ECZACILARIN GÜNCEL SORUNLARI ve TALEPLERİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME Ekonomi Koordinasyon Kurulu Toplantısı 17.03.2016
Eczacılık sektörüne genel bakış Eczacı sayısı 32.981 Eczane sayısı 25.458 Eczane çalışanı sayısı 75.482 Hizmet verilen nüfus Karşılanan toplam reçete adedi (2015) 337.626.058 SGK tarafından ödenen fatura bedeli 16.354.118.000 TL 2016 yılı İlaç Bütçesi 20.282.000.000 TL 78.741.053 + Geçici koruma statüsü altındaki sığınmacılar + yurtdışı sigortalılar
Eczacının güncel sorunları İlaç fiyatları 2004 ten başlayarak 572 kez düşürülmüştür. Son protokol imzalandığı tarihten bu yana (2012) enflasyon %30.54 oranında artış göstermiştir. Son 13 yılda hekime gitme sıklığı 2,1 den 8,3 e çıkmıştır. Karşılanan reçete sayısı ve hasta sayısı artmasıyla birlikte, eczacı iş yükü ve eczanede istihdam edilen personel sayısı yükselmiştir. Eczacılık fakültelerinin sayısı 37 ye çıkmıştır. 2000 yılında 17.495 olan eczane sayısı 2016 itibariyle 25.458 e ulaşmıştır.
Ayrıca; Günübirlik tedavi uygulaması ile öncesinde eczanelerce sağlanan ilaç gruplarının hastanelerden temin edilmeye başlanması, Yıllık cirosu yaklaşık olarak 495 Milyon TL civarında olan kemoterapi ilaçlarının sadece hastanelerce temininin zorunlu hale getirilmesi, Mamalar, gıda takviyeleri, botoks, aşılar ve eklem içi sıvıları gibi ürünlerin eczane dışına çıkması, Tüm bu gelişmelerle eczane cirolarında ve eczacılarımızın reel gelirlerinde ciddi kayıplar yaşanmıştır.
Eczacının ortalama giderleri aylık; 4.034 TL iki çalışanın ücreti ve sigorta primleri ve 2.500 TL kira gideri, İlaç fiyat düşüşleri 2.500 TL yi aşkın diğer işletim masrafları ile (eczacı BAĞKUR ödemeleri, doğalgaz, elektrik, kırtasiye, su, yemek vs.) Eczacının yıllık kazancı şeklinde olup, eczanelerin hayatta kalabilmek adına sürdürdükleri mücadele açıkça görülmektedir.
2014 vergi beyanına göre; 4.940 eczacı vergi sonrası 1.551 TL, 7.122 eczacı vergi sonrası 2,612 TL, 3.835 eczacı vergi sonrası 3.160 TL gelir elde etmektedir. Türk Eczacıları Birliği olarak bizzat Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerinden hareketle yapmış olduğu Eczane Ekonomileri Profil Araştırması 2014 verilerine göre; Eczacıların %54,8 i kredi kullanmaktadır. Kredi kullanan eczacıların % 66 sı ise sürekli olarak kredi kullanmaktadır. Eczacılar daha çok borç kapatmaya çalışmak ve eczanesinin ekonomik sürekliliğini sağlayabilmek adına kredi kullanmaktadırlar. Eczacıların % 63,8 i gibi büyük bir çoğunluğu düşük cirolu eczane kategorisi içerisine girmektedir.
2005 yılında 421, 2006 yılında 468 eczane kapanmışken, 2014 yılında 1634, 2015 yılında ise 1642 eczane kapanmıştır.
