Anayasa Hukuku Dersi Final Sınavı Soruları 1. Devlet harcamalarının kanuniliği ilkesi ilk kez hangi belgede yer almıştır? A) 1808 Sened-î Đttifak B) 1839 Tanzimat Fermanı C) 1856 Islahat Fermanı D) 1876 Kanun-i Esasi E) 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu GEREKÇE: Yüce devletimizin karada ve denizdeki askeri masrafları ile öbür masrafları yasalarla belirlenip sınırlandırılmalı ve uygulama ona göre yapılmalıdır. http://wiki.hukuki.net/tanzimat_ferman%c4%b1 _metni_%28t%c3%bcrk%c3%a7ele%c5%9ft irilmi%c5%9f%29 2. Türk anayasa hukuku tarihinde, kanunların anayasaya uygunluğunun özel bir mahkeme tarafından denetlenmesi ilk kez hangi anayasa döneminde başlamıştır? A) 1876 Kanun-î Esasi B) 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu C) 1924 Anayasası D) 1961 Anayasası E) 1982 Anayasası GEREKÇE: Anayasa Mahkemesi 1961 Anayasasının 145. maddesiyle kurulmuştur. 3. Parlamenter sisteme geçildiği halde meclis hükümeti sisteminin bazı özelliklerini taşıması nedeniyle bazı yazarlarca kuvvetler birliği ve görevler ayrılığı sistemi olarak nitelendirilen hükümet sistemi hangi anayasa döneminde var olmuştur? A) 1876 Kanun-i Esasi dönemi B) 1909 değişiklikleri sonrası Kanun-i Esasi dönemi C) 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu dönemi D) 1924 Anayasası dönemi E) 1961 Anayasası dönemi GEREKÇE: Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, 10. bası, s. 31; Gözler, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 6. bası, s. 36. 4. 1982 Anayasasına göre, aşağıdakilerden hangisi anayasa metnine dâhil değildir? A) Anayasanın Başlangıç kısmı B) Anayasaya sonradan eklenen ek fıkralar C) Madde kenar başlıkları D) Đnkılâp Kanunlarının isimlerinin sayıldığı madde E) Altıncı kısımda yer alan geçici maddeler GEREKÇE: Anayasa m. 176/2.
5. Aşağıdakilerden hangisi değiştirilmez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez hükümlerden değildir? 7. Yukarıda yer verilmeyen ilke aşağıdakilerden hangisidir? A) Đnsan haklarına saygılı devlet ilkesi B) Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü ilkesi C) Demokratik devlet ilkesi D) Hukuk devleti ilkesi E) Başkentin Ankara olduğu hükmü GEREKÇE: Anayasanın 4. maddesi gereğince, 1., 2. ve 3. madde hükümleri değiştirilemez; değiştirilmesi dahi teklif edilemez hükümlerdendir. Anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü düzenleyen 11. maddeye yönelik özel bir koruma yoktur. 6. Aşağıdakilerden hangisi olağanüstü hal rejimlerinde dahi kısıtlanamayacak haklardan, değildir, başka bir deyişle Anayasanın 15/2. maddesinde yer alan çekirdek alanın kapsamı dışındadır? A) Savaş hukuku kuralları hariç yaşama hakkı B) Đşkence görmeme hakkı C) Masumiyet karinesinden yararlanma hakkı D) Din, vicdan ve kanaatlerinden dolayı kınanmama hakkı E) Zorla çalıştırılmama hakkı DOĞRU CEVAP: E GEREKÇE: Anayasa m. 15/2. (Zorla çalıştırma yasağı bu kapsamda yer almaz. I. Đdare yargısal denetime ve mali sorumluluğa tabi olmalıdır. II. Devlet toplumsal barış ve refahı sağlamak amacıyla ekonomik hayata müdahale edebilir. III. Devlet yönetimi ve hukuk kuralları din kurallarına dayandırılamaz. IV. Kanunlar anayasaya aykırı olamaz. A) Sosyal devlet ilkesi B) Anayasanın üstünlüğü ilkesi C) Demokratik devlet ilkesi D) Hukuk devleti ilkesi E) Laik devlet ilkesi GEREKÇE: (I) Hukuk devleti, (II) Sosyal devlet, (III) Laiklik, (IV) Anayasanın üstünlüğü ilkesi. 