TÜRKİYE RÜZGAR R ENERJİSİ POTANSİYEL YELİ VE MEVCUT YATIRIMLAR RÜZGAR ENERJİSİ VE SANTRALLERİ SEMİNERİ Rahmi Koç Müzesi Konferans Salonu - İstanbul (27 MAYIS 2011) MUSTAFA ÇALIŞKAN Makine Yüksek Mühendisi EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şube Müdür V.
Dünya nüfusunun, kentleşmenin ve sosyal hayattaki refah düzeyinin artması, sanayileşmenin hızlı bir gelişme göstermesi ve yeni teknolojilerin kullanıma sunduğu makine-araç çeşitlenmesi gibi faktörler enerji sektörünü günümüzün en önemli sektörlerinden biri haline getirmiştir.
Günümüzün geleneksel enerji üretim ve tüketim teknolojilerinin insan, çevre ve doğal kaynaklar üzerinde yerel, bölgesel ve küresel seviyede olumsuz etkilere neden olduğu bilinmektedir. Bu nedenle, enerjinin çevreye zarar verilmeden üretilmesi ve tüketilmesi amacı ön plana çıkmıştır. Ülkeler özellikle sıfır salımı olan YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINI güvenilir, ekonomik, kaliteli ve serbest piyasa mekanizması ile şartlarını zorlamadan ekonomiye kazandırılmasına, enerji üretim teknolojilerini bu yönde geliştirmeye, üretimi ile tüketimini teşvik edici çeşitli politikaların oluşturulmasına ve strateji belgelerinin hazırlanmasına hız vermişlerdir.
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI; Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı, gel-git ve hidrojen (yenilenebilir özellikli kaynaklardan üretilen) gibi fosil esaslı olmayan ve dünya var oldukça kendisini yenileyen yani tükenmeyen enerji kaynaklarıdır. Yenilenebilir enerji kaynakları; coğrafi olarak çok geniş alanlarda bulunabilmekte, yerel ve modüler olarak istenilen miktarda enerji talebini karşılayacak şekilde kullanılabilmekte ve daha çok kırsal ve dağınık yerleşim birimlerinin enerji talep yapısıyla uyum göstermektedir.
ALMANYA ÖRNEĞİ
ALMANYA ÖRNEĞİ (devam )
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ GELİŞİMİ VE GELECEK KULLANIMI
Enerji kaynaklarımızı çeşitlendirmek ve kaynak temini konusunda mümkün olduğunca dışa bağımlılığımızı minimize etmek bakımından yenilenebilir enerji kaynaklarımızın kullanım oranlarının artırılması oldukça önemlidir. Rüzgar enerjisi gibi enerji kaynaklarımızın tamamının değerlendirilmesine yönelik bilgi ve güvenilir g verilere dayalı çalışmaların hızlanması ve özellikle temiz enerji teknolojilerinin ülkemiz ekonomisine kazandırılmasının bir zorunluluk olduğu düşünülmektedir. Bu amaç doğrultusunda öncelikli olarak rüzgar enerjisi potansiyelimizin ve yatırım yapılabilecek rüzgar kaynak alanlarının bilinmesi gerekmektedir.
EİE RÜZGAR ÖLÇÜM İSTASYONLARI
TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ ATLASI (REPA)
TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYEL ATLASI (REPA) NEDİR? REPA, orta-ölçekli sayısal hava tahmin modeli ve mikro-ölçekli rüzgar akış modeli kullanılarak üretilen rüzgar kaynak bilgilerinin verildiği Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlası dır. Bu atlas yardımıyla Türkiye genelinde 200 m x 200 m çözünülürl rlüğünde; - 30, 50, 70 ve 100 m yüksekliklerdeki yıllık, mevsimlik, aylık ve günlük rüzgar hız ortalamaları, - 50 ve 100 m yüksekliklerdeki yıllık, mevsimlik ve aylık rüzgar güç yoğunlukları, - Referans bir rüzgar türbini için 50 m yükseklikteki yıllık kapasite faktörü, - 50 m yükseklikteki yıllık rüzgar sınıfları, - 2 ve 50 m yüksekliklerdeki aylık sıcaklık değerleri, - Deniz seviyesinde ve 50 m yüksekliklerdeki aylık basınç değerleri öğrenilebilmektedir. REPA ile denizlerimizde, kıyılarımızda ve yüksek rakımlı bölgelerimizde daha önce ölçemediğimizimiz yüksek yoğunluklu potansiyeller görünür hale gelmiştir.
