T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ÖZEL HUKUK (MEDENİ HUKUK) ANABİLİM DALI SWAP İŞLEMİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ DOKTORA TEZİ Hazırlayan Ayşe Dilşad KESKİN Tez Danışmanı Prof. Dr. Mehmet ÜNAL Ankara 2007
İÇİNDEKİLER KISALTMALAR... VIII KAYNAKÇA....XI GİRİŞ KONU, TERİM, SWAP İŞLEMİNİN TARİHÇESİ, MUKAYESELİ HUKUKTA DÜZENLENİŞ ŞEKLİ, FAYDA VE SAKINCALARI 1. KONUNUN TAKDİMİ VE SINIRLANDIRILMASI... 1 I. Konunun Takdimi... 1 II. Konunun Sınırlandırılması... 4 2. TERİM... 6 3. SWAP İŞLEMİNİN TARİHÇESİ VE MUKAYESELİ HUKUKTA DÜZENLENİŞ ŞEKLİ... 8 I. Swap İşleminin Tarihçesi... 8 II. Swap İşleminin Mukayeseli Hukukta Düzenleniş Şekli... 12 A. Amerikan Hukukunda... 12 B. İsviçre ve Alman Hukukunda... 17 C. Türk Hukukunda... 20 4. SWAP İŞLEMİNİN BENZERİ TÜREV ARAÇLARLA KARŞILAŞTIRILMASI, FAYDA VE SAKINCALARI... 23 I. Swap İşleminin Benzeri Türev Araçlarla Karşılaştırılması... 23 A. Genel Olarak Türev Araç Kavramı... 23 1. Türev Aracın Tanımı... 25 2. Türev Araçların Sınıflandırılması... 27 a. Opsiyon Esaslı Türev Araçlar Forward Esaslı Türev Araçlar... 28 b. Borsada İşlem Gören Türev Araçlar Tezgah-Üstü Türev Araçlar... 29 B. Swap İşleminin Benzeri Türev Araçlarla Karşılaştırılması... 30 1. Forward İşlemiyle Karşılaştırılması... 30 2. Future İşlemiyle Karşılaştırılması... 32 II. Swap İşleminin Fayda ve Sakıncaları... 33 A. Swap İşleminin Faydaları... 33
B. Swap İşleminin Sakıncaları... 37 BİRİNCİ BÖLÜM SWAP SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI, TÜRLERİ, KONUSU, TARAFLARI VE KURULUŞU 5. SWAP SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI, TÜRLERİ VE KONUSU... 41 I. Swap Sözleşmesinin Tanımı... 41 A. Faiz Oranı Swap Sözleşmesinin Tanımı... 44 B. Para Swap Sözleşmesinin Tanımı... 46 II. Swap Sözleşmesinin Unsurları... 47 A. Swap Sözleşmesinin Temel İşlemden Bağımsızlığı... 49 B. Ödeme Akımları... 51 1. Farazi Anapara... 52 2. Faiz Oranı... 54 3. Süre... 55 C. Ödeme Akımlarının Mübadelesi.... 57 III. Swap Sözleşmesinin Türleri... 58 A. Faiz Oranı Swap Sözleşmesi (Interest Rate Swaps)... 59 1. Sabitten Değişkene Faiz Oranı Swap Sözleşmesi... 61 2. Değişkenden Değişkene Faiz Oranı Swap Sözleşmesi... 64 B. Para Swap Sözleşmesi (Currency Swaps)... 65 1. Saf Para Swap Sözleşmesi... 69 2. Karma Para Swap Sözleşmesi... 70 a. Sabitten Değişkene Karma Para Swap Sözleşmesi... 70 b. Değişkenden Değişkene Karma Para Swap Sözleşmesi... 71 C. Swap Sözleşmesinin Diğer Türleri... 72 1. Opsiyonlu Swap (Swaption)... 73 2. Vadeli Swap (Forward Swap)... 74 3. Temdit Edilebilir Swap (Extendable Swap)... 75 4. İtfa Edilebilir Swap (Amortising Swap)... 76 5. Dalgalı Anapara Swapı (Roller-Coaster Swap)... 76 6. Sıfır Faizli Swap (Zero Coupon Swap)... 77 II
7. Emtia Swapı (Commodity Swap)... 77 8. Aktif Swapı (Assets Swap)... 77 IV. Swap Sözleşmesinin Konusu... 78 A. Faiz Oranı Swap Sözleşmesinin Konusu... 79 B. Para Swap Sözleşmesinin Konusu... 81 6. SWAP SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI.... 82 I. Son Kullanıcılar... 83 A. Gerçek Kişiler... 83 B. Tüzel Kişiler... 84 1. Bankalar... 86 2. İşletmeler... 87 3. Uluslararası Kuruluşlar.... 88 4. Devletler... 88 II. Aracılar.... 89 A. Açık Aracılık.... 91 B. Gizli Aracılık... 92 7. SWAP SÖZLEŞMESİNİN KURULUŞU... 95 I. Sözleşmenin Kurulma Anı... 95 II. Sözleşmenin Şekli.... 96 III. Sözleşmenin İçeriğinin Düzenlenmesi... 98 A. Sözleşmenin İçeriğini Düzenleme Serbestisi... 100 B. Sözleşmenin İçeriğinin Düzenlenmesinde Standart Sözleşme Metinlerinin Etkisi... 101 1. Standart Sözleşme Kavramı ve Standart Swap Sözleşmeleri.102 a. Standart Sözleşme Kavramı... 103 b. Standart Swap Sözleşmeleri... 104 2. Çerçeve Sözleşme Kavramı ve Standart Swap Çerçeve Sözleşme Metinleri... 107 a. Çerçeve Sözleşme Kavramı... 108 b. Standart Swap Çerçeve Sözleşme Metinleri... 112 3. Standart Sözleşme Metinlerinde Yer Alan Bazı Önemli Hükümler... 119 III
