ANTALYA HAVALİMANI HALK SAĞLIĞI ACİL DURUM TATBİKATI SONUÇ RAPORU 16 MAYIS 2013 1
ANTALYA İÇİNDEKİLER GİRİŞ 1.BÖLÜM Amaç Kapsam Dayanak 2.BÖLÜM Süreç -Toplantılar 3.BÖLÜM Halk Sağlığı Acil Durum Tatbikatı 4.BÖLÜM Tatbikatın Değerlendirilmesi 5.BÖLÜM Sonuç Hazırlayanlar 2
1.GİRİŞ Günümüzde uluslararası seyahat, turizm, ticaret ve taşımacılığın artması uluslararası halk sağlığı acil durumlarının yayılımını da artırmaktadır. Uluslararası giriş noktaları (havalimanı, liman ve kara hudutları) sınırlan aşan halk sağlığı acil durumlarının ülkeler arasında yayılımı ve bir ülke sorunun bir dünya sorunu olması açısından en önemli noktalarındandır. Bu nedenle de halk sağlığı risklerinin uluslararası yayılımını önlemek için gerekli halk sağlığı önlemlerinin uygulandığı önemli yerlerdir. Ülkemizin de aralarında bulunduğu 194 ülkenin taraf olduğu ve yasal bağlayıcılığa sahip bir uluslararası sözleşme olan Uluslararası Sağlık Tüzüğü (UST) 2005 'e göre halk sağlığı riskleri için giriş noktalarında bazı kapasitelerin geliştirilmesi yükümlülüğü bulunmaktadır. Ülkemiz bu kapasiteleri geliştirmekte olduğu 13 uluslararası giriş noktasını Belirlenmiş Giriş Noktası (BGN) olarak Dünya Sağlık Örgütü ne (DSÖ) bildirmiştir. Söz konusu yükümlülüklerden birisi de Belirlenmiş Giriş Noktalarının (BGN) halk sağlığı acil durum planlarının olmasıdır. Ülkemizin en büyük havalimanlarından olan Antalya Havalimanı da DSÖ' ne Türkiye tarafından BGN olarak bildirilen havalimanlarından biridir. Tüm ilgili kurum ve kuruluşların katılımı ve katkısıyla hazırlanan Antalya Havalimanı Halk Sağlığı Acil Durum Planı halk sağlığı acil durumlarında halk sağlığı cevabı oluşturmak amacıyla ilgili kurumların görev ve sorumlulukları ile kurumlararası işbirliği ve eşgüdümü tanımlamaktadır. Çok sektörlü ve yoğun bir işbirliğini gerektiren uluslararası yayılım gösteren halk sağlığı acil durumlarına müdahaleyi hedefleyen Planın etkin bir biçimde uygulanmasıyla ticaretin olumsuz etkilenmesi ve ekonomik kayıpların önlenmesi sağlanabilecektir. 16 Mayıs 2013 Tarihinde Antalya Havalimanında olası bir halk sağlığı acil durumunda ilgili tüm kurum ve kuruluşlar arasındaki iletişim, işbirliği ve koordinasyonu sağlamak ve test etmek amacıyla düzenlenen tatbikat; planlara uygun olarak başarıyla tamamlanmıştır.ayrıca gerçekleştirilen bu tatbikatla Ulusal Eylem Planı ile giriş noktalarına özel hazırlanmış olan yerel planların uyumluluğu da test edilmiştir. 3
1.BÖLÜM AMAÇ 1. Antalya Havalimanı Halk Sağlığı Acil Durum Eylem Planını test etmek. 2. Uluslararası Giriş Noktalarında Halk Sağlığı Acil Durum Ulusal Eylem Planı nı test etmek. 3. Yerel planın Ulusal plana uyumluluğunu test etmek. 4. Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi ekipleri, 112 ve belirlenmiş hastanenin Halk sağlığı acil durumuna karşı yanıt kapasitelerini test etmek. 5. Antalya Havalimanı'nda görev yapan kurum ve kuruluşların Halk Sağlığı Acil Duruma karşı hazırlık durumunu test etmek. 