BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ MÜCEVHER ÜRÜNLERİ YERİNDE PAZAR ARAŞTIRMASI

BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ MÜCEVHER ÜRÜNLERİ YERİNDE PAZAR ARAŞTIRMASI Şubat 2014 HAZIRLAYANLAR Gülsevin ONUR Ayper SÖNMEZ T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü 1

İÇİNDEKİLER 1. BAE GENEL EKONOMİK DURUM.. 4 2. BAE DIŞ TİCARETİ. 6 3. BAE MÜCEVHER ÜRÜNLERİ PAZARI.11 3.1 BAE Mücevher Ürünleri Pazarı...11 3.2 BAE Pazarında Mücevher Üretimi. 13 3.3 BAE Kıymetli Taş, Metal ve Mücevher İthalatı.13 3.4 BAE Pazarında Ürün Gruplarına Göre Mücevher Satışı 16 3.5 BAE Pazarında Mücevher Ürünlerinde Başlıca Şirketler ve Markalar.18 3.6 BAE Mücevher Ürünleri Pazarında Satış Tahminleri..19 4.TÜRKİYE NİN BAE YE MÜCEVHER ÜRÜNLERİ İHRACATI.20 5. BAE MÜCEVHER ÜRÜNLERİ PAZARA GİRİŞ...22 5.1 BAE Mücevher Ürünleri Pazarında Tüketici Tercihleri 22 5.2 BAE Mücevher Ürünleri Pazarı Dağıtım Kanalları...24 5.3 BAE Mücevher Ürünleri İthalat Düzenlemeleri.26 6.TANITIM 27 6.1 Tanıtım Faaliyetleri...27 6.2 Fuarlar.27 7. PAZARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN UNSURLAR..28 7.1 BAE Pazarının Temel Özellikleri 28 7.2 Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri 29 8. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME: PAZARA YÖNELİK ÖNERİLER..30 EK 1. FAYDALI ADRESLER 33 EK.2 KAYNAKLAR...33 2

TABLOLAR Tablo: 1 Temel Ekonomik Göstergeler...5 Tablo: 2 BAE Dış Ticaret Rakamları 6 Tablo: 3 BAE nin İhracat Yaptığı Ülkeler.6 Tablo: 4 BAE nin İthalat Yaptığı Ülkeler..7 Tablo: 5 BAE'nin İhraç Ettiği Başlıca Ürünler....8 Tablo: 6 BAE'nin İthal Ettiği Başlıca Ürünler..9 Tablo: 7 BAE'nin İthal Ettiği Başlıca Mücevher Ürünleri..14 Tablo: 8 BAE nin GTİP: 711319 Grubu İthalatında Başlıca Tedarikçi Ülkeler..15 Tablo: 9 BAE nin GTİP: 710812 Grubu İthalatında Başlıca Tedarikçi Ülkeler..16 Tablo: 10 Ürün Gruplarına Göre Mücevher Satışları: Miktar 2007-2012 16 Tablo: 11 Ürün Gruplarına Göre Mücevher Satışları: Değer 2007-2012...17 Tablo: 12 Ürünlere Göre İmitasyon Mücevher Satışları: 2008-2012...17 Tablo: 13 Ürünlere Göre Gerçek Mücevher Satışları: 2008-2012 17 Tablo: 14 Mücevher Ürünleri Şirket Payları 2007-2011...18 Tablo: 15 Markalara Göre Şirket Payları 2008-2011...19 Tablo: 16 Ürün Gruplarına Göre Mücevher Ürünleri Satış Tahmini...19 Tablo: 17 Türkiye nin BAE ye Kıymetli Taş, Metal ve Mücevher İhracatı...21 Tablo:18 Türkiye nin BAE nden Kıymetli Taş, Metal ve Mücevher İthalatı.22 Tablo: 19 Dağıtım Kanallarına Göre Mücevher Satışları: 2007-2012.25 Tablo: 20 BAE Mücevher Ürünlerinde Gümrük Vergileri.26 3

1. BAE GENEL EKONOMİK DURUM BAE, 2013 yılında EIU tahminine göre satın alma gücü paritesine göre 433,2 milyar dolar GSMH si ile Orta doğu ve Körfez ülkeleri içinde Suudi Arabistan ve İran dan sonra en büyük üçüncü ekonomiye sahiptir. Satın alma gücü paritesine göre 54.754 dolar kişi başına milli gelir ile Katar dan sonra ikinci sırada gelmektedir. Serbest piyasa ekonomisinin hakim olduğu Birleşik Arap Emirlikleri nin (BAE) ekonomik zenginliği büyük ölçüde Gayri Safi Yurt İçi Hasılasının (GSYİH) yaklaşık % 38 ini oluşturan petrol ve doğal gaz üretimine dayanır. Bu ürünlerin fiyatlarındaki dalgalanma ekonomiye de yansımaktadır. Ülkenin başlıca ihraç ürünleri ham petrol, doğal gaz ve kurutulmuş balık, başlıca ithalat ürünleri makine ve taşıt araçları, kimyasallar ve gıdadır. BAE dünyanın 7. büyük petrol rezervlerine sahip olup, bu rezervlerin 97,8 milyar varil civarında bulunduğu tahmin edilmektedir. BAE deki petrolün %90 nından fazlası Abu Dhabi Emirliği nde üretilmektedir. BAE nin günlük petrol üretimi 2,75 milyon varil civarındadır. Dünyanın en büyük yedinci doğalgaz kaynaklarına (6,43 trilyon m 3 ) sahiptir. BAE Yönetiminin, ekonominin petrol ve petrol yan ürünleriyle doğalgaza bağımlılığının azaltılması için üretim ve yatırımların çeşitlendirilmesi çabaları devam etmektedir. Bu çerçevede, BAE Hükümetinin özellikle turizm, inşaat, havacılık, hizmet sektörü, finans ve otomotiv gibi sektörlere yatırım yapmaya başladığı gözlemlenmektedir. Bu bağlamda, Abu Dhabi 2030 Planı çerçevesinde 200 milyar dolar yatırım yapılması öngörülmektedir. BAE nin ülke gelir kaynaklarını çeşitlendirmeye yönelik devlet politikası ve özel sektörde yaşanan canlanma neticesinde petrol-dışı gelirlerin milli gelirdeki payı gittikçe artmaktadır. Ülke GSMH sinin % 7,6 sını imalat sanayi üretimi oluşturmaktır. Söz konusu üretimin 2025 yılına kadar GSMH nin % 25 ni oluşturması için yatırımlar devam etmektedir. BAE ülkenin farklı ulaşım ağlarını birbirine bağlamayı planlayan bir demiryolu projesine başlamıştır. 1500 km. uzunluğunda olması öngörülen demiryolu projesinin Suudi Arabistan sınırındaki Ghuweifat ile Umman sınırındaki Al Ain ı birbirine bağlayarak KİK demiryolu ağının da bir parçasını oluşturması öngörülmektedir. BAE Bakanlar Kurulu, ülkenin 50. Kuruluş Yıldönümüne rastlayan 2021 yılı için hedeflerini ortaya koyan Milli Şart adlı bir belgeyi kabul etmiştir. BAE ye bağlı emirliklerden birisi olan Dubai, bulunduğu coğrafyada ticaret, finans ve turizm merkezi olma stratejisi izlemektedir. Pazar olarak küçük olduğundan, dış ticareti re-export a dayanmaktadır. Liman ve serbest ticaret bölgeleri alt yapı olarak gelişmiştir. Önde gelen mal tedarikçileri Çin ve Japonya, başlıca satış yaptığı pazarlar ise İran, Irak, Hindistan, Doğu Afrika ve KİK ülkeleridir. BAE Hükümeti son dönemde elde ettiği deneyim ve sermaye birikimi sayesinde dış pazarlarda yatırıma yönelmiştir. Hükümet sahip olduğu kamu şirketleri aracılığıyla 4

