KESİR İŞLEMLERİNDE FORMAL ARİTMETİK VE GÖRSELLEŞTİRME ARASINDAKİ BİLİŞSEL BOŞLUK

Benzer belgeler
RASYONEL SAYILARIN MÜFREDATTAKİ YERİ MATEMATİK 7. SINIF RASYONEL SAYILAR DERS PLANI

Temel Eğitimde Kesirler Konusunda Materyalin Rolü 12. Role of Instructional Materials on Fractions in Primary Education

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

OKUMA-ANLAMADAKİ BAŞARININ MATEMATİK BAŞARISINA ETKİSİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BİYOLOJİ DERSLERİNDE EDİNDİKLERİ BİLGİLERİ GÜNLÜK HAYATLA İLİŞKİLENDİREBİLME DÜZEYLERİ

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM ORTAK SINAVI TEST VE MADDE İSTATİSTİKLERİ

Matematiksel Beceriler (Ortaöğretim Matematik Dersi Öğretim Programı)

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim

Kesirler ve İşlemler Ondalık Kesirler ve İşlemler, Yüzdeler, Oran. Yrd. Doç. Dr. Nuray Çalışkan-Dedeoğlu Matematik Eğitimi

MATEMATİK DERSİNİN İLKÖĞRETİM PROGRAMLARI VE LİSELERE GİRİŞ SINAVLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yasin SOYLU, Cevat SOYLU

İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Rasyonel Sayılar Konusundaki İşlemsel ve Kavramsal Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK LABORATUVARINA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

MÜZİK ÖĞRETİMİNDE SEKİZİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN TEMEL MÜZİK YAZISI İŞARETLERİNİ ANLAMA DÜZEYİ

LİSE 1. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÇOKLU ZEKA ALANLARININ TESPİTİ VE FİZİK EĞİTİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Genel Yetenek ve Eğilim Belirleme Sınavı

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ NEWTON UN HAREKET KANUNLARI İLE İLGİLİ KAVRAMSAL ANLAMALARININ KARŞILAŞTIRILMASI

T.C. M.E.B. VE TÜBİTAK BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ MATEMATİK PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİM ÇALIŞTAYI ŞEKİLLERLE KESİRLİ SAYILAR ARİTMETİĞİ

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi ISSN: Güz C.5 S.18( ) TEACHİNG TECHNİQUE

Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlık Öz-Yeterlik Algılarının Araştırılması

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN FEN BİLGİSİ LABORATUVARI UYGULAMALARI VE LABORATUVAR ŞARTLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KESİRLERDE ÇARPMA ve BÖLMEYE YÖNELİK KURDUKLARI PROBLEMLERİN KAVRAMSAL ANALİZİ

KAVRAM HARİTALARININ ÖĞRENCİ TUTUMLARINI BELİRLEMEDE KULLANILMASI: MATEMATİK VE FİZİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ KONU ALANLARI HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİ

Kaynaştırma Eğitimine Giriş 3. İş Birliği: Ortaklık ve Prosedürler 25. Düzeyde Engeli Olan Öğrencilere Öğretim 51

Nicel veri toplama araçlarından anket, test ve ölçek kavramlarının birbiri yerine kullanıldığı görülmektedir. Bu 3ü farklı araçlardır.

ÇOKLU ZEKA ALANLARI VE SINIF İÇİ OTURMA DÜZENİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI

MATEMATİK VE GÜNLÜK YAŞAM DERSİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER

Tekrar

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENİ

Kitap İncelemesi (Book Reviews) Matematiksel Zorluklar ve Çözüm Önerileri

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Sınıf Öğretmenliği Zonguldak Karaelmas Üniversitesi 2001

DİKKAT! KAVRAM YANILGISI VAR. Matematik, öğrencilerin öğrenmede zorluk çektikleri ve yaygın olarak kavram yanılgılarına sahip oldukları alanların

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

ARAŞTIRMA ve BİLİMSEL ARAŞTIRMA TÜRLERİ

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI:

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Çocuklara Yabancı Dil Öğretimi YDA

TAM SAYILARLA İŞLEMLER

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMININ ÖĞRENCİLERİN MATEMATİĞE KARŞI ÖZYETERLİK ALGISINA ETKİSİ

MİSYONUMUZ Okulumuzun varlık nedeni, bilimsel bilgi ışığında, değişime ve gelişime açık, toplumsal duyarlılık ve sorumluluğu olan, sorun çözme yeteneğ

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENİ

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ ÖĞRETİM DEĞERLENDİRME ANKETİ

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Öğretmenlik Uygulaması YDA

İLK ÖĞRETİM MÜFREDATINDA DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ

Nicel araştırmalar altında yer alan deneysel olmayan araştırmaların bir alt sınıfında yer alır. Nedensel karşılaştırma, ortaya çıkmış ya da daha

