Sektör Sektör TÜRKIYE EKONOMISI TOBB 7. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası nda, 59 ayrı sektörün sorun ve çözüm önerileri hükümete sunuldu. Başbakan Yardımcısı Ali, Babacan, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile TOBB bünyesindeki sektör meclisleri ve sektör kurullarına üye iş insanları, sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin görüş alışverişinde bulundu. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından düzenlenen 7. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası, 4 Mart 2014 tarihinde Birlik merkezinde geçekleştirildi. Türkiye nin üretim ve hizmet alanındaki gücünü oluşturan 59 ana sektör temsilcileri sorun ve çözüm önerilerini, TOBB un organizasyonunda Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, ilgili bakanlar ve bürokratlara iletme fırsatı buldu. 7. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu nun ev sahipliğinde, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ın başkanlığında, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ın katılımıyla TOBB Konferans Salonu nda gerçekleştirildi. Şurası nın açılışında konuşan TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası nın, 59 ana sektörün katılımıyla, bu alanda Türkiye nin tek ve en büyük buluşması olduğunu vurgulayarak, Sektörlerinin kanaat liderleri olan arkadaşlarımız, sıkıntı ve önerilerini doğrudan ekonomi yönetimine iletecekler dedi. Bu çalışmayla adeta Türkiye ekonomisinin röntgeninin çekildiğini dile getiren Hisarcıklıoğlu, Bu raporu hem ekonomi yönetimiyle, hem de kamuoyuyla paylaşacağız. Burada dile getirilen tüm sorunlar ve öneriler, ilgili bakanlıklar ile kurumlar bazında da ayrıca tasnif edilecek ve kendilerine iletilecek. İnanıyorum ki, bu değerli arkadaşlarımızın çalışmaları, kamu 38 EKONOMİK FORUM
ve özel sektör işbirliğine yeni bir ivme kazandırarak, ekonominin büyümesine destek verecektir diye konuştu. Önceki yıllarda yapılan sektörel şuralarda gündeme getirilen çeşitli konularda, TOBB Türkiye Sektör Meclisleri nin gayretleri ve yol göstermesi sayesinde sağlanan ilerlemelerin, reel sektörün ve ekonominin büyümesini sağladığını belirten Hisarcıklıoğlu, konuşmasına şöyle devam etti: Tekstil, konfeksiyon, ilaç ve turizm sektörlerindeki KDV indirimleri, denizcilik sektörüne yapılan destekler, yatırım teşvik sisteminin bölgesel ve sektörel olarak dizayn edilmesi, KOBİ lere tanınan yeni imkânlar ile istihdam destekleri bunlardan sadece birkaç tanesidir. Peki, sıkıntıların hepsini aştık mı? Hayır. Elbette sorunlar var. Ama bunlar aşılamayacak sorunlar değil. Daha da önemlisi, artık sorunları daha rahat aşma imkânını yakaladık. Kamu ile özel sektör arasında kurduğumuz bu kapsamlı diyalog mekanizmaları sayesinde, özel sektörle kamu idaresinde, ortak akıl ve empati gelişti. İş hayatındaki sorunları anlatabildiklerini ve bunların çözülebildiğini gören girişimcilerin bakış açıların değiştiğini ve geliştiğini ifade eden Hisarcıklıoğlu, Şimdi bizler daha büyük bir moralle ve daha büyük bir şevkle işimize sarılıyoruz. Daha fazla üretim, yatırım, istihdam ve ihracat hedefliyoruz. Ancak, küresel sistemde kısa ve uzun vadede ortaya çıkmakta olan iki önemli değişime karşı da hazırlıklı olmamız gerekiyor. Kısa vadede bizi yeni bir küresel iktisadi ortam bekliyor. Son beş yıldır süren bol likidite dönemi sona erdi. Eskisi gibi, rahat ve ucuz borçlanma imkânları azalıyor. Hem şirketlerimiz hem de vatandaşlarımız artık daha tedbirli ve temkinli hareket etmek zorunda. Kamu idaresi ve özel sektör olarak, bu yeni ortama nasıl uyum sağlayacağımıza, büyüme, istihdam, refah artışı dengesini nasıl koruyacağımıza odaklanmak zorundayız. Uzun vadede ise bizi başka bir zorluk bekliyor. Dünyada bölgeselleşme hız kazanıyor. Bunda da öncülüğü ABD yapıyor dedi. EKONOMİK FORUM 39i
