Yeminli Mali Müşavirlik & Denetim & Danışmanlık No: 2010/46 Tarih: 23.11.2010 Acıbadem Cd. Çamlıca Apt. No.77 K.4 34718 Acıbadem-Kadıköy/ISTANBUL Tel :0.216.340 00 86 Fax :0.216.340 00 87 E-posta: info@erkymm.com Konu: 15 Kasım 2010 tarihinde Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin açıklamalar yapılmıştır. Söz konusu düzenlemelere ilişkin kamuoyuna sunulmuş bir kanun tasarısı bulunmamakla birlikte, ilgili Bakanların açıklamalarında kullandığı sunum göz önüne alındığı takdirde genel hatları ile aşağıdaki yer alan düzenlemelerden söz etmek mümkün görünmektedir. KAPSAMA GİREN İDARELER Maliye Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, İl Özel İdareleri ve Belediyeler, Büyükşehir Belediyeleri Su ve Kanalizasyon İdareleri, TEDAŞ YURT- KUR TRT KOSGEB TOBB ve TOBB a bağlı odalar OSB KAPSAMA GİREN ALACAKLAR Vergiler ve vergi cezaları Gümrük vergileri ve idari para cezaları Sosyal güvenlik primleri ve idari para cezaları İl özel idarelerinin çeşitli harç ve katılma payı gibi bazı alacakları Belediyelerin vergi, tarifeden doğan ücret ve su alacakları Büyükşehir belediyelerinin su ve atık su alacakları TEDAŞ ın elektrik alacakları YURT-KUR un öğrenim kredisi alacakları TRT nin elektrik payı ve bandrol ücretlerinden kaynaklı alacakları KOSGEB in desteklerden kaynaklanan alacakları TOBB un ve bağlı odalarının oda aidatı alacakları OSB nin elektrik, su dogal gaz alacakları ile yönetim aidatları alacakları 1 S ayfa
KAPSAMA GİREN ALACAKLARIN DÖNEMİ (I) Vergiler ve gümrük vergileri açısından; 31.07.2010 tarihinden önceki dönemler, Beyana dayanan vergilerde 31.07.2010 tarihine kadar verilmesi gereken beyannameler, 2010 yılına ilişkin 31.07.2010 tarihinden önce tahakkuk eden emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, motorlu taşıtlar vergisi KAPSAMA GİREN ALACAKLARIN DÖNEMİ (II) Sosyal güvenlik primleri açısından; Haziran 2010 ve önceki aylara ait; İşveren ve sigortalılara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, İsteğe bağlı sigortalılar ve topluluk sigortalılarına ilişkin primler, Yaşlılık, emekli aylığı veya malullük aylığı bağlandıktan sonra sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikteki kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların aylığından kesilmesi veya kendisince ödenmesi gereken sosyal güvenlik destek primi, Sosyal Güvenlik Kurumunca takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı, 30/6/2010 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi, 31.7.2010 tarihine kadar işlenen fiillere ilişkin idari para cezaları, KAPSAMA GİREN ALACAKLARIN DÖNEMİ (III) Elektrik, su alacakları açısından; 31.07.2010 tarihinden önce ödenmesi gerekenler TOBB ve bağlı odaların aidatları açısından; Hazırlanan tasarının yürürlüğe girmesinden önce ödenmesi gereken aidatlar Diğer alacaklar açısından; 31.07.2010 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ödenmemiş olanlar. TASARI İLE GETİRİLEN İMKANLAR Kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılması İhtilaflı alacakların ihtilafına son verilerek tahsilatının hızlandırılması Kanundan önce başlamış inceleme ve tarhiyat işlemlerinin tamamlanması sonucunda tarh edilecek vergiler için de Kanundan yararlanma imkanı Matrah ve vergi artırımı Stok beyanı ve kayıtların düzeltilmesi Yapılandırılan alacakların taksitle ödenmesi Vergi borçlarının kredi kartıyla da ödenebilmesi Süresinde ödenemeyen taksitlerin belli şartlarla ödenmesine izin verilmesi Varlık Barışı Kanunu kapsamında bildirim ve beyanda bulunmakla birlikte çeşitli nedenlerle Kanunun sağladığı imkanlardan yararlanamayanlara ilave bir hak tanınmaktadır. KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR Kesinleşmiş Kamu Alacaklarında; 2 S ayfa
