T.C KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS DERS İÇERİKLERİ I. DÖNEM TAR513 Klasik Dönem Osmanlı Taşra Teşkilatı Klasik dönem Osmanlı taşra teşkilatı; Osmanlı taşra yönetiminin oluşumu ve tarihî kökenleri, taşra teşkilatı içerisinde yer alan eyalet, sancak, kaza, nahiye ve köy birimlerinin yapı ve özellikleri, taşra idarî birimlerinin yönetim şekli ve yöneticileri, Osmanlı şehirlerinin mekânsal özellikleri ve şehirlerde görev alan yöneticiler; bu konu başlıkları altında ele alınarak incelenecektir. TAR507 Klasik Dönemde Osmanlı Devletinin Askeri Kurumları Osmanlı Devletinin kuruluşundan başlayarak askeri yapısına etki eden diğer devletlerin askeri kurumlarına değinilerek Yaya- Müsellem Teşkilatı, Pençik-Devşirme Sistemi, Yeniçeri-Acemi Ocağı, Tımarlı Sipahi, Osmanlı Donanması, Osmanlı Merkez Teşkilatı, saray, harem, maliye, kadılık gibi konular ele alınacaktır. TAR509 XIII-XV. Yüzyıl Osmanlı Siyasi Tarihi Osmanlının kuruluşuna etki eden unsurlar, Osmanlıcı ve Oryantalist yaklaşımlar, Osmanlı ilk dönem kroniklerinin yazılım ve içerik açısından değerlendirmesi, Osman Gazi, Orhan Gazi, Murad Hüdavendigar, Çelebi Mehmed, II. Murad ve II. Mehmed döneminin siyasi olayları ele alınacaktır. TAR511 Klasik Dönem Osmanlı Sosyal ve Ekonomik Tarihi Osmanlı kuruluş döneminden başlayarak konar-göçer yaşam özellikleri, bir Türk boyu olarak Kayı boyu, Osmanlı İmparatorluğunu oluşturan halk formasyonları, sosyal ve kültürel katılımlar, yerlidevşirme sorunları, Abdalan-ı Rum, Bacıyan-ı Rum, Ahiler, Osmanlı ekonomi mantalitesi, çift-hane sistemi, bütçeler, maliye, ticaret, ulaşım gibi konular 1300-1600 yılları arasında ele alınacaktır. TAR533 Türk Dış Politikası Kurulmakta Olan Yeni Türk Devletinin (1918-1923)Batılı ve Doğulu Devletler ile Olan İlişkileri açıklanacak ve İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Rusya, A.B.D vs. birebir ilişkiler konu edinilecek. TAR535 Çağdaş Dünya Tarihi Dünyadaki 1.Dünya Savaşı na Kadar Genel Siyasi Durumun Değerlendirilmesi (1815-1918) TAR527 Yakınçağ Osmanlı Sosyo-Ekonomik Tarihinin Kaynakları Osmanlı sosyal ve ekonomik tarihinin kaynakları Kaynakların yazı, üslup ve içerik özellikleri Osmanlı sosyal ve ekonomik tarihinin incelenmesinde kaynakların nasıl kullanılacağı Kaynak türlerinden birinin tarihi malzeme olarak kullanılması
TAR537 Yakınçağda Osmanlıca Metinler Osmanlı yazı çeşitlerinin genel özellikleri. Rika yazısının detaylı bir şekilde kavranması. Temel düzeyde Osmanlıca belgeleri okuma. Temel düzeyde Osmanlıca yazmaları okuma TAR523 Yakınçağ Tarihi Araştırmalarında Yöntem ve Kaynak Bilgisi Yakınçağ tarihinin alanına giren telif eserler ile arşiv kaynakları irdelenecek Örnek belgeler üzerinde pratik yapılacak Kaynaklardan bilgi elde etme ve elde edilen bilgileri yorumlama konuları incelenecek TAR519 XIX. Yüzyıl Osmanlı Merkez Teşkilatı Klasik dönem Osmanlı merkez teşkilatının oluşum süreci III. Selim dönemi reformları (nizam-ı cedid) II. Mahmut dönemi reformları ve merkezi teşkilatın dönüşümü Tanzimat ve I. Meşrutiyet dönemlerindeki gelişmeler TAR517 Osmanlı Devletinin Gerilemesi ve Yenileşme Hareketler Osmanlı Devlet yapısının bozulma sürecine girmesi, bu sürecin başlaması ile birlikte ortaya çıkan devleti sorgulama ve devletin işleyişine yönelik düzeltme ve yenileştirme girişimleri incelenecektir. XVIII. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren yoğunlaşan yenileştirme ve düzeltme girişimlerinin siyasal ve sosyal etkisi ve bu girişimlere dönük içte ve dışta olumlu ve olumsuz tepkilerin bıraktığı izler irdelenecektir. Bu bağlamda yenileşme ve düzeltme çabalarının dönüm noktalarından olan Nizam-ı Cedid ve Tanzimat sürecinin Osmanlı toplum yapısındaki yansımaları ve Osmanlı Devletinin siyasal yaşamına yaptığı etkiler belge ve kaynaklara dayanılarak analiz edilecek tarih bilimi bağlamında tartışılacaktır. TAR539 Yakınçağ da Doğu Sorunu ve Oryantalizm Yakınçağ dünyasında doğu sorunu olarak ortaya çıkan olgunun tarihsel arka planını ve siyasi tarih açısından önemi ve niteliği ortaya konulacak ve bu bağlamda sorunun kendisinin oryantalizm kavramı ile felsefileştirilen arka planla olan ilişkisi irdelenecek ve dönemin siyasal gelişmeleri çerçevesinde hayata geçirilmesi sorgulanacaktır. Oryantalizmin tanımı, kapsamı felsefi içeriği ve Doğu Sorunu nun tanımlanmasındaki rolü irdelenecek ve Osmanlı Tarihi bağlamındaki anlamı analiz edilecektir. TAR531 İslamiyet ten Önce Türk Kültür Tarihi Türklerin Orta Asya da kurdukları devletler ve bıraktıkları eserler kronolojik sıraya göre anlatılacaktır. İlk önce İslam öncesi devletlerin aile, toplum düzeni, hükümranlık anlayışı, devlet anlayışı, devlet teşkilatı, dini yapıları, iktisadi hayatı, eğitimi, sanatı, düşünce yapısı ve ahlak anlayışı ile genel siyasi tarihi verilecek. TAR551 İlk Türk-İslam Devletleri Medeniyeti Tarihi İtil Bulgarları, Tolunoğulları, Akşitler, Karahanlılar ve Gaznelilerin geliştirdiği yahut yeniden meydana getirdiği kurumlar ve söz konusu kurumların gelişim süreçleri, İslam medeniyetine katkıları bu dersin müfredatını oluşturmaktadır.
TAR571 Tarih Araştırmalarında Yöntem ve Teknikler Tarih araştırmalarında temel metodolojik problemler, yöntem ve teknikler: kaynak kulanma tekniklerini tüm yönleriyle ortaya koymak. TAR573 Osmanlı Dönemi Kırım ve Kafkasya Tarihi Kafkasyanın cağrafyası, stratejik konumu, Kafkasyanın siyasî, etnik, kültür ve medeniyet tarihi üzerinde durulacaktır. İkinci aşamada Kırım Yarımadası ve burada kurulan Kırım Hanlığının tarihi üzerinde durulacaktır. Nihai olarak Kırım Hanlığının gerileyişi ve Rus yayılması ele alınacaktır. TAR577 Milli Mücadelede Basın ve Diğer Kuruluşlar Mondros Mütarekesinin Uygulanması Aşamasında Kurulan Yararlı Yararsız Kuruluşlar ve Bunların Çalışmaları TAR579 Çağdaşlaşma Yolunda Yeni Türkiye 1938-1960 arası olaylar ve gelişmeler; II. Dünya Savaşı nda Türkiye, Kore Savaşı nda Türkiye, Türkiye nin NATO ya girmesi, Kıbrıs Meselesi ve İç Politikadaki gelişmeler. II. DÖNEM TAR508 Klasik Dönemde Osmanlı Devletinin İdari Kurumları Osmanlı merkezi teşkilatını, mali sistemini, adli sistemini öğrenecekler. Tüm kurumların birbiri ile etkileşimini kavramış olacaklar. TAR510 XVI-XVIII. Yüzyıl Osmanlı Siyasi Tarihi Osmanlının 16.-18. Yüzyıllarına dair siyasi olaylar, dış gelişmeler, devletlerarası münasebetler, Osmanlı yönetim erkinde meydana gelen değişimler, sancak sisteminden eyalet sistemine geçiş, ekonomik ve siyasal etkiler altında Osmanlı İmparatorluğunun almış olduğu tavırlar gibi konular ele alıncaktır. TAR514 Osmanlı da Entelektüel Yaşam ve Düşünce Akımları Osmanlı Devletinin yenileşmesi ve Reformlar çağında orta çıkan fikirler ve düşünce akımları, batıcılık, İslamcılık, milliyetçilik, Osmanlıcılık, sosyalizm, Adem-i Merkeziyetçilik, Liberalizm ve benzeri düşünsel oluşumların siyasi ve sosyal arkaplanı özellikleri TAR 516 XIX. Yüzyıl Osmanlı Taşra Teşkilatı Duraklama döneminde meydana gelen Anadolu ve eyalet isyanlarının taşra yönetimine etkileri, uzak eyaletlerde yerli hanedanların ortaya çıkışı ve ayanlık, XI X. yüzyıl başlarında taşra yönetiminde yapılan düzenlemeler, Tanzimat döneminde taşra idaresinde yapılan yenilikler ve vilayet nizamnameleri, modernleşme sürecinde Osmanlı şehirleri ve belediye teşkilatları; başlıklar altında yenileşme sürecinde Osmanlı taşra teşkilatı ele alınarak incelenecektir. TAR520 Osmanlı Devleti nde Anayasal Faaliyetler Tanzimat ve 1856 Islahat Fermanlarının hükümleri ve her iki fermanın anayasal rejime sağladığı katkılar