Holland ın Kariyer Teorisine Göre Müzik Öğretmeni Adaylarının Kişiliği

İlköğretim Öğretmen Adaylarının Meraklılık Düzeylerinin İncelenmesi

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN RESİM- İŞ EĞİTİMİ DERSİ SONRASI RESME İLİŞKİN TUTUMLARININ İNCELENMESİ

C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi Aralık 2001 Cilt : 25 No:

MATEMATİK VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BİRİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN GEOMETRİK DÜŞÜNME DÜZEYLERİ

KONYA İLİ LİSE ÖĞRENCİLERİNDE OSMOZ VE DİFÜZYON KONUSUNDAKİ KAVRAM YANILGILARI

Yrd. Doç. Dr. Sinan AYDIN YYÜ Eğitim Fakültesi, Zeve Kampusu VAN.

Ar. Gör. Dr. Şule BARAN * Yrd. Doç. Dr. Salih DOĞAN * Yrd. Doç. Dr. Mehmet YALÇIN **

Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2015 Cilt:X, Sayı:I BAYBURT ÜNİVERSİTESİ CİLT: X SAYI:1 HAZİRAN 2015 ISSN:

İLKÖĞRETİM MÜZİK DERSLERİNDE KULLANILAN REPERTUVARIN GELENEKSEL MÜZİK BOYUTU

EKİM twitter.com/perspektifsa

MÜZİK ÖĞRETMENİ VE SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ EĞİTİM MÜZİĞİ DAĞARINA İLİŞKİN YETERLİLİKLERİ

Haluk ÖZMEN, Gökhan DEMİRCİOĞLU, Alipaşa AYAS. KTÜ, Fatih Eğitim Fakültesi, OFMA Eğitimi Bölümü Akçaabat TRABZON

ANKARA İLİ BASIM SEKTÖRÜ ELEMAN İHTİYACI

2005 Matematik Programı ve Matematiksel Beceriler. Evrim Erbilgin

Okullarda bulunan kütüphanelerin fiziki koşulları nelerdir? Sorusuna tarama yöntemi kullanarak yanıt aranabilir. Araştırmacı, okul kütüphanelerindeki

İlköğretim Matematik Programında Yer Alan Etkinliklerin Kazanımlara Uygunluğunun Belirlenmesi 1 Sefa DÜNDAR 2 Yasin SOYLU 3

Projenin Adı VİRGÜLLE GEZİNTİ

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Özel Öğretim Yöntemleri1 YDA

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN HAYVANLAR ALEMİ VE SINIFLANDIRILMASI KAVRAMLARIYLA İLGİLİ ALTERNATİF GÖRÜŞLERİ

COĞRAFYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI/GELİŞTİRME DERSİNDE ELDE ETTİKLERİ KAZANIMLAR

BİLGİ UZAYINA ADAPTE EDİLEBİLİR KİŞİSEL E ÖĞRENME YOLU PROJESİ ( BİLİRKİŞİ ) Can GÜRSES. Arages Bilişim Genel Müdürü. Dr.

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ - 1. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Ortaöğretim Matematik Öğretmenliği

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 6, Eylül 2014, s

9. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN AKARSULAR KONUSUNDAKİ TEMEL KAVRAMLARI ÖĞRENME DÜZEYLERİNİN TESPİTİ

ISSN : Firat University Elazig-Turkey

EĞITIMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDIRME TEKNIKLERI. DR. AYŞEGÜL FıRAT

NAKIŞ ÖĞRETMENİ. TANIM Çalıştığı eğitim kurum ya da kuruluşunda; öğrencilere ya da yetişkinlere, nakış ile ilgili eğitim veren kişidir.

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI Yılı Sunulan Hizmeti Değerlendirme Anket Raporu

Meslek Lisesi 10. Sınıf Öğrencilerinin Coğrafya Öğretim Programındaki Bazı Kavramları Algılama Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları

Prof. Dr. Abdüsselam ULUÇAM Armağanı

Yaratıcılık. Yağ nereye gidiyor?

Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Fen Derslerine Karşı Öz Düzenleme Becerilerinde Motivasyonun Rolü

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Özel Öğretim Yöntemleri 2 YDA

Madde 2. KTÜ de not değerlendirilmesinde bağıl değerlendirme sistemi (BDS ) ve mutlak değerlendirme sistemi (MDS ) kullanılmaktadır.

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

SINIF MATEMATİK DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLAN... YAYINLARI HAZIRLAYANLAR

Çocuklarımızın etraflarındaki dünyayı keşfedebilmeleri için eğitim ortamımızı, canlı, renkli ve bütün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarladık.