6. Olası bir halk sağlığı acil durumunda İlgili tüm kurum ve kuruluşlar arasındaki iletişim, işbirliği ve koordinasyonu test etmek. KAPSAM ve KATILIMCILAR Antalya Havalimanı yapılan Halk Sağlığı Acil Durum Tatbikatı; 1- Antalya Havalimanı Mülki İdare Amirliği 2- Antalya Havalimanı Emniyet Şube Müdürlüğü 3- Antalya Havalimanı Gümrük Müdürlüğü 4- Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi Tabipliği 5- Antalya İl Sağlık Müdürlüğü (112 Acil Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü) 6- Antalya Halk Sağlığı İl Müdürlüğü (Bulaşıcı Hastalıklar Şube Müdürlüğü -EUY) 7- Antalya Kamu Hastaneler Birliği Sekreterliği (Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi) 8- DHMİ Antalya Havalimanı Başmüdürlüğü 9- ICF Terminal İşletmeciliği Genel Müdürlüğü 10- AOC Başkanlığı YASAL DAYANAK 11- Türk Hava Yolları İstasyon Müdürlüğü 12- Corendon İstasyon Müdürlüğü 13- ÇELEBİ İstasyon Müdürlüğü 14- TGS İstasyon Müdürlüğü 15- HAVAŞ İstasyon Baş Müdürlüğü'nü kapsamaktadır. 1. Uluslararası Sağlık Tüzüğü 2005 2. Entegre Sınır Yönetimi Koordinasyon Kurulunun Uluslararası Giriş Noktalarında Halk Sağlığı Acil Durum Ulusal Eylem Planı nın kabulüne dair 17 Nisan 2012 tarihli kararı. 4
2.BÖLÜM SÜREÇ 16 Mayıs 2013 Tarihinde yapılan Halk Sağlığı Acil Durum Tatbikatına hazırlık amacı ile "Tatbikat Çalışma Programı"na uygun olarak on adet çalışma toplantısı düzenlenmiştir. I.Toplantı: İlk toplantı 22 Mart 2013 tarihinde Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi'nde çalışan personelin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Toplantı gündemini ; tatbikat hakkında genel bilgi paylaşımı ile senaryo ön çalışması oluşturmuştur. Tüm personel tatbikata dahil edilerek "Tatbikat Çalışma Grubu" oluşturulmuştur. II.Toplantı: 27 Mart 2013 tarihinde yapılmıştır. Havalimanı'nda görevli tüm kurum ve kuruluşların katılımıyla gerçekleştirilen Halinkok Toplantısında katılımcılara tatbikat hakkında genel bilgi verilmiştir. III.Toplantı: 2 Nisan 2013 tarihinde Antalya Havalimanı Güvenlik Komisyonu ile yapılmıştır. Toplantıda tatbikat tarihi hakkında görüşülerek tatbikat tarihi belirlenmiştir. 5
IV.Toplantı: 4 Nisan 2013 tarihinde Antalya Havalimanı Mülki İdare Amirliği Eğitim Araştırma Daire Başkanlığı'nın (EADB) katılımı ile yapılan toplantıda tatbikat ile ilgili bilgi alış verişinde bulunulmuştur. V.Toplantı: 16 Nisan 2013 tarihinde Tatbikat Danışmanları Dr.Adalet GÖK ve Dr.Zafer ALTEKİN ile yapılan toplantıda tatbikat senaryosu ve koordinasyonu hakkında bilgi alış verişinde bulunulmuştur. VI.Toplantı: 18 Nisan 2013 tarihinde Kamu Hastaneler Birliği,Halk Sağlığı İl Müdürlüğü ve 112 Başhekimliği'nin katılımıyla gerçekleşen toplantıda taslak senaryo hakkında bilgi verilmiş ve tatbikat esnasında gerekli olan ambulans ve görevlendirilecek personel konusunda ilgili kurumlara gerekli talepler iletilmiştir.. VII.Toplantı: 26 Nisan 2013 tarihinde Tatbikat Çalışma Grubunun katılımıyla gerçekleşen toplantıda tatbikat senaryosu görüşülerek rol / görev dağılımı yapılmıştır. VIII.Toplantı: 6 Mayıs 2013 tarihinde İç ve Dış Paydaşların katılımıyla yapılan toplantıda senaryo eşleştirme çalışması yapılmıştır. Öneriler değerlendirilmiş ve uygun görülen öneriler senaryoya ilave edilmiştir. 6
