GÜNEŞ ENERJİSİNDEN LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ MAKİNA MÜHENDİSLER ODASI ADANA 07.01.2013 FOTOVOLTAİK ENERJİ SANTRALİ KURULUMU PROJESİ
Avrupa nın Güneş Enerjisi Potansiyeli Avrupa Kurulu Gücü: 50.300 MW (2011 Yılında 21.000 MW ilave) Türkiye nin ise toplam kurulu gücü resmi olmayan kayıtlara göre 2-3 MW arasındadır.
Ülkeler Ülke Karşılaştırması 2011 Yılında Sisteme İlave Ettiği Kurulu Gücü (MW) 2011 Yılı Sonu Kümülatif Kurulu Gücü (MW) Almanya 7.500 24.700 37 İtalya 9.000 12.500 18,5 Japonya 1.100 4.700 7 İspanya 400 4.200 6 ABD 1.600 4.200 6 Çin 2.000 2.400 3,5 Türkiye 2 3 - Toplam Kurulu Güç İçerisindeki Payı (%)
Türkiye nin Güneş Enerjisi Potansiyeli Ülkemiz yenilenebilir enerji kaynakları yönünden dünyanın en zengin ülkelerinden birisidir. Güneş Enerjisinde yılda 380 milyar kwh/yıl elektrik elde edebilecek potansiyeli mevcuttur. Peki bu bitmek tükenmek bilmeyen enerji kaynağını neden elektrik enerjisine dönüştürmede geç kaldık?
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Güneşlenme saatleri kıyaslaması 400 Türkiye nin günes enerjisi potansiyeli Kıta Avrupası nın önde gelen günes enerjisiyatırımlarına sahip Almanya, Ispanya veçek Cumhuriyet gibi ülkelere göre dahafazla olmasına ragmen yatırım oranı ilgilidüzenlemelerin yakın zamanda yapılmısolmasıyla henüz bu ülkelerin çok altındakalmaktadır. Almanya da uygulanan tesvik mekanizmaları sayesinde elektrik tüketiminin yaklasık %2 si fotovoltaiklerden (PV) lerden saglanmaktadır. Yandaki grafikte günes enerjisi yatırımlarında önde gelen Avrupa Birligi ülkeleri ve Türkiye nin güneslenme saatleri kıyaslaması gösterilmistir. 350 300 250 200 150 100 50 0 Türkiye İspanya Almanya Çek Cumhuriyeti YEGM, National Oceanic and Atmospheric Administration Güneş Enerjisi Santrali (GES) Yol Haritası
Türkiyen nin Güneşlenme ve Işınım Değerleri GLOBAL RADYASYON (IŞINIM ) DEGERLERİ (KWh/m2-gün) ORTALAMA 3.6 GÜNEŞLENME SÜRELERİ ORTALAMA 7.2 SAAT
ADANA İlinin Güneşlenme Saati ve Işınım Değerleri GLOBAL RADYASYON (IŞINIM ) DEGERLERİ ORTALAMA 4.44 (KWh/m2-gün) GÜNEŞLENME SÜRELERİ ORTALAMA 8.02 Saat
ADANA İlinin Güneşlenme Saati ve Işınım Değerleri GLOBAL RADYASYON (IŞINIM ) DEGERLERİ ORTALAMA 4.44 (KWh/m2-gün) GÜNEŞLENME SÜRELERİ ORTALAMA 8.02 Saat
NEDEN GEÇ KALDIK Sebep : Kanun ve Yönetmeliklerde Gecikme Elektrik Piyasasından Lisansız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik 21 Temmuz 2011 yayınlanarak yürürlüğe girdi. Ayrıca yönetmelik kapsamında uygulamaları gösteren Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulamasına Dair Tebliğ 10 Mart 2012 tarihinde yayınlandı. Dünya genelinde toplam güneş enerjisi kurulu gücü 67.400 MW a, Avrupa genelinde ise 50.300 MW a ulaşırken biz yeni yasal düzenlemeleri gerçekleştirebildik.
