1 OCAK - 30 EYLÜL 2013 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT ÖZET FİNANSAL TABLOLAR
1 OCAK 30 EYLÜL 2013 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT ÖZET FİNANSAL TABLOLAR VE SEÇİLMİŞ AÇIKLAYICI NOTLAR İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZET BİLANÇOLAR... 1-2 ÖZET KAPSAMLI KAR VE ZARAR TABLOLARI... 3 ÖZET ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI... 4 ÖZET NAKİT AKIŞI TABLOLARI... 5 1 OCAK 30 EYLÜL 2013 ARA HESAP DÖNEMİNE AİT SEÇİLMİŞ AÇIKLAYICI NOTLAR... 6-41 NOT 1 ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU... 6 NOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR... 6-12 NOT 3 FİNANSAL BORÇLAR... 13 NOT 4 TİCARİ ALACAKLAR... 14 NOT 5 STOKLAR...... 15 NOT 6 MADDİ DURAN VARLIKLAR... 16-18 NOT 7 KARŞILIKLAR, TAAHHÜTLER, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER... 18-20 NOT 8 ÖZKAYNAKLAR... 21 NOT 9 HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ... 22 NOT 10 NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER... 23 NOT 11 FİNANSAL GELİRLER... 24 NOT 12 FİNANSAL GİDERLER... 24 NOT 13 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ...... 24-27 NOT 14 HİSSE BAŞINA KAZANÇ... 27 NOT 15 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI... 28-34 NOT 16 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ... 34-41 NOT 17 BİLANÇO TARİHİNDEN SONRAKİ OLAYLAR... 42
30 EYLÜL 2013 VE 31 ARALIK 2012 TARİHLERİ İTİBARİYLE ÖZET BİLANÇOLAR (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak gösterilmiştir.) VARLIKLAR Yeniden Düzenlenmiş (Not 2) 30 Eylül 31 Aralık Notlar 2013 2012 Dönen Varlıklar 1.712.461.286 1.434.632.816 Nakit ve Nakit Benzerleri 123.333.610 104.098.437 Ticari Alacaklar - İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 15 207.850.205 156.539.059 - İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 4 839.972.731 736.906.502 Diğer Alacaklar - İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 46.674.029 12.034.439 Türev Araçlar 772.689 - Stoklar 5 352.541.438 304.734.602 Peşin Ödenmiş Giderler 23.711.948 22.932.399 Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar 13 32.989.153 33.878.080 Diğer Dönen Varlıklar 84.615.483 63.509.298 Duran Varlıklar 541.355.061 545.617.000 Finansal Yatırımlar 345.685 345.685 Maddi Duran Varlıklar 6 517.500.163 531.253.180 Maddi Olmayan Duran Varlıklar - Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 197.709 510.782 Ertelenmiş Vergi Varlığı 13 23.235.785 13.409.602 Diğer Duran Varlıklar 75.719 97.751 TOPLAM VARLIKLAR 2.253.816.347 1.980.249.816 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. 1
30 EYLÜL 2013 VE 31 ARALIK 2012 TARİHLERİ İTİBARİYLE ÖZET BİLANÇOLAR (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak gösterilmiştir.) KAYNAKLAR Yeniden Düzenlenmiş (Not 2) 30 Eylül 31 Aralık Notlar 2013 2012 Kısa Vadeli Yükümlülükler 731.754.915 665.980.368 Kısa Vadeli Borçlanmalar - İlişkili Taraflara Finansal Borçlar 15 20.090.000 143.630.382 - İlişkili Olmayan Taraflara Finansal Borçlar 3 118.800.709 7.920.952 Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları 3 15.476.077 15.476.077 Ticari Borçlar - İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 15 43.465.165 49.352.907 - İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 279.563.017 285.414.733 Diğer Borçlar - İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 23.899.603 24.790.660 Ertelenmiş Gelirler 7.508.629 5.649.126 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 13 59.133.655 41.801.783 Kısa Vadeli Karşılılar - Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Kısa Vadeli Karşılıklar 24.758.904 26.395.208 - Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar 7 125.875.755 53.134.790 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 13.183.401 12.413.750 Uzun Vadeli Yükümlülükler 135.356.883 131.014.447 Uzun Vadeli Borçlanmalar - İlişkili Olmayan Taraflara Finansal Borçlar 3 25.623.115 33.361.154 Ertelenmiş Gelirler 31.002.037 27.405.772 Uzun Vadeli Karşılılar - Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Diğer Uzun Vadeli Karşılıklar 55.984.131 48.860.445 - Diğer Uzun Vadeli Karşılıklar 7 22.747.600 21.387.076 ÖZKAYNAKLAR 1.386.704.549 1.183.255.001 Ödenmiş Sermaye 8 42.000.000 42.000.000 Sermaye Düzeltme Farkları 8 150.427.940 150.427.940 Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler - Çalısanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Aktüeryal Kayıp / Kazanç Fonu 2 (10.927.840) (10.927.840) Paylara İlişkin Primler/İskontolar 102.458 102.458 Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 43.026.458 43.026.458 Geçmiş Yıllar Karları 2 958.625.985 803.674.671 Net Dönem Karı 2 203.449.548 154.951.314 TOPLAM KAYNAKLAR 2.253.816.347 1.980.249.816 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. 2
30 EYLÜL 2013 VE 2012 TARİHİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT ÖZET KAPSAMLI KAR VE ZARAR TABLOLARI (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak gösterilmiştir.) 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül KAR VEYA ZARAR KISMI Notlar 2013 2013 2012 2012 Hasılat 9 2.629.314.032 1.015.247.012 2.384.959.758 836.717.427 Satışların Maliyeti (-) 9 (1.994.911.639) (773.033.659) (1.790.305.536) (633.263.470) BRÜT KAR 634.402.393 242.213.353 594.654.222 203.453.957 Pazarlama Giderleri (-) 10 (310.881.752) (103.983.148) (284.329.786) (89.719.462) Genel Yönetim Giderleri (-) 10 (148.392.943) (47.286.943) (145.641.727) (50.526.063) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 10 (18.314.112) (6.645.633) (14.237.963) (4.743.060) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 60.630.252 24.160.549 49.173.237 16.739.367 Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) (2.010.341) (1.368.788) (527.661) (140.420) ESAS FAALİYET KARI 215.433.497 107.089.390 199.090.322 75.064.319 Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 3.171.705 68.384 - - Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) - - (481.226) (86.157) FİNANSMAN GİDERİ VE GELİRİ ÖNCESİ FAALİYET KARI 218.605.202 107.157.774 198.609.096 74.978.162 Finansman Gelirleri 11 122.167.421 43.840.109 48.205.245 4.324.641 Finansman Giderler (-) 12 (88.008.707) (18.640.875) (111.584.043) (14.666.844) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ KARI 252.763.916 132.357.008 135.230.298 64.635.959 Dönem Vergi Gideri (-) 13 (59.133.655) (26.291.060) (33.609.518) (12.867.777) Ertelenmiş Vergi Geliri 13 9.819.287 499.845 10.276.639 1.588.029 SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KARI 203.449.548 106.565.793 111.897.419 53.356.211 Diğer Kapsamlı Gelir - - - - TOPLAM KAPSAMLI GELİR 203.449.548 106.565.793 111.897.419 53.356.211 1 TL'lik Hisse Başına Kazanç 14 4,84 2,54 2,66 1,27 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. 3