IX.Toplantı: 13 Mayıs 2013 tarihinde Tatbikat Çalışma Grubunun katılımıyla gerçekleşen toplantıda Kişisel Koruyucu Ekipmanların kullanımı ile ilgili genel prosedür hakkında bilgilendirme yapılmıştır. X.Toplantı: 15 Mayıs 2013 tarihinde yapılan son toplantıya tüm paydaş kurum ve kuruluşlar katılmıştır. Senaryoya nihai şekli verilerek, tatbikatta görevli personel ve araç bilgisi netleştirilmiştir. 7
3.BÖLÜM HALK SAĞLIĞI ACİL DURUM TATBİKATI Antalya Havalimanı Halk Sağlığı Acil Durum Tatbikatı planladığı şekilde 16 Mayıs 2013 Tarihinde 58 Personel, 5 Ambulans,1 Uçak,1 İtfaiye aracı, 3 Follow me aracı, 1 valiz taşıma aracı, 2 Basın Aracı 1 cobus ve 2 personel aracı ile Saat 12:00 de tatbikat başlamıştır. Saat : 12 : 00 Dünya Sağlık Örgütünce tespit edilen Genel Müdürlüğümüzce tanımlanmış bulaşık bölgeden aktarmalı 3 saatlik uçak yolculuğundan sonra Corendon Havayollarına ait. uçuş numaralı uçak Antalya Havalimanımıza gelmek üzeredir. Hava sahamıza yaklaştığında, uçakta kafileden 1 yolcuda solunum sıkıntısı, yüksek ateş, bulantı- kusma ve baş ağrısı şikayeti ile pilot tarafından Antalya Havalimanı Hava Kontrol ünitesine bildirimde bulunulur. Saat : 12 : 02 Hava Trafik Kontrol Ünitesi(ATC) acil durum olarak değerlendirip, uçağa iniş önceliği tanır. Uçağın tipi,hangi şirkete ait olduğu, uçaktaki yolcu ve mürettebat sayısı öğrenildikten sonra;(130 yolcu, 6 mürettebat) - DHMİ Nöbetçi Meydan Müdürüne, - Emniyet Nöbetçi Amirine, - Gümrük Nöbetçi Müdürüne - ICF Nöbetçi Meydan Müdürüne bildirir. Saat : 12 : 03 Saat : 12 : 05 Kule tarafından DHMİ Sağlık Şefliğine anında haber verilir. DHMİ Sağlık Şefliği ihbarı değerlendirdikten sonra bulaşıcı hastalık riski olması nedeniyle Sağlık Denetleme Merkezine bildirimde bulunur. Saat : 12 : 06 Sağlık Denetleme Merkezi Sorumlu Tabibi Kule ile temasa geçerek hastalar hakkında bilgi alır ve yapılacaklar hakkında bilgi verir.(örneğin 2 ön, 2 arka ve 2 yan koltuktaki yolcuların sağlık deklarasyon formları ile beraber ayrılması gibi) Saat : 12 : 07 Sağlık Denetleme Merkezi Sorumlu Tabibi Genel Müdürlüğü bilgilendirip, Mülki İdare Amirini haberdar eder ve acil toplantı talep eder. 8
Saat : 12 : 10 Mülki İdare Amirliği (Sekreterliği) Kriz Yönetim Merkezi Üyelerini haberdar eder ve toplantıya çağırır. Saat :12 : 10 Sağlık Denetleme Merkezi Sorumlu Tabibi Saat : 12 : 15 Saat : 12 : 17 -Acil Müdahale ekibini kurar. Ekip 1 hekim 2 yardımcı sağlık personelinden oluşur. Ekipler koruyucu ekipmanlarını donanırlar. -Durumun değerlendirmesini takiben Sağlık Müdürlüğünden bulaşıcı hastalık riskine karşı donanımlı ambulans talebinde bulunur. -Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şube Müdürlüğü konuyla ilgili bilgilendirilir. (0 242 2289035 direk telefon) DHMİ Nöbetçi Meydan Müdürü nü arar Sağlık Denetleme Merkezi 112 ambulansının girişi olacağını bildirir. Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri 112 biriminden yetkili tabibi bilgilendirilir. Sağlık Ekiplerinin tam techizatlı olarak müdahale etmek üzere yerini alması. -Mülki İdare Amiri -Sağlık Denetleme Merkezi Sorumlu Tabibi -DHMİ Başmüdürü -Emniyet Şube Müdürü -ICF Term. İşl.A.Ş. Müdürü -AOC Başkanı -THY İstasyon Müdürü -Gümrük Müdürü -Sivil Havacılık Temsilciliği Kriz Yönetim Merkezi Havalimanı Emniyet Müdürlüğü İdari Bina Toplantı Salonunda Mülki İdare Amiri başkanlığında toplanır. Sağlık Denetleme Merkezi Sorumlu Tabibi, gelişen acil durum ve alınacak önlemler hakkında Kriz Yönetim Merkezine bilgi verir, önerilerde bulunur. Sağlık Denetleme Merkezi Acil Müdahale Ekibi Müdahale için hazır olduklarını Kriz Merkezine bildirir. 9
Saat: 12 : 19 Antalya İl Sağlık Müdürlüğü Acil ve Afetlerde Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü hekimi, 112 Komuta Kontrol Merkezi'ne Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi yetkililerine gereken hazırlıkların yapılması bilgisinin verilmesini söyler. Saat : 12 : 21 Uçak alanımıza iniş yapar, 20 nolu açık park pozisyonuna Yönetim Merkezine bildirilir. yanaşır, durum Acil Kriz Saat : 12 : 25 Acil Müdahale Ekibi; Gümrük ve Emniyet güçlerinin uçak giriş ve çıkışı için önlem aldıktan sonra,uçak kapısını açtırarak uçuş ve kabin sorumluları ile görüşür, bilgi alır. Saat : 12 :29 2 adet 112 Ambulans ekibi ( 4 hasta kapasiteli ambulans- 1 hasta kapasiteli yoğun bakım ambulansı) A kapıdan giriş yapar follow me ile 20 nolu açık park pozisyonuna gelir. Saat :12 : 30 Kriz Merkezi nin emriyle Acil Müdahale ekibi uçağa çıkarak hastaların ve olası vakaların detaylı anamnez ve muayenelerini yapar. Saat : 12: 45 Olası vaka bilgi formları doldurularak hastalar pasaport kontrolleri yapılarak özel donanımlı 112 ekibine teslim edilir. Saat: 12 : 50 112 Ambulans ekibi, 4 hastayı ambulansa alır Saat:12: 51 112 Ambulans ekibi bulaşıcı hastalık acillerinin nakli için önceden belirlenmiş olan hastaneye (Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi) doğru yola çıkar Saat : 12 : 55 Acil Müdahale Ekibi giriş yapan uçağın sağlık belgeleri ve şahısların sağlık deklerasyon kartlarını görevli uçak personelinden teslim alır, inceler ve değerlendirir. Yolcular 20 nolu açık park pozisyonundan 214 nolu arındırılmış salonda beklemeye alınır. Bütün yolculara ve uçak personeline bilgilendirme yapılarak, yüksek ateş ve solunum zorluğu olanların sağlık kuruluşlarına başvurmaları önerilir.uçak personel ve yolcuların adres ve iletişim bilgileri Halk Sağlığı Müdürlüğüne bildirilir. 10