çeşitli ülkelerde Telekom ve sanayi şirketleri ile bankalar satın almaktadır. Ayrıca, bahse konu kamu şirketlerinin liman, serbest bölge işletme, turizm ve gayrimenkul geliştirme gibi projeler aracılığıyla gelişmekte olan ülkelere yatırım yapmaya yöneldiği dikkati çekmektedir. BAE nin resmi para birimi olan Dirhem, 1980 li yılların ortalarından bu yana ABD Doları na 1ABD$=3,67 Dirhem değişim oranı üzerinden sabitlenmiştir. BAE Merkez Bankası oranın korunmasında kararlı olup, bunu enflasyon karşısında bir koruyucu ve istikrar için gerekli bir unsur olarak görmektedir. BAE, Körfez İşbirliği Konseyi üyesidir. KİK üyesi 6 ülke arasında 1 Ocak 2003 itibariyle Gümrük Birliği yürürlüğe girmiştir. KİK üyesi ülkelerin aralarında oluşturulan Ortak Pazar 1 Ocak 2008 itibariyle yürürlüğe girmiştir. Tablo:1 Temel Ekonomik Göstergeler 2011a 2012a 2013b 2014c 2015c GSYİH (milyar dolar, nominal) 348,6 383,8 405,0 427,7 459,5 Reel Büyüme Oranı (%) 3,9 4,4 4,5 4,4 4,9 Cari İşlemler Dengesi (milyar dolar) 50,9 66,5 53,2 44,9 39,9 Kişi Başına GSYİH (dolar, SGP*) 54.310 54.665 54.818 54.965 55.155 Enflasyon Oranı (%) 0,9 0,7 1,1 2,5 2,7 Döviz Kuru (Dh/$, yıl sonu) 3,67 3,67 3,67 3,67 3,67 Toplam Dış Borç (milyon $) 156.650 162.345 167.915 171.985 177.532 a gerçekleşen, b EIU tahmini.c EIU projeksiyonu. * Satın alma Gücü Paritesi Kaynak: The Economist Intelligence Unit,2014 BAE hükümetinin, yeni projelere yönelik harcamaları artırmasıyla birlikte 2014 ve 2015 yılları GSMH büyüme hedeflerinin % 4,4 ve % 4,9 gibi daha yüksek oranlarda gerçekleşmesi beklenmektedir. 2015 yılından sonra ise 2016 ve 2018 yılları arasında, petrol dışı sektörlerde hızlanan faaliyetler nedeniyle ekonomik büyümenin % 4,8 ve % 4,3 gibi yüksek oranlarda gerçekleşmesi beklenmektedir. 2013 yılında günlük petrol üretiminin ortalama 2,75 milyon varil olduğu tahmin edilmekte olup; 2016 ve 2017 yıllarında üretimin daha fazla artması ve 2017 yılında günde ortalama 3,0 milyon varile ulaşması beklenmektedir. Petrol üretimindeki artışın, ülkenin yatırım kapasitesini büyütmesiyle birlikte takip eden yılarda BAE nin ihracat hacminin de büyümesi beklenmektedir. Diğer taraftan hizmet sektöründe özellikle turizm alanında yeni pazarların ve yeni ürünlerin devreye sokulmasıyla BAE turizm sektöründe büyüme artacaktır. Ülke havayollarının yeni uçaklar satın alması ve uluslararası havayolları şirketleriyle yapacakları işbirliklerinin turizm sektörüne büyük katkı yapması söz konusudur. BAE de, 2013 yılında enflasyonun %,1,1 civarında gerçekleştiği tahmin edilmektedir. 2014 yılından itibaren, petrol dışındaki ürün fiyatlarındaki artış nedeniyle enflasyon oranının yükseleceği tahmin edilmektedir. 2014 2018 döneminde ortalama % 3,3 enflasyon oranı beklenmektedir. 5

2013 yılında reel GSMH nin % 4,4 oranında büyümüş olduğu tahmin edilmektedir. 2014 yılında ise % 4,3 oranında büyüme beklenmektedir. 2013 yılında, imalat sanayinde % 3,3 oranında, hizmet sektöründe % 5,5 oranında büyüme gerçekleştiği tahmin edilirken; hizmet sektöründe 2014-2018 yılları arasında yılda ortalama % 6 gibi yüksek bir oranda büyüme öngörülmektedir. Hükümet ekonomiyi farklılaştırma çalışmalarını uzun dönemde önemli oranda gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. 2030 yılında, GSMH nin % 64 ünün petrol dışı sektörlerden oluşacağı tahmin edilmektedir. 2. BAE DIŞ TİCARETİ BAE toplam dış ticaret hacmi 2012 yılında 394,8 milyar Dolar olup; 192,7 milyar dolarlık ihracat, 202,1 milyar Dolarlık ithalat gerçekleşmiştir. Toplam ithalatın yaklaşık %50'sini tüketim malları oluşturmaktadır. Çoğunlukla yüksek gelirli vatandaşların talep ettiği yüksek maliyetli ürünler ve BAE'de yetiştirilmeyen temel ürünler (özellikle gıda maddeleri) en fazla ithalatı yapılan ürün gruplarıdır. BAE, başta Dubai Emirliği olmak üzere, reeksport ağırlıklı bir ticari yapıya sahiptir. Çeşitli ülkelerden gelen mallar, BAE üzerinden farklı pazarlara ulaştırılmaktadır. Reeksportta en büyük pazarı Hint Yarımadası ve Körfez ülkeleri oluşturmaktadır. İran, Hindistan, Irak, Bahreyn, Suudi Arabistan ve Pakistan reeksportta ilk sıraları paylaşmaktadır. Reeksport yoluyla satışı yapılan başlıca ürünler; makineler, ses kaydediciler, inci, mücevherat, tekstil ürünleri, taşıt araçları, kimyasal ürünler ve gıda ürünleri ve içeceklerdir. Tablo:2 BAE Dış Ticaret Rakamları (Milyar ABD Doları) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 İHRACAT 112,5 162,7 102,0 158,9 214,7 192,7 İTHALAT 137,2 171,3 137,0 157,2 192,5 202,1 Kaynak: TradeMap BAE nin başlıca ihraç pazarları arasında Japonya, Hindistan, Singapur, Tayland, Güney Kore Cum., Çin, Pakistan, Hong Kong, Tayvan, Malezya ve Türkiye bulunmaktadır. Tablo:3 BAE nin İhracat Yaptığı Ülkeler ( Bin Dolar) Ülkeler 2010 2011 2012 Toplam 158.903.511 214.765.761 192.782.569 Japonya 29.336.752 42.863.623 43.991.705 Hindistan 30.907.472 35.471.580 37.799.115 Singapur 6.383.486 11.574.069 15.686.213 Tayland 8.654.886 14.468.790 15.645.229 Güney Kore Cum. 12.170.134 14.759.366 1.510.0647 6

Çin 4.451.552 8.306.606 10.816.254 Pakistan 5.247.779 6.818.753 7.210.795 Hong Kong 2.319.978 3.707.119 4.757.133 Tayvan 3.527.418 4.280.670 4.664.767 Malezya 2.356.876 2.676.915 4.012.210 Türkiye 698.421 1.649.456 3.596.546 Belçika 2.012.896 3.442.409 3.161.245 Avustralya 2.003.147 4.265.851 3.152.177 ABD 1.195.858 2.508.196 2.313.638 Filipinler 1.413.527 1.759.938 1.980.621 İngiltere 1.374.495 1.661.474 1.743.823 Endonezya 487.442 797.316 1.731.020 Fransa 1.140.536 1.728.513 1.490.023 Sri Lanka 335.632 814.864 1.293.172 Hollanda 1.049.041 1.651.475 1.225.353 Güney Afrika 892.382 952.062 1.080.431 Almanya 686.875 1.407.870 1.058.105 İtalya 598.291 1.192.171 837.327 Mısır 730.199 804.686 810.113 İsviçre 726.266 559.993 587.993 Madagaskar 72.733 495.571 475.499 Maldivler 205.552 308.388 465.156 Mozambik 47.618 401.084 453.887 Uganda 391.040 373.308 450.834 Lübnan 369.764 594.339 416.430 Gana 143.713 307.116 357.200 Kaynak: TradeMap BAE ye ihracat yapan pazarlar, birçok ürün grubunun ithal edilmesinden kaynaklanan bir biçimde çeşitlilik arz etmektedir. BAE ye en fazla ihracat yapan ülkeler Hindistan, Çin, ABD, Almanya, İngiltere, Japonya, Türkiye, İtalya, Kore Cum., Singapur ve Hong Kong dur. Tablo:4 BAE nin İthalat Yaptığı Ülkeler (Bin Dolar) Ülkeler 2010 2011 2012 Toplam 157.217.236 192.516.049 202.131.135 Hindistan 27.412.253 37.369.375 35.781.394 Çin 21.235.461 26.812.848 29.549.999 ABD 11.636.612 15.885.883 22.563.327 Almanya 10.047.190 10.754.193 12.722.856 Japonya 7.340.579 7.438.035 8.964.863 İngiltere 6.017.595 7.559.317 8.247.371 Türkiye 3.337.660 3.706.760 8.175.541 İtalya 4.847.329 6.534.768 6.982.613 Kore Cum. 5.487.047 7.267.747 6.862.497 7