a. Giriş (Praeambel)... 119 b. Tek Sözleşme Kaydı (Single Agreement Clause)... 120 c. Tanımlar (Definitions)... 122 d. Ödeme Akımlarının Hesaplanması ve Ödeme Şekli (Payment Instruction)... 122 e. Takas Kaydı (Netting)... 123 f. Efektif Kaydı (Effective Clause)... 124 g. Temerrüt (Default of Performance)... 125 h. Sözleşmenin Sona Ermesi (Termination)... 125 i. Tazminat (Indemnity)... 128 j. Teminatlar (Garanties)... 129 k. Sözleşmenin Devri Kaydı (Assignment Clause)... 130 l. Vergi Kaydı (Taxes)... 130 m. Şube (Multibranch) Kaydı... 130 n. Hukuk Seçimi ve Yetkili Mahkeme Kaydı (Governing Law and Juristiction)... 131 İKİNCİ BÖLÜM SWAP SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ, HUKUKİ NİTELİĞİ VE SWAP SÖZLEŞMESİNDE KUMAR İTİRAZI 8. SWAP SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ... 132 I. Swap Sözleşmesinin Özellikleri... 132 A. Swap Sözleşmesinin Borçlandırıcı İşlem Özelliği... 133 B. Swap Sözleşmesinin Rızai Sözleşme Özelliği... 134 C. Swap Sözleşmesinin Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşme Özelliği... 134 D. Swap Sözleşmesinin Kesin Vadeli Sözleşme Özelliği.... 135 E. Swap Sözleşmesinin Sürekli Borç Doğuran Sözleşme Özelliği. 137 II. Swap Sözleşmesinin Hukuki Niteliği... 142 A. Genel Olarak... 142 B. Faiz Oranı Swap Sözleşmesinin Hukuki Niteliği... 143 1. Faiz Oranı Swap Sözleşmesinin İsimli Sözleşme Olarak Değerlendirilmesi... 144 IV
a. Satım Sözleşmesi Görüşü.... 145 b. Trampa Sözleşmesi Görüşü... 149 c. Çifte Karz Sözleşmesi Görüşü... 155 d. Karşılıklı Borç Yüklenilmesi Görüşü... 160 aa. Borcun İç Yüklenilmesi Görüşü... 160 bb. Borcun Dış Yüklenilmesi Görüşü... 164 e. Alacağın Temliki Görüşü... 166 f. Sigorta Sözleşmesi Görüşü... 169 2. Faiz Oranı Swap Sözleşmesinin İsimsiz Sözleşme Olarak Değerlendirilmesi... 174 C. Para Swap Sözleşmesinin Hukuki Niteliği... 178 1. Para Swap Sözleşmesinin İsimli Sözleşme Olarak Değerlendirilmesi... 178 a. Satım Sözleşmesi Görüşü... 178 b. Trampa Sözleşmesi Görüşü... 184 c. Çifte Karz Sözleşmesi Görüşü... 186 d. Vedia Sözleşmesi Görüşü... 190 2. Para Swap Sözleşmesinin İsimsiz Sözleşme Olarak Değerlendirilmesi... 192 D. Diğer Swap Türlerinin Hukuki Niteliklerinin Tespiti... 193 1. Karma Para Swap Sözleşmesinin Hukuki Niteliği... 193 2. Vadeli Swap Sözleşmesinin Hukuki Niteliği... 196 3. Opsiyonlu Swap Sözleşmesinin Hukuki Niteliği... 196 9. SWAP SÖZLEŞMESİNDE KUMAR İTİRAZI... 199 I. Genel Olarak... 199 II. Türk-İsviçre Hukukunda Durum... 202 III. Alman Hukukunda Durum... 206 A. Alman Hukukunda 21.06.2002 Tarihinde Yapılan Değişikliklerden Önceki Durum... 207 1. Fark İtirazı (BGB 764)... 207 2. Vade İtirazı (BörsG 53)... 214 V
B. Alman Hukukunda 21.06.2002 Tarihinde Yapılan Değişikliklerden Sonraki Durum: Kumar İtirazı (BGB 762)... 215 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SWAP SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLER VE SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ 10. SWAP SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLER....218 I. Son Kullanıcılar Arasındaki Hukuki İlişkiden Doğan Yükümlülükler... 219 A. Faiz Oranı Swap Sözleşmesinde Son Kullanıcının Yükümlülükleri... 220 1. Swap Ödemelerinin İfası Yükümlülüğü... 220 a. Swap Ödemelerinin Hukuki Niteliği... 221 b. Ödeme Miktarlarının Hesaplanması... 223 c. Hesaplama Ajanı... 224 d. Hesaplama Dönemi... 226 e. Ödeme Şekli... 227 f. Swap Ödemelerinin Takası... 230 2. Bilgi Verme Yükümlülüğü... 235 B. Para Swap Sözleşmesinde Son Kullanıcının Yükümlülükleri... 237 1. Açılış ve Kapanış Ödemelerinin İfası Yükümlülüğü... 239 2. Dönemsel Swap Ödemelerinin İfası Yükümlülüğü... 242 3. Ödemelerin Sözleşmede Kararlaştırılan Para Birimi İle İfası Yükümlülüğü... 244 II. Son Kullanıcı İle Banka Arasındaki Hukuki İlişkiden Doğan Yükümlülükler... 246 A. Gizli Aracılıkta Tarafların Yükümlülükleri... 246 B. Açık Aracılıkta Tarafların Yükümlülükleri... 248 1. Aracı Bankanın Yükümlülükleri... 250 a. Müvekkilin Menfaatlerini Gözetme Yükümlülüğü... 251 b. Bilgi Verme Yükümlülüğü... 252 2. Son Kullanıcının Yükümlülükleri... 255 a. Tellallık Ücretinin Ödenmesi... 255 VI