Saat : 13:00 Ekipler Gümrüklü alan içerisinde tüm çalışanların bulaşıcı hastalık riskine karşı almış oldukları önlemleri denetler. Uçak şirketine ve giriş çıkışları kontrol altında tutan gümrük ve emniyet görevlilerine yolcuları boşaltılan uçağın dezenfeksiyonunun yapılması gerektiği ve bu işlem yapılmadan uçaktan herhangi bir eşya ve malzemenin indirilemeyeceği, uçağa herhangi birisinin giremeyeceği bildirilir. Bu süreç gerçekleşirken Kriz Merkezindeki diğer kurumlar Sağlık Denetleme Merkezi Tabipliği ile koordineli olarak çalışmalarını gerçekleştirir. Saat: 13:20 112 Ambulans Ekibi hastaları Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne getirir. Saat: 13:30 Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi yetkilileri nakledilen hastaları, izolasyon bölümüne farklı bir giriş kapısından geçerek alır. Saat: 13:35 Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesi ekibi hazır bulunarak surveyansın tamamlanması için numuneleri aldıktan sonra Sağlık Bakanlığı na gönderir. 11
12
4.BÖLÜM Tatbikatın Değerlendirilmesi TATBİKATIN DEĞERLENDİRİLMESİ Antalya Havalimanı Halk Sağlığı Acil Durum Tatbikatının başlangıcından tatbikatın bittiği anonsu yapılana kadar geçen sürede Tatbikatı değerlendirmek üzere 5 (beş) kişi değerlendirici olarak belirlenmiştir. Değerlendirici olarak belirlenen kişiler, görevleri, değerlendirme noktaları ve değerlendirme sonuçları aşağıda gösterildiği gibidir. Sıra No Adı Soyadı Görevi Dr.Mehmet Hakan MMS Acil Ünitesi Sorumlu 1 GÜLER Tabibi Dr.Mustafa Antalya Havalimanı Sağlık 2 DOYDUK Denetleme Merkezi Tabipliği Tatbikat Değerlendirme Noktası SDM ve Terminal içi değerlendirme Kriz Merkezi 3 Dr.Neşe ÖZKAN Antalya Seyahat Sağlığı Merkezi Tatbikat Geneli 4 Dr.Deniz ULUTAŞ Antalya Sahil Sağlık Denetleme Merkezi Tatbikat Esnasında Apron ve Genel Değerlendirme Antalya Havalimanı Sağlık 5 Hatice DOĞRUÖZ Denetleme Merkezi Uçak içi değerlendirme 13
TATBİKAT SONRASI YAPILAN TOPLANTILAR Tatbikat icrasının hemen akabinde Kriz Merkezinde Saat 14:00 da bir toplantı yapılarak tatbikat hakkında genel değerlendirme yapılmıştır. Değerlendirme Formu aşağıda sayfada yer almaktadır. Ayrıca Haziran ayında yapılacak olan Güvenlik Komisyonu Toplantısında Tatbikat hakkında yapılan toplantılar ve yapılan değerlendirmeler ışığında hazırlanan "Tatbikat Sonuç Raporu" da paylaşılacaktır. 14
I.Sağlık Denetleme Merkezi ve Terminal Değerlendirmesi: Sağlık Denetleme Merkezi ve Terminal içi değerlendirilmesi için MMS Acil Ünitesi Sorumlu Tabibi Dr.Mehmet Hakan GÜLER belirlenmiştir.ilgili alan değerlendirme sonucu aşağıda olduğu gibidir. 9
II.Uçak içi değerlendirme: Uçak içi değerlendirme amacı ile Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi'nde görevli Sağlık Teknikeri Hatice DOĞRUÖZ belirlenmiştir.ilgili alanın değerlendirme sonucu aşağıda olduğu gibidir. 10
III.Apron Değerlendirme: Tatbikat sırasında Apron ve Genel değerlendirme amacı ile Antalya Sahil Sağlık Denetleme Merkezi Tabibi Dr.Deniz ULUTAŞ belirlenmiştir.ilgili alanın değerlendirme sonucu aşağıda olduğu gibidir. 11
IV.Tatbikat Geneli ve Kriz Merkezi Değerlendirme: Tatbikatın genelini ve Kriz Merkezinin değerlendirilmesi amacı ile Antalya Seyahat Sağlığı Merkezi Tabibi Dr.Neşe ÖZKAN ve Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi Sorumlu Tabibi Mustafa DOYDUK belirlenmiştir.ilgili alanların değerlendirme sonucu aşağıda olduğu gibidir. 12