Singapur 3.808.276 4.637.953 4.712.898 Hong Kong 2.727.739 3.844.238 4.608.824 Fransa 4.612.870 5.096.711 4.538.019 Malezya 3.791.790 4.203.111 4.018.888 Hollanda 2.992.745 3.349.384 3.718.295 İsviçre 2.163.979 3.142.039 3.389.145 Belçika 2.224.651 3.096.128 3.094.615 Ukrayna 277.257 394.325 3.038.099 Pakistan 1.834.906 1.920.961 2.872.869 Tayland 2.843.566 2.761.609 2.870.560 Brezilya 1.851.819 2.169.228 2.456.756 Avustralya 1.913.407 2.302.742 2.117.927 İspanya 1.261.139 1.806.862 1.944.037 Tayvan 1.481.322 1.572.621 1.647.007 Gana 353.390 993.892 1.637.559 Endonezya 1.475.344 1.734.502 1.619.001 Kanada 1.104.890 1.371.592 1.451.291 Macaristan 911.909 1.958.964 1.196.439 Güney Afrika 850.653 956.402 1.045.877 Avusturya 683.363 807.325 807.512 İsveç 496.974 686.077 741.382 Kaynak: TradeMap İhracatında Başlıca Ürünler 2012 yılı itibariyle ülkenin ihracatındaki başlıca ürünler ham petrol ve petrol yağları, elmaslar, altın, petrol gazları, işlenmemiş alüminyumdur. Tablo: 5 BAE'nin İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Bin Dolar) GTİP Ürün Adı 2010 2011 2012 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli 61.653.003 91.563.376 101.324.115 minerallerden elde edilen yağlar) 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden 17.668.503 25.698.675 22.922.415 elde edilen yağlar 7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde) 10.032.265 13.895.016 14.582.604 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı 7.907.037 11.635.389 13.250.910 hidrokarbonlar 7102 Elmaslar 15.452.749 13.871.716 9.671.015 7113 Kıymetli metaller ve kaplamalarından 1.092.061 1.523.861 5.595.890 mücevherci eşyası 7601 İşlenmemiş alüminyum 2.738.528 4.414.870 3.969.248 3901 Etilen polimerleri (ilk şekillerde) 1.037.278 1.794.243 1.621.926 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 957.382 1.135.079 1.495.535 8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri 1.357.465 1.143.631 827.515 8

3902 Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk 202.735 958.044 822.604 şekillerde) 7404 Bakır hurda ve döküntüler 419.819 638.085 660.084 7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların 552.319 655.264 598.083 külçeleri 2707 Yüksek sıcaklıkta taşkömürü katranının 10.712 401.612 445.648 damıtılmasından elde yağlar ve diğer ürünler 2901 Asikerlik hidrokarbonlar 65.421 256.537 443.862 2503 Her nevi kükürt (süblime, presipite ve 209.090 348.348 410.964 kolloidal kükürt hariç) 3102 Azotlu mineral/kimyasal gübreler 152.735 419.309 379.497 3920 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve 482.740 557.172 347.566 lamlar 1514 Rep, kolza, hardal yağı (kimyasal olarak 275.601 385.853 336.215 değiştirilmemiş) 7112 Kıymetli metallerin, kaplamalarının artık 365.738 262.767 305.213 ve döküntüleri 3907 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksitalkid 444.211 524.481 268.848 reçineler vb (ilk şekilde) 7602 Alüminyum döküntü ve hurdaları 183.729 230.503 237.063 7308 Demir/çelikten inşaat ve aksamı 504.770 456.554 227.172 8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş 388.489 362.969 185.522 elektrik iletkenleri; fiber optik k 7408 Bakır teller 322.822 417.066 184.726 2909 Eterler, eter-alkoller, eter fenoller, 294.076 215.208 175.536 fenoller, peroksitler vb. Türevleri 8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış 404.811 865.087 164.934 arabaları 2521 Kastin; kireç taşı ve diğer kireçli taşlar 49.052 96.976 162.391 (kireç, çimento imalinde kullanılan) 6908 Sırlı seramikten döşeme, kaldırım taşları, 316.840 344.374 160.306 şömine, duvar karosu Kaynak: TradeMap İthalatında Başlıca Ürünler En fazla ithal edilen ürünler kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası, elmaslar, petrol yağları, otomobiller, steyşın vagonlar, telli telefon için elektrikli cihazlar, elmaslar, altın, otomatik bilgi işlem makineleri ve diğer hava taşıtlarıdır. Tablo:6 BAE'nin İthal Ettiği Başlıca Ürünler (Bin Dolar) GTİP Ürün Adı 2010 2011 2012 7113 Kıymetli metaller ve kaplamalarından 9.906.093 15.881.211 21.339.465 mücevherci eşyası 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden 10.281.869 10.696.921 9.494.378 elde edilen yağlar 8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış 6.412.192 7.083.110 9.260.705 arabaları 9

8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 5.512.040 8.635.001 8.239.897 7102 Elmaslar 10.557.472 13.373.000 8.220.364 7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde) 2.186.390 2.954.659 8.164.545 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 4.028.532 4.969.553 6.248.246 8802 3.584.506 2.990.476 4.652.582 Diğer hava taşıtları, uzay araçları 8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz 2.280.563 2.708.841 3.113.663 türbinleri 8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 1.611.689 1.933.171 2.060.010 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 931.889 1.085.330 2.039.658 8528 Televizyon alıcıları, video monitörleri ve 2.119.035 2.112.837 2.006.930 projektörler 4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 1.507.630 1.989.323 1.814.612 8481 Muslukçu, borucu eşyası-basınç 1.017.112 1.629.090 1.767.033 düşürücü, termostatik valf dahil 5407 Sentetik iplik, monofil, şeritlerle 1.241.725 1.748.962 1.486.054 dokumalar 7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, 702.464 827.300 1.439.090 dövülmüş, burulmuş, çekilmiş) 9403 Diğer mobilyalar vb. Aksam, parçaları 833.238 1.057.389 1.428.911 8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş 1.032.711 1.402.576 1.366.480 elektrik iletkenleri; fiber optik k 3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere 1.070.601 1.293.476 1.319.449 hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 7304 Demir/çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, 905.630 1.350.546 1.318.362 boru, içi boş profil 8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, 1.321.764 1.247.972 1.280.252 parçaları 6104 Kadın/kız çocuk için takım elbise, takım, 618.585 889.127 1.209.808 ceket, pantolon vs. (örme) 7114 Kıymetli metaller ve kaplamalarından 1.446.613 1.836.869 1.167.049 kuyumcu eşyası 8413 Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri 796.507 991.474 1.137.189 8414 Hava-vakum pompası, hava/gaz 752.967 1.094.692 1.132.612 kompresörü, vantilatör, aspiratör 8443 Matbaacılığa mahsus baskı makineleri, 1.246.804 1.218.887 1.124.065 yardımcı makineler 1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf 791.095 1.128.795 1.043.312 sakkaroz (katı halde) 8803 Balon, hava gemisi, planör vb. Diğer 697.566 942.326 1.010.785 hava taşıtlarının aksam ve parçaları 2707 Yüksek sıcaklıkta taşkömürü katranının 436.224 825.314 890.892 damıtılmasından elde yağlar ve diğer ürünler Kaynak: TradeMap 10

