Chain Reaction Projesi Hakkında Genel Bilgiler Chain Reaction (Zincir Reaksiyon) FP7 Projesi Avrupa Birliği Komisyonu nca desteklenen, Haziran 2013'te başlayan ve üç yıl boyunca sürdürülecek olan bir projedir. Proje 12 ülkenin ortak katılımıyla gerçekleştirilmektedir. Bu ülkeler şunlardır: İngiltere, İtalya, Slovakya, Türkiye, Bulgaristan, Fransa, Slovenya, Almanya, Yunanistan, İrlanda, Ürdün ve Gürcistan. Projenin temel amacı katılımcı ülkelerde araştırma-sorgulama temelli fen eğitiminin öğretmenlerin rutin pedagojisi olacak şekilde geliştirilmesidir. Öğretmenler profesyonel anlamda araştırma-sorgulama temelli fen öğretimine yönelik pedagojilerini proje kapsamında kullanılan ve test edilen proje kaynakları (materyalleri) ile geliştirebilirler. Öğretmenler bu proje kapsamında sınıf içi öğrenen odaklı araştırma-sorgulama temelli uygulama yapma fırsatına sahip olabileceklerdir. Sınıf içi öğretmen uygulamalarında öğrenciler eleştirel düşünme, mantıksal akıl yürütme ve bilim ile ilgili problemler çözme süreçlerine aktif olarak dâhil olabileceklerdir. Projenin öğrenciler açısından yaş grubu 14-16 arasındadır. Proje kapsamında yer alan öğrenciler öğretmenleri rehberliğinde gerçekleştirdikleri sınıf içi araştırmaya ve sorgulamaya dayalı süreçleri, bu süreçlerde oluşturdukları raporları veya ürünleri hem ulusal hem de uluslararası festivallerde sunabileceklerdir. Projenin sürdürüldüğü her yıl bir ulusal bir de uluslararası bilim festivali öğrencilerin ürünlerinin ve projelerinin sunulması için fırsat sunacaktır. Böylelikle öğrenciler sadece bilimsel kavram(a)larını geliştirmeyecek, bununla birlikte bilim, bilimsel süreçler ve bilimsel gelişme hakkındaki bilgilerini de artırabileceklerdir. Festivallerdeki bilim insanları öğrencilere rol-model olabilecek ve onları bilim alanında bir kariyer için teşvik edebileceklerdir. Chain Reaction Projesi hem öğretmenler hem de ilgili ülke adına projeyi yürüten fen eğitimcileri açısından var olan müfredata araştırma-sorgulama temelli fen eğitiminin bütünleştirilmesi için fırsatlar ve alternatif perspektifler sunabilecektir. Bu projede öğretmenler araştırma-sorgulama temelli fen eğitimine yönelik bilgi, beceri ve perspektiflerini hem bireysel hem de diğer öğretmenlerinde katılım gösterdiği mesleki etkileşim ve öğrenme topluluğu kapsamında geliştirebileceklerdir. FP7 Chain Reaction Projesi ikinci yıl faaliyetlerine öğretmen eğitimleri ile başladı. Bu yılki ilk öğretmen eğitimleri 11-12 Ekim de TED Üniversitesi Kolej Yerleşkesinde düzenlenen oturumlarla tamamlandı. Ankara genelindeki liselerde görev yapan fizik, kimya ve biyoloji öğretmenin okullarında gerçekleşecek uygulamaların paylaşıldığı eğitimlerde öğrenci merkezli fen eğitimi uygulamalarına dair etkinlikler ve pedagojik tartışmalar gerçekleştirildi. 2014-15 öğretmen eğitimlerinin ilk toplantısının (11-12 Ekim) birinci gününde Dünya ve Evren Öğrenci Araştırma Özleri'nden ''Yeşil Aydınlatma'' öğretmenlerce uygulanarak tamamlandı. Bu Öğrenci Araştırma Özü ile öğretmenler hangi tür aydınlanmanın ekonomik, sosyal, sağlık, verimlilik, bilimsel ve teknik yönden daha avantajlı olduğunu resmeden ve kişileri bilgilendirmek üzere kurgulanan posterler hazırladılar ve birbirlerine sundular. İkinci
gün ise Türkçeye çevrilen ve adapte edilen toplamda 9 Öğrenci Araştırma Özü'ne yönelik öğretmenlerle ünite çalışmaları gerçekleştirildi. Öğretmenler öncelikle kendi müfredat (Fizik, Kimya veya Biyoloji) ve sınıf bağlamına (9. veya 10. sınıflar) uygun olabileceğini düşündüğü Öğrenci Araştırma Özlerini seçip, belirlediler. Sonrasında aynı Öğrenci Araştırma Özünü seçen öğretmenler kolektif grup çalışmaları yaparak öğrenciler için (y)önerge mektupları hazırladılar. (Y)Önerge mektuplarının içeriğini gerçek bir senaryo bağlamında ele alan öğretmenler, başlangıç tartışması ve sonrasında öğrencilere dağıtılacak araştırma makaleleri içinde yoğun araştırma