HISARCIKLIOĞLU: SON BEŞ YILDIR SÜREN BOL LIKIDITE DÖNEMI SONA ERDI TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, küresel sistemde özel sektörün kısa ve uzun vadede ortaya çıkmakta olan iki önemli değişime karşı hazırlıklı olması gerektiğini vurgulayarak, Kısa vadede bizi yeni bir küresel iktisadi ortam bekliyor. Son beş yıldır süren bol likidite dönemi sona erdi. Eskisi gibi, rahat ve ucuz borçlanma imkânları azalıyor dedi. m 7. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ve TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu nun katılımıyla yapıldı. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, 7. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası nın açılışında yaptığı konuşmada, Sektörel Ekonomi Şurası nın, 59 ana sektörün katılımıyla, bu alanda Türkiye nin tek ve en büyük buluşması olduğunu vurguladı. Sektörlerinin kanaat liderlerinin sıkıntı ve önerilerini doğrudan ekonomi yönetimine iletebileceklerine dikkat çeken Hisarcıklıoğlu, tüm sektörlerin fotoğrafının çekildiğini, kapsamlı bir raporda bir araya getirildiğini belirtti. Hisarcıklıoğlu, Ekonominin röntgeni çekildi. Bu raporu hem ekonomi yönetimiyle, hem de kamuoyu ile paylaşacağız dedi. Şura da dile getirilen tüm sorunlar ve önerilerin, ilgili bakanlıklar ve kurumlar bazında da ayrıca tasnif edileceğini ve kendilerine iletileceğini ifade eden Hisarcıklıoğlu, söz konusu çalışmaların kamu ve özel sektör işbirliğine yeni bir ivme kazandırarak, ekonominin büyümesine destek vereceğini dile getirdi. SORUNLARI DAHA RAHAT AŞMA İMKÂNI YAKALADIK Önceki sektörel şuralarda gündeme getirdikleri çeşitli konularda ilerlemeler sağlandığını vurgulayan Hisarcıklıoğlu, bu ilerlemelerin reel sektörün ve ekonominin büyümesini sağladığını söyledi. Hisarcıklıoğlu, tekstil, konfeksiyon, ilaç ve turizmdeki KDV indirimleri, denizcilikteki destekler, yatırım teşvik sisteminin bölgesel ve sektörel olarak dizayn edilmesi, KOBİ lere tanınan yeni imkanlarla istihdam desteklerinin bunlardan sadece birkaçı olduğunu belirtti. Sıkıntıların hepsini aşmadıklarını dile getiren Hisarcıklıoğlu, sorunlar olduğunu ancak bunların aşılamayacak sorunlar olmadığını söyledi. Sorunları daha rahat aşma imkanı yakaladıklarını belirten Hisarcıklıoğlu, Kamuyla özel sektör arasında kurduğumuz bu kapsamlı diyalog mekanizmaları sayesinde, özel sektör ile kamu 40 EKONOMİK FORUM
idaresinde, ortak akıl ve empati gelişti. İş hayatındaki sorunları anlatabildiklerini ve bunların çözülebildiğini gören girişimcilerimizin de, bakış açıları değişti, gelişti. Şimdi bizler daha büyük bir moralle ve daha büyük bir şevkle işimize sarılıyoruz diye konuştu. DAHA TEMKİNLİ HAREKET ETMEK ZORUNDAYIZ Hisarcıklıoğlu, daha fazla üretim, yatırım, istihdam ve ihracat hedeflediklerini ancak, küresel sistemde kısa ve uzun vadede ortaya çıkmakta olan iki önemli değişime karşı da hazırlıklı olunması gerektiğini söyledi. Kısa vadede bizi yeni bir küresel iktisadi ortam bekliyor diyen Hisarcıklıoğlu, son beş yıldır süren bol likidite döneminin sona erdiğini vurguladı. Eskisi gibi, rahat ve ucuz borçlanma imkânlarının azaldığını ifade eden Hisarcıklıoğlu, Hem şirketlerimiz, hem de vatandaşlarımız artık daha tedbirli ve temkinli hareket etmek zorunda. Kamu idaresi ve özel sektör olarak, bu yeni ortama nasıl uyum sağlayacağımıza ve büyüme-istihdam-refah artışı dengesini nasıl koruyacağımıza