T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ PVC DOĞRAMAYA HAZIRLIK ANKARA 2006

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1...3 1. ARAÇ - GEREÇ...3 1.1. PVC makineleri...3 1.1.1. Tanımı...3 1.1.2. Çeşitleri...3 1.1.3. Görevleri...4 1.1.4. Kullanım Kuralları...7 1.1.5. Bakım ve Onarımları...7 2.2. El Araçları...7 1.2.1. Tanımı...7 1.2.2. Çeşitleri...7 1.2.3. Görevleri...7 1.2.4. Kullanım Kuralları...9 1.2.5. Bakım ve Onarımları...9 1.3. PVC Profilleri...9 1.3.1. Tanımı...9 1.3.2. Çeşitleri...9 1.3.3. Kullanıldığı Yerler...12 1.4. PVC Profil Destek Saçları...13 1.4.1. Tanımı...13 1.4.2. Çeşitleri...13 1.4.3. Kullanıldığı yerler...14 1.5. PVC Doğramalar...16 1.5.1. Tanımı...16 1.5.2. Çeşitleri...16 DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ...17 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...18 ÖĞRENME FAALİYETİ 2...20 ÖĞRENME FAALİYETİ 2...20 2. DETAY RESİMLERİNİ OKUMA...20 2.1. Proje ve Detayları...20 2.1.1. Tanımı...20 2.1.2. Çeşitleri...20 2.2. Projeden PVC Doğrama Malzemesi Bilgilerini Alma...20 2.2.1. Biçimi...20 2.2.2. Ölçüleri...21 2.2.3. Rengi...21 2.3. Teknik Uygulama Kuralları...21 2.4. İşlemin Yapılacağı Yer...21 DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ...22 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...23 MODÜL DEĞERLENDİRME...24 CEVAP ANAHTARLARI...25 KAYNAKÇA...26 i

AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME AÇIKLAMALAR 582YIM052 İnşaat Teknolojisi PVC Doğrama İmalat ve Montajcılığı PVC Doğramaya Hazırlık PVC doğramaların üretiminden önceki hazırlık aşamalarıyla ilgili öğrenme materyalidir. 40/32 (+40/32 Uygulama tekrarı yapılabilinir.) 10. Sınıf PVC modülünü başarmak PVC doğrama, hazırlamak Genel Amaç: Gerekli ortam sağlandığında PVC doğramaya hazırlığı kuralına uygun olarak yapabileceksiniz. Amaçlar: PVC doğrama araç gereçlerini doğru, eksiksiz ve işe uygun olarak hazırlayabileceksiniz. Detay resimlerini doğru olarak okuyabileceksiniz. Ortam: PVC doğrama atölyesi Donanım: PVC doğramanın imalatı ve montajı aşamasında gerekli olan makine, alet ve ekipmanlar. Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. ii