Kanun Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun, No 5346 Enerji Piyasası Kanunu, No 4628 İkinci Mevzuat Lisanssız elektrik üretimi İkincil Mevzuat; 21 Temmuz 2011 tarihli ve 28001 sayılı Resmi Gazete Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik (YÖNETMELİK) 10 Mart 2012 tarihli ve 28229 sayılı Resmi Gazete Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik üretimine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ (TEBLİĞ) (Tebliğ, Yönetmeliğin m.30/6 hükmüne göre hazırlanmıştır.) Kamuoyu Görüşüne Açılmış mevzuat Lisanssız Elektrik Üreticileri için Dağıtım Sistemine Bağlantı Anlaşması Taslağı Lisanssız Elektrik Üreticileri İçin Dağıtım Sistemi Sistem Kullanım Anlaşması Taslağı (Anlaşmalar, Yönetmeliğin m.10/2 hükmüne göre hazırlanmış olup Kurul Kararı ile sonuçlandırılacaktır.) Başkanlık Makamınca yapılacak düzenleme; Lisanssız Üreticilere İlişkin Bildirim Formu (Başkanlık makamına onaya sunulmak üzere çalışmaları tamamlanmıştır.) Güneş Enerjisi Santrali (GES) Yol Haritası
Artık kendi elektriğinizi üretebileceksiniz Kendi elektriğimizi kendimiz üretmek düşüncesi güneş enerjisi sayesinde artık hayalden gerçeğe dönüştü. 500KW a kadar lisans almadan şirket kurmadan yasalar çerçevesinde elektrik üretme hakkınız var.
Başvuruda ; Lisanssız Üretim Bağlantı Başvuru Formu, (Yönetmelik Ek-2) Lisanssız Üretim Bağlantı Başvuru Dilekçesi, (Yönetmelik Ek-1) Üretim tesisinin kurulacağı yere ait tapu belgesi ya da kiralama belgesi, Kurulacak tesisin teknik özelliklerini de gösteren Tek Hat Şeması, Kira sözleşmesinin yazılı şekilde yapılmış olması, tarafların imza sirkülerinin sözleşme ekinde bulunması gerekir. Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı başvurularda kaynak kullanım hakkının elde edildiğine dair belge, (Rüzgâr, güneş, biyokütle ve biyokütleden elde edilen gaza (çöp gazı dahil) dayalı başvurularda istenmez) Başvuru bedelinin ödenmesi (2013 yılı için 273 TL)
Başvuru ve Değerlendirme Bağlantı Anlaşması ve Sistem Kullanım Anlaşması yapabilmek için 180 gün içinde aşağıda belirlenen belgelerin edinilmesi gerekir. Onaylı üretim tesis projesi ( Bakanlık Yönetmeliği), ÇED Olumlu belgesi, ÇED Gerekli Değildir Belgesi, ÇEG Kapsamında Değildir Belgesi (üretim tüketim tesisi aynı yerde 5kW a kadar güneşlerden ÇED istenmez) İlgili kurumlardan alınması gereken izin, onay, ruhsat vb belgeler, Başvuru yapan kişilerin söz konusu belgelerin kusurları olmaksızın sonuçlandırılamadığına dair bir resmi yazı almaları halinde dağıtım şirketi 180 günlük süreye ilaveten 3 ay daha beklemeye yetkilidir. Üretim tesisinin dağıtım sistemine bağlantısı ile ilgili dağıtım tesisi bağlantı projesi ilgili teknik mevzuata göre (bu kavram Yönetmelikte tanımlıdır) hazırlanır ve Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği tüzel kişiler tarafından onaylanır.