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI. MERKEZİ YERLEŞTİRME PUANI (Ek Madde 1) İLE YATAY GEÇİŞ BAŞVURULARI

Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematiksel Modelleme Becerileri. Mathematical Modeling Skills of Prospective Mathematics Teachers

Matematik Eğitimi ABD. Mesleki Deneyim: Indiana University, School of Education, Curriculum and

1. ÜNİTE TAM SAYILAR KONULAR 1. SAYILAR

PSİKOLOJİK DANIŞMAN / REHBER ÖĞRETMEN SEMA GÖKDEMİR

Cinsiyet Eşitliği MALTA, PORTEKİZ VE TÜRKİYE DE İSTİHDAM ALANINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİ İLE İLGİLİ GÖSTERGELER. Avrupa Birliği

Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği (MEB Ortaöğretim Kurumlar Yönetmeliği tarihli sayılı Resmi Gazete)

ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ MODÜLER ARİTMETİK

Oyun Programlama Dersi. Nergiz Ercil Çağıltay

BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK DANIŞMA GÖREVLİSİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

ÇOKLU ZEKA TEORİSİNE GÖRE GELİŞTİRİLEN EKOLOJİ ÜNİTESİNİN, 9. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN EKOLOJİ BAŞARISINA VE TUTUMLARINA OLAN ETKİLERİ

ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ İNGİLİZCE HAZIRLIK SINIFI

Temel Bilgisayar Kullanımı Derslerinde Öğretici Tutumunun Öğrenmeye Etkisi

Yrd. Doç. Dr. Güney HACIÖMEROĞLU Oda Numarası C1-105 Phone (286) FAX (286)

Language Learning Strategies That Primary School 8th Grade Students Use While Learning English (Nevşehir Sample)

Transkript:

İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Güz 2007, 8(14), 99 111 KESİR İŞLEMLERİNDE FORMAL ARİTMETİK VE GÖRSELLEŞTİRME ARASINDAKİ BİLİŞSEL BOŞLUK ÖZET Bu çalışmanın amacı, 4. sınıf öğrencilerinin kesir konusundaki başarılarını, formal aritmetik ve görselleştirme açısından cinsiyete göre incelemek ve kesir işlemlerinde formal aritmetik ve görselleştirme arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Elde edilen bulgulara göre, erkek öğrencilerin kesir konusunda formal aritmetik açısından daha başarılı olduğu, kız öğrencilerin ise kesir konusunda formal aritmetik ve görselleştirme açısından başarılarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı, görülmüştür. Yapılan incelemeye göre, kesirler konusunda formal aritmetik ve görselleştirme arasında bir bilişsel eksiklik olduğu bulunmuştur. Genel olarak, tüm örneklem içerisinde kız ve erkek öğrencilerin kesir konusundaki başarılarında anlamlı bir fark olmadığı her iki grupta da başarının düşük olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Kesirler, formal aritmetik, görselleştirme, bilişsel boşluk Yrd. Doç. Dr., Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü, norhun@anadolu.edu.tr

A COGNITIVE GAP BETWEEN FORMAL ARITHMETIC AND VISUAL REPRESENTATION IN FRACTIONAL OPERATIONS ABSTRACT The purpose of this study was to investigate the achievement of fourth grade students on fractions via formal aritmetics and visual representation according to gender variable, and to obtain the relationship between formal arithmetics and visual representation of fractional operations. According to the findings it was observed that boys were more successful in fractions in terms of formal arithmetic, whereas no significant difference was observed in girls success in fractions in terms of formal arithmetics and visual representation. The analysis of the findings revealed a cognitive deficiency between formal aritmetics and visual representation about fraction. It was seen that the level of achievement by boys and girls on fractions is extremely low, and there is no significant difference between their achievement levels. Key words: Fractions, formal arithmetic, visual representation, cognitive gap I GİRİŞ Kesir kavramı, ilkokul yıllarında anlaşılması en zor matematiksel kavramlardan biridir. Yapılan çalışmalar (Behr, Wachsmuth, Post, 1985; Hasemann, 1981; Hart, 1993; Aksu,1997; Booker,1998; Davis, 2003), öğrencilerin her sınıf düzeyinde kesir kavramını anlamakta güçlükleri olduğunu ortaya koymuştur. Bu güçlüklerin temel nedeni, kesirlerin yapısından ve öğretiminden kaynaklanmaktadır (Aksu,1997; Booker,1998). Öğrenciler doğal sayılarla ilgili düşüncelerini genişleterek rasyonel sayıları, kesirli sayıları öğrenmeye çalışırlar, fakat doğal sayılarla ilgili bilgileri ve deneyimleri kesirli sayıların öğreniminde kullanamazlar (Streefland, 1982; Olive,1999). Bildiğimiz gibi doğal sayı kavramı sayma işleminden, kesirli sayı kavramı ölçme işleminden ortaya çıkmıştır (Filep & Bereznai 1999). Doğal sayılar ile sayma işlemi birbirini destekler, buna karşın kesirli sayılar yoğundur. Doğal sayıların gösterimdeki tekliği, kesirli sayılarda yoktur. Bu 100

