ONUR TAAH. TAŞ. İNŞ. TİC. VE SAN. A.Ş. ANKARA İLİ ETİMESGUT İLÇESİ YAPRACIK MAHALLESİ (48351 ADA 1 NO LU PARSEL) AKYA PROJE ETÜT MÜH. DAN. LTD. ŞTİ KASIM 2015
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ ONUR TAAH. TAŞ. İNŞ. TİC. VE SAN. A.Ş. İlkbahar Mah. 15. Cad. 293. Sk. No:12 Çankaya/ANKARA TELEFON, GSM VE FAKS NUMARASI E-POSTA PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) TELEFON : 0 312 586 93 00 FAKS : 0 312 586 93 10 ogul@cetinonur.com.tr Asfalt Plent Tesisi Proje Tanıtım Dosyası 200.000 TL Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Yapracık Mahallesi PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖR, ALT SEKTÖR) EK-II Listesi MADDE 22- Asfalt Plent Tesisleri PROJENİN NACE KODU 08.99.02 RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN/ KURULUŞUN ADI AKYA PROJE ETÜT MÜHENDİSLİK DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ PTD RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN / ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TEL VE FAKS NUMARALARI ADRES: A.Öveçler Mah. 1327. Sok. No:10/15 ÇANKAYA/ANKARA TEL : 0 312 433 23 15-16-17 FAKS : 0 312 433 23 28 PROJE TANITIM DOSYASININ SUNUM TARİHİ 11.11.2015
İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER...1 TABLOLAR DİZİNİ...2 GRAFİKLER DİZİNİ...2 ŞEKİLLER DİZİNİ...2 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ...3 1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ...6 a) Projenin ve yerin alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme nedenleri)...6 b) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı,...6 c) Doğal kaynakların kullanımı (arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü vb.)... 14 ç) Atık üretimi miktarı (katı, sıvı, gaz vb.) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve biyolojik özellikleri,... 19 d) Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski,... 40 2. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ... 41 a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi (tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi vb.)... 41 b) EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak korunması gereken alanlar... 42 3. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 52 NOTLAR VE KAYNAKLAR... 63 EKLER... 64 1- Proje için seçilen yerin koordinatları... 64 2-Proje alanı ve yakın çevresinin mevcut arazi kullanımını değerlendirmek için; yerleşim alanlarının, ulaşım ağlarının, enerji nakil hatlarının, mevcut tesislerin ve Ek-5 de yer alan Duyarlı Yöreler Listesinde belirtilen diğer alanların (proje alanı ve yakın çevresinde bulunması halinde) yerlerine ilişkin verileri gösterir bilgiler 1/25000 ölçekli hâlihazır harita (çevre düzeni planı, nazım, uygulama imar planı, vaziyet planı veya plan değişikliği teklifleri, topografik harita) üzerine işlenerek kısaca açıklanması, jeoloji haritası ve depremsellik... 66 1
TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1. Asfalt Plent tesisi Üretim Bilgileri...7 Tablo 2. İnşaat Aşamasında Kullanılan Makineler ve Sayıları... 13 Tablo 3. İşletme Aşamasında Kullanılan Makineler ve Sayıları... 13 Tablo 4. Asfalt Plent Tesisi Proje Bedeli Hesabı... 14 Tablo 5. Doğalgaz yakma tesisleri için emisyon faktörleri... 15 Tablo 6. Kullanılacak Araç ve İş Makinelerinin Sayıları ve Tüketebilecekleri Yakıt Miktarı... 16 Tablo 7. Motorin Özellikleri... 16 Tablo 8. EPA AP 42 Section 3.3 Gasoline ve Dizel Yakıtlar İçin Emisyon Faktörleri... 16 Tablo 9. İşletme Alanında Bulunan Araçlardan Kaynaklı Emisyonlar... 17 Tablo 10. Tesisin işletilmesi sırasında ihtiyaç duyulacak günlük su miktarı... 19 Tablo 11. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri... 22 Tablo 12. Temel hafriyat çalışmaları sırasında oluşacak toplam toz miktarı... 24 Tablo 13. Asfalt Plent tesisi Üretim Bilgileri... 25 Tablo 14. Asfalt Plent Tesisinde Üretim Sırasında Meydana Gelebilecek Toz Miktarları... 26 Tablo 15. Hazır Beton Santralinde işletme Aşamasında oluşacak toplam toz miktarı... 28 Tablo 16. Kırma Eleme Tesisinden Kaynaklanacak Toz Miktarı... 30 Tablo 17. Kontrollü ve Kontrolsüz Şartlarda Kümülatif Toz Emisyon Değerleri... 30 Tablo 18. Rüzgar Verilerinin Sınıflanması... 32 Tablo 19. Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı (mg/ m3)... 33 Tablo 20. Çöken Toz Konsantrasyonu Dağılımı (mg/m2.gün)... 34 Tablo 21. Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu... 35 Tablo 22. Araçların Gürültü Seviyeleri... 36 Tablo 23. Mesafelere göre Gürültü Dağılımı... 37 Tablo 24. Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (Tablo-5 ÇGDYY)... 38 Tablo 25. İş Makineleri Ses Güç Düzeyleri... 38 Tablo 26. Mesafelere Göre Gürültü Dağılımı... 39 Tablo 27. Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablosu... 40 Tablo 28. Faaliyet Alanı ve Yakın Çevresi Florası... 42 Tablo 29. AMPHIBIA=İKİ YAŞAMLILAR... 45 Tablo 30. REPTILIA=SÜRÜNGENLER... 46 Tablo 31. AVES=KUŞLAR... 46 Tablo 32. MAMMALIA=MEMELİLER... 46 Tablo 33. Proje Alanının Duyarlı Yörelere Göre Değerlendirmesi... 49 Tablo 34. Üretimden Kaynaklanan Atıkların Kaynağı Miktarı ve Bertaraf Yöntemleri... 52 Tablo 35. Çöken toz ölçüm sonuçları... 58 Tablo 36. 2012 Yılında Yapılan Emisyon Ölçümü İle Bu Rapor Kapsamında Yapılan Toz Modelleme Sonuçları... 58 Tablo 37. ÇED İzin Alanı Koordinatları... 64 Tablo 38. Asfalt Plent Tesisi Koordinatları... 64 Tablo 39. İdari Bina Koordinatları... 64 Tablo 40. Beton Santrali Agrega Stok Alanı Koordinatları... 65 Tablo 41. Kırma Eleme Tesisi Koordinatları... 65 Tablo 42. Beton Santrali Koordinatları... 65 GRAFİKLER DİZİNİ Grafik 1. Kontrollü Çalışma Sırasında Havada Asılı Partikül Konsantrasyonu Grafiği (μg/m 3 sınırı)... 33 Grafik 2. Kontrollü Çalışma Sırasında Çöken Tozların Dağılımı Grafiği (mg/m 2.gün)... 34 Grafik 3. İnşaat Sırasında Oluşan Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği... 37 Grafik 4. İşletme Sırasında Oluşan Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği... 40 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1. Emülsiyon ve Modifiye Plenti... 11 Şekil 2. İş Akım Şeması... 12 2
