlikte oldu u ki i(ler) taraf ndan kad na yönelik ekonomik iddet/istismar: Bir kad n n, çal şmas na engel olma ya da işten ayr lmas na neden olma; ev harcamalar için para vermeme; kad n n gelirinin elinden al nmas gibi ekonomik şiddet/istismar içeren davran şlardan en az birini yaşam ş olmas ekonomik şiddete/istismara maruz kald ğ anlam na gelmektedir. E i veya birlikte oldu u /ki i(ler) d ndakiler taraf ndan kad na yönelik fiziksel iddet: 15 yaş ndan sonra eş veya birlikte olunan kişi d ş ndakiler taraf ndan fiziksel olarak kötü bir davran şa maruz kalma olarak tan mlanm şt r. E i veya birlikte oldu u ki i(ler) d ndakiler taraf ndan kad na yönelik cinsel iddet: 15 yaş ndan sonra eş veya birlikte olunan kişi d ş ndakiler taraf ndan istemediği halde cinsel ilişkiye zorlanma veya cinsel olarak aşağ lay c ya da küçük düşürücü bulduğu bir şeyi yapmaya zorlama olarak tan mlanm şt r. sexual intercourse when she did not want to, had sexual intercourse when she did not want to because she was afraid of what he might do, forced her to do something sexual that she found degrading or humiliating. Emotional violence/abuse against women by husband or partner(s): A woman is exposed to emotional violence/abuse if her husband or partner(s) insulted her or cursed her, belittled or humiliated her in front of other people, scared or threatened her, threatened to hurt her or someone she cared about. Economic violence/abuse against women by husband or partner(s): He prevented her from working or caused her to quit her job, he was not giving money for household expenses, he deprived her of her income. Physical violence against women by non-partner: She was beaten or physically mistreated in any way by anyone other than husband or partner, since the age of 15 years. Sexual violence against women by non-partners: She was forced to have sex when she did not want to or to perform a sexual act which she found humiliating or degrading, by anyone (other than husband or partner) since the age of 15 years. XXIV

Population and Characteristics Nüfus ve Nitelikleri 1.1 Cinsiyet ve yerle im yerine göre nüfus, Türkiye, 2007-2010 1.1 Population by sex and location, Turkey, 2007-2010 Toplam Total l/ilçe merkezi Province / district centers Yıl Year Toplam Total Kadın Female Erkek Male Toplam Total Kadın Female Erkek Male 2007 70 586 256 35 209 723 35 376 533 49 747 859 24 818 874 24 928 985 2008 71 517 100 35 615 946 35 901 154 53 611 723 26 664 917 26 946 806 2009 72 561 312 36 098 842 36 462 470 54 807 219 27 217 732 27 589 487 2010 73 722 988 36 679 806 37 043 182 56 222 356 27 913 500 28 308 856 Belde ve köyler Towns / villages ehir nüfus oranı % Ratio of city population % Toplam Total Kadın Female Erkek Male Toplam Total Kadın Female Erkek Male 2007 20 838 397 10 390 849 10 447 548 70,5 70,5 70,5 2008 17 905 377 8 951 029 8 954 348 75,0 74,9 75,1 2009 17 754 093 8 881 110 8 872 983 75,5 75,4 75,7 2010 17 500 632 8 766 306 8 734 326 76,3 76,1 76,4 Kaynak: Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) Source: Adress based population registration system 1.1 Cinsiyete göre ehir-köy nüfus oranı, Türkiye, 2010 1.1 Ratio of city and village population by sex, Turkey, 2010 (%) 1 1