13
14
15
16
HALK SAĞLIĞI ACİL DURUM TATBİKATI GENEL DEĞERLENDİRMESİ Tatbikatın Başarılı Yönleri: Antalya Havalimanı Halk Sağlığı Acil Durum Tatbikatı geneli itibarı ile, planlara uygun şekilde sorunsuz olarak tamamlanmış ve amacına ulaşmıştır. Tatbikat öncesi yapılan planlamanın ve yapılan hazırlıkların yeterli olduğu görülmüştür. Tatbikat Senaryosunun diğer kurumların katılımı ile hazırlanmış olması çıkabilecek olumsuzlukları en aza indirgemiştir. Tatbikata katılan ve görev alan kurum ve kuruluşların tam destek sağlaması sürecin eksiksiz ve sorunsuz bitirilmesini sağlamıştır. Tatbikata katılan personelimizde ekip ruhu oluşarak uyumlu çalışma sağlanmıştır. Paydaş kurum ve kuruluşlar ile iyi ilişkiler oluşturulmuş ve uyumlu işbirlikleri sağlanmıştır. Paydaş kurum ve kuruluşlara kurumumuzun görev ve yetkileri hakkında gerekli bilgilendirmeler yapılarak kurumumuzun tanıtımı sağlanmıştır. Paydaş kurum ve kuruluşlardan kurumsal prestijimizi arttıracak olumlu geri bildirimler alınmıştır. Tatbikat ulusal ve yerel basında olumlu bir şekilde yer almıştır. Tatbikatın Geliştirilmesi Gereken Yönleri: Konuyla ilgili periyodik olarak tüm personelin eğitilmesi ve tatbikatların tekrarlanması gerçek vakalara müdahalelerde tecrübe edinilmesini ve doğru müdahale yapılmasını sağlayacaktır. Antalya Havalimanında oluşabilecek bir halk sağlığı riskine hazırlıklı olmak amacıyla kurumlar arası iletişim prosedürlerinin periyodik olarak güncellenmesi önem arz etmektedir. Tatbikatın icrası esnasında profesyonel kamera ve kayıt ekibinin olmaması eksiklik olarak değerlendirilmiştir. Tatbikat Sonuç Raporunun standart bir şablonunun oluşturularak bundan sonraki tatbikatlarda kullanılması uygulama birliği açısından fayda sağlayacaktır. Yetkilendirilmiş hastanelerin, Genel Müdürlüğümüzce Geri Bildirim prosedürleri hakkında belli bir standarda uygun hareket etmesi için bilgilendirilmesi önem arz etmektedir. Kimyasal Nükleer Radyolojik bir tehdit durumunda uygulanacak prosedür ile ilgili teorik bilgimiz olmakla birlikte konuyla ilgili gerekli eğitimlerin yapılarak tecrübe kazanılması faydalı olacaktır. 16
5.BÖLÜM SONUÇ Yukarıda verilen bilgiler ışığında ve yapılan değerlendirmeler doğrultusunda Antalya Havalimanı Halk Sağlığı Acil Durum Tatbikatı herhangi bir sorun yaşanmadan amacına uygun şekilde başarılı olarak gerçekleştirilmiştir Halk Sağlığı Acil Durum Tatbikatına katkı sağlayan havalimanı ve havalimanı dışı tüm kurumlara teşekkür ederiz. Olası bir Halk Sağlığı Riskinin ülkemizde ve havalimanımızda yaşanmaması dileği ile; Saygılarımızı sunarız. HAZIRLAYANLAR Hatice DOĞRUÖZ Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi Tabipliği Sağlık Teknikeri Selda KOCCU Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi Tabipliği Memur Dr. Ali ÖZKAN Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi Tabipliği Tabibi Dr. Mustafa DOYDUK Antalya Havalimanı Sağlık Denetleme Merkezi Sorumlu Tabibi 17