PROF. DR. FİKRET TÜRKMEN İN HAYATI VE ESERLERİ*

PROF. DR. FİKRET TÜRKMEN İN HAYATI VE ESERLERİ* An Autobiography and Bibliography of Prof. Dr. Fikret Türkmen Bülent AKIN** Mustafa DUMAN*** 1975-Pertev Naili Boratav ın Evinde Emeklilik Töreni nde Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Candeğer Yılmaz ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Prof. Dr. Mustafa İsen tarafından onurluk takdim edilirken 1995 Orhun Abidesi nin Önünde Türk Heyeti İle Birlikte Rektör Candeğer Yılmaz ile Fikret Türkmen Kütüphanesi nin Açılış Töreni-2012 1999 Türk Dünyasına Hizmet Ödül Töreninde * Prof. Dr. Fikret Türkmen in hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilirken, 2005 yılında yayımlanan Fikret Türkmen Armağanı ; 2012 yılında yayımlanan Prof. Dr. Fikret Türkmen Kitabı ile Tuncer Gülensoy tarafından hazırlanan Türkiye Türkologları ve Türk Diline Emek Verenler 1 (2012) adlı çalışmalardan istifade edilmiştir. Bu yayınlarda yer almayan yeni bilgiler güncellenerek eklenmiştir. ** Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi, bulentakinedb@hotmail.com. *** Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi, m.duman66@gmail.com. http://www.millifolklor.com 5

Prof. Dr. Fikret Türkmen, 4 Temmuz 1945 tarihinde Yozgat ın Boğazlıyan ilçesine bağlı Yazır Dağı eteklerinde kurulu küçük bir Türkmen köyü olan Abdilli de, çiftçilikle uğraşan bir ailenin dört çocuğundan biri olarak dünyaya geldi. İlköğrenimi köyünde, ortaöğrenimini Boğazlıyan da, lise öğrenimini ise Bursa Işıklar Askeri Lisesi nde tamamladı. 1961 yılında Kara Harp Okulu nda öğrenim görmeye başladı. Buradaki öğrenimine iki yıl devam eden Türkmen, 1963 yılında Kara Harp Okulu ndan ayrılarak Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü nde öğrenim görmeye başladı. Burada Prof. Dr. Şinasi Tekin, Prof. Dr. Kaya Bilgegil, Prof. Dr. Selahattin Olcay ve Prof. Dr. Haluk İpekten gibi tanınmış Türkologlardan dersler aldı. 1967 yılında mezun olan Türkmen, Türk dili ve edebiyatı öğretmeni olarak Konya Erkek Lisesi ne atandı. Buradaki görevine bir yıl devam etti; ardından 1968 yılında lisans öğrenimini tamamladığı Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü nde açılan asistanlık kadrosuna girmeye hak kazandı ve halk edebiyatı asistanı oldu. Fikret Türkmen, 1969 yılında doktora öğrenimi için İstanbul Üniversitesi ne gönderildi. Aynı yıl İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü nden yeni mezun olan Fidan Gürdöl ile evlendi. Bu evlilikten, şu anda tıp doktoru olan kızları İdil ve bilgisayar mühendisi olan oğulları Orkun dünyaya geldi. İstanbul Üniversitesi nde Prof. Dr. Mehmet Kaplan dan dersler alan Türkmen, 1972 yılında Âşık Garip Hikâyesi Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma adlı doktora tezini savunarak Türk halk edebiyatının ilk doktorları arasındaki yerini aldı. Doktorasını tamamladıktan sonra Atatürk Üniversitesi ne dönerek 1974 yılına kadar halk edebiyatı dersleri verdi. Atatürk Üniversitesi tarafından 1974 yılında Fransa ya gönderilen Fikret Türkmen, Paris Sorbonne Üniversitesi nde tanınmış halk bilimi profesörü Pertev Naili Boratav ın yanında folklor metodolojisi, halk edebiyatı ve folklor teorileri ile ilgili dersler aldı, seminer ve konferanslara katıldı. 1976 yılında Türkiye ye döndü. 