2016 yılı Sağlık Bütçesi içerisinde kamu ilaç harcamalarına ayrılan pay 20 Milyar 282 Milyon a çıkmıştır. (Sağlık Bakanlığı 2015 ve 2016 Bütçe sunumları) Türkiye kişi başına ilaç harcaması bakımından 34 OECD ülkesi arasında son sıradadır. OECD ortalaması 527 Dolardır. Ekonomik kriz halindeki Yunanistan da kişi başı ilaç harcaması 721 Dolar iken Türkiye için bu rakam 140 Dolar civarındadır. (OECD Sağlık İstatistikleri 2015) 1200 1000 1034 OECD ülkelerine kişi başı sağlık harcaması (dolar $, OECD Sağlık İstatistikleri 2014) 800 600 590 761 756 721 696 678 652 622 606 572 549 545 533 527 527 511 498 496 475 470 437 403 401 397 392 367 331 294 290 288 287 400 200 140 0
10 Temmuz 2015 tarihli İlaç Fiyat Kararnamesi doğrultusunda yapılan düzenlemelerle; 22 Şubat tarihi itibari ile uygulanmaya başlanan 20 yıllık ilaçların kamu kurum ıskontolarında yapılan düşüşler daha çok ilaç sanayini ilgilendirmekte, eczane ekonomilerine doğrudan bir katkısı bulunmamaktadır. Uzun süre 1,95 TL ye sabitlenmiş olan Euro kurunun 2.2 e çıkarılmasıyla ilaç fiyatlarında yaşanacak olan artışın eczanelere-eczacının reel gelirine yansıması da oldukça sınırlıdır.
Muayene ücretlerinin eczaneler üzerinden tahsil edilmesi ile eczacılar 276 milyon TL lik personel istihdam yükünü üstlenmiş durumdadır. Sayı * muayene tahsilatina çalıştırılacak kişi sayısı asgari ücretten hesaba göre maaliyet sağlık bakanlığı hastane sayısı 866 2.598 5.240.166 üniversites hastanesi 69 207 417.519 özel hastaneler 556 1.668 3.364.356 diğer hastaneler 37 111 223.887 ASM 6.829 6.829 13.774.093 Toplam 8.357 11.413 23.020.021 Kaynak: Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014, Sağlık Bakanlığı Açıklamalar: 1. ASM'ler için 1 kişi diğer hastaneler için 3 kişi olacak şekilde değerlendirilmiştir 2.1300TL Asgari ücretin işverene 2017 TL lik maliyeti göz önünde tutularak hesaplanmıştır aylık 23 milyon TL, yıllık 276 milyon TL ek maliyet
Kamuda herhangi bir istihdam zorlaması yaratmayan aksine istihdam sağlayan, Vergi vererek ekonomiye katkı sağlayan, Eczacıların içinde bulunduğu ekonomik darboğaz gittikçe derinleşmektedir.
Eczane ekonomilerinin iyileştirilmesi, Eczaneler arası gelir eşitsizliğinin azaltılması, Eczanelerimizin varlıklarının ve yaygınlıklarının devamı, Eczacılık hizmet kalitesi ve standartlarının geliştirmesi için gerekli alt yapının sağlanabilmesi Eczanelerde yeni istihdam alanları açmak ve varolan istihdam alanlarının devamlılığı adına; SGK İLAÇ ALIM PROTOKOLÜNE İLİŞKİN TALEPLERİMİZ;
MEVCUT TALEP İSKONTO ORANLARI 0,00% 1,00% 2,50% 3,00% 0,00% 1,00% 1,50% 2,00% İskonto oranlarında yapılacak iyileştirmelerle; Yaklaşık 3 yıldır hiçbir ekonomik iyileştirme sağlanmamış ancak süreç içerisinde giderleri büyük oranda artmış olan 6822 eczacıya, baremlerde yapılacak düzenlemelerle, toplam yıllık 88.348.783,91 iyileştirme yapılmış olacaktır. Bu kademede yer alan eczanelerimizdeki fazla iş yükü nedeni ile mevcut durumda eczacılar en az 3 personel çalıştırmak durumundadır. Bir personelinin yeni asgari ücret artışı ile maaş ve sigorta ödemesi en az aylık 2500 TL yi bulmaktadır. İstenen bu iyileştirme ile eczacılar içinde bulundukları ekonomik darboğaz nedeni ile personel azaltma yoluna gitmek durumunda kalmayacaklardır. Bu iyileştirme bir yandan mevcut istihdam alanlarının azalmasını engelleyecek aynı zamanda eczanelerden sağlanan hizmet kalitesinin sürmesini sağlayacaktır.