b. Masrafların Ödenmesi... 256 11. SWAP SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ... 256 I. Swap Sözleşmesini Sona Erdiren Sebepler... 257 A. Swap Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesi... 257 1. Genel Olarak... 257 2. Kendiliğinden Sona Erme Sebepleri... 258 a. Karşılıklı Yükümlülüklerin İfası... 258 b. Sözleşme Süresinin Dolması... 258 c. Taraflardan Birinin İflası... 259 B. Swap Sözleşmesinin Hukuki İşlemle Sona Erdirilmesi... 260 1. Sözleşmenin Olağan Fesih İle Sona Erdirilmesi... 261 2. Sözleşmenin Olağanüstü Fesih İle Sona Erdirilmesi... 263 a. Haklı Sebeple Fesih Kavramı... 263 b. Swap Sözleşmelerinde Kabul Edilen Haklı Sebep Halleri... 264 aa. Sözleşmeden Doğan Ödeme Yükümlülüklerinin İhlali... 265 bb. Sözleşmeden Doğan Yan Yükümlerin İhlali... 265 cc. Gösterilen Teminatların Gerçeğe Uygun Olmaması..... 266 dd. Yanlış ve Yanıltıcı Beyanda Bulunulmuş Olması.. 266 ee. Birleşme ve Devralınma... 266 ff. Belirli Diğer Swap İşlemlerinin Sözleşmenin İhlali Sebebiyle Vaktinden Önce Sona Erdirilmiş Olması... 267 gg. Üçüncü Kişiye Karşı Temerrüt... 267 c. Olağanüstü Fesih Hakkının Kullanılması... 268 II. Swap Sözleşmesinin Sona Ermesinin Hüküm ve Sonuçları... 270 SONUÇ... 273 ÖZET... 280 ABSTRACT... 282 VII
KISALTMALAR ABD : Amerika Birleşik Devletleri Abs. : Abstract AFB : Association Française des Banques AFV-EBK : Verordnung der Eidgenössische Bankenkommission über die Anlagefonds AG : Zeitschrift für das gesamte Aktienwesen AIRs Terms : General Terms and Conditions Australian Dollars Fixed/Floating Interest Rate Swaps Am. U. L. Rev. : The American University Law Review Ariz. J. Int. : Arizona Journal of International and Comparative Law Ariz. L. Rev. : Arizona Law Review Art. : Artikel, Article Aufl. : Auflage BBA : British Bankers Association BGB : Bürgerliches Gesetzbuch BGBI. : Bundesgesetzblatt BGE : Entscheidungen des Schweizerischen Bundesgerichts BGH : Bundesgerichtshof BGHZ : Entscheidungen des Bundesgerichtshofes in Zivilsachen Bkz. : Bakınız BörsG : Börsengesetz BSMV : Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi c. : cümle Case W. L. Rev. : Case Western Reserve Law Review CBOT : Chicago Board of Trade CEA : Commodity Exchange Act CFTC : Commodity Futures Trading Commission CHIPS : Common-linked higher income participation securities Colum. Bus. L. Rev. : Columbia Business Law Review Colum. J. Transnat. : Columbia Journal of Transnational Law
Cornell Int. : Cornell International Law Journal Corp. : Corporation Del. J. Corp. L. : Delaware Journal of Corporate Law DePaul Buss. L. J. : DePaul Bussiness Law Journal Diss. : Dissertation dpn. : dipnot DRV : deutscher Rahmenvertrag Duke J. Comp.&Int. : Duke Journal of Comparative and International Law ELKS : equity-linked securities Fed. Reg. : Federal Regulation FFR : Fransız Frankı FinMFG : Finanzmarktsförderungsgesetz FRA : Forward Rate Agreement Ga. L. Rev. : Georgia Law Review GNMA : The Government National Mortgage Association Harv. J. L. Rev. : Harvard Journal of Law Review Harv. Negot. L. Rev. : Harvard Negotiation Law Review Hrsg. : Herausgegeben IRCEA : ISDA Interest Rate and Currency Exchange Agreement ISDA : International Swaps and Derivatives Association İMKB : İstanbul Menkul Kıymetler Borsası JPY : Japon Yeni KAGG : Das Gesetz über Kapitalanlagegesellschaften KHK : Kanun Hükmünde Kararname KWG : Kreditwesensgesetz LIBOR : London Interbank Offered Rate Ltd. : Limited LTFX : Long-Term Foreign Exchange Contract m. : madde MA : Master Agreement MK : Medeni Kanun OR : Obligationenrecht IX