3. BAE MÜCEVHER ÜRÜNLERİ PAZARI 3.1 BAE Mücevher Ürünleri Pazarı BAE, başta Dubai Emirliği olmak üzere sahip olduğu coğrafik konum, son yıllarda gerçekleştirdiği projeler ve pazarlama kampanyaları ile kurduğu altyapı neticesinde altın, mücevherat ve değerli taşlar sektörlerinde önemli bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Dubai Emirliği kendisini tüm dünyaya City of Gold olarak lanse etmekte ve bu unvanı kazanmak ve devam ettirebilmek için de gerekli altyapı yatırımlarını, yasal düzenlemeleri ve tanıtım kampanyalarını gerçekleştirmektedir. Dubai sahip olduğu ticaret hacmi ile sektörde dünyanın başlıca merkezlerinden biri haline gelmiştir. BAE, Türk altın mücevherat sektörü açısından 2. en büyük pazar konumuna ulaşmıştır. BAE altın satın almak isteyenler için birçok alternatif sunan bir pazar konumundadır. Dünyada altın mücevherat sektöründeki başlıca ülkelerin gerek üst gelir düzeyine gerekse orta ve alt gelir düzeylerine hitap eden markaları pazarda bir arada bulunmaktadır. Bu nedenle pazar hem fiyat hem de ürün çeşitliliği açısından oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir. Hemen her keseye ve zevke hitap eden ürünü Dubai de bulmak mümkündür. Dubai de altın alışverişinin merkezi konumundaki Gold Souk ta bulunan yaklaşık 350 mağaza tarafından günün her anında ortalama 25 ton mücevher sergilenmektedir. BAE, dünyada kişi başına altın tüketiminin en yüksek olduğu ülkelerden biridir. BAE de yerleşik alıcılar yılda ortalama 34 gram altın satın almaktadır ki bu miktar dünya ortalamasından (31 gram) daha yüksektir. Yılda kişi başına altına yapılan harcamanın yaklaşık 2.340 $ olduğu belirtilmektedir. İstatistikler BAE yi dünyada altın tüketimi açısından ilk 10 ülke arasına sokmaktadır. BAE de altın ticareti hem külçe altına hem de altın mücevherata dayanmaktadır. Dubai Çoklu Emtia Merkezi (Dubai Multi Commodities Center-DMMC) altın ve gümüş dışında pırlanta, değerli madenler, renkli taşlar, çay ve enerji alanlarında da faaliyet göstermektedir. DMMC sektörü depolamadan rafinerilere, külçe üretiminden mücevhere ve taşımacılığa kadar tek çatı altında toplayarak önemli katkı sağlamaktadır. DMMC aynı zamanda kendi bünyesinde bir serbest bölge de bulundurmaktadır. DMMC bünyesinde altın borsası (Dubai Gold and Commodities Exchange- DCGX) faaliyettedir. BAE hükümeti, 2004 yılında Dubai Pırlanta Borsası (Dubai Diamond Exchange-DDE ) nı kurmuş ve cilalanmış pırlanta ithalatı ve ihracatındaki tek kapı olarak kullanılmasına karar vermiştir. Borsa, hızla büyümüş ve ticaret hacmi 39 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. DDE, dünyadaki 4.cü büyük pırlanta borsasıdır. Ham pırlantanın pazara girişinde ve Kimberley Süreci ile ilgili sertifikalandırma işlemlerindeki tek yetkili olarak kabul edilmektedir. Dubai Değerli Taşlar Birliği (Dubai Gems Club DGC) DMMC nin himayesinde kurulmuştur. DMMC tarafından dünyada tek ISO belgesine sahip olan değerli taş 11

değerlendirme hizmeti (Dubai Gem Certification DGC) verilmektedir. Söz konusu hizmet değerli taşlar, pırlanta, inci ve mücevherat bileşenleri için verilmektedir. Mücevher açısından bakıldığında ise yerel halkın mücevhere olan ilgisinin yanı sıra Afrika, Türk Cumhuriyetleri, Rusya Federasyonu, Orta Doğu, Uzak Doğu açısından da ticaret ve dağıtım merkezi konumundadır. Ayrıca Dubai ye gelen turistlerin % 95 inin altın mücevherat alışverişi yaptığı da belirtilmektedir. Önümüzdeki dönemde turist sayısında önemli ölçüde artış olması beklenmektedir. Bu durum pazarın önemini daha da artırmaktadır. Dubai nin sahip olduğu serbest ticaret ortamı ve vergilerin düşüklüğü de fiyatlar açısından alıcılara önemli avantajlar sağlamaktadır. Düşük vergilerin yanı sıra ithalat hacminin büyüklüğü ve perakendeci ve tedarikçilerin rekabetçi fiyatlara sahip olabilmek için düşük kar marjları ile çalışmaları da yine fiyatın düşük olmasını doğuran sebeplerdendir. 19. yüzyıldan beri altın külçe ticaretinde önemli bir yere sahip olan BAE petrol gelirlerindeki artışa bağlı olarak altın mücevherat sektöründe de güçlü hale gelmeye başlamıştır. Pazar ile ilgili başlıca bilgiler ise şu şekildedir: Nüfusun 2/3 ü yılda en az bir kere altın alımı yapmaktadır. Alımların % 48 i hediye amaçlıdır. % 28 i kendi için alışveriş yapmaktadır. Turistlerin % 95 i altın satın almaktadır. Yılda kişi başına ortalama beş adet altın mücevher satın alınmaktadır. Dubai deki yerli nüfusun % 76 sının altını bulunmaktadır. % 80 i her yıl altın almayı planlamaktadır. Altın mücevher sektörünün % 90 ını düz mücevher oluşturmaktadır. % 10 u ise taşlıdır. Dubai mücevherin % 90 ını ithal etmektedir. Dubai, Orta Doğu için tedarikçi merkezi konumundadır. Satılan mücevherin % 95 i 21 karat ve yukarı iken, geri kalanı 18 karattır. Dubai dünyadaki en büyük ikinci külçe dağıtım merkezi konumundadır. Pazardaki yıllık perakende satış hacminin 3 milyar $ olduğu tahmin edilmektedir. Dünyanın en hızlı büyüyen pırlanta pazarıdır. Dubai nin altın mücevherat satışları göz önüne alındığında sahip olduğu hacim ve geleceğe yönelik olumlu beklentiler neticesinde bazı büyük firmalar küçük atölyelerde çalışmak yerine kendi üretim fabrikalarını kurmaya başlamışlardır. Diğer taraftan mesleki eğitim olanakları da artırılmaya çalışılmaktadır. 3.2 BAE Pazarında Mücevher Üretimi Son yıllarda, BAE de mücevher üretimi artmıştır. Ülkede hali hazırda 40 tane mücevher üreticisi ve yaklaşık 200 tane mücevher san atkarı mevcuttur. Örneğin Damas firması mücevher ürünlerinin büyük bölümünü Dubai de bulunan fabrikasında 12

üretmektedir. Mücevher ürünlerinde, BAE hükümeti üretim maliyetlerinin çok daha ucuz olduğu Hindistan pazarıyla rekabet edebilmek için mücevher ürünleri üretimini teşvik etmekte ve desteklemektedir. Dubai Çoklu Ürünler Merkezi ile işbirliği içinde iki altın rafinerisi ve bir gümüş rafinerisi kurmuş olup; yerel üretici için gereken hammaddeyi düzenli olarak temin etmektedir. BAE aynı zamanda inci ticaretinde geleneksel bir merkezdir. Ülke geçmişinde inci avcılığı önemli faaliyetlerden biridir. Dubai İnci Borsası, altın ve pırlanta borsasından çok daha küçüktür. Ancak son yıllarda sektör yenilenme içindedir. Ras al Khaimah Emirliği nin desteğiyle Rak İnci Şirketi kurulmuştur. Şirket, Körfez Bölgesinde kültür incisi üretim alanında tek firmadır. 2012 yılında, Lübnanlı lüks mücevher firması Mouwad ile mücevher sanayi için gerekli inci üretimi için anlaşma imzalamıştır. BAE de gümüş mücevher çok popüler değildir. Çok az miktarda gümüş erkek alyansı talebi vardır. Ancak son dönemde pazara giren Danimarkalı mücevher perakendecisi Pandora paslanmaz çelik ve her çeşit gümüş ve imitasyon mücevherde pazarda talep görmeye başlamıştır. Diğer taraftan, BAE pazarında Swarovski kristalleri, geleneksel bayan elbiseleri (abayas) ve bayan başörtüleri ( sheilas) üzerinde çok fazla kullanılmaktadır. Ayrıca mobil telefonlar, arabalar, çeşitli dekoratif eşyalar ve çeşitli flamalarda swarovski kristalleri ile süsleme tercih edilmektedir. 3.3 BAE Kıymetli Taş, Metal ve Mücevher İthalatı BAE, 2012 yılında 39,4 milyar dolar değerinde kıymetli taş, metal ve mücevher ithalatı gerçekleştirmiştir. BAE, dünya kıymetli taş, metal ve mücevher ithalatında % 1,1 lik bir paya sahiptir. Söz konusu ithalatın % 53,4 nü altın mücevherat (gtip:711319) grubu oluşturmaktadır. BAE, 2012 yılında 21 milyar dolarlık altın mücevherat ithal etmiş olup; ithalat bir önceki yıla göre % 39 artmıştır. Hindistan, altın mücevher ithalatındaki en büyük pazardır. 2012 yılında ithalatın % 61 i buradan temin edilmiştir. Diğer önemli tedarikçi ülkeler, Pakistan (7,2), Malezya( 6,5), İtalya(5,7), Singapur(5,1) ve Türkiye(% 4,7) dir. Türkiye den yapılan altın mücevherat 999 milyon dolar tutarındadır. Türkiye, 2012 yılında BAE ne altın mücevher tedarik eden ülkeler arasında 6.cı sırada yer almaktadır. 2012 yılında, BAE nin Türkiye den altın mücevherat ithalatı % 44 artmıştır. 2012 yılında, BAE nin kıymetli taş, metal ve mücevher ithalatında ikinci sırada altın (diğer işlenmemiş şekillerde olanlar, para yerine kullanılmayan) grubu bulunmaktadır. Bu ürün grubunun ithalatı bir önceki yıla göre % 167 artmış ve 7,2 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye 4,6 milyar dolarlık ihracat ve % 64 payla pazardaki en büyük tedarikçidir. Gana (%17), ABD (%12) ve Hong Kong (% 3,3) pazardaki diğer önemli tedarikçilerdir. 13