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ ONUR TAAH. TAŞ. İNŞ. TİC. VE SAN. A.Ş tarafından Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Yapracık mahallesi sınırları içerisinde I29 a1 paftasında ve faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselde, 2,14 hektarlık arsa vasıflı tapulu arazinin 0,39 hektar kısmı ÇED izin alanı olarak belirlenmiştir. 0,39 hektar ÇED izin alanının da 0,31 hektar kısmında Asfalt Plent Tesisi kurulup işletilmesi planlanmaktadır. Faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselin yanında karayollarına ait 317 no lu parselde, faaliyet sahibinin işlettiği Kırma Eleme Tesisi ve 300 ton/saat kapasiteli Asfalt Plent Tesisi yer almaktadır. (Asfalt Plent Tesisi ÇED Gerekli Değildir kararı Ek-18) Söz konusu 300 ton/saat kapasiteli tesis, karayollarına ait alanda kurulu olup, kira süresi dolduğundan dolayı yerinden sökülüp, faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselde 0,39 hektar ÇED izin alanı içine taşınması planlanmıştır. Bunun üzerine iş Bu Rapor hazırlanmıştır. Asfalt Plent Tesisinin faaliyet sahibine ait alana taşınması ile birlikte çalışma prensibinde değişiklik yapılmayacaktır. Fakat Mevcut Asfalt Plent Tesisi için o dönemde hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasında Asfalt Plent Tesisi kapasite 300 ton/saat olup, rapora konu olan tesisin ise maksimum kapasitesi 350 ton/saat olacaktır. Bu kapsamda Kapasite raporu Ek- 8 de sunulmuştur. (*Kapasite raporu Kırma Eleme Tesisi ile birlikte değerlendirilmiştir.) 317 no lu parselde yer alan Asfalt Plent Tesisine ait, Çevre İzni Ek-15 de, 1. Sınıf Gayri Sıhhi Müesseselere Ait İşyeri Açma ve Çalışma İzin Belgesi Ek:16 da sunulmuştur. Proje Tanıtım Dosyasına konu olan 350 ton/saat kapasiteli Asfalt Üretim Tesisine ait Çevre izni ve GSM ruhsatı almak için gerekli başvurular yapılacaktır. Söz konusu faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselde, daha önceki dönemlerde 2,14 hektar arsa vasıflı tapulu arazinin tamamı ÇED İzin alanı olarak planlanmış ve 03.08.2015 tarihinde ÇED Gerekli Değildir kararı verilmiştir.(bknz.ek-17) Daha sonra beton santrali yanına yaklaşık 0,39 hektar alana Asfalt Plent Tesisi kurulması planlanmış ve 2,14 hektar tapulu arazinin geriye kalan 1,75 hektarı da Beton Santrali ÇED İzin Alanı olarak değiştirilmesi için İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ne başvuru yapılmış ve yenileme uygunluk yazısı alınmıştır.(bknz.ek-20) Ayrıca Beton santrali Proje Tanıtım Dosyasında bahsedilen Beton Santrali Agrega Stok Alanının bir kısmı Asfalt Plent Tesisi yeri ile çakıştığı için, stok alanı biraz küçültülmüştür. Söz konusu Asfalt Plent Tesisi için ayrı bir agrega stok alanı kurulmayacak beton santrali 3
agrega stok alanı kullanılacaktır. Asfalt Plent Tesisi ve Beton Santrali İdari Binayı (şantiye) ortak kullanacaktır. Asfalt plent tesisi yanında 1,75 hektar ÇED izin alanı içinde kurulması planlanan beton santralleri 120 m 3 /saat ve 90 m 3 /saat kapasiteli olarak planlanmıştır. Faaliyet sahibinden alınan bilgilere göre öncelikle 120 m 3 /saat kapasiteli hazır beton santralinin işletilmesi planlanmakta olup, ilerde ihtiyaç olması ve talep duyulması halinde 90 m 3 /saat kapasiteli hazır beton tesisinin de işletilmesi söz konusu olacaktır. Beton Santralinde, kullanılacak olan çimento, çimento fabrikasından agrega ise (kum çakıl malzemesi) çevredeki malzeme ocaklarından temin edilecektir. Beton Santralinde üretilecek beton piyasaya satışa sunulacaktır. İşletilmesi planlanan beton santralinde çalışacak personel sayısı 23 kişidir. Beton santralinde yılda 12 ay, ayda 30 günde 8 saat çalışma yapılması planlanmaktadır. 03.08.2015 tarihinde Beton Santrali için ÇED Gerekli Değildir kararı verilen 2,14 hektarlık ÇED İzin Alanı için, o dönemde DSİ 5. Bölge Müdürlüğü, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Ankara Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve Etimesgut Belediye Başkanlığı ndan görüş alınmıştır. Görüşler Ek-14 de verilmiştir. DSİ 5. Bölge Müdürlüğü kurum görüşüne göre; Faaliyet alanı civarında baz akımlı ve kuru dere yataklarına pasa vb. malzeme atılmayacak, stoklanmayacak, dere yatakları yol olarak kullanılmayacak, nakliye yolunun dere yataklarını kesmesi halinde doğal yatak doldurulmadan taşkın debisini geçirecek kesitte köprü veya menfez yapılacaktır. Ankara Büyükşehir Belediyesi kurum görüşünde herhangi sakınca olmadığı belirtilmiştir. Ankara Valiliği, İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü kurum görüşüne göre, Hazır Beton Santrali faaliyetinin, çevredeki arazilere zarar vermemesi için gereken tedbirleri içeren ve kurum görüşün ekinde yer alan Toprak Koruma Projesine uyulacaktır. Etimesgut Belediye Başkanlığı kurum görüşünde ise, Yapracık Mahallesi imarın 48351 ada 1 sayılı parselin 85252 no lu kesin parselasyon planı kapsamında Ticari Rekreasyon Alanı olarak ayrıldığı, inşanı emsalinin E =l,20 ve saçak seviyesinin Hmax=Serbest olacak şekilde yapılaşma koşullarının bulunduğu belirtilmiştir. Projenin amacı, sahada kurulacak asfalt plent tesisinde yıllık 672.000 ton (280.000 m 3 ) dolayında asfalt üretimi yapılmasıdır. Tesiste üretilecek olan asfalt için gerekli olan agrega faaliyet sahibinin Ankara İli sınırları dahilindeki farklı taş ocaklarından kamyonlar vasıtası ile getirilecektir. Asfalt Üretim Tesisinde üretilecek malzemenin bir kısmı belediyelere ve Karayollarına yol yapımı için pazarlanacak, bir kısmı ise faaliyet sahibi tarafından aynı amaçla kullanılacaktır. İşletilmesi planlanan Asfalt Plent Tesisinde inşaat aşamasında çalışacak personel sayısı 10 kişi, işletme aşamasında çalışacak personel sayısı 20 kişi dir. Asfalt Plent Tesisinde yılda 12 ay, ayda 25 günde 8 saat çalışma yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında 4
personelin tüm ihtiyaçları Asfalt Plent Tesisi ve Beton Santrali için ortak kurulacak olan idari binadan (şantiye) karşılanacaktır. Ayrıca mevcut Asfalt Plent Tesisinde çalışan personelin tüm ihtiyaçları 317 no lu parselde yer alan, karayollarına ait alanda kurulu bulunan idari binadan karşılanmaktadır. Asfalt Plent Tesisinin kurulacağı alan tapu kayıtlarına göre faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselde arsa vasıflı arazide yer almaktadır.(ek-10) 48351 Ada, 1 no lu parsel İmar Plan Suretine göre sanayi alanı olarak geçmektedir (Ek-6). Proje alanı Nazım İmar Planında ise mutlak tarım alanlarında (Ek-5) kalmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim yeri; ÇED İzin alanına 600 m mesafede yer alan yerleşimlerdir. Proje alanı Ankara Çevre yolunun yaklaşık 500 m batısında kalmaktadır. En yakın yerleşimler ise Ankara Çevre yolunun doğusundadır. Yapılan arazi çalışmalarında proje alanının çevresine daha önceki yıllarda açılan ocakların bulunduğu ve bu alanlara hafriyat döküldüğü görülmüştür. 5
