«Türk Ticaret Kanunu ile Dijital Şirkete Dönüşüm ve Uyum Paneli» Finans Kulüp

«Türk Ticaret Kanunu ile Dijital Şirkete Dönüşüm ve Uyum Paneli» Finans Kulüp 16 Mayıs 2012 / Dr. Leyla Keser Berber Đstanbul Bilgi Üniversitesi Bilişim ve Teknoloji Hukuku Enstitüsü/KPMG Bilişim Hukuku Akademik Danışman

BĐLĐŞĐM HUKUKU Yeni Türk Ticaret Kanununda Elektronik Đşlemlere Đlişkin Düzenlemeler: Dijital Şirket 2

Sunum akışı Sunum Akışı Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Manşetin Gölgesinde Kalan Düzenleme Başlıkları Dijital Şirket e Đlişkin TTK daki ve Đkincil Mevzuattaki Düzenlemelere Hakim Đlkeler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemelerin Kapsamı 3

Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Manşetin Gölgesinde Kalan Düzenleme Başlıkları Dijital Şirket e Đlişkin TTK daki ve Đkincil Mevzuattaki Düzenlemelere Hakim Đlkeler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemelerin Kapsamı 4

Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler I - 12 Nisan 2011 tarihli, 27903 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Bazı Kanunlarda değişiklik Yapılmasına Dair Kanun : MADDE 13 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 28 inci maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. Ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Bu kayıtlar ile tescil ve ilan edilmesi gerekli içeriklerin düzenli olarak elektronik ortamda depolanan ve sunulabilen merkezi ortak veri tabanı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde oluşturulur. Ticaret sicili kayıt işlemlerinin elektronik ortamda yapılması için toplanması ve işlenmesi gerekli olan kişisel veriler, kişisel verilerin korunması ve bilgi güvenliğinin sağlanmasına ilişkin tedbirler mevzuata uygun bir şekilde alınarak korunur. 5

Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler II - MADDE 14 6762 sayılı Kanunun 66 ncı maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve maddenin mevcut ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Bu defterler elektronik ortamda veya dosyalama suretiyle tutulabilir. Bu defterlerin açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları ile bu defterlerin nasıl tutulacağı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca çıkarılacak müşterek bir tebliğle belirlenir. Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür. Bu hükme istinaden 13 Aralık 2011 tarihli Resmi Gazete de e-defter Tebliği yayımlanmış ve 1 Ocak 2012 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. 6

Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler III - MADDE 16 6762 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir. Çevrimiçi işlemler EK MADDE 2 Poliçe, bono, çek, makbuz senedi, varant ve kambiyo senetlerine benzeyen senetler güvenli elektronik imza ile düzenlenemez. Bu senetlere ilişkin kabul, aval ve ciro gibi senet üzerinde gerçekleştirilen işlemler güvenli elektronik imza ile yapılamaz. Konşimentonun, taşıma senedinin ve sigorta poliçesinin imzası elle, faksimile baskı, zımba, ıstampa, sembol şeklinde mekanik veya elektronik herhangi bir araçla da atılabilir. Düzenlendikleri ülke kanunlarının izin verdiği ölçüde bu senetlerde yer alacak kayıtlar el yazısı, telgraf, teleks, faks ve elektronik diğer araçlarla yazılabilir, oluşturulabilir, gönderilebilir. Ticaret şirketleri ile gerçek ve tüzel kişi diğer tacirlere ilişkin olarak, bu Kanunun zorunlu tuttuğu bütün işlemler elektronik ortamda güvenli elektronik imza ile de yapılabilir. Bu işlemlerin dayanağı olan belgeler de aynı usulle elektronik ortamda düzenlenebilir. Zaman unsurunun belirlenmesi gereken ve yönetmelikte düzenlenen hallerde güvenli elektronik imzaya eklenen zaman damgasının tarihi, diğer hâllerde merkezî veri tabanı sistemindeki tarih esas alınır. Şirket adına imza yetkisini haiz kişiler şirket namına kendi adlarına üretilen güvenli elektronik imzayla imza atabilirler. Bu durumda, kullanılacak nitelikli elektronik sertifikalarda sertifika sahibi alanı içerisine, sertifika sahibinin ismiyle birlikte temsil ettiği tüzel kişinin de ismi yazılır. Bu husus tescil ve ilan edilir. Bu maddenin uygulanmasına dair usul ve esaslar Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. 7

Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Manşetin Gölgesinde Kalan Düzenleme Başlıkları Dijital Şirket e Đlişkin TTK daki ve Đkincil Mevzuattaki Düzenlemelere Hakim Đlkeler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemelerin Kapsamı 8

Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Bilişim sözcüğü içeren hükümler: md. 21/f.3 md. 58/f. 1, 2, 3, 4. Güvenli e-imza ve Kayıtlı e-posta sözcüğü içeren hükümler: md. 18/f.3 (hem e-imza hem KEP) md. 94/f.2 (sadece e-imza) md. 1525/f. 1, 2 (hem e-imza hem KEP) md. 1526/f. 1,3,4. 9

Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler II - Đnternet sözcüğü içeren hükümler: md. 39/f.2; md. 149/f.1, d; f.3 ve f. 4; md. 157/f.2 md. 171/f.4; md. 198/f.1; md. 353/f.5; md. 359/f.1 md. 399/f.2; md. 414/f.1; md. 420/f.1; md. 428/f.1, f.2 md. 448/f.1; md. 450/f.1; md. 455/f.1; md. 460/f.2 md. 461/f.3; md. 473, f.1; md. 474/f.1; md. 483/f.1, f.2 md. 486/f.2; md. 524/f.1; md. 541/f.1; md. 562/f.12 md. 966/f.1; md. 1524/f.1, f.5; md. 1527/f.3, f.6 Geçici madde 3/f.1 10

Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler III - Elektronik sözcüğü içeren hükümler: md. 18/f.3; md. 24/f.2; md. 64/f.2, f.3; md. 65/f.4 md. 82/f.4; md. 94/f.2; md. 127/f.4; md. 390/f.1 md. 428/f.2; md. 1159/f.2; md. 1160/f.3; md. 1163/f.3 md. 1224/f.1; md. 1384/f.3; md. 1524; md. 1525/f.1, f.2 md. 1526/f.1, f.2, f.3, f.4; md. 1527/f.1, f.2, f.3, f.5; md. 1528/f.1 11

Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler IV - Elektronik Ortam sözcüğünü içeren hükümler md. 24/f2; md. 64/f2, f3; md. 65/f4 md. 82/f4; md. 127/f1(h); md. 390/f1 md. 1525/f1; md. 1526/f3; md. 1527/f1, f2, f3, f5 md. 1528/f1 12

Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler V - Đnternet Sitesi sözcüğünü içeren hükümler md. 39/f2; md. 171/f4; md. 174; md. 198/f1; md. 353/f5 md. 359/f2; md. 399/f1; md. 414/f1; md. 420/f1; md. 422/f2 md. 428/f1, f2; md. 448/f1; md 450; md. 455; md. 460/f2 md. 461/f3; md. 473/f1; md. 474/f1; md. 483/f1, f2 md. 486/f2; md. 524; md. 541/f1; md. 562/f2; md. 966/f1 md. 1524/f1, f5; md. 1527/f3; md. 1527/f6 13

Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler VI - Erişim sözcüğünü içeren hükümler md. 496; md. 1524/f3; Geçici md. 3 Veri Tabanı sözcüğünü içeren hükümler md. 24/f2; md. 1526/f3 14

Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Manşetin Gölgesinde Kalan Düzenleme Başlıkları Dijital Şirket e Đlişkin TTK daki ve Đkincil Mevzuattaki Düzenlemelere Hakim Đlkeler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemelerin Kapsamı 15

Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları 16

Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Manşetin Gölgesinde Kalan Düzenleme Başlıkları Dijital Şirket e Đlişkin TTK daki ve Đkincil Mevzuattaki Düzenlemelere Hakim Đlkeler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemelerin Kapsamı 17

Manşetin Gölgesinde Kalan Düzenleme Başlıkları 18

Dijital Şirket e Đlişkin TTK daki ve Đkincil Mevzuattaki Düzenlemelere Hakim Đlkeler Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Manşetin Gölgesinde Kalan Düzenleme Başlıkları Dijital Şirket e Đlişkin TTK daki ve Đkincil Mevzuattaki Düzenlemelere Hakim Đlkeler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemelerin Kapsamı 19