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Düşünen ve değişime açık olan insanoğlu, ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilmek için sürekli arayış içerisinde olmuştur. İlkçağlarda insanlar; giyinme, barınma, yeme ve içme ihtiyaçlarını ilkel yollarla gidermeye çalışmış, zamanla ateşi bulmuş, tekerleği icat edip taşıma ihtiyacını daha seri gidermiş ve daha kaliteli malzemelerle daha sağlam ve sağlıklı barınma yerleri inşa etmişlerdir. Bu süreç günümüze kadar son derece hızlı bir değişim göstererek devam etmiştir. Günümüzde insanlar kaliteli ve bilinçli tüketim konusunda hassas davranarak doğal dokuya daha az zarar vermenin yollarını araştırmışlar, ormanlarımızın yok olmasını önlemek amacıyla yapılardaki ahşap kullanımını en az seviyeye indirerek kapı, pencere, dış cephe kaplamaları (siding), bahçe çitleri vb. alanlarda PVC doğramalar kullanmaya başlamışlardır. Ülkemizde birçok sektörde olduğu gibi PVC sektöründe de işin ehli olmayan, gerekli teknik bilgi ve beceriden yoksun, sadece maddi imkânları iyi olduğu için bu işi yapan, kalitenin ve usta işçiliğin önünü kesen sektör çalışanları bulunmaktadır. Bu durum aynı zamanda bilinçsiz ve kalitesiz üretime neden olduğundan, ülke ekonomisine ve çevremize büyük zararlar verebilmektedir. Sevinerek belirtmek isterim ki, bu modül ile gerekli teknik bilgi ve donanıma sahip olacak siz sevgili öğrencilerimizle; ülke ekonomisine ve doğal dengenin korunmasına büyük katkısı olan PVC doğrama sektöründe ihtiyaç duyulan, eğitimli, gerekli alt yapıya sahip ara eleman açığı kapanacak, bilinçsiz üretimin ve kalitesiz işçiliğin de önüne geçilecektir. Yarınlarınıza daha güzel eserler bırakmanız temennisi ile 1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Gerekli ortam sağlandığında; PVC doğramaların hazırlığı aşamasında kullanılan araç gereçleri kullanabileceksiniz. ARAŞTIRMA PVC doğramaların hazırlığı aşamasında kullanılan araç gereçlerin, makine ve ekipmanların periyodik olarak yapılan gerekli teknik bakım ve onarımının, üretimi ve sonuçlarını nasıl etkilediğini araştırarak elde ettiğiniz verileri sınıfta arkadaşlarınıza sununuz. 1. ARAÇ - GEREÇ 1.1. PVC makineleri 1.1.1. Tanımı Tanım 1: Kapı, pencere, bahçe çiti, cam çıtası ve dış cephe kaplamasında (siding) kullanılacak PVC doğrama elemanlarının istenen boy ebat ve miktarda seri, firesiz ve hatasız kesilmesi, çapak temizliği, köşe temizlemesi, delinmesi, orta kayıt alıştırılması ve kaynak yapılması için kullanılan makinelere PVC makineleri denir. Tanım 2: PVC profillerden istenen şekil ve ebatlarda doğrama elde etmek için kullanılan makinelere PVC makineleri denir. 1.1.2. Çeşitleri Çift köşe kaynak makinesi Tek köşe kaynak makinesi Köşe temizleme makinesi Alttan çıkma çıta kesim makinesi Çıta kesim makinesi 3 lü kolyeri delme ve frezeleme makinesi Açılı orta kayıt alıştırma makinesi Pnömatik üstten kesim makinesi Havalı tip keski ve çapak alma makinesi 3

1.1.3. Görevleri 1.1.3.1. Çift Köşe Kaynak Makinesi PVC Profillerin aynı anda iki köşesini de kaynatır. Kaynak aralarını ayarlama imkanı mevcuttur. Tam otomatik PLC kontrollüdür. Resim1: Çift köşe kaynak makinesi 1.1.3.2. Tek Köşe Kaynak Makinesi 20-180 arasında kaynak imkanı sağlar. 3mm kaynak eritme payını hatasız ve dengeli biçimde sağlar, ayarlama ile yapılır. Regülatörler sayesinde silindir ve kaynak basıncı ayarlanabilir. Sıkma silindirleri ayrı çalışır. Tek tabla hareketlidir. Resim2: Tek köşe kaynak makinesi 1.1.3.3. Köşe Temizleme Makinesi Bıçaklı üç tip köşe temizleme makinesi mevcuttur. Köşe ve yüzey temizleme fonksiyonları ayrı ayrı kullanılabilir. Kumanda paneli dokunmatiktir. Yüzey bıçaklarının derinlik ayarlama imkanı vardır. Yüzey bıçaklarının formu sayesinde düzgün bir hat çıkarır. Tasarım olarak çalışana rahatlık sağlar. Resim3: Temizleme makinesi 4