TÜRKİYE GENELİ 50 METRE YÜKSEKLİKTEKİ ORTALAMA YILLIK RÜZGAR HIZLARI DAĞILIMI
TÜRKİYE GENELİ 50 METRE YÜKSEKLİKTEKİ ORTALAMA GÜÇ YOĞUNLUĞU DAĞILIMI
TÜRKİYE GENELİ 50 METRE YÜKSEKLİKTEKİ ORTALAMA KAPASİTE FAKTÖRÜ DAĞILIMI HESAPLAMALARDA 1 MW GÜCÜNDEKİ REFERANS RÜZGAR TÜRBİNİNE AİT TEKNİK DEĞERLER KULLANILMIŞTIR. Ekonomik RES yatırımı için %35 veya üzerinde kapasite faktörü gerekmektedir.
Rüzgar kaynak bilgileri, aşağıda belirtilen tematik haritalarla desteklenerek Türkiye geneli, grid, coğrafi bölge, il ve seçilecek herhangi bir alan veya nokta bazında sorgulanabilmektedir. Böylece rüzgar enerji santralı kurulabilecek alanlar kolaylıkla belirlenmekte, ön fizibilite çalışmaları yapılabilmekte, rüzgar kaynağı arama amacıyla yapılan çalışmalar ortadan kaldırılarak tasarruf sağlanmaktadır. REPA da kullanılan tematik haritalar 1. 1. Arazi pürüzlülüğü 2. 2. Topoğrafya ve yükseklik 3. 3. Deniz derinlikleri 4. 4. Arazi eğimi 5. 5. Yerleşim birimleri 6. 6. Yerleşim alanları 7. 7. Göller 8. 8. Nehirler 9. 9. Sulak alanlar 10. 10. Kar-demir-hava yolları 11. Limanlar 12. Trafo merkezleri 13. Enerji nakil hatları 14. Enerji santralları 15. Deprem fay zonları 16. Arazi kullanım şekli 17. RES başvurularının yerleri 18. Ormanlar 19. Çevre koruma alanları 20. Kuş göç yolları
RÜZGAR KAYNAK BİLGİLERİNİN TEMATİK HARİTALARLA DESTEKLENMESİ
NOKTASAL RÜZGAR KAYNAK BİLGİSİ
NOKTASAL RÜZGAR KAYNAK BİLGİSİ
NOKTASAL ENERJİ HESABI
TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİNİN BELİRLENMESİ Rüzgar enerjisi uygulamaları açısından uygun olmayan ve aşağıda belirtilen alanlar tespit edilmiştir. Rakımı 1500 metrenin üzerinde ve eğimi %20 den fazla olan bölgeler Yerleşim alanları Kara ve demir yolları ile hava alanları ve limanlar Sulak alanlar ve nitelikli orman alanları Koruma Alanları (milli parklar, ÖÇK, vb.) Enerji santralları Emniyet bantları Derinliği 50 metre den fazla olan deniz alanları Kullanılamaz alanlar
TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ (Yıllık Ortalama Rüzgar hızı > 7,0 m/s - 50 m a.g.l.) YILLIK ORTALAMA RÜZGAR HIZI (m/s) 7,0 7,5 7,5 8,0 8,0 9,0 > 9,0 ORTALAMA RÜZGAR GÜÇ YOĞUNLUĞU (W/m 2 ) 400 500 500 600 600 800 > 800 Total TOPLAM KURULABİLECEK GÜÇ MİKTARI (MW) 29 259,36 12 994,32 5 399,92 195,84 47 849 KARASAL ALANLAR (MW) DENİZ ÜSTÜ ALANLAR (MW) 37 836 10 013 Not: Hesaplamalarda; rüzgar enerjisi uygulamaları açısından kullanılabilir alanlara 5 MW/km 2 gücünde RES kurulabileceği kabul edilmiştir.
TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ POTANSİYELİ (Yıllık Ortalama Rüzgar hızı > 6,5 m/s - 50 m a.g.l.) YILLIK ORTALAMA RÜZGAR HIZI (m/s) 6,5 7,0 7,0 7,5 7,5 8,0 8,0 9,0 > 9,0 ORTALAMA RÜZGAR GÜÇ YOĞUNLUĞU (W/m 2 ) 300 400 400 500 500 600 600 800 > 800 TOPLAM KURULABİLECEK GÜÇ MİKTARI (MW) 83 906,96 29 259,36 12 994,32 5 399,92 195,84 TOPLAM 131 756,40 Not: Hesaplamalarda; rüzgar enerjisi uygulamaları açısından kullanılabilir alanlara 5 MW/km 2 gücünde RES kurulabileceği kabul edilmiştir.
LİSANSLI RES YERLERİ (MAYIS 2011) Lisans Sayısı : 126 Toplam Güç : 4 548,50 MW Toplam Kule Sayısı : 2 726 Toplam Kule Yüksekliği : 194 776,5 m
LİSANS BAŞVURUSU YAPILAN YERLER (1 KASIM 2007 BAŞVURULARI) Başvuru sayısı : 679 (EPDK ve TEİAŞ tarafından iptal edilen başvurular hariç) Başvuru gücü : 30788,38 MW
KURULU GÜÇ (MW) 95000 85000 75000 65000 55000 45000 35000 25000 15000 5000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 25000 22500 20000 17500 15000 12500 10000 7500 5000 RES KAPASİTESİ (MW) YILLAR PUANT TALEP KURULU GÜÇ BAĞLANABİLİR RES KAPASİTESİ Trafo merkezlerine bağlanabilecek RES kapasiteleri; 2013 yılı sonuna kadar : 11 193 MW 2023 yılı sonuna kadar : 20 000 MW
1 MW RES KURULUMU İÇİN N YAKLAŞIK İLK YATIRIM MALİYET YETİ : 1 200 000 EURO 2013 yılı hedefi için ihtiyaç duyulan sermaye : 13,43 milyar Euro 2023 yılı hedefi için ihtiyaç duyulan sermaye : 24,00 milyar Euro 1 MW RES KURULUMU İÇİN N YAKLAŞIK TÜRBT RBİN N MALİYET YETİ : 800 000 EURO 2013 yılı hedefi için türbinlere ödenecek bedel : 8,95 milyar Euro 2023 yılı hedefi için türbinlere ödenecek bedel : 16,00 milyar Euro 1 MW RES KURULUMU İÇİN N YAKLAŞIK TÜRBT RBİN N KULESİ MALİYET YETİ : 210 400 EURO 2013 yılı hedefi için türbin kulelerine ödenecek bedel : 2,35 milyar Euro 2023 yılı hedefi için türbin kulelerine ödenecek bedel : 4,20 milyar Euro
18/5/2005 tarihinden 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için, bu Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süre ile uygulanır.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve 31/12/2015 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde; bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için, I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle; bu Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir.
MAKSİMUM 500 KW GÜCÜNDE RÜZGAR TÜRBİNİ KURULMASI LİSANSA TABİİ DEĞİLDİR. BU TÜR TESİS KURANLAR II SAYILI CETVEL DE BELİRTİLEN FİYATLARDAN YARARLANAMAZLAR.
Unutulmamalı! ÖNCESİ GÜNÜMÜZ GELECEK???? TEKNOLOJİ BİRİLERİ TARAFINDAN GELİŞ İŞTİRİLİYOR. Ve S A T I L I Y O R!!!!!!!!
T E Ş E K K Ü R L E R