OTC : Over-the-Counter REMKs : Real Estate Mortgage-Investment Conduits S. : Seite S. Cal. L. Rev. : Southern California Law Review SchKG : Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs SEA : Securities Exchange Act SEC : Securities Exchange Commission Sec. : Section SerPK : Sermaye Piyasası Kanunu SOFFEX : Swiss Options and Financial Futures Exchange SPK : Sermaye Piyasası Kurulu SRV : schweizerischer Rahmenvertrag St. Thom. L. Rev. : St. Thomas Law Review TCMB : Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası TK : Ticaret Kanunu U. Fla. L. Rev. : University of Florida Law Review U. Pa. L. Rev. : University of Pennsylvania Law Review U.S. : United States USD : United States Dollar Utah L. Rev. : Utah Law Review v. : versus vd. : ve devamı VAG : Versicherungsaufsichtsgesetz VİPÜY : Vadeli İşlemler Piyasası İşlem ve Üyeliğine İlişkin Yönetmelik Vol. : Volume WM : Wertpapier-Mitteilungen Wm.&Mary L. Rev. : William&Mary Law Review WpHG : Wertpapierhandelsgesetz YEELDS : yield-enhanced equity-linked securities YTL : Yeni Türk Lirası ZIP : Zeitschrift für Wirtschaftsrecht Ziff. : Ziffer X
KAYNAKÇA (*)(**) A CITICORP GUIDE : Swaps, Euromoney, May 1984, 2-7. ADAMS, Edward S./ RUNKLE, David E. AINSLIE, Ruth W. AKÇAOĞLU, Ertuğrul AKEV, Sahir T. : The Easy Case For Derivatives Use: Advocating a Corporate Fiduciary Duty to Use Derivatives, William & Mary Law Review, Vol. 41 (1999-2000), 595-675. : Industry Perspective, The International Symposium on Derivatives and Risk Management, February 24, 2000, Fordham J. Corp.&Fin. L., Vol. 5, 2000, 14-32. : Finansal Türev Ürünlerin Vergilendirilmesi, Ankara 2002. : Türk Hususi Hukukunda Kumar ve Bahis, İstanbul 1964. AKGÜÇ, Öztin : Finansal Yönetim, İstanbul 1998. AKİPEK, Jale/ AKINTÜRK, Turgut : Türk Medeni Hukuku (Başlangıç Hükümleri Şahsın Hukuku), İstanbul 2007. AKMAN, Sermet : Genel İşlem Şartları, Günümüzde Yargı, 35, 13-18. AKSEL EYÜBOĞLU, Ayşe : Risk Yönetim Aracı Olarak Future Piyasaları, Ankara 1995. (*) Metinde eserlere yalnızca yazarların soyadı ile atıf yapılmıştır. Birden çok eserinden yararlanılan yazarlara yapılan atıflarda kullanılan kısaltmalar, parantez içinde gösterilmiştir. Soyadları aynı olan yazarlarda, önadlarının ilk harfleri de belirtilerek yazarlar arasında bir ayrıma gidilmiştir. (**) Dipnotlarda önünde herhangi bir işaret bulunmayan rakamlar, sayfa numaralarını gösterir.
AKYOL, Şener ALLEN&OVERY ALLEN&OVERY ALTAŞ, Hüseyin AMMANN, Beat ANDERSON, Roger ANDRES, Martina ANGIN, Erdinç : Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, İstanbul 1984. : An Introduction to the Documentation of OTC Derivatives, http://oak.cats.ohiou.edu, May 2002. : Ten Themes, www.isda.org/educat/pdf/tenthemes.pdf (ALLEN&OVERY, Ten Themes). : Şekle Aykırılığın Olumsuz Sonuçlarının Düzeltilmesi, Ankara 1998. : Erscheinungsformen und Rechtsnatur der Swap und Swapaehnlichen Geschaefte auf dem Kapitalmarkt (unter Berücksichtigung rechtsvergleichender Aspekte des anglosaechsischen Rechts), Zürich 1990. : The Treasury Department s Role in Regulating the Derivatives Marketplace, Fordham Law Review, Vol. 66, 1997-1998, 775-778. : Zins- und Waehrungsswaps als innovative Finanzinstrumente, Wien 1989. : Türev Piyasalar: Future, Forward, Swap ve Opsiyon İşlemleri, Vergi Dünyası, Temmuz 1998, 45-55. ANTL, Boris : Swap Finance, London 1987. ARAL, Fahrettin : Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 2003. ARAL, Fahrettin : Türk Borçlar Hukukunda Takas, Ankara 1994 (ARAL, Takas). ARKAN, Sabih : Ticari İşletme Hukuku, Ankara 2005. XII
ARNOLD, Tanya S. : How To Do Interest Rate Swaps, Harvard Business Review, Sept.-Oct. 1984, 96-101. ARSEBÜK, Esat : Borçlar Hukuku, Ankara 1950. ARSLANLI, Halil ATAMER, Yeşim AYRANCI, Hasan BARLAS, Nami : Kara Ticareti Hukuku Dersleri, Umumi Hükümler, İstanbul 1960. : Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, İstanbul 2001. : Sözleşmelerin Yüklenilmesi (Devri), Ankara 2003. : Çerçeve Sözleşme Kavramı ve Çerçeve Sözleşmelerin Özellikleri, Moroğlu na 65. Yaş Armağanı, İstanbul 1999, 807-828. BARLAS, Nami : Para Borçlarının İfasında Borçlunun Temerrüdü ve Bu Temerrüt Açısından Düzenlenen Genel Sonuçlar, İstanbul 1992 (BARLAS, Para Borçları). BAŞPINAR, Veysel BAUER, Thomas BAYGIN, Cem : Borç Sözleşmelerinin Kısmi Butlanı, Ankara 1998. : Spiel und Wette in: Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR, hrsg. Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt, Wolfgang Wiegand, 2. Aufl., Basel- Frankfurt a.m. 1996, 2465-2481. : Yabancı Para Üzerinden Borçlanmalar ve Hukuki Sonuçları, İstanbul 1997. BENNETT, Rosemary : Creative Solutions for Interest-Rate Uncertainty, Euromoney 1993, 50-53. BERKİ, Şakir : Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara 1973. XIII