Đlkeler 20

Elektronik Ortamda Gerçekleştirilen Đşlemleri Düzenlemedeki Đlkeler Đşlem güvenliğinin tesis edilmesi Đşlemi yapan kişinin kimliğinin hukuken tespit edilmesi ve işlemi gerçekleştirdiğini inkar edememesinin sağlanması Đşlemin ne zaman yapıldığının belirlenebilmesi Đşlemin gerçekleştirilmesinden sonra işlemle ilgili kayıtların değiştirilmesinin engellenmesi veya yapılan değişikliklerin izlenebilmesi Đşlem sonucu ortaya çıkan sonucun muhatapları arasında güvenli olarak gönderilip alınmasının tesis edilmesi Đşlem kayıtlarının ve işlem sonucunun güvenli bir şekilde arşivlenmesinin tesis edilmesi Đşlem kayıtlarının ve işlem sonuçlarının denetlenebilirliğinin tesis edilmesi Gerekli durumlarda işlem bilgilerinin gizliliğinin sağlanması Kişisel verilerin korunması Siber güvenlik 21

Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemelerin Kapsamı Mevcut TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemeler Yeni TTK da Yer Alan Bilişimle Đlgili Hükümler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenleme Başlıkları Manşetin Gölgesinde Kalan Düzenleme Başlıkları Dijital Şirket e Đlişkin TTK daki ve Đkincil Mevzuattaki Düzenlemelere Hakim Đlkeler Yeni TTK da Yer Alan Dijital Şirket e Đlişkin Düzenlemelerin Kapsamı 22

Đhtar, Đhbar ve Beyanlar C) Tacir olmanın hükümleri I - Genel olarak I - Genel olarak MADDE 18 (3)Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılır. 23

Ticaret Sicil Kayıtlarına Elektronik Ortamdan Erişim ĐKĐNCĐ KISIM Ticaret Sicili A) Kuruluş I - Genel olarak (2) Ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Tüzükle gösterilir. Bu kayıtlar ile tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulabilen merkezi ortak veri tabanı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde oluşturulur. 24

Đnternet Ortamında Gerçekleştirilen Haksız Rekabette Servis Sağlayıcıların Sorumlulukları III - Basın, yayın, iletişim ve bilişim kuruluşlarının sorumluluğu MADDE 58 - (1) Haksız rekabet, her türlü basın, yayın, iletişim ve bilişim işletmeleriyle, ileride gerçekleşecek teknik gelişmeler sonucunda faaliyete geçecek kuruluşlar aracılığıyla işlenmişse, 56 ncı maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yazılı davalar, ancak, basında yayımlanan şeyin, programın; ekranda, bilişim aracında veya benzeri ortamlarda görüntülenenin; ses olarak yayımlananın veya herhangi bir şekilde iletilenin sahipleri ile ilan veren kişiler aleyhine açılabilir (4) Haksız rekabet fiilinin iletimini başlatmamış, iletimin alıcısını veya fiili oluşturan içeriği seçmemiş veya fiili gerçekleştirecek şekilde değiştirmemişse, bu maddenin birinci fıkrasındaki davalar hizmet sağlayıcısı aleyhine açılamaz; tedbir kararı verilemez. Mahkeme haksız rekabet eyleminin olumsuz sonuçlarının kapsamlı veya vereceği zararın büyük olacağı durumlarda ilgili hizmet sağlayıcısını da dinleyerek, haksız rekabet fiilinin sona erdirilmesini veya önlenmesine ilişkin tedbir kararını hizmet sağlayıcı aleyhine de verebilir veya içeriğin geçici olarak kaldırılması dahil somut olaya uyan uygulanabilir başka tedbirler alabilir. 25

Elektronik Arşivleme A) Defter tutma ve envanter I - Defter tutma yükümü MADDE 64 -. (2) Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür. 26