1978 yılına kadar Atatürk Üniversitesi nde ders vermeye ve akademik çalışmalarını yürütmeye devam etti. Bu tarihte, Ege Üniversitesi nde yeni açılan Sosyal Bilimler (Edebiyat) Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ne atandı. Akademik çalışmalarına burada devam eden Türkmen, doktora tezini savunduktan sekiz yıl sonra, 1980 yılında Tahir ile Zühre Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme adlı eseriyle doçent unvanını aldı. 1986 yılında ise Nasreddin Hoca Fıkraları (Letâif-i Nasreddin Hoca Şerhi) adlı takdim teziyle profesör olmaya hak kazandı. Fikret Türkmen, Ege Üniversitesi nde 20 yıl aralıksız senato üyeliği yapmıştır. Bunun yanı sıra, pek çok idari görevi de sürdürmüştür. Bu görevler şunlardır: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fakülte Kurulu üyeliği (1981 1982), Rektörlüğe bağlı Türk Dili Bölüm Başkanlığı (1983 1992), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanlığı (1987 1992), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yönetim Kurulu Üyeliği (1988 1989), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fakülte Kurulu Üyeliği (1988 1998). 6 http://www.millifolklor.com

Yürüttüğü idari görevlerin yanı sıra 1986 yılında Ege Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi ni kuran Fikret Türkmen, 1992 yılına kadar bu merkezde kurucu müdür olarak görev yaptı. Bu merkez daha sonra Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü bünyesine alınarak Türkçe Öğretim Birimi adıyla faaliyetlerine devam etti. Bu birimde bugüne kadar yüzden fazla ülkeden gelen 3500 e yakın öğrenci Türkçe öğrenmiş ve düzenlenen etkinliklerle Türk kültürünü daha yakından tanıma şansı bulmuşlardır. Fikret Türkmen, 1992 yılında Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü nü kurdu ve emekli oluncaya kadar müdür olarak görev yaptı. Enstitüdeki Türk Halk Bilimi, Türk Dünyası Edebiyatları, Türk Dili ve Lehçeleri, Türk Tarihi, Türk Sanatı ve Türk Dünyası Sosyal, Ekonomik ve Siyasal İlişkiler anabilim dallarında hâlen kadrolu olarak çalışan 8 profesör, 4 doçent, 10 yardımcı doçent, 12 araştırma görevlisi ve 2 uzman bulunmaktadır. Enstitüde son on yıldır, Erasmus Programı ile Ege Üniversitesi ne gelen öğrencilere, Türkçe öğretiminin yanı sıra Türk kültürü dersi de verilmektedir. Fikret Türkmen, Türkiye de ve dünyada pek çok bilimsel kurum ve kuruluşun üyesi veya kurucu üyesidir. Bu kuruluşlar şunlardır: İLESAM (İlim ve Edebiyat Eserleri Sahipleri Meslek Birliği), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Türk Dil Kurumu, PIAC (Permanent International Altaistic Conferance), Turkish Studies Association, ESCAS (European Seminar on Central Asian Studies), ICANAS (International Congress for Asian and Northern African Studies), MESA (The Middle East Studies Association of North America), CİEPO (International Committee of Pre-Ottoman Studies), UNESCO nun katkılarıyla Kasım 1999 yılında kurulan ve merkezi Kırgızistan ın başkenti Bişkek teki Dünya Milletleri Destanları, Milletlerarası Kurumu, Azerbaycan Yazarlar Birliği, Obşectva Vostokovedov Rossiyskoy Akademii Nauk (Rusya Bilimler Akademisi Şarkiyatçılar Cemiyeti). Fikret Türkmen, bugüne kadar 150 yi aşkın makale, 21 kitap, 14 ansiklopedi maddesi hazırlamıştır. Bunun yanı sıra, ulusal ve uluslararası sempozyumlarda 150 yi aşkın bildiri sunmuştur. Bu bildirilerden pek çoğu yayımlanmıştır. İngilizce, Çince, Fransızca ve Rusça gibi yabancı dillerde ve çeşitli Türk lehçelerinde makaleleri yayınlanmıştır. 1974 yılında Türkiye de basılan Âşık Garip adlı kitabı İtalya da Venedik Üniversitesi nde de özetlenerek yayınlanmıştır. Ayrıca yurt içinde ve yurt dışında hazırlanan bazı kitaplarda bölüm yazarlığı da yapmıştır. Bu tür eserler arasında Amerika da Aspects of Altaic Civilization III (Indiana- ABD, 1990) de yayınlanan La Survie de Certaines Croyances et Coustumes Turque Anciennes en Anatolie (Anadolu da Türklere Ait Eski İnanç ve Gelenekler) ile Macaristan da Altaic Religious Beliefs and Practices (Budapest, 1992) de yayınlanan De la naissance à la mort Sur le quelques croyances Anatolies (Doğumdan Ölüme Anadolu daki Bazı İnançlar Üzerine) sayılabilir. 1978 yılından itibaren doktora düzeyinde öğrenci yetiştirmeye başlayan Türkmen, Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü nü kurduktan sonraki süreçte yüksek lisans ve doktora öğrencilerine danışmanlık yapmış, yurt içi ve yurt dışı (Azerbaycan, Türkme- http://www.millifolklor.com 7