özellikler, kesirli sayıların sıralanmasının ve denkliğinin anlaşılmasını zorlaştırır ( Steiner & Stoecklin 1997). Kesirli sayıların öğretiminde genel yöntem, kurallar yardımı ile öğretme veya gösterip yapma ile öğretmedir. Burada genel olarak yapılan hata, öğrencilerin bu işlemlerde yararlanacağı yeterli altyapıya sahip olmadan, öğrencileri hesaplamalara başlatmaktır (Mack,1990; Aksu,1997). Bu durumda kesir kuralları, kolayca öğrenmenin odağı haline getirilerek, yapay bir başarı ortaya çıkabilir. Kesir kurallarına odaklanmak, öğrencilerin işlemlerin anlamlarını öğrenmelerini sağlamaz. Birçok ilköğretim, lise öğrencisi iki kesiri birbirine kolaylıkla bölebilir. Fakat bu işlemi yaparken, ikinci kesrin ters çevrilip çarpılmasının niçin yapıldığını açıklayamaz. Son yıllarda matematik eğitimindeki gelişmeler, öğrencilere matematiksel kuralların ezberletilmesinden daha çok, bu kavramları oluşturabilmesini sağlayacak etkinlikler yardımıyla matematik öğretimini öne çıkarmak eğilimindedir (Arcavi, 2003; Olkun, 2004). Bir çok çalışma, öğrencilerin kesirleri öğrenmede, özellikle kesirler ve kesir işlemlerinin somut deneyimlerle ilişkilendirilmediği zaman karşılaştıkları problemleri belirtmektedir (Hasemann, 1981; Carraher&Schliemann, 1991; Keijzer& Terwel, 2003). Hart, (1987) kesirlerdeki anlamsız hesap kurallarını izlemek amacı ile ilkokullarda büyük bir öğrenci grubuna uzun bir sürede kesirlerle ilgili formal aritmetik kuralları uygulamış ve bunun sonucunda kesirlerle ilgili hesap kuralları ve uygulamaları arasında büyük bir boşluk olduğunu göstermiştir. Hart, (1987); Streefland, (1990); Bezuk & Bieck (1993); Steffe,(2002) yaptıkları araştırmalarda, kesirlerin dilini ve kesirlerin kendisini üretmede izlenen anlamlı durumlarla öğrencileri karşılaştırmanın gerekliliğini vurgulamışlardır. Bu çalışmanın amacı, dördüncü sınıf öğrencilerinin kesirlerle ilgili işlemlerde, onların özel eğilimlerini cinsiyete göre ortaya çıkarmak ve öğrencilerin kesir işlemlerinde formal aritmetik ve görselleştirme arasındaki ilişkilerini incelemektir. Matematiksel kavrama, eğitimin önemli bir hedefi olarak kabul edilir. Birçok çalışmadan da bilinmektedir ki, öğrenciler matematiksel modelleme ve formal matematik arasındaki ilişkiyi kavrayarak anlamlı biçimde uygulamada 101