1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ a) Projenin ve yerin alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme nedenleri) Faaliyet sahibi tarafından söz konusu alanın seçilmesinin nedenleri aşağıda verilmiştir. ÇED izin alanının faaliyet sahibine ait parselde yer alması Proje için seçilen alanın ulaşım açısından uygun yerde olması ve asfalt taleplerini rahatlıkla karşılayacak olması, Faaliyet alanında üretilecek ürünün çok kısa bir zamanda ihtiyaç duyulan yere rahatlıkla sevk edilebilmesi, Maliyet ve işletme giderleri göz önüne alındığında fayda sağlayan bir proje olması, Projede çalışacak personelin yakın yerleşimlerden rahatlıkla temin edilebilmesi, Alanın sanayi alanı olması nedenleriyle alternatif alan araştırması yapılmamıştır. b) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı, ONUR TAAH. TAŞ. İNŞ. TİC. VE SAN. A.Ş tarafından Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Yapracık mahallesi sınırları içerisinde I29 a1 paftasında ve faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselde, 2,14 hektarlık arsa vasıflı tapulu arazinin 0,39 hektar kısmı ÇED izin alanı olarak belirlenmiştir. 0,39 hektar ÇED izin alanının da 0,31 hektar kısmında Asfalt Plent Tesisi kurulup işletilmesi planlanmaktadır. Faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselin yanında karayollarına ait 317 no lu parselde, faaliyet sahibinin işlettiği Kırma Eleme Tesisi ve 300 ton/saat kapasiteli Asfalt Plent Tesisi yer almaktadır. (Asfalt Plent Tesisi ÇED Gerekli Değildir kararı Ek-19) Söz konusu 300 ton/saat kapasiteli tesis, karayollarına ait alanda kurulu olup, kira süresi dolduğundan dolayı yerinden sökülüp, faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselde 0,39 hektar ÇED izin alanı içine taşınması planlanmıştır. Bunun üzerine iş Bu Rapor hazırlanmıştır. Asfalt Plent Tesisinin faaliyet sahibine ait alana taşınması ile birlikte çalışma prensibinde değişiklik yapılmayacaktır. Fakat Mevcut Asfalt Plent Tesisi için o dönemde 6
hazırlanan Proje Tanıtım Dosyasında Asfalt Plent Tesisi kapasite 300 ton/saat olup, rapora konu olan tesisin ise maksimum kapasitesi 350 ton/saat olacaktır. Bu kapsamda Kapasite raporu Ek-8 de sunulmuştur. (*Kapasite raporu Kırma Eleme Tesisi ile birlikte değerlendirilmiştir.) Projenin amacı, sahada kurulacak asfalt plent tesisinde yıllık 672.000 ton (280.000 m 3 ) dolayında asfalt üretimi yapılmasıdır. Tesiste üretilecek olan asfalt için gerekli olan agrega faaliyet sahibinin Ankara İli sınırları dahilindeki farklı taş ocaklarından kamyonlar vasıtası ile getirilecektir. Asfalt Üretim Tesisinde üretilecek malzemenin bir kısmı belediyelere ve Karayollarına yol yapımı için pazarlanacak, bir kısmı ise faaliyet sahibi tarafından aynı amaçla kullanılacaktır. Asfalt plent tesisi 350 ton/saat kapasitelidir. Tesis yılda 300 gün, günde 8 saat çalışarak %80 randıman sağlayacaktır. Bu nedenle tesisin yıllık kapasitesi 672.000 ton (280.000 m 3 /yıl) kadar olacaktır. Tesisteki yıllık üretim: 350 ton/ saat x 8 saat/gün x 300 gün/yıl x 0,8 (randımanla) = 672.000 ton (Kaynak: Kapasite raporu(ek-8)) Tablo 1. Asfalt Plent tesisi Üretim Bilgileri Randımanlı(%80) Randımanlı(%100) Yıllık Üretim 672.000 ton 840.000 ton Aylık Üretim 56.000 ton 70.000 ton Günlük Üretim 2240 ton 2800 ton Saatlik Üretim 280 ton 350 ton Vardiya Sayısı 1 1 Yıllık Çalışma Süresi 300 Gün/yıl 300 Gün/yıl Aylık Çalışma Süresi 25 Gün/ay 25 Gün/ay Günlük Çalışma Süresi 8 Saat/gün 8 Saat/gün Yapılan arazi çalışmalarında tesisin kurulacağı alan daha önceki dönemde beton santrali agrega stok alanı olarak planlandığı için, stok alanında hafriyat sıyrılmıştır. Asfalt Üretim Tesisinde kullanılacak olan agrega, ihtiyaca göre kalker ya da bazalt ocaklarından gelecektir. Kirecin hammaddesi olan kireçtaşı veya kalker, genellikle kalsiyum karbonat (CaCO 3 ) tan oluşur. Kirecin hammaddesi olan ve doğada bol miktarda bulunan kireçtaşı, karbonatlı tortul kayaç ve fosiller için kullanılan genel bir deyim olup, yapısında prensip olarak kalsiyum karbonat veya kalsiyum karbonat/magnezyum karbonat bileşikleri (CaCO 3 /MgCO 3 ) kombine halde bulunur. Bunun yanı sıra içinde değişik oranlarda demir, alüminyum, silisyum, kükürt gibi safsızlıklara da rastlanabilir. Lavların soğuması sonucu oluşan bazalt taşı, bünyesinde bulunan Fe, Si, Al, Mg gibi metalik 7
elementlerden dolayı doğada bilinen en sert ve dayanıklı taşlar içerisinde yer almaktadır. Isıya ve dona karşı olan dayanıklılığı sebebiyle binalarda dış cephe kaplamasında ve fırınlarda fırın içi döşemede kullanılmaktadır. Zamana karşı aşınma yüzdesi düşük olduğundan yer döşemelerinde ideal bir malzemedir. Elektrik iletkenliği yok denecek kadar az olduğundan yüksek gerilime maruz mekanlarda kullanılmaktadır. Asfalt Üretim Tesisinde kullanılacak olan agrega faaliyet sahibinin Ankara İli dahilindeki farklı ocaklarından ve piyasadan satın alınacaktır. Bu nedenle tesiste kullanılacak malzemenin özellikleri değişken olacaktır. Maden ocaklarından kamyonlar vasıtasıyla Asfalt Üretim Tesisine gelen malzeme; tesiste Ek: 19 da verilmiş olan Üretim Şemasına göre işleme tabi tutulacaktır. Üretim Şemasında sol tarafta beş adet soğuk silo yer almaktadır. Bunlardan birinci siloda 0-5 mm, ikinci siloda 5-13 mm, üçüncüde 13-19 mm, dördüncüde 19-25 mm ve beşincide ise 13-38 mm agrega bulunmaktadır. İstenen miktarda agrega bu silolardan motorlar aracılığıyla çekilir ve buradan şemanın sol alt köşesindeki kurutucuya (dryer) atılır. 150-160 derecede ısıtılan malzemenin filler (agreganın toz kısmı) kısmı fan yardımıyla agregadan ayrılır. Ayrılan filler ikinci bir asansör yardımıyla kuledeki haznesine dökülür. Isıtılan agrega ise asansör yardımıyla plentin en üst kısmına (kule eleğine) çıkarılır. Tekrar elekten geçen malzeme 0-5 mm, 5-13 mm, 13-19 mm, 19-25 mm ve 25-38 mm olacak şekilde soğuk silolara bölüştürülür. Elekten geçirilmiş agrega malzemesi asfalt yapılmak üzere bitümle birleştirilmeye hazırdır. Yapılacak üretime ve reçeteye göre, elenen agregalar kantarda tartılarak, her ebat grubundan istenen miktarda ayrı ayrı alınır. Aynı anda bitüm tanklarından kuledeki kantara bitüm basılır. Bir alt katta, agrega, bitüm ve kuledeki haznesinden gelen filler mikser yardımıyla istenen sürede (25 saniye) karıştırılır. Burada hazırlanan asfalt sıcak silolara doldurulur ve buradan kamyonlara yüklenir. 672.000 ton karışımın; - %94'ü agrega (kırılmış taş) 672.000 x 0,94 = 631.680 ton/yıl agrega dır. Sahada üretilecek olan asfalt, kamyonlara yüklenecek ve bir kısmı belediyelere ve Karayollarına yol yapımı için pazarlanacak, bir kısmı ise faaliyet sahibi tarafından aynı amaçla kullanılacaktır. Müşterinin isteğine ve ihtiyaca göre zaman zaman tesiste ek üniteler kullanılacaktır. Söz konusu ek üniteler, Emülsiyon Plenti ile Modifiye Plenti olarak isimlendirilir ve kullanılacak bitümde yapılacak değişiklikler vasıtasıyla üretilecek asfaltın dayanıklılığını artırmada kullanılırlar. 8