Elektronik Ticari Defter A) Defter tutma ve envanter I - Defter tutma yükümü (3) Ticarî defterler, açılış ve kapanışlarında noter tarafından onaylanır. Kapanış onayları, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar yapılır. Şirketlerin kuruluşunda defterlerin açılışı ticaret sicili müdürlükleri tarafından da onaylanabilir. Açılış onayının noter tarafından yapıldığı hallerde noter, ticaret sicili tasdiknamesini aramak zorundadır. Türkiye Muhasebe Standartlarına göre elektronik ortamda veya dosyalama suretiyle tutulan defterlerin açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları ile bu defterlerin nasıl tutulacağı Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca bir tebliğle belirlenir. 27

Elektronik Ticari Defterlerin Tutulması Esasları II - Defterlerin tutulması MADDE 65 (1) Defterler ve gerekli diğer kayıtlar Türkçe tutulur. Kısaltmalar, rakamlar, harfler ve semboller kullanıldığı takdirde bunların anlamları açıkça belirtilmelidir. (2) Defterlere yazımlar ve diğer gerekli kayıtlar, eksiksiz, doğru, zamanında ve düzenli olarak yapılır. (3) Bir yazım veya kayıt, önceki içeriği belirlenemeyecek şekilde çizilemez ve değiştirilemez. Kayıt sırasında mı yoksa daha sonra mı yapıldığı anlaşılmayan değiştirmeler yasaktır. (4) Defterler ve gerekli diğer kayıtlar, olgu ve işlemleri saptayan belgelerin dosyalanması şeklinde veya veri taşıyıcıları aracılığıyla tutulabilir; şu şartla ki, muhasebenin bu tutuluş biçimleri ve bu konuda uygulanan yöntemler Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olmalıdır. Defterlerin ve gerekli diğer kayıtların elektronik ortamda tutulması durumunda, bilgilerin saklanma süresince bunlara ulaşılmasının ve bu süre içinde bunların her zaman kolaylıkla okunmasının temin edilmiş olması şarttır. Elektronik ortamda tutulma hâlinde birinci ilâ üçüncü fıkra hükümleri kıyas yoluyla uygulanır. 28

Cari Hesap Mutabakatı III - Bakiye 1. Belirlenmesi MADDE 94 (1) Sözleşme veya ticarî teamül uyarınca, belirli hesap devreleri sonunda devre hesabı kapatılır ve alacak ile borç kalemleri arasındaki fark belirlenir. (2) Hesap devresi hakkında sözleşme veya ticarî teamül yoksa, her takvim yılının son günü taraflarca hesabın kapatılması günü olarak kabul edilmiş sayılır. Saptanan artan tutarı gösteren cetveli alan taraf, aldığı tarihten itibaren bir ay içinde, noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza içeren bir yazıyla itirazda bulunmamışsa, bakiyeyi kabul etmiş sayılır. 29

Gayri Maddi Değer Hesabı D) Sermaye koyma borcu I - Konusu MADDE 127 - (1) Kanunda aksine hüküm olmadıkça ticaret şirketlerine sermaye olarak; a) Para, alacak, kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait paylar; b) Fikrî mülkiyet hakları; c) Taşınırlar ve her çeşit taşınmaz; d) Taşınır ve taşınmazların faydalanma ve kullanma hakları; e) Kişisel emek; f) Ticarî itibar; g) Ticarî işletmeler; h) Haklı olarak kullanılan devredilebilir elektronik ortamlar, alanlar, adlar ve işaretler gibi değerler; i) Maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer haklar; j) Devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer konabilir. 30

Đnternet Sitesi - I D) Elektronik işlemler ve bilgi toplumu hizmetleri I - Đnternet sitesi MADDE 1524-(1)Her sermaye şirketi, bir internet sitesi açmak, şirketin internet sitesi zaten mevcutsa bu sitenin belli bir bölümünü aşağıdaki hususların yayımlanmasına özgülemek zorundadır. Yayımlanacak içerikler in neler olduğu, numerus clausus olmayan bir şekilde md. 1524 te belirtilmiştir. 31