zorlanırlar. Öğrenciler, formal matematikten görselleştirmeye veya tersi işlemde kolaylıkla geçiş yapamazlar. Kesirleri modelleme yardımı ile somut deneyimlerden akıl yürütmeye geçişi kolaylaştırabiliriz. Bu durum, kesirli sayıların görselleştirilmesinde kullanılan dairesel, dikdörtgensel modeller, sayı doğrusu ve farklı nesnelerin kullanılmasına bağlıdır (Streefland, 1990; Steiner&Stoecklin, 1997). Somut deneyimlerden formal aritmetiğe geçişte ve kesirlerin temsil edildiği modelin kullanımında, öğrencilerin karşılaştıkları güçlüklerin nedenlerini araştıran çalışmalar vardır (Streefland, 1990; Keijzer& Terwel, 2003). Bright, Behr, Wachsmuth (1988) çalışmalarında kesirleri sayı doğrusu üzerinde tam olarak gösterme yollarını araştırmışlar ve model olarak sayı doğrusunu kullanmanın, diğer modellerin kullanımlarına göre üstünlüklerini belirtmişlerdir. Bunun yanında, Streefland, (1990) yaptığı çalışmada, kesirler için bir model olarak sayı doğrusunu kullanmanın, hem kesir dilinin kazandırılmasında hem de kesirlerin şekil olarak incelenmesinde uygun olmadığını belirtmiştir. Perkins ve Unger e (1999) göre matematiksel işlemlerin gösteriminde hangi modelin iyi bir kullanıma sahip olduğunun belirtilmesi, çeşitli problemlerde böyle modellerin uygulanabilirliğine bağlıdır. Bu anlamda öğretmenler, yaratıcı çözümlerin problemlere uygulanmasında daha çok özen göstermelidirler. Bu aşamada öğretmenler iyi bir öykücü, rehber, güdüleyici, ve bilgi kaynağı olmalıdırlar (Mayer, 1989; Tzur, 1999; Sharp&Adams, 2002; Garofalo&Sharp, 2003). Öğrencilerin kesir işlemlerini anlamasına yönelik geleneksel algoritmada formal aritmetik ve görselleştirme arasındaki bağlantının kurulması gerekir. Bu bağlantının kurulmasında bölme işleminin iyi anlaşılması gerekmektedir (Saenz-Ludlow,1995; Nowlin,1996). Dikkatin kesir kurallarına odaklanması çok uygun olmaz. Bu durumda, işlemlerin uygulanmasında kazanılan yetkinlik kalıcı olmaz (Aksu,1997). Kesirlerin öğrenilmesinde, parça-bütün, bölüm-oran, operatörölçüm gibi matematiksel kavramlara sınırlandırılma ve temel kuralların verilmesi kesir hesaplarında öğrenciler için bilişsel karmaşıklığı oluşturur (Kieren,1993; Olive,1999; Wright, Martland, Strafford, Stanger, 2002). Bütün bu zorluklar, öğrencilerin kesirlerle ilgili matematiksel kavram ve işlemleri anlama yerine sembollerle işlem yapmalarına neden olmaktadır (Steiner&Stoecklin, 1997). Bilindiği gibi, temel kavramların tam olarak öğrenilmemesi veya bir başka deyişle 102

konuya ilişkin kavram ve kuralların ezberlenmesi, öğrenilen bilginin kullanılmasını zorlaştırır. II YÖNTEM Araştırmanın örneklemini, 2005 2006 öğretim yılı sonbahar döneminde Eskişehir Merkez ilçesi ilköğretim okulundaki dördüncü sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya 73 öğrenci ( 41 kız, 32 erkek) katılmıştır. Araştırmanın verileri 30 açık uçlu sorudan elde edilmiştir. Test iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümdeki sorular, öğrencinin kesirleri algılayışı, kesirlerin sıralanması, kesirlerin denkliği ve dört temel işlemlerle ilgilidir. İkinci bölümdeki sorular, kesir öğreniminde öğrencilerin akademik başarısını formal aritmetik ve görselleştirme açısından belirlemeye yöneliktir. Testin hedef ve davranışları MEB İlköğretim Matematik Ders Programından alınmıştır. Test maddeleri MEB ders kitaplarından yararlanılarak ve deneyimli üç ilkokul öğretmeninin düşünceleri alınarak araştırmacı tarafından hazırlanmıştır. Öğrencilerden, bu soruları yanıtlamaları ve görselleştirme ile ilgili sorularda sonucu nasıl bulduklarını yazmaları istenmiştir. Her bir öğrencinin nasıl bir yöntem izlediğini bulabilmek için öğrencilerin verdikleri yanıtlar hem doğrulukları hem de yapılan işlemler dikkate alınarak incelenmiştir. Ölçme aracından elde edilen ölçümler için alfa güvenirliği 0,74 bulunmuştur. Aşağıda incelenen sorulardan bazıları görülmektedir: Soru 3: 1 4 100,, 2 5 500 Yukarıda verilen kesirlerden hangisi en büyüktür? Soru 5: 3 kesrine denk bir kesir yazınız. 4 Soru 8: 2.3 işlemini yapınız. 5 103

Soru 9: 5 3 + 3 2 toplamını bulunuz. Soru 16. Aşağıda verilen taralı bölgelerin toplamı hangisidir? Açıklayınız + Soru 22. Aşağıda verilen taralı bölge hangisine denktir? Açıklayınız. 104