Alacak asıllarının tamamı, SGK tarafından uygulanan idari para cezalarının % 50 si, Alacak aslına bağlı olmayan cezaların % 50 si, Gecikme faizi, gecikme zammı ve gecikme cezası yerine güncelleme oranı (TEFE/ÜFE), esas alınarak belirlenecek tutar, ödenecektir. Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların tamamının, Para cezalarının kalan % 50 sinin, Gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer i alacakların tamamının, tahsilinden vazgeçilecektir. TEDAŞ, TRT, KOSGEB ve OSB alacaklarında da aynı kurallar uygulanacaktır. İHTİLAFLI ALACAKLAR İhtilaflı Kamu Alacaklarında; İhtilafın bulunduğu safhaya göre; Alacak asıllarının % 50 si veya % 20 si, Asla bağlı olmayan cezaların %25 i veya %10 u, Gecikme faizi ve gecikme zammı yerine güncelleme oranı (TEFE/ÜFE), esas alınarak hesaplanacak tutar, ödenecektir. Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı ile gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi, faiz gibi fer i alacaklardan vazgeçilecektir. SGK nın prim alacak asıllarında ise herhangi bir indirim yapılmayacak, idari para cezalarının % 25 i ile gecikme zammı ve gecikme cezası yerine güncelleme oranı (TEFE/ÜFE), esas alınarak belirlenecek tutar ödenecektir. İnceleme ve tarhiyat safhasındaki alacaklarda başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecektir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra; Tarh edilen verginin % 50 si, Gecikme faizi yerine güncelleme oranı (TEFE/ÜFE), esas alınarak hesaplanacak tutar, ödenecek, kalan alacak asılları ve vergi cezaları ile gecikme faizi gibi fer i alacaklardan vazgeçilecektir. İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASINDAKİ ALACAKLAR Pişmanlıkla veya kendiliğinden beyanname veren mükelleflerin, tahakkuk eden; Vergilerin tamamını, Pişmanlık zammı, gecikme faizi yerine güncelleme oranı (TEFE/ÜFE), esas alınarak hesaplanacak tutarı, ödemeleri halinde vergi cezalarının, pişmanlık zammının, gecikme faizinin tahsilinden vazgeçilecektir. Gümrük vergileri için de aynı esaslar öngörülmüştür. Emlak vergisi bildirimini süresinde vermemiş olan mükelleflere bildirimde bulunma imkanı verilmekte, Vergilerin tamamı, Gecikme faizi yerine güncelleme oranı (TEFE/ÜFE), esas alınarak hesaplanacak tutarın, ödenmesi şartıyla, bu vergiye bağlı gecikme faizi ve vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilmektedir. 3 S ayfa
PİŞMANLIK BEYANLARI MATRAH ve VERGİ ARTIRIMI 1 Mükelleflerin 2006 ile 2009 yıllarında beyan ettikleri; Gelir Vergisi Kurumlar Vergisi Gelir Stopaj Vergisi Katma Değer Vergisi matrahlarını/vergilerini Kanunda öngörülen oranlarda artırmaları ve belli bir oranda vergi ödemeleri koşuluna bağlı olarak bu vergi türlerinden inceleme ve tarhiyata muhatap olmamaları yönünde düzenleme yapılmaktadır. Gelir Vergisi Yıl Matrah Artış Oranı (%) Asgari Matrah Artış Tutarı Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) (TL) 2006 30 10.000 20 2007 25 12.000 20 2008 20 15.000 20 2009 15 20.000 20 Kurumlar Vergisi Asgari Matrah Matrah Artış Artırılan Matrah Üzerinden Artış Tutarı Yıl Oranı (%) Ödenecek Vergi Oranı (%) (TL) 2006 30 30.000 20 2007 25 36.000 20 2008 20 45.000 20 2009 15 60.000 20 Gelir Vergisi Stopajı Yıllık Beyan Edilen Gayrisafi Ücret Tutarı Üzerinden Artırılacak Yıl Vergi Oranı (%) 2006 5 2007 4 2008 3 2009 2 Katma Değer Vergisi Yıllık Hesaplanan KDV Tutarı Üzerinden Artırılacak Vergi Oranı Yıl (%) 2006 3 2007 2,5 2008 2 2009 1,5 STOK BEYANI VE VARLIK BARIŞI 1 Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşan gelir vergisi mükellefleri için vergilendirmeye esas alınacak matrah, ilgili yıllar için belirlenmiş tutarın 1/5 i basit usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri için 1/10 u olarak dikkate alınır. Vergisini tam olarak ödeyen mükellefler için vergi oranı %15 olarak uygulanır. Vergisini tam ve gününde ödeyen mükellefler için vergi oranı %15 olarak uygulanır. 4 S ayfa
İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan malları kayda alma, Kayıtlarda mevcut olduğu halde işletmede yer almayan mallar ile kasa mevcutları için düzeltme işlemleri yapma, imkanı getirilmektedir. Mükelleflerin beyan ettikleri bu değerler üzerinden belirli bir oranda vergi ödemeleri halinde herhangi bir vergi ve ceza uygulanmayacağına ilişkin düzenleme yapılarak işletme kayıtlarının gerçek duruma uygun hale getirilmesi sağlanmaktadır. Yurt dışında bulunan varlıklarını süresi içinde Türkiye'ye getiremeyenler ile süresi içinde sermaye artırımında bulunmayanlara ve tarh edilen vergileri vadesinde ödemeyenlere Varlık Barışından yararlanabilmeleri için ilave süre verilmektedir. Fiil İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia ve demirbaşın kayda alınması İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan kıymetli maden ve ziynet eşyasının kayda alınması İşletmede mevcut olmadığı halde kayıtlarda yer alan emtia ve demirbaşın düzeltilmesi Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan kasa mevcudunun düzeltilmesi Hesaplanacak Vergi Genel oran tabi emtia ve demirbaş için %10, indirimli orana tabi emtia ve demirbaş için tabi olduğu oranın yarısı oranında vergi ödenir. Beyan edilen değerin %2,5'i oranında vergi ödenir. Her türlü vergisel yükümlülüğün yerine getirilmesi gerekmektedir. Düzeltilen tutarın %10'u oranında vergi ödenir. KANUNDAN YARARLANMA ŞARTLARI Yazılı başvuru Açılan davalardan vazgeçilmesi Ödemelerin süresinde yapılması Taksit ödeme süresince cari dönem vergi ve prim ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmesi Başvuruların Kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar yapılması öngörülmüştür. Ödemeler peşin yapılabileceği gibi, taksitle de yapılabilecektir. Genel olarak 18 taksitte 36 ayda ödeme imkanı verilmiştir. Ancak daha kısa sürede ödeme seçeneği de bulunmaktadır. Vergi borçlarının kredi kartına taksit olarak yansıtılması suretiyle ödenmesine imkan verilmektedir. Ödemelere; Sosyal Güvenlik Kurumu alacakları için Kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen dördüncü aydan, Diğer Kurumların alacakları içinse Kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen üçüncü aydan itibaren başlanılacaktır. Peşin ödemlerde ödenecek tutarda bir artırım yapılmayacak, taksitle ödemelerde ise taksitler ödeme süresine bağlı olarak belli bir katsayıda artırılarak tahsil edilecektir. 6 taksitte 12 ayda yapılacak ödemelerde 1,05 9 taksitte 18 ayda yapılacak ödemelerde 1,07 12 taksitte 24 ayda yapılacak ödemelerde 1,10 18 taksitte 36 ayda yapılacak ödemelerde 1,15 katsayısı esas alınacaktır. TAKSİT SAYISI VE ÖDEME SÜRESİ SÜRESİNDE ÖDENMEYEN TAKSİTLER Bir takvim yılında en fazla 2 taksitin süresinde ödenmemesine izin verilmektedir. Süresinde ödenmeyen taksit, son taksidi izleyen ayın sonuna kadar ödenebilecektir. 5 S ayfa
Ancak ödenmeyen taksit gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir. Kanundan yararlanmanın bir diğer şartı, cari dönem vergi ve prim ödeme yükümlülüklerinin gününde yerine getirilmesidir. Cari yükümlülükler açısından da 1 takvim yılında en fazla 2 defa ihlal hakkı verilmektedir. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER Alacaklı Kurumlar itibarıyla bazı küçük alacakların tahsilinden vazgeçilmektedir. 2008 yılında YURT-KUR un öğrencilerden olan alacaklarına ilişkin yayımlanmış yapılandırma yasası da belirli şartlar dahilinde ihya edilmektedir. 2008 yılında SGK nın alacaklarına ilişkin yayımlanmış yapılandırma yasası belirli şartlar dahilinde ihya edilmektedir. Sigortalılık süreleri durdurulan kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılar ile çiftçilere, durdurulan sigortalılık sürelerine ait borçlarını, prim borcu bulunan sigortalılar gibi ödeme imkanı sağlanmaktadır. Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılar ile çiftçilerin borçlarını yapılandırmaları halinde, yapılandırılan borçlarının ilk taksitini ödemelerinden sonra, hak sahipleri de dahil genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlatılmaktadır. 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında almakta oldukları aylıkları %50 fazlası ile geri alınması gerekenlerden, %50 fazlaya ilişkin tahsil edilmemiş tutarların tahsilinden vazgeçilmektedir. Saygılarımızla. ERK Yeminli Mali Müşavirlik & Denetim & Danışmanlık Mehmet ERKAN Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Ayrıntılı açıklamalar için bu sirkülerde yer alan ilgili mevzuata veya görüş için ERK YMM ye başvurulmasında yarar bulunmaktadır. 6 S ayfa