6102 SAYILI TİCARET KANUNU ÖZELLİKLE ANONİM VE LİMİTED ŞİRKETLERDE BAŞLICA YENİLİKLER Ömer KESIKLI Kurucu Ortak T: +902163482924 omer@omerkesikli.av.tr Bağdat Caddesi, No.149/5 Selamicesme, Kadıkoy/Istanbul Phone: +90 216 348 29 24 Fax: +90 216 337 74 90 E-Mail: info@omerkesikli.av.tr Web: www.kesikli.com 1
KULLANIM ŞARTLARI VE SORUMSUZLUK KAYDI Bu doküman, konuyla ilgili olarak yalnızca genel bilgi ve görüş içermekte olup, hukuki tavsiye veya profesyonel hukuk hizmeti yerine geçmez ve bu amaçla kullanılamaz. Her bir olayın vakıalarına ve kendine özgü şartlarına göre profesyonel hukuki tavsiye ve görüş almanız önemle ve şiddetle önerilir. Kesikli Hukuk Bürosu avukatları ve bu dokümanın yazarları burada yer alan bilgilerin doğruluğundan ve tamlığından kesinlikle sorumlu değildir. Bilginin, mevzuatın ve içtihatların hızla değişebilmesi nedeniyle bu dokümanın güncelliğine ilişkin herhangi bir taahhüt veya garanti verilemez. Bu dokümanda yer alanlara ilişkin olarak ticari bir karar vermemenizi, somut olayınızın özelliklerine göre hukuki danışmanlık hizmeti almanızı önemle tavsiye ederiz. 2
Hukukun Küreselleşmesi Avrupa Birliği Müktesebatına Uyum Teknolojinin Değişmesi ve Gelişmesi 1957 den beri değişen ve gelişen modern hukuk Referans Noktası: Kurumsal Yönetim İlkeleri 3
Menfaat Sahiplerinin haklarının korunması İstikrar ve Rekabet Finansal Krizlere karşı dayanıklılık Finansman-kredi temini, Daha değerli şirketler Ulusal pazarlar yetersiz - uluslararası pazarlarlara açılma ihtiyacı Ulusal sermaye yetersiz - uluslararası sermayeden pay almak 4
Şeffaflık (Açıklık); Güven için bilgi gerekir. Zamanında, doğru, eksiksiz, anlaşılabilir, yorumlanabilir ve düşük maliyetle kolayca erişilebilir olmalıdır. Adalet; Menfaat Sahiplerine ve ortaklara adil ve eşit davranıldığına inanılmıyorsa işletmeye olan güven sarsılacak ve kamuoyu destek ve ilgisi kalmayacaktır. Hesap Verilebilirlik; İşletme, her faaliyet ve uygulamasının sebebini açıklayabilmelidir. (YK nın Hesap Vermesi) Sorumluluk; Şirket yönetiminin şirket adına yaptığı tüm faaliyetlerin mevzuata, esas sözleşmeye ve şirket içi düzenlemelere uygunluğunu ve bunun denetlenmesini içerir. 5
Tüm ticari defterler (Pay defteri, YK karar defteri de ticari defter tanımına girdi), evanterler, açılış bilançoları ara bilançolarını, finansal tablolarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını, tüm ticari yazışmaları ve dayanak belgeleri 1o sene süreyle saklamak zorunda. Sayılan belgeler elektronik ortamda da saklanabilir Türk Muhasebe Standartlarına göre tutulan defterler, yalnızca vergi matrahının belirlenmesi için değil, şirketin mali ve finansal durumu hakkında bilgi verecek şekilde hazırlanacak 6
Şirketin belge ve yazışmalarında: - Ticaret unvanı - Sicil Numarası - Şirket merkezi - Taahhüt edilen ve ödenen sermaye - Web Sitesi adresi yer almalıdır. 7
Ölçeklerine göre şirketler Konu Dışı İşlem Yasağı - Ultra Vires - Kuralı Kaldırıldı. Konu dışı işlemler batıl olmayacak Yöneticinin sorumluluğu açısından şirket konusu önem arz etmeye devam ediyor Sermaye olarak getirilebilecek değerler sınırlı olmaksızın sayılmıştır: nakden değerlendirilebilen, devrolunabilen fikri mülkiyet hakları, sanal ortamlar vs. 8
Eskiden 5 kişi şartı aranıyorken artık tek kişiyle kurulabilir ortak sayısı tek kişiye düşebilir Asgari Sermeye: 50.000 TL (%25 kuruluştan önce, geri kalan en geç 24 ay içinde) Kapalı Anonim Şirketler için Kayıtlı Sermaye Sistemi imkanı (Asgari 100.000 TL başlangıç sermayesi) 9