Her tüketim tesisi için bir üretim tesisi Üretim ve tüketim tesisleri aynı dağıtım bölgesinde YEK e dayalı azami güç 500 kw Bağlantı ancak dağıtım sistemine 5kW altı tek faz, 5kW üstü 3 faz İkili anlaşma yasak Mevzuata uygun olmayan sistemlerin sorumlusu; Üretim tesisi sahibi Uygulayıcı firma
Bağlantı anlaşmasından sonra geçici kabul için; AG den bağlananlara 1 yıl YG den bağlananlara 2 yıl
Çift yönlü sayaç Tesis sahibi bakım yapıp tutanak tutar Revizyon, onarım için dağıtım şirketinden izin Teknik mevzuata göre görev yapacak sorumlu AG de geçici kabul yapılana kadar YG de tesisin projelendirilmesinden itibaren Sistem ekipmanları son 5 yılın üretimi Üretim, tüketim tesisleri farklı yerde ise ayrı ayrı dağıtım sistem kullanım bedeli
2009-2011 Yılları Arası PV Modül Maliyetleri Düşen PV maliyeti neticesinde güneş enerjisinden elektrik üretimi yapan tesislerin artmasını sağladı. 2009 yılı başında 1,61-2,38 /W (2,1-3,1$/W) bandında yer alan modül fiyatlarının 2011 yılı sonunda 1,05-1,12 /W (1,36-1,46 $/W) bandına düştüğü görülmektedir.
1 KW Sistemin Kurulum Maliyeti PV Magazine dergisinin 1Kw lık sistemin kurulum maliyetinin Almanya, Çin ve Diğer ülkelerdeki fiyat karşılaştırması sonucu; 1800 ile 1900 arasında olduğu görülmektedir.
PV- Güneş Pilleri Güneş pillerinin çalışma ilkesi, Fotovoltaik olayına dayanır. Fotovoltaik etki ilkesine göre üzerine ışıkdüşen malzemelerde elektron hareketi olayı gözlemlenir. Güneş pilleri (fotovoltaikler) üzerine güneş ışığı düştüğünde, güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine çeviren yarıiletken malzemelerden oluşan düzeneklerdir. Yüzeyleri kare, dikdörtgen, daire şeklinde biçimlendirilen güneş pillerinin alanları genellikle100 cm² civarında, kalınlıkları ise 0.2-0.4 mm arasındadır
Fotovoltaik Sistemler (PV- Güneş Pilleri) Güneş pili yapımında yarı iletken malzemeler kullanılmaktadır. Silisyum kullanılan en yaygın malzeme olmaya devam etmektedir. Güneş pili, tek/çok kristal blok veya tabakadan elde edilerek dilimlenmiş kalın kristal malzemeden veya bir taşıyıcı üzerinde oluşturulmuş çok kristal veya amorf ince film tabakalardan üretilmektedir. Kullanılan Malzemeler: 1-Kristal Malzeme: Kristal Silisyum,Galyum Arsenit (GaAs) 2- İnce Film Malzeme: Amorf Silisyum, Kadmiyum Tellürid (CdTe), Bakır İndiyum Diselenid (CuInSe2) 3- Optik Yoğunlaştırıcılı Hücreler Güneş enerjisi, güneş pilinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 20 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir.
ON GRID(ŞEBEKEYE BAĞLANTILI) SİSTEMLER Merkezi şebekeye bağlı elektrik üretim sistemi ile istenilen güçte elektrik enerjisi üretimini sağlamak mümkündür. Üretilmesi istenen enerji miktarı tespit edilir. Atmosferden gelen güneş ışınlarının solar modüller üzerine temas etmesi ile DC elektrik enerjisi üretilir. Üretilen enerji yüksek çevrim güçü olan, merkezi şebekeye bağlanabilen invertörler ile merkezi şehir şebeke sistemine bağlanır. Üretilen enerji doğrudan şebeke sistemine gönderilmiş olur. Güneş enerjisi ile elektrik üretimi en kolay kurulabilen enerji üretim aracı olduğu gibi, en uzun ömürlü, hemen hemen hiç işletme maliyeti olmayan, pratik ve seyyar olması sebebi ile kullanım kolaylığı sunan enerji üretim şeklidir.