8. Yasama yetkisinin genelliği ifadesinden ne anlaşılmaktadır? A) Genel, kişilik dışı, soyut, objektif ve bir kez kullanılmakla tükenmeyen sonuçlar doğuran işlemleri, sadece yasama organının yapabilmesi B) Yasama organının, Anayasadan kaynaklanan yetkilerini genel bir şekilde kullanması C) Yasama organının herhangi bir konuyu, kanunla en ince ayrıntılarına kadar düzenleyebilme yetkisine sahip olması D) Yasama organının, herhangi bir konu üzerinde genel görüşme yapabilmesi E) Yasama organının, yapacağı kanunlarla bir konunun sadece genel hatlarını düzenlemekle yetinmesi, ayrıntılara girmemesi GEREKÇE: Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, 10. bası, s. 201; Gözler, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, 6. bası, s. 323-324. 2
9. Aşağıdakilerden hangisi Anayasanın Temel Haklar ve Ödevler başlıklı ikinci kısmının ikinci bölümünde yer alan kişinin hak ve ödevleri nden biri değildir? A) Kişi dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı B) Haberleşme hürriyeti C) Dernek kurma hürriyeti D) Çalışma hakkı ve ödevi E) Mülkiyet hakkı D) Ali BABACAN Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı E) Mustafa DEMĐR Bayındırlık ve Đskân Bakanı GEREKÇE: Mehmet Zafer ÇAĞLAYAN, Devlet Bakanıdır. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat ERGÜN dür. GEREKÇE: Çalışma hakkı ve ödevi (Ay, m. 49) Sosyal ve Ekonomik haklardandır. 12. Kanunların yapılmasıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 10. 1982 Anayasası na göre, TBMM aşağıdakilerden hangisini bir parlamento kararı şeklinde gerçekleştirir? A) Yabancı bir ülkeye asker gönderilmesine karar vermek B) Para basılmasına karar vermek C) Genel ve özel af ilanına karar vermek D) Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak E) Bir kanun hükmünde kararnamenin değiştirilerek kabulüne karar vermek GEREKÇE: Anayasa, m. 92. 11. Aşağıda isimler ve karşılarına bakanlık görevleri yazılmıştır. Hangi eşleştirme yanlıştır? (2 Haziran 2010 itibariyle) A) Mehmet Zafer ÇAĞLAYAN Sanayi ve Ticaret Bakanı B) Vecdi GÖNÜL Milli Savunma Bakanı C) Mehmet ŞĐMŞEK Maliye Bakanı A) Bakanlar Kurulu tarafından verilen kanun önerilerine kanun tasarısı denir. B) Bir yasama dönemi içinde TBMM Genel Kurulu tarafından reddedilen kanunlar kadük olur. C) Cumhurbaşkanı tarafından tekrar görüşülmek üzere TBMM ne iade edilen kanun aynen kabul edilirse Cumhurbaşkanı bir kez daha geri gönderemez. D) TBBM de kanun teklif ve tasarılarının önce tümü hakkında görüşme yapılır, sonra maddeler tek tek görüşülür ve son olarak teklif veya tasarının tümü oylanır. E) Bir kanunun ne zaman yürürlüğe gireceği konusunda bir hüküm yok ise, Resmi Gazetede yayımlandığı günü izleyen 45 gün sonra yürürlüğe girer. GEREKÇE: Kadük, bir yasama döneminde kanunun görüşmesinin sonuçlandırılamamasıdır. Reddedilen kanun kadük sayılmaz. Diğer şıklar doğrudur. 3
13. TBMM nin parlamento kararı şeklinde yaptığı işlemlerden hangisi Anayasa yargısına tabidir? A) Savaş ilanı kararı B) Yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararı C) Meclis araştırması kararı D) Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulunun aldığı sıkıyönetim kararını onaylamak E) Parlamento kararlarının hiçbirisi anayasa yargısına tabi değildir. GEREKÇE: Anayasa m. 85. D) Meclis soruşturması sonucu Yüce Divana sevk edilme E) Yasama dokunulmazlığının kaldırılması DOĞRU CEVAP: E GEREKÇE: Bir bakanın kişisel suçuyla ilgili dokunulmazlığının kaldırılması bakanlık görevinden düşmesini sağlamaz. 