Skolyoz ve Kifoz Ameliyatları Hakkında Bilgilendirme ve Ameliyat Sonrası Egzersiz Programı Tanımlama Skolyoz: Omurganın yana doğru olan eğriliklerine skolyoz denir. Kifoz: Omurganın öne doğru olan eğriliğine kamburluk veya kifoz denir. AMELİYAT SONRASI Yara Yeri Hasta ameliyat gününden 20 gün sonra dikişlerini aldırmak için kontrole gelmelidir. Pansumanlarını 3 günde bir düzenli olarak yaptırmalı ve kendisine verilen ilaçlarını düzenli olarak kullanmalıdır. Dikişler alınana kadar kesinlikle temiz tutulmalı ve su teması olmamalıdır. Yara yerinde (dikişlerde) akıntı, kötü koku, sonradan gelişen ciddi kızarıklık ve ısı artışı gibi enfeksiyon (iltihap) belirtileri durumunda en kısa zamanda hekiminize başvurunuz. Ağrıdan Kurtulma Erken iyileşmede ağrı kontrolü önemlidir. Ameliyat sonrası ağrı değişken olmakla birlikte kontrol altına alınabilir. Ameliyat sonrası genellikle damar yolundan ağrı kesici uygulanır ve birkaç gün sonra yerini hap veya enjeksiyona bırakır. Fizik Tedavi veya Egzersizler 1
Ortopedi ameliyatları sonrası verilen egzersizler normal hayat ve fonksiyonlara dönüş için çok önemlidir. Bu nedenle doktorunuz tarafından size verilen egzersizler kesinlikle uygulanmalıdır. Aktif hayatıma ne zaman döneceğim? Ameliyat sonra genellikle yakın bir zaman içinde kendinizi iyi hissetmeye başlayacaksınız. Fakat kişiden kişiye farklılık arz etmekle birlikte aşağıdaki faktörlere bağlı olarak aktif hayata dönmeleri değişmektedir. Kademeli ve programlı bir şekilde günlük yaşam aktivitelerinize dönmeniz planlanacaktır. Yaş Ameliyat öncesi kondisyon ve sağlık koşullarınız Ameliyat sonrası egzersizlerde kendinize güvenme ve emin olma duygusu Sahip olduğunuz ağrı miktarı Mesleğiniz Tuvalet Kullanımı İlk günlerde tuvalet kullanımı zor olabilir. Alafranga tuvalet kullanınız. Panik yapmadan, yavaşça oturup, gevşeyiniz. Tuvalet ihtiyacını görme çok ağrılı oluyorsa 20 dakika önceden ağrı keseci alabilirsiniz. Başlarda kabızlık olabilir fakat endişe etmeyiniz bu ilaçlarında yan etkisi olabilir. Büyük abdesti kolaylaştırmak için meyve suyu içiniz ve düzenli yürüyüş yapınız. Yataktan Çıkma Kalça ve dizlerinizi bükerek yana doğru yuvarlanın. Bacaklarınızı kaydırarak yatağın dışına alın ve ellerinizi yatağa dayayarak destek alıp oturunuz. Yavaşça yataktan çıkabilirsiniz. Ön Eğilme Sırttan değil, kalça ve dizlerinizi kırarak eğiliniz. Yıkanma ve Duş Alma Dikişler alındıktan 1 hafta sonra yara yerinde problem yoksa ve doktorunuzun izin vermesi durumunda duş alabilirsiniz. 2
Oturma Yemek yerken veya yaşam odasında vakit geçirirken başlangıçta yüksek sandalye ve koltuklara oturma önerilmektedir. Başlangıçta kısa süreli oturuş önerilmekte ve zaman içinde tolere edebildiği kadar uzun oturmasında sakınca yoktur. Sırasıyla oturma, ayakta durma, araba sürme, bisiklet kullanma, uzun yürüyüş, yüzme ve koşma aşamalarına kademeli olarak ve gün geçtikçe artırınız. Aktif sportif faaliyetlere geçme 12 ayı bulabilir. Tüm bu aşamaların her bir uygulamasını tolere edebildiğiniz noktaya kadar artırarak devam ettiriniz. İş hayatı veya Okula Dönüş Kendinizi fit, iyi hissettiğinizde okul veya işe en kısa zamanda dönebilirsiniz. Ağrısız bir dönemi beklemeksizin işe başlayabilirsiniz. Kabaca; Masa başı işlerde: 8-12 hafta Hafif Ağırlık Kaldırılan işlerde: 3-5 ay Ağır işlerde: 6-12 ayı bulabilir. İşe veya