Soru 27.Aşağıda verilen taralı kısmın 3 katı hangisidir? Açıklayınız. A) B) C) III BULGULAR Genelde öğrenciler, formal aritmetikte dört işlemle ilgili sorulara yanıt vermişlerdir. Paydaları eşit olan kesirlerin toplama ve çıkarma işlemlerinde, kısmen başarılı sonuç alınmıştır. Fakat paydaları eşit olmayan kesirlerin toplama ve çıkarma işlemlerinde, hem pay hem de paydalar toplanarak veya çıkartılarak işlem yapılmıştır. Bu tip sorularda başarı kız öğrencilerde %26, erkek öğrencilerde %41 dir. Doğal olarak kesirlerin toplanması çıkartılması konusunda en temel kavram, paydaların eşit olup olmadığı durumudur. Bu kavramın, öğrencilerin anlamada güçlük çektiği, hatalarının odaklandığı durum olduğu gözlenmiştir. Bu konu ile ilgili yapılan araştırmalar da bunu doğrulamaktadır (Hasemann, 1981; Streefland, 1990; Steencken& Maher, 2003; Davis, 2003; Şiap,& Duru, 2004). En çok hata yapılan soru tipi, bir kesir ile bir tamsayının çarpımı işlemidir. Örneğin: 2.3 5 = 2.3 5.3 = 15 6 erkek öğrencilerde %20.3 dür. Buna karşılık bulunmuştur, bu soruda başarı, kız öğrencilerde %13.8, 3 2 6. = 5 4 20 bulunmuştur. Öğrencilerin başarısı %100 dür. 105

Buna göre öğrencilerin doğal sayılardan kesirli sayılara geçişteki kavram yanılgısı ortaya çıkmaktadır. Bir başka soru tipi olan, verilen kesirlerden en büyük ve en küçük kesiri bulma işleminin zor anlaşılan sorulardan biri olduğu tespit edilmiştir. Örneğin: 1 4 100,, 2 5 500 kesirlerinden en büyük olan hangisidir? 100 Bu soruya verilen yanıtların çoğu, en büyük kesir dür. şeklindedir. 500 Bu soruya verilen yanıtlarda, 100, 1 ve 4 den daha büyük olduğu için en büyük kesirdir, veya daha çok parçası olduğu için en büyüktür veya hiçbir açıklama yapmadan, herhangi biri işaretlenmiş veya boş bırakılmıştır. Bazı öğrenciler ise 2 1 en büyük kesirdir: paydası en küçük olduğu için en büyük kesir olur şeklinde yanıtlamışlardır. Bu soruda doğru yanıtlar kızlarda %17, erkeklerde %21 dir. Bu soruya verilen yanıtlardaki yanılgılar, öğrencilerin kesirlerde büyüklük, küçüklük ve denklik kavramının oluşmadığını göstermektedir. Görselleştirme ile ilgili sorularda, öğrencilerin daha çok matematiksel bilgi ve becerilerini anlatımlara dönüştürmeden yani, hiçbir açıklama yapmadan yanıt işaretlemiş oldukları gözlenmiştir. Bunun nedeni, okullarımızda sürekli olarak her sınıf düzeyinde uygulanan çoktan seçmeli sınavın yol açtığı olumsuzluktur. Bu grupta bir başka genelleme de öğrencilerin çözümü geometrik gösterime bakmadan, aritmetik işlem yaparak bulmalarıdır. Bu durum Lehrer, Strom, Confrey, (2002) tarafından yapılan çalışmanın sonucu ile uyuşmaktadır. Verilerin çözümlenmesinde, SPSS de güvenirlik, bağımlı t testi, kullanılmıştır. Tablo 1, Tablo 2, ve Tablo 3 te kız ve erkek öğrencilerin kesir konusundaki akademik başarılarının, formal aritmetik (FA) ve görselleştirme (G) açısından elde edilen verilerinin istatistiksel analiz sonuçları verilmektedir. 106

Tablo 1. Kız öğrenciler için bağımlı t testi sonuçları Kız Öğrenciler N Ortalama Ss FA 41 33.16 13.22 G 41 33.66 10.41 p<0.808 t -0.25 Tablo 1 de görüldüğü gibi kız öğrenciler için formal aritmetik ortalaması 33.16 iken görselleştirme ortalaması 33.66 olmuştur, t= -0.25 değeri.95 lik güven aralığında alt sınır -4.67 ve üst sınır 3.67 aralığında yer almaktadır. Buna göre kız öğrenciler için, formal aritmetik ve görselleştirme puan ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmamıştır. Erkek Öğrenciler p<0.00 Tablo 2. Erkek öğrenciler için bağımlı t testi sonuçları N Ortalama Ss t FA 32 34.61 8.93 G 32 18.46 9.24 10.09 Tablo 2 de görüldüğü gibi erkek öğrenciler için formal aritmetik ortalaması 34.61 iken görselleştirme ortalaması 18.46 olmuştur, t= 10.09 değeri.95 lik güven aralığında alt sınır 12.85 ve üst sınır 19.45 aralığında yer almaktadır. Buna göre erkek öğrenciler için, formal aritmetik ve görselleştirme puan ortalamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark vardır. Genel olarak kesir işlemlerinde öğrencilerin başarılarını formal aritmetik ve görselleştirme açısından değerlendirdiğimizde elde edilen analiz sonuçları Tablo 3 te verilmektedir. 107