BICKSLER, James/ CHEN, Andrew H. BİLGE, Necip BINDER, Von Jens-Hinrich BOOTH, Brian H. BORCHERS, Jens BOZER, Ali : An Economic Analysis of Interest Rate Swaps, The Journal of Finance, July 1986, 645-655. : Borçlar Hukuku Özel Borç Münasebetleri, Ankara 1962. : Daytrading als Finanztermingeschaeft i.s.d. 2 Abs. 2a WpHG?, ZHR 169 (2005), 329-369. : Prudence or Paranoıa: Considering Stricter Regulation of the International Over-the- Counter Derivatives Market, Duke J. Comp. & Int. 5 (1994-1995), 499-526. : Swapgeschaefte in Zivil- und Steuerrecht, Frankfurt am Main 1993. : Sigorta Hukuku (Genel Hükümler-Bazı Sigorta Türleri), Ankara 2004. BURSAL, Nasuhi : Yeni Finansal Araçların Muhasebe Sorunları, Bankacılar Dergisi, Temmuz 1992, 57-63. CARSTENSEN, Meinhard : Finanzinnovationen in der praktischen Anwendung einer Geschaeftsbank, Die Bank 7/86, 352-356. CATES, Armel : Swap Financing, International Law Review, 20(1986), 837-846. CEYLAN, Ali : Finansal Teknikler, Bursa 2003. CEYLAN, Ali : İşletmelerde Finansal Yönetim, İstanbul 2004 (CEYLAN, Finansal Yönetim). CHAMBERS, Nurgül : Türev Piyasalar, İstanbul 1998. XIV
CHANCE, Don M. CHENG, Ronald : An Introduction to Derivatives & Risk Management, South Western 2004. : Legal Doctrines Restricting the Secondary Market in Interest Rate Swaps, Colum. J. Transnat., 26 (1987-1988), 313-335. COHEN, Saul : The Challenge of Derivatives, Fordham L. Rev., 63(1994-1995), 1993-2029. COOPER, Dale/WATSON, Ian : How To Assess Credit Risks In Swaps, The Banker, February 1987, 28-31. CUCCIA, Christine : Informational Asymmetry and OTC Transactions: Understanding the Need to Regulate Derivatives, Del. J. Corp. L. 22 (1997), 197-219. DARRINGER, Bruce DAS, Satyajit : Swaps, Banks and Capital: An Analysis of Swap Risks and a Critical Assessment of the Basle Accord s Treatment of Swaps, U. Pa. J. Int., 16(1995-1996), 259-337. : Swap Financing Interest Rate and Currency Swaps, LTFX, FRAs, Caps, Floors and Collars: Structures, Pricing, Applications and Markets, IFR London 1989. DECKER, Ernst : Zinssatz- und Waehrungsswaps unter rechtlichen Aspekten, dargestellt anhand des Muster-Rahmenvertrages für Swapgeschaefte, Zeitschrift für Wirtschafts- und Bankrecht, WM 25/1990, 1001-1015. DECOVNY, Sherree : Swaps, Woodhead-Faulkner Hemel Hempstead 1992. XV
DELİKANLI, İhsan Uğur DEMİR, Sezgin DEMİR, Şeref DOĞANAY, İsmail DOZIER, Martin H. EBENROTH, Carsten Thomas : Forward-Döviz Swap İşlemleri Vasıtasıyla Mevduat Faiz Gelirlerinin Peçelenmesi, Vergi Dünyası, Nisan 1998, 112-122. : Yeni Finansman Tekniklerinden Factoring ve Swapın Bir Örnek Üzerinde Karşılaştırılması, Yönetim ve Ekonomi, 1996/2, 89-101. : Finansal Türevler ve Vergisel Boyutu, Yaklaşım, Mayıs 2000, 153-160 (DEMİR, Ş.). : Ticari Menkul Mal Alım-Satım Akdinin Unsurları ve Alıcının Mal Bedelini Ödeme Borcu, Batider 1969 (V), 195-206. : Barings s Ghost: Item 305 in SEC Regulation S-K and Market Risk Disclosures of Financial Derivatives, Ga. L. Rev. 34 (1999-2000), 1417-1481. : Die Internationalprivatrechtliche Anknüpfung von Finanzinnovationen aus deutscher und schweizerischer Sicht, 391-432, Festschrift für Max Keller zum 65. Geburtstag (hrsg. von FORTMOSER, Peter/GIGER, Hans/HEINI, Anton/SCHLUEP, Walter R.), Zürich 1989. EBENROTH, Carsten Thomas/ BENZLER, Marc : Close-out Netting nach der neuen Insolvenzordnung, ZVglRWiss. 95 (1996), 335-386. EBENROTH, Carsten Thomas/ MESSER, Ulrich : Die vorzeitige Beendigung von Zins- und Waehrungsswaps bei Eintritt von Vertragsverletzungen aufgrund vertraglicher Lösungsklauseln, ZVglRWiss 87 (1988), 1-32. XVI