Tablo:7 BAE'nin İthal Ettiği Başlıca Mücevher Ürünleri (Bin Dolar) GTİP Ürün Adı İthalat Göstergeleri 2012 Yılı İthalatı (Bin ABD $) 2008-2012 Yılları Arasında İthalatta Artış (%, Değer) 2011-2012 Yılları Arasında İthalatta Artış (%, Değer) Dünya İthalatı nda Payı (%) Mücevher 39.465.635 1,1 21.085.113 27 39 28 711319 Diğer Kıymetli Metal Kaplamalarından Mücevherci Eşyası 710812 Altın (Diğer İşlenmemiş Şekillerde Olanlar, Para Yerine Kullanılmayan) 710239 Diğer Elmaslar (Sanayide Kullanılmayan) 710231 Elmaslar (İşlenmemiş/Basit Şekilde Kesilmiş, Yarılmış Vb. Sanayide Kullanılmayan) 711419 Diğer Kıymetli Metallerden Kuyumcu Eşyası, Aksamı (Metalle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 710813 Altın (Diğer Yarı İşlenmiş Şekilde) 711311 Gümüşten Mücevherci Eşyası, Aksamı (Kıymetli Metallerle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 7.238.462 40 167 4 5.687.098 14-48 7,7 2.593.732 32 28 5,7 1.154.600 26-23 7,3 921.553-9 237 3,6 345.240 57 209 4,9 710691 Gümüş (Ham) 169.724 88-14 0,7 711719 Adi Metalden (Kaplanmış 86.559 21-28 1,6 Olabilir) Diğer Eşya 710391 Yakut (Rubi) Safir, Zümrüt 59.380 12 20 2,1 (Başka Şekilde İşlenmiş) 711790 Diğer Taklit Mücevherci 50.523 17 37 1,9 Eşyası 711590 Kıymetli Metallerden/Kaplamaların dan Diğer Eşya 20.276 44 14 0,5 710490 Sentetik/Terkipten Elde Edilen Kıymetli/Yarı Kıymetli Taşlar 710122 Kültür İncileri (İşlenmiş Olanlar) 711411 Gümüşten Kuyumcu Eşyası, Aksamı (Diğer Kıymetli Metallerle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 711620 Tabii/Yarı Kıymetli (Doğal, Suni, Sentetik) Taşlardan Eşya 12.968 12 73 1,7 9.577-12 42 1,3 9.325 14-32 2,9 5.834-42 35 0,4 14

711320 Kıymetli Metallerle Kaplama Adi Metallerden Mücevherci Eşyası Ve Aksamı 711711 Adi Metallerden Kol Düğmeleri Vb. Düğmeler 711420 Kıymetli Metallerle Kaplama Adi Metallerden Kuyumcu Eşyası Ve Aksamı 710700 Gümüş Kaplamalı Adi Metaller (İşlenmemiş/Yarı İşlenmiş) Kaynak:Trademap 5.683-16 93 1,9 4.201 6 27 2,4 3.258 34-99 3,7 2.529-1 89434 1,6 Tablo:8 BAE nin GTİP: 711319 Grubu İthalatında Başlıca Tedarikçi Ülkeler Diğer Kıymetli Metal Kaplamalarından Mücevherci Eşyası 2012 Yılı İthalatı (1000 ABB $) BAE nin İthalatındaki Payı (%) 2011-2012 Yılları Arasında İthalatta Artış (%, Değer) Toplam 21.085.113 100 39 Hindistan 12.845.828 60,9 37 Pakistan 1.510.355 7,2 253 Malezya 1.367.917 6,5 8 İtalya 1.192.473 5,7 33 Singapur 1.073.428 5,1-8 Türkiye 999.665 4,7 44 İsviçre 607.808 2,9 34 Hong Kong 360.427 1,7 88 ABD 334.706 1,6 13 İngiltere 273.045 1,3 86 Tayland 210.651 1 39 Rusya Fed. 91.369 0,4 Lübnan 78.739 0,4 397 Güney Kore 31.150 0,1-22 İspanya 19.757 0,1 136 Kaynak:Trademap Tablo:9 BAE nin GTİP: 710812 Grubu İthalatında Başlıca Tedarikçi Ülkeler Altın (Diğer İşlenmemiş Şekillerde Olanlar, Para Yerine Kullanılmayan) 2012 Yılı İthalatı (1000 ABB $) BAE nin İthalatındaki Payı (%) 2011-2012 Yılları Arasında İthalatta Artış (%, Değer) Toplam 7.238.462 100 167 Türkiye 4.600.083 63,6 1545 Gana 1.227.970 17 42 ABD 870.905 12 119 Hong Kong 236.870 3,3-30 Gine 119.621 1,7 124 Burundi 39.295 0,5-32 15

Senegal 29.820 0,4-14 Mısır 29.078 0,4-74 Hindistan 13.670 0,2-95 Kanada 11.163 0,2 14 İsveç 11.081 0,2 2 Umman 8.194 0,1 153 Tayland 5.684 0,1-72 Slovakya 5.356 0,1 Almanya 4.950 0,1 78 Kaynak:TradeMap 3.4 BAE Pazarında Ürün Gruplarına Göre Mücevher Satışı BAE pazarındaki mücevher satışları değer bazında yılda ortalama % 9,5 büyümüş olup; 2007 yılında 2,7 milyar BAE Dirhemi iken % 2012 yılında 4,3 milyar BAE Dirhemine ulaşmıştır. İmitasyon mücevher pazarında yıllık ortalama satışlar % 6,3 oranında büyürken değerli metalden mücevherci eşyası pazarında yıllık ortalama büyüme oranı % 9,9 olmuştur. Pazarda altın fiyatlarının yüksekliği ve değişkenliği nedeniyle taşlı mücevher sektöründeki büyüme daha hızlıdır. Taşlı mücevherde kar payının yüksek olması ve fiyatlarda değişimin daha az olması mücevher perakendecilerini bu alana kaydırmaktadır. BAE de yerel halkın ve büyük bir göçmen nüfusun kültürel tercihleri nedeniyle altın mücevher çok tercih edilmekle birlikte taşlı mücevhere doğru yavaş bir değişim de başlamıştır. Tablo:10 Ürün Gruplarına Göre Mücevher Satışları Miktar 2007-2012 (1000 Adet) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 % Artış 2011-12 İmitasyon 4.842,4 5.181,3 5.351,5 5.585,3 5.973,8 6.413,6 7,4 Mücevher Değerli 982,2 902,6 848,6 740,1 624,0 626,1 0,3 Metalden Mücevher Toplam 5,824,6 6.083,9 6.200,1 6.325,4 6.597,8 7.039,7 6,7 Mücevher Kaynak: Euromonitor Tablo:11 Ürün Gruplarına Göre Mücevher Satışları: Değer 2007-2012 (Milyon BAE Dirhemi) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 % Artış 2011-12 İmitasyon 348,5 376,2 389,1 408,1 439,3 474,0 7,9 Mücevher Değerli 2.434,1 2.934,6 3.080,7 3.258,2 3.527,6 3.901,9 10,6 Metalden Mücevher Toplam 2.782,7 3.310,8 3.469,8 3.666,2 3.966,9 4.375,9 10,3 Mücevher Kaynak: Euromonitor 1 ABD $ = 3,67 BAE Dirhemi 16