Tablo 3. Öğrencilerin başarılarının formal aritmetik ve görselleştirme açısından bağımlı t testine göre değerlendirilmesi. Öğrenciler N Ortalama Ss t FA 73 33.8 10.7 G 73 26.6 12.4 p<0.00 5.69 Kesir işlemlerinde kız ve erkek öğrencilerin başarılarını formal aritmetik ve görselleştirme açısından değerlendirdiğimizde elde edilen sonuçlara göre istatistiksel olarak formal aritmetik ortalamasının görselleştirme ortalamasından daha yüksek olduğunu %95 güven ile söyleyebiliriz. Bu iki ortalama arasındaki korelasyon katsayısı 0.568 dir. Buna göre iki ortalama arasında pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır. Bir başka deyişle, kesir işlemlerinde formal aritmetik notu yüksek olanın görselleştirme notu da yüksektir. IV YARGI VE ÖNERİLER İlköğretim sınıflarında öğrencilerin matematiği öğrenmede karşılaştıkları güçlükler, doğal sayıların öğretiminden sonra kesirlerin öğretimine başlandığında daha da artmaktadır. Bu durum öğrencilerin matematikte akademik başarısını ve bilişsel gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu alanda karşılaşılan öğrenme güçlükleri, ileriki matematik konularına yansımakta ve bu güçlükler katlanarak artmaktadır. Bu nedenle başlangıçta yer alan temel kavramların, tam öğrenilmesi gerekmektedir. Bu anlamda, kesirler konusuna başlamadan önce, her öğrenci günlük yaşamında kesirlerle nasıl karşılaşacağı ve onların nasıl kullanılacağı konusunda bilgilendirilmelidir. Her öğrenci günlük yaşamında kesir konusunun önemli bir yeri olduğunu görmelidir (Saenz-Ludlow,1995; Aksu,1997). Bu şekildeki bir hazırlık, kesir konusunun öğrenimi kolaylaştırabilir. Kesirlerle ilgili formal aritmetiğin görselleştirilmeye dönüştürülme işlemi, öğrencilere öğrenme sürecinde kazandırılacak etkinlik olmalıdır. Bu iki kavram, yani formal aritmetik ve görselleştirme birbirinden soyutlanmamalıdır. Aksi halde öğrencilerin, matematiksel bilgi ve becerilerini anlatımlara dönüştürmesi zorlaşmaktadır. Soruların birçoğunun boş bırakılması veya işlem yapmadan sonucun işaretlenmesi, bunun bir 108

sonucudur. Bu durumun bir başka nedeni de, daha şimdiden öğrencilerin çoktan seçmeli sınavlara alışarak, ifade güçlüğü yaşaması olabilir. Genel olarak bakıldığında tüm örneklem içerisinde kız öğrencilerle erkek öğrenciler arasında başarı oranları yönünden önemli bir fark olmadığı, her iki grupta da başarının düşük olduğu, tam öğrenme anlamında başarının sağlanamadığı görülmektedir. Özellikle paydaları eşit olmayan kesirlerin sıralanması, toplanması, bir kesrin bir tamsayı ile çarpılması, görsel olarak bir kesre denk kesrin bulunmasında çok yanlış yapılması, görsel kavramları formal olarak ifade etmedeki güçlükler, kesir konusunun, öğrenciler için öğrenilmesi zor bir konu olduğunu göstermektedir. Yapılan birçok araştırma bu zorlukları doğrulamaktadır. Bütün bu güçlükler göz önüne alınırsa, Hart ın da (1981) önerdiği gibi, kesir konusunun ilköğretimin ilk sınıflarında görsel olarak verilmesi, daha ileri sınıflarda da kesirlerin formal aritmetiğinin verilmesi yerinde olacaktır. KAYNAKÇA Aksu,M. (1997). Student Performance in dealing with fractions. The Journal of Educational Research, 90(6),375-380. Arcavi, A. (2003). A role of visual representations in the learning of mathematics. Educational Studies in Mathematics, 52(3), 215-241. Behr, M.J., Wachsmuth, I., Post, R.T. (1985). Construct a sum: A measure of children s understanding of fraction size. Journal for Research in Mathematics Education, 16(2), 120-131. Bezuk, N.S.& Bieck, M. (1993). Current research on rational numbers and common fractions: Summary and implications for teachers. In D.T. Owens (Ed.), Research ideas for the classroom-middle grades mathematics 118-136. New York:Macmillan. Booker,G. (1998). Children s construction of initial fraction concepts. In Proceedings of the 22 nd Conference of the International Group for the Psychology of Mathematics Education, Stellenbosh, South Africa, 2, 128-135. Bright, W.G.,Behr,J.M., Post, R.T., Wachsmuth, I.(1988). Identifying fractions on number lines. Journal for Research in Mathematics Education, 19 (3), 215-232. 109