EBENROTH, Carsten Thomas/ REINER, Günter ELBİÇLİOĞLU, Fatih Kemal/ KAHRAMAN, Abdulkadir ERDOĞAN, Niyazi EREN, Fikret ERGİNCAN, Yakup ERİŞTİ, Murat ERMAN, Hasan ERNE, Roland : OTC Derivative nach dem 1992 ISDA Multicurrency-Cross Border Master Agreement, 734-1043, Münchener Vertragshandbuch, Band 3/2, München 1996. : Swap İşlemleri Vergiden Kaçınma Aracı mıdır?, Vergi Dünyası, Şubat 1999, 62-70. : Uluslararası İşletmelerde Mali Risk ve Yönetimi Çağdaş Finansman Teknikleri, İstanbul 1993. : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2003. : Endekse Dayalı Vadeli İşlem Sözleşmeleri, Portföy Yönetiminde Kullanımı ve Türkiye de Uygulanabilirliği, Ankara 1996. : Döviz Swapları ve Döviz Swaplarının BSMV Açısından Değerlendirilmesi, Yaklaşım, Mayıs 1997, 104-107. : Borçlar Hukukunda Akit Serbestisi ve Genel Olarak Sınırlamaları, İÜHFD C. 38, 1-4, 1973, 601-619. : Die Swapgeschaefte der Banken: Eine rechtliche Betrachtung der Finanzswaps unter besonderer Berücksichtigung des deutschen Zivil-, Börsen-, Konkurs- und Aufsichtsrechts, Berlin 1992. ERSAN, İhsan : Finansal Türevler, İstanbul 1998. FEHRENBACHER, Oliver : Der Tausch, ZVglRWiss 101 (2002), 89-138. XVII
REID, R. : United States Tax Implications of International Interest Rate Swaps, U. Fla. L. Rev., 37 (1985), 671-689. FETTAHOĞLU, Abdurrahman : Finansal Piyasalarda Yenilikler ve 1980 Sonrası Türkiye, Ankara 1991. FEYZİOĞLU, Necmettin Feyzi : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1976. FIKENTSCHER, Wolfgang : Schuldrecht, Berlin 1976. FISCHER, Dan FLANAGAN, Sean M. : WPPSS and Hammersmith: Increased Credit Risk Protection Resulting From Unprecedented Defaults, Ariz. J. Int., 9(1992), 513-544. : The Rise of a Trade Association: Group Interactions Within the International Swaps and Derivatives Association, Harv. Negot. L. Rev., 6 (2001), 211-264. FLAVELL, Richard : Swaps and Other Derivatives, John Wiley&Sons, Ltd. UK 2002. FORSTMOSER, Peter FRANKEN, Paul FRANZEN, Dietmar FREDERICK, Jennifer : Gesetzgebung und Gerichtspraxis zu den Allgemeinen Geschaeftsbedingungen in der Schweiz - Eine Standortbestimmung, in Allgemeine Geschaeftsbedingungen in Doktrin und Praxis, GIGER, Hans/SCHLUEP, Walter (Hrsg.) Zürich 1982, 23-54. : Dauerschulden durch Swaps, Betriebs- Berater, Heft 33 (30.11.1989), 2301-2303. : Design of the Master Agreements for OTC Derivatives, Berlin 2001. : Not Just for Widows&Orphans Anymore: The Inadequacy of the Current Suitability Rules XVIII
for the Derivatives Market, Fordham L. Rev., 64(1995-1996), 97-139. FROST, Matthew Calhoun : Treatment of Interest Rate Swaps Under the SEC s Net Capital Rule: A Proposal for Change, Wm.&Mary L. Rev., 37(1995-1996), 791-825. FULBIER, Andreas : Swap-Vertraege Internationale Standardisierung, ZIP 10/90, 680-689. FULBIER, Andreas : Zivilrechtliche Einordnung von Zins- und Waehrungsswaps, ZIP 8/90, 544-547 (FULBIER, Zivilrechtliche Einordnung). GIGER, Hans/SCHLUEP, Walter : Allgemeine Geschaeftsbedingungen in Doktrin und Praxis, Zürich 1982. GIBSON, Willa E. GOOCH, Anthony C./ KLEIN, Linda B. GÜNDOĞDU, Muhittin : Are Swap Agreements Securities or Futures?: The Inadequacies of Applying the Traditional Regulatory Approach to OTC Derivatives Transactions, Journal of Corporation Law, Winter 99, 24/2, 379-417. : Swap Agreement Documentation: Annotated Sample Interest Rate and Currency Exchange Agreements, Euromoney Publications, London 1988. : Swap İşlemleri, Vergi Sorunları Dergisi, Haziran 2000, 71-81. HAMACHER, Rolfjosef : Umsatzsteuerliche Behandlung neuer Finanzinstrumente, Die Bank, 12/89, 666-674. HAPPE, Peter : Grundsatze ordnungsmassiger Buchführung für Swapvereinbarungen, Dusseldorf 1996. XIX
