TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER İŞBİRLİĞİ KONSEYİ (TÜRK KONSEYİ) TÜRKİYE-İRAN FORUMU Van, 25 Ekim 2014 Ali Çiviler
Nahçıvan Anlaşması (2009) Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye
Üye ülkeler arasındaki kapsamlı işbirliğini somut projeler yoluyla ilerletmek Üye ülkeler arasında halihazırda var olan ikili ilişkileri dörtlü işbirliği zeminine oturtmak Ortak tarih, kültür ve dil geçmişine sahip olan üye devletlerin sahip oldukları ekonomik potansiyeli açığa çıkarmak; ortak fayda yaratmak
Ekonomik işbirliğinin anahtarı Üye ülkeler arasındaki ekonomik potansiyelin hayata geçirilebilmesi için, var olan ulaştırma engellerinin kaldırılması ve gerek fiziki gerek hukuki unsurlarıyla etkin ve uyumlu bir ulaştırma altyapısının oluşturulması elzemdir Tarihi koşullar Türk devletleri arasında kesintisiz ve etkin ulaştırma hatları üzerinden kurulacak bir refah alanı için uygundur
Dünya nüfusunun %75 i; küresel GSYİH nın %60 ı; dünya enerji kaynaklarının %75 ine sahip olan Avrasya nın önemi artmaktadır. Asya ülkeleri 2000 den bugüne yılda ortalama %8,2 büyümüştür. «İpek Yolu ülkeleri» olarak sınıflandırılan 17 ülkenin 2004-2012 dönemi ortalama büyüme hızı %6,9. «İpek Yolu ülkeleri»nin; Toplam ihracatı 4,2 trilyon USD = Küresel İhracatın %23 ü; Toplam ithalatı 4,4 trilyon USD = Küresel ithalatın %25 i. 2000-2012 döneminde «Gelişen Asya» ülkelerinin dünya refahından aldığı pay %10 artmıştır. Avrupa-Çin ticaret hacminin her yıl ortalama %10 büyümesi öngörülmektedir (Asya dan Avrupa ya %11; Avrupa dan Asya ya %7). Avrupa ile Asya arasında artış gösteren ticari ve ekonomik ilişkiler Avrupa dan Çin e kadar erişime sahip olacak kara bağlantısına olan ihtiyacı artırmıştır.
Hattın önemli bir bölümü Türk Konseyi üye ülkeleri üzerinden geçmektedir. (Çin-Kazakistan-Hazar-Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye-Avrupa) Deniz yoluna üstünlükleri: Mesafe yarıdan az ( 23000 km 10000 km) Hız 3 kat fazla (40-45 gün 12-13 gün) Kuzey hattından 1500 km kısa; iklimsel özellikleri daha elverişli
Çin-Kazakistan-Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye
9 Kars- Akhalkalaki Aktau Map symbols «Great bridge» capitals International corridor «North-south» International corridor «TRACECA» cities International corridor «INNOGATE»
Kazakistan Hazar Denizi Türkiye-Avrupa ZHEZKAZGAN-BEINEU NEW RAIL ROAD EUROPE Dostyk AKTAU PORT Altynkol LEGEND PRC Silk Wind Existing rail road North-South Corridor TRACECA Corridor
11 Asya-Avrupa kargo hareketi 120 mln ton 2020 ye kadar 170 mln tona ulaşması öngörülüyor Kazakistan üzerinden transit edilen 18 mln ton 38 mln tona ulaşması öngörülüyor Berlin Marmaray project Start of exploitation from 2013 St,Petersbug Expansion of Port Aktau Start of exploitation from Москва 2015 Cost 175,5million US Dollars Capacity 22 million tons Минск Railway line Akhalkalaki Kars Start of exploitation from 2015 Capacity 8 million Aktau tons Istanbul Attraction of cargo flow for further allocation Direction of cargo flow after allocation Baku Aktobe International cooperation center Period of implementation 2-3 years Cost 50 million US Dollars Bander Abbas Transcontinental corridor The West Europe the west China Railway line Zhezkazgan Beineu Start of exploitation from 2015 Cost 3,2billion US Dollars Capacity - 21,3 