1.1.3.4. Alttan Çıkma Çıta Kesim Makinesi Seri imalatlarda hızlı ve güvenilir kesim. Hassas dereceli kesim. Ara derecelerde kesim yapma imkanı. Yüksek testere devri sayesinde temiz yüzey kesimi. Konveyör ölçüm sistemi opsiyonel seçilir. Resim4 : Alttan çıkma çıta kesim makinesi 1.1.3.5. Çıta Kesim Makinesi 3 sn de çıta kesim işlemi. Sağ ve sol 45 ' leri aynı anda keser. Köşelerde hassas birleşme sağlar. 1.1.3.6.3 lü Kolyeri Delme ve Frezeleme Makinesi Resim5: Çıta kesim makinesi PVC profil sıkılı iken üçlü kolyeri delme ve frezeleme işlemi yapılabilir. Fonksiyonel olarak rahat ve kolay çalışma imkanı sağlar. Resim 6 : 3 lü kolyeri ve frezeleme makinesi 5

1.1.3.7. Açılı Orta Kayıt Alıştırma Makinesi Orta kayıt profilinin alıştırılmasını sağlar. Makine hidropnömatik çalışmaktadır. Hız ayarı yapılabilir. 2 seri bıçak takılabilir. Resim7: Açılı orta kayıt alıştırma makinesi 1.1.3.8. Pnömatik Üstten Kesim Makinesi Pnömatik silindirlerle sıkma. Yüksek devir, temiz yüzey kesim. Ara derecelerde kesim yapma imkanı. Hassas dereceli kesim. Sessiz ve emniyetli çalışma. Resim8 :Pnömatik üstten kesim makinesi 1.1.3.9. Havalı Tip Keski ve Çapak Alma Makinesi Keski Hava tüketimi(l/s):8,5 Uç girişi: G 1/4" Ağırlık(kg):1 Resim9 : Havalı tip keski ve çapak olma makinesi Darbe sayısı 3600/dak. Bağlantı dişi G 1/4" Yük altında hava tüketimi 8,5 lt/sn. Hortum iç çapı 10 mm. Uç girişi, altıgen SW 10 ve yuvarlak şaft 10,2 mmø Ağırlığı 0,98 kg. 6

1.1.4. Kullanım Kuralları Atölyedeki ana sigorta kontrol edilmelidir. Makinelerin fişi, kablosu ve bağlantılarının sağlamlığı kontrol edilmelidir İş önlüğü, gözlük, eldiven kullanılmalıdır. Vücut ve eller makinelerden uzak tutularak yersiz temas önlenmelidir. Üretim işleminden sonra şalter kapalı konuma getirilmelidir. Kullanma talimatı uyarınca makinelerin periyodik bakımı yapılmalıdır. Gerekli güvenli çalışma önlemleri alınmadan araçlar kullanılmamalıdır. 1.1.5. Bakım ve Onarımları Makinelerin bakım ve onarımları kullanım kılavuzunda belirtilen esaslar ışığında; varsa uzman elemanlar tarafından yoksa üretici firmanın temin edeceği sorumlu teknik elemanlar tarafından üretim esaslarına paralel ve dönemsel periyotlarla yapılmalıdır. 2.2. El Araçları 1.2.1. Tanımı Üretim aşamasından geçen PVC doğramaların montajı sırasında, elektrikli, şarjlı ve manuel olarak kullanılabilen yardımcı araçlara el araçları denir. Bu araçlar her türlü bakım ve onarım işlerinde de kullanılabilmektedir. 1.2.2. Çeşitleri Kırıcı delici matkap Dekopaj Tilki kuyruğu Üfleyici Dijital su terazisi 1.2.3. Görevleri 1.2.3.1. Kırıcı Delici Matkap PVC doğramaların montajının yapılacağı alanda kırılması ve delinmesi gereken yerlerde kullanılır. Resim10: Kırıcı delici matkap 7