odaklanmak zorundayız dedi. DÜNYADA BÖLGESELLEŞME HIZ KAZANDI Hisarcıklıoğlu, uzun vadede ise başka bir zorluğun beklediğini ifade ederek, dünyada bölgeselleşmenin hız kazandığını, bunda da öncülüğü ABD nin yaptığını dile getirdi. Önce pasifik ülkeleri ile Trans Pasifik Ortaklık Anlaşması (TPP) başlatıldığına dikkat çeken Hisarcıklıoğlu şöyle konuştu: m TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye Sektörel Ekonomi Şuralarıyla sorunları daha rahat aşma imkânı yakaladıklarını dile getirdi. Burada ABD, Japonya, Kore, Kanada, Avustralya, Malezya, Meksika gibi önemli ülkeler bulunuyor. ABD geçen sene, AB ile Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) girişimine de hız verdi. Bu iki girişim de önemli. Dünya Ticaret Örgütü nün dünya çapında uygulamaya çalıştığı ticaretin serbestleştirilmesi görüşmelerine bir alternatif çıkıyor. Yani bir anlamda bu görüşmelerin sonuçsuz kalmasına karşı hazırlık yapılıyor. Ama daha da önemlisi, bu iki girişim, birlikte dünya ekonomik gücünün üçte ikisine denk geliyor. Bu da sadece ticareti ve yatırımları değil, üretim standartlarını belirleme konusunda da büyük bir güç elde etmelerini sağlıyor. Örnek vermek gerekirse, şu an bizim ürettiğimiz ürünler 220 volt a göre dizayn ediliyor. Eğer bunlar 110 volt u benimserse, tüm üretim kapasitemiz bir anda boşa çıkacak. Biliyorsunuz Gümrük Birliği sürecinde, serbest ticaret anlaşmaları dışında kalmıştık. Bugün bunun olumsuz etkilerini giderek daha fazla yaşıyoruz. Eğer ABD ile AB arasındaki bu girişimin dışında, sadece seyirci olarak kalırsak, çok daha büyük sıkıntılar yaşarız. İçinde olursak o müzakerelerde tarafız, olmazsak da, ne kural koydularsa ona göre hareket ederiz. O yüzden TOBB olarak hem AB ve ABD deki muadillerimiz nezdinde bu çalışmalarda yer almaya çalışıyoruz hem de kamuoyuna bu süreçlerin içinde olmamızın önemini anlatıyoruz. SEKTÖREL POLİTİKALARIN ÖNEMİ Hisarcıklıoğlu, konuşmasında mali sektöre de seslendi. Aynı gemide olduğumuz söylemini en güzel teyit edecek zaman, böyle günlerdir diyen TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, Kriz fırsatçılığı ve kolaycılığına kaçmadan, sadece iyi gün değil, kötü gün dostu da olduğunuzu gösterin çağrısında bulundu. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası nın, her sektörün yaşadığı darboğazları tespit etmeye yönelik son derece önemli bir adım olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, Türkiye nin önemli bir ihtiyacı da, sektörel politikaların geliştirilmesidir. Tüm sektörlerin önündeki engelleri kaldıracak bir yaklaşım geliştirmeliyiz. Bu nedenle Türkiye Sektör Meclisleri nin, ekonomi politikalarının tasarım sürecine doğrudan dâhil edilmesinde fayda görüyoruz. Böylece ekonominin büyüme süreci de yeni bir ivme kazanacaktır dedi. EKONOMİK FORUM 41i
BABACAN: PEK ÇOK GELIŞMIŞ ÜLKEDE CIDDI BIR KAMU BORCU SORUNU VAR Finans sektöründeki sorunun reel sektöre hemen yansıdığına dikkat çeken Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Bir yandan finans sektörünün ülkeye getirdiği yük bir yandan da ülkelerin krizi atlatmak adına daha fazla kamu harcaması yapması ve borçlarının artması kamu borcu sorununun dünyada gündeme gelmesine neden oldu. Pek çok gelişmiş ülkede şu anda ciddi bir kamu borcu sorunu var dedi. TOBB un ev sahipliğinde düzenlenen 7. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası nın açılışında konuşan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, şuranın, her sektörün en önemli konularının ele aldığı ve çözüm üretmek için çalışılan önemli bir organizasyon olduğunu söyledi. Babacan, küresel ekonomi ve Türkiye ekonomisi açısından oldukça önemli bir dönemden geçildiğini, dünyanın şu andaki ekonomik görünümüne bakıldığında genel tablonun çok kötü olmadığını ifade ederek, küresel krizin en kötü günlerinin geride kaldığını belirtti. Krizin ilk olarak finans sektöründe ortaya çıktığını anımsatan Babacan, bu tip krizlerin uzun sürdüğünü ve etkilerinin çok geniş olduğunu söyledi. m Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye de özellikle mali disiplin, bütçe konusundaki sağlam duruşumuz, finans sisteminin sağlam oluşu bizi 2007-2008 döneminden bu yana ve bundan sonraki dönemde de koruyacak önemli unsurdur dedi. Finans sektöründeki sorunun reel sektöre hemen yansıdığına dikkat çeken Babacan, konuşmasına şöyle devam etti: Bir yandan finans sektörünün ülkeye getirdiği yük bir yandan da ülkelerin krizi atlatmak adına daha fazla kamu harcaması yapması ve borçlarının artması kamu borcu sorununun dünyada gündeme gelmesine neden oldu. Pek çok gelişmiş ülkede şu anda ciddi bir kamu borcu sorunu var. Gelişmiş ülkelerin kamu borcunun milli gelire oranı İkinci Dünya Savaşı ndan sonraki oranlara ulaşmış durumda. AVRUPA DAKİ TOPARLANMA TÜRKİYE Yİ DE OLUMLU ETKİLEYECEK Babacan, gelişmiş ülkelerin borçlarının makul seviyelere inmesinin uzun zaman alacağını vurgulayarak, Avrupa ekonomileri ancak 5-6 yıllık bir süreden sonra pozitif büyüme yakalayacak gibi görünüyor. Euro Bölgesi nde de yıllardır negatif büyümeden sonra belki bu sene ilk defa küçük bir pozitif büyüme olacak. ABD nin ekonomisindeki toparlanma biraz daha güçlü görünüyor. Doların 42 EKONOMİK FORUM
rezerv para olarak kullanılıyor oluşu, ABD için çok farklı bir esneklik alanı oluşturuyor. Karşılıksız basılan trilyonlarca dolara rağmen şu anda ABD ekonomisinin çarklarının Avrupa ya göre biraz daha hızlı dönmeye başladığı gözlemleniyor. Ama her ne olursa olsun küresel ekonomideki bir miktar daha olumlu görünüm ve özellikle Avrupa daki toparlanma Türkiye açısından önemli. Toparlanmanın bizim ekonomimiz üzerinde kuşkusuz olumlu etkileri olacaktır diye konuştu. Gelişmekte olan ülkelerin geçen yılın mayıs ayından itibaren yeni bir döneme girdiğini belirten Babacan, söz konusu dönemde ABD Merkez Bankası nın (FED) yeni bir politika duruşu sergileyerek olağanüstü likidite sağlama döneminin sona erdiği ve faiz artırımlarına başlayacağı mesajını verdiğine dikkat çekti. Bu durumun etkilerinin cari açığı yüksek olan ekonomilerde daha fazla hissedildiğini vurgulayan Babacan, Gelecek 10 yıllık dönemde gelişmekte olan ülkeler açısından büyüme geçtiğimiz 10 yıla göre daha yavaş olacak. Artık Çin de %9-10 luk büyüme oranları gerçekleşemeyecek. Belki %7-8 lik büyüme oranı olabilir, %7 nin altına düşürmemek içinde özel bir çaba var. Gelişmekte olan ülkelerin gelecek 10 yılın ortalama büyüme oranları gelişmiş ülkelerden daha fazla olacak. Küresel ekonomilerin yine temel dinamosunu, lokomotifini gelişmekte olan ülkeler oluşturacak dedi. Gelişmekte olan ülkelerle ilgili bazı kavramsal değerlendirmeler bulunduğunu anımsatan Babacan, bunun geçmiş 10 yıllarla yapılan kıyaslamalara dayandığını oysa önümüzdeki dönemde de gelişmekte olan ülkelerin potansiyellerinin ve fırsatlarının gelişmiş ülkelerden çok daha fazla olduğunu söyledi. GELECEKTE AVRUPA NIN EN HIZLI BÜYÜYEN EKONOMİSİ TÜRKİYE OLACAK Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü nün (OECD) önümüzdeki 10-20 yıl boyunca Türkiye nin, Avrupa nın en hızlı büyüyecek ekonomisi olacağını söylediğini anımsatan Babacan, küresel ekonomideki sorunların aşılmasında ülkeler arasında koordinasyon ve işbirliğinin önemli olacağını