30 EYLÜL 2013 VE 2012 TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT ÖZET ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOLARI Kar veya Zararda Yeniden S ınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler Birikmiş Karlar Paylara Kardan Çalısanlara Sağlanan Sermaye İlişkin Ayrılan Faydalara İlişkin Geçmiş Ödenmiş Düzeltme Primler/ Kısıtlanmış Aktüeryal Kayıp/ Yıllar Net Toplam Not S ermaye Farkları İskontolar Yedekler Kazanç Fonu Karları Dönem Karı Özkaynaklar 31 Aralık 2011 itibariyle bakiyeler önceden raporlanan 42.000.000 150.427.940 102.458 43.026.458-566.348.755 231.932.600 1.033.838.211 Muhasebe politikalarında değişikliğe ilişkin düzeltmeler 2 - - - - (5.393.316) 2.497.954 2.895.362-1 Ocak 2012 itibariyle bakiyeler yeniden düzenlenen 42.000.000 150.427.940 102.458 43.026.458 (5.393.316) 568.846.709 234.827.962 1.033.838.211 Geçmiş yıllar karlarına transfer - - - - - 234.827.962 (234.827.962) - Toplam kapsamlı gelir - - - - - - 111.897.419 111.897.419 30 Eylül 2012 itibariyle bakiyeler 42.000.000 150.427.940 102.458 43.026.458 (5.393.316) 803.674.671 111.897.419 1.145.735.630 31 Aralık 2012 itibariyle bakiyeler önceden raporlanan 42.000.000 150.427.940 102.458 43.026.458-798.281.355 149.416.790 1.183.255.001 Muhasebe politikalarında değişikliğe ilişkin düzeltmeler 2 - - - - (10.927.840) 5.393.316 5.534.524-1 Ocak 2013 itibariyle bakiyeler yeniden düzenlenen 42.000.000 150.427.940 102.458 43.026.458 (10.927.840) 803.674.671 154.951.314 1.183.255.001 Geçmiş yıllar karlarına transfer - - - - - 154.951.314 (154.951.314) - Toplam kapsamlı gelir - - - - - - 203.449.548 203.449.548 30 Eylül 2013 itibariyle bakiyeler 42.000.000 150.427.940 102.458 43.026.458 (10.927.840) 958.625.985 203.449.548 1.386.704.549 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. 4
30 EYLÜL 2013 VE 2012 TARİHLERİNDE SONA EREN ARA DÖNEMLERE AİT ÖZET NAKİT AKIŞI TABLOLARI 1 O cak- 1 O cak- 30 Eylül 30 Eylül Notlar 2013 2012 Dönem karı 203.449.548 111.897.419 Dönem net karı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler: - Gelir vergisi gideri 13 49.314.368 23.332.879 - Maddi duran varlıkların satışından kaynaklanan (kar) / zarar (3.171.705) 481.226 - Kıdem tazminatı karşılığı 8.885.066 9.219.772 - Kıdem tazminatı karşılığına ilişkin faiz gideri 12 3.192.838 2.853.792 - Kullanılmamış izin karşılığı 1.144.092 1.433.360 - Garanti gider karşılığındaki artış 3.287.761 3.459.977 - Yıl sonu prim karşılığı 10.324.235 10.280.978 - Montaj gider karşılığı 18.098.651 15.026.513 - Satış ve pazarlama giderleri karşılığındaki artış 54.338.011 47.647.506 - Şüpheli ticari alacak karşılığı 4 2.408.724 1.894.008 - Stok değer düşüş karşılığı 5 11.424.302 1.993.102 - Duran varlıkların amortisman ve itfa payları 65.731.331 58.398.478 - Türev araçlar gelir tahakkuklarındaki artış (772.689) - - Türev araçlar gider tahakkuklarındaki artış - 1.548.187 - Gerçekleşmemiş net kur farkı (geliri) / gideri (3.916.205) 14.927.011 - Faiz gideri 12 12.267.842 36.324.540 İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler: 436.006.170 340.718.748 Ticari alacaklar ve ilişkili taraflardan alacaklardaki azalış (151.560.839) (90.558.992) Stoklardaki (artış) / azalış (59.231.138) 17.079.732 Diğer alacaklardaki ve pesin ödenen giderlerdeki (artış) / azalış (35.397.107) 23.541.873 Diğer dönen ve duran varlıklardaki (artış) / azalış (21.106.185) 65.820.094 Ticari borçlar ve ilişkili taraflara borçlardaki azalış (13.048.513) (110.766.291) Borç karşılıklarındaki artış / (azalış) (20.322.667) 11.296.341 Diğer borçlar, gider tahakkukları ve ertelenmiş gelirlerdeki artış / (azalış) 3.698.058 (118.737.655) Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları: 139.037.779 138.393.850 Ödenen gelir vergisi (33.688.346) (25.245.871) Ödenen faizler (20.266.897) (26.057.889) Ödenen kıdem tazminatları (4.954.218) (6.395.887) İşletme faaliyetlerinde kullanılan nakit akışları 80.128.318 80.694.203 Maddi duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları 6 (56.185.173) (114.072.717) Maddi olmayan duran varlık alımından kaynaklanan nakit çıkışları (176.528) (165.663) Maddi ve maddi olmayan duran varlık satışından kaynaklanan nakit girişleri 7.868.165 3.143.485 Yatırım faaliyetlerinde kullanılan nakit akışları (48.493.536) (111.094.895) Alınan krediler 1.321.236.570 803.140.207 Kredi geri ödemeleri (1.333.636.179) (745.389.357) Finansman faaliyetlerinden elde edilen nakit akışları (12.399.609) 57.750.850 Nakit ve nakit benzerlerindeki net azalış 19.235.173 27.350.158 Dönem başı nakit ve nakit benzerleri 104.098.437 162.622.052 Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri 123.333.610 189.972.210 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur. 5
1. ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. ( Şirket ) İstanbul, Türkiye de kurulmuştur. Şirket in fiili faaliyet konusu beyaz eşya ve küçük ev aletleri üretimi ile beyaz eşya, küçük ev aletleri, elektronik cihaz ve ofis makineleri pazarlaması ve satışıdır. Şirket, Bosch, Siemens, Profilo ve Gaggenau marka dayanıklı ev aletleri üretimi, ithalatı ve satışını gerçekleştirmektedir. Şirket söz konusu üretim faaliyetlerini Çerkezköy yöresindeki BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. fabrikalarında gerçekleştirmektedir. Şirket in merkezi Fatih Sultan Mehmet Mahallesi Balkan Caddesi No: 51 Ümraniye / İstanbul adresindedir. Şirket in ana ortağı ve esas kontrolü elinde tutan taraf, merkezi Almanya da bulunan BSH Bosch und Siemens Hausgeraete GmbH dir. Şirket hissedarları ve hisse oranları Not 8 de verilmiştir. Şirket in hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası nda ( İMKB ) işlem görmektedir. Finansal tabloların onaylanması: 30 Eylül 2013 tarihi itibariyle ve bu tarihte sona eren döneme ait ara dönem özet finansal tablolar, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış ve 30 Ekim 2013 tarihinde yayınlanması için yetki verilmiştir. 2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar İlişikteki ara dönem özet finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu nun ( SPK ) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Seri II, 14.1 No lu Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ( KGK ) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları / Türkiye Finansal Raporlama Standartları ( TMS/TFRS ) ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ( TMS/TFRS ) esas alınmıştır. Şirket, 30 Eylül 2013 tarihinde sona eren ara döneme ilişkin özet finansal tablolarını SPK nın Seri: XII, 14.1No lu tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama standardına uygun olarak hazırlamıştır. Ara dönem özet finansal tablolar ve notlar, SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. İşletmeler, TMS 34 standardına uygun olarak ara dönem finansal tablolarını tam set veya özet olarak hazırlamakta serbesttirler. Şirket bu çerçevede, ara dönemlerde özet finansal tablo hazırlamayı tercih etmiştir. Şirket in ara dönem özet finansal tabloları yıl sonu finansal tablolarını içermesi gerekli olan açıklama ve dipnotların tamamını içermemektedir ve bu sebeple Şirket in 31 Aralık 2012 tarihli finansal tabloları ile beraber okunmalıdır. Şirket, muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, Türk Ticaret Kanunu ( TTK ), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Tekdüzen Hesap Planını esas almaktadır. Ara dönem özet finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Ara dönem özet finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre 6
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı) hazırlanmış kanuni kayıtlara TMS/TFRS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi SPK nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı Kararı uyarınca, Türkiye de faaliyette bulunan ve finansal tablolarını SPK Tebliğ hükümlerine uygun olarak hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren, KGK tarafından yayımlanmış 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı ( TMS 29 ) uygulanmamıştır. Şirket'in finansal tabloları işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlanmıştır. Konsolidasyona İlişkin Esaslar Şirket in konsolide ettiği finansal varlığı bulunmamaktadır. Finansal yatırımlarda yer alan ve Şirket in %100 oranında hissesi bulunan Profilo Elektrogerate VmbH nin aktif toplamının ekli finansal tabloları etkilemeyecek derecede küçük olması ve faaliyet hacminin düşük olması sebebiyle söz konusu bağlı ortaklık konsolide edilmemiştir. Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Şirket in cari dönem özet finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem özet finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır. Şirket, SPK nın 7 Haziran 2013 tarih ve 20/670 sayılı toplantısında alınan karar uyarınca düzenlenecek mali tablo ve dipnot formatları hakkındaki duyurusuna istinaden geçmiş dönemlere ait ara dönem özet finansal tablolarda cari dönemde yapılan gösterim değişikliklerine uygun olarak aşağıdaki sınıflandırmaları yapmıştır. (i) Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi SPK nın 7 Haziran 2013 tarih ve 20/670 sayılı toplantısında alınan karar uyarınca Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği kapsamına giren sermaye piyasası kurumları için 31 Mart 2013 tarihinden sonra sona eren ara dönemlerden itibaren yürürlüğe giren finansal tablo örnekleri ve kullanım rehberi yayınlanmıştır. Yürürlüğe giren bu formatlar uyarınca Şirket in finansal durum tablolarında çeşitli sınıflamalar yapılmıştır. Şirket in 31 Aralık 2012 tarihli finansal durum tablosunda yapılan sınıflamalar şunlardır: - Cari dönem karı vergi yükümlülüğü hesap grubunda gösterilen 33.878.080 TL tutarındaki peşin ödenmiş vergiler finansal durum tablosunda ayrı bir hesap olarak, cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar hesap grubunda gösterilmiştir. - Diğer kısa vadeli yükümlülükler hesap grubunda gösterilen 5.649.126 TL tutarındaki gelecek aylara ait gelirler finansal durum tablosunda ayrı bir hesap olarak, kısa vadeli ertelenmiş gelirler hesap grubunda gösterilmiştir. 7
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı) - Diğer uzun vadeli yükümlülükler hesap grubunda gösterilen 27.405.772 TL tutarındaki gelecek yıllara ait gelirler finansal durum tablosunda ayrı bir hesap olarak, uzun vadeli ertelenmiş gelirler hesap grubunda gösterilmiştir. - Stoklar hesap grubunda gösterilen 2.990.55 TL tutarındaki verilen sipariş avansları finansal durum tablosunda ayrı bir hesap olarak, kısa vadeli peşin ödenmiş giderler hesap grubunda gösterilmiştir. - Diğer dönen varlıklar hesap grubunda gösterilen 19.200.535 TL tutarındaki verilen yatırım avansları, 445.121 TL tutarındaki verilen diğer avanslar ve 296.188 TL tutarındaki gelecek aylara ait giderler finansal durum tablosunda ayrı bir hesap olarak, kısa vadeli peşin ödenmiş giderler hesap grubunda gösterilmiştir. (ii) 31 Aralık 2012 tarihli bilançoya ait sınıflandırma ve düzeltmeler: - 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle alacak senetlerinin vadelerini gösteren tablo düzeltilmiştir. (iii) Yeni standart ve yorumlar TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardında yapılan değişiklikler kapsamında kıdem tazminatına ilişkin aktüeryal kazanç/kayıplar özkaynaklar altında muhasebeleştirilmektedir. Bu uygulama 1 Ocak 2013 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir ve uygulama geriye dönük olarak uygulanmıştır. Bu değişiklik kapsamında, Şirket in çalışanlara sağlanan faydaları altında muhasebeleştirilen kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin 1 Ocak 2005 tarihinden sonraki dönemlere ait aktüeryal kayıp/kazanç tutarları kümülatif olarak tespit edilebilmiş ve 31 Aralık 2012 tarihli bilançoda geçmiş yıl kar/zararlarından çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin fon hesabına sınıflandırılmıştır. Şirket, kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin aktüeryal kayıp/kazanç tutarlarını yıllık olarak hesaplayıp yıl sonu finansal tablolarına yansıtacaktır. Değişikliğin Şirket in geçmiş yıl bilançosundaki etkisi aşağıda özetlenmiştir. Muhasebe Muhasebe Muhasebe Muhasebe politikası politikası politikası politikası değişikliği değişikliği değişikliği değişikliği öncesi sonrası Fark öncesi sonrası Fark Geçmiş yıllar karları 566.348.755 568.846.709 2.497.954 798.281.355 803.674.671 5.393.316 Net Dönem Karı 231.932.600 234.827.962 2.895.362 149.416.790 154.951.314 5.534.524 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin 1 Ocak 2012 31 Aralık 2012 Aktüeryal Kayıp Fonu - (5.393.316) (5.393.316) - (10.927.840) (10.927.840) Ayrıca, 30 Eylül 2012 tarihinde sona eren hesap dönemine ait kar ve zarar tablosunda genel yönetim giderleri içindeki 205.442 TL, pazarlama giderleri içindeki 648.212 TL ve satılan malın maliyeti içinde gösterilen 2.000.138 TL tutarındaki toplam 2.853.792 TL lik kıdem tazminatı karşılığına ilişkin faiz gideri finansman giderlerine sınıflandırılmıştır (Not: 12). 8
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.2 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (a) UMS /TMS 8 28. paragraf gereği, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren geçerli standartlar, değişiklikler ve yorumlar: - UMS/TMS 1 (değişiklik), Finansal Tabloların Sunumu, Diğer Kapsamlı Gelir, 1 Temmuz 2012 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Değişikler sonucu ortaya çıkan temel gelişme işletmelerin diğer kapsamlı gelir altında gösterdiği hesapları daha sonraki dönemlerde potansiyel olarak gelir tablosu ile ilişkilendirilecek olarak gruplaması zorunluluğunun getirilmesidir. Değişiklik diğer kapsamlı gelirde hangi kalemlerin gösterileceğinden bahsetmemektedir. Değişiklik sadece sunum esaslarını etkilemekte olup Şirket tarafından uygulanmış ve Şirket in finansal durumunu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. - UMS/TMS 19 (değişiklik), Çalışanlara Sağlanan Faydalar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Değişiklikler, koridor metodunu yürürlükten kaldırmakta ve finansal giderlerin net fonlama temelinde hesaplanmasını öngörmektedir. Standart, geçmiş hizmet maliyetlerinin gelir tablosunda muhasebeleştirilmesi hükmünü içermektedir. Yeni bir kavram olan yeniden ölçümü, gelir tablosu yerine diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilmesini içermektedir. Değişikliğin Şirket in finansal durumu ve performansı üzerindeki etkisi geçmişe dönük olarak Not 2.1 de 2012 finansal tablolarında yapılan düzeltme ve sınıflandırmalar kısmında açıklanmıştır. Söz konusu değişiklik Şirket için geçerli değildir ve Şirket in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. - UFRS/TFRS 10 (değişiklik), Konsolide Finansal Tablolar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart, kontrol konseptini bir işletmenin konsolidasyon kapsamına alınması için belirleyici unsur kabul ederek var olan prensipleri geliştirmektedir. Söz konusu değişiklik Şirket için geçerli değildir ve Şirket in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. - UFRS/TFRS 11, Müşterek Anlaşmalar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart, ortak düzenlemelerin yasal şekli yerine düzenlemenin sağladığı haklara ve yükümlülükleri vurgulayarak ortak düzenlemelere daha gerçekçi bir bakış açısı getirmektedir. Söz konusu değişiklik Şirket için geçerli değildir ve Şirket in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. - UFRS/TFRS 12, Diğer İşletmelerdeki Paylara İlişkin Açıklamalar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart ortak düzenlemeler, iştirakler, özel amaçlı araçlar ve diğer bilanço dışı araçlar da dahil olmak üzere diğer işletmelerde bulundurulan tüm paylara ilişkin açıklama yükümlülüklerini içermektedir. Söz konusu değişiklik Şirket için geçerli değildir ve Şirket in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. 9
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.2 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (devamı) - UFRS/TFRS 10, 11 ve 12 ye geçiş rehberi (değişiklik), 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, geçiş UFRS/TFRS 10, 11 ve 12 ye geçiş sürecinde düzeltilmesi gereken önceki dönem mali tablolarına limit getirip karşılaştırılması gereken mali tabloyu bir önceki yıl ile sınırlı tutmaktadır. Konsolide yapısı olmayan işletmeler için değişiklik karşılaştırmalı mali tablo sunumunu UFRS/TFRS 12 nin ilk defa geçerli olacağı tarihe kadar kaldırmıştır. Söz konusu değişikliğin Şirket in finansal durumu ve performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. - UFRS/TFRS 13, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart, tam bir makul değer tanımı ve tüm UFRS/TFRS lerde uygulanacak tek bir ölçüm ve açıklamalar kaynağı sağlayarak tutarlılığın geliştirilmesi ve karmaşıklığın azaltılmasını amaçlamaktadır. Söz konusu değişikliğin Şirket in finansal durumu ve performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. - UMS/TMS 27 (revize), Bireysel Finansal Tablolar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart, UMS/TMS 27 nin kontrol ile ilgili hükümlerinin yeni UFRS/TFRS 10 da ele alınmasından sonra geride kalan bireysel finansal tablolar ile ilgili hükümleri içermektedir. Söz konusu değişikliğin Şirket in finansal durumu ve performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. - UMS/TMS 28 (revize), İştirakler ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Standart, yeni UFRS/TFRS 11 in yayınlanmasının ardından özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilecek iş ortaklıkları ve iştirakler ile ilgili yükümlülükleri içermektedir. Söz konusu değişiklik Şirket için geçerli değildir ve Şirket in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. - UFRS/TFRS 7 (değişiklik), Finansal Araçlar: Açıklamalar, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Değişiklik, halihazırda geçerli olan dipnot açıklamalarının iyileştirilerek UFRS/TFRS ve US GAAP finansal tablo hazırlayan şirketler arasındaki karşılaştırılabilirliğin arttırılması amacını taşımaktadır. Değişiklik sadece sunum esaslarını etkilemekte olup Şirket tarafından uygulanmış ve Şirket in finansal durumunu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. - UFRS/TFRS 1 (değişiklik), UFRS/TFRS nin İlk Defa Uygulanması devlet kredileri, 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Değişiklik, ilk kez UFRS/TFRS uygulayan şirketlerin piyasa faiz oranından daha az bir maliyet ile kullandıkları devlet kredilerinin muhasebeleştirilmesini içermektedir. Söz konusu değişiklik Şirket için geçerli değildir ve Şirket in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. - UFRS/TFRS lerin geliştirilmesi projesi kapsamında, 2011 yılı içinde 5 tane standarda değişiklik getirilmiştir. UFRS/TFRS 1, UMS/TMS 1, UMS/TMS 16, UMS/TMS 32 ve UMS/TMS 34. Bu değişiklikler 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Söz konusu iyileştirmelerin Şirket in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. 10
