AF (Atrial fibrilasyn) Basamak 1 Çarpıntı şikayeti ve/veya düzensiz nabız varlığında EKG çekilmelidir. EKG de ilk kez AF saptanan hastalar için basamak 2 ye geçiniz. NOT: EKG de SR saptanan ancak AF şüphesi devam eden hastalar (kriptjenik inme, tekrarlayan senkp, AF yatkınlaştıran faktörler* + ciddi semptm varlığı) hlter EKG, lay kaydedici gibi ileri tetkiklerle değerlendirilmelidir. Bu tetkikler snucunda AF saptanan hastalar için basamak 2 ye geçiniz. *AF yatkınlaştıran faktörler basamak 3 te * ile işaretlenmiştir. Kapak hastalığı, krnik bstrüktif AC hastalığı, ıran dğumsal kalp hastalığı diğer faktörlerdir. Basamak 2 (Semptmların srgulanması) Semptmların sınıflandırılması için EHRA skru kullanılmalıdır. EHRA-I Semptm yk EHRA-II Hafif semptmlar; nrmal günlük aktivite etkilenmemektir. EHRA-III Ciddi semptmlar; nrmal günlük aktivite etkilenmemektedir. EHRA-IV Özürlülüğe yl açan semptmlar; nrmal günlük aktivite gerçekleştirilememektedir. Basamak 3 Anamnez Labratuar Tetkikler Yaş * Geçici iskemik atak* Böbrek fnksiyn Ekkardiygrafi testleri Cinsiyet İnme* Karaciğer fnksiyn testleri Hipertansiyn* Krnik böbrek yetersizliği* Tirid fnksiyn testleri Diyabet* Hip/hipertiridi* Hemgram Kalp yetmezliği* İlaç / Alkl kullanımı Kagülasyn testleri Krner arter Kanama öyküsü hastalığı* Periferik arter hastalığı* Trmbembli
Basamak 4 (Tedavi kararları) AF tanısından snraki ilk tedavi yeterli antitrmbtik tedavi ve ventrikül hız kntrlünü içerir. Daha snra ritm kntrlünün gerekliliğine karar verilir* Antitrmbtik tedavi için basamak 5 ve 6 ya bakınız. AF li hastalarda kanama riskinin belirlenmesi için basamak 7 ye bakınız. Ventrikül hız kntrlü için basamak 8 e bakınız. Ritm kntrlü gerekliliğine karar vermek için basamak 9 a bakınız. Kalp yetmezliği, hipertiridi, akut krner sendrm gibi durumlarda AF önerileri için özel hasta gruplarında AF yönetimine (Tabl 7-knu snu)bakınız. AF hastalarının takibi için basamak 15 e bakınız. *Hemdinamik kararsızlık durumunda acil kardiyversiyn gereklidir. Basamak 5 (Antitrmbtik tedavi) AF saptanan hastalarda inme riski hesaplanmalıdır (Tabl 1), CHA2DS2-VASc skru kullanılmalıdır, skr 1 ise OAK tedavi endikedir (şekil-2). Parksismal AF si lan hastalar, ısrarcı veya kalıcı AF ile benzer bir inme riskine sahip larak kabul edilmelidirler. Tabl 1: Atriyal fibrilasynlu hastada inmeye yl açabilecek majr risk faktörleri. Majör risk NOT: faktörleri <65 yaş, lne AF hastalarda inme riski hem kadınlarda hem de erkeklerde SKOR çk düşük lup bu Knjestif hastalara kalp atitrmbtik yetmezliği/lv tedavi işlev verilmesi bzukluğu(lvef 40) gerekmemektedir. Bu yüzden kadın hastalarda cinsiyet 1 tekil risk faktörü Hipertansiyn lup (CHA2DS2-VASc skru 1)yakın zamanda yapılan çalışmalara göre <65 yaş ve lne AF 1 kriterini karşılamaları Yaş durumunda 75 antikagülan tedaviye ihtiyaç duymamaktadırlar. 2 Diabetes mellitus 1 İnme/GİA/trmbemblizm 2 Damar hastalığı(aks, PAH, kmpleks art plağı) 1 Yaş 65 74 1 Cinsiyet kategrisi (yani, kadın cinsiyeti) 1 LVEF: Sl ventrikül ejekdiyn fraksiynu, GİA: Geçici iskemik atak, AKS: Akut krner sendrm, PAH: Periferik arter hastalığı