Carraher, D.W.&Schliemann, A.D. (1991). Children s understanding of fractions as expressions of relative magnitude. In F. Furinghetti (Ed.), Proceedings of the Fifteenth PME Conference, Asisi, Italy, Vol I, 184-191. Davis, E.G.(2003). Teaching and classroom experiments dealing with fractions and proportional reasoning. Journal of Mathematical Behavior, 22, 107-111. Filep, L., Bereznai, Gy., (1999). History of numerals. Budapest, Filum. (2 nd ed., in Hungarian, also in Bulgarian: Sophia, Technika.) Garofalo, J., Sharp, B., (2003, April). Teaching fractions using simulated sharing activity. Learning and Learning with Technology, 30, 41, 36-39. Hart, K.M. (1987). Practical work and formalisation, too great a gap. In J.C.Bergeron, N. Herscovics, C. Kieran. Proceedings of the Eleventh International Conference Psychology of Mathematics Education (PME-XI) Vol II, 408-415. Montreal. Hasemann, K. (1981). On difficulties with fractions. Educational Studies in Mathematics, 12(1), 71-87. Howard, A.C. (1991). Addition of fractions. The unrecognized problem. Mathematics Teacher, December, 710-713. Keijzer, R., Terwel, J., (2003). Learning for mathematical insight: a longitudinal comparative study on modelling. Learning and Instruction, 13, 285-304. Kieren,T.E.(1993). Rational and fractional numbers:from quotient field to recursive understanding. In T.P.Carperten,E.Fennema&T.A.Romberg(Eds.), Rational numbers:an integration of research 49-84.Hillsdade,NJ:Erlbaum Lamon,S.L. (1999). Teaching Fractions and Ratios for Understanding, Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey. Lehrer, R., Strom, D.&Confrey, J. (2002).Grounding metaphors and inscriptional resonance: Children s emerging understanding of mathematical similarity. Cognition and Instruction, 20(3), 359-398. Mack,N.K. (1990). Learning fraction with understanding, building on informal knowledge. Journal for Research in Mathematics Education, 21, 16-32. Mayer, R.W., (1989). Models for understanding. Review of Educational Research, 59(1), 43-64. Milli Eğitim Bakanlığı ( MEB) (1997). İlköğretim Matematik Programı. Nowlin, D. (1996). Division with fractions. Mathematics Teaching in the Middle School, 2(2), 116-119. Oklun, S. (2004). When does the volume formula make sense to students. Hacettepe Univesity Journal of Faculty of Education, 25, 160 165. 110

Olive, J. (1999). From fractions to rational numbers of arithmetic:a reorganization hypothesis. Mathematical Thinking and Learning, 1(4), 279-314. Perkins, D.N.& Unger, Chr. (1999). Teaching and Learning for understanding. In C.M. Reigeluth (Ed.), Instructional desing theories and models. Vol II. A new paradingm of instructional theory. Mahwah, NJ:Erlbaum. Saenz-Ludlow, A. (1995). Ann s fraction schemes. Educational Studies in Mathematics, 28(2), 101-132. Sharp, J., Adams, B., (2002, August). Children s contructions of knowledge for fraction division after solving realistic problems. The Journal of Educational Research. Washington, D.C., 333-347. Şiap,İ., Duru, A.(2004). Skills of using geometrical models in fractions. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 89-96. Steencken, E.P., Maher, A. C. (2003). Tracing fourth graders learning of fractions: early episodes from a year-long teaching experiment. Journal of Mathematical Behavior, 22, 113-132. Steffe, P.L. (2002). A new hypothesis concerning children s fractional knowledge. Journal of Mathematical Behavior, 20, 267-307. Streefland, L., (1982). Subtracting fractions with different denominators. Educational Studies in Mathematics, 13(3), 233-255. Streefland, L. (1990). Fractions in realistic mathematics education, a paradigm of developmental research. Dordrecht: Kluver Academic. Steiner,F.G., Stoecklin,M.(1997). Fraction calculation. Adidactic approach to constructing mathematical Networks. Learning and Instruction, 7(3), 211-233. Tzur, R. (1999). An integrated study of children s construction of improper fractions and the teacher s role in promoting that learning. Journal for Research in Mathematics, 30(4), 390 416. Wright, R. J., Martland, J., Stafford, A.K.&Stanger, G. (2002). Teaching number.advancing children s skills and strategies. London: Paul Chapman. 111