CRS Asfalt Emülsiyon Plenti: Kapasite raporuna göre, kapasitesi 7 ton/saat olan Emülsiyon Plenti kapalı bir sistemdir ve bitümün emülsiyon haline geçmesini sağlar. 10 ton emülsiyon için su tankına 4 ton su çekilir. Su 55-60 dereceye kadar ısıtılır. Isınan suya 60 kg. emülgatör ve 30 kg. asit (%33 lük sanayi tipi Hidroklorik Asit) atılır ve karıştırılır. Karışımın ph ı 2,5 olacak şekilde ilave asit katımı da yapılabilir. Bitüm tankına sıcaklığı yaklaşık 140 derece olması gereken 6 ton bitüm çekilir. Bitüm ve su pompalar yardımıyla değirmene basılır. Değirmenden çıkan karışım emülsiyon Bitüm olarak Asfalt Üretim Tesisi kantarına borular vasıtasıyla gönderilir. Emülsiyon Bitüm Miktarı=7 ton/h x 8 saat/gün x 300 gün/yıl x 0,70;(randıman) = 11.760 ton/yıl dır. (Kaynak: Kapasite raporu(ek-8)) Geniş anlamda, emülsiyon, normal koşullarda birbiri içinde çözünmeyen ve karışmayan, iki ayrı faz halinde kalan sıvıların, bazı kimyevi maddeler aracılığı (emülgatör) ile tek faz halinde, dağıtılan fazın, (asfalt) dağıtan faz (su) içinde mikron mertebesinde, homojen bir şekilde dağıtılmasıdır. Bitüm emülsiyonları da bitüm küreciklerinin su içinde dağıtılmasından oluşur. Ancak, bitümün su içerisinde dağıtılması ile oluşturulan emülsiyon uzun ömürlü olmaz, kısa süre sonra asfalt kürecikleri birbirine yapışarak sudan ayrılır. Bu durumu önlemek amacıyla, emülgatör (emülsiyon verici madde) kullanılarak, asfalt kürecikleri çevresinde emülgatör filmi oluşturulur ve kendi aralarında birleşmeleri önlenir. Yol üstyapılarında kullanılan asfalt emülsiyonları emülgatör cinsine bağlı olarak iki sınıfa ayrılır. 1- Anyonik Bitüm Emülsiyonları 2- Katyonik Bitüm Emülsiyonları Bitüm emülsiyonu, agrega ile karıştırıldığında ya da yolun yüzeyine püskürtüldüğünde kesilir, yani asfalt kürecikleri sıvı ortamdan ayrılarak agregaların üzerine yapışırlar. Bu arada serbest kalan su da buharlaşır. Modifiye Plenti: Kapasite raporuna göre, kapasitesi 14 ton/saat olan Modifiye Plenti kapalı bir sistemdir ve bitümde yapılacak modifiyeler ile asfaltın dayanıklılığını artırmayı amaçlar. 180 derece sıcaklıkta olması gereken bitüm kantara çekilir. Yoğunluğun yüzdesine göre 9
kraton (polimer) miktarı belirlenir ve bitüm tankına gönderilir. Karıştırıcılar çalışır durumda iken ve helezon yardımıyla kratonun tamamı bitüm içerisine gönderildiğinde, bitüm pompası ve değirmen çalıştırılarak, malzeme birinci tanktan ikinci tanka boşaltılır. İkinci tankta karışan malzeme tekrar birinci tanka gönderilir. Daha sonra servis tankına boşaltılır ve karıştırmaya bırakılır. Modifiye Plentinin Çalışma Şeması aşağıda verilmiştir. 14 ton/h x 8 saat/gün x 300 gün/yıl x 0,70 (randıman)= 23.520 ton/yıl İhtiyaç Maddeleri = %7 Polimer =23.520 x 0,07 = 1.646 ton/yıl = %93 bitüm =23.520 x 0,93 = 21.874 ton/yıl (Kaynak: Kapasite raporu(ek-8)) Modifiye bitümler, normal bitüme (asfalt çimentosuna) kimyasal katkılar eklenerek, bitümün kimyasal yapısının ve/veya fiziksel ve mekanik özelliklerinin değiştirilmesi ile hazırlanırlar. İşyerinden uzakta merkezi bir plentte ya da özel mobil ünitelerde, kullanımdan önce, şantiyede üretilirler. Modifiye bitümlerin ve karışımların kullanım amaçları aşağıda özetlenmiştir. 1. Düşük sıcaklıklar için daha yumuşak karışımlar elde etmek ve çatlakları azaltmak. 2. Yüksek sıcaklıklar için daha sert karışımlar elde etmek ve tekerlek izinde oturmayı azaltmak. 3. Yapım sıcaklıklarında viskoziteyi düşürmek. 4. İşlene bilirliği ve sıkışmayı iyileştirmek 5. Karışım dayanımını ve stabilitesini artırmak. 6. Karışımın aşınma dayanımını iyileştirmek ve agrega kopmasını azaltmak. 7. Kaplamanın düşük sıcaklık çatlaklarını azaltmak. 8. Karışımın yorulma dayanımını iyileştirmek. 9. Marjinal asfalt çimentolarının kalitesini yükseltmek. 10. Yaşlanmış asfalt bağlayıcıyı tekrar gençleştirmek 11. Marjinal agregaların kullanımı sağlamak. 12. Asfalt bağlayıcının ömrünü uzatmak 13. Agrega üzerinde daha kalın asfalt filmi oluşturmak. 14. Yapışmayı iyileştirmek ve asfalt çimentosunun agrega yüzeyinden soyulmasını azaltmak 15. Kusmayı azaltmak. 16. Geliştirilmiş çatlak dolgusu sağlamak 17. Yakıt döküntülerine karşı dayanım artışı sağlamak 18. Yaşlanmaya ya da oksidasyona karşı dayanım artırmak 19. Kaplama tabakalarının kalınlığı azaltmak 20. Kaplamanı ömür-döngü maliyeti azaltmak 21. Kaplamaların tüm performansını geliştirmek Karışımın yapılacağı bölgenin iklim koşulları ve yolun trafiği dikkate alınarak, kaplamanın iyileştirilmek istenilen 10
özelliklerine uygun modifiye bitüm tipi seçilir. Farklı modifiye edici katkılar kullanılarak, istenilen özellikleri sağlayan modifiye bitüm üretimi mümkündür. Tesiste üretilecek olan asfaltın dayanıklılığını artırmak amacıyla ve ihtiyaca göre zaman zaman yukarıda bahsi geçen yardımcı (katkı) maddelerin kullanımı olacaktır. Ancak bu maddelerin kullanımı tamamen müşteri isteği ve ihtiyaca yönelik olduğundan, ayrıca asfalt üretim dizaynı da değişken olduğundan, bu maddeler için yıllık sabit ya da minimum ve/veya maksimum bir değer bulunmamaktadır. Bahsi geçen maddeler, fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre ve sızdırmaz kapalı kaplarda 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak taşınacak ve depolanacaktır. Şekil 1. Emülsiyon ve Modifiye Plenti Katkı maddeleri İle İlgili Güvenlik Bilgi Formu Ek-22 de verilmiştir. 11
İŞ AKIM ŞEMASI Malzemenin Kamyonlar Vasıtasıyla Tesise Getirilmesi Toz Oluşumu Spreyleme İle Bertaraf Üretim Eleği 0-5 mm 5-13 mm 13-19 mm 19-25 mm Motorlar ile çekilir. Soğuk Silolar Kurutucu Filler Asfalt Üretim Tesisinde Yapılacak İşlemler Kule Eleği Boyutlarına Göre Ayırma İşlemi Kantar Karıştırma Bitüm Tankı Emülsiyon plenti Modifiye plenti Sıcak Silolar Toz Oluşumu Yolların Spreylenmesi Kamyon Vasıtasıyla Taşıma Satış Şekil 2. İş Akım Şeması Ayrıca Üretim Şeması Ek-19 da verilmiştir. 12