ŞEKİL 2: Antikagülan tedavi seçimi ATRİYAL FİBRİLASYON EVET VALVÜLER AF EVET HAYIR <65 yaş ve yalnız AF(bayanları içeren) HAYIR İnme riskini değerlendir 0 1 2 Oral antikagülan tedavi Kanama riskini değerlendir (HAS-BLED skru) Hasta değerlerini ve tercihlerini dikkate al Antitrmbtik tedavi verilmez Yeni OAK VKA AF: Atriyal fibrilasyn; OAK: Oral antikagülasyn; VKA: Vitamin K antagnsiti NOT: Yeni ral antikagülanlar 2 gruba ayrılır (Tabl 2 ve 3) 1.Oral direkt trmbin inhibitörleri(dabigatran) 2.Oral direkt faktör Xa inhibitörleri (rivarksaban, apiksaban) Yeni OAK lar VKA lerine kıyasla daha fazla yarar (dabigatran 150 mg ve apiksaban), güvenlik ve klaylık sunar. AF si lan, bir OAK kullanımı önerilen fakat terapötik aralık içerisinde tutma zrluğuna, VKA lerinin yan etkilerine veya INR mnitörizasynunun lanaksızlığına bağlı ayarlanmış dzda VKA (INR 2-3) kullanamayan hastalara bir yeni OAK; Bir direkt trmbin inhibitörü(dabigatran);veya Bir ral faktör Xa inhibitörü(rivarksaban, apiksaban) önerilir.
Basamak 6 (Antikagülan tedavi alternatifleri) Antikagülan tedaviyi kabul etmeyen ya da kntrendikasynu bulunan hastalarda alternatif tedaviler Aspirin-klpidgrel Aspirin tedavisine göre kruyuculuğu fazla ancak kanama ranı yüksek Aspirin Özellikle yaşlı hastalarda warfarin ile benzer intrakranial kanama ve majör kanama ranları, inmeden kruyuculuğu tartışmalı. LAA kapatma İşlem snrası sürekli aspirin kullanma gerekliliği nedeniyle artan kanama ranları ve LA da başka trmbüs dakları da labileceği göz önüne alınırsa yararı tartışmalı. Basamak 7 (Kanama riskinin hesaplanması) AF si lan hastalarda antikagülan veya antitrmbsitik tedavi başlanırken (VKA, yeni OAK, ASA+Klpidgrel, yalnız ASA) kanama riski değerlendirilmesi önerilir. Kanama riskini değerlendirmede HAS-BLED skrunu hesaplanmalıdır, skrun 3 lması yüksek riski gösterir (Tabl 4). NOT: HASBLED skru antikagülan tedavi başlanma kararını etkilemez ancak yeni ral antikagülan tedavilerin bazıları için dz ayarlaması (Örneğin, kanama riskine göre dabigatran 110 veya 150 mg) ve geri dönüşümlü kanama risk faktörlerinin düzeltilmesi amacıyla kullanılmalıdır. Tabl 4: HASBLED Skru HARF Klinik özellikler Açıklama Puan H Hipertansiyn * Sistlik kan basıncı >160 mmhg 1 A Anrmal böbrek işlevi Anrmal karaciğer işlevi Dializ, böbrek nakli veya kreatinin 2.5 AST-ALT-ALP x3, biluribin x2, sirz vb. 1 1 S İnme 1 B Kanama Anemi, kanama öyküsü veya diyatezi 1 L Labil INR ler * Yüksek, anstabil değerler,terapötik aralıkta geçen zaman <%60 1 E Yaşlılar (ör; yaş>65) 1 D İlaçlar * Alkl * Nnsterid anti-inflamatuarlar, antiplatelet ajanlar 1 1 INR: Internasynel nrmalized rati. AST : Aspartat amintransferaz, ALT : alanin amintranferaz, ALP : alkalen fsfatazz *Değiştirilebilir risk faktörleridir. Basamak 8 (Hız kntrlü) Altta yatan hastalığa göre aşağıdaki ilaçlardan biri seçilebilir. (Minör semptmları lan (EHRA skru 1) yaşlı hastalarda ilk yaklaşım lmalıdır.) (Özel durumlar için bakınız tabl 7) İnaktif yaşam tarzı:digital Aktif yaşam tarzı : - KOAH mevcut: Diltiazem,Verapamil,Digital,B1-blker - Kalp Yetersizliği: B-blker, Digital - Hipertansiyn veya ek hastalık yk: B-blker, Diltiazem, Verapamil,Digital.