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.2 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (devamı) - UFRYK/TFRYK 20, Açık İşletme Madeninin Üretim Aşamasındaki Dekupaj Maliyetleri 1 Ocak 2013 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu yorum, üretim sırasında oluşan sökme maliyetleri ile ilgili muhasebeleştirmeyi içermektedir. Söz konusu değişiklik Şirket için geçerli değildir ve Şirket in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. (b) UMS /TMS 8 30. paragraf gereği, raporlama tarihi itibariyle yayınlanmış, henüz şirket/grup tarafından erken uygulanmamış standartlar, değişiklikler ve yorumlar: Özet finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulamaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir. Şirket aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra finansal tablolarını ve notlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır. - UMS/TMS 32 (değişiklik), Finansal Araçlar: Sunum, 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Değişiklik ile UMS/TMS 32, Finansal Araçlar: Sunum standardında bulunan uygulama rehberi bilançoda bulunan finansal varlık ve finansal yükümlülüklerin netleştirilmesi konusunda daha açıklayıcı olması amacıyla güncellenmiştir. - UFRS/TFRS 9 Finansal Araçlar, 1 Ocak 2015 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Finansal varlık ve yükümlülüklerin sınıflandırılması, ölçümü ve muhasebeleştirilmesine yer vermektedir. UMS/TMS 39 da yer alan finansal enstrümanların sınıflama ve ölçüm prensipleri yerine gelmiştir. (c) Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar Aşağıda listelenen yeni standartlar, yorumlar ve mevcut TFRS standartlarındaki değişiklikler TMSK tarafından yayınlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiştir. Fakat bu yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler henüz KGK tarafından TFRS ye uyarlanmamıştır/yayınlanmamıştır ve bu sebeple TFRS nin bir parçasını oluşturmazlar. Şirket ara dönem finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu standart ve yorumlar TFRS de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır. - UMS 36 (değişiklik), Varlıklarda değer düşüklüğü, 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler, değer düşüklüğüne uğramış varlığın eğer gerçeğe uygun değeri ile satış maliyetinin farkı baz alınarak hesaplanmış ise, geri kazanılabilir tutarı ile ilgili bilgilerin açıklanmasına ilişkin ek açıklamalar getirmektedir. - UMS 39 (değişiklik), Finansal Araçlar: muhasebeleştirilmesi ve ölçümü, 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler türevlerin tecditi ve finansal risklerden korunma muhasebesi ile ilgili olup, belirtilen şartlar sağlandığı sürece, kanun ve yönetmelikler sebebiyle türevlerin tecdit edilmesi durumunda finansal risklerden korunma muhasebesine devam edilmesine izin vermektedir. 11
2. FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (Devamı) 2.2 Yeni ve Revize Edilmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (devamı) - UFRS 10 (değişiklik), Konsolide Finansal Tablolar, UFRS 12 ve UMS 27 İştiraklerdeki Yatırımlar, 1 Ocak 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik ile birçok fon ve fon nitelikli şirketin iştirakleri konsolidasyondan hariç tutulacak, bunun yerine, bu iştirakleri makul değişiklikleri gelir tablosuna yansıtılmak suretiyle izlenecektir. Değişiklik iştiraklerdeki yatırımlar tanımlamasına giren şirketler için istisna getirmektedir. UFRS 12 ye de iştiraklerdeki yatırımlara ilişkin açıklamalar ile ilgili değişiklikler yapılmıştır. 2.3 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları Ara dönem özet finansal tabloların hazırlanması, bilanço tarihi itibariyle raporlanan varlıklar ve yükümlülüklerin tutarlarını, şarta bağlı varlıkların ve yükümlülüklerin açıklamasını ve hesap dönemi boyunca raporlanan gelir ve giderlerin tutarlarını etkileyebilecek tahmin ve varsayımların kullanılmasını gerektirmektedir. Bu tahmin ve varsayımlar, Şirket yönetiminin mevcut olaylar ve işlemlere ilişkin en iyi bilgilerine dayanmasına rağmen, fiili sonuçlar varsayımlardan farklılık gösterebilir. Şirket in önemli muhasebe varsayım ve tahminleri aşağıdaki gibidir: (i) Karşılıklar Karşılıklar, Şirket in geçmiş olaylar sonucunda, elinde bulundurduğu yasal ya da yaptırıcı bir yükümlülüğün mevcut bulunması ve bu yükümlülüğü yerine getirmek amacıyla geleceğe yönelik bir kaynak çıkışının muhtemel olduğu, ayrıca ödenecek miktarın güvenilir bir şekilde tahmin edilebildiği durumlarda ayrılmaktadır. Bu kapsamda Şirket 30 Eylül 2013 tarihi itibariyle aleyhine açılmış olan yasal takip ve tazminat davalarını değerlendirmiş olup, kaybetme olasılığının %50 den daha fazla olduğunu tahmin ettikleri için gerekli karşılığı ayırmıştır (Not 7). (ii) Ticari alacaklar değer düşüklüğü karşılığı Şirket, müşterilerin gerekli ödemeleri yapamamalarından kaynaklanan tahmini zararları karşılamak için ticari alacaklar değer düşüklüğü karşılığı hesaplar. Ticari alacaklar değer düşüklüğü karşılığı yeterliliğini değerlendirmede kullanılan tahminler, ticari alacağın yaşlanması ve tahsilat performans trendine dayanmaktadır. Şirket, ticari alacaklar karşılığıyla ilgili muhasebe tahminlerinin önemli muhasebe tahmini olduğunu düşünür çünkü bunlar gelecekteki müşterilerin davranışları ve sonuçtaki gelecek nakit tahsilatı hakkında varsayımları içerir. Müşterilerin mali durumu kötüleşirse, mevcut ticari alacakların gerçekleşen giderleştirmeleri 30 Eylül 2013 de muhasebeleştirilen karşılık düzeyinden yüksek olabilir. 12