HATEMİ, H./SEROZAN, R./ ARPACI, A. : Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul 1992. HELVACI, Mehmet : Borçlar ve Ticaret Kanunu Bakımından Para Borçlarında Faiz Kavramı, İstanbul, 2000. HENDERSON, Schuyler : The Constraints on Trading Swaps, Euromoney 1985, 63-65. HENDRICKS, Darryll HERZOG, Nicolas R. HU, Henry T.C. HU, Henry T.C. HUANG, Peter H. HULL, John İNAN, Ali Naim : Netting Agreements and the Credit Exposures of OTC Derivatives Porfolios, Quarterly Review (Federal Reserve Bank of New York), 01476580, 94/19, 1-15. : Der Vorvertrag im Schweizerischen und Deutschen Schuldrecht, Zurich 1999. : Misunderstood Derivatives: The Causes of Informational Failure and the Promise of Regulatory Incrementalism, Yale L. J., 102 (1992-1993), 1457-1513. : Swaps, the Modern Process of Financial Innovation and the Vulnerability of a Regulatory Paradigm, U. Pa. L. Rev., 138 (1989-1990), 333-435 (HU, Swaps). : A Normative Analysis of New Financially Engineered Derivatives, S. Cal. L. Rev. 73 (1999-2000), 479-485. : Options, Futures & Other Derivatives, Prentice-Hall, Inc. 2000. : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 1973. İNCEOĞLU, Mehmet Murat : Sermaye Piyasasında Aracı Kurumların Hukuki Sorumluluğu, Ankara 2004. XX
JACKSON, Carolyn H. : Have You Hedged Today? The Inevitable Advent of Consumer Derivatives, Fordham L. Rev., 67 (1998-1999), 3205-3260. JAHN, Uwe : ISDA-Mustervertraege zu Swapvereinbarungen setzen sich durch, Die Bank 2/88, 100-105. JAHN, Uwe : Das 1992 ISDA Master Agreement, Die Bank 2/94, 99-103 (JAHN, 1992 ISDA MA). JAHN, Uwe : Internationale Rahmenvertraege für Finanztermingeschaefte (I), Die Bank 6/92, 349-353 (JAHN, Internationale). JAHN, Uwe JAHN, Uwe JENTZSCH, Stefan J. JOHNSON, Christian A. JOHNSON, Christian A. KAPLAN, İbrahim : Klauseln internationaler Swap-Vertraege, Die Bank 7/89, 395-400 (JAHN, Klauseln). : Vereinheitlichung von Swap-Vertraegen, Die Bank 4/87, 197-201 (JAHN, Vereinheitlichung). : Kapitalmarkt-Swaps Strukturen und Risiken, Bern 1990. : Derivatives and Rehypothecation Failure: It s 3:00 P.M., Do You Know Where Your Collateral Is?, Ariz. L. Rev., 39(1997), 949-1001. : Banking, Antitrust and Derivatives: Untying the Antitying Restrictions, Buffalo Law Review, 49/2001, 1-49 (JOHNSON, Banking). : Banka Standart Sözleşmeleri ve Banka Genel İşlem Şartları, Batider 1991, XVI-2, 51-89. XXI
KAPLAN, İbrahim : Banka Sözleşmelerinin Yorumu ve Tamamlanması, Batider 1987, XIV-2, 5-22 (KAPLAN, Banka Sözleşmelerinin Yorumu). KARSLI, M. KAYIHAN, Şaban KAYNAK, Harun KENDER, Rayegan KILIÇOĞLU, Ahmet KINACIOĞLU, Naci KIRCA, İsmail KIRIM, Arman KLEINER, Beat KLEINER, Beat KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, N. : Sermaye Piyasası, Borsa, Menkul Kıymetler, İstanbul 2003. : Sigorta Sözleşmesinde Prim Ödeme Borcu, Ankara 2004. : Genel Olarak Faiz Swapları ve Vergilendirme Sorunları, Vergi Dünyası, Nisan 1999, 50-63. : Türkiye de Hususi Sigorta Hukuku, İstanbul 2005. : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2005. : Cari Hesap, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 1962, I, 373-383. : Hukuki Yönüyle Borsa Opsiyon İşlemleri, Ankara 2000. : Döviz ve Faiz Swapları, Bankacılık Dergisi, Ocak 1990, 32-45. : Internationales Devisen-Schuldrecht, Zürich 1985. : Bankkonto - Giro- und Kontokorrentvertrag, Innominatvertraege Festschrift für Walter R. Schluep zum 60. Geburtstag, Peter Forstmoser, Zürich 1988, 273-284 (KLEINER, Kontokorrentvertrag). : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2001. XXII
KOPP, Thomas : Der Zinsswap -ein deutsch-u.s.- amerikanischer Rechtsvergleich, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1995. KOPPRASCH, R./ MACFARLANE, J./ROSS, D./ SHOWERS, J. : The Interest Rate Swap Market: Yield Mathematics, Terminology and Conventions, Salomon Brothers Inc., 1985. KRAEMER, Lutz : Finanzswaps und Swapderivate in der Bankpraxis, München 1998. KUPRIANOV, Anatoli KUMPEL, Siegfried : Over the Counter Interest Rate Derivatives, Economic Quarterly (Federal Reserve Bank of Richmond), Summer 93, 79/3, 65-95. : Zum Termin- und Differenzeinwand bei Zinsterminkontrakten und Zinsswapgeschaefte, WM 22/1986, 661-670. KUNTALP, Erden : Art Arda Teslimli Satım Akdi, Ankara 1968. KUNTALP, Erden : Karışık Muhtevalı Akit, Ankara 1971 (KUNTALP, Karışık Muhtevalı Akit). LARENZ, Karl : Lehrbuch des Schuldrechts Band I Allgemeiner Teil, Münih 1979. LEHNHOFF, Jochen LERBINGER, Paul : Die Problematik von Netting-Vereinbarungen bei Swap-Vertraegen, WM-Festgabe für Thorwald Hellner zum 65. Geburtstag am 9. Mai 1994, 41-45. : Swap-Transaktionen als Bankleistung, Die Bank, 6/85, 294-297. XXIII
LERBINGER, Paul : Swap-Transaktionen als Finanzinstrumente, Die Bank, 5/85, 245-249 (LERBINGER, Finanzinstrumente). LEVIN, Neil D. : Insurance Supervision Meets the Marketplace: The Regulatory Response to Derivatives as a Risk Management Tool in the Insurance Industry, Fordham Law Rev. 69 (2000-2001), 17-29. LINDHOLM, John Andrew : Financial Innovation and Derivatives Regulation Minimizing Swap Credit Risk Under Title V of the Futures Trading Practices Act of 1992, Colum. Bus. L. Rev., 1994 (1994), 73-111. LORETAN, Michael : Der Swapvertrag (Pheanomenologische und vertragsrechtliche Aspekte des Swapvertrages), Zürich 1996. LURGER, Brigitta : Internationale Gegengeschaefte aus Zivilrechtlicher Sicht, Graz 1991. MADISON, Allen : Derivatives Regulation in the Context of the Shingle Theory, Colum. Bus. L. Rev. 1999, 271-328. MANN, F. A. : The Legal Aspect Of Money, Oxford 1982. MAREADY, William K. MARSHALL, John F./ KAPNER, Kenneth R. : Regulation for Disaster: Federal Attempts to Control the Derivatives Market, Wake Forest L. Rev., 31(1996), 885-926. : Understanding Swaps, John Wiley&Sons, Inc., USA 1993. MAURENBRECHER, Benedikt : Die Vereinbarung der allgemeinen Geschaeftsbedingungen der Banken XXIV
Rahmenvereinbarung und Geschaeftsverbindungsvertrag, Zeitschrift für schweizerisches Recht 1990, I, 173-210. McDONALD, Robert L. : Derivatives Markets, Pearson Education 2003. MEDICUS, Dieter : Schuldrecht I Allgemeiner Teil, München, 2005. MÖRNER, Anna : Swaps and Netting: Some Recent Developments, Essays in International Financial&Economic Law, No. 8, 1997. MULBERT, Peter : Die Auswirkungen der Schuldrechtsmodernisierung im Recht des bürgerlichen Darlehensvertrags, WM 2002, 465-516. MÜMİNOĞLU, Miray OEDEL, David : Yeni Mali Ürünler ve Türkiye de Uygulanması İçin Gerekli Düzenlemeler, Ankara 1994. : Private Interbank Discipline, Harv. J. L. & Pub. Pol., 16(1993), 381-396. OĞUZMAN, M. Kemal/ ÖZ, M. Turgut : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2006. OĞUZMAN, M. Kemal/ SELİÇİ, Özer/OKTAY, Saibe OKTAY, Saibe ÖZŞAHİN, A. Kerem : Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), İstanbul 2002. : İsimsiz Sözleşmelerin Geçerliliği, Yorumu ve Boşlukların Tamamlanması, İÜHFM, LV 1996, 263-296. : Vadeli İşlem Sözleşmesinin Hukuki Niteliği, Ankara 1999 (SPK Yeterlilik Etüdü). XXV
PARTNOY, Frank PARTNOY, Frank PARTNOY, Frank PENEZOĞLU, Yusuf Gökhan PETERS, Joerg : The Shifting Contours of Global Derivatives Regulation, U. Pa. J. Int., 22(2001), 421-495. : Financial Derivatives and the Costs Of Regulatory Arbitrage, Journal of Corporation Law, Winter 97, 22/2, 211-257 (PARTNOY, Financial Derivatives). : Adding Derivatives to the Corporate Law Mix, Ga. L. Rev. 34(1999-2000), 599-629 (PARTNOY, Corporate Law Mix). : Hukuki Yönleriyle Vadeli İşlem Sözleşmeleri, İstanbul 2004. : Swap Finanzierung Grundtypen, Varianten, Risiken, Wiesbaden, 1990. POHL, Wolfgang : Swapvereinbarungen Juristisches Neuland?, AG 12/1992, 425-430. PRISMAN, Eliezer Z. : Pricing Derivative Securities, New York 2000. PULVER, Urs RAYROUX, François RUBINSTEIN, Aaron SAMUELSON, Charles : Börsenmaessige Optionsgeschaefte, Auftrag und Abwicklung, Diss., Zürich 1987. : Neuere Aspekte der Vertragsgestaltung bei derivaten Finanzinstrumenten, SZW/RSDA 1/96, 11-22. : Common Law Theories of Liability in Derivatives Litigation, Fordham L. Rev., 66 (1997-1998), 737-745. : The Fall of Barings: Lesson for Legal Oversight of Derivatives Transactions in the United States, Cornell Int., 29(1996), 767-806. XXVI