BAE pazarında satılan mücevherlerin büyük çoğunluğu taşlı veya taşsız ürünler olmak üzere altındandır. Gümüş ve platinyum alyanslar da erkekler tarafından kullanılmaktadır. BAE de toplam nüfusun yaklaşık yarısını oluşturan Güney Asya kökenli göçmenler sarı altını tercih etmektedir. Joyalukkas gibi perakende zincir mağazalarında, Asya kökenlilerin Diwali gibi başlıca dini bayramlarında geleneksel tasarımlarda yapılmış altın mücevher ürünlerinde büyük promosyon yapılmaktadır. Dubai Shopping Festival, Dubai Summer Surprises ve Müslümanlara ait başlıca bayramların öncesinde de perakende mücevher ürünleri büyük indirimlerle satılmaktadır. Bazı perakendeciler sınırlı olmakla birlikte Valentine s Day için özel ürünler ve promosyon gerçekleşmektedir. İmitasyon mücevher, batılı ve Doğu Asya kökenli göçmen nüfus ve özellikle çocuklar ve yeni yetişmekte olan gençler tarafından satın alınmaktadır. Swarovski taşlı olanlar dışında, lüks markalara ait imitasyon mücevher satışı azdır. Tablo: 12 Ürünlere Göre İmitasyon Mücevher Satışları: 2008-2012 (% Dağılım, Değer) 2008 2009 2010 2011 2012 Küpeler 18,2 18,2 18,1 18,0 17,8 Kolyeler 22,6 22,8 22,9 23,0 23,1 Yüzükler 26,0 26,1 26,3 26,6 26,8 Bileklikler 21,2 21,0 20,9 20,7 20,5 Diğer 12,0 11,9 11,8 11,8 11,7 Kaynak: Euromonitor Tablo:13 Ürünlere Göre Gerçek Mücevher Satışları: 2008-2012 (% Dağılım, Değer) 2008 2009 2010 2011 2012 Küpeler 14,6 14,5 14,4 14,3 14,2 Kolyeler 20,2 20,4 20,6 20,9 21,0 Yüzükler 42,0 42,4 43,6 43,8 43,9 Bileklikler 13,8 14,0 14,2 14,2 14,3 Diğer 9,4 8,7 7,2 6,8 6,5 Kaynak: Euromonitor BAE pazarında, en fazla satılan ürün nişan ve evlilik için satın alınan altın yüzüklerdir. Altından ve değerli taşlardan kolyelerin de pazarda talebi giderek artmaktadır. İmitasyon mücevherlerde de en fazla satılan yüzük ve kolyedir. 3.5 BAE Pazarında Mücevher Ürünlerinde Başlıca Şirketler ve Markalar Tüm dünyada olduğu gibi Dubai de de mücevherat sektöründe marka denince üretici firmalardan çok sektörde yer alan perakendeci firmalar akla gelmektedir. Söz konusu perakende firmaların bir kısmı hem kendi üretimlerini hem de ithal ettikleri ürünleri sergilemektedir. Dubai de mücevher sektöründe yer alan ve markalaşmış önemli perakendecilerin bazıları aşağıda yer almaktadır: 17

Damas Joyalukkas Dhamani Pure Gold ARY Jewellery Al Fardan Damas, BAE mücevher pazarında, % 38,7 pazar payı ile en büyük firmadır. Richemont, Apparel Group, Pure Gold Group ve Joyalukkas Holdings pazardaki diğer önemli şirketlerdir. Bu firmaların yanı sıra Tiffany & Co., Bvlgari, De Beers, Van Cleef & Arpels, Chopard, Boucheron, Carrera y Carrera, Paspaley ve Roberto Coin gibi uluslararası üne sahip markalar da pazarda yer almaktadır. Uluslararası firmalar Wafi City, Mall of Emirates, Festival City, Dubai Mall gibi alışveriş merkezlerinde bulunmaktadır. BAE vatandaşları ve ülkeye gelen turistler lüks markaların mücevher ürünlerini ve özellikle de ülkede yer etmiş uluslararası markaların ürünlerini satın almaktadır. Ancak bu eğilim kaliteli ve değerli taşlardan ürünlere doğru değişim göstermeye başlamıştır. Tablo:14 Mücevher Ürünleri Şirket Payları 2007-2011 (% Dağılım, Değer) 2007 2008 2009 2010 2011 Damas 35,9 36,9 37,4 37,9 38,7 Richemont (Dubai) FZE 5,0 5,4 5,6 5,8 6,1 Apparel Group 2,6 2,6 2,8 3,0 3,2 Pure Gold Group 1,5 1,8 1,9 2,4 3,1 Joyalukkas Holdings 1,3 1,5 1,7 2,1 2,8 Jawad Business Group 1,2 1,1 1,1 1,2 1,2 M H Alshaya Co 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 Diğerleri 51,3 49,6 48,4 46,4 43,8 Kaynak. Euromonitor Tablo:15 Markalara Göre Şirket Payları 2008-2011 (% Dağılım, Değer) Marka Firma 2008 2009 2010 2011 Damas Damas LLC 34,5 34,7 35,1 35,5 Cartier Richemont (Dubai) FZE 5,4 5,6 5,8 6,1 Tiffany & Co Damas LLC 2,5 2,7 2,9 3,2 Pure Gold Pure Gold Group 1,8 1,9 2,4 3,1 Joyalukkas Joyalukkas Holdings 1,5 1,7 2,1 2,8 Aldo Apparel Group 2,2 2,4 2,6 2,8 Accessorize Jawad Business Group 1,1 1,1 1,2 1,2 Claire s M H Alshaya Co 1,1 1,1 1,1 1,1 H & M Apparel Group 0,4 0,4 0,4 0,5 Diğerleri Diğerleri 49,6 48,4 46,4 43,8 Kaynak: Euromonitor 18

3.6 BAE Mücevher Ürünleri Pazarında Satış Tahminleri BAE mücevher ürünleri pazarında perakende satışların yılda ortalama % 8,6 artarak 2017 yılında 6,6 milyar BAE Dirhemine ulaşması beklenmektedir. Altın ve diğer değerli metallerden mücevherci eşyasında yıllık % 9 gibi daha yüksek artış beklenirken imitasyon mücevherde yıllık % 5,3 büyüme olacağı tahmin edilmektedir. 2013-2017 döneminde, değerli taşı olan altın mücevheratın pazar payının, taşsız altın mücevherata göre artması beklenmektedir. Tüketicilerin alışveriş tercihleri çok yavaş değişse de bu süreç başlamıştır. Kısa dönemde altın fiyatlarının yüksek olması ve bu durumun mücevher birim fiyatlarının da yüksek olmasına yol açması beklenmektedir. Bu da doğal olarak perakendecilerin fiyatları daha sabit olan taşlı mücevherleri pazarda satmasına yol açmaktadır. Tablo:16 Ürün Gruplarına Göre Mücevher Ürünleri Satış Tahmini Milyon BAE Dirhemi 2013 2014 2015 2016 2017 2012-2017 Yıllık % Artış 2012-2017 Arası Toplam % Artış İmitasyon 500,0 527,6 555,5 584,5 614,0 5,3 29,5 Mücevher Değerli 4.220,8 4.596,5 5.031,9 5.502,7 5.994,2 9,0 53,6 Metalden Mücevher Toplam 4.720,8 5.124,2 5.587,4 6.087,2 6.608,2 8,6 51,0 Kaynak: Euromonitor 1$=3.65 BAE Dirhemi Diğer taraftan, söz konusu dönemde Cartier, Tiffany & Co, Chopard, Bulgari ve Chanel gibi lüks mücevher markalarının pazardaki paylarını artırması beklenmekte olup; yerel halkın prestijli markalara olan güçlü ilgisi lüks mücevher markalarının popülaritesinin artmasına yol açmaktadır. BAE ye gelen turistlerin büyük çoğunluğu mücevher satın almaktadır. Ülkede yapılan satışların % 50 den fazlası turistlere yapılan satışlardan oluşmaktadır. Bu nedenle ülkeye gelen turist sayısında herhangi bir azalma olması özellikle değerli metalden mücevherci eşyası satışlarının azalmasına yol açabilir. Ancak, 2014-2017 yılları için ülkeye gelen turist sayısının ve otel kapasitesinin artması beklenmektedir. Önümüzdeki yıllarda, BAE de kıymetli metallerden lüks mücevher ürünlerinin pazara hakim olması beklenmektedir. Özellikle Abu Dhabi de yeni lüks ürünler satan perakende satış yerlerinin açılması planlanmaktadır. Örneğin Cartier firması, Orta Doğu daki en büyük mağazasını Abu Dhabi de açmış olup; Abu Dhabi de yeni mağazalar açmayı planlamaktadır. Damas firması, pazarda en büyük paya sahip olmakla birlikte rakipleri özellikle lüks ürünler ve Güney Asya Pazar bölümünde onu takip etmektedirler. Damas müşterilerinin bağlılığı nedeniyle pazarda halen güçlüdür. Ancak uzun dönemde Damas firmasının giderek agresifleşen rakiplerinden kendini farklılaştıracak yeni yollar bulması gerekecektir. 19