Tablo 2. İnşaat Aşamasında Kullanılan Makineler ve Sayıları Asfalt Plent Tesisinde Kullanılacak Makineler Miktarı (Adet) Ekskavatör 1 Kepçe 1 Yükleyici 1 Beton Pompası 1 Beton Mikseri 1 Tüm Tesiste (Asfalt Plent Tesisi, Kırma Eleme Tesisi ve Beton Santrali) Kullanılan Makineler Ekskavatör 1 Kepçe 1 Yükleyici 2 Beton Pompası 2 Beton Mikseri 10 Kamyon 5 Kırma Eleme Tesisi 1 Beton santrali 1 Sulama (arazöz) Tankeri 1 Makine Tablo 3. İşletme Aşamasında Kullanılan Makineler ve Sayıları Asfalt Plent Tesisinde Kullanılacak Makineler Miktarı (Adet) Yükleyici 2 Kamyon 3 Sulama (arazöz) Tankeri 1 Asfalt Plent Tesisi 1 Tüm Tesiste (Asfalt Plent Tesisi, Kırma Eleme Tesisi ve Beton Santrali) Kullanılan Makineler Yükleyici 3 Kamyon 6 Sulama (arazöz) Tankeri 1 Asfalt Plent Tesisi 1 Kırma Eleme Tesisi 1 Beton Santrali 2 Beton Mikseri 10 Beton Pompası 2 Projeye konu olan Asfalt Plent Tesisi yerinden sökülüp, faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parsele taşınması planlandığından dolayı alanda makineler mevcuttur. Bu kapsamda yeni bir yatırım yapılmayacaktır. Bu nedenle aşağıdaki tabloda da görüldüğü gibi proje bedeli hesaplanırken sadece inşaat giderleri dikkate alınmıştır. 13
Tablo 4. Asfalt Plent Tesisi Proje Bedeli Hesabı Makine Makine (Adet) Tutar (TL) Yükleyici 2 Mevcut - Kamyon 3 Mevcut - Sulama (arazöz) Tankeri 1 Mevcut - Asfalt Plent Tesisi 1 Mevcut - İnşaat Giderleri ve Plan ve Proje 200.000 TOPLAM 200.000 İşletilmesi planlanan Asfalt Plent Tesisinde inşaat aşamasında çalışacak personel sayısı 10 kişi, işletme aşamasında çalışacak personel sayısı 20 kişi dir. Asfalt Plent Tesisinde yılda 12 ay, ayda 25 günde 8 saat çalışma yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında personelin tüm ihtiyaçları Asfalt Plent Tesisi ve Beton Santrali için ortak kurulacak olan idari binadan (şantiye) karşılanacaktır. Ayrıca mevcut Asfalt Plent Tesisinde çalışan personelin tüm ihtiyaçları 317 no lu parselde yer alan, karayollarına ait alanda kurulu bulunan idari binadan karşılanmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresine ait Topoğrafik Harita Ek:2 de, Mevcut ve planlanan Asfalt plent tesislerini, Beton santralini, İdari Binayı (Şantiye), Agrega Stok Alanını gösterir Vaziyet planı ve Genel Yerleşim Planı Ek-3 de verilmiştir. c) Doğal kaynakların kullanımı (arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü vb.) I. Alan Kullanımı: Asfalt plent tesisinin kurulacağı alan tapu kayıtlarına göre faaliyet sahibine ait 48351 Ada, 1 no lu parselde arsa vasıflı arazide yer almaktadır.(ek-10) 48351 Ada, 1 no lu parsel İmar Plan Suretine göre sanayi alanı olarak geçmektedir (Ek-6). Proje alanı Nazım İmar Planında ise mutlak tarım alanlarında (Ek-5) kalmaktadır. II. Enerji Kullanımı: Projenin inşaat ve işletme aşamasında (idari binada, asfalt plent tesisinde) gerekli olacak elektrik enerjisi mevcut elektrik hattından karşılanması planlanmaktadır. Bunun dışında Asfalt Plent Tesisinde bitüm tanklarının ısıtılması, kurutma vb. işlemler için gerekli olan ısının sağlanması amacıyla elektrik kullanılmaması durumunda LNG (Liguified Natural Gas) yakıtı kullanılacaktır. LNG (sıvılaştırılmış doğalgaz) düşük sıcaklıklara kadar soğutulup yoğunlaştırılarak sıvı hale çevrilmiş doğalgazdır. Üretim çalışmaları kapsamında 104 m 3 /saat miktarında LNG yakıtı kullanılacaktır. Doğal gaz likit 14
hale getirildiğinde hacmi yaklaşık 600 kat azalmakta olup, dolayısıyla 1 m 3 LNG yakıtı 600 m 3 doğalgaza karşılık gelmektedir. LNG yakıtı tesise özel LNG tankerleri ile getirilecektir. LNG yakıtının yanması sonucu oluşacak emisyonlar hesaplanırken doğalgaz için belirlenmiş emisyon faktörleri kullanılmıştır. Tesiste LNG yakıtının yanması sonucunda atmosfere atılacak başlıca kirleticiler olan azot oksitler (NOx), partiküller maddeler (PM) ve karbonmonoksit (CO) olacaktır. Ayrıca yanma sonucu bir miktar karbondioksit oluşacaktır. Doğalgazda bulunan kükürt bileşikleri çok düşük seviyededir. Bu nedenle (SOx) emisyonları ihmal edilebilecek düzeyde olacaktır. Tablo 5. Doğalgaz yakma tesisleri için emisyon faktörleri Tesiste kullanılacak yakıt miktarı toplamda yaklaşık 104 m 3 /saat olarak öngörülmüş ve yukarıda verilen emisyon faktörleri kullanılarak aşağıda tüm emisyonların tek bir bacadan atmosfere verileceği varsayılarak hesaplanmıştır. PM = 80 kg/10 6 m 3 x 104 m 3 /saat = 0,00083 kg/saat < 10 kg/saat SO2 = 9,6 kg/10 6 m 3 x 104 m 3 /saat = 0,000099 kg/saat < 60 kg/saat NOx = 2240 kg/10 6 m 3 x 104 m 3 /saat = 0,023 kg/saat < 40 kg/saat CO = 560 kg/10 6 m 3 x 104 m 3 /saat = 0,0058 kg/saat < 500 kg/saat HC = 44 kg/10 6 m 3 x 104 m 3 /saat = 0,00045 kg/saat < 20 kg/saat CH4 = 48 kg/10 6 m 3 x 104m 3 /saat = 0,00049 kg/saat Hesaplanan toplam saatlik kütlesel debi (kg/saat) değerleri Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ek-2, Tablo 2.1 de verilen Normal işletme Sartlarında ve haftalık is günlerindeki işletme saatleri için verilen kütlesel debi (kg/saat) (Bacadan) değerlerinin oldukça altında kaldığından, modelleme yapılarak tesis etki alanında emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değeri (HKKD) hesaplanmamıştır. Asfalt Plent Tesisi, Kırma Eleme Tesisi ve Beton Santralinde kullanılacak araçlarda ise dizel yakıt kullanılacaktır. Faaliyet alanında kullanılacak araç ve iş makinelerinin sayıları ve tüketebilecekleri yakıt miktarı tabloda verilmiştir. 15
Tablo 6. Kullanılacak Araç ve İş Makinelerinin Sayıları ve Tüketebilecekleri Yakıt Miktarı Makine-Ekipman Miktarı (Adet) Yakıt Miktarı (kg/saat) Araç Gücü (kw) Yükleyici 3 7,85*3 93,5*3 Kamyon 6 15,7*6 186*6 Sulama (arazöz) Tankeri 1 15,7*1 186*1 Beton Mikseri (10 adet) Taşıyıcı mikser (Transmikser) 10 11,47*10 175 *10 Karıştırıcı mikser Beton pompası 2 11,47 *2 175 *2 TOPLAM 22 271,09 3682,5 Faaliyet sahasında iş makinelerinin çalışması sonucu emisyon oluşumu söz konusu olacaktır. Proje alanında kullanılan iş makinelerinde yakıt olarak dizel yakıtı kullanılacak olup, dizel yakıtının genel özellikleri aşağıdaki tabloda verilmektedir. Tablo 7. Motorin Özellikleri Özgül Ağırlık 0,82-0,86 Alt ısıl değer 10120 kcal/kg Tutuşma Noktası 230 242 C C %85,1 H2 % 12,6 02 %1,4 5 %0,9 1 kg dizel yakıtından oluşacak emisyonlar için EPA AP 42 Section 3.3 Dizel İçin Emisyon Faktörleri aşağıdaki tabloda verildiği şekildedir. Tablo 8. EPA AP 42 Section 3.3 Gasoline ve Dizel Yakıtlar İçin Emisyon Faktörleri Parametre Lb/beygir-saat Katsayılar Kg/kw-saat* S0 2 2,O5 x lo -3 0,0012464 NOx 0,031 0,018848 CO 6,68 x lo -3 0,00406144 PMİO (Toz) 2,20 x lo -3 0,0013376 Dönüşüm faktörü olarak 0,608 kullanılmıştır. (Kaynak; EPA AP 42 Section 3.3 Tablo 2.3-1b) İş makinelerinin saatlik tüketimi 271,09 kg/saat olup toplam araç gücü 3682,5 kw dır. Faaliyet bölgesinde oluşacak toplam emisyonlarının aşağıdaki tablodaki gibi olacağı tahmin edilmektedir. 16