1876 Anayasası nın öngördüğü yenilikler 1908 yılından itibaren Kanun-ı Esasi üzerinde yapılan değişiklikler değerlendirilecektir. TAR522 Tanzimat Dönemi Eğitim Politikaları II. Mahmut devrinde modern eğitim alanında atılan adımlar Tanzimat döneminde devlet adamlarının eğitime bakışı Rüşdiyelerin açılması ve yaygın hale getirilmesi Maarif teşkilatının oluşturulması Mesleki eğitim kurumlarının tesisi 1868 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi nin Osmanlı eğitim sistemine getirdiği yenilikler TAR524 Yakınçağ Osmanlı-Rus İlişkileri ve Diplomatik Süreç XIX. Yüzyıl boyunca Osmanlı-Rus ilişkilerinin aşamaları, dünya tarihindeki dünya artık olmazsa olmaz bir yöntem olarak benimsenen diplomasi sanatı da dikkate alınarak ortaya konulmaya çalışılacak ve Osmanlı-Rus İlişkilerinin geleceğe sunacağı perspektif açısından anlamı ve önemi irdelenecektir. Dünya tarihinin satırbaşlarından sayılacak olan Balkan sorunu, Kırım Meselesi, Ortadoğu sorunları, Mısır Konusu ve daha birçok Akdeniz ve çevresine ilişkin ortaya çıkan gelişmelerin günümüze yansımalarının tarihsel perde arkası tarih biliminin metodolojisi ışığında analiz edilmeye çalışılacaktır. TAR526 Modernleşme Sürecinde Osmanlı Hukuk Tarihi ve Kaynakları Hukuk tarihinin kaynakları, Hukuk tarihinin konusu ve bölümleri, İslamiyet öncesi kamu hukuku, İslamiyet öncesi özel hukuk, İslamiyet öncesi hukuk kurumları ve yargı, Avrupa hukukunun gelişmesi, Avrupa da başlıca kanunların meydana gelişi, Osmanlı Devleti nin hukuki yapısı, Osmanlı Devleti nde yargı örgütleri, Tanzimat tan sonra Türk hukuku, Tanzimat döneminde ceza ve yargılama hukukları, Meşrutiyet döneminde genel hukuk, Meşrutiyet döneminde kamu hukuku, Meşrutiyet döneminde özel hukuk, Türk ve İslam hukukunun Cumhuriyet dönemi hukuk sistemine etkileri. TAR528 Yakınçağ Osmanlı Sosyo- Ekonomik Tarihi Osmanlı yakınçağında ekonomik yaşamda rol alan gruplar, esnaflar, tüccarlar, bunların mekanları, tımar sisteminde değişimler, Tanzimat ve Islahat fermanlarının sosyo- ekonomik yaşama etkileri anlatılmaktadır. Konular ile ilgili makaleler tahlil edilmekte, belli konular öğrencilere verilerek arşiv kaynaklarına dayanmak suretiyle çalışmalar yaptırılmaktadır. TAR530 Meşrutiyet Devri Eğitim Tarihi II. Meşrutiyet Devri nde ortaya çıkan eğitim kurumları, bu devirde meydana gelen eğitim faaliyetleri, Medrese, Darülmuallimin, Darülmuallimat gibi okulların bu devirde ıslah çalışmaları, öğretmenlerle ilgili mesleki kuruluşlar incelenecektir. Ayrıca II. Meşrutiyet Devri nde ortaya çıkan eğitim akımları, bu akım temsilcilerinin ortaya koyduğu faaliyetler, söz konusu faaliyetlerin kurumlara etkisi, bu kurumların eğitim tarihimizde oynadıkları roller değerlendirilecektir TAR532 Çağdaş Türk Dünyası Tarihi Doğu Türkistan, Kırgızistan, Özbekistan, devletlerinin siyasi, iktisadi ve kültürel tarihi, bu devletlerin diğer Türk dünyası ile ilişkisi bu derste görülecektir. Ayrıca çoğunluğu Rusya Federasyonuna bağlı muhtar Türk Cumhuriyetlerinin siyasi, iktisadi ve kültürel tarihi bu dersin programına dahil olacaktır.