1.2.3.2. Dekopaj Özellikle mobilya sektöründe kullanılan dekopaj 120mm derinliğindeki ahşapların kesiminde kullanıldığı gibi, 10mm lik çeliklerin kesiminde de kullanılabilmektedir. Ayrıca; ahşap kasa ve kanat doğramalarının sökülmesi sırasında kesilmesi gereken kısımlarda da kullanılabilmektedir. Resim11: Dekopaj makinesi 1.2.3.3. Tilki Kuyruğu Mobilya, sıhhi tesisat gibi alanlarda kullanılan tilki kuyruğu 130mm derinliğindeki boruların, 19 mm derinliğindeki çeliklerin ve 300 mm derinliğindeki ahşapların kesiminde kullanılabilmektedir. Yine ; eski kasa ve kanat doğramalarının yerinden sökülmesi sırasında kesilmesi gereken kısımlarda kullanılabilmektedir. Resim12 :Tilki kuyruğu makinesi 1.2.3.4. Üfleyici 1,8kg ağırlık ve dakikada 13000 devir sayısı ile her türlü vakumlama ve üfleme işlerinde kullanılabilmektedir. Gerek PVC doğrama imalatı ve gerekse de ahşap doğrama imalatından sonra makinelerin bakımı ve temizliği aşamasında üfleyici ile çok daha sağlıklı temizlik yapılabilmektedir. Eski kasa ve kanat doğramaların sökülmesi sırasında uygulama alanında gereken kısımlarda kullanılabilmektedir. Resim13: Üfleyici makinesi 1.2.3.5. Dijital Su Terazisi Üzerine yerleştirilen dijital gösterge sayesinde duvar, sıva, doğrama yerleştirme vb. işlerde daha hassas dengeleme yapabilme imkanı sağlar. 8 Resim14: Dijital su terazisi

1.2.4. Kullanım Kuralları Atölyedeki ana sigorta kontrol edilmelidir. Makinelerin fişi, kablosu ve bağlantılarının sağlamlığı kontrol edilmelidir. İş önlüğü, gözlük, eldiven kullanılmalıdır. Vücut ve eller makinelerden uzak tutularak yersiz temas önlenmelidir. Üretim işleminden sonra şalter kapalı konuma getirilmelidir. Kullanma talimatı uyarınca makinelerin periyodik bakımı yapılmalıdır. Gerekli güvenli çalışma önlemleri alınmadan araçlar kullanılmamalıdır. 1.2.5. Bakım ve Onarımları El aletlerinin bakım ve onarımı kullanım kılavuzunda belirtilen esaslar göz önünde bulundurularak kullanım sonrası uzman elemanlarca yapılmalıdır. 1.3. PVC Profilleri 1.3.1. Tanımı PVC profil : Petrol (veya doğalgaz), tuz ve çeşitli katkı maddeleri kullanılarak petrokimya tesislerinde üretilen PVC nin kalıplarda şekillendirilmesiyle elde edilen profillere denir. PVC profil sistemleri ultraviyole ışınlardan etkilenmeyecek şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca yangınlarda zehirli gaz yaymayan bir kimyasal yapısı bulunmaktadır. 1.3.2. Çeşitleri 1.3.2.1. Ana Profiller Kasa Profilleri: PVC kapı ve pencerelerin iskeletini oluşturan ve kasanın duvara montajında kullanılan elemanlara kasa profili denir. Sabit ve geniş profil çeşitleri bulunmaktadır. Şekil15: Geniş kasa profil ve kesiti 9

Kanat profilleri: PVC kapı ve pencerelerin hareketli kısmını oluşturan ve kasaya monte edilen profillere kanat profili denir. Hareketli, dışa açılım gibi çeşitleri bulunmaktadır. Şekil16: Kanat profili ve kesiti Orta kayıt profili: Kapı ve pencere kasa ve kanatlarının mukavemetini artırmak ve kanat-kasa bağlantılarını sağlamak üzere kullanılan profillere orta kayıt profilleri denir. 1.3.2.2.Yardımcı Profiller Şekil 17: Orta kayıt profili ve kesiti Kutu profili: Kasa, kanat ve orta kayıt profillerde yardımcı ara eleman olarak kullanılan profillerdir. Kare ve dikdörtgen kesitli çeşitleri bulunmaktadır. 10