MEVCUT TALEP BAREMLER KDV HARİÇ SATIŞ HASILATI (ALT) KDV HARİÇ SATIŞ HASILATI (ÜST) - 700.000,00 700.001,00 900.000,00 900.001,00 1.500.000,00 1.500.001,00 - KDV HARİÇ SATIŞ HASILATI (ALT) KDV HARİÇ SATIŞ HASILATI (ÜST) - 1.000.000,00 1.000.001,00 1.500.000,00 1.500.001,00 2.000.000,00 2.000.001,00 Baremlerde yapılacak düzenlemelerle, toplam 10.500 eczacıya yıllık 124.706.313,24 iyileştirme yapılmış olacaktır. Baremlerde yapılacak düzenlemelerle; Eczanelerini devamlılığını ancak kredi ile sağlayan eczacılarımız açısından bir rahatlama sağlanması, eczanelerin varlığının ve sürekliliğinin korunması, ek personel istihdam imkanlarının yaratılarak eczane hizmet kalitesinin arttırılması amaçlanmıştır.
SGK CİROSU ÜZERİNDEN SATIŞ HASILATI SGK ıskontolarının SGK cirosu üzerinden yapılması önerisi ile; Eczanenin sadece Sosyal Güvenlik Kurumu'na fatura ettiği tutar üzerinden iskonto yapılması talep edilmektedir. Böylelikle eczacılarımızın Sosyal Güvenlik Kurumu dışında birçok çeşit ürün satışından ve başka kurumlara da iskonto yaparak verdiği ilaç bedelleri için SGK ya daha yüksek oranda iskonto yapması ile oluşan sistemin daha adil bir yönde temini gerçekleştirilecektir.
MEVCUT TALEP REÇETE HİZMET BEDELİ KDV HARİÇ SATIŞ HASILATI (ALT) KDV HARİÇ SATIŞ HASILATI (ÜST) REÇETE BAŞI HİZMET BEDELİ - 700.000 0,75 700.001 900.000 0,25 900.001 1.500.000 0,25 1.500.001-0,25 Reçete Hizmet Bedelinde yapılacak düzenlemelerle, bütün eczacılarımıza toplamda 390.636.708,25 iyileştirme yapılmış olacaktır. Reçete Hizmet Bedellerinde Yapılacak İyileştirmeler; KDV HARİÇ SATIŞ HASILATI (ALT) KDV HARİÇ SATIŞ HASILATI (ÜST) REÇETE BAŞI HİZMET BEDELİ - 240.000 6,00 240.001 360.000 4,00 360.001 480.000 2,50 480.001 700.000 2,00 700.001 900.000 1,50 900.001 1.000.000 1,25 1.000.001 1.500.000 0,75 1.500.001 2.000.000 0,50 2.000.001-0,50 Bütün eczacılarımıza ekonomik açıdan katkı sağlayacak olmakla birlikte özellikle düşük cirolu ve kapatma durumuna gelmiş eczanelerimiz için yaşamsal bir iyileştirme olacaktır. Eczanelerin varlığının ve yaygınlığının sürdürülmesine katkı sağlayacak bu önerimiz aynı zamanda eczaneler arasındaki gelir eşitsizliğinin de azaltılmasına katkı sağlayacaktır.
Ayrıca; Mobil reçetelerde reçete başı hizmet bedeli ödenmesi ile; Ülkemizin en ucra köşelerine kadar kır kent ayrımı olmadan yaygın ve etkin ilaç hizmet sunumu gerçekleştirilmesine katkı sağlanacaktır. Majistral Tarifede yer alan fiyatların güncellenmesi ile; Eczacının ilaç uzmanı niteliğini daha da güçlendirerek eczaneler belirli standartlara sahip ilaç üretim merkezleri haline getirilecektir. Tıbbi Cihaz ve Medikal Malzemelerin eczanelerden satışının sağlanması adına Medulada gerekli düzenlemelerin yapılması ile; Toplumun ihtiyacı olan medikal malzemelere 25.000 noktadan kolaylıkla erişimi sağlanacaktır.vatandaşın Fatura tahsil etme çilesi sona erecektir. Soğuk zincire tabi ilaçların hastalara tesliminde reçete hizmet bedelinin %50 oranında arttırılması ile ;Hizmet kalite standartlarımızı arttırmak sureti ile ilaçların en güvenilir koşullarda hastalarımıza ulaştırılmasını sağlamak için gerekli altyapı yatırımlarının sağlanmasına katkı sağlanacaktır.