Basamak 9 (Ritm kntrlü) Yeterli hız kntrlüne rağmen semptmatik lan (EHRA skru 2) hastalarda ritm kntrlü önerilmektedir. Genç semptmatik hastalarda ilk yaklaşım larak ritim kntrlü düşünülmelidir. AF ile ilgili kalp yetersizliği lan hastalarda ritim kntrlü semptm iyileşmesi için düşünülmelidir. Düzeltilmiş bir tetikleyiciye (iskemi, hipertiridizm..) ikincil AF si lan hastalarda ritim kntrlü düşünülmelidir (Bakınız Özel hasta gruplarında AF yönetimi). Elektriksel kardiyversiyn için basamak 10 a Bakınız. Farmakljik kardiyversiyn için basamak 12 ye bakınız. Uzun dönem ritim kntrlü için uygun vakalarda ablasyn düşünülmelidir (basamak 14 e bakınız) Basamak 10 (Elektriksel kardiyversiyn) AF li her hasta kntrendike değilse kardiyversiyn öncesi heparinize edilmelidir. AF süresine göre kardiyversiyn önerileri; 1) <48 saatin altında lan hastalarda düşük mlekül ağırlıklı heparin (DMAH) ile kardiyversiyn sağlanabilir. 2) >48 saat ise, veya süreye dair şüphe varsa (Bakınız basamak 11): a) TÖE yapılarak intrakardiyak (özellikle sl atriyal apendiks) trmbüs dışlanılarak elektriki kardiyversiyn uygulanılabilir (Trmbüs varlığında hasta antikagüle edilerek 3 ay snra kntrl TEE yapılmalıdır). b) 3 haftalık efektif antikagülasyn snrası elektriki kardiyversiyn uygulanılabilir. Basamak 11 TÖE de aşağıdaki belitilenlerden bir tanesi varsa inme ve trmbemblizm öngördürücüsüdür. LA trmbüs varlığı Kmpleks artik plaklar Spntan ekkntrast Düşük LAA hızları ( 20 cm/s) Basamak 12 (Farmakaljik kardiyversiyn) Yapısal kalp hastalığı varsa: i.v. Amidarn Yapısal kalp hastalığı yksa: i.v. Flekainid, i.v. prpafenn, i.v. ibutilid (Türkiye de mevcut lmayan ilaçlar) Şekil 3 ve 4 te özetlenmiştir. Nt: Vernakalant yeni gelişen AF atağını snlandırmada ESC 2010 AF kılavuzunda yerni almıştır(bknz. Antiaritmik ilaçlar bölümü).
Şekil 3: AF de ritim kntrlü için antiaritmik ilaçlar ve/veya sl atriyal ablasyn tercihi Yapısal kalp hastalığı yk ya da hafif düzey düzeyde minimal İlişkili yapısal kalp hastası Parksismal Israrcı Evet Kalp yetmezliği Hasta Seçimi AF nedenli KY (taşikardiy mypati) Hayır a Kateter Ablasyn Drnedarn Flekainid Prpafenn Stall Evet Hayır Amidarn Drnedarn c /Satll d b Hasta seçimi Hasta seçimi Amidarn Kateter Ablasyn AF: Atriyal fibrilasyn; KY: Kalp yetmezliği; a Genel larak pulmner ven izlasynu uygun. b Daha geniş sl atriyal ablasynu gerekebilir. c Krner arter hastalığı varlığında dikkatli kullanılmalıdır. d Sl ventrikül hipertrfisi varlığında önerilmemektedir. Şekil 4: Kardiyak patljiye göre antiaritmik seçimi Yapısal kalp hastalığı yk yada hafif Anlamlı yapısal kalp hastalığı Altta yatan hastalığın tedavisi ve remdelingi önleme (ADE-İ/ARB/statin) Drnedarn Flekainid Prpafenn Stall yk HKH LVKH KAH Stall KY var Drnedarn Amidarn ACE-İ: Anjiytensin dönüştürücü enzim inhibitörü; ARB: Anjiytensin reseptör blkeri; HKH: Hipertansif kalp hastalığı; KAH: Krner arter hastalığı; KY: Kalp yetmezliği; LVKH: Sl vetrikül knsantrik hipertrfisi.