BAE de internet ve benzeri yollarla mücevher satışı sınırlı olup; özellikle de değerli metalden mücevherci eşyası satışlarının bu şekilde artması beklenmemektedir. Damas, Joyalukkas ve Malabar Gold & Diamonds firmaları kapsamlı web sayfalarına sahiptir. Ancak on line satışları çok azdır. BAE alışveriş merkezlerinin yoğun olduğu ve çoğu kişinin mücevheri görerek alışveriş yapmayı sevdiği bir kültüre sahiptir. 4. Türkiye- BAE Kıymetli Taş, Metal ve Mücevher Ticareti Bileşik Arap Emirlikleri, Türkiye nin kıymetli taş, metal ve mücevher sektörünün ihracatında 2012 yılı itibariyle ikinci sırada yer almaktadır. Sektör, 2012 yılında toplam 16,2 milyar dolar tutarında ihracat gerçekleştirmiştir. BAE nin bu toplamdaki payı ise 5,6 milyar dolar ile % 34,6 dır. BAE ye yapılan ihracat 2012 yılında bir önceki yıla göre % 446 oranında artmıştır. Söz konusu artış altın ve altın mücevherat ihracatımızdaki artıştan kaynaklanmaktadır. BAE ye ihracatımızda ilk sırada % 82 lik pay ve 4,6 milyar dolar ile altın (diğer işlenmemiş şekillerde olanlar, para yerine kullanılmayan) bulunmaktadır. Bu ürünün toplam ihracatına bakıldığında ise BAE nin ülkemiz açısından en önemli pazar konumunda olduğu görülmektedir. Sektörün BAE ye yönelik ihracatında ikinci sırada ise; diğer kıymetli metalkaplamalarından mücevherci eşyası % 17,7 lik payla yer almaktadır. Bu ürün grubunun ana maddesini ise altın mücevherat oluşturmaktadır. 2012 yılı için BAE ye yönelik altın mücevherat ihracatımız % 44 oranında artarak 999,6 milyon dolara ulaşmıştır. BAE alın mücevherat ihracatımızda en büyük pazar konumundadır. Tablo:17 Türkiye nin BAE ye Kıymetli Taş, Metal ve Mücevher İhracatı (Bin ABD Doları) GTİP Ürün Adı 2010 2011 2012 710812 Altın (Diğer İşlenmemiş Şekillerde Olanlar, 378.840 279.618 4.600.083 Para Yerine Kullanılmayan) 711319 Diğer Kıymetli Metal Kaplamalarından 552.063 694.740 999.665 Mücevherci Eşyası 710691 Gümüş (Ham) 4.532 51.369 22.842 711311 Gümüşten Mücevherci Eşyası, Aksamı 6.839 2.987 5.348 (Kıymetli Metallerle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 710239 Diğer Elmaslar (Sanayide Kullanılmayan) 977 1.686 801 711790 Diğer Taklit Mücevherci Eşyası 125 354 512 711719 Adi Metalden (Kaplanmış Olabilir) Diğer Eşya 65 62 204 711411 Gümüşten Kuyumcu Eşyası, Aksamı (Diğer 14 0 38 Kıymetli Metallerle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 711711 Adi Metallerden Kol Düğmeleri Vb. Düğmeler 7 16 8 710122 Kültür İncileri (İşlenmiş Olanlar) 0 0 7 711620 Tabii/Yarı Kıymetli (Doğal, Suni, Sentetik) 4 0 5 Taşlardan Eşya 711590 Kıymetli Metallerden/Kaplamalarından Diğer Eşya 0 5 4 20

711419 Diğer Kıymetli Metallerden Kuyumcu Eşyası, 65 19 3 Aksamı (Metalle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 711320 Kıymetli Metallerle Kaplama Adi Metallerden 0 2 2 Mücevherci Eşyası Ve Aksamı 711420 Kıymetli Metallerle Kaplama Adi Metallerden 9 0 1 Kuyumcu Eşyası Ve Aksamı 710231 Elmaslar (İşlenmemiş/Basit Şekilde Kesilmiş, 0 2 0 Yarılmış Vb. Sanayide Kullanılmayan) 710391 Yakut (Rubi) Safir, Zümrüt (Başka Şekilde 0 0 0 İşlenmiş) 710490 Sentetik/Terkipten Elde Edilen Kıymetli/Yarı 13 4 0 Kıymetli Taşlar 710700 Gümüş Kaplamalı Adi Metaller 1 0 0 (İşlenmemiş/Yarı İşlenmiş) 710813 Altın (Diğer Yarı İşlenmiş Şekilde) 0 0 0 TOPLAM 943.554 1.030.864 5.629.523 Kaynak: TradeMap 2012 yılında, Türkiye nin kıymetli taş, metal ve mücevher sektöründe gerçekleştirilmiş olan ithalatı 8,4 milyar dolardır. Söz konusu ithalatın % 89 nu Altın (Diğer İşlenmemiş Şekillerde Olanlar, Para Yerine Kullanılmayan) ve % 4,9 nu altın mücevheratın içinde olduğu Diğer Kıymetli Metal-Kaplamalarından Mücevherci Eşyası oluşturmaktadır. BAE nden 2012 yılında kıymetli taş, metal ve mücevher sektöründe gerçekleştirilmiş olan ithalat ise 3,3 milyar dolardır. İthalatımız bir önceki yıla göre % 156 oranında artmıştır. Sektörün gerçekleştirdiği toplam ithalatın içinde BAE nin payı ise % 39 dur. BAE den gerçekleştirilen sektör ithalatının % 93,4 lük kısmı Altın (Diğer İşlenmemiş Şekillerde Olanlar, Para Yerine Kullanılmayan) ve % 2,9 luk kısmı Diğer Kıymetli Metal-Kaplamalarından Mücevherci Eşyasıdır. Tablo:18 Türkiye nin BAE nden Kıymetli Taş, Metal ve Mücevher İthalatı (Bin ABD Doları) GTİP Ürün Adı 2010 2011 2012 710812 Altın (Diğer İşlenmemiş Şekillerde Olanlar, 426.099 1.084.667 3.107.420 Para Yerine Kullanılmayan) 711319 Diğer Kıymetli Metal-Kaplamalarından 51.583 70.043 97.409 Mücevherci Eşyası 710691 Gümüş (Ham) 12 59.763 87.728 711311 Gümüşten Mücevherci Eşyası, Aksamı 219 447 29.086 (Kıymetli Metallerle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 710239 Diğer Elmaslar (Sanayide Kullanılmayan) 5.412 5.294 4.499 711719 Adi Metalden (Kaplanmış Olabilir) Diğer Eşya 6 2 22 710490 Sentetik/Terkipten Elde Edilen Kıymetli/Yarı 8 50 12 Kıymetli Taşlar 710391 Yakut (Rubi) Safir, Zümrüt (Başka Şekilde 3 18 7 İşlenmiş) 711590 Kıymetli Metallerden/Kaplamalarından Diğer 0 2 7 Eşya 711790 Diğer Taklit Mücevherci Eşyası 0 39 4 710122 Kültür İncileri (İşlenmiş Olanlar) 1 0 0 21