16. Aşağıdaki yüksek mahkemelerden hangisinin ilk derece mahkemesi olarak görevi yoktur? A) Anayasa Mahkemesi B) Uyuşmazlık Mahkemesi C) Danıştay D) Yargıtay E) Askeri Yüksek Đdare Mahkemesi 14. Aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanının görevlerinden biri değildir? A) Başbakanın teklifi üzerine bir bakanı görevden almak B) Yabancı devletlere Türk Devletinin temsilcilerini göndermek C) Genelkurmay Başkanını atamak D) Anayasa Mahkemesi Başkanını seçmek E) Üniversite rektörlerini seçmek GEREKÇE: Anayasa m. 146. Anayasa Mahkemesi Başkanını üyeler seçer. 15. Aşağıdakilerden hangisi bakanların görevlerinin sona erme sebeplerinden biri değildir? A) TBMM nin vereceği güvensizlik oyu B) Milletvekili seçilme yeterliliğini kaybetme C) Başbakanın isteği üzerine Cumhurbaşkanı tarafından görevinden azletme GEREKÇE: Diğer sayılan yüksek mahkemelerin hepsinin ilk derece mahkemesi görevleri vardır. Uyuşmazlık Mahkemesi, ancak iki mahkemenin görev veya yetki uyuşmazlığı sonunda başvurulan mercidir. 17. 1982 Anayasası na göre, olağan kanun hükmünde kararnamelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Yetki kanununda çıkarılacak kanun hükmünde kararnamenin kapsamının ve kullanma süresinin gösterilmesi gerekir. B) Kanun hükmünde kararnameler Resmî Gazete de yayımlandıkları gün TBMM ye sunulur. C) Yetki yasaları ve bunlara dayanan kanun hükmünde kararnameler, TBMM de öncelik ve ivedilikle görüşülür. D) Yasama döneminin bitmesi, belli bir süre için verilmiş de olsa kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisinin sona ermesine yol açar. 4
E) Bakanlar Kurulunun istifası ya da düşürülmesi belli bir süre için verilmiş yetkinin sona ermesine sebep olmaz. GEREKÇE: Anayasa m. 91/3 18. Eşi tarafından Đçişleri Bakanı aleyhine açılacak boşanma davası aşağıdaki mahkemelerden hangisinin görev alanına girer? A) Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi B) Ankara Bölge Đdare Mahkemesi C) Danıştay D) Yüce Divan E) Ankara Asliye Ceza Mahkemesi GEREKÇE: Bakanların veya parlamenterlerin özel hukuk ilişkileriyle ilgili özel düzenleme bulunmadığından, bir boşanma davası asliye hukuk mahkemesinde görülür. 19. Aşağıda sayılan durumlardan hangisi sıkıyönetim ilanını gerektirmez? A) Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya yönelik şiddet eylemlerinin artması B) Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalımın baş göstermesi C) Savaş veya seferberlik halinin ortaya çıkması D) Ayaklanma olması E) Yukarıda sayılanların hepsi sıkıyönetim ilanını gerektirir GEREKÇE: Anayasa m. 122. Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalımın baş göstermesi, Anayasanın 119. maddesine göre sıkıyönetim değil; olağanüstü hal ilanı için bir gerekçedir. 20. 1982 Anayasası na göre, aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkileri arasında yer almaz? A) Başbakan veya bakanları görevleriyle ilgili suçlarından dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamak B) Farklı yargı kolları ve yüksek mahkemeler arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin karara bağlamak C) Siyasi parti kapatma davalarına bakmak D) Kanunların, KHKlerin ve TBMM Đçtüzüğünün Anayasaya uygunluğunu denetlemek E) TBMM nin verdiği milletvekilliğinin düşürülmesi kararlarını denetlemek GEREKÇE: Bu görev Uyuşmazlık Mahkemesine aittir. Sınav bitmiştir cevaplarınızı kontrol ediniz. Soru kâğıdını alabilirsiniz. 5