Okula Dönüşte Hayatı Kolaylaştıran Genel Öneriler Yorgunluk nedeniyle kademeli olarak başlanabilir. Yarım gün ile başlayıp kademli olarak artırılabilir veya ara dinlenmeler olabilir Uzun servis veya otobüs yolculukları ile zorluk oluşması durumunda özel aracınızla aileniz transferinizi başlangıçta sağlayabilir Okul girişi ve çıkışlarında, ders çıkışlarında koridor yoğunluğu ve kaosundan etkilenmemek için öğretmeniniz veya okul yönetimine söyleyerek 5 dakika önce çıkış yapabilirsiniz. Sınıfta oturduğunuz yer, tahtayı ve önleri kolay görebilen yer olması durumunda ameliyat bölgenizi zorlamamış olursunuz. Ağır bir çanta veya kitap taşımayınız. Sırt çantasını her iki omzunuza birden takınız. 3 ay sonrası hafif sporlara (tenis vs) başlayabilirsiniz fakat kontakt sporlara (futbol, basket vs) dönüş 12 ay sonra olmalıdır. 6 hafta sonra yüzmeye gidebilirsiniz. İşyeri veya okul yönetiminin sizinle ilgili merak ettikleri varsa doktorunuza danışabilirsiniz. 3
Egzersizler Aşağıdaki egzersizler, kısa zaman içinde günlük aktiviteleri yerine getirebilecek ağrısız ve güçlü bir omurga elde etmek amacıyla planlanmıştır. Bu egzersizler faydalı ve uygulaması basittir. Size göre kolay olanından başlayınız ve kademeli olarak artırınız. Günlük 3 seans 5-10 dakika arasında uygulabilirsiniz. Omurga ameliyatları sonrası bu egzersizlere ek olarak akciğer enfeksiyonu ve derin ven trombozunu (damar tıkanması) önlemek için önemli 2 uygulama; Her yarım saatte bir 2-3 kere derin nefes egzersizi yapınız veya eczaneden triflo üfleme cihazı alarak solunum egzersizi yapınız. Ayak bileği pompalama egzersizleri, dizi kendinize çekip uzatma ve kalça kaslarınızı yatakta kasıp gevşetme seansları günde 3 kez 5 dakika yapma damar tıkanıklığını önlemede etkilidir. 4
Sırtüstü yatarken ve normal nefes alırken karnınızı omurga tarafına doğru çekiniz. Bu işlemi yaparken kalça kaslarınızı da kasabilirsiniz. Sırtüstü yatarken elinizle dizin arkasından kavrayarak kalçadan bükünüz ve gerdirme yapınız. Günde birkaç kez sandalyeye oturup kalkınız Ayakta; merdiven inme ve çıkma hareketleri yapınız. Yüklendiğiniz ayağı sırasıyla değiştiriniz. 5
Ayakta iken; Sağ dizinizi sol dirseğe doğru, sol dizinizi sağ dirseğe doğru kaldırarak tekrarlayıcı hareketler yapınız. Elinizde 1 kilo ağırlık ve ayakta iken; Elinizi dirseği tam düz yapacak şekilde başınızın üstüne kaldırınız. Sağ ve sol sırasıyla yapınız. Sırtınızın sertleştiğini hissedebilirsiniz. Bazı egzersizler sırt yapınızın yumuşamasını ve gevşemesini sağlayacaktır. Yan yatarken; Dizinizi göğsünüze çekiniz. Sırasıyla diğer yanınıza yatarakta yapabilirsiniz. Sırtüstü yatarken her iki dizinizi göğsünüze çekiniz. 6
Sırtüstü yatarken; Bacağınızı uzatmaya ve yana açmaya çalışınız. Sırasıyla diğer bacağa da yapınız. Sırt üstü yatarken; Karın kaslarını kasarak omuzu ve başı yukarı kaldırmaya çalışınız. Dört ayaküstünde bel bölgesinde tekrarlayıcı çukurlaştırma yapınız. Masa gibi bir yüzeye uzanınız. Bir ayak yerde diğer bacağı düz yaparak kalçadan yukarıya kaldırınız. Diğer bacak ile sırasıyla yapınız. 7
Ayakta bir elinizi başınızın üstüne kaldırarak gerdirin ve gövdenizi diğer istikamete kaydırın. İmkânınız varsa pedal çevirme egzersizleri yapınız. Ameliyattan 6 hafta sonra haftada 2 kez 1 er saat yüzmeniz çok faydalı olacaktır. Sağlıklı ve iyi günler dileklerimizle 8