Tesislerde Kullanım Örnekleri Şebekeye Satışlı Sistemler A. Panel B. Invertör C. Şebekeye Satış Sayacı D.Bağlantı Noktası E. Şebeke F. Şebekeden tesise alınan elektrik Sayacı G. Cihazlar
OFF GRİD(ŞEBEKEDEN BAĞIMSIZ) SİSTEMLER Atmosferden gelen güneş ışınlarının solar modüller üzerine temas etmesi ile DC elektrik enerjisi üretilir. Üretilen enerji stabil şarj sağlayabilmek için otomatik şarj kontrollü solar regülatörler ile regüle edilir. Solar regülatörlerin regüle ettiği enerji, akü sistemi üzerinde depo edilir. Depo edilen DC elektrik enerjisi otomatik kontrollü, yüksek demeraj güçlerine dayanıklı, tam sinüs sabit çıkış verebilen solar invertörler ile çevrilerek 230 Volt AC çıkış elde edilir. İnvertör çıkışından alınan enerji, kullanılmak istenen sistemin girişine bağlanır. Kullanılması istenen alanın enerji ihtiyacı belirlenerek, kurulması gereken sistem ekipmanları tespit edilir. Depo edilecek enerji miktarı, günlük enerji ihtiyacının en az 3 katı olarak belirlenir. Güneş ışığının az olduğu, az enerji üretilen, çok yoğun bulutlu, yağışlı, karlı havalarda bile enerji kesintisi yaşamadan, stok enerjinizi sorunsuzca kullanabilirsiniz.
Kullanılan Ekipmanlar Güneş Paneli Solar Kablo Invertör Sabitleme Elemanları Bağlantı Aparatı Uzaktan ve anlık takip sistemi Tek veya çift yönlü sayaç
500 KW FOTOVOLTAİK ENERJİ SANTRALİ ÇATI ÖRNEKLERİ
KULLANILACAK EKİPMANLAR 1-2000 adet 250 W solar panel alüminyum çerçeve 2- Alüminyum konstrüksiyon montaj sistemleri 3- Toplam 500 KW invertör 4- Uzaktan izleme sistemi (Bilgisayar, internet, iphone vb.) 5- Anlık Lcd izleme monitörü 6- Solar Kablo ve bağlantı konnektörleri 7-1 adet trifaze çift yönlü elektrik sayacı ( Dağıtım firmasına verilmesi halinde)
d TÜKETİM =268 KWh BİRİM FİYAT=0.236 Kr Birim fiyat x Tüketim= 63.24 TL FATURA TUTARI =96.8 TL
Dağıtım şirketinden enerji alan tüketiciler Kapasite Aktif Enerji Güç Aşım Güç Bedeli Tek Zamanlı Günd Bedeli üz Puant kr/kw kr/kw kr/ay/kw kr/ay/kw kr/kwh h h Gece Reaktif Enerji kr/kwh kr/kvarh Çift Terimli Tarife Sanayi Orta Gerilim 159,592 319,185 22,242 22,124 36,364 11,854 13,121 Tek Terimli Tarife Sanayi Orta Gerilim 22,731 22,612 36,852 12,342 13,121 Alçak Gerilim 24,626 24,507 38,748 14,238 13,121 Ticarethane ve Diğer Ticarethane 28,559 26,763 41,343 15,800 13,121 Diğer 1 28,559 26,763 41,343 15,800 13,121 Diğer 2 28,559 26,763 41,343 15,800 13,121 Mesken 28,386 26,729 42,067 15,669 Şehit Aileleri ve Muharip/Malul Gaziler 13,998 K.Ö.İ. Mesken 28,386 26,729 42,067 15,669 Tarımsal Sulama 25,067 23,804 40,052 15,496 13,121 Aydınlatma 26,282