belirtti. Türkiye ekonomisine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Babacan, özellikle bütçe konusundaki sağlam duruş ve finansal sistemin sağlamlığının Türkiye yi bundan sonraki süreçte koruyacak en önemli unsurlar olacağını vurguladı. Babacan, Avrupa ya bakıldığında sorunların temelinde bu iki unsurun görüldüğüne dikkat çekerek, bütçe açıklarının çok yüksek olduğunu ve finans sektörüyle ilgili çok ciddi sıkıntılar bulunduğunu ifade etti. Babacan, Türkiye nin Avrupa ülkelerinin zayıf olduğu bu iki alanda güçlü olduğunu dile getirdi. l Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye de kredi hacmindeki artışın ağırlıklı olarak reel sektör yatırımlarıyla, üretimle ve ihracatla olması gerektiğini belirtti. Son ekonomik krizde Türkiye nin pek çok ülkeden farklı bir duruş sergilediğine değinen Babacan, 2009-2013 arasındaki dört yıllık dönemde Türkiye nin kamu borcunun milli gelirin %45 den %35 e, bütçe açığının %5,5 ten %1,1 e düştüğünü, Türkiye nin yıllık ortalama %6 büyüdüğünü ve toplam istihdamın da 6 milyon arttığını belirtti. Babacan, Aynı dönemde Avrupa da 5 milyon istihdam kaybı var. Türkiye tek başına 6 milyonluk istihdamı oluşturmuş durumda dedi. KREDİ HACMİ ÖLÇÜLÜ ARTMALI Türkiye nin, küresel kriz döneminde, gelir dağılımını düzeltip, yoksulluğu azalttığını ifade eden Babacan, OECD ülkeleri içerisinde Türkiye nin gelir dağılımını en hızlı düzelten ülke olduğunu söyledi. Türkiye nin cari açığı ve bunun bir sonucu olarak da özel sektörün yurt dışı borcunun dikkat edilmesi gereken hususlar olduğunu vurgulayan Babacan, özellikle üç yıllık dönemde cari açığı azaltmayı bir numaralı öncelik olarak belirlediklerini söyledi. Babacan, bunu kısa vadede mali disiplinle bütçe açığını düşük tutup tasarrufları artırarak, para politikasında iç tüketimi ve kredi hacmini yönlendirerek, makro ihtiyati tedbirlerle kredi kompozisyonu ve büyüme hızını üretimle olan bağlantısını güçlendirerek sağlamayı amaçladıklarını anlattı. Babacan, Türkiye de kredi hacmi tabii ki artsın ama ölçülü artsın, bu artış ağırlıklı olarak reel sektör yatırımlarıyla, üretimle ve ihracatla olsun. KOBİ kredileri artıyorsa problem yok, artsın. Üretimle, yatırımla ilgili artıyorsa sorun yok, artsın. Sanayicimize krediler artıyorsa bunun önü açık. Ama öte yandan tüketici kredilerine dikkat etmemiz gerekiyor. Türkiye de Tüketici Güven Endeksleri çok yüksek. Halkımız geleceğine güveniyor. Bankalarda geleceğe güvendiği için kredi verme konusunda bir arzuya sahip ama kazanmadan harcamak, tüketmek hem hanehalkı için hem de ekonomimizin bütünü için son derece büyük riskleri beraberinde getirebiliyor. Üretmeden tüketmek ülkeleri felakete götürebilir diye konuştu. Babacan, Türkiye nin en önemli yapısal sorunlarından birinin enerji olduğunu vurgulayarak, enerjide dışa bağımlılığın cari açığı olumsuz etkilediğini, bu nedenle yerli ve yenilenebilir enerjiye dayalı bir strateji ile daha fazla tasarrufa ihtiyaç olduğunu dile getirdi. Babacan, bu konuda ilgili tüm kurumların yoğun bir çalışma içinde olduğunu ve yeni bir enerji verimlilik strateji belgesi açıklandığını belirtti. EKONOMİK FORUM 43i
