Üniversite-Sermaye İşbirliği mi? Kâr Amaçlı Üniversite Şirketleri (KAÜŞ) ve Laureate/Bilgi Örneği Hakan Arslan Aslı Odman 9 Eylül 2012 7. Karaburun Bilim Kongresi doğa toplum teknoloji
Mevcut üniversiteler şirketleşirken... Tıp Fakülteleri nin süreçte öncü rolü: döner sermaye, performans ücretlendirmesi, CEOyöneticiler, Hastane Birlikleri Yasası, sair üniversitelerde ikinci öğretim, uzaktan (online) eğitim, standartlaştırılmaya / ölçülebilir kılınmaya çalışılan ders içerikleri ( çıktılar ), paralı-tezsiz yüksek lisans ve sertifika programları,
Mevcut üniversiteler şirketleşirken... Yeni Kamu İşletmeciliği ve öğretim elemanlarının tedricen performans esaslı ücretlendirme sistemlerine tâbi olması, yeni YÖK Yasası altında tasarlanan Özel Üniversiteler Mevzuatı ile şirketleşmenin yasa içine alınma planları. TÜBİTAK üniversite proje fonlamalarında içerik tanımlarındaki iş dünyasının işine yarama kriterleri
şirketler de üniversiteciliğe giriyor. KÂR AMAÇLI ÜNİVERSİTE ŞİRKETİ İDEAL TİPİNDE: Δ müşterileşen öğrenciler, Δ işçileşen akademisyenler tarafından, Δ işletmeci elite dönüşen idareciler altında, Δ metalaşan ders hizmetleri satın alıyorlar. AKADEMİK KAPİTALİZM?
Aynı modele Δ doğru evrimleşme mi? Devlet, Vakıf, Şirket üniversiteleri?
Kâr Amaçlı Üniversite Şirketleri - Üniversite Sermaye İşbirliği mi? özel tabir edilen üniversiteden farkı, 1990 ların finansallaşmış birikim rejimi ile organik bağları, mevzuat ve muhafazakâr-liberal devlet politikaları ile bağları, eğitimin gibi hizmetlerin ve bunların ticaretinin küresel serbest piyasalara açılması ile ilişkisi, aktif, esnek ve istihdam edilebilirlik üzerine kurulu emek piyasalarıyla ilişkisi.
GATS 1994: 923 no lu yüksek öğretim alanı yüksek öğretim hizmetlerinin sınır ötesi ticareti, yurtdışında tüketimi, bunları sunacak ticari varlıkların kurulumu konusunda tam liberalizasyon, rekabet ve küreselleşme, OECD 2008: Uluslararasılaşma ve Yükseköğretim Alanında Ticaret raporu, Dünya Bankası, IMF ve IFC nin beşeri sermaye vurgusu, mali destek ve yaptırımlar.
Kâr Amaçlı Üniversite Şirketleri: Yükseliş ve Temel Dinamikler çıkış noktası: borsada yükselen 1990 lar ABD de 1990 larda muhafazakâr-liberal hükümetlerin öğrenim kredisi ve bursların kapsamını genişletmeleri (federal devlet yardımları Pell Grants, Title IV fonları ve yüksek öğrenimin tanımının değiştirilmesi), Wall Street de işlem gören, en az iki sene eğitim veren KAÜŞ ler patladı, ikinci sağlık sektörü teşbihi.
Kâr Amaçlı Üniversite Şirketleri: Hukuki Formlar ve Mali Piyasalar A.Ş. (borsada işlem gören Inc.) girişim sermayesi gruplarına ait (private equity corporations) ikisinin arasında geçişler: 2007 private equity management buy-outs ile.
Kâr Amaçlı Üniversite Şirketleri: Aktörler KAÜŞ konusunda uzmanlaşmış borsa analistleri (örnek: Standard & Poors), akreditasyon veren yerel, ulusal ve uluslar arası kurumlar, (akademik kurulları ikâme eden) yerel işletmeci elit ve CEO-Rektör, bankalar arası borç senedi piyasaları (yüksek borçlanma oranlı, kaldıraçlı / high leverage yatırımlar), lobi şirketleri ve Career College Association.
