NAMAZ Namazın bireysel ve toplumsal birçok faydası vardır. Namaz insanın duygu dünyasını zenginleştirir. Yüce Allah, Arınan ve Rabbinin adını anıp, namaz kılan kimse mutlaka kurtuluşa erer. 1 buyurmaktadır. Sevgili Peygamberimiz de Benim mutluluğum namazdır. 2 demektedir. Her gün beş vakit namaz kılan insan ilahî huzura kabul edilmenin heyecanını ve mutluluğunu yaşar. Nitekim bir ayette şöyle buyrulur: İyi bilin ki gönüller ancak Allah ı anarak huzura erer. 3 Namaz kişiye ahlaki açıdan da büyük olgunluk kazandırır. Anne-babaya iyi davranmak, akraba ve komşuların haklarını gözetmek ve yolda kalmışlara yardım etmek de kişinin kıldığı namazdan elde etmesi gereken ahlaki özelliklerdendir. Kur an-ı Kerim de Yüce Allah, Namaz insanı her türlü kötülük ve çirkin işlerden alıkoyar 4 buyurmaktadır. Ancak kılınan namazın insanı kötülüklerden uzaklaştırması için huşuyla
kılınması gerekir. Huşu, Allah ın yüceliği karşısında hissedilen derin saygıdır. Bu öyle kuvvetli bir duygudur ki namaz kılan kimseyi başka duygu ve düşüncelerden arındırarak sadece Allah a bağlar. Hz. Peygamberin, Allah ı görüyor gibi ibadet edersin. Zira sen Allah ı görmesen de o seni görür. 5 sözü namazın huşu ile kılınması gerektiğini belirtmektedir. Namaz birlikte yaşama ve dayanışma bilinci geliştirir. Bu nedenle dinimiz bazı namazların cemaatle kılınmasını zorunlu kılmıştır. Örneğin cuma ve bayram namazlarının mutlaka cemaatle kılınması gerekir. Beş vakit namazın cemaatle kılınması ise tavsiye edilmiştir. Camide aynı safta Allah ın huzurunda bulunan insanlar, birbirlerinin sıkıntı ve üzüntülerini paylaşarak bunların giderilmesinde iş birliği yaparlar. Namaz, insanın maddi ve manevi yönden temizlenmesini sağlar. Namaz kılan kişi en sık kirlenen yerlerini abdestle yıkar. Gerekli durumlarda boy abdes- tiyle bütün bedenini yıkar. Bu da kişiye sürekli bir temizlik alışkanlığı kazandırır. Nitekim Hz. Peygamber, Sizden birinizin kapısı önünde bir akarsu bulunsa ve o akarsuda günde beş defa yıkansa o kişide kirden bir şey kalır mı? İşte beş vakit namaz kılanın durumu da buna benzer. Allah bu beş vakit namazla günahları siler. 1 buyurmaktadır. Namaz, insanlara zamanı en verimli şekilde kullanmayı da öğretir. Güneş doğmadan hemen önce sabah namazıyla başlayan hayat, içinde değişik vakitlerde kılınan namazlar ile daha planlı ve programlı bir hâle gelir.
Namaz kılmak için bazı hazırlıkların yapılması gerekir. Namazın dışındaki farzlar diye de adlandırılan bu hazırlıklar şunlardır: 1. 2. 3. 4. 5. Abdest almak ve gerektiği hâllerde gusül yapmak (hadesten taharet) Elbisenin temiz olması (necasetten taharet) Giyinik olmak (setr-i avret) Kıbleye yönelmek (istikbal-i kıble) Namaz vaktinin gelmiş olması (vakit) Kılınacak namaza niyet etmek (niyet) Namazın dışındaki farzların yanında, bir de namazda yerine getirilmesi gerekli farzlar vardır. Bu farzlar da şunlardır: 6. 7. 8. 9. 10. 11. Namaza Allahu ekber. diyerek başlamak (başlama tekbiri) Namazda gereken yerlerde ayakta durmak (kıyam) Kur an dan ayetler okumak (kıraat) Secdeye varmadan önce elleri dizlere koyup yere paralel biçimde eğilmek (rükû) Dizleri, elleri, alnı ve burnu yere koyup kapanmak (secde) Namaz sonunda Ettehiyyatü duasını okuyacak kadar oturmak (kade-i ahire) Bütün namazların kılınışı birbirine benzer. Örnek olması açısından sabah namazının farzının kılınışı şöyledir: Abdest alındıktan sonra ayakta kıbleye dönülür. Niyet ettim Allah rızası için bugünkü sabah namazının farzını kılmaya. diyerek niyet edilir. Bundan sonra bayanlar ellerini omuz hizasına kaldırarak erkekler ise ellerini başparmakları kulak uçlarına değecek şekilde kaldırarak tekbir alır. Allah en büyüktür. anlamına gelen Allahu ekber diyerek alınan bu tekbirden sonra, bayanlar sağ ellerini sol elleri üzerine gelecek şekilde göğüsleri üzerinde tutarlar. Erkekler ise ellerini göbek hizasında, sağ el sol bilek üzerine gelecek şekilde bağlarlar.