TAR534 Uluslararası İlişkiler ve Türk Dış Politikası Yeni Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin Doğulu ve Batılı Devletler ile olan birebir ilişkileri. TAR 536 Türkiye Cumhuriyeti Tarihi (1923-1938) Türk İnkılabını hazırlayan koşulları, nedenlerini, gelişimini, sonuçları ile Atatürk İlkeleri TAR572 Osmanlı Kronikleri Osmanlılar zamanında kaleme alınmış tarih kitapları, kronikler ve bibliyografik eserlerin tarih yazımında nasıl değerlendirilebileceği sözü edilen arşiv belgeleriyle birlikte irdelenecektir. TAR574 Yeniçağ Osmanlı Ticaret Tarihi Osmanlılarda iç ve dış ticaret, gümrükler, ipek ticareti, coğrafi keşifler ve ticaret yollarının değişimi, Avrupa da yaşanan ticaret devrimi ve Osmanlılara etkisi, 18. Ve 19. yüzyılda Osmanlıların ticari değişimleri gibi konular ele alınacaktır. TAR578 Milli Mücadele Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Hayat Devletçilik politikası, I. ve II. Sanayi planı 1930-1939 arası dönemde tarım, ticaret ve sanayi alanındaki gelişmeler. II. Dünya Savaşı sonrası Liberal İktisat Politikaları. 1950-1960 arası iktisat politikasında planlı dönem. Türk ekonomisinde 1950 sonrası sosyal değişim ve gelişmeler. TAR 580 II. Dünya Savaşı Sonrası Çağdaş Dünya Tarihi II. Dünya Savaşı nın Sebep ve Sonuçları İncelenecek
ORTAK DÖNEM DERSLERI TAR800 Uzmanlık Alan Dersi Tezli yüksek lisans öğrencilerinin araştırmalarının yönlendirilmesi, sonuçların alınma, özetleme, değerlendirme ve analizi safhalarında yol gösterilmesi. Bilimsel çalışmalarda yöntem tespiti ve bulguların irdelenmesi. TAR599 Tez Çalışması Öğrenciler, tez danışmanlarının klavuzluğunda kendi alanlarındaki güncel teori ve konular üzerine bir tez yazarlar. Uygun bir konu bulmak öğrencinin sorumluluğundadır ve konunun tez danışmanı tarafından onayından sonra öğrenci araştırma taslağını hazırlayacaktır. Öğrenci, teoriden kök alan ve veri ve istatistiki teknikleri kullanan bir analiz geliştirmesi gerekmektedir. Tez, Tez Hazırlama Klavuzu ndaki biçim gerekliliklerini karşılamak zorundadır. TAR700 Yüksek Lisans Semineri Sosyal bilimlerde yapılan araştırmalarda kullanılan temel yaklaşımlar ve araştırma modelleri; Bilimsel araştırma veri toplama teknikleri: nitel ve nicel analizler, bilimsel bir araştırmayı planlama, bölümlendirme; araştırma problemlerini belirleme, varsayımını oluşturma ve metodolojisini tespit etmek; araştırmanın raporlaştırılması ve sunulması. Tarih Bölüm Başkanı