Şekil18: Kare kutu profilkesiti Şekil19: Dikdörtgen kutu profil kesiti Köşe dönüş profilleri: PVC kapı ve pencerelerde köşe dönüşlerinin daha rahat ve değişik şekilde yapılabilmesi için kullanılan profillere köşe dönüş profili denir. Adaptör ve boru profili çeşitleri bulunmaktadır. Adaptör profili: Köşe dönüşlerde boru profilinin daha esnek hareket etmesine imkan sağlamak üzere, yatak görevi gören elemanlara adaptör profili denir. Şekil20: Köşe dönüş adaptör profili kesiti Boru profili: Köşe dönüşlerin serbest açıda olmasını sağlamak amacıyla kullanılan profillere boru profili denir. Şekil21: Köşe dönüş boru profili kesiti 11

1.3.3. Kullanıldığı Yerler PVC profiller; Şekil22: Adaptör ve boru profilinin köşe dönüşlerdeki kullanımı Kapı ve pencerelerin kasa ve kanatlarının yapımında, Damlalıklarda, Pervazlarda, Bahçe çitlerinde, Siding (dış cephe kaplaması veya yalı baskısı olarak da adlandırılmaktadır.) lerde kullanılmaktadır. Şekil23: Kasa ve kanat profili Şekil24: Damlalık profili Şekil25: Pervaz profili Şekil26: Bahçe çiti 12

1.4. PVC Profil Destek Saçları 1.4.1. Tanımı Şekil27: Siding profili PVC profillerin içerisine konulan ve mukavemetini artıran, sıcak daldırma metoduyla TSE normunda daldırma galvanizli sacdan rollforming makinelerde imal edilen demirlere profil destek sacı denir. Şekil28: Destek sacı üretiminden bir görünüm 1.4.2. Çeşitleri U profili, Kutu profili, L profili, G profili, C profili, Z profili, 13

s- ölçüsü kalınlık: 0,5 3 (mm) s- ölçüsü kalınlık: 0,8 3 (mm) b- ölçüsü : 10 60 (mm) b- ölçüsü : 6-65 (mm) h- ölçüsü : 10 80 (mm) h- ölçüsü : 15 300 (mm) s- ölçüsü kalınlık: 0,5-43 (mm) s- ölçüsü kalınlık: 0,8 3 (mm) b- ölçüsü : 10 50 (mm) b- ölçüsü : 20 200 (mm) h- ölçüsü : 10 50 (mm) h- ölçüsü : 5 60 (mm) t- ölçüsü : 3 25 (mm) s- ölçüsü kalınlık: 0,8 3 (mm) s- ölçüsü kalınlık: 0,5 3 (mm) b- ölçüsü : 10 80 (mm) b- ölçüsü : 10 50 (mm) h- ölçüsü : 20 300 (mm) h- ölçüsü : 20 200 (mm) t- ölçüsü : 5 30 (mm) 1.4.3. Kullanıldığı yerler Kilitli kapılarda, düz ve damlalıklı kanatlarda, orta kayıtlarda, içe ve dışa açılır kapılarda, menteşelerde, sürme kanatlarda ve sürme kasalarda kullanılır. 14