Đnternet Sitesi - II (3) Đnternet sitesinin bilgi toplumu hizmetlerine ayrılmış bölümü herkesin erişimine açıktır. Erişim hakkının kullanılması, ilgili olmak veya menfaati bulunmak gibi kayıtlarla sınırlandırılamayacağı gibi herhangi bir şarta da bağlanamaz. Bu ilkenin ihlali hâlinde herkes engelin kaldırılması davasını açabilir. (4) Đnternet sitesinin bu maddenin amaçlarına özgülenmiş kısmında yayımlanan içeriğin başına tarih ve parantez içinde yönlendirilmiş mesaj ibaresi konulur. Bu ibareli mesaj ancak Kanuna ve ikinci fıkrada anılan yönetmeliğe uyulmak suretiyle değiştirilebilir. Özgülenen kısımda yer alan bir mesajın yönlendirildiği karinedir. Sitenin, bir numara altında tescili ve ilgili diğer husular Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir yönetmelikle düzenlenir. (5) Bu Kanun ve ilgili diğer kanunlarda veya idari düzenlemelerde daha uzun bir süre öngörülmedikçe, şirketin internet sitesine konulan bir içerik, üzerinde bulunan tarihten itibaren en az altı ay süreyle internet sitesinde kalır; aksi hâlde konulmamış sayılır. Finansal tablolar için bu süre beş yıldır. (6) Yönlendirilmiş mesajların basılı şekilleri 82 nci madde uyarınca saklanır. Đnternet sitesinde yer alacak bilgiler metin hâline getirilip şirket yönetimi tarafından tarih ve saati gösterilerek noterlikçe onaylı bir deftere sıra numarası altında yazılır veya yapıştırılır. Daha sonra sitede yayımlanan bilgilerde bir değişiklik yapılırsa, değişikliğe ilişkin olarak yukarıdaki işlem tekrarlanır. 32

Bilgiye Erişim Hakkı Herkes Đçin Erişilebilirlik: TTK md. 1524/f.3 erişim hakkının bireylere yasal olarak tanındığını açıkça ifade eden bir düzenlemedir. Bu açıdan bilgiye erişimi bir insan hakkı olarak kabul eden BM yaklaşımı ve Finlandiya Anayasası md. 12 ile paralel bir hükümdür. 33

Güvenli Elektronik Đmzalı Đşlemler Genel Hüküm III - Güvenli elektronik imza MADDE 1526 - (1) Poliçe, bono, çek, makbuz senedi, varant ve kambiyo senetlerine benzeyen senetler güvenli elektronik imza ile düzenlenemez. Bu senetlere ilişkin kabul, aval ve ciro gibi senet üzerinde gerçekleştirilen işlemler güvenli elektronik imza ile yapılamaz. (2) Konişmentonun, taşıma senedinin ve sigorta poliçesinin imzası elle, faksimile baskı, zımba, ıstampa, sembol şeklinde mekanik veya elektronik herhangi bir araçla da atılabilir. Düzenlendikleri ülke kanunlarının izin verdiği ölçüde bu senetlerde yer alacak kayıtlar el yazısı, telgraf, teleks, faks ve elektronik diğer araçlarla yazılabilir, oluşturulabilir, gönderilebilir. 34

Elektronik Đmza ELEKTRONĐK ĐMZA 35

Hukuki Çerçeve Güvenli Elektronik Đmza Madde 4 Güvenli elektronik imza; a) Münhasıran imza sahibine bağlı olan, b) Sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza oluşturma aracı ile oluşturulan, c) Nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin kimliğinin tespitini sağlayan, d) Đmzalanmış elektronik veride sonradan herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığının tespitini sağlayan, elektronik imzadır. 36

Hukuki Çerçeve Güvenli elektronik imzanın hukukî sonucu ve uygulama alanı 5070 Sayılı Elektronik Đmza Kanunu Madde 5 Güvenli elektronik imza, elle atılan imza ile aynı hukukî sonucu doğurur. Kanunların resmî şekle veya özel bir merasime tabi tuttuğu hukukî işlemler ile teminat sözleşmeleri güvenli elektronik imza ile gerçekleştirilemez. 37

Maddi Hukuk Açısından Bağlayıcılık 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu II. Yazılı Şekil 1. Yasal şekil b. Unsurları MADDE 14- Yazılı şekilde yapılması öngörülen sözleşmelerde borç altına girenlerin imzalarının bulunması zorunludur. Kanunda aksi öngörülmedikçe, imzalı bir mektup, asılları borç altına girenlerce imzalanmış telgraf, teyit edilmiş olmaları kaydıyla faks veya buna benzer iletişim araçları ya da güvenli elektronik imza ile gönderilip saklanabilen metinler de yazılı şekil yerine geçer. c. Đmza MADDE 15- Đmzanın, borç altına girenin el yazısıyla atılması zorunludur. Güvenli elektronik imza da, el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğurur. 38