59 SEKTÖR ÇÖZÜM ÖNERILERINI SUNDU TOBB 7. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası nda, oluşturulan komisyonlarca 59 ayrı sektörün sorun ve çözüm önerileri hükümete sunuldu. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) 7. Türkiye Sektörel Ekonomi Şurası nda, TOBB bünyesinde çalışan Sektör Meclisleri, sorunlarına çözüm olacak reform taleplerini Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ile Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz a, hükümetin gündemine sokmaları için teslim etti. İş dünyasının sektör bazında hükümete ve kamuoyuna açıkladığı öneriler şöyle: Türkiye Ambalaj Meclisi: Ahşap, kâğıt, karton, alüminyum, çelik ve plastik esaslı ambalaj malzemelerinin üretiminde kullanılan hammaddeleri üreten işletmeler desteklenmeli. Türkiye Bankacılık ve Finans Meclisi: BSMV, KKDF gibi dolaylı vergiler düşürülmeli veya kaldırılmalı, zorunlu karşılıklar için piyasa faiz oranları/enflasyon oranı düzeyinde faiz ödenmeli. Türkiye Bilgisayar ve İletişim Teknolojileri Meclisi: Taksit sınırlandırması, küçük mağazaların durumunu düzeltecek şekilde revize edilmeli. 44 EKONOMİK FORUM
Türkiye Doğal Gaz Meclisi: Büyük yatırımlarda üçüncü tarafların erişimine engel olmamak şartıyla, finansman, teknik ve ticari ihtiyaçlar için her tesise münhasıran, gereken kapasite muafiyeti verilmesine yönelik düzenleme yapılmalı. Türkiye Döküm Sanayii Meclisi: Döküm sektörü girdi sağladığı sektörler gibi teşvik kapsamına alınmalıdır. Türkiye Eğitim Meclisi: Dershanelerin dönüşümü gönüllü olmalı, cazip alternatifler sunularak pilot uygulamalarla kendiliğinden geçiş sağlanmalı, teşvikler uygulanabilir olmalı ve mevcut kurumları da kapsamalıdır. Türkiye Enerji Meclisi: Enerji fonu kaldırılmalı, bu pay ve vergiler, tahsil edilmesini müteakip ilgili kuruluşlara ödenmelidir. Türkiye Fuarcılık Meclisi: Kamu-özel sektör işbirliği içerisinde, fuarlarda yabancı ziyaretçilerin artırılmasına yönelik tanıtım mecrası, kaynak ve görev tahsisi konularında çalışma yapılmalı. Türkiye Gıda Sanayii Meclisi: Gıda denetim sistemi yalnızca nihai ürüne odaklanmamalı, üretim süreci ve tesis etkin bir biçimde denetlenmeli. Türkiye Bilgisayar Yazılım Meclisi: Ulusal yazılım endüstrisi ürünleri de ekonomik ürün/mal olarak kabul edilerek haksız rekabetin önüne geçilmeli. Türkiye Cam ve Cam Ürünleri Sanayii Meclisi: Revize standart yürürlüğe konulmalı. Türkiye Çimento ve Çimento Ürünleri Meclisi: Hammadde ruhsat güvenliği izinlerinin daha önce olduğu gibi ilgili kurumlarca verilmeli. Türkiye Dayanıklı Tüketim Malları Meclisi: Enerji verimliliği yüksek ürünlerde vergi indirimi ve AB ülkelerindekilere benzer teşvikler uygulanmalı. Türkiye Demir Ve Demir Dışı Metaller Meclisi: Başta TRT payı olmak üzere, elektrik üzerindeki her türlü fon kaldırılmalı. Türkiye Denizcilik Meclisi: Yerli tersanelerin, devletleri tarafından desteklenen yabancı tersaneler karşısındaki kamu alımlarına ilişkin dezavantajları ortadan kaldırılmalı. Türkiye Deri Ve Deri Ürünleri Sanayii Meclisi: Çevre maliyetleri ile deri firmalarının atık su arıtım ve geri kazanım sistemlerinin getirdiği mali yük azaltılmalı. Türkiye Girişim Sermayesi Meclisi: TÜBİTAK 1513 Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programı nın kamu üniversitelerinin işlevini artırmak için, TBMM deki Patent Kanun Tasarısı nın yürürlüğe girmesi temin edilmeli. Türkiye Hayvancılık Meclisi: Özerk, kendi fonunu sağlayabilen, yetiştirici, tüketici, kamu, sanayici, perakendeci ve STK ların söz sahibi olduğu, politikalar üretip uygulayabilen bir kurum oluşturulmalı. Türkiye İçecek Sanayii Meclisi: Sanayi tipi ürün çeşidi ve verimliliği arttırılmalı, arz-talep dengesini gözetecek hammadde üretimi planlanmalı. Türkiye İklimlendirme Meclisi: Kamu alımlarında ürünlerin yurtiçinde üretimlerinin yapılıp yapılmadığı araştırılarak üretilen ürünlerin yurtiçinden tedariki teşvik edilmeli. Türkiye İlaç Sanayii Meclisi: Türkiye de üretilmesi mümkün olan ilaçlar süratle ruhsatlandırılmalı, geri ödemesi hızlı bir şe- EKONOMİK FORUM 45i