Nüfus ve Nitelikleri Population and Characteristics 1.2 Ya grubuna göre nüfus ve cinsiyet oranı, Türkiye, 2010 1.2 Population by age group and sex ratio, Turkey, 2010 Ya grubu Age groups Kadın Female Erkek Male Cinsiyet oranı Sex ratio Toplam-Total 36 679 806 37 043 182 101 0-4 3 005 631 3 173 092 106 5-9 2 982 908 3 148 210 106 10-14 3 198 746 3 369 995 105 15-19 3 058 086 3 219 221 105 20-24 3 066 828 3 200 959 104 25-29 3 162 769 3 275 153 104 30-34 3 063 753 3 146 214 103 35-39 2 767 247 2 798 870 101 40-44 2 249 976 2 344 747 104 45-49 2 341 378 2 358 913 101 50-54 1 835 058 1 871 231 102 55-59 1 649 342 1 614 971 98 60-64 1 301 377 1 190 577 91 65-69 958 566 848 726 89 70-74 787 768 633 016 80 75-79 615 872 502 175 82 80-84 418 326 245 975 59 85-89 161 183 83 179 52 90+ 54 992 17 958 33 Kaynak: Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) Source: Adress based population registration system 2 2

Population and Characteristics Nüfus ve Nitelikleri

Nüfus ve Nitelikleri Population and Characteristics 1.3 Cinsiyete göre nüfus ve cinsiyet oranı, iller - 2010 1.3 Population by sex and sex ratio, provinces - 2010 Toplam Total Kadın Female Erkek Male Cinsiyet oranı Sex ratio (%) Türkiye 73 722 988 36 679 806 37 043 182 101,0 Adana 2 085 225 1 046 650 1 038 575 99,2 Adıyaman 590 935 296 015 294 920 99,6 Afyonkarahisar 697 559 352 737 344 822 97,8 Ağrı 542 022 261 504 280 518 107,3 Amasya 334 786 163 404 171 382 104,9 Ankara 4 771 716 2 392 490 2 379 226 99,4 Antalya 1 978 333 976 425 1 001 908 102,6 Artvin 164 759 82 438 82 321 99,9 Aydın 989 862 494 499 495 363 100,2 Balıkesir 1 152 323 573 660 578 663 100,9 Bilecik 225 381 96 819 128 562 132,8 Bingöl 255 170 126 439 128 731 101,8 Bitlis 328 767 160 518 168 249 104,8 Bolu 271 208 137 250 133 958 97,6 Burdur 258 868 126 531 132 337 104,6 Bursa 2 605 495 1 305 212 1 300 283 99,6 Çanakkale 490 397 235 818 254 579 108,0 Çankırı 179 067 89 786 89 281 99,4 Çorum 535 405 270 646 264 759 97,8 Denizli 931 823 467 719 464 104 99,2 Diyarbakır 1 528 958 761 455 767 503 100,8 Edirne 390 428 194 166 196 262 101,1 Elazığ 552 646 280 146 272 500 97,3 Erzincan 224 949 106 073 118 876 112,1 Erzurum 769 085 384 455 384 630 100,0 Eskişehir 764 584 386 309 378 275 97,9 Gaziantep 1 700 763 845 379 855 384 101,2 Giresun 419 256 212 526 206 730 97,3 Gümüşhane 129 618 64 587 65 031 100,7 Hakkari 251 302 122 314 128 988 105,5 Hatay 1 480 571 724 375 756 196 104,4 Isparta 448 298 205 826 242 472 117,8 Mersin 1 647 899 828 384 819 515 98,9 İstanbul 13 255 685 6 600 591 6 655 094 100,8 İzmir 3 948 848 1 963 480 1 985 368 101,1 Kars 301 766 146 949 154 817 105,4 Kastamonu 361 222 182 347 178 875 98,1 Kayseri 1 234 651 612 984 621 667 101,4 Kırklareli 332 791 164 082 168 709 102,8 Kırşehir 221 876 111 856 110 020 98,4 4