million Екатеринбург tons Astana Semey Бишкек Railway line Uzen state border with Turkmenistan Start of exploitation from 2013 Capacity 5 million tons Deli Mumbai Novosibirsk Dostyk st, FEZ «Khorgos - The East gates» Capacity in 2014 20 million tons Красноярск Capacity by 2020-45-50 million tons Cost 1,6billion US Dollars Dostyk Алма-Ата Khorgos Урумчи Ulan Bator Railway line Khorgos Zhetygen Start of exploitation from 2012 Capacity 20 million tons Чунцин Bangkok Пекин Чжэнчжоу Khabarovsk Lianyungang Area 22,5 ha Cost 110 million US Dollars Capacity 7 million tons Lianyungang Seoul Владивосток Pusan Япония Ю.Корея Филиппины Тайвань Малайзия 1
KAZAKİSTAN «Zhezkazgan-Beineu» (988 km) Demiryolu inşası tamamlandı. (Kazakistan geçişi 1000 km kısaldı) 4688 km lik demiryolunu 3723 km ye indiriyor Merkezi Koridordaki yük taşımacılığını 16 günden 12 güne indiriyor Sınır geçiş noktalarındaki beklemeleri düşürüyor
KAZAKİSTAN 3 aşamalı projenin ilk aşaması (iskele ve dalgakıran) tamamlandı (86 mln USD) 2. aşama liman dibinin taranması (24 mln USD) 3. aşama kuru yük terminallerinin inşası (158 mln USD) Projenin 2015 yılında tamamlanması öngörülüyor Kapasitenin ilk etapta yıllık 14 mln tondan 16,5 mln tona, akabinde 25 mln tona çıkması planlanıyor
AZERBAYCAN 14 Terminal, 11 Feribot köprüsü inşası Projenin 2015 yılında tamamlanması öngörülüyor Yıllık 20 mln tonluk kapasiteye ulaşması hedefleniyor
AZERBAYCAN-GÜRCİSTAN-TÜRKİYE Toplam 840 km 503 km (AZ); 259 km (GÜR); 78 km (TR) AZ (503 km yenileme); GÜR (Marabda-Akhalkalaki: 153,1 km yenileme ve iyileştirme / Akhalkalaki- Türkiye sınırı: 29,3 km yeni inşa edilen kısım); TR (Kars-Gürcistan sınırı: 75, 6 km yeni inşa edilen kısım) İlk aşamada 1 mln yolcu ve 6,5 mln ton yük kapasitesine; nihai aşamada 3 mln yolcu ve 15 mln ton yük kapasitesi öngörülüyor
TÜRKİYE Marmaray Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi (29 Ekim 2013) (1387 m) Avrasya Tüneli (Ekim 2016) (5,4 km) 3. Boğaz Köprüsü (2015) Derince-Tekirdağ Tren Feribotu
Üye ülkeler arasındaki farklı fiziki ve hukuki ulaştırma altyapıları Taşıma modellerinin standardize edilmesi (OTIF/OSJD) Bürokrasinin azaltılması Sınır geçişlerinin hızlandırılması Geçiş belgesi / kota uygulamalarının değerlendirilmesi Modern gümrük uygulamalarının benimsenmesi
Türk Konseyi 3. Zirvesi nin teması «Ulaştırma İşbirliği» (2013) Çok-modlu ulaştırma + Demiryolu ulaştırması + Kırgızistan Ulaştırma Bakanları 2 kez toplandı. Ortak İşbirliği Protokolü imzalandı. Ulaştırma Çalışma Grubu 5 kez toplandı. Sorunlu noktalar tespit edildi. Koordinasyon Kurulu ihdas edildi. «İrtibat Hattı» üzerinde çalışılıyor. «Kardeş Liman» ilişkisi tesis edildi (Bakü-Aktau-Samsun limanları) AZ-TR arasında imzalanan Çok-modlu ulaştırma anlaşması dörtlü hale getiriliyor. Trans-Hazar Uluslararası Ulaştırma Hattının Geliştirilmesi Anlaşması» (KAZ-GÜR-AZ-TR) (Demiryolları ve Liman otoriteleri) UNECE; UNESCAP; OTIF, CIT, TRACECA gibi örgüt ve yapılarla temas.
«Merkezi Ulaştırma Koridorunun hayata geçmesiyle bölge genelinde GSYİH nın en az %16-17 artması, bu oranın 2020 yılına kadar %50 yi bulması beklenmektedir. Ayrıca, sözkonusu hattın pek çok ürün kaleminde birim taşıma maliyetlerini deniz ulaştırmasına nazaran %30-35 oranında düşürmesi bekleniyor» (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız)