TÜRK HÜKÜMDARLARI TARİH MÜZESİ Hanife Meltem YILDIZ, Elif Simay ENGİN, Mervenur AYDEMİR, Fatma ÖZDEMİR, Zeynep ERDOĞAN Tasarım Belgesi BBY 370 Müzelerde Bilgi Yönetimi 27 Mart 2016
Öz Türk Hükümdarları Tarih Müzesi projesi kapsamında üçüncü aşama olarak tasarım belgesinin hazırlanması yer almaktadır. Bu aşamada oluşturulacak olan raporda müze sisteminin başlıca hedefleri ve hangi kullanıcı kitlesine yanıt vereceği belirtilecektir. Müze web sayfasının genel wireframe görüntüsü, tasarım, mimari özellikleri ve içerik haritasına yer verilecektir. Ayrıca müze nesnelerinin yer alacağı zorunlu ve opsiyonel alanların belirtilmesi, bu alanların örneklerle gösterilmesi de bu aşamada gerçekleştirilecektir. Müze sisteminin genel arayüzüne, oluşturulan içerik ve alanların kısaca anlatılarak açıklanmasına, proje planına ve güncellenmiş proje takvimine yer verilecektir. Kapsam Müze sistemi, genel olarak Türk tarihine yön veren hükümdarlar hakkında kullanıcılarını bilgilendirmeyi ve bu doğrultuda da kullanıcılarını eğitmeyi hedeflemektedir. Türk Tarihinde önemli yerlere sahip olan hükümdarların hayatlarını, askeri başarılarını, yaşadıkları dönemi ve dönemin özelliklerini ziyaretçilere sistemli bir şekilde sunmayı amaçlamaktadır.türk Hükümdarları Tarih Müzesinin hedef kitlesi; öğrenciler, öğretmenler, tarihçiler, tarih meraklıları ve genel ziyaretçilerdir. Portal kullanıcılarının her statüden insan olması nedeniyle her kullanıcının rahatlıkla, etkin bir şekilde bilgileri bulabileceği, bütün kullanıcıların beklentilerine yanıt vereceği bir sistem oluşturulması hedeflenmektedir. Müze portalında, öğrencilerin bilgi gereksinimlerini karşılamak; öğretmenler ve akademisyenlerin araştırmalarına
kaynaklık etmek; tarih meraklılarının ise genel kültürlerini arttırmak amacıyla gerekli bilgilere yer verilecektir. Bu bilgilerin sistemde sağlanmasıyla müze kullanıcılar için oluşturduğu hedeflerine ulaşmış olacaktır. Sitenin Mimari Tasarımı Müze web sitesi, www.omeka.net platformundan yararlanılarak oluşturulmaktadır. Müze platformunda her türden kullanıcının kolaylıkla kullanabileceği basit bir mimari tasarım vardır. Platformda müze adının yazılı olduğu logoya tıklayarak kullanıcılar her sayfadan ana sayfaya kolaylıkla ulaşabilmektedir. Logonun sağ tarafında bulunan arama motoru sayesinde kullanıcılar site içerisinde istedikleri verileri arayabilmekte ve sitenin içeriğine kolayca erişebilmektedir. Sitenin ana sayfasında kullanıcıların erişimine sunulan hizmetler ve sitede bulunan içerikler şunlardır: Browse items, browse collection, idari birimler, iletişim, duyurular, etkinlikler, hakkında, koleksiyon ve site haritasıdır. Sitenin ana sayfasında bulunan içerikleri anlatmak gerekirse Browse items bölümü; müze kullanıcılarının anahtar kelimeler ve veri girişinde oluşturulan etiketler yardımıyla bilgi ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlayan arama alanıdır. Browse collection bölümü; müze koleksiyonunun sınıflandırılması ve veri girişi yapılmış hükümdarlara ait bilgilere yer verilen alandır. İdari birimler bölümü; müze yöneticilerinin belirtilerek hiyerarşik bir düzende bu bölümlerin sıralanmasını içeren alandır. İletişim bölümü; müze kullanıcılarının herhangi bir konuda telefon görüşmeleri ya da e mail göndermeleri için müze yöneticileriyle iletişime geçmelerini sağlayan bilgileri ve müzenin adres bilgisini içermektedir.
Duyurular bölümü; müzenin yaptığı ya da yapacak olduğu faaliyetlerin kullanıcılara paylaşılması için oluşturulmuş olan bölümdür. Etkinlikler bölümü; müze yöneticileri tarafından önceden tarih uzmanlarıyla görüşülerek ayarlanmış olan konferansların belirlenmiş saatlerde müze platformundan kullanıcılara ulaştırılmasını sağlayan bölümdür. Hakkında bölümü; müzenin ne amaçla oluşturulduğunu ve kullanıcıların müze hakkında fikir edinmelerini sağlayan bölümdür. Koleksiyon bölümü; müze koleksiyonu hakkında bilgilere ve koleksiyon isimlerine yer verilen alandır. Site haritası bölümü; müze platformunun içerik bilgilerinin sıralandığı bölümdür. Tüm bu alanların bulunduğu menü çubuğunun altında kalan, ana sayfanın gövde bölümü ise üç bölüme ayrılmıştır. Bu bölümler öne çıkan ögeler, öne çıkan koleksiyon ve son eklenen ögelerden oluşmaktadır. MÜZE İÇERİK HARİTASI TÜRK HÜKÜMDARLARI TARİH MÜZESİ ANA SAYFA BROWSE ITEMS BROWSE COLLECTIONS HAKKINDA MİSYON İDARİ BİRİMLER YÖNETİCİ
1. İDARİ İŞLER 2. PROGRAMLAR 3. KÜRATORYAL İLETİŞİM ADRES DUYURULAR ETKİNLİKLER KOLEKSİYON 1. İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK HÜKÜMDARLARI 2. TÜRK İSLAM TARİHİ HÜKÜMDARLARI 3. OSMANLI DÖNEMİ TÜRK HÜKÜMDARLARI SİTE HARİTASI Müze ana sayfasının genel görüntüsü( wirefame) Şekil 1 de koleksiyon bölümüne ait genel görüntüsü( wirefame) ise Şekil 2 de olmak üzere aşağıda verilmiştir.
ŞEKİL 1: Müze Anasayfa Wirefame Görünümü
ŞEKİL 2 : Müze Koleksiyon Wirefame Görünümü
Üstveri Tasarımı Üstveri tanımlama alanları göz önüne alınarak müzede hükümdarların tanımlanması işlemlerinde zorunlu alanlar; başlık(title), konu(subject), tanımlama(description), gün(date), belirteç(identifier), kaynak(source); opsiyonel alanlar ise yazar(creator), yayıncı(publisher), biçim(format), dil(language) alanlarıdır. Veri tanımlanmasında bu bilgiler gözetilerek veri girişleri yapılacaktır. Başlık alanında hükümdarların isimlerine; konu alanında hükümdarların hangi dönemde yaşadıkları bilgisine ve anahtar kelimelere; tanımlama alanında hükümdarların hayatları, askeri başarıları, yaşadıkları dönem ve dönem özellikleri bilgilerine; gün alanında veri girişinin yapıldığı tarihe; belirteç alanında hükümdarların sıralanma bilgisine; kaynak alanında bilginin alındığı kaynaklara; yazar alanında hükümdarlara ait bilgilerin öğrenildiği kaynağa ait yazarın ismine; yayıncı alanında yararlanılan kaynağın hangi yayıncı tarafından yayımlandığı bilgisine; biçim alanında hükümdarlara ait resimlere; dil alanında bilgilerin hangi dilde verileceği bilgisine yer verilecektir. Müze koleksiyonuna Dublin Core alanları ile eklenen örnek aşağıda Şekil 3 te gösterilmiştir.
ŞEKİL 3: Dublin Core Koleksiyon Örneği
Arayüz Tasarımı Türk Hükümdarları Tarih Müzesi sitesinde browse items, browse collections, idari birimler, iletişim, duyurular, etkinlikler, hakkında, koleksiyon ve site haritası bölümleri bulunmaktadır. Hakkında Bölümü ŞEKİL 4 : Müze Bölümleri Müze hakkındaki bilgilerin ve müzenin misyonunun yer aldığı bölümdür. http://turkhukumdarlari.omeka.net/wwwturkhukumdarlaricom/hakkinda/misyon ŞEKİL 5: Müze Hakkında ve Misyon Bölümleri
Duyurular Bölümü Müzenin açılış, kapanış saatleri ve müze hakkında kullanıcılara iletilmesi gereken yeni bilgiler bu bölümde yer almaktadır. http://turkhukumdarlari.omeka.net/wwwturkhukumdarlaricom/duyurular ŞEKİL 6: Müze Duyurular Bölümü Etkinlik Bölümü Müzede verilecek olan konferanslarla ilgili bilgiler yer almaktadır. Konferansın verileceği tarih, yer, saat ve konferansı verecek olan konuşmacı bilgileri bu bölümde yer almaktadır.
http://turkhukumdarlari.omeka.net/wwwturkhukumdarlaricom/etkinlikler ŞEKİL 7: Müze Etkinlikler Bölümü İletişim Bölümü Müze ile ilgili irtibat ve adres bilgilerinin yer aldığı bölümdür. http://turkhukumdarlari.omeka.net/wwwturkhukumdarlaricom/iletisim ŞEKİL 8: Müze İletişim Bölümü
Koleksiyon Bölümü Müzede hangi koleksiyonun yer aldığı ve koleksiyonun kaç bölümden oluştuğu ile ilgili bilgiler bu bölümde yer almaktadır. http://turkhukumdarlari.omeka.net/wwwturkhukumdarlaricom/koleksiyon İdari Birimler Bölümü ŞEKİL 9: Müze koleksiyon Bölümü Müzede var olan yönetim birimlerinin hiyerarşik bir düzende yer aldığı bölümdür.
http://turkhukumdarlari.omeka.net/wwwturkhukumdarlaricom/idaribirimler ŞEKİL 10: Müze İdari Birimler Bölümü
Site Haritası Bölümü Kullanıcıların aranılan bilgilerin hangi başlıklar altında yer aldığını görmesi adına siteye ait alanlarının yer aldığı bölümdür. http://turkhukumdarlari.omeka.net/wwwturkhukumdarlaricom/siteharitasi ŞEKİL 11: Müze Site Haritası Bölümü
Browse Collection Bölümü Kullanıcıların koleksiyon aramalarında kullanacakları bölümdür. http://turkhukumdarlari.omeka.net/collections/browse ŞEKİL 12: Müze Browse Collections Bölümü Browse Items Bölümü Kullanıcıların anahtar kelimeler ve veri girişinde oluşturulan etiketler yardımıyla bilgi ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlayan arama alanıdır.
http://turkhukumdarlari.omeka.net/items/browse ŞEKİL 13: Müze Browse Items Bölümü
Proje Planı ve Uygulama Takvimi