Population and Characteristics Nüfus ve Nitelikleri 1.3 Cinsiyete göre nüfus ve cinsiyet oranı, iller - 2010(devam) 1.3 Population by sex and sex ratio, provinces - 2010 (continued) Toplam Total Kadın Female Erkek Male Cinsiyet oranı Sex ratio (%) Kocaeli 1 560 138 771 871 788 267 102,1 Konya 2 013 845 1 017 688 996 157 97,9 Kütahya 590 496 284 862 305 634 107,3 Malatya 740 643 371 594 369 049 99,3 Manisa 1 379 484 665 420 714 064 107,3 Kahramanmaraş 1 044 816 516 105 528 711 102,4 Mardin 744 606 373 587 371 019 99,3 Muğla 817 503 401 474 416 029 103,6 Muş 406 886 199 771 207 115 103,7 Nevşehir 282 337 143 214 139 123 97,1 Niğde 337 931 170 380 167 551 98,3 Ordu 719 183 360 797 358 386 99,3 Rize 319 637 162 476 157 161 96,7 Sakarya 872 872 436 378 436 494 100,0 Samsun 1 252 693 632 678 620 015 98,0 Siirt 300 695 147 667 153 028 103,6 Sinop 202 740 102 593 100 147 97,6 Sivas 642 224 313 920 328 304 104,6 Tekirdağ 798 109 391 365 406 744 103,9 Tokat 617 802 307 609 310 193 100,8 Trabzon 763 714 386 655 377 059 97,5 Tunceli 76 699 36 041 40 658 112,8 Şanlıurfa 1 663 371 831 989 831 382 99,9 Uşak 338 019 169 955 168 064 98,9 Van 1 035 418 509 630 525 788 103,2 Yozgat 476 096 238 304 237 792 99,8 Zonguldak 619 703 312 153 307 550 98,5 Aksaray 377 505 190 549 186 956 98,1 Bayburt 74 412 36 533 37 879 103,7 Karaman 232 633 117 201 115 432 98,5 Kırıkkale 276 647 138 855 137 792 99,2 Batman 510 200 254 698 255 502 100,3 Şırnak 430 109 210 922 219 187 103,9 Bartın 187 758 95 805 91 953 96,0 Ardahan 105 454 51 431 54 023 105,0 Iğdır 184 418 89 975 94 443 105,0 Yalova 203 741 102 079 101 662 99,6 Karabük 227 610 109 410 118 200 108,0 Kilis 123 135 62 289 60 846 97,7 Osmaniye 479 221 238 926 240 295 100,6 Düzce 338 188 170 113 168 075 98,8 5

Nüfus ve Nitelikleri Population and Characteristics 1.4 Geni ya grubuna göre kadın nüfus, iller - 2010 1.2 Female population by broad age groups, provinces - 2010 0-14 15-64 65+ Türkiye 9 187 285 24 495 814 2 996 707 Adana 275 713 702 666 68 271 Adıyaman 91 957 184 643 19 415 Afyonkarahisar 84 349 232 281 36 107 Ağrı 107 293 143 436 10 775 Amasya 33 928 108 394 21 082 Ankara 517 044 1 690 931 184 515 Antalya 228 032 679 744 68 649 Artvin 15 883 54 067 12 488 Aydın 100 484 336 801 57 214 Balıkesir 104 647 393 629 75 384 Bilecik 19 572 65 364 11 883 Bingöl 38 902 79 952 7 585 Bitlis 62 258 90 902 7 358 Bolu 26 263 92 913 18 074 Burdur 24 334 83 858 18 339 Bursa 287 074 909 009 109 129 Çanakkale 39 722 162 930 33 166 Çankırı 18 127 57 905 13 754 Çorum 59 717 176 858 34 071 Denizli 101 166 318 965 47 588 Diyarbakır 275 602 450 629 35 224 Edirne 32 242 136 782 25 142 Elazığ 68 903 187 596 23 647 Erzincan 23 942 69 382 12 749 Erzurum 114 437 240 562 29 456 Eskişehir 70 296 275 138 40 875 Gaziantep 291 186 510 312 43 881 Giresun 42 367 137 398 32 761 Gümüşhane 14 880 41 078 8 629 Hakkari 48 213 70 030 4 071 Hatay 212 252 467 215 44 908 Isparta 41 611 140 366 23 849 Mersin 204 552 562 212 61 620 İstanbul 1 536 519 4 638 389 425 683 İzmir 379 093 1 393 014 191 373 Kars 46 829 89 239 10 881 Kastamonu 33 777 117 986 30 584 Kayseri 161 912 403 887 47 185 Kırklareli 28 342 114 434 21 306 Kırşehir 24 328 75 287 12 241 6

Population and Characteristics Nüfus ve Nitelikleri 1.4 Geni ya grubuna göre kadın nüfus, iller - 2010 (devam) 1.2 Female population by broad age groups, provinces - 2010 (continued) 0-14 15-64 65+ Kocaeli 186 319 536 099 49 453 Konya 263 463 670 503 83 722 Kütahya 54 913 197 095 32 854 Malatya 94 563 243 736 33 295 Manisa 141 160 454 648 69 612 Kahramanmaraş 158 376 322 314 35 415 Mardin 141 854 212 029 19 704 Muğla 81 760 277 719 41 995 Muş 80 020 110 883 8 868 Nevşehir 34 288 93 778 15 148 Niğde 46 105 108 737 15 538 Ordu 81 660 235 019 44 118 Rize 34 549 108 212 19 715 Sakarya 101 365 296 240 38 773 Samsun 144 225 425 480 62 973 Siirt 60 791 79 740 7 136 Sinop 19 714 65 405 17 474 Sivas 76 730 203 919 33 271 Tekirdağ 84 233 274 858 32 274 Tokat 71 744 202 488 33 377 Trabzon 83 623 257 427 45 605 Tunceli 6 522 24 343 5 176 Şanlıurfa 341 192 458 995 31 802 Uşak 34 781 115 652 19 522 Van 205 407 287 156 17 067 Yozgat 60 330 153 695 24 279 Zonguldak 62 579 219 376 30 198 Aksaray 52 059 123 757 14 733 Bayburt 9 357 23 070 4 106 Karaman 29 162 76 426 11 613 Kırıkkale 30 624 94 347 13 884 Batman 100 823 142 902 10 973 Şırnak 93 818 109 813 7 291 Bartın 18 269 65 697 11 839 Ardahan 13 601 32 030 5 800 Iğdır 30 770 54 045 5 160 Yalova 20 600 70 727 10 752 Karabük 20 678 74 610 14 122 Kilis 19 292 37 701 5 296 Osmaniye 68 633 154 144 16 149 Düzce 39 585 114 815 15 713 7

Nüfus ve Nitelikleri Population and Characteristics 1.5 Kadın nüfus ya ba ımlılık oranı, iller - 2010 1.2 Female population age dependency ratio, provinces - 2010 (%) Toplam ya ba ımlılık oranı Total age dependency ratio Ya lı ba ımlılık oranı Old age dependency ratio 65+ Genç ba ımlılık oranı Young age dependency ratio 0-14 Türkiye 49,7 12,2 37,5 Adana 49,0 9,7 39,2 Adıyaman 60,3 10,5 49,8 Afyonkarahisar 51,9 15,5 36,3 Ağrı 82,3 7,5 74,8 Amasya 50,8 19,4 31,3 Ankara 41,5 10,9 30,6 Antalya 43,6 10,1 33,5 Artvin 52,5 23,1 29,4 Aydın 46,8 17,0 29,8 Balıkesir 45,7 19,2 26,6 Bilecik 48,1 18,2 29,9 Bingöl 58,1 9,5 48,7 Bitlis 76,6 8,1 68,5 Bolu 47,7 19,5 28,3 Burdur 50,9 21,9 29,0 Bursa 43,6 12,0 31,6 Çanakkale 44,7 20,4 24,4 Çankırı 55,1 23,8 31,3 Çorum 53,0 19,3 33,8 Denizli 46,6 14,9 31,7 Diyarbakır 69,0 7,8 61,2 Edirne 42,0 18,4 23,6 Elazığ 49,3 12,6 36,7 Erzincan 52,9 18,4 34,5 Erzurum 59,8 12,2 47,6 Eskişehir 40,4 14,9 25,5 Gaziantep 65,7 8,6 57,1 Giresun 54,7 23,8 30,8 Gümüşhane 57,2 21,0 36,2 Hakkari 74,7 5,8 68,8 Hatay 55,0 9,6 45,4 Isparta 46,6 17,0 29,6 Mersin 47,3 11,0 36,4 İstanbul 42,3 9,2 33,1 İzmir 41,0 13,7 27,2 Kars 64,7 12,2 52,5 Kastamonu 54,5 25,9 28,6 Kayseri 51,8 11,7 40,1 Kırklareli 43,4 18,6 24,8 Kırşehir 48,6 16,3 32,3 8