MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : Kimya ve İşleme MESLEK/DAL: Boya Üretimi ve Uygulama DERS MODÜL : Boya Teknolojisi : Boya Solventleri KODU : SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ:Öğrenci, bu modül ile gerekli ortam sağlandığında, ASTM, DIN 53242 uygun olarak solvent analiz işlemleri yapabilecektir. AMAÇLAR: 1. Buharlaşma sayısı tayini yapabilecektir. 2. Destilasyon aralığı testi yapabilecektir 3.Kül tayini yapabilecektir. 4. Kırılma indisi testi yapabilecektir. 5. İnhibitör tayini yapabilecektir. 6. Monomer tayini yapabilecektir. 7. Sularda organik madde tayini yapabilecektir. 8. Saflık tayini yapabilecektir. 9. Karl-Ficher yöntemiye su yüzdesini tayin edebilecektir. 10. Asit yıkama rengini bulabilecektir. İÇERİK: A.Boya nedir B.Boya çeşitleri 1.Taşıyıcısına göre boya çeşitleri
2.Kullanım alanına göre boya çeşitleri A.Boyanın yapısı B.Kullanılan hammaddeler A.Soventler 1.Tanımı 2..Sınıflandırılması 3.Özellikleri 4.Depolama kuralları
İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : E.2.1 İŞLEMİN ADI : Buharlaşma sayısı tayini yapma ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Kronometre STANDART : DIN 53242 -Test edilecek numunenin buharlaşma zamanını ölçmek. -Dietil eterin buharlaşma zamanını da ölçmek. -Bu sonuçlardan t1/t2 ile buharlaşma sayısını bulmak. A.Boya nedir B.Boya çeşitleri 1.Taşıyıcısına göre boya çeşitleri 2.Kullanım alanına göre boya çeşitleri - Tartım yapmak. - Düzenek kurmak. - Yıkama işlemi yapmak - Süzme işlemi yapmak - Isıtma işlemi yapmak - Tepkime tamamlamak SÜRE: Yapılış Süresi: 2 Öğrenme süresi: 2
ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Destilasyon balonu, soğutucu, termometre,kaynama taşı, bus İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : E.2.2 İŞLEMİN ADI : Destilasyon aralığı testi yapmak -Destilasyon balonuna 50 ml white sprite koymak. -Balona birkaç adet kaynama taşı atılarak termometrenin civa haznesi balonun boğaz kısmına gelecek ve bir yere değmeyecek şekilde monte etmek. -Soğutucudan su sirkilasyonu başlatılarak beki yakmak, balonu ısıtmaya başlamak. -İlk damlanın toplama kabına düştüğü anda termometreyi okumak ve ısıyı kaydetmak. -Her 5 ml toplandığında sıcaklığı kaydetmek, son damlaya gelene kadar şartları değiştirmemek. -Destilat gelmesinin kesildiği ve termometrenin maksimum olduğu no SÜRE: Yapılış Süresi: 2 Öğrenme süresi: 2 A.Boyanın yapısı - Tartım yapmak. - Düzenek kurmak. - Yıkama işlemi yapmak - Süzme işlemi yapmak - Isıtma işlemi yapmak - Tepkime tamamlamak
ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Porselen kroze, kül fırını, bunsen beki, desikatör, hassas tera İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : E.2.3 İŞLEMİN ADI : Kül tayini yapmak -Bir porselen krozeyi 800 C de sabit tartıma getirmek. -Darasını almak. B.Kullanılan hammaddeler -Darası alınan krozeyle 5 gr numune tartmak. -Çıplak alevde çok dikkatlice yakmak. -Yakma kalıntısını konsantre H2SO4 ile evapora etmek. -Elde edilen sülfat kalıntısı 800 C deki kül fırınında 1 saat süre ile kalside etmek. -Desikatörde soğutmak ve tartmak. - Tartım yapmak. - Düzenek kurmak. - Yıkama işlemi yapmak - Süzme işlemi yapmak - Isıtma işlemi yapmak - Tepkime tamamlamak
İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : E.2.2 İŞLEMİN ADI : Kırılma indisi testi yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Termometre, refraktometre, su banyosu - Kırılma indisi bakılacak sıcaklıktaki su banyosuna bağlanmış olan refraktometrenin, numune kısmına damlatmak, kapak kapatmak, ayna ile ışık ayarını yapmak. - Refraktometrenin sağ gözlem kısmından gözlemek suretiyle, görüntüyü sağdaki düğme yardımı ile netleştirmek, soldaki düğme yardımı ile ortalamak. -Sol gözlem kısmından gözleyerek karşılıklı iki skalanın aynı hizaya gelen değerini, numunenin o sıcaklıktaki kırılma indisi olarak belirlemek. A.Soventler 1.Tanımı - Refraktometre kullanmak
ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : UV Spektrofotometre:1 cm lik ölçüm küvetleri, ayırma hunileri, hassas İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : E.2.2 İŞLEMİN ADI : İnhibitör tayini yapmak -Ayırma hunilerine, hazırlanan standart çözeltileri (50 ml) ayrı ayrı almak -Kaç ppm lik olduklarını üzerine etiketlemek. -Her birine 55 ml standart 1 N NaOH vermek -Hunileri aynı anda başlayarak 3 dk süre ile çalkalamak. -Her bir huniden, alttaki sulu NaOH fazı, siyah bant süzgeç kağıdından süzerek ayrı ayrı almak.etiketlemek. -15 dk sonra 485 nm de tüm standart çözeltilerin, numunenin süzülmüş NaOH fazlarının absorbanslarını standart 1 N NaOH e karşı okumak. -Grafikten numunenin konsantrasyonu kaydetmek. 2..Sınıflandırılması - Yıkama işlemi yapmak - Süzme işlemi yapmak - Tepkime tamamlamak - Grafik okumak
İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : E.2.2 İŞLEMİN ADI : Monomer tayini yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Test tüpü 25 ml, pipet 2 ve 10 ml -Polystren (50 ml styren monomeri eşit hacimde 2 kez 1N NaOH çözeltisi ve su ile yıkamak) filtre etmek. -Bu sitren monomerinden 20 ml test tüpüne konarak 100 C 24 saat bekletmek.daha sonra tüpü kırmak.polystreni alıp ezerek toz haline getirmek. -Temiz kuru bir deney tüpüne methanol ilave etmek. -Alüminyum folyo kaplı bir mantarla tüpün ağzını kapatarak birkaç dakika iyice çalkalamak. -Tüp gün ışığına tutularak bulanıklığı tablodaki verilerle mukayese etmek. 3.Özellikleri - Tartım yapmak. - Düzenek kurmak. - Isıtma işlemi yapmak - Tepkime tamamlamak - Tablo okumak
ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Hassas terazi, erlen,büret, hot-plate, sülfürik asit, standart po İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : E.2.2 İŞLEMİN ADI : Sularda organik madde tayini ya -100 ml numune almak. -10 ml (1+3) H2SO4 ilave etmek. -10 ml de standart KMnO4 vermek. -30dakika süre ile 85 C de bekletmek. -Derhal 10 ml anonyum oksalat çözeltisi vermek. -Sıcak halde standart KMnO 4 ile hafif pembe renge kadar titre etmek. -Hesaplama yapmak. 4.Depolama kuralları - Düzenek kurmak. - Süzme işlemi yapmak - Isıtma işlemi yapmak - Titrasyon yapmak - Tepkime tamamlamak - Hesaplama Yapmak
MESLEĞİN ADI : BOYA ÜRETİMİ VE UYGULAMA İŞ İŞLEM ANALİZ FORMU : Hammadde testleri yapmak İŞLEM NO : E.2.2 İŞLEMİN ADI : Saflık tayini yapmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Varion cp 3800 G.C, Kolon: Kapiler, Şırınga: 10 mikrolitrel Dedektör:220 C, Enjektör:200 C, Fırın: 50 C STANDART : ASTM, DIN -Gaz kromotografisini şartlandırmak. -1 mikrolitre numune enjekte ederek standart yapmak. -Numune ve safsızlıklar varsa ekrandan izlemek. -Numunenin saflığı, cihazın verdiği % miktarı ile ifade edip kaydetmek. - Standart yapmak.
İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : İŞLEMİN ADI : Karl-Ficher yöntemiye su yüzde ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Karl-Fischer cihazı, şırınga -Numune odası boş iken hava emiş düğmesine basarak, numune odasına 20-40 ml metanol almak. -RUN tuşuna basılarak alınan metonoldeki su titre edilerek cihaz tarafından sıfırlamak. -Katı sodyum tartarat dan 0,05-0,15 gr arasınumune almak. -Cihaz üzerinde mode düğmesine basarak CONC konumuna getirmek. -Titrasyon yapılır, sonucu ekranda görmek ve cihazın hafızasına kaydetmak. - Tartım yapmak. - Düzenek kurmak. - Titrasyon yapmak - Karl-Ficher cihazını kullanmak
İŞLEM ANALİZ FORMU İŞLEM NO : İŞLEMİN ADI : Asit yıkama rengini bulmak ORTAM (Araç-gereç, ekipman ve koşullar) : Cam tüpler, Hassas terazi, pipet, balonjoje -Tablodan hangi numunenin hangi konsantrasyondaki asit ile test edileceğine bakıp asit konsantrasyonunu seçmek. -Asit ile test tüpünü iki defa çalkalamak. -7 ml seviyesine kadar asit doldurmak. - Üzerine 28 ml seviyesine kadar numune vermek, Cam kapağı kapatmak. -Parmakla sıkıca bastırılarak 40-50 sn boyunca yaklaşık 150defa çalkalamak. -Deney tüpünü direkt güneş ışığından uzak bir yerde bırakmak. - Gözlem yapmak