Tablo 9. İşletme Alanında Bulunan Araçlardan Kaynaklı Emisyonlar Toplam Araç Gücü ve Yakıtm Miktarı Yakıt Miktarı 271,09 kg/sa SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1. Sınır Değerler Hesaplanan Kg/kwsaat* Emisyonlar Parametreler Araç Gücü Kg/saat Kg/saat 3682,5 kw S0 2 0,0012464 0,016 6 kg/saat NOx 0,018848 0,256 4 kg/saat CO 0,00406144 0,055 50 kg/saat PMİO (Toz) 0,0013376 0,018 1 kg/saat Hesaplanan bu değerler 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek 2 Tablo 2.1 de verilen "Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri için kütlesel debiler" değerleri ile karşılaştırıldığında, verilen sınır değerler aşılmadığı için hava kirliliği dağılım modellemesi yapılmamıştır. Faaliyet süresince kullanılacak araçların yakıt sistemleri sürekli kontrol edilecek ve araçların egzoz gazları için 30.11.2013 tarih ve 28837 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü ile Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. III. Su Kullanımı: 1- İnşaat Aşamasında Su Kullanımı: Asfalt plent tesisinin inşaatı aşaması süresince tüketilecek su miktarı aşağıda hesaplanmıştır. Asfalt plent tesisinin inşaatı aşamasında tüketilecek su miktarının hesaplanmasında çalışacak personel sayısı baz alınarak hesaplama yapılmıştır. Buna göre tüketilecek su miktarı; Bir kişinin su tüketimi = 190 lt/ kişi-gün(tuik 2012) Çalışacak kişi sayısı = 10 kişi Gerekli su miktarı = 190 lt/kişi-gün x 10 kişi = 1900 lt/gün İnşaat aşamasında günlük yaklaşık olarak 1,9 m 3 civarında içme ve kullanma suyuna ihtiyaç olacaktır. Asfalt plent tesisinin inşaat aşamasında ihtiyaç duyulacak içme suyu piyasada satılan damacana sularından, kullanma suyu ise tesis alanının yakınında yer alan su deposundan karşılanacak veya çevredeki kaynaklardan tankerlerle taşınarak temin edilecektir. 17
Su deposu, proje alanının çevresinde daha önceki yıllarda işletilmiş ocaklara dökülen hafriyatın altına yerleştirilmiş borularla taşınmakta ve su deposuna drene edilmektedir. Yapracık şantiyesindeki su deposu tamamen demir saçtan yapılmış olup, 3.5 m* 3.5 m* 3,5 m ölçülerindedir. Ortalama 43 m 3 su depolama hacmi bulunmaktadır. Üst kısımda yaklaşık 50 * 50 cm ebadında kapağı olup, tankın üstü tamamen kapalıdır. Su deposunu besleyen su, çalışma sahasının üst tarafında bulunan eski ocak sahasındaki yeraltı suyunun drenflex borularla drene edilerek depoya getirilmesi ile sağlanmaktadır. Gelen bu suyun debisi ortalama 0.75 m 3 / saat olarak değerlendirilmiştir. Şu döneme kadar herhang bir sıkıntı rastlanmamıştır. Suda yaşanacak herhangi bir sıkıntı durumunda kullanma suyu çevredeki kaynaklardan tankerlerle taşınarak temin edilecektir. 2- İşletme Aşamasında Su Kullanımı: Projenin işletme aşamasında; çalışacak personelin içme ve kullanma suyu ve nakliye aşamasında toz oluşumunun engellenmesi için su kullanımı olacaktır. Tesiste çalışacak personelin içme ve kullanma suyu; Asfalt plent tesisinin işletme aşamasında çalışacak personelin tüketecek su miktarı aşağıda hesaplanmıştır. Buna göre tüketilecek su miktarı; Bir kişinin su tüketimi = 190 lt/ kişi-gün(tuik 2012) Tesiste çalışacak personel sayısı = 20 kişi Gerekli su miktarı = 190 lt/kişi-gün x 20 kişi = 3800 lt/gün İşletme aşamasında çalışacak personel için günlük yaklaşık olarak 3,8 m 3 civarında içme ve kullanma suyuna ihtiyaç olacaktır. Nakliye Aşamasında Toz Oluşumunun Engellenmesi: İşletme aşamasında tozlanmayı önlemek için yapılacak spreyleme çalışmalarında kullanılacak olan su miktarı kesin olarak belirlenememekle birlikte, malzemesinin taşınması sırasında toz emisyonunun indirgenmesi için yolların arazöz ile spreyleme yöntemi ile sulanması aşamasında yeterli miktarda sulama gerçekleştirilecektir. Faaliyetin işletme aşamasında servis, nakliye ve ulaşım için kullanılan toprak yol 100 metre uzunluğundadır. Tüm alanda spreyleme yapıldığını farz edersem yaklaşık 0,1 18
km lik 5 m genişliğinde yol kullanılacaktır. Yollardan kaynaklanacak tozumayı önlemek amacıyla spreyleme yöntemi ile sulama yapılacaktır. Dolayısı ile; 100 m x 5 m = 500 m 2 lik alanın sulanması söz konusudur. Edinilen tecrübelere göre 1 m 2 lik alanın spreylenerek sulanması için yaklaşık 1 lt su gerekmektedir. Buna göre; 500 m 2 /gün x 1 lt/m 2 = 500 lt/gün = 0,5 m 3 /gün sulama suyuna ihtiyaç duyulacaktır. Tablo 10. Tesisin işletilmesi sırasında ihtiyaç duyulacak günlük su miktarı Su Kullanılacak Birim Miktar (m 3 ) Çalışacak Personelin İçme Ve Kullanma Suyu İhtiyacı 3,8 Nakliye Aşamasında Toz Oluşumunun Engellenmesi: 0,5 Toplam 4,3 Asfalt Plent Tesisinin işletilmesi sırasında ihtiyaç duyulacak içme suyu piyasada satılan damacana sularından, kullanma suyu ise tesis alanının yakınında yer alan su deposundan karşılanacak veya çevredeki kaynaklardan tankerlerle taşınarak temin edilecektir. ç) Atık üretimi miktarı (katı, sıvı, gaz vb.) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve biyolojik özellikleri, Sıvı Atık Miktarı: İnşaat aşaması Projenin inşaat aşamasında tüketilecek su miktarı Bölüm: 1.c de hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalara göre projenin inşaat aşamasında günlük 1,9 m³ su tüketimi olacaktır. Tüketilecek suyun tamamı atık su olarak geri dönecektir. İşletme aşaması Projenin işletme aşamasında tüketilecek su miktarı Bölüm: 1.c de hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalarda belirtildiği üzere işletme aşamasında günlük 4,3 m 3 su tüketimi olacaktır. Tüketilecek suyun 0,5 m 3 lük kısmı nakliye sırasında toz oluşumunu önlemek için kullanılacak olup atık su olarak geri dönmeyecektir. Asfalt plent tesisinde oluşacak atık su çalışacak personel tarafından tüketilecek suların tamamının atık suya dönüştüğü varsayılarak 3,8 m 3 /gün olacaktır. 19