En az üç kişilik YK gerekli iken, Yönetim Organı artık TEK kişiden oluşabilecek Pay Sahibi Olma Koşulu Kaldırıldı Yönetim Kurulu Üyesi TÜZEL KİŞİ olabilecek, gerçek kişiler tescil edilecek Yönetim Kurulu Üye Sayısının en az ¼ ü yüksek öğrenim görmüş olmalı (sadece bir yönetim kurulu üyesi olanlar hariç) Toplantı yeter sayısı net olarak belirlendi (ekseriyet) 10
Yönetim Kurulu Üyeleri Elektronik Ortamda Toplanarak, güvenli elektronik imzalarıyla oy kullanabilecekler Yönetim Kurulu teşkilat yönergesini hazırlayarak görev tanımlarını yapmak zorunda; bu iç yönerge ile kimin kime bağlı olduğu ve kime bilgi vermekle yükümlü olduğu belirlenir Yönetim Kurulu üyesinin sorumluluğuna ilişkin değişiklikler var (Tedbirli yönetici ve ortaklık menfaatinin gözetilmesi ölçütü, farklılaştırılmış teselsül) Yönetim Kurulu üyesinin kusuruyla vereceği zarar sorumluluğunun sigortalanması 11
İÇ DENETİM Finans Denetimi. Her şirket finansa ihtiyaç duyar ve finans da özel bilgi ve uzmanlığa ihtiyaç duyar. Şirkette karşılıklı kontrolü sağlar. Şirketin ihtiyaç duymasına rağmen bu iç kontrol düzeneği kurulmazsa YK sorumludur. Riskin Erken Teşhisi ve Yönetimi Riskin erken saptanması ve yönetimi (Borsa şirketlerinde zorunlu) Diğer şirketlerde denetçinin gerekli görüp bunu yönetim kuruluna yazılı olarak bildirmesi hâlinde derhal YK tarafından kurulur. HUKUKİ, FİNANSAL, ÇEVRESEL RİSKLER! 12
Yönetim Kurulunun Devredilemez (Bazı) Yetkileri Şirketi üst düzeyde temsil etmek Şirket yönetim teşkilatını belirlemek Şirket yönetimi ve finans denetimi için gerekli düzen ve planı yapmak YK Karar defteri, Genel Kurul Toplantı ve Müzakere defterlerini tutmak Yıllık faaliyet raporu düzenleyip Genel Kurula sunmak 13
Tek kişi kurabilir 10.000 TL sermaye kuruluşta nakden ödenecektir Ortaklık sözleşmesinde yan yükümlülükler ve ek ödeme yükümlülükleri getirilebilecek Şirketten çıkma imkanı geldi, çıkarılma yeniden düzenlendi 14
Denetimde Uzmanlık Şartı: - Bağımsız Denetleme Kuruluşu, - Yeminli Mali Müşavir, - Serbest Muhasebeci Mali Müşavir 1 Mart 2013 e kadar seçilmeli, aksi takdirde Mahkemece denetçi atanır Denetim Konusu: Finansal tablolar ve yıllık faaliyet raporu Büyük Ölçekli Şirketlerde Finansal Tablolar ve Yıllık Faaliyet Raporu Bağımsız Denetim Kuruluşu tarafından denetlenmeli Ticari Defterler tutulurken Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayınlanan Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına uyma zorunluluğu 15
Denetçi Türkiye Denetim Standartlarına göre denetim yapacak Bağımsız denetçiyi ancak mahkeme görevden alabilir Bağımsız denetçi her durumda istifa edemez (görevden alma davası veya haklı sebeple sınırlı) Denetçiyle şirket arasındaki görüş ayrılıkları mahkemece giderilir 16
Bağımsız denetimden geçmemiş finansal tablolar ve yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş (YOK) sayılır. Denetçi tarafından verilebilecek görüşler: 1. Olumlu görüş 2. Sınırlı Olumlu Görüş 3. Olumsuz Görüş Olumsuz görüş halinde genel kurul, denetlenen finansal tablolara dayanarak karar alamaz. yönetim kurulu istifa etmelidir ve yerine yeni bir yönetim kurulu seçilmelidir. (Denetimi yapmaya engel teşkil eden eksiklikler varsa veya denetim engelleniyorsa görüş vermekten kaçınma söz konusu olabilir. Bu, olumsuz görüşle aynı etkiyi doğurur ) 17