Şekil29: Destek saclarının kullanımından bir görünüş PVC kapı ve pencerelerin ana, destek ve yardımcı destek profillerinde kullanılırlar. Ayrıca; Şekil30: PVC profillerde destek saclarının kullanılması Destek sacları sidinglerde kullanılmaz. Destek sacı ile profil yüzeyi arasındaki boşluk en az 1 mm, en fazla 2 mm olmalıdır. Eğer boşluk fazla olursa mukavemetinin azalmasının yanı sıra, vidalamada da problem olacaktır. Destek sacı tek parça olarak kullanılmalıdır. Plastik profilin kaynak noktalarında uygun erime mesafesi bırakılmalıdır. 90 derecelik kesimlerde profil boyundan 10 mm., 45 derecelik kesimlerde ise her uçtan 75 mm. mesafe bırakılmalıdır. En kısa destek sacı, en az iki yerden vidalanmalıdır. Vida aralıkları en fazla 30-40 cm. olmalıdır. Başlangıç noktasında en fazla 15 cm. içeriye girerek vida atılmalıdır. Destek sacı kesinlikle açık havada stoklanmamalıdır. Destek sacları kesilirken uçların düzgün ve çapaksız olmasına dikkat edilmelidir. Bu yüzden testere yüksek devirde çalıştırılmamalıdır. Not: Kasa profiline orta kayıt bağlanıyor ise, destek sacı olarak kutu profil kullanılması zorunludur. 15

1.5. PVC Doğramalar 1.5.1. Tanımı PVC "Poli-Vinyl-Chlorid [Poli -Vinil - Klorid]" kimyevi isimlerinin baş harfleridir. PVC profil: Petrol (veya doğalgaz), tuz ve çeşitli katkı maddeleri kullanılarak petrokimya tesislerinde üretilen PVC nin kalıplarda şekillendirilmesiyle elde edilen profillere denir. PVC doğrama: Kapı, pencere, kanat, orta kayıt, siding gibi elemanların hazırlanmasında kullanılan profillere PVC doğramalar adı verilmektedir. 1.5.2. Çeşitleri Şekil31: Profil kesiti PVC doğramalar; sürme, katlanabilen, tek kanatlı, karolaj çıtalı, çift kanat takılabilen kasa vb. şekillerde yapılabilmektedir. Şekil32 : Karolaj çıtalı PVC doğrama Şekil33 : Sürme PVC doğrama Şekil34: Karolaj çıtalı sürme doğraması Şekil35 : Katlanabilir PVC doğrama 16

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin ya da arkadaşınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Değerlendirme Ölçeği Dersin PVC doğrama ve kaplamaları adı Öğrencinin Amaç PVC doğramaların hazırlığı aşamasında kullanılan araç gereçlerin incelenmesi Adı soyadı Konu Zaman Araç gereçler Sınıf Nu Başlangıç saati Bitiş saati Toplam süre GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır 1 Makinelerin kullanılma amaç ve kurallarını anladınız mı? 2 El araçlarının görevlerini ve kullanma kurallarını anladınız mı? 3 4 Ana profillerin ve yardımcı profillerin kullanım amaçlarını göz önünde bulundurdunuz mu? PVC destek sacının çeşitlerini ve kullanım amaçlarını tam olarak anladınız mı? 5 PVC doğramaların çeşitlerini tam olarak anladınız mı? 6 PVC.doğramaların hazırlanması için kullanacağınız araç ve gereçlerin kullanma kuralları ile bakım ve onarımlarını anladınız mı? Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek eksikliklerinizi tamamlayınız. 17