Basamak 13 (Sinüs ritminin krunması) Antiaritmik ilaçlar SR nin krunmasında rta düzeyde etkilidir. İlaç ile indüklenen praritmi veya ekstrakardiyak yan etkiler sıktır. Antiaritmik ilaç seçiminde güvenlik esas alınmalıdır (Bkz. antiaritmik ilaçlar) B-blker Flekainid Prpafenn Amidarn Drnedarn Stall Basamak 14 (Ablasyn) Katerer ve cerrahi lmak üzere 2 çeşit ablasyn yöntemi vardır. 1. Kateter ablasyn: Kateter ablasyn; antiaritmik tedavisi altında sık tekrarlayan parksismal AF li hastada antiaritmik ilaca alternatif larak deneyimli peratör tarafından yapılması sağlanacaksa önerilmektedir. Oral VKA tedavisinin devamı ablasyn işlemi byunca kabul edilebilir ancak yeni ral antikagülanlar için sağlam veriler eksiktir. Parksismal AF si lan seçilmiş hastalar ve yapısal kalp hastalığı lmayan hastalarda sl atriyal ablasyn ilk basamak tedavi larak kabul edilebilir. 2. Cerrahi ablasyn: Maze işlemi larak bilinir. İşemde pulmner venler izle edilir. Kateter ablasynuna göre uzun dönemde daha başarılıdır. ESC 2010 AF kılavuzunda bu işlem kardiyak cerrahi geçiren semptmatik hastalara (IIa, A), minimal risk ile yapılması halinde kardiyak cerrahi geçiren asemptmatik hastalara (IIb, C) ve eş zamanlı kardiyak cerrahi geçimeksizin kateter ablasynu başarısızlığından snra semptmatik AF li hastalara minimal invazif ylla (IIb C) uygulanabileceğini belirtmektedir. Basamak 15 (Takipte genel ilkeler) -AF ile takip edilen bir hastada iki kntrl arasında semptm gelişmiş ya da risk faktörü eklenmiş ise Krner arter hastalığı, hipertansiyn, kalp yetmezliği gibi yatkınlaştırıcı aynı zamanda kötüleştirici rl ynayan faktörler değerlendirilmeli, şüphe edilen hastalığa göre labratuar tahlilleri ve gerekli ise ekkardiygrafi istenmelidir. Hız kntrlü yeterliliği gözden geçirilmeli, yeterli ise ritm kntrlü açısından değerlendirme yapılmalıdır. Hız kntrlü yeterli değil ise kullanılan ilaç tedavisi düzenlenmelidir. -AF ile takip edilen bir hastada iki kntrl arasında semptm gelişmemiş ya da risk faktörü eklenmemiş ise hasta kullanmakta lduğu ilaç tedavilerinin özelliklerine göre takip edilir. (Warfarin-INR takibi gibi) -AF çk geniş yelpazede hasta prfilini kapsadığından belirli takip süreleri önermek mümkün değildir.
Tabl 7: Özel hasta gruplarında AF yönetimi Kalp yetmezliği Akut krner DM Gebelik Hız kntrlü ve antikagülasyn için 1-LVEF ise betablker 2-Mnterapi yetersiz lduğunda digksin eklenebilir 3-Akut sistlik KYde amidarn seçilmeli, alternatif larak aksesuar yl dışlanırsa digksin önerilir 4-Krunmuş LVEFde nn-dihidrpiridin kalsiyum kanal blkeri düşünülebilir,alternatif betablker düşünülebilir 5- LVEF ise nn-dihidrpiridin kalsiyum kanal blkeri önerilmez 6-Başarısız isen kalıcı AFde ve CRT endikasynu varsa AV düğüm ablasynu önerilmektedir 1-Ciddi hemdinamik bzukluk veya ısrarcı iskemisi lan hastalar için veya AKS si ve AF si lan hastalarda yeterli hız kntrlü farmakljik ajanlar ile sağlanamadığında DCC önerilmekte 2-AKS si lan hastalarda AF ye verilen hızlı ventriküler yanıtın yavaşlatılması amacıyla intravenöz amidarn uygulaması önerilmekte 3-AKS si lan hastalarda AF ye verilen hızlı ventriküler yanıtın yavaşlatılması amacıyla intravenöz betablker önerilmekte 4-AKS si lan ve hiçbir klinik kalp yetersizliği belirtisi lmayan hastalarda AF ye verilen hızlı ventriküler yanıtın yavaşlatılması amacıyla intravenöz nn-dihidrpiridin kalsiyum