Bir bağımsız denetleme kuruluşunun, bir şirketin denetlenmesi için görevlendirdiği denetçi en fazla 7 yıl aralıksız olarak o şirketi denetleyebilir. Daha sonra en az 2 yıl için değiştirilmelidir. Denetçi, denetim yaptığı şirkete, vergi danışmanlığı ve vergi denetimi dışında, danışmanlık hizmeti veremez, bunu bir yavru şirketi aracılığıyla yapamaz. Kimlerin denetçi olamayacağı kanunda belirlenmiştir 18
İŞLEM DENETİMİ (AŞ ve Ltd.lerin tamamına uygulanır) Amaç: Özellikli işlemlerin hukuka uygun yapılmasını güvence altına almak, ilgililerin haklarını korumak İşlem denetimine tabi bazı, özellikli işlemler: - Kuruluş - Birleşme, bölünme, tür değiştirme - Sermaye artırımı, azaltılması - Ayrılma akçesinin belirlenmesi (Ltd.lerde) 19
Genel Kurul çağrısı modernleşti Toplantılar elektronik ortamda yapılabilecek Toplantıda murahhaslar, 1 YK üyesi, bağımsız denetçi ve işlem denetiçisi hazır bulunacak Oyda imtiyaz: pay başına en çok 15 oy Sanayi ve Ticaret Bakanlığına Birikimli Oy Sistemi ni getirme yetkisi Temettü Avansı imkanı geldi İnceleme ve Bilgi Alma Hakkı pekişti, Azınlık Hakları güvenceye alındı, eşit işlem ilkesi yasalaştı, azınlığa şirketin haklı sebeple feshi davası açma hakkı tanındı 20
Web Sitesi açma ve sitenin belirli bir bölümünü zorunlu unsurlara tahsis etme zorunluluğu geldi. Buna göre asgari içerik: Kanunen yapılması gereken ilanlar, Rüçhan, değişim oranı, ayrılma karşılığı vs. ilişkin kararlar Denetçi, işlem denetçisi raporları Finansal tablolar ve raporlamalar Değerleme raporları, iflas ertelemeye ilişkin bilgiler, garantiler Pay sahibinin aydınlatılması için gerekli bilgiler Yıllık faaliyet raporu, kurumsal faaliyet açıklaması 21
Türk Hukukunda İlk Düzenlenmiştir Hakim (Ana) Şirket ve Bağlı (Yavru) şirket tanımlamaları yapılmıştır Her iki Şirket Yönetim Kurulu nca her yıl bir rapora bağlanması zorunluluğu Raporla Yönetim Kurulları şirket temelinde kayıpları ve kazançları açıkça belirleyebilecek ve kararlarını bilinçle alacaklardır Hakimiyetin kötüye kullanılmasının engellenmesine ilişkin hükümler Pay Sahibine denkleştirme talep hakkı Topluluk dışındaki pay sahibine, bağlı şirketteki hisseleri hakim şirkete satma hakkı Şirket alacaklılarına ilişkin talep hakları 22
Ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir Devralma yolu ile Yeni Kuruluş yolu ile birleşme Kolaylaştırılmış birleşme Kısmi bölünme Tam bölünme düzenlenmiştir Birleşme ve bölünmede azınlık hakları teminat altına alınmıştır. Tür değiştirmede alacaklılar korunmuştur İşlem denetimine tabi kılınmıştır 23
Şirket ana sözleşmesi kanuna uyumlu hale getirilmeli Şirket yönetimi yapılandırılmalı ve iç denetim sistemi oluşturulmalı Yönetim Kurulu nun ve müdürlerin farkındalığı arttırılmalı Muhasebeye ilişkin teknik altyapı kanuna uyumla hale getirilmeli Muhasebe kadroları TMS eğitiminden geçmeli İnternet sitesi altyapısı oluşturulmalı, zorunlu içeriklere yer verilmeli Ticari evrak sistemi elektronik ortamda tutulmaya hazır hale gelmeli Mevcut sözleşmeler gözden geçirilmeli 24
Şirket Düzeni Genel Kurul ve Pay Sahipliği Yönetim Kurulu Bağımsız Denetçi İç Denetim Komiteleri -Azınlık Hakları - Ortak Sayısı -Sermaye -Esas Sözleşme -Payların Devri -İmtiyazlar -Ortakların borçlanma yasağı -Şirketler Topluluğu -Sorumluluk -Profesyonellik -Tüzel Kişi imkanı -Alt Komiteler -Bilgi toplumu -Ticari Defterler - Muhasebe ve Finansal Rapor -Faaliyet Raporu - Atama - Defterlerin ve Finansal Tabloların TMS ye uyum - Faaliyet raporu denetimi -Riskin Erken Teşhisi -Komitesi -Finans Denetimi -İç Kontrol Mekanizması -Süreç bazlı kontroller 25
Hazırlayan ve Sunan Av. Ömer KESİKLİ 26