ÖLÇME ÖLÇME VE VE DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyebilirsiniz. Aşağıdaki sorularda doğru olduğunu düşündüğünüz seçeneği işaretleyiniz. 1. PVC profillerden istenen şekil ve ebatlarda doğrama elde etmek için kullanılan makinelere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? A) PVC makineleri B) Kesme makineleri C) Üfleyici D) Hepsi 2. Aşağıdakilerden hangisi el araçlarından değildir? A) Dekopaj B) Üfleyici C) Orta kayıt alıştırma makinesi D) Dijital su terazisi 3. PVC doğramaların montajının yapılacağı alanda kırılması ve delinmesi gereken yerlerde kullanılan el aracı aşağıdakilerden hangisidir? A) Tilki kuyruğu B) Dijital su terazisi C) Delme ve frezeleme makinesi D) Kırıcı delici matkap 4. Petrol (veya doğalgaz), tuz ve çeşitli katkı maddeleri kullanılarak petrokimya tesislerinde üretilen PVC nin kalıplarda şekillendirilmesiyle elde edilen profillere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? A) PVC doğramalar B) PVC profil C) Orta kayıt profili D) Kanat profili 5. Aşağıdakilerden hangisi yardımcı profil değildir? A) Kasa profili B) Kutu profili C) Adaptör profili D) Boru profili 6. Destek sacı aşağıdaki profillerden hangisinde kullanılmaz? A) Kasa doğramalarında B) Ana destek profillerinde C) Sidinglerde D) Yardımcı destek profillerinde 18

7. Kapı, pencere, kanat, orta kayıt, siding gibi elemanların hazırlanmasında kullanılan profillere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? A) PVC profil B) PVC doğrama C) Z profili D) C profili DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz 19

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 2 Gerekli ortam sağlandığında; proje ve detayların tanımını, çeşitlerini, projeden malzeme bilgilerini almayı; teknik uygulama kurallarını ve işlemin yapılacağı yer ile ilgili bilgileri edineceksiniz. ARAŞTIRMA Projelerin neden evrensel bir dil olduğunu araştırarak elde ettiğiniz verileri sınıfta arkadaşlarınıza sununuz. 2. DETAY RESİMLERİNİ OKUMA 2.1. Proje ve Detayları 2.1.1. Tanımı Proje: PVC doğramaların uygulanacağı alanda yapılan keşif sonrası istenilen maliyet, ölçü ve şekillerde hazırlanacak doğramalar için yapılan planlamadır. Detay: PVC doğramaların ayrıntılarının gösterildiği resimlere detay resimleri denir. 2.1.2. Çeşitleri Proje ve detayları, yapılacak doğrama çeşitlerine paralel olarak değişir. 2.2. Projeden PVC Doğrama Malzemesi Bilgilerini Alma 2.2.1. Biçimi PVC doğramaların açılır, sürme vs. işlevli olup olmadığı, orta kayıt, yatay kayıt ve dikey kayıt bulunup bulunmadığı; yine, doğramalarda karolaj çıtasının kullanılıp kullanılmadığı, doğramalarda kullanılacak profillerin hangi ebat ve çeşitlerde olacağı gibi bilgiler projelerden alınarak belirlenir. Karolaj çıtası: Çift camlı kasa ve kanatlarda camların arasında kalan cam çıtalarına karolaj çıtası denir. 20

2.2.2. Ölçüleri Ölçüler PVC doğramanın monte edileceği alana, hazırlanan doğramanın işlevsel özelliğine göre değişim gösterebildiği gibi uygulamalar da projelerde belirtilen ölçülere bağlı kalmak koşuluyla yapılmalıdır. 2.2.3. Rengi PVC doğramalarda kullanılan renkler değişken ve çeşitlilik gösterir. Akrilik boya ile üretilen PVC profiller olduğu gibi, ahşap ve farklı desen ve renklerde üretilen folyo kaplamalarla istenilen renklerde doğramalar üretilebilmektedir. 2.3. Teknik Uygulama Kuralları Kesim raporu, keşif raporu ve maliyet analizinde belirtilen verilere göre üretim ve montaj işlemleri yapılmalıdır. 2.4. İşlemin Yapılacağı Yer Teknik verilere göre hazırlanan kapı ve pencerelerin montajının yapılacağı alanlardır. Bu alanlar kasa ve kanatların işlevselliğine göre değişiklik gösterir. 21