nistan, Kazakistan, Kırgızistan, Doğu Türkistan, Çek Cumhuriyeti, Buryat Özerk Bölgesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kosova) ndan gelen 39 yüksek lisans, 30 doktora öğrencisinin tezini yönetmiştir. Yetiştirdiği öğretim elemanlarından çoğu hâlen çeşitli üniversitelerde görev yapmaktadır. Yurt dışından gelmiş öğrencileri ise ülkelerinde akademik kadrolarda çalışmanın yanı sıra, üst düzey devlet görevlerini de yürütmektedirler. Türkmenistan Dış İşleri Bakanı Raşit Meredov, Kazakistan ın Almanya Büyükelçisi Kayrat Sarıbay, Azerbaycan ın Kazakistan Büyükelçisi Zakir Haşimov bunlardan bazılarıdır. Fikret Türkmen, Türklük bilimi alanında yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen pek çok bilimsel toplantının düzenleme kurulunda yer almıştır. Bunun yanı sıra Türk Dil Kurumu Yürütme Kurulu üyeliği sırasında Türk Dili Kurultayları nın, Kültür Bakanlığı tarafından dört yılda bir yapılan Türk Folklor Kongresi nin düzenleme komitesinde yer almıştır. Ayrıca kurucusu olduğu Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı (9 15 Nisan 2006) ve II. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi (19-25 Nisan 2010) düzenlenmiştir. Türkiye deki bilimsel dergilerin çoğunda yayın kurulu üyesi olarak görev yapan Türkmen, Türk Dil Kurumu tarafından yayınlanmakta olan Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi nin ilk 13 sayısının başkanlığını yürütmüştür. Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü tarafından çıkarılan Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi nin hem yayın kurulu başkanlığını yapmış hem de sorumlu müdürü olmuştur. Bunların dışında pek çok derginin bilim kurulu, yayın kurulu veya hakem kurulu üyeliğini yürütmektedir. 44 yıl boyunca Türklük bilimine hizmet eden Türkmen, 2012 yılında Ege Üniversitesi nde görev yapmaktayken emekli oldu. Hâlen İzmir Ekonomi Üniversitesi nde Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili Koordinatörlüğü görevini sürdürmektedir. Ömrünü Türkolojiye hizmetle geçiren Türkmen in çabaları karşılıksız kalmamış, yurt içinde ve yurt dışında pek çok ödüle layık görülmüştür. Bu ödüllerden bazıları şunlardır: - 1992, Azerbaycan Devlet Üniversitesi, Fahrî Doktora, - 1995, Kırgızistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı tarafından Manas 1000 Nişanı, - 1995, TBMM nin 75. Yılı Bilim Başarı Ödülü, - 1996, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurat Türkmenbaşı tarafından devlet töreni ile verilen Türkmenistan ın en büyük ödülü olan Uluslararası Mahdumkulu Ödülü, - 1997, Kırgızistan Bilimler Akademisi, Akademik Unvan ile Akademi Üyeliği, - 1998, Kırgızistan Çüy Üniversitesi Fahri Profesörlük, - 1999, Kazakistan İlimler Akademisi Akademik Unvan ile Akademi Üyeliği, - 1999, TÜRKSAV tarafından Türk Dünyasına Hizmet Ödülü, - 2001, Motif Halk Oyunları Eğitim ve Öğretim Vakfı tarafından Halk Bilim Araştırma ve Teşvik Ödülü, - 2009, ELGİNKAN Vakfı tarafın- 8 http://www.millifolklor.com