Kâr Amaçlı Üniversite Şirketleri: Akademik Emek, Öğrenci Profili ve Müfredat müfredat: ağırlıklı olarak mesleki ve teknik, becerilerin kolay sertifikalanabildiği alanlar, ABD de: nispeten orta-alt sınıf, ileri yaşta, çalışan/iş aramakta olan öğrenciler [karşı-çevrimsel bir piyasa] uluslararası piyasalarda: genişleyen orta sınıflara, kadrolu öğretim elemanı (tenure) sayısı en azda tutuluyor; ders ücretli / part time öğretim elemanı ağırlıklı, standart müfredat, patentlenmiş öğretim materyali ve standart pedagoji amaçlanıyor.
Eleştiriler: Yeni subprime krizi? dar gelirlileri, meslek edindirme vaadi ile büyük borç yükü altına sokan bir yapı (mortgage piyasasında olduğu gibi), iş imkanları ve eğitim kalitesine dair yanıltıcı reklamlar, kamu fonları ve öğrenci kredilerine hak kazanmak için yasa dışı pratikler içinde olduklarına dair ABD de son senelerde açılan soruşturmalar ve yaşanan skandallar.
Laureate Education Inc. Bilgi Üniversitesi, 2006-09 arasında tedricen Laureate in kontrolüne girdi, isim 2003 de Sylvan Learning Systems den doğmuş, Sylvan-Laureate 1993-2007 arasında NASDAQ borsasında işlem gören bir A.Ş. dir, Sağlık / emeklilik sigortası sektörü, k12 eğitim işi, Wall Street Institute ingilizce kursları ve nihayet yüksek öğretim sektöründe sermaye biriktirmiş, 2007 de bir grup girişim sermayesi şirketi [KKR, Citigroup vs.], Laureate i yaklaşık 4 Milyar dolar vererek borsadan çıkarmış, bu yüzden özel emeklilik fonları tarafından şirkete davalar açılmış.
Laureate Education Inc. 28 ülkede, 69 üniversiteye sahip (kampüs ve online), 675bin öğrenci ağında hizmet satın alıyor, dünya çapında ikinci büyük KAÜŞ, kazancının yarısından fazlasını Şili, Brezilya ve Meksika da ediniyor, AB ülkelerinden ise sadece % 14 ünü elde ediyor, akademik personelinin yaklaşık yarısı kısmî zamanlı öğretim elemanı.
Laureate Education Inc. mevzuatın kazanç amacı gütmeye izin vermediği Türkiye, Şili gibi ülkelerde, management agreements denen anlaşmalarla veya bağlı şirketler kurdurarak fon/kaynak/kazanç transferi yaptığını ifade ediyor. yüksek oranda borçlanarak (high-leverage) dünyada gelecek vadeden, borçlu üniversiteleri alarak büyüme stratejisi güdüyor. 2012 de tekrar borsaya girecek: potansiyel hissedarlara düşük emek ve sabit maliyetler, artırılmış öğrenci sayısı, düşük ülke riski [olumlu lobi faaliyetleri] gibi değerler göstermek zorunda.
Eylül 2012 de yirmiye yakın destek personel çoğu sendikalı- işten çıkarıldı Bu 2009 dan sonraki üçüncü (kıdemli asistanlar, Türkçe okutmanlarından sonra vs). tenkisat dalgası: iyi bir işletme değeri olarak ehlileşmiş, sendikasız ve esnek emek, 4 Eylül 2012 de DİSK/Sosyal-iş de örgütlü sendikalı Bilgi Çalışanları nın basın açıklamasından: http://bilgicalisanlari.com
Özetle: Laureate Education Inc. finans sermayedir, genişleme stratejisi olarak borç vermez, borç kaldıracını kullanarak, düşük öz sermaye ile küresel yüksek öğretim sektörüne yatırım yapar, agresif bir büyüme stratejisinin parçası olarak GSMH büyümesi yüksek gelişmekte olan ülkelerde gelecek vadeden ve borçlu üniversiteleri satın alır [yani, borçla, borçlu üniversiteleri satın alır ] ve işletmecilik modeline göre dönüştürür.