3. FİNANSAL BORÇLAR 30 Eylül 2013 Para birimi Ağırlıklı ortalama yıllık etkin faiz oranı Kısa vadeli krediler Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısımları Uzun vadeli krediler TL Sabit faiz oranlı % 6,64 118.800.709 15.476.077 25.623.115 118.800.709 15.476.077 25.623.115 31 Aralık 2012 Para birimi Ağırlıklı ortalama yıllık etkin faiz oranı Kısa vadeli krediler Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısımları Uzun vadeli krediler TL Sabit faiz oranlı % 7,06 7.920.952 15.476.077 33.361.154 7.920.952 15.476.077 33.361.154 Finansal borçların vadeleri aşağıdaki gibidir. 30 Eylül 31 Aralık 2013 2012 1 yıl içerisinde ödenecek 134.276.786 23.397.029 1-2 yıl içerisinde ödenecek 15.476.077 15.476.077 2-3 yıl içerisinde ödenecek 10.147.038 15.476.077 3-4 yıl içerisinde ödenecek - 2.409.000 159.899.901 56.758.183 Aşağıda, Şirket in önemli finansal borçları özetlenmektedir: Şirket, Avrupa Yatırım Bankası ndan, yatırım projeleri finansmanı için, 2007 yılında 59.945.500 TL, 2008 yılında 31.317.000 TL kredi kullanmıştır. Kullanılan kredilerin vadeleri 2009 ila 2015 yılları arasındadır. Bu kredilerin tüm garantörlüğünü Almanya da mukim olan BSH Bosch und Siemens Hausgeraete GmbH yapmıştır. 30 Eylül 2013 tarihi itibariyle toplam banka kredilerinin makul değeri 158.637.854 TL (2012: 55.716.669 TL) olarak hesaplanmıştır. Banka kredileri için Şirket tarafından 50.190.074 ABD doları tutarında borç senedi ve 1.425.000 TL tutarında senet verilmiştir (2012: 33.374.124 ABD doları tutarında borç senedi ve 900.000 TL tutarında senet). 13
4. TİCARİ ALACAKLAR Bilanço tarihi itibariyle ilişkili taraflardan olanlar hariç olmak üzere ticari alacaklar detayı aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 31 Aralık Kısa vadeli ticari alacaklar 2013 2012 Müşteri cari hesapları 355.599.216 253.745.031 Müşteri cari hesapları reeskontu (-) (7.679.600) (5.989.494) Alacak senetleri 541.180.858 539.366.977 Alacak senetleri reeskontu (-) (17.063.387) (18.788.968) Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-) (32.064.356) (31.427.044) 839.972.731 736.906.502 Alacak senetlerinin ortalama vadesi 81 gündür (31 Aralık 2012: 90). 30 Eylül 2013 ve 31 Aralık 2012 tarihlerinde alacak senetlerinin reeskont düşülmüş net tutarlarının vadeleri aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 31 Aralık 2013 2012 1 ay 154.635.916 135.669.096 2 ay 106.234.563 91.683.814 3 ay 79.848.587 84.103.589 4 ay 61.293.769 64.567.791 5 ay 42.920.824 48.455.315 6 ay ve sonrası 79.183.812 96.098.404 524.117.471 520.578.009 Ticari alacaklar için ayrılan şüpheli alacak karşılığı, geçmiş yıllardaki tahsil edilememe tecrübesine dayanılarak belirlenmiştir. Şirket in şüpheli ticari alacaklar karşılığına ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Şüpheli ticari alacak karşılığı hareketleri 2013 2012 1 Ocak itibariyle açılış bakiyesi 31.427.044 32.895.073 Dönem gideri (Not 10) 2.408.724 1.894.008 Tahsilatlar (387.496) (1.295.330) Tahsilat imkanı kalmayan ve silinen alacaklar (1.383.916) (1.013.902) 30 Eylül itibariyle kapanış bakiyesi 32.064.356 32.479.849 Ticari alacaklardaki risklerin niteliği ve düzeyine ilişkin açıklamalar Not 16 da verilmiştir. 14
5. STOKLAR 30 Eylül 31 Aralık 2013 2012 İlk madde ve malzeme 135.164.654 128.908.668 Yarı mamüller 4.354.626 3.604.739 Mamüller 63.423.286 69.171.605 Ticari mallar 108.178.936 66.317.470 Yoldaki mallar 41.226.681 32.975.764 Yoldaki malzemeler 30.973.447 23.112.246 Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) (30.780.192) (19.355.890) 352.541.438 304.734.602 Stok değer düşüklüğü karşılığının stok kalemi bazında dağılımı aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 31 Aralık 2013 2012 İlk madde ve malzeme 14.648.740 12.963.367 Mamul 4.632.484 1.435.499 Ticari mal 11.498.968 4.957.024 30.780.192 19.355.890 1 Ocak- 1 Ocak- 30 Eylül 30 Eylül Stok değer düşüklüğü karşılığı hareketleri 2013 2012 Açılış bakiyesi 19.355.890 16.590.472 Dönem gideri 11.424.302 1.993.102 Kapanış bakiyesi 30.780.192 18.583.574 1 Ocak 30 Eylül 2013 hesap döneminde satışların maliyeti içerisinde giderleştirilen stok maliyeti 1.963.605.384 TL dir (1 Ocak 30 Eylül 2012: 1.763.347.492 TL). 15
6. MADDİ DURAN VARLIKLAR Maliyet Değeri 1 Ocak 2013 itibariyle Arazi ve arsalar Yer altı ve yerüstü düzenleri Binalar Özel maliyetler Tesis, makine ve cihazlar Taşıtlar Demirbaşlar Yapılmakta olan yatırımlar açılış bakiyesi 19.133.010 17.543.208 206.226.353 24.548.945 627.938.193 5.863.993 132.405.981 8.005.687 1.041.665.370 Alımlar - 2.583.897 3.837.005 1.766.683 38.941.755 174.147 8.219.135 662.551 56.185.173 Çıkışlar (105.250) - (2.992.670) (1.146.432) (9.372.549) (94.563) (6.506.254) - (20.217.718) Yapılmakta olan yatırımlardan transferler - - - - 2.888.650 - - (2.888.650) - 30 Eylül 2013 itibariyle kapanış bakiyesi 19.027.760 20.127.105 207.070.688 25.169.196 660.396.049 5.943.577 134.118.862 5.779.588 1.077.632.825 Toplam Birikmiş Amortismanlar 1 Ocak 2013 itibariyle açılış bakiyesi - (5.810.486) (49.357.560) (12.010.225) (372.366.604) (1.939.452) (68.927.863) - (510.412.190) Dönem gideri - (552.291) (4.386.418) (1.778.341) (46.978.569) (583.318) (10.962.793) - (65.241.730) Çıkışlar - - 787.595 704.686 8.953.202 29.396 5.046.379-15.521.258 30 Eylül 2013 itibariyle kapanış bakiyesi - (6.362.777) (52.956.383) (13.083.880) (410.391.971) (2.493.374) (74.844.277) - (560.132.662) 30 Eylül 2013 itibariyle net defter değeri 19.027.760 13.764.328 154.114.305 12.085.316 250.004.078 3.450.203 59.274.585 5.779.588 517.500.163 16
6. MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı) Arazi ve arsalar Yer altı ve yerüstü düzenleri Özel maliyetler Tesis, makine ve cihazlar Taşıtlar Demirbaşlar Yapılmakta olan yatırımlar Binalar Toplam Maliyet Değeri 1 Ocak 2012 itibariyle açılış bakiyesi 19.248.010 7.363.531 127.868.391 23.225.998 559.077.434 1.584.716 116.328.582 68.748.009 923.444.671 Alımlar - 9.288.972 11.939.630 2.109.503 65.635.954 4.286.001 14.663.747 6.148.910 114.072.717 Çıkışlar (115.000) - (1.301.780) (581.385) (11.777.994) (6.724) (4.007.770) - (17.790.653) Yapılmakta olan yatırımlardan transferler - - 53.591.828-6.263.916-3.897.031 (63.752.775) - 30 Eylül 2012 itibariyle kapanış bakiyesi 19.133.010 16.652.503 192.098.069 24.754.116 619.199.310 5.863.993 130.881.590 11.144.144 1.019.726.735 Birikmiş Amortismanlar 1 Ocak 2012 itibariyle açılış bakiyesi - (5.543.282) (45.834.787) (10.869.003) (340.305.160) (1.324.524) (63.667.779) - (467.544.535) Dönem gideri - (342.177) (3.553.023) (1.901.915) (41.625.173) (418.698) (10.467.964) - (58.308.950) Çıkışlar - - 234.996 327.871 10.320.022 6.724 3.276.329-14.165.942 30 Eylül 2012 itibariyle kapanış bakiyesi - (5.885.459) (49.152.814) (12.443.047) (371.610.311) (1.736.498) (70.859.414) - (511.687.543) 30 Eylül 2012 itibariyle net defter değeri 19.133.010 10.767.044 142.945.255 12.311.069 247.588.999 4.127.495 60.022.176 11.144.144 508.039.192 17
6. MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı) Amortisman giderlerinin 44.055.237 TL si (1 Ocak 30 Eylül 2012: 39.389.961 TL) satılan malın maliyetine, 5.999.953 TL si (1 Ocak 30 Eylül 2012: 4.597.241 TL) pazarlama giderlerine, 11.603.176 TL si (1 Ocak 30 Eylül 2012: 10.820.955 TL) genel yönetim giderlerine, 1.513.835 TL si (1 Ocak 30 Eylül 2012: 1.241.016 TL) araştırma geliştirme giderlerine ve 2.069.529 TL si (1 Ocak 30 Eylül 2012: 2.259.777 TL) mamül stoklarına dahil edilmiştir. 7. KARŞILIKLAR, TAAHHÜTLER, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 30 Eylül 31 Aralık a) Kısa vadeli karşılıklar 2013 2012 Garanti gider karşılığı (i) 27.865.021 25.937.784 Montaj giderleri karşılığı (ii) 18.098.651 12.857.633 Pazarlama giderleri karşılığı 57.987.402 3.649.391 Üretim ve idare giderleri karşılığı 15.251.343 5.044.206 Diğer 6.673.338 5.645.776 125.875.755 53.134.790 Şirket in 30 Eylül 2013 tarihi itibariyle kısa vadeli karşılıklar hareket tablosu aşağıdaki gibidir: Kısa vadeli karşılıklar 1 Ocak- 1 Ocak- 30 Eylül 30 Eylül 2013 2012 1 Ocak itibariyle 53.134.790 40.837.222 İlave karşılık 118.580.654 101.618.180 Ödemeler / fiili gerçekleşmeler (45.839.689) (19.742.096) 30 Eylül itibariyle 125.875.755 122.713.306 30 Eylül 31 Aralık b) Uzun vadeli karşılıklar 2013 2012 Garanti gider karşılığı (i) 23.683.485 22.192.005 Garanti gider karşılığı reeskontu (-) (935.885) (804.929) 22.747.600 21.387.076 18
7. KARŞILIKLAR, TAAHHÜTLER, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı) (i) (ii) Garanti karşılıkları, Şirket in üretip sattığı beyaz eşyalar için taahhüt ettiği garanti programı doğrultusunda gerekli olacak ekonomik fayda çıkışı tutarına ilişkin yöneticilerin en iyi tahminlerinin bugünkü değerini ifade eder. Söz konusu tahminler, geçmişteki garanti eğilimleri esas alınarak yapılmış olup; yeni ürünler, değişen üretim süreçleri ya da ürün kalitesini etkileyen diğer olaylar neticesinde değişebilir. 30 Eylül 2013 tarihi itibariyle Şirket, bayilerine satışı yapılan ve montaj gideri şirkete ait olan ürünlerin 30 Eylül 2013 tarihine kadar henüz montajı gerçekleştirilmeyen kısmı için ayrılan karşılıklardan oluşmaktadır. c) Şirket tarafından verilen teminat, ipotek, rehin pozisyonuna ilişkin tabloları aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 31 Aralık 2013 2012 A. Kendi tüzel kişiliği adına verilen TRİ'lerin toplam tutarı 107.842.416 57.632.491 B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı - - C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer üçüncü kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı - - D. Diğer verilen TRİ'lerin toplam tutarı i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı - - ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı - - iii. C maddesi kapsamına girmeyen üçüncü kişiler lehine vermiş olduğu TRİ'lerin toplam tutarı - - 107.842.416 57.632.491 d) Şirket tarafından verilmiş diğer teminat, rehin ve ipotek bulunmamaktadır. (2012: Bulunmamaktadır). e) Dahilde İşleme İzin Belgeleri kapsamında, Şirket, 30 Eylül 2013 tarihi itibariyle 575.279.000 ABD Doları tutarında (31 Aralık 2012: 556.698.000 ABD Doları) ihracat yapmayı taahhüt etmiştir. 19
7. KARŞILIKLAR, TAAHHÜTLER, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı) f) Telra Elektronik San. ve Tic. A.Ş. ( Telra ) tarafından, Şirket ile diğer davalılar BSH Bosch und Siemens Hausgereate GmbH ve Şirket in iki icra kurulu üyesi aleyhine, Ağustos 2008 tarihinde ikame edilen dava ve Şirket tarafından açılan karşı dava 30 Mayıs 2012 tarihinde Kadıköy Asliye 2 nci Ticaret Mahkemesi tarafından karara bağlanmıştır. Mahkeme ilgili kararında, BSH Bosch und Siemens Hausgereate GmbH ve Şirket in iki icra kurulu üyesi aleyhine açılan davanın reddine, Telra tarafından açılan davanın kısmen kabulü ile 20 milyon ABD Doları maddi zararın dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte Şirket ten tahsiline, Telra nın manevi tazminat talebinin reddine, karşı davanın kabulü ile 10 milyon ABD Doları nın dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte Telra dan tahsiline karar vermiştir. Yargıtay 19. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin kararını Şirket in talebine uygun şekilde, Yerel Mahkeme nin reklam-pazarlama harcamalarını uzman kişiler kanalı ile değerlendirmediği gerekçesi ile bozmuş; dava dosyası Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi ne tevzi edilmiş ve 2013/668 Esas numarasını almıştır. Yerel Mahkeme, Yargıtay bozma ilamı kapsamında bilirkişi incelemesi yapılmasına karar vermiştir. Dosya bilirkişi incelemesi aşamasındadır. Gerek Şirket bünyesinde çalışan avukatlar gerekse dosyayı takip eden harici avukatlar bu davada nihai kararın Şirket lehine sonuçlanması gerektiğini mütalaa etmektedirler. Dolayısıyla söz konusu dava için finansal tablolarda bir karşılık ayrılmamıştır. g) Şirket in 2006, 2007 ve 2008 yılları vergi hesaplarının incelenmesi neticesinde hazırlanan vergi inceleme raporlarında, Şirket in yurt dışında mukim grup bünyesinde yer alan bir kredi şirketinden almış olduğu kredilere ilişkin faiz ödemeleri üzerinden %10 oranında tevkifat yapması gerektiği ve katma değer vergisi hesaplayarak sorumlu sıfatıyla beyanda bulunması gerektiği iddia edilmiş olup, Şirket aleyhine 5.562.054 TL si indirilebilir nitelikte, faiz ve cezalar dahil, toplam 29.882.211 TL tutarında vergi tarhiyatları yapılmıştır. Şirket tarafından bu tarhiyatların iptallerine yönelik açılan davalar vergi mahkemeleri tarafından reddedilmiştir ancak, Şirket yönetimi ve dosyayı takip eden harici avukatlar, sonraki tarihte yürürlüğe giren yasa ve ilgili mevzuat hükümlerinin geçmişe tatbikinin mümkün olmaması nedeniyle, bu kararın temyiz sürecinde bozulacağını ve davaların Şirket lehine sonuçlanacağını düşünmektedir. Buna ilaveten yürütmenin durdurulması talebi kabul edilmiştir. Bu nedenle, vergi dairesine evvelce ödenmiş olan 24.320.157 TL tarhiyat tutarı ilişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar hesabında muhasebeleştirilmiştir. 20