Namaza bu şekilde başlandıktan sonra Sübhâneke duası okunur. Bu duanın okunmasından sonra eûzü besmele çekilerek Fâtiha suresi okunur. Bunun ardından kısa bir sure okunur ve tekbir alınarak rükûya gidilir. Rükûda eller ile diz kapakları tutularak eğilinir. Bayanlar rükûda biraz daha az eğilirler. Rükûda azim (güçlü, kudretli, yüce) olan Rabb imi anarım anlamına gelen Sübhane Rabb iyel azim cümlesi üç defa söylenir. Bunu söyledikten sonra Semiallahü limen hamideh denilerek doğrulunur. Ayakta iken Rabbena lekel hamt denir ve hemen ardından Allahu ekber denilerek secdeye gidilir. Secde; alnı, elleri, dizleri ve ayak parmaklarını yere değdirmek suretiyle yapılır ve bu esnada üç defa yüce olan Rabb imi anarım anlamındaki Sübhane Rabbiyel âlâ cümlesi tekrarlanır. Bundan sonra Allahu ekber denilerek secdeden doğrulup oturulur. Tekrar Allahu ekber denilerek aynı şekilde ikinci secde yapılır. Bunun ardından yine
İkinci rekâtta birinci rekâttan farklı olarak Sübhâneke duası okunmaz. Bunun dışında birinci rekâttaki aynı hareketler tekrarlanır ve dua cümleleri okunur. İkinci rekâtın ikinci secdesinden sonra eller diz üzerine konularak oturulur. Otururken Ettehiyyâtü, Allahümme Salli, Allahümme Bârik, Rabbenâ Âtina ve Rabbenağfirli duaları okunur. Duaların okunuşu bittikten sonra baş önce sağa çevrilip Esselamü aleyküm ve rahmetullah (Allah ın selamı ve rahmeti üzerinize olsun.) denir. Aynı cümle, baş sola çevrildikten sonra da tekrarlanır ve sabah namazının farzı tamamlanmış olur. Kılınacak namaz iki rekâttan fazla ise Ettehiyyâtü duasını okuduktan sonra Allahu ekber denilerek üçüncü rekâta kalkılır. Daha sonra besmele çekilip Fatiha suresi okunur. Ardından; Eğer kılınan namaz bir farz namaz ise Fâtiha dan sonra bir şey okunmadan rükû ve secde yapılır. Aynı şekilde dördüncü rekât da kılınarak son oturuş ve selam ile namaz bitirilir. Eğer kılınan namaz, bir sünnet namaz ise namazın üçüncü ve dördüncü rekâtlarında da Fâtiha suresinin peşine, bir sure ya da birkaç ayet okunarak aynı şekilde namaz bitirilir. İkindi ve yatsı namazının dört rekâtlık sünnetlerinde, diğer namazlardan farklı olarak ilk oturuşta Ettehiyyâtü duasından sonra Allahümme Salli ve Allahümme Bârik duaları okunur. Ayrıca üçüncü rekâta kalkıldığında Fatiha suresinde önce Sübhaneke duası okunur. Bütün namazların son oturuşunda; Ettehiyyâtü, Allahümme Salli, Allahümme Bârik ve Rabbenâ duaları okunur. Namazdan sonra üçer defa Sübhanallah, Elhamdülillah ve Allahu ekber diyerek tesbihatta bulunmak ve dua etmek önemli bir sünnettir.
Allah namaz ile günahları siler. Buhar?, Mevâkıt, 6. Secde, kulun Rabb ine en yakın olduğu andır. Müslim, Salat, 215. Namaz kulun Rabb i ile konuşmasıdır.