Katı Atık Miktarı: 1-İnşaat Aşamasında Oluşacak Katı Atıklar: İnşaat çalışmaları sırasında oluşacak katı atıklar; personelden kaynaklanacak evsel nitelikli atıklardır. Santralinin inşaat ve onarım aşamasında 10 personelin çalıştırılması planlanmaktadır. (1.12 kg/kişi-gün (2012 TUİK verileri)) Bir kişinin günlük ürettiği katı atık miktarı = 1,12 kg/kişi-gün Çalışan personel sayısı = 10 kişi Katı Atık Miktarı = 1,12 kg/kişi-gün x 10 kişi = 11,2 kg/gün katı atık oluşmaktadır. 2-İşletme Aşamasında Katı Atıklar: Proje kapsamında çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar oluşacaktır. Asfalt plent tesisinin işletilmesi aşamasında 20 personelin çalıştırılması planlanmaktadır. Buna göre personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atık miktarı aşağıdaki verilmiştir. (1.12 kg/kişi-gün (2012 TUİK verileri)) Bir kişinin günlük ürettiği katı atık miktarı = 1,12 kg/kişi-gün Çalışan personel sayısı = 20 kişi Katı Atık Miktarı = 1,12 kg/kişi-gün x 230 kişi = 22,4 kg/gün katı atık oluşmaktadır. Hafriyat Atık Miktarı: Daha önceki dönemde ÇED Gerekli Değildir belgesi alınan Beton santrali Proje Tanıtım Dosyasında bahsedilen Beton Santrali Agrega Stok Alanının bir kısmı Asfalt Plent Tesisi yeri ile çakışmıştır. Fakat Beton Santralinin inşaat aşaması başlamış olup, alan düzleştirilmiştir. Bu nedenle Asfalt Plent Tesis alanında sadece tesisin temel inşaatı sırasında hafriyat oluşacaktır. Faaliyet alanında, temel hafriyat çalışmaları sırasında tesis toplam 500 m 2 lik alanda, yaklaşık ortalama 1,5 metrelik kısımda (derinlikte) temel kazısı yapılacağı kabulü ile hafriyat sırasında oluşacak toz miktarı aşağıda hesaplanmıştır. 20
Buna göre; Temel Hafriyat miktarı = 500 m 2 x 1,5 m = 750 m 3 = 750 m 3 x 2 ton/m 3 = 1.500 ton olarak hesaplanmıştır. Tehlikeli Atık Miktarı: Tesisin inşaat ve işletme aşamasında tehlikeli atık oluşumu söz konusu değildir. Tesisinin inşaatı ve işletilmesi sırasında kullanılacak araçların yağ değişimi, bakım ve onarım çalışmaları şantiye içerisinde yapılabileceğinden tesiste oluşacak tehlikeli atıklar arasında atık yağların ve kontamine olmuş atıkların (varil, yağ tenekesi, filtre, yağlı makine parçaları vb.) oluşumu söz konusu olabilecektir. Makinelerde Atık yağ oluşumu kullanılan yağın %60 olup, proje kapsamında ayda 21,6 lt atık yağ oluşması öngörülmektedir. Ayrıca tesiste üretilecek olan asfaltın dayanıklılığını artırmak amacıyla ve ihtiyaca göre zaman zaman (katkı) maddelerin kullanımı olacaktır. Ancak bu maddelerin kullanımı tamamen müşteri isteği ve ihtiyaca yönelik olduğundan, ayrıca asfalt üretim dizaynı da değişken olduğundan, bu maddeler için yıllık sabit ya da minimum ve/veya maksimum bir değer bulunmamaktadır. Ambalaj Atık Miktarı: Proje alanında kullanılacak atık yağların ambalajlarından kaynaklı ambalaj atıkları söz konusudur. Ömrünü Tamamlamış Lastik Miktarı: Proje alanında kullanılan makine ve ekipmandan oluşabilecek araç lastikleri söz konusudur. Tesiste yılda bir lastik değişimi yapılacağı öngörülmüştür. Atık Akü Miktarı: Proje alanında çalıştırılacak iş makinelerinden çıkacak atık aküler yer almaktadır. Tesiste iki yılda bir akü değişimi yapılacağı öngörülmüştür. 21
Tıbbi Atıklar: Projede inşaat aşamasında 10 personel, işletme aşamasında 20 personel görev alacak olup, revir ünitesi kurulmayacaktır. Bu kapsamda projede tıbbi atık oluşumu söz konusu değildir. Bitkisel Atık Yağ Miktarı: Tesisin işletme aşamasında çalışacak personelin yemek ihtiyaçları, kurulması planlanan şantiye binasından karşılanacağından dolayı tesis alanında bitkisel atık yağ oluşumu olacaktır. Meteorolojik Veriler: Söz konusu proje kapsamında kullanılan meteorolojik veriler Ankara Meteoroloji istasyonu 1960 2013 yılı meteorolojik verileri kullanılmıştır. Ankara iline ait güncel meteorolojik verileri ekte verilmektedir (Ek:13). Toz Emisyon Miktarı: Toz emisyonunun kütlesel debisi hesaplamalarında Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-12.d Tablo 12.6 da yer alan emisyon faktörleri kullanılarak hesaplama yapılmaktadır. Tablo 11. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Kaynaklar Emisyon Faktörleri kg/ton Kontrolsüz Kontrollü Sökme 0,025 0,0125 Yükleme 0,010 0,005 Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi) 0,7 0,35 Boşaltma 0,010 0,005 Depolama 5,8 2,9 Patlatma 0,080 - Birincil Kırıcı 0,243 0,0243 İkincil Kırıcı 0,585 0,0585 Üçüncül Kırıcı 0,585 0,0585 **Hesaplamalarda kullanılan değerler 22
İnşaat Aşamasında Toz Emisyon Miktarları Proje alanında beton santrali projesi kapsamında, Asfalt Plent Tesis yerinde alanı düzleştirmek için hafriyat alınmıştır. Bu nedenle inşaat aşamasında sadece Asfalt Plent Tesisinde temel hafriyat çalışması yapılacaktır. Temel Hafriyat Çalışmaları Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı: Faaliyet alanında, temel hafriyat çalışmaları sırasında tesis toplam 500 m 2 lik alanda, yaklaşık ortalama 1,5 metrelik kısımda (derinlikte) temel kazısı yapılacağı kabulü ile hafriyat sırasında oluşacak toz miktarı aşağıda hesaplanmıştır. Buna göre; Temel Hafriyat miktarı = 500 m 2 x 1,5 m = 750 m 3 = 750 m 3 x 2 ton/m 3 = 1.500 ton olarak hesaplanmıştır. Hafriyat Miktarı : 1.500 Ton Günlük Hafriyat Miktarı : 75 Ton Saatlik Hafriyat Miktarı : 9,375 Ton Vardiya Sayısı : 1 Yıllık Çalışma Süresi : 20 gün/yıl Günlük Çalışma Süresi : 8 saat/gün a) Temel Hafriyatın sökülmesi sırasında meydana gelebilecek olan toz miktarı: Kontrolsüz Kontrollü = 9,375 ton/saat x 0,025 kg/ton = 9,375 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 0,234 kg/saat = 0,117 kg/saat b) Temel Hafriyatın yüklenmesi sırasında meydana gelebilecek toz miktarı: Kontrolsüz Kontrollü = 9,375 ton/saat x 0,01 kg/ton = 9,375 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,093 kg/saat = 0,046 kg/saat c) Temel Hafriyat malzemesinin taşınması sırasında meydana gelebilecek toz miktarı: Tesis içerisinde hafriyatın taşınması sırasında, gidiş-geliş yaklaşık 100 metre uzunluğunda bir yol kullanılacaktır. Malzemenin taşınması için, 20 ton taşıma kapasiteli kamyonlarla günde yaklaşık 4 sefer yapılacaktır. 23