dan Türk Kültürü Araştırma Ödülü, - 2010, Tarsus Belediyesi tarafından Karacaoğlan Araştırma Ödülü, - 2011, Kazakistan Cumhuriyeti tarafından Türkiye-Kazakistan Dostluk ve İşbirliğini Geliştirme Madalyası, - 2012, Türk Dil Kurumu 80. Kuruluş Yıl Dönümü Şeref Madalyası, - 2012, Ege Üniversitesi Üstün Hizmet Altın Madalyası Ödülü. Prof. Dr. Fikret Türkmen, akademik hayatı boyunca pek çok bilimsel proje yürütmüş ya da bilimsel projelerde araştırmacı sıfatıyla yer almıştır. Bu projeler şunlardır: - Öğrencilik döneminde ve hizmet verirken (1963 1978) Atatürk Üniversitesi nin ilgili birimlerince başlatılan Doğu Anadolu Bölgesi ndeki başta âşıklar olmak üzere, sözlü ve yazılı kültürümüzün derlenmesi projesine katılmıştır. Derlenen malzemeler, Erzurum Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arşivi ile Ege Üniversitesi ndeki özel arşivde bulunmaktadır. - Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen Ege Bölgesi Sözlü ve Yazılı Kültür Ürünlerinin Derlenmesi ve Yayınlanması Projesi. 1989 yılında tamamlanan projede pek çok öğrenci derleme, tasnif ve arşivleme konusunda tecrübe kazanmıştır. Proje neticesinde elde edilen derleme kayıtları Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi arşivinde, yazma eserler ise Ege Üniversitesi Kütüphanesi nde bulunmaktadır. - DPT tarafından desteklenen Türk Dünyası Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması Projesi, Fikret Türkmen in yöneticiliğinde 1997 yılında başlamış ve 2008 yılında tamamlanmıştır. Proje kapsamında hazırlanan eserlerin yayımı hâlen devam etmektedir. Proje tamamlandığında 140 ciltlik bir kültür hazinesi kazanılmış olacaktır. Proje kapsamında 40 ın üzerinde eser basılmıştır. 11 eser baskı aşamasındadır; 20 eser de hazırlanmış ve basılmaya hazır durumdadır. Yaklaşık 30 eserin de Türkiye Türkçesine aktarımı devam etmektedir. Ayrıca proje kapsamında Türkiye Türkçesine aktarılan destanlardan esinlenilerek hazırlanan romanların ilk baskıları, Hikmet Neşriyat tan Kafdağı Kitapları adlı bir seri ile çocuklar için yeniden düzenlenmiştir. Hâlen bu seriden 30 kitap Destan Romanlar serisi adıyla IQ Yayınevi tarafından yeniden basılmaktadır. Bu seriden 31 çocuk romanı yayınlanmış olup 2 si de yayın aşamasındadır. - TÜBİTAK tarafından desteklenen, 2006 yılında başlayan ve 2009 yılında biten Azerbaycan daki Eski Mezar Taşlarının Türk Kültürü, Sanatı, Tarihi ve Halk Bilimi Açısından İncelenmesi adlı projede araştırmacı olarak görev yapmış, proje sayesinde elde edilen bilgileri makaleler aracılığıyla bilim dünyasına sunmuştur. - Ege Üniversitesi Rektörlüğü tarafından desteklenen Altay Türklerinin Efsaneleri (İnceleme-Metin) adlı projesi 2007 yılında başlamış ve 2011 yılında tamamlanmıştır. - TÜBİTAK tarafından desteklenen, 2009 yılında başlayıp 2012 yılında tamamlanan Çubuk Havzası Alevi Ocakları Üzerine Bir Araştırma adlı projede araştırmacı olarak görev yapmıştır. http://www.millifolklor.com 9

PROF. DR. FİKRET TÜRKMEN İN ÇALIŞMALARI KİTAPLAR Âşık Garip Hikâyesi Üzerinde Mukâyeseli Bir Araştırma (İnceleme-Metin). Ankara: Baylan Matbaası, 1974. [İlaveli İkinci Baskı: Türkmen, Fikret. Âşık Garip Hikâyesi Üzerinde Mukâyeseli Bir Araştırma (İnceleme-Metin). Ankara: Akçağ Yayınları, 1995.] Tahir ile Zühre Hikâyesi (İnceleme-Metin). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1983. [İlaveli İkinci Baskı İçin: Türkmen, Fikret. Tahir ile Zühre Hikâyesi (İnceleme-Metin). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, 1998.] Letâif-i Nasreddin Hoca (Burhaniye Tercümesi)-İnceleme, Şerh. Ankara: Kültür Bakanlığı Millî Folklor Araştırmaları Dairesi Yayınları, 1989. [İlaveli İkinci Baskı: Türkmen, Fikret. Nasreddin Hoca Latifelerinin Şerhi (Burhaniye Tercümesi) Transkripsiyon-İnceleme-Metin. İzmir: Akademi Kitabevi, 1999.] Az i Ya (Olcas Süleymanov dan Aktarma). İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1992 (Prof. Dr. Kamil Veli Nerimanoğlu ve Mustafa Öner ile birlikte). Sahada Folklor Derleme Teknikleri. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1992. Türk Halk Edebiyatının Ermeni Kültürüne Tesiri. İzmir: Akademi Kitabevi, 1992. Halk Bilimi Yöntemi (K.Krohn-J.Krohn dan Çeviri). Ankara: TDK Yayınları, 1995 (Günsel İçöz ile birlikte). Manas Destanı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 1995 (Alimcan İnayet ile birlikte). Manas Destanı Üzerine İncelemeler (Çeviriler I). Ankara: TDK Yayınları, 1995. Türkmen Şiir Antolojisi. Ankara: Türksoy Yayınları, 1995 (Prof. Dr. Gurbandurdı Geldiev ile birlikte). Kazak Destanları IV- Kırım ın Kırk Batırı (Murın Jırav(Serginbayev). Ankara: TDK Yayınları, 2007 (Yard. Doç. Dr. Metin Arıkan ile birlikte). Kırgız Destanları VI-Manas Destanı (Sagınbay Orozbakoğlu). Ankara: TDK Yayınları, 2007 (Şurubu Uraimova ile birlikte). Türk Dünyasında Köroğlu Anlatmaları (B. A. Garriyev). Ankara: TDK Yayınları, 2007 (Yard. Doç. Dr. Muvaffak Duranlı ve Dr. Feyzullah Rahmankulov ile birlikte). Kırgız Destanları III-Kocacaş Destanı. Ankara: TDK Yayınları, 2007 (Gülsine Uzun ve Baki Bora Hança ile birlikte). Âşık Şeref Taşlıova dan Derlenen Halk Hikâyeleri. Ankara: TDK Yayınları, 2008 (Nail Tan ve Meşe Taşlıova ile birlikte). Âşık Şevki Halıcı dan Derlenen Halk Hikâyeleri. Ankara: TDK Yayınları, 2009 (Prof. Dr. Mustafa Cemlioğlu ile birlikte). Karacaoğlan Araştırmaları. İzmir, 2009 (Makaleler Antolojisi). Âşık Mevlüt İhsani den Derlenen Halk Hikâyeleri. Ankara: TDK Yayınları, 2009 (Prof. Dr. Mustafa Cemiloğlu ile birlikte). Türkmenistan Kültürü Araştırmaları. Ankara: AKM Yayınları, 2010. Kazak Destanları VIII-Alpamış ve Kambar Batır. Ankara: TDK Yayınları, 2011 (Yard. Doç. Dr. Metin Arıkan ile birlikte). 10 http://www.millifolklor.com

Türkmen, Fikret. vd. Âşık Lütfi-Hayatı, Sanatı ve Hikâyeleri. Kars: Kars Belediyesi Kültür ve Sanat Yayınları, 2011. Letâif-i Nasreddin Hoca- Nasreddin Hoca Latifeleri (Burhaniye Tercümesi) İnceleme, Şerh Seyyid Burhanneddin Çelebi. İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2013. SEÇME MAKALELER Boğazlıyan da Çiğdem Pilavı, Türk Folklor Araştırmaları, C. 12, S. 242, İstanbul, 1969. Azerbaycan da Halk Hikâyeleri Çalışmaları Hakkında Notlar, Türk Kültürü, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Y. XI, S. 128, s. 648 651, Ankara, 1973. Ermeniler Arasında Türk Halk Hikâyeleri, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, S. 7, s. 17 23. Erzurum, 1976. Ermeni Harfleriyle Yazılmış Bir Meddah Hikâyesi: Kapucubaşı, Türk Folklor Araştırmaları Yıllığı, 1976, s. 277 295, Ankara, 1977. Türk-Ermeni Halk Edebiyatı Münasebetleri, Türk Kültürü, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Y. XX, S. 225, s. 146 152, Ankara, 1982. Garaoğlu Destanı, Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, S. I, s. 47 59, İzmir, 1982. Köroğlu nun Özbek ve Ermeni Varyantları, Köroğlu Semineri Bildirileri (Bolu 5 7 Haziran 1982), s. 83 90, Ankara, 1983. Nasreddin Hoca Fıkralarının Yayılma Sahaları, Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, S. III, s. 141 152, İzmir, 1984. Türkçe Söyleyen Ermeni Aşuğları, Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, S. IV, s. 1 9, İzmir, 1985. Kazan da Bulunan Yeni Bir Oğuzname Nüshası Üzerine, Millî Folklor, S. 26, s.4-7, 1985. Les Aires d Expansiton des Anecdotes de Nasreddin Hoca, Makedonsky Folklor, XIX, S. 38, s. 23 31, Skopye-Yugoslavia, 1986. Anatoliskıy i Uzbekskıy Variantı Skazaniye O Tahire i Zühre, Sovetskaya Turkologıya, S. 3, s. 63 67, Bakü-Azerbaycan, 1987. Türk Ortak Yazı Dili Problemi, Avrasya Etütleri, S. I, s. 81 86, Ankara, 1994. La Survie de Certaines Croyances et Coustumes Turque Anciennes en Anatolie, Aspects of Altaic Civilization III, s. 223 229, Indiana- ABD, 1990. Dede Korkut Hikâyelerinin Anadolu ve Rumeli de Yaşayan Kolları, Türk Kültürü Araştırmaları, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Y. XXIX/1 2, s. 345 369, Ankara, 1991; [Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 1988, Ankara 1994, s. 157 177; Türkeli Gazetesi 15 Haziran 1998.] De la naissance à la mort Sur le quelques croyances Anatolies, Altaic Religious Beliefs and Practices, s. 389 394, Budapest, 1992. Deux Epopès Entre Türkmenistan et Anatolie, L Asie Centrale et ses Voisins, s. 121 129, Paris-İnalco, 1990. Dede Korkut Hikâyelerinin Anadolu ve Rumeli de Yaşayan Kolları, Türk Kültürü Araştırmaları, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Y. XXIX/1 2, s. 345 369, Ankara, 1991; [Türk Dili Araştırmala- http://www.millifolklor.com 11