BEKLENEN MİNUMUM SONUÇ AYLAR GRD GÜN SAYISI AYLIK GRD. 500 KW İÇİN %15 KAYIP KAZANÇ OCAK 1.99 31 61,69 30.845 KW 26.218 KW 7.865,48 TL ŞUBAT 2.99 28 64,12 32.060 KW 27.251 KW 8.175,30 TL MART 4.09 31 126,79 63.395 KW 53.885 KW 16.165,73 TL NİSAN 4.90 30 147 73.500 KW 62.475 KW 18.742,50 TL MAYIS 5.90 31 182,9 91.450 KW 77.732 KW 23.319,75 TL HAZİRAN 6.60 30 198 99.000 KW 84.150 KW 25.245,00 TL TEMMUZ 6.25 31 193,75 96.875 KW 82.343 KW 24.703,13 TL AĞUSTOS 5.87 31 181,97 90.985 KW 77.337 KW 23.201,18 TL EYLÜL 4.80 30 144 72.000 KW 61.200 KW 18.360,00 TL EKİM 3.80 31 117,8 58.900 KW 50.065 KW 15.019,50 TL KASIM 2.30 30 69 34.500 KW 29.325 KW 8.797,50 TL ARALIK 1.80 31 55,8 27.900 KW 23.715 KW 7.114,50 TL ORTALAMA 4.22 365 1542,82 771.410 KW 655.698,5 KW 196.709,55 TL
BEKLENEN MİNUMUM YILLIK KAZANÇ 200.000,00 TL 180.000,00 TL 160.000,00 TL 140.000,00 TL 120.000,00 TL 100.000,00 TL 80.000,00 TL YILLIK KAZANÇ 60.000,00 TL 40.000,00 TL 20.000,00 TL 0,00 TL
BEKLENEN MAKSİMUM SONUÇ AYLAR GRD GÜN SAYISI AYLIK GRD. 500 KW İÇİN KAZANÇ TL OCAK 1.99 31 61,69 30.845 KW 9.253,5 TL ŞUBAT 2.99 28 64,12 32.060 KW 9.618 TL MART 4.09 31 126,79 63.395 KW 19.018,5 TL NİSAN 4.90 30 147 73.500 KW 22.050 TL MAYIS 5.90 31 182,9 91.450 KW 27.435 TL HAZİRAN 6.60 30 198 99.000 KW 29.700 TL TEMMUZ 6.25 31 193,75 96.875 KW 29.062,5 TL AĞUSTOS 5.87 31 181,97 90.985 KW 27.295,5 TL EYLÜL 4.80 30 144 72.000 KW 21.600 TL EKİM 3.80 31 117,8 58.900 KW 17.670 TL KASIM 2.30 30 69 34.500 KW 10.350 TL ARALIK 1.80 31 55,8 27.900 KW 8.370 TL ORTALAMA 4.22 365 1542,82 771.410 KW 231.423 TL
BEKLENEN MAKSİMUM YILLIK KAZANÇ 250.000,00 TL 200.000,00 TL 150.000,00 TL 100.000,00 TL KAZANÇ TL 50.000,00 TL 0,00 TL
SANTRALİN KENDİNİ AMORTİ SÜRESİ 231.045 TL / 2.30= 100.454 / Yıl eder, Santralin kurulum maliyeti 650.000 olduğuna göre, 650.000 / 100.454 = 6.4 yılda kendisini amorti etmektedir. Bu hesaplamaya yıllık elektrik zam oranları dahil edilmemiş olup standart durumlar baz alınarak bulunan tahmini sonuçtur.
Sistem Ömrü ve Kazancı 30-40 yıl arasındadır. Yıllık elektrik zam oranı eklenmeden Ortalama 7.6 ile 6.4 yıl arasında kendini amorti eden bu sistem sayesinde kurum, minumum 5 kere 650. 000 para kazanacaktır.
Çevresel Faktörler CO2 1 Yılda 655.698,5 KW/h * 0.5453 = 357.552 Kg CO2 10 yılda : 3.575.520 Kg CO2 30 yılda : 10.726.571 Kg CO2 1 KiloWatt Saat elektrik kullanımı 0,5453 Kg CO2 üretir. 86.7 Hektar Ağaç dikmeye ve ortalama 30 milyon kilometre araba sürmeye denk gelmektedir.
Çevresel Faktörler Ton Eşedeğer Petrol (TEP) 1 Yılda 655.698,5 KW/h * 0.086 =56.39 Ton TEP 10 yılda : 563.90 Ton TEP 30 yılda : 1.691.70 Ton TEP 1000 KiloWatt elektrik için TEP çevrim katsayısı 0,086 dır.
GARANTİ SÜRESİ Kurulan enerji sistemindeki elektronik ve elektrikli cihazlar üretici firmaların garantisindedir. Fotovoltaik Solar paneller 10 yıl, invertör ve diğer sistem parçalarının 2 yıl süre ile üretim hatalarına karşı değiştirme garantisindedir. Kurulan sistemin tamamı, KORONA Temiz Enerji Sistemleri Tarafından 2 yıl süre ile ücretsiz bakım ve onarım garantisindedir.