yaptılar. Proje Kapsamında Merkezimizde Öğrencilerimizle Gerçekleştirdiğimiz Çalışmalar Chain Reaction projesi kapsamında merkezimiz fizik proje dönemi öğrencileri, fizik öğretmenimiz Erhan ŞAHİN ve fen Bilimleri öğretmeniz Fatih Ferdi KESER danışmanlığında Yeşil Aydınlanma ve Yeşil Isınma temalı iki araştırma projesiyle katılım sağlandı. Fizik proje dönemi öğrencilerimizle her hafta merkezimizde yürüttüğümüz Yeşil Aydınlanma temalı araştırma projemize İnsanların yeşil enerji konusundaki farkındalığının artması ile kullandığı aydınlatma teknolojisi ile arasında bir ilişki var mıdır? Elektrik enerjisi üretiminin çevreye olan etkisi insanların bilinçli aydınlanma konusundaki farkındalık düzeylerini etkiler mi? sorusu ile araştırmamıza başladık. Araştırma ve sorgulama tabanlı yürüttüğümüz proje sürecinde öğrencilerimizle çeşitli ulusal ve uluslar arası lisansüstü tezlerden ve makalelerden literatür taramaları yaptık. literatür tarama ve okumalarımız sonrası yaptığımız bilimsel tartışma ortamında İnsanların yeşil enerji konusundaki farkındalıklarının artması aydınlatma araçlarının bilinçli kullanımı ile ilişkilidir. iddiasında bulunduk. İddialarımızı desteklemek için kurduğumuz deneysel düzenekler, yaptığımız anket ve araştırma çalışmalarını oluşturduğumuz web sayfasından detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz. Web sitemiz için linki tıklayınız http://yesilaydinlanma.weebly.com/
PROJENİN ADI Yeşil Aydınlatma ile Yeşil Dünya ÖĞRENCİ ARAŞTIRMACI İSİMLERİ Yiğithan TAMER, Bartu Arın OBA, Esen Ünal, Ömer Faruk ERDAL PROJENİN AMACI: 1. Geçmişten günümüze, aydınlatma araçlarının değişimine ve gelişimine neden olan etkenlerin (çevre, verimlilik, ekonomi, sağlık, psikoloji, sosyoloji) incelenmesi. 2. Aydınlatmakonusununönemlibirparçasıolansübjektifanalizindeneyselçalışmalarabilims elbirşekildeuygulanabilmesiiçinizlenmesigerekenyöntemler, kullanılması önerilen soru ve ölçek çeşitleri incelenecek, anket çalışması yapılırken dikkat edilmesi gereken noktalar araştırılarak Aydınlatma Araçları Kullanım Anketi geliştirilecektir. 3. Aydınlatma araçlarına harcanan enerjinin kullanılan aydınlatma türüne bağlı olarak verimliliğinin ve çevreye olan etkisinin incelenerek insanların bu konu hakkındaki farkındalık düzeylerinin artırılması. PROJENİN ÖNEMİ Aydınlatma sistemlerinin enerji etkin bir şekilde geliştirilmesinin yüksek öneminin yanısıra, kullanıcı memnuniyet analizleri olmadan herhangi bir aydınlatma sistemi uygulamasının ekonomikliği konusunda yorum yapmanın yanlış olacağı açıktır. Enerji açısından tasarruf sağlayacağına inanılan bir sistem, gerek kullanıcıların görsel ve iş performanslarında, geek sosyal ilişkilerinde, gerek ruh hallerinde, gerek sağlıklarında ve gerekse estetik değerlendirmelerinde etkiler yaratacak v ekullanıcılar tarafından kabul edilmeyen bir sistem olduğunun ortaya çıkması durumunda hedeflenen tasarruf yerine, tahmin edilenden çok daha fazla zarara yol açacaktır. Tüm bu bilgilerin ışığında, aydınlatmada sübjektif analizin taşıdığı yüksek önemden dolayı çalışma gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Elektrik enerjisi üretiminde kullanılan fosil yakıtlar, CO2 içeriği bakımından çok zengin organik maddelerdir. Bu gazların kullanımı sonucunda açığa çıkan CO 2 gazı atmosfere karışır ve bu gazın sera etkisi yaratması sonucunda dünya yüzeyinde küresel ısınma anlamına gelen sıcaklık artışı oluşur. Bilim adamlarının araştırmalarına göre, dünya iklim sisteminde değişikliklere neden olan küresel ısınmanın etkileri en yüksek zirvelerden, okyanus derinliklerine, ekvatordan kutuplara kadar dünyanın her yerinde hissedilmekte, bu değişikliklere dayanamayan bitki ve hayvan türlerinin sayısında azalma veya yok olmaktadır. Ülkemizde tüketilen toplam elektrik enerjisinin %20 sinin aydınlatma araçları tarafından tüketilmekte olduğu düşünüldüğünde verimli aydınlatma sistemlerinin önemi anlaşılmaktadır.