Mesai saatleri dışında yazılmış nöbetçi eczanelerce karşılanan reçeteler için reçete hizmet bedelinin %50 oranında artırılması ile; nöbet sebebiyle ortaya çıkan personel mesai ücretleri ile işletim giderlerinin eczacılara yüklediği maliyetin hafifletilmesi amaçlanmaktadır. Depocuya satış fiyatı 200 TL ve üzerinde bulunan ilaçlar için eczane tarafından kuruma indirim yapılmaması ile; eczane stoklarında iyileştirme yapılması ve eczane ekonomisinin iyileştirilmesi planlanmaktadır. Kamu Kurum İskontosu taşıma zararı Kurumun imalatçı/ithalatçı ile kendi arasında iskontonun aktarımı ile ilgili sözleşme yapılması Muayene ücreti tahsilatının eczaneler üzerinden yapılması uygulamasının kaldırılması
İlaç ve eczacılık hizmetlerinin yaygınlığını ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasında, Sosyal güvenlik ilaç harcamalarının rasyonel olması konusunda Koruyucu Sağlık Hizmetlerinin güçlendirilmesi yolu ile toplum sağlığının geliştirilmesi ve kaynak israfının önlenmesinde önemli bir rol üstlenen Önemli bir istihdam alanı sağlayan Vergi vererek ekonomiye katkı sağlayan Eczacılarımız için; Eczanelerimizin halka verdiği yaygın hizmet anlayışını korumak Kaliteli ve bilimsel eczacılık hizmet sunumu ile toplum sağlığına katkıda Temel Önceliğimiz; bulunmak Yaklaşık 3 yıldır hiçbir ekonomik iyileşme sağlanmamış olan tüm eczanelerimizin varlıklarını sürdürebilmek için haklı taleplerimizin kabul edildiği bir protokol istiyoruz.
DİĞER TALEPLERİMİZ; 5510 Sayılı Kanun'un "Fiili Hizmet Süresi Zammı" başlıklı 40. Maddesinin İkinci Fıkrasına kamu eczacılarının da dahil edilmesi Kamu ve özel hastanelerde belirli yatak sayısı başına eczacı istihdamının zorunlu hale getirilmesi MEB, SB ve TEB işbirliği protokolü kapsamında düzenlenen eczane destek personeli eğitimlerini tamamlayarak sertifika alan eczane çalışanlarının işveren primlerinin 48 ay boyunca işsizlik sigortası fonundan karşılanması
DİĞER TALEPLERİMİZ; İFK da eczacı kar oranlarının iyileştirilmesi Astım, diyabet, hipertansiyon gibi hastalıklara yönelik eczacı danışmanlığı hizmetleri için meslek hakkı verilmesi İlaç fiyat düşüşleri nedeni ile eczane stoklarında oluşan zararın (stok zararı) telafi edilmesi ve bunun bir yasal yaptırıma bağlanması İlaç şirketlerinin eczacılara verdiği ticari iskontoların yeniden sağlanması Eczane dışına çıkarılan günübirlik, kemoterapi ilaçları, mamalar, gıda takviyeleri, botoks, aşılar ve eklemiçi sıvıları gibi ürünlerin yeniden eczanelerden sunumunun sağlanması
DİĞER TALEPLERİMİZ; Hekim ve diş hekimlerinin emekli aylıklarında yapılan iyileştirmelerin eczacıları da kapsayacak biçimde düzenlenmesi Eczanede bulunan fiili envanter kaydı ile kaydi envanter arasında tutarlılığın sağlanması ve stok düzeltme hakkının sağlanması Geçici koruma altındaki yabancıların/suriyeli mültecilerin ilaç giderlerinin karşılanması konusunda, AFAD ve TEB arasında tüm eczacıları kapsayan tek tip bir protokol imzalanması
TEŞEKKÜR EDERİZ