kilde yapılmalı ve kamu alımlarında öncelikli olarak tercih edilmesi sağlanmalı. Türkiye Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Sanayii Meclisi: Özel sektörün plantasyon ormanı işine girebilmesi için gerekli hukuki alt yapı oluşturulmalı ve teşvik edilmeli. Türkiye Karayolu Yolcu Taşımacılığı Meclisi: Akaryakıtta ve bilette uygulanan ÖTV ve KDV oranı indirilmeli ya da %50 oranında iade sağlanmalı. Türkiye Kimya Sanayii Meclisi: Kimyasal girdilerin üretileceği, yatırım büyüklüğü 50 milyon doların üzerinde olan entegre tesislerin kurulması için yatırımcılara gerekli ek teşvikler proje bazında tetkik edilerek verilmeli. Türkiye Konfeksiyon ve Hazır Giyim Meclisi: Kumaşlara uygulanan korunma önlemleri sona erdirilmeli, yurtiçinde iplik ve kumaş üreticileri desteklenmeli. Türkiye Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Sanayii Meclisi: Taklitçilik suçu şikâyete bağlı olmaktan çıkartılarak kolluk kuvvetlerinin re sen müdahalesine imkân tanınmalı, sahte ve taklit olduğu kanıtlanan ürünlerin imha edilmeleri sağlanmalı. Türkiye Kuyumculuk Meclisi: Kıymetli taş ithalinde ÖTV tamamen kaldırılmalı. Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli Müteahhitlik Meclisi: Standartlar oluşturularak mevzuat hükmüne bağlanmalı, hazırlanacak mevzuatta yapı müteahhitliği yapacak gerçek ve tüzel kişilerin bünyelerinde en az lisans seviyesinde bir inşaat mühendisi, mimar veya teknik öğretmenlik eğitimi almış personel bulundurması şartı getirilmeli, ayrıca belirli sermaye kriterine yer verilmeli. Türkiye Madencilik Meclisi: Madencilik faaliyetleri 2012/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi kapsamasındaki uygulamalardan muaf tutularak, mevcut mevzuata işlerlik kazandırılmalıdır. Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi: Sektör için teşvikler bölge farkı gözetmeksizin uygulanmalıdır. Türkiye Medikal Meclisi: Yerli malı satın alan hastaneleri teşvik etmek amacıyla, her yıl satın aldığı yerli malı bedelinin yüzde 15 i oranında risturn (iade) katkısı sağlanmalıdır. Türkiye Medya ve İletişim Meclisi: TOBB Türkiye Medya ve İletişim Meclisi, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ve Gazeteciler Sendikası yla yerel gazetelerin temsilcilerine danışılarak, mesleğin nitelik ve niceliğini etkileyen yeni gelişmeler de değerlendirilerek öneriler geliştirilmeli ve mevzuat çalışması yapılmalı. Türkiye Mobilya Ürünleri Meclisi: Özel ormancılık ve endüstriyel ağaç üretimine izin verilerek odun üretiminde dışa bağımlılık azaltılmalı. Türkiye Müteahhitlik Hizmetleri Meclisi: Libya işveren kuruluşlarının teminat mektuplarını nakde çevirmemesi için temaslar yapılmalı. Türkiye Orman Ürünleri Meclisi: Satış fiyatlarının Avrupa ve diğer ülkelerdeki orman emvali fiyatlarıyla rekabet edecek seviyeye gelebilmesi için, maliyeti en fazla etkileyen ana unsur olan tevzii masraflarında düzenleme yapılmalı. Türkiye Otomotiv Sanayii Meclisi: Araçlarda vergi hadleri dengeli hale getirilmeli. 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliği nin 6 ncımaddesinin 8 inci bendinde yapılan K belgelerinin tanımına öz mal olmayan araçlar eklenmeli, diğer sorunlar için mevzuat çalışması olmalı. Türkiye Otomotiv Yan Sanayii Meclisi: OSB lerdeki inşaat, altyapı (yol, su, elektrik, haberleşme, arıtma gibi) harcamalarına KDV istisnası tanınmalı. 46 EKONOMİK FORUM