8. ÖZKAYNAKLAR Şirket in 30 Eylül 2013 ve 31 Aralık 2012 tarihlerindeki ödenmiş sermaye yapısı aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 31 Aralık Ortaklar % 2013 % 2012 BSH Bosch und Siemens Hausgeraete GmbH ("BSH-Almanya" veya "BSH-D") 99,28 41.699.165 99,28 41.699.165 Halka açık kısım 0,72 300.835 0,72 300.835 Nominal sermaye 100,00 42.000.000 100,00 42.000.000 Enflasyon düzeltmesi 150.427.940 150.427.940 Yeniden düzenlenmiş sermaye 192.427.940 192.427.940 Şirket in 30 Eylül 2013 dönemindeki sermayesi 4,2 milyar adet hisseden oluşmaktadır (2012: 4,2 milyar adet hisse). Hisselerin itibari değeri hisse başına 0,01 TL dir (2012: 0,01 TL). 21
9. HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül Satışlar 2013 2013 2012 2012 Yurt içi satışlar 1.500.116.397 556.623.600 1.373.863.835 479.768.915 Yurt dışı satışlar 1.174.363.726 474.720.586 1.074.305.178 374.857.911 Satış iadeleri (-) (9.827.606) (3.326.067) (14.473.617) (3.976.859) Satış iskontoları (-) (107.511.660) (38.262.107) (116.978.026) (38.606.842) 2.557.140.857 989.756.012 2.316.717.370 812.043.125 Hizmet satışları Yurt içi servis hizmet gelirleri 8.031.218 3.136.787 6.961.566 2.598.343 Yurt dışı servis hizmet gelirleri 103.412 31.000 404.487 108.241 8.134.630 3.167.787 7.366.053 2.706.584 Diğer satışlar Hammadde ve yedek parça satışları 64.038.545 22.323.213 60.876.335 21.967.718 Toplam Satışlar 2.629.314.032 1.015.247.012 2.384.959.758 836.717.427 Satışların maliyeti İlk madde ve malzeme giderleri 1.149.790.563 458.910.870 1.054.971.710 344.636.306 Personel giderleri 88.348.956 33.760.490 79.967.860 29.662.987 Amortisman ve itfa payları giderleri 44.385.846 15.738.594 39.450.440 15.526.867 Genel üretim giderleri 88.791.475 28.217.040 85.609.226 27.313.316 Yarı mamul stoklarındaki değişim (749.887) (385.619) (469.408) (149.139) Mamul stoklarındaki değişim 5.748.319 23.040.671 (4.002.959) 34.345.051 Mamul servis montaj giderleri 28.336.659 11.693.552 24.577.533 9.850.874 1.404.651.931 570.975.598 1.280.104.402 461.186.262 Satılan ticari mallar maliyeti 533.797.976 179.920.694 460.236.823 152.976.216 Satılan hizmet maliyeti 2.969.596 1.069.083 2.380.511 854.548 Diğer satışların maliyeti 53.492.136 21.068.284 47.583.800 18.246.444 1.994.911.639 773.033.659 1.790.305.536 633.263.470 22
10. NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2013 2013 2012 2012 Pazarlama giderleri (-) 310.881.752 103.983.148 284.329.786 89.719.462 Genel yönetim giderleri (-) 148.392.943 47.286.943 145.641.727 50.526.063 Araştırma ve geliştirme giderleri (-) 18.314.112 6.645.633 14.237.963 4.743.060 477.588.807 157.915.724 444.209.476 144.988.585 Pazarlama giderleri Nakliye ve ihracat giderleri 102.474.324 42.916.311 88.528.922 32.559.017 Personel giderleri 55.416.409 18.209.915 50.423.689 16.911.126 Reklam giderleri 50.021.050 15.739.836 48.349.969 14.470.604 Satış sonrası hizmet giderleri 46.440.403 6.856.189 45.718.446 7.466.057 Amortisman ve itfa payları giderleri 6.044.979 2.071.676 4.604.300 1.607.232 Diğer 50.484.587 18.189.221 46.704.460 16.705.426 310.881.752 103.983.148 284.329.786 89.719.462 Genel yönetim giderleri Danışmanlık ve lisans giderleri 78.200.556 23.720.762 80.667.966 28.655.948 Personel giderleri 37.624.327 11.912.422 35.278.974 11.710.353 Amortisman ve itfa payları giderleri 11.690.251 4.136.007 10.837.570 3.958.521 Şüpheli alacak gideri (Not: 4) 2.408.724 1.775.501 1.894.008 1.574.083 Diğer 18.469.085 5.742.251 16.963.209 4.627.158 148.392.943 47.286.943 145.641.727 50.526.063 Araştırma ve geliştirme giderleri Personel giderleri 10.790.264 3.771.803 8.500.430 2.647.362 Numune ve test giderleri 2.311.779 737.321 1.868.999 505.366 Amortisman ve itfa payları giderleri 1.525.195 460.741 1.242.921 570.070 Malzeme kullanım giderleri 420.753 197.676 283.969 74.215 Diğer 3.266.121 1.478.092 2.341.644 946.047 18.314.112 6.645.633 14.237.963 4.743.060 23
11. FİNANSAL GELİRLER 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2013 2013 2012 2012 Kambiyo karları 83.986.381 38.497.479 13.836.267 3.025.749 Reeskont faiz gelirleri 28.369.464 489.810 29.849.682 (336.066) Forward işlemlerinden gelirler 6.112.428 3.434.866 100.908 72.551 Satışlar ile ilgili vade farkı gelirleri 2.764.937 902.098 2.750.962 891.665 Faiz gelirleri 934.211 515.856 1.667.426 670.742 122.167.421 43.840.109 48.205.245 4.324.641 12. FİNANSAL GİDERLER 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2013 2013 2012 2012 Reeskont faiz giderleri (-) 28.038.976 (223.983) 31.906.375 960.623 Kambiyo zararları (-) 37.897.336 12.489.465 27.866.442 (203.885) Faiz giderleri (-) 12.267.842 3.243.896 36.324.540 12.019.905 Forward işlemlerinden giderler (-) 3.541.041 1.110.405 10.482.191 (62.873) Alımlar ile ilgili vade farkı giderleri (-) 2.036.761 734.632 902.355 513.751 Kıdem tazminatı karşılığına ilişkin finansman gideri (-) 3.192.838 1.064.279 2.853.792 951.264 Diğer giderler (-) 1.033.913 222.181 1.248.348 488.059 88.008.707 18.640.875 111.584.043 14.666.844 13. VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 30 Eylül 31 Aralık Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar 2013 2012 Peşin ödenen vergiler 32.989.153 33.878.080 32.989.153 33.878.080 30 Eylül 31 Aralık Cari Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 2013 2012 Kurumlar vergisi karşılığı (*) 58.426.550 31.644.594 Kurumlar vergisi karşılığı (**) 707.105 2.513.996 Revize lisans oranı kurumlar vergisi karşılığı (***) - 7.643.193 59.133.655 41.801.783 24