rı Yıllığı-Belleten, 1988, Ankara 1994, s. 157 177; Türkeli Gazetesi 15 Haziran 1998.] De la naissance à la mort Sur le quelques croyances Anatolies, Altaic Religious Beliefs and Practices, s. 389 394, Budapest, 1992. Türk Ortak Yazı Dili Problemi, Avrasya Etütleri, S. I, s. 81 86, Ankara, 1994. Yeni Bir Oğuzname Yazmasında Cengiz Han ile İlgili Rivayetler, Türk Kültürü Araştırmaları, (Prof. Dr. Zeynep Korkmaz a Armağan), Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Y. XXXII/1 2, 1994, s. 343 362, Ankara, 1996. Certains Types Humoristiques Arabes Et Persans Dans L Humour Anatolien, Historical and Linquistic Interaction Between Inner- Asia and Europe, s. 375 380, Szeged- Macaristan 1997. Romanya Tatarları Arasında Yaşayan Ortak Destan ve Hikâyelerimiz, Türk Dili, TDK Yayınları, S. 600, s. 698 706, Ankara, 2001. Türkiye deki Altayistik Çalışmaları Üzerine Bazı Görüşler, Zeynep Korkmaz Armağanı, TDK Yayınları, s. 407 414, Ankara, 2004. Er Töştük Destanındaki Stereotype Motiflerin Analizleri, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Ege Üniversitesi Basımevi, C. VI, S. I, s. 235 239, İzmir, 2005. İssledovaniya po Yazıku, Literature i Kulture Altayskix Tyurkov, İzdannıe v Turtsii (Altay Türkçesi, Edebiyatı ve Folkloruyla İlgili Türkiye de Yapılan Çalışmalar), Bilim Dergisi 2007-3, İnstitut Altaystiki im. S. S. Surazakova, Gorno-Altay- s. 116-120, Altay Cumhuriyeti 2007. Dede Korkut ta Halk Hukuku Unsurları, Bilig, S. 58, s. 245-256, Ankara, 2011. Oğuzların İdari Yapı ve Boy Teşkilatlarında Dikotomik Özellik, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, S. XI/I, s. 11-14, İzmir, 2011. SEÇME BİLDİRİLER Türk Halk Hikâyelerinde Gökyüzü ile İlgili Alegoriler, I. Uluslararası Türk Folklor Semineri, Ankara 8 14 Ekim 1973. Türk-Ermeni Halk Edebiyatı Münasebetleri, IV. Millî Türkoloji Kongresi, İstanbul 19 23 Ekim 1981. Türkçe Söyleyen Ermeni Aşuğları, IV. Milletlerarası Türkoloji Kongresi, İstanbul 20 25 Eylül 1982. Les Aires d Expansiton des Anecdotes de Nasreddin Hoca (Nasreddin Hoca Fıkralarının Yayılma Sahaları), 9. Uluslararası Balkan Folklor Kongresi, Ohrid-Yugoslavya 7 9 Temmuz 1985. Köroğlu Hikâyelerinin Yayılma Sahaları ve Menşei Meselesi, V. Milletlerarası Türkoloji Kongresi, İstanbul 23 28 Eylül 1985. Les Variantes Anatoliennes Et Uzbeks du Recit Tahir et Zühre, 29. PIAC toplantısı, Taşkent-Özbekistan 12 16 Eylül 1986. La Survie de Certaines Croyances et Coustumes Turque Anciennes en Anatolie (Anadolu da Yaşayan Bazı Eski Türk İnançları ve Âdetleri Üzerine), 30. PIAC toplantısı, Indiana University-ABD 16 30 Haziran 1987. Nasreddin Hoca Fıkralarında Söz ve Hareket Komiği, I. Milletlerarası Nasreddin Hoca Sempozyumu, Ankara 15 17 Mayıs 1989. Deux Epopées Entre Türkmenistan et Anatolie (Türkmenistan 12 http://www.millifolklor.com