kanal antagnisti (verapamil, diltiazem) uygulaması düşünülmeli 5-Kalp yetersizliği ile ilişkili AF si ve AKS si lan hastalarda hızlı ventriküler yanıtın yavaşlatılması amacıyla intravenöz digksin uygulaması düşünülebilir 1-Kan basıncı kntrlü, statin tedavisi vs. gibi anlaşılır bir risk yönetimi yaklaşımı önerilir 2-Antitrmbtik tedavi önerilmektedir 1-Eğer hız kntrlü gerekliyse, bir betablker veya bir nn-dihidrpiridin kalsiyum kanal antagnisti düşünülmeli Gebeliğin ilk üç ayı byunca, betablker kullanımı fetus üzerine ptansiyel negatif etki riskine karşı tartılmalı 2-Betablker veya nn-dihidrpiridin kalsiyum kanal antagnistleri kntrendikeyse, digksin düşünülebilir 3- Trmbemblizme karşı kruma yüksek trmbemblik risk taşıyan AF hastalarında gebelik byunca önerilmekte ajan seçimi Ritm kntrlü için 1-Miykart iskemisi, semptmatik hiptansiynu veya pulmner knjesyn semptmları lan hastalarda yüksek ventrikül hızı farmakljik önlemlere yanıt vermediğinde DCC önerilmekte 2-Ciddi yeni stabil lmayan KYde SR krumaya yönelik antiaritmik kullanımında amidarn ile sınırlanmalıdır 3-Elektriksel kardiyversiynu klaylaştırmak veya farmakljik kardiyversiyn için amidarne önerilir 4-Yeterli hız kntrlüne rağmen KY ve semptmatik ısrarcı AF si lan hastalar için,elektriksel kardiyversiyn ve ritm kntrlü düşünülebilir 5-Dirençli semptmatik AFsi lan KYde ablasyn düşünülebilir 1-AKS durumunda AF si lan hastalarda flekainid veya prpafenn uygulaması önerilmemekte 1-DCC gebeliğin tüm evrelerinde güvenle uygulanabilir ve AF ye bağlı larak hemdinamik açıdan stabil lmayan hastalarda ve anne veya fetus için devam eden AF riskinin yüksek kabul edildiği zamanlarda önerilmekte 2-Yapısal açıdan nrmal kalpleri lan hemdinamik açıdan stabil hastalarda,aritmi knversiynunun zrunlu lması ve DCC nin uygun lmaması halinde, yakın zamanda başlayan AF nin snlandırılması için intravenöz ylla verilen
Hipertridizm Hipertrfik KMP WPW (heparin veya warfarin) gebelik evresine göre yapılmalı 4- Gebeliğin ikinci üç ayından beklenen dğumdan 1 ay öncesine kadar bir ral VKA uygulaması önerilmekte 5- Gebeliğin ilk üç ayında ve sn ayı byunca ağırlığa göre ayarlanmış terapötik dzlarda subkutan DMAH uygulaması önerilmekte; alternatif larak, aktive kısmi trmbplastin zamanını kntrlün 1.5 katına uzatmak için UFH verilebilir 1-Tirtksikz kmplikasynun gözlendiği AF hastalarında ventrikül yanıt hızının kntrlü için bir betablker uygulanması önerilmekte 2-Betablker kntrendike lduğunda nndihidrpiridin grubu kullanılabilir 3-Aktif tirid hastalığında diğer inme riski faktörlerinin varlığına dayalı larak antitrmbtik tedavi önerilmekte 4-Ötirid durum bir kez yeniden sağlandığında, antitrmbtik prfilaksi için öneriler hipertirdizmi lmayan hastalar için lan önerilerle aynıdır 1-Betablker ve verapamil önerilir 2-Kntrendike değilse OAK tedavisi (INR 2.0-3.0) önerilmektedir 1-İlk tercih sınıf I antiaritmik ilaçlar veya amidarndur 2-Betablkerler, nn-dihidrpiridin kalsiyum kanal antagnistleri,digksin ve adenzin kntrendikedir flekainid veya ibutilid düşünülebilir 1-Ritm kntrlü gerektiğinde kardiyversiyndan önce tirid işlevinin nrmalleştirilmesi gereklidir, aksi takdirde nüks riski yüksektir 1-Yakın zamanda başlayan AF ise DCC veya farmakljik kardiyversiyn önerilmekte 2-Ritm kntrlüne ulaşmak ve sinüs ritmini krumak amacıyla amidarn (alternatif larak, dispiramid veya betablker) düşünülmelidir 