Kontrolsüz Kontrollü = 0,7 kg/km-sefer x 0,1 km (gidiş-geliş) x 4 sefer/ 8 saat = 0,35 kg/km-sefer x 0,1 km (gidiş-geliş) x 4 sefer/ 8 saat = 0,035 kg/saat = 0,017 kg/saat d) Temel Hafriyatın boşaltılması sırasında meydana gelebilecek toz miktarı: Kontrolsüz Kontrollü =9,375 ton/saat x 0,01 kg/ton = 9,375 ton/saat x 0,005 kg/ton = 0,093 kg/saat = 0,046 kg/saat Tablo 12. Temel hafriyat çalışmaları sırasında oluşacak toplam toz miktarı Toz Emisyonuna Neden Olan Faaliyetler Kontrolsüz Kontrollü a) Temel Hafriyatın sökülmesi sırasında meydana gelebilecek toz miktarı 0,234 0,117 b) Temel Hafriyatın yüklenmesi sırasında meydana gelebilecek toz miktarı c) Temel Hafriyat malzemesinin taşınması sırasında meydana gelebilecek toz mik. d) Temel Hafriyatın boşaltılması sırasında meydana gelebilecek toz miktarı 0,093 0,046 0,035 0,017 0,093 0,046 Toplam 0,455 kg/saat 0,226 kg/saat İnşaat aşamasında sürekli olarak meydana gelecek toz debisi kontrolsüz ve kontrollü çalışmada Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2 Tablo: 2.1 de verilen 1 kg/saat'lik değerinin altında olduğundan yönetmelik gereği toz yayılım modellemesinin yapılması gerekmemektedir. İnşaat aşmasında toz emisyonunun etki alanının minimum seviyede tutulması amacıyla Sökme, Yükleme, Nakliye, Boşaltma işlemlerinde, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-1 de belirtilen önlemler Sulama, Kapalı taşıma sistemlerinin kullanılması, Malzemenin Nemli Tutulması, Savrulma Yapılmadan Yükleme Boşaltılması vb. önlemler alınarak kontrollü çalışma yapılacaktır. İşletme Aşamasında Toz Emisyon Miktarları : Proje kapsamında tesis alanının yanında uydu görüntüsünden de görüldüğü gibi (Ek-1) faaliyet sahibine ait beton santrali ve kırma eleme tesisi yer almaktadır. Söz konusu kümülatif toz hesabını yapabilmek için beton santralinden ve kırma eleme tesisinden de kaynaklanan toz emisyonu dikkate alınmıştır. Bu nedenle işletme aşamasında toz emisyonu hesaplanırken Asfalt plent tesisinde oluşacak toz emisyonu, beton santrallerinde oluşacak toz emisyonu ve kırma eleme tesisinde oluşacak toz emisyonu birlikte değerlendirilmiştir. 1- Asfalt Plent Tesisinde Üretim Sırasında Meydana Gelen Toz Miktarı Asfalt plent tesisinin tamamı (üretim eleği, kule eleği, kurutucular vb.) kapalı ortam içerisine alınmıştır. Bu nedenle üretim eleği, kule eleğinde vb ünitelerde oluşacak toz dikkate alınmamıştır. 24
Asfalt plent tesisi 350 ton/saat kapasitelidir. Tesis yılda 300 gün, günde 8 saat çalışarak %80 randıman sağlayacaktır. Bu nedenle tesisin yıllık kapasitesi 672.000 ton/yıl (280.000 m 3 /yıl) kadar olacaktır. Tablo 13. Asfalt Plent tesisi Üretim Bilgileri Randımanlı(%80) Randımanlı(%100) Yıllık Üretim 672.000 ton 840.000 ton Aylık Üretim 56.000 ton 70.000 ton Günlük Üretim 2240 ton 2800 ton Saatlik Üretim 280 ton 350 ton Vardiya Sayısı 1 1 Yıllık Çalışma Süresi 300 Gün/yıl 300 Gün/yıl Aylık Çalışma Süresi 25 Gün/ay 25 Gün/ay Günlük Çalışma Süresi 8 Saat/gün 8 Saat/gün A-Malzemenin Yükleme Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı Kontrolsüz Çalışılması Durumunda Meydana Gelebilecek Toz Miktarı; Kontrollü Çalışılması Durumunda Meydana Gelebilecek Toz Miktarı; 350 ton/saat x 0,01 kg/ton = 3,5 kg/saat 350 ton/saat x 0,005 kg/ton = 1,75 kg/saat B- Araçların ocak içi hareketleri sırasında ortaya çıkabilecek olan toz miktarı: Kontrolsüz Çalışılması Durumunda Meydana Gelebilecek Toz Miktarı; Malzemenin taşınması sırasında gidiş-geliş maksimum 100 m uzunluğunda bir yol kullanılacaktır. Cevherin taşınması için bir günde yaklaşık 140 sefer (günlük üretim 2800 ton / kamyon taşıma kapasitesi 20 ton=140 sefer) yapacaktır. Taşımadan oluşan toz emisyon faktörü 0,7 kg/km-sefer'dir. Buna göre; 0,7 kg/km-sefer x 0,1 km (gidiş-geliş) x 140 sefer/ 8 saat = 1,22 kg/saat Kontrollü Çalışılması Durumunda Meydana Gelebilecek Toz Miktarı; Malzemenin taşınması sırasında gidiş-geliş maksimum 100 m uzunluğunda bir yol kullanılacaktır. Cevherin taşınması için bir günde yaklaşık 140 sefer (günlük üretim 2800 ton / kamyon taşıma kapasitesi20 ton=140 sefer) yapacaktır. Taşımadan oluşan toz emisyon faktörü 0,35 kg/km-sefer'dir. Buna göre; 0,35 kg/km-sefer x 0,1 km (gidiş-geliş) x 140 sefer/ 8 saat = 0,61 kg/saat C-Malzemenin Boşaltılması Sırasında Meydana Gelebilecek Olan Toz Miktarı Kontrolsüz Çalışılması Durumunda Meydana Gelebilecek Toz Miktarı; Kontrollü Çalışılması Durumunda Meydana Gelebilecek Toz Miktarı; 350 ton/saat x 0,01 kg/ton = 3,5 kg/saat 350 ton/saat x 0,005 kg/ton = 1,75 kg/saat D- Asfaltın Taşınması Sırasında Ortaya Çıkabilecek Olan Toz Miktarı: Kontrolsüz Çalışılması Durumunda Meydana Gelebilecek Toz Miktarı; Malzemenin taşınması sırasında tesisten asfaltlı yola kadar gidiş-geliş maksimum 100 m uzunluğunda bir yol kullanılacaktır. Cevherin taşınması için bir günde Kontrollü Çalışılması Durumunda Meydana Gelebilecek Toz Miktarı; Malzemenin taşınması sırasında asfaltlı yola kadar gidiş-geliş maksimum 100 m uzunluğunda bir yol kullanılacaktır. Cevherin taşınması için bir 25
yaklaşık 140 sefer (günlük üretim 2800 ton / kamyon taşıma kapasitesi 20 ton=140 sefer) yapacaktır. Taşımadan oluşan toz emisyon faktörü 0,7 kg/kmsefer'dir. Buna göre; 0,7 kg/km-sefer x 0,1 km (gidiş-geliş) x 140 sefer/ 8 saat = 1,22 kg/saat günde yaklaşık 140 sefer (günlük üretim 2800 ton / kamyon taşıma kapasitesi 20 ton=140 sefer) yapacaktır. Taşımadan oluşan toz emisyon faktörü 0,35 kg/km-sefer'dir. Buna göre; 0,35 kg/km-sefer x 0,1 km (gidiş-geliş) x 140 sefer/ 8 saat = 0,61 kg/saat Tablo 14. Asfalt Plent Tesisinde Üretim Sırasında Meydana Gelebilecek Toz Miktarları Toz Meydana Getirecek İşlemler Kontrolsüz Çalışma Şartları (kg/saat) Kontrollü Çalışma Şartları (kg/saat) Üretim Sırasında Meydan Gelebilecek Olan Toz Miktarı: 9,44 4,72 2-HAZIR BETON SANTRALLERİNDE İŞLETME AŞAMASINDA OLUŞACAK TOPLAM TOZ MİKTARI Beton santralin çalışması sırasında toz emisyonuna neden olacak çalışmalar, agrega malzemesinin beton santrali agrega bunkerine boşaltılması, araçların tesis içi hareketleri ve Transmikserin hareketi sırasında ortaya çıkabilecek olan tozdan kaynaklanacaktır. Çimento malzemesi (kapalı kamyonlar ve silobaslar) sahada bulunan silolara bağlanan hortumlar vasıtasıyla aktarılacaktır. Aktarma işlemi sırasında silobastan siloya çimento basılması nedeniyle silo içerisindeki hava silo dışına çıkacaktır. Silolarda havanın dışarı çıkması amacıyla silo içerisinde hava deliği bulunmaktadır. Hava deliği içerisinde dışarı çıkan hava ile çıkabilecek çimento tozlarını tutmaya yarayan filtreler bulunmaktadır. Filtreler silo içerisinden çıkan hava ile birlikte hareket eden çimento tozlarını tutacağından dolum sırasında toz emisyonu oluşmayacaktır. Buna göre tesiste yapılacak çalışmalar sırasında oluşacak toz miktarı; İşletilmesi planlanan tesiste öncelikle 120 m 3 /saat, ileride ihtiyaç olması ve talep duyulması halinde 90 m 3 /saat kapasiteli beton üretimi yapılması planlanmaktadır. 1 ton beton üretmek için kullanılacak agrega miktarı üretilen toplam beton miktarının %75 idir. Buna göre hazır beton santralinin 12 ay süresince çalışması sonucu; 120 m 3 /saat kapasiteli beton üretimi için 864.000 ton hazır beton üretimi olacaktır. 90 m 3 /saat kapasiteli beton üretimi için ise 648.000 ton/yıl hazır beton üretimi olacaktır. 120 m 3 /saat ve 90 m 3 /saat beton üretimi için gerekli olan agrega miktarı; 864.000 x 0,75(%75) = 648.000 ton/yıl 26