Đspat Hukuku Açısından Bağlayıcılık 6100 Sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu Adi senetlerin ispat gücü MADDE 205- (1) Mahkeme huzurunda ikrar olunan veya mahkemece inkâr edenden sadır olduğu kabul edilen adi senetler, aksi ispat edilmedikçe kesin delil sayılırlar. (2) Usulüne göre güvenli elektronik imza ile oluşturulan elektronik veriler, senet hükmündedir. (3) Hâkim, mahkemeye delil olarak sunulan elektronik imzalı belgenin, güvenli elektronik imza ile oluşturulmuş olup olmadığını resen inceler. 39

Güvenli Elektronik Đmza Temel Bileşenler - I Güvenli Elektronik Đmza Oluşturma Aracı Örnekleri 40

Güvenli Elektronik Đmzalı Đşlemler-Genel Hüküm Madde 1526- (3) Ticaret şirketleri ile gerçek ve tüzel kişi diğer tacirlere ilişkin olarak, bu Kanunun zorunlu tuttuğu bütün işlemler elektronik ortamda güvenli elektronik imza ile de yapılabilir. Bu işlemlerin dayanağı olan belgeler de aynı usulle elektronik ortamda düzenlenebilir. Zaman unsurunun belirlenmesi gereken ve tüzükte düzenlenen hâllerde güvenli elektronik imzaya eklenen zaman damgasının tarihi, diğer hâllerde merkezî veri tabanı sistemindeki tarih esas alınır. (4) Şirket adına imza yetkisini haiz kişiler şirket namına kendi adlarına üretilen güvenli elektronik imzayla imza atabilirler. Bu durumda, kullanılacak nitelikli elektronik sertifikalarda sertifika sahibi alanı içerisine, sertifika sahibinin ismiyle birlikte temsil ettiği tüzel kişinin de ismi yazılır. Bu husus tescil ve ilan edilir. (5) Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarının uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar 26 ncı maddede düzenlenen tüzükte gösterilir. 41

Kayıtlı e-posta Kayıtlı e-posta II - Beyanlar, belgeler ve senetler MADDE 1525- (1) Tarafların açıkça anlaşmaları ve 18 inci maddenin üçüncü fıkrası saklı kalmak şartıyla, ihbarlar, ihtarlar, itirazlar ve benzeri beyanlar; fatura, teyit mektubu, iştirak taahhütnamesi, toplantı çağrıları ve bu hüküm uyarınca yapılan elektronik gönderme ve elektronik saklama sözleşmesi, elektronik ortamda düzenlenebilir, yollanabilir, itiraza uğrayabilir ve kabul edilmişse hüküm ifade eder. (2) Kayıtlı elektronik posta sistemine, bu sistemle yapılacak işlemler ile bunların sonuçlarına, kayıtlı posta adresine sahip gerçek kişilere, işletmelere ve şirketlere, kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcılarının hak ve yükümlülüklerine, yetkilendirilmelerine ve denetlenmelerine ilişkin usul ve esaslar Bilgi Teknolojileri ve Đletişim Kurumu tarafından bir yönetmelikle düzenlenir. Yönetmelik bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren beş ay içinde yayımlanır. 42

Kayıtlı elektronik posta(kep) *Kayıtlı elektronik posta(kep); Kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcıları (KEPHS) vasıtasıyla elektronik iletilerin ; Gönderimine, Teslimatına ve Kullanımına ilişkin olarak delil sağlayan, elektronik postanın gelişmiş şeklidir. 43