VERİ TOPLAMA SÜREÇLERİ: Kütüphanelerden ve e-kaynaklardan araştırma yapma Sözlü ve yazılı şekilde anket yaparak veri toplama Toplanılan verilerin analiz etme Verilerin bir katalog veya internet ortamına aktarılması BEKLENEN YA DA ELDE EDİLEN SONUÇLAR: Bu çalışma ve genele yayılacak bu türdeki bilinçlendirme kampanyaları ile önemli miktarda elektrik enerjisi ve kapasite tasarrufu potansiyeli olduğu incelenmiştir. En kısa zamanda aydınlatma için haftada ortalama 45 saat süre elektrik kullanan en azından 3 Milyon konutta şeffaf akkor ampuller KFL ile değiştirilirse 1 yılda 739,4 Milyon kwh enerji ve daha da önemlisi 134 MW kapasite tasarrufu yapılabilecektir. Böyle bir tasarruf ile var olan kapasite daha verimli kullanılabilecektir ya da 134 MW kapasitenin yatırımının ertelenmesi sağlanabilecektir. Ampulleri değiştirilen konut sayısı 6 Milyon olduğu zaman bu kapasite tasarrufu 269 MW, 9 Milyon olduğu zaman ise 403 MW olacaktır. Türkiye nin ileriye yönelik olarak elektrik enerjisi talep artışının hızlı bir şekilde artacağı beklendiğinde 134 MW kapasitenin önemi daha iyi anlaşılabilecektir. Aydınlatma tasarrufunun yapılacağı saatlerin elektrik tüketiminin en pahalı olduğu akşam saatlerine (puant anına) denk geldiği de düşünülürse, yapılacak olan tasarrufun ülke ekonomisine katkısının büyüklüğü oldukça fazla olacaktır. Elektrik enerjisinin verimli kullanılması kapsamında aydınlatmanın tasarruflu ampullerle karşılanmasının yanı sıra beyaz eşyaların elektrik sarfiyatının düşük olduğu A sınıfı kategorisinden seçilmesi, binaların ısı sarfiyatının önlenmesi amacıyla iyi yalıtım malzemeleriyle kaplanması, bilgisayarların ve televizyonların açma kapama düğmelerinin standby pozisyonunda bırakılmaması gibi yapılabilecek basit ve az külfetli önlemler ve teşviklerle sağlanabilen kapasite ve enerji tasarrufuyla talebin önemli bir bölümünü karşılamak ya da yapılması gereken yeni yatırımların ileri tarihlere ötelenmesi mümkün olabilecektir. Enerji Verimliliği (EV) uygulamaları Aydınlatma Sektörü için önemli bir açılımdır. Doğru aydınlatma uygulamalarının enerji tasarrufunun yanı sıra, görsel performansı iyileştirerek iş verimini yükselttiği, üretim kalite ve sayısını da arttırdığı önemle vurgulanmalıdır. Aydınlatma tesisatlarında gerçekleştirilecek EV uygulamalarında, görüş emniyeti ve görsel konfor açısından gerekli aydınlatma kalite kriterlerinin sağlanması esas alınmalıdır. Aydınlatma tesisatlarında gerçekleştirilecek EV uygulamaları sadece la mba değişiminden ibaret değildir. Aydınlatmada verimlilik lamba ve yardımcı elemanları, armatür, tasarım ve kontrolü ile bir sistem çalışmasıdır. Yeni aydınlatma teknolojileri bir yandan yüksek kaliteli ışık sağlarken diğer yandan CO 2 salınımını önlemekte ve enerji tasarrufu sağlamaktadır. Belirttiğimiz gibi enerji maliyetlerinin ve enerjiye olan talebin artması, enerji tasarrufunu zorunlu hale getirmiştir.
Ayrıca gerçekleştirdiğimiz çalışmamızın Enerji Bakanlığı 2023 yılı ulusal strateji hedeflerinin ve enerji politikalarının en önemli bileşenlerinden birisi olan tanıtım ve bilinçlendirme faaliyetleri ne sağlayacağı katkılardan dolayı da önem arz etmektedir.