3-Farmakljik kntrle dirençli lan semptmatik AF de kateter ablasynu düşünülmelidir 4-Dirençli AFde ablasyn işlemleri (endike lması halinde eşzamanlı septal miyektmi ile) düşünülebilir 1- Ani kardiyak ölümün önlenmesi için AF si lan hastalarda aşikar bir aksesuar ylun kateter ablasynu önerilmektedir 2- AKÖ den sağ kalan ve aşikar aksesuar yl iletimi kanıtı lan hastalarda,kateter ablasynu için deneyimli bir ablasyn merkezine hemen sevk önerilmektedir 3-Yüksek riskli meslekleri icra eden (örn., piltlar, tplu taşıma sürücüleri) ve yüzey EKG sinde aşikar ancak asemptmatik aksesuar yl iletimi lan hastalar için kateter ablasynu önerilmektedir 4-Yüzey EKG sinde aşikar ancak asemptmatik aksesuar yl iletimi varlığında AF gelişim riski yüksek hastalarda kateter ablasynu önerilmektedir 5- Aşikar bir aksesuar yl kanıtı bulunan asemptmatik hastalar yalnızca tam bir açıklama ve dikkatli knsültasyn snrasında Aksesuar ylun kateter ablasynu için düşünülmelidirler
Akciğer hastalıkları Pstperatif hastada 1-Akut bir pulmner hastalık veya krnik pulmner hastalık alevlenmesi sırasında AF gelişen hastalarda hipksemi ve asidzun düzeltilmesi başlangıç tedavisidir 2-Nn-dihidrpiridin kalsiyum kanal antagnisti düşünülmeli; alternatif larak küçük dzlarda beta-1 seçici blkerleri (örn., bisprll) düşünülmeli 3-Brnkspastik akciğer hastalığı lan hastalarda tefilin ve betaadrenerjik agnist ajanları önerilmemekte 4-Obstrüktif akciğer hastalığı lan hastalarda seçici lmayan betablker, stall, prpafenn ve adenzin önerilmemekte 1-Kısa etkili betablkerler (esmll gibi) veya alternatif nn-dihidrpiridin kalsiyum kanal blkerleri kullanılabilir ; digksin daha az etkilidir 2-Kntrendikasyn yksa AF süresi 48 saat ve üzerinde lduğunda ameliyat snrası AF için antitrmbtik veya antikagülasyn ilaç uygulaması düşünülmeli; eğer sinüs ritmi başarıyla yeniden sağlanmışsa, antikagülasyn süresi en az 4 hafta lmalıdır ancak inme riski faktörleri varsa daha uzun lmalıdır 1-DCC AF nin bir snucu larak hemdinamik stabilitesini kaybeden hastalarda denenmelidir 1-Kardiyak cerrahi girişim geçirenler için ameliyat snrası AF nin önlenmesinde ral betablker önerilmekte 2-Cerrahi girişim gününe kadar betablkere (veya AF tedavisine yönelik diğer ral antiaritmik ilaçlara) devam edilmesi önerilmekte 3-Tekrarlayan veya dirençli pstperatif AF de sinüs ritmini krumak için antiaritmik tedavi düşünülmeli 3-Ameliyat snrası AF geliştiren ve hemdinamik açıdan stabil lmayan hastalarda DCC ile sinüs ritminin yeniden sağlanması önerilmekte 4-Ameliyat snrası AF için yüksek risk altındaki hastalar için prfilaktik tedavi larak ameliyat öncesinde amidarn uygulanması düşünülmeli 5-Stall kardiyak cerrahiden snra AF nin önlenmesi için düşünülebilir ancak praritmi riski ile ilişkilendirilmektedir 6-Kardiyak cerrahiden snra AF nin önlenmesi için biatrial pacing düşünülebilir 7-Kardiyak cerrahiden snra AF insidansının düşürülmesi için krtiksteridler düşünülebilir ancak bu ilaçlar risk ile ilişkilendirilmektedir
Hazırlayan ekip : Celal Bayar üniversitesi Çalışma Grubu Asistan srumlusu : Dr. Zeynep Yapan Emren Üyeler: Dr.Onur Dalgıç, Dr.Uğur Taşkın, Dr.Özge Çapkıran Düzenleme, gözden geçirme : Uz.Dr.Rida Berilğen Prje krdinasyn : Uz.Dr.Barış Düzel Bilimsel içeriğin değerlendirilmesi ve sn düzenleme : Prf. Dr. Zeki Öngen Genç Kardiylglar Grup Srumlusu : Prf.Dr.Oktay Ergene