KEP Sistemi Göndericinin KayıtlıElektronik Posta Hizmet Sağlayıcı (KEPHS) Alanı 2 Kullanıcı doğrulama, güvenlik kontrolü Alıcının KayıtlıElektronik Posta Hizmet Sağlayıcı(KEPHS) Alanı 4 Zarflama, imzalama ve zaman damgalama ve gönderim 5 Özgünlük, bütünlük, elektronik imza, güvenlik kontrolleri 7 Posta kutusuna gönderim (alıcının e- posta kutusu) 3 Gönderi alındısı 1 mesaj yazımı, elektronik imzalama, KEPHS ye bağlanma 6 Gönderinin alındığına ilişkin onay alındısı 8 Teslim alındısı 9 Elektronik Đmza doğrulama, okuma 44

KEP Đkincil Düzenlemeler KEP Đkincil Düzenlemeler: 25 Ağustos 2011 tarih ve 28036 sayılı Resmi Gazete Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine Đlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Kayıtlı Elektronik Posta Sistemi ile Đlgili Süreçlere ve Teknik Kriterlere Đlişkin Tebliğ 45

Yürürlük 25 Ağustos 2011 tarih ve 28036 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine Đlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Kayıtlı Elektronik Posta Sistemi ile Đlgili Süreçlere ve Teknik Kriterlere Đlişkin Tebliğ 1/7/2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. KEPHS olmak isteyenler 1/5/2012 tarihinden itibaren Kuruma başvuruda bulunabileceklerdir. Đlk başvuru PTT tarafından yapılmıştır. 46

E-Kurumsal Yönetişim E-Kurumsal Yönetişim MADDE 1527- (1) Şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmede düzenlenmiş olması şartıyla, sermaye şirketlerinde yönetim kurulu ve müdürler kurulu tamamen elektronik ortamda yapılabileceği gibi, bazı üyelerin fiziken mevcut bulundukları bir toplantıya bir kısım üyelerin elektronik ortamda katılması yoluyla da icra edilebilir. (2) Kollektif, komandit, limited ve sermayesi paylara bölünmüş şirketlerde, şirket sözleşmesinde ve esas sözleşmede öngörülerek elektronik ortamda ortaklar kuruluna ve genel kurula katılma, öneride bulunma ve oy verme, fizikî katılımın, öneride bulunmanın ve oy vermenin bütün hukuki sonuçlarını doğurur. 47

E-Kurumsal Yönetişim (3) Birinci ve ikinci fıkrada öngörülen hâllerde, elektronik ortamda oy kullanabilmek için, şirketin bu amaca özgülenmiş bir internet sitesine sahip olması, ortağın bu yolda istemde bulunması, elektronik ortam araçlarının etkin katılmaya elverişliliğinin bir teknik raporla ispatlanıp bu raporun tescil ve ilan edilmesi ve oy kullananların kimliklerinin saklanması şarttır. (4) Birinci ve ikinci fıkrada anılan şirketlerde esas sözleşme veya şirket sözleşmesi gereği şirket yönetimi, bu yolla oy kullanmanın bütün şartlarını gerçekleştirir ve ortağa gerekli bütün araçları sağlar. (5) Anonim şirketlerde genel kurullara elektronik ortamda katılma, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy verme, fizikî katılmanın ve oy vermenin bütün hukuki sonuçlarını doğurur. Bu hükmün uygulanması esasları bir tüzük ile düzenlenir...bu tüzüğün yürürlüğe girmesi ile birlikte genel kurullara elektronik ortamda katılma ve oy kullanma sisteminin uygulanması pay senetleri borsaya kote edilmiş şirketlerde zorunlu hâle gelir. 48

Uygulama kuralları 2. Uygulama kuralları MADDE 1528- (1) Elektronik ortamı kullanmak isteyen ortaklar, pay sahipleri ve yönetim kurulu üyeleri elektronik posta adreslerini şirkete bildirirler. 49

Gündemdeki Diğer Bilişim Hukuku Düzenlemeleri E-Ticaret Kanun Tasarısı Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Siber güvenlik yol haritası E-Devlet Yönetmeliği TTK değişiklik paketi çalışmaları Bilişim suçları kanun tasarısı çalışmaları Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun Değişiklik Paketi FSEK Değişiklik Taslağı

Teşekkürler Yrd. Doç. Dr. Leyla Keser Berber Đstanbul Bilgi Üniversitesi Bilişim ve Teknoloji Hukuku Enstitüsü Direktörü leyla.keser@gmail.com kpmg.com.tr