710231 Elmaslar (İşlenmemiş/Basit Şekilde Kesilmiş, 0 0 0 Yarılmış Vb. Sanayide Kullanılmayan) 710700 Gümüş Kaplamalı Adi Metaller 0 0 0 (İşlenmemiş/Yarı İşlenmiş) 710813 Altın (Diğer Yarı İşlenmiş Şekilde) 0 78.014 0 711320 Kıymetli Metallerle Kaplama Adi Metallerden 0 0 0 Mücevherci Eşyası Ve Aksamı 711411 Gümüşten Kuyumcu Eşyası, Aksamı (Diğer 0 0 0 Kıymetli Metallerle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 711419 Diğer Kıymetli Metallerden Kuyumcu Eşyası, 0 9 0 Aksamı (Metalle Kaplı/Yaldızlı/Değil) 711420 Kıymetli Metallerle Kaplama Adi Metallerden 0 0 0 Kuyumcu Eşyası Ve Aksamı 711620 Tabii/Yarı Kıymetli (Doğal, Suni, Sentetik) 0 0 0 Taşlardan Eşya 711711 Adi Metallerden Kol Düğmeleri Vb. Düğmeler 0 0 0 TOPLAM 483.343 1.298.348 3.326.194 Kaynak: TradeMap 5. BAE MÜCEVHER ÜRÜNLERİ PAZARA GİRİŞ 5.1 BAE Mücevher Ürünleri Pazarında Tüketici Tercihleri Dubai nin sahip olduğu kozmopolit, çok kültürlü nüfus yapısı pazarda birçok bölümünün oluşmasına neden olmuştur. Dubai de 130 dan fazla ülke vatandaşı bir arada yaşamaktadır, nüfusun önemli kısmı Hint kökenlidir. Ayrıca dünyanın en çok altın tüketilen pazarı olan Hindistan da 1990 yılından başlayarak gerçekleştirilen reformlar da Dubai nin altın mücevherat sektörünün gelişmesine yardımcı olmuştur. Bu gelişmede Dubai nin Hindistan a yakınlığı önemli rol oynamıştır. Hindistan pazarına olan yakınlık sektörü sadece hacim açısından değil pazarda sunulan ürünlerin çeşitlenmesi açısından da etkilemiştir. Ürünlerin bu kadar çeşitlenmesinde ve müşteri isteklerinin ön plana alınmasında ülkeye gelen turist sayısındaki artış ve onların farklı tasarımlara yönelik isteklerini karşılama gerekliliğinin oynadığı rol de unutulmamalıdır. Yukarıda belirtilen faktörlere ek olarak; Dubai nin ticaret merkezi olması da yine sektörün müşteri odaklı hale gelmesine katkı yapmış ve firmalar, mağaza sayılarını artırmak ve sundukları ürünleri çeşitlendirmek durumunda kalmışlardır. Pazarda oldukça gösterişli, taşlı ürünlerin yanı sıra, daha az gösterişli ve modern tarzda ürünler de yer almaktadır. Hintliler ve Araplar genellikle gösterişli ürünleri tercih etmektedir. Hintlilerin tamamen kendine özgü bir tarzı bulunmaktadır. Araplar ise pırlantaya ve beyaz altına yönelik ürünleri de talep etmeye başlamışlardır. Daha önceleri 18 karat altın Dubai de satılmazken, bu tip ürünlerde pazarda hızla yayılmıştır. Pazarda 18 karatlık ürünler Avrupalı turistler için satılırken, 22 karat ise Asya kökenliler için satılmaktadır. Arap kökenliler ise mücevheri alış amaçlarına bağlı olarak farklı karatlarda ürün satın almaktadırlar. Gelir düzeyi yüksek olan Araplar da 22

düşük karatlı altın mücevherat tercih etmeye başlamışlardır. Bunun nedeni ise yeni yatırım araçlarının ortaya çıkması ile artık altının eskisi kadar yatırım amaçlı olarak kullanılmamasıdır. Bu tarz ürünlerde tasarım diğer ürünlere göre daha da ön plana çıkmaktadır. Dubai pazarında yer alan pazar bölümlerinin satın alma alışkanlıkları ve tercihleri birbirinden kesin sınırlarla ayrılmaktadır. Dubai pazarına giren ürünlerin raf ömrü oldukça kısa olmaktadır. Pazardaki başlıca bölümleri şu şekilde sınıflandırabiliriz: Yerel Arap nüfus Hint kökenliler Avrupa kökenli çalışan nüfus Turistler Pazarda Araplar daha çok tam takım set (Kolye, yüzük, küpe, bilezik) tercih ederken, Ruslar kolye ucu ve 2 3 parçalı seti, Avrupalılar ise genellikle sahip oldukları bütçeye bağlı olarak set veya daha az parça satın almayı tercih etmektedirler. Hintliler ise ağırlıklı olarak kolye ve küpe almaktadır. Hintliler dini inançları itibariyle yüksek miktarlarda altın satın almaktadırlar. Dini bayramlarda hem kendilerine hem de hediye olarak satın almaktadırlar. Bu bayramlardan en önemlisi Diwalidir. Diwali Ekim veya Kasım aylarında kutlanmaktadır. Yukarıda belirtilen pazar bölümleri kendi içlerinde gelir, altın mücevherat alım amacı gibi kriterlerle yine bölünmektedir. Turistler de kendi içlerinde geldikleri bölgelere göre hem tercihlerde hem de satın alma alışkanlıklarında farklılık göstermektedir. Pazarda ayrıca bebekler ve çocuklar içinde ayrı ürünler üreten firmalar bulunmaktadır. Bu ürünlerin tarzının da gösterişli olduğu söylenebilir. Dubai pazarında yapılan mücevherat satışlarının % 52 si turistlere gerçekleştirilirken, yerel halkın satışlardan aldığı pay % 43 dür. Yıllık satış kazancının yaklaşık % 45 i altın mücevherat satışlarına aitken, pırlanta satışları % 35 lik bir paya sahiptir. Pırlanta satışları son dönemlerde pazardaki payını artırmaktadır. Son beş yılda pırlanta mücevherat sektörünün % 20 büyüdüğü tahmin edilmektedir. Ürün bazında bakıldığında ise; 22 karatın satış oranı % 44, 18 karatın % 42, 21 karatın % 10 ve 24 karatın ise % 4 dür. Mücevherat satışlarının 2/3 ü Dubai Alışveriş Festivali, Dubai Yaz Sürprizleri Festivali ve Ramazan da gerçekleşmektedir. Belli bir markası olmayan ürünler, pazardaki satışlardan % 84 pay almaktadır. 18 karat ürünler daha çok modern ve Avrupalı kesim, 22 karat Güney Asya kökenliler tarafından tercih edilmektedir. 18 karatlı tasarım ön planda tutulmaktadır. Yatırım amaçlı altın mücevher satın alanlar daha çok yüksek karaltı ürünleri tercih etmektedirler. Son dönemlerde beyaz altına ve pırlantalı ürünlere yönelik talepte artış görülmektedir. Pazarda Rose Gold tabir edilen renkte altın mücevherat talebi de artmaktadır. 23

Pazarda tercih edilen değerli taşlar ise şu şekildedir: Pırlanta: Altın mücevherattan sonra ikinci sırada gelmektedir ve pazar payını artırmaktadır. Genellikle 0,50 karat ve üstü, D-I renklerinde ve VVS-SI berraklık tercih edilmektedir. Kesim tarzı ile ilgili ise belli bir tercih bulunmamaktadır. Renkli değerli taşlar: Zümrüt, yakut ve safir tercih edilmektedir. Alıcılar GIA, Gubelin vb. uluslararası laboratuvarlardan alınmış olan sertifikalara sahip pırlanta ve değerli taşları almayı tercih etmektedirler. Al Fardan firması tarafından pazarda yapılan bir araştırmaya göre mücevher satın alırken müşteriler ilk önce tasarıma önem verdiklerini daha sonra renge üçüncü sırada ise fiyata baktıklarını belirtmişlerdir. Yine aynı araştırmada müşterilerin firmaların web sayfalarını ziyaret etme nedenleri ise sırasıyla; yeni tasarımlara bakmak, alışveriş yapmak ve promosyonları takip etmek olduğunu söylemişlerdir. 5.2 BAE Mücevher Ürünleri Pazarı Dağıtım Kanalları Pazara girişte kullanılabilecek dağıtım kanalları şu şekilde özetlenebilir; 1- Kendine ait satış mağazası kurmak 2- Toptancılara ulaşarak satış yapmak 3- Doğrudan perakendecilere satış yapmak Pazarda toptancılara satış yapılması eskiden daha çok kullanılan bir yöntem iken artık ihracatçı firmalar doğrudan perakende firmaları ile temasa geçmeyi tercih etmektedir. Pazarda kendilerine ait ofisleri olsa dahi bu ofisi de yine toptancılara ulaşmak yerine perakende firmalarına ulaşmak için kullanmaktadırlar. Toptancıların kar marjlarının azalmış olması da ihracatçı firmaları olumsuz yönde etkilemektedir. Kendine ait satış mağazasının kurulması durumunda ise hem tanıtım yapmak hem de mağaza için uygun yerin bulunması zorluk yaşanan alanlardır. Firmalar ya Gold Souk, Gold Land vb. altına yönelik merkezlerde ya da yeni açılan alışveriş merkezlerinde mağaza açmak durumundadır. Fakat bu gibi yerlerde hem kira maliyetleri yüksektir hem de yer bulmak oldukça sıkıntılıdır. Firmalar kira bedelini ödemeyi kabul etseler dahi istedikleri merkezlerde yer bulamamaktadırlar. Kira bedellerinin her sene yüksek oranlarda artması da firmalar açısından sorun yaratmaktadır. BAE de pazarında, mücevher satışlarının % 98,5 i mağaza bazlı perakendeciler tarafından gerçekleştirilmektedir. Pazarda mücevher ürünlerinde doğrudan satış ve internetten pazarlama oranı ise çok sınırlıdır. BAE de satılan mücevherlerin büyük bölümünü altın mücevher oluşturmaktadır. Ancak satılan altın mücevherlerin çok büyük bir kısmı markasız olup; Gold Souk gibi geleneksel satış yerlerindeki bağımsız mücevherciler tarafından satılmaktadır. 24