Türkiye Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) Meclisi: Enerji Strateji Belgesi nde LPG sektörüyle ilgili stratejilere yer verilmeli. Türkiye Sigorta Eksperleri Meclisi: Sigortacılık Kanunu na; ekspertiz ücretinin miktarının, sigorta eksperi ile kendisini tayin eden taraf arasında serbestçe kararlaştırılmasına ilişkin hüküm eklenmeli. Mevcut poliçedeki teminatları içeren bir başka poliçe ibraz edilmesi durumunda, eski poliçenin gün esasından iptal edilmesine ilişkin düzenleme yapılmalı. Türkiye Sivil Havacılık Meclisi: KDV oranı %8 e indirilmeli. Türkiye Özel Güvenlik Hizmetleri Meclisi: Avrupa standartlarına uygun olarak 5188 sayılı Kanun un 21 inci maddesi yeniden ve tüm tarafları kapsayacak şekilde düzenlenmelidir. Türkiye Patent ve Marka Vekilleri Meclisi: TBMM Genel Kurulu ndaki tasarı geri çekilmeli, yerine sınai hakları düzenleyen yeni bir kanun metni, tarafların görüşleri alınarak hazırlanmalı. Türkiye Perakendecilik Meclisi: İnternetten yapılan satışlarda denetim ve yaptırım sistemleri geliştirilmeli, yerel pazarlarda yazarkasa uygulaması hayata geçirilmeli, ürünler arası taksit farkı kaldırılmalı. Türkiye Petrol ve Petrol Ürünleri Meclisi: Akaryakıtlar üzerinden alınan çok yüksek oranlı vergiler zamana yayılı olarak düşürülmeli, akaryakıt sektöründe faaliyet gösterecek dağıtıcılara yönelik lisans kriterleri yükseltilmeli. Türkiye Sağlık Kurumları Meclisi: Sağlıkta uygulanan teminat paketinin kapsamı daraltılmalı, Tamamlayıcı Sağlık Sigortası hayata geçirilmeli, fark ücret sınırı tamamen kaldırılmalı. Türkiye Savunma Sanayii Meclisi: Savunma ve havacılık sanayiine özel, devletten devlete satış ile rakiplerin finansman paketlerindeki asgari şartları sağlayan bir kredi sistemi kurulmalı. Türkiye Seramik ve Refrakter Sanayii Meclisi: Hammadde kaynaklarının işletilmesini engelleyen ve/veya kısıtlayan Mahalli İl Çevre Kurullarının çelişkili hükümleri ortadan kaldırılmalı. Türkiye Serbest Bölgeler Meclisi: Serbest bölgelere yapılan mal teslimleri ve hizmetler KDV, ÖTV ve ÖİV den muaf tutulmalı. Türkiye Sermaye Piyasası Meclisi: Özellikle KOBİ lerin halka arz sürecine KOSGEB gibi kuruluşlarca sağlanan teşvikler artırılmalı, bu teşviklerin kullanım prosedürleri kolaylaştırılmalı. Türkiye Seyahat Acenteleri ve Rehberler Meclisi: Kanunda tur operatörlüğü yapacak işletmelerin yaptığı işin kapasitesine göre sigorta-teminat gibi konularda mevzuat çalışması yapılmalı. Türkiye Tarım Meclisi: Tarımda kullanılan mazotta ÖTV kaldırılmalı, tarımsal üretimde yenilenebilir enerjinin kullanımı teşvik edilmeli. Türkiye Teknik Müşavirlik Meclisi: Teknik Müşavirlik hizmet bedelleri, tasarım dâhil, yatırım bütçelerinde gerçek inşaat maliyetlerinin yüzde 6 sı ila yüzde 10 u arasında hesaplanarak yer almalı. Türkiye Tekstil Sanayii Meclisi: Ekonomi Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı birlikte çalışarak, ayniyat tespiti uygulama esasları ivedilikle hazırlanarak yürürlüğe konulmalı. Türkiye Telekomünikasyon Meclisi: BTK, mevcut yeraltı kanal ve gözleri, tüm işletmecilerce makul kira bedeliyle kullandıracak fiyat ve şartları sağlamalı. Türkiye Toprak Sanayii Ürünleri Meclisi: PGD Sistemi ne her türlü yapı malzemesi üreticisi dâhil edilmeli. Yapı malzemeleri üreticileri etkin olarak denetlenmeli. Türkiye Turizm Meclisi: Turizm İşletme Belgesi veren Kültür ve Turizm Bakanlığı haksız rekabeti ortadan kaldıracak mevzuat çalışması yapmalı. Türkiye Ulaştırma ve Lojistik Meclisi: Lojistik köyler için hazırlanacak mevzuat Master Planı nı temel almalı ve İspanya örneğindeki gibi geri dönüşü olmayan verimsiz yatırımlar önlenmeli. Türkiye Yükseköğretim Meclisi: Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK burslarıyla yurt dışında doktora yapanların vakıf üniversitelerinde de görev alabilmeleri için gerekli mevzuat çalışması yapılmalı. EKONOMİK FORUM 47i