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin yada arkadaşınızın yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden uygun olan kutucuğu işaretleyiniz. Değerlendirme Ölçeği Dersin PVC doğrama ve kaplamaları adı Öğrencinin Amaç Projelerdeki teknik ve detay bilgilerinin alınmasıyla ilgili bilgi edineceksiniz. Adı soyadı Konu Zaman Detay resimlerini okuma Sınıf Nu Başlangıç saati Bitiş saati Toplam süre Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır 1 PVC doğramaların imalatından yapılması gereken detayların resimlerini doğru okuyabildiniz mi? 2 Teknik uygulama kurallarını iyi anladınız mı? 3 Projenin biçimini, rengini ve ölçülerini anladınız mı? Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek eksikliklerinizi tamamlayınız. 22

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇME VE DEĞERLENDİRME A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyebilirsiniz. (2. 3. 4. ve 5. sorulara doğru yanlış olarak cevap veriniz) 1. PVC doğramaların uygulanacağı alanda yapılan keşif sonrası istenilen maliyet, ölçü ve şekillerde hazırlanacak doğramalar için yapılan planlamaya verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? A) Karolaj çıtası B) Detay C) Proje D) Detay resimleri 2. Karolaj çıtası çift camlı kasa ve kanatlarda iki cam arasına yerleştirilmiş çıtalara verilen isimdir. A) Doğru B) Yanlış 3. PVC doğramaların üretim ölçüleri standarttır. A) Doğru B) Yanlış 4. PVC profiller tek renk olarak üretilmektedir. A) Doğru B) Yanlış 5. PVC doğramaların monte edileceği alan doğramanın işlevselliğine göre değişir. A) Doğru B) Yanlış DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 23

MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME PERFORMANS TESTİ (YETERLİK ÖLÇME) Modül ile kazandığınız yeterliği aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz. DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır Makinelerin kullanma amaç ve kurallarını anladınız mı? El araçlarının görevlerini ve kullanma kurallarını anladınız mı? Ana profillerin ve yardımcı profillerin kullanım amaçlarını göz önünde bulundurdunuz mu? PVC destek sacının çeşitlerini kullanım amaçlarını tam olarak anladınız mı? PVC doğramaların çeşitlerini tam olarak anladınız mı? PVC doğramaların hazırlanması için kullanacağınız araç gereçlerin kullanma kurallarını bakım ve onarımlarını anladınız mı? PVC doğramaların imalatından yapılması gereken detayların resimlerini doğru okuyabildiniz mi? Teknik uygulama kurallarını iyi anladınız mı? Projenin biçimini, rengini ve ölçülerini anladınız mı? DEĞERLENDİRME Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. Modülü tamamladınız, tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları uygulayacaktır. Öğretmeninizle iletişime geçiniz. 24

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI 1 A 2 C 3 D 4 B 5 A 6 C 7 B ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI 1 C 2 Doğru 3 Yanlış 4 Yanlış 5 Doğru 25

KAYNAKÇA KAYNAKÇA KÖKSOY Abdullah, Soylar Pen,Tarsus, 2005. ULUSOY Aydın Mitat, Ulusoy Pen, Tarsus, 2005. ÜNAL Hasan Muaz, Yayımlanmamış Ders Notları, Tarsus, 2005. Pakpen Şirketler Grubu, http://www.pakpen.com.tr, 2005. Kompen A.Ş, http://kompen.com.tr, 2005. Akansupen, http://www.akansupen.com, 2005. Ardapen, http://www.ardapen.com, 2005. Kamcı Makine San. Tic. Ltd. Şti, http://www.kamcimakima.com, 2005. Fırat Plastik A.Ş, http://www.firat.com, 2005. Erdoğanlar PVC sistemleri, http://erdoganlar.net, 2005. Akdeniz Kimya, http://www.akdenizkimya.com.tr, 2005. Winsa, http://www.winsa.com.tr, 2005. ProlinePVC, http://www.prolinepvc.com, 2005. www.gulderensac.com, 2005. www.canaluminyum.com.tr, 2005. 26