ve Anadolu Arasında İki Destan), III. ESCAS Sempozyumu, Paris-Fransa 26 30 Haziran 1989. De la naissance à la mort Sur le quelques croyances Anatolies (Batı Anadolu da Doğumdan Ölüme Bazı İnanmalar Üzerine), 33. PIAC toplantısı, Budapeşte-Macaristan 24 29 Haziran 1990. La Conception d etat et de puissance dans la culture populaire Anatolienne, 34. PIAC toplantısı, Berlin-Almanya 26 Haziran 1991. Manas Destanı ve Anadolu Halk Hikâyeleri, Uluslararası Manas Destanı Sempozyumu, Bişkek- Kırgızistan 27 28 Ağustos 1995. Théories D Humour Et Nasrettin Hodja (Mizah Teorileri ve Nasrettin Hoca), 35. ICANAS Kongresi, Budapeşte-Macaristan 7 12 Temmuz 1997. Dede Korkut Hikâyelerinde Ara Sözler (Digressions), Uluslararası II. Dede Korkut Kolokyumu, Bakü-Azerbaycan 21 26 Aralık 1998. Dede Korkut Hikâyelerinin Sözlü Kaynaktan Yazıya Geçirilmiş Kolları Üzerine, Kitab-ı Dede Korkut Törenleri, Bakü-Azerbaycan 7 9 Nisan 2000. Yazılı ve Sözlü Türk Halk Edebiyatı Ürünlerinin Karşılıklı Geçişlerinde Digression (Ara Söz): Bey Böyrek Hikâyesi nin Kahire Yazması Üzerine, Uluslararası Türk Dünyası Halk Edebiyatı Kurultayı, (İLESAM), İçel 26 28 Mayıs 2000. Formes de l Expression de Reincarnation dans Les Récits Populaires et Les Epopés Turcs (Türk Destanları ve Halk Hikâyelerinde Ölümden Sonra Dirilişin İfade Ediliş Şekilleri), 43. PIAC toplantısı, Belçika 3 8 Eylül 2000. Şah İsmail Hatayî nin Anadolu Alevî-Bektaşîliği ve Alevî- Bektaşî Edebiyatı Üzerindeki Etkileri, Uluslararası Şah Hataî (Şah İsmail) Sempozyumu, Ankara 9 11 Ekim 2003. İlk Türk Dili Öğreticisi ve Folklor Derleyicisi Olarak Kaşgarlı Mahmut un Metodu Hakkında, VI. Uluslararası Türk Dil Kurultayı, Ankara 20-25 Ekim 2008. Folklor ve Turizm (Folklorik Ürünlerin Turizmde Kullanılması Meselesi), I. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu, Nevşehir 16-19 Kasım 2011. Kazak Kültüründe 12 Hayvanlı Halk Takvimi ve Kazak Efsanelerinde Hayvan Kültü, VIII. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, İzmir 21-24 Kasım 2011. PROF. DR. FİKRET TÜRK- MEN TARAFINDAN YÖNETİLEN TEZLER DOKTORA TEZLERİ Kemal Yüce, Saltuk-name (Tarihî, Dinî ve Efsanevî Unsurlar), 1983. Yusuf Olgun, Tarihî Bursa Efsaneleri (Derleme- İnceleme), 1989. Mustafa Cemiloğlu, Sorgun Köyü Halk Edebiyatı, 1991. Nerin Köse, Seyfülmülük Hikâyeleri Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma, 1993. Alimcan İnayet, Uygur Halk Hikâyeleri Üzerinde İncelemeler, 1995. M. Hakan Cevher, Ali Ufkî Bey ve Hâzâ Mecmû a-i Sâz ü Söz (Transkripsiyon, İnceleme, 1995. Mustafa Arslan, Köroğlu Destanı nın Türkmen Versiyonu Üzerinde Mukayeseli Bir İnceleme, 1997. Roustem Soulteev, Edige Destanı nın Tatar Anlatmaları Üzerinde Bir İnceleme 1998. http://www.millifolklor.com 13

Fayzulla Rahmankulov, Türkmenistan da Nasreddin Hoca Fıkraları, 1998. Elmira Adilbekova, Koblandı Batır Destanı ile Dede Korkut Arasındaki İlişkiler 1999. F. Reyhan Altınay, Cumhuriyet Döneminde Türk Halk Müziği Alanında Yapılan Bilimsel Çalışmalar, 2000. Hüseyin Yaltırık, Trakya Bölgesi Tasavvufî Halk Müziğinde Güfte-Beste İlişkisi, 2000. Mehmet Temizkan, Hatayi nin Şiir Dünyası, 2001. Gülnara İsmailova, Kırgız Mizahı ve Mizah Tipleri, 2001. Mirlan Namatov, Kırgızların Küçük Destanı Er Tabıldı, 2001. Şurubu Urayimova, Manas Destanı nın Tarihî Tabakaları, 2001. Rabia Kocaaslan Uçkun, Gagauz Masallarının Tip ve Motif Yapısı Bakımından İncelenmesi, 2003. Metin Arıkan, Kazak Sözlü Geleneğinde Arkaik Destanların Tipolojik Özellikleri, 2003. Mehmet Öcal Özbilgin, Zeybeklik Kurumu ve Zeybek Oyunları, 2003. Selami Fedakâr, Özbek Destan Geleneği ve Rüstem Han Destanı, 2003. Muvaffak Duranlı, Yakut Efsaneleri, 2004. Tarana Abdullayeva, Molla Nasreddin Dergisinin Azerbaycan Şiirine Katkıları, 2005. Pınar Fedakar, Karakalpak Efsaneleri (İnceleme-Metinler), 2008. Bülent Bayram, Çuvaş Türklerinin Kahramanlık Anlatmaları (İnceleme-Metinler), 2008. İsmail Turan Kallimci, Bağımsızlık Sonrası Modern Kırgız Şiirinde Milli Temalar, 2009 Baki Bora Hança, Garip Adına Bağlı Türkmen Destanları ile Türkmen Oğuznamesi nin Kaynak ve Motif Olarak Karşılaştırılması, 2009. Ferah Türker, Altay Türklerinin Efsaneleri (İnceleme-Metin), 2011. Zofie Uçar, Çek ve Türk Mizah Anlayışı ve Mizahî Tipler, 2011 Bibigül Ospanaliyeva, Kazakistan ın Jambil Bölgesi Efsaneleri (İnceleme- Metinler), 2011. Şerife Seher Erol, Türkmen Efsaneleri Üzerinde Bir Araştırma (İnceleme Metinler), 2012. YÜKSEK LİSANS TEZLERİ Kemal Yüce, Ege Bölgesi Sözlü Geleneğinde Avcı Fıkraları, 1979. Hayrettin Rayman, Karacaoğlan ın Şiirlerinde Âhenk, 1987. Hamdi Güleç, Bayburtlu Celâlî (Hayatı, Sanatı ve Şiirleri), 1987. Metin Ekici, Dede Korkut Hikâyeleri Tesiri ile Teşekkül Eden Halk Hikâyeleri, 1989. Nerin Köse, Türk Halk Edebiyatında Kısa Hikâyeler, 1989. Alimcan İnayet, Hurilika-Hemracan Hikâyesi Üzerine Mukayeseli Bir Araştırma, 1992. Ş. Betül Dinçer, Türkmen Şairi Mahtum Kulu (Şiirleri-Hayatı-Edebî Şahsiyeti), 1992. Hüseyin Yaltırık, Mahmut Ragıp Gazimihal in Hayatı ve Türk Halk Müziğine Katkıları, 1993. F. Reyhan Altınay, Muzaffer Sarısözen in Hayatı ve Türk Halk Müziğine Katkıları, 1993. Muvaffak Duranlı, Türk Mitolojisi Üzerinde Yapılmış Rusça Eserler, 1999. Metin Arıkan, Köroğlu nun Kazak Varyantları, 1999. Aygerim Dıykanbayeva, Kocacaş Destanında Şamanistik Unsurlar, 1999. 14 http://www.millifolklor.com

Sinem Kocaçelebi, Türkmen Mizahı, 1999. Belgin Turgut, Sarıncı-Bököy, Kedeykan (Köroğlu ile İlgili Kırgız Destanları), 1999. Selami Fedakâr, Erali ve Şirali Destanı, 1999. Pınar Dönmez, Türk Mitolojisi Üzerinde Türkiye de Yapılan Yayımların Bibliyografyası ve Bu Yayınların Analizi, 2001. Kairiya Sarkanbayeva, Jüsipbek Aymavıtov un Hayatı ve Edebî Şahsiyeti, 2003. Tuğba Kaya, Osmaniye Halk Hikâyeleri Üzerinde Bir Araştırma, 2003. Ulanbek Alimov, Kırgızistan da Akınlar ve Akınlık Geleneği, 2003. Mustafa Yeniasır, Osman Türkay ın Hayatı ve Hakkında Yazılanlar, 2003. Ramil Hüsnüllin, Tatar Mitolojisi Üzerine Yapılan Yayınların Bibliyografyası ve Bu Yayınların Analizi, 2003. Burak Gökbulut, Mizah Teorileri ve Kıbrıs Türk Mizahı, 2003. Erjena Aıourova, Buryat Mizahı, 2003. Gürol Pehlivan, Manisa (Merkez) da Veli Kültü, 2004. Bülent Bayram, Alankay Batır Destanı (Metin-İnceleme), 2004. Ceyda Öyke, Kırgızların Küçük Destanlarından Baktı Bolot, 2004 Bibigül Ospanaliyeva, Kazakistan da Yapılan Mitoloji Çalışmalarının Analitik Bibliyografyası, 2004. Zofie Yükselova, İngiliz Kadın Seyyahlarından Lucy Mary Jane Garnett in Seyahatnamesi ile Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey in Hatıralarına Göre XIX. Yüzyılın Sonunda Türk Gelenekleri ve Görenekleri (Batılı ve Yerli Gözüyle Gelenek ve Göreneklerin Karşılaştırılması), 2004. Hatice Direk, Özker Yaşın (Hayatı, Şiirleri ve Şiirlerindeki Folklorik Unsurlar), 2005. Jyldyz Alimova, Coodarbeşim Destanı (Dil ve Üslup İncelemesi), 2006. Fidel Behiye Çifçi, Bayır-Bucak Türkmenlerinin Halk Hikâyeleri, 2006. Gönül Beşirova, Güney Azerbaycan Sahasına Beş Halk Hikâyesi Üzerine Bir Araştırma, 2006. Sinan Kurt, Türk Halk Kültürü Ürünlerinin Turizmde Kullanımı: Fethiye Örneği, 2009. Nazym Abdıkadyrova, Kazak Mizahı ve Önemli Kazak Mizah Tipleri, 2009. Nehir Eren, Türkmen Gül- Senuber Destanı, 2009. Somayeh Easy, İran ve Türk Mitolojisinde Ay ve Güneş İle İlgili Tasavvurlar, 2010. Osman Özkan, Osmaniye deki Âşıklık Geleneği ile Türkmenistan daki Bahşılık Geleneği Hakkında Bir Araştırma: Âşık Karayiğit Osman Örneği, 2010. Ana Kılıç, Eski Yugoslavya da Yapılan Türkoloji Çalışmalarının Analitik Bibliyografyası, 2011. Fazıl Özdamar, Tebriz de Âşıklık Geleneği ve Tebrizli Âşık Ali, 2011. KAYNAKLAR Fikret Türkmen Armağanı. İzmir: Kanyılmaz Matbaası, ss. VII-VIII, 2012. Gülensoy, Tuncer. Türkiye Türkologları ve Türk Diline Emek Verenler (1800-1950 Türkolojinin 150. Yılı). Ankara: Akçağ Yayınevi, 2012. Prof. Dr. Fikret Türkmen Kitabı